PLAGIAAT AAI*
d 1
DE ORDE MM
J DE 1
DAG
4De superioriteitswaanzin van het Westen is ontzettend groot'
16
Sam Waagenaar:
^uske en Wiske: E
PPle Happie help
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1984
FRIDI MARTINA EN MARGA ADAMA EN HUN GALERIE EN THEATER VOOR MINDERHEDEN
wngNSDAG 1 FEBRU
Oostende
Van een onzer correspondenten
ROME - „De grootste Mata Hari-expert ter
wereld", zo werd Sam Waagenaar onlangs
voor de Franse tv geïntroduceerd.
Waagenaar is Nederlander en woont al sinds 1946 in
Rome. Veel tijd van zijn nu 76 jarige leven heeft hij
besteed aan die 'beroemdste spionne aller tijden',
maar toch heeft hij er moeite mee zich tot 'grootste
expert ter wereld' te laten uitroepen.
„Het is wel waar dat er geen
enkel boek over Mata Hari is
uitgekomen, dat haar zo diep
gaand behandelt als mijn
boek."
Voor wie de naam Mata Ha
ri nog weinig zegt (en zij wor
den steeds geringer in aantal,
dankzij de immer zwellende
stroom Mata Hari-publica-
ties): Mata Hari heette de
Friese Margaretha Zelle, die
aan het begin van deze eeuw
furore maakte als stripteaseu-
se in de betere Parijse krin
gen, en in 1917 als spionne ein
digde voor een Frans vuurpe
loton.
Over deze merkwaardige
vrouw schreef Sam Waage
naar het boek 'De moord op
Mata Hari', later in Nederland
nog eens uitgekomen onder de
titel 'Mata Hari, niet zo on
schuldig' Dit standaardwerk
over Mata Hari is in tien talen
vertaald, en talloze malen her
drukt. Dezer dagen is de nieu
we Duitse uitgave uit, en bin
nenkort komt de nieuwe Ita
liaanse weer. Zijn Mata Hari-
boek is tientallen keren ge
bruikt (en misbruikt) door
iedereen die iets over Mata
Hari wilde maken, een boek,
gen toneelstuk, een film enzo
voort.
Het leven van een Mata Ha
ri-expert gaat nooit over ro
zen. Want voortdurend moet
hij bedacht zijn op diefstal van
zijn literaire producten, op
plagiaat, op schending van
zijn copyrights. In Italië, om
dicht bij huis te blijven, wilde
de staats-tv, de RAI, jaren ge
leden een serie brengen over
Mata Hari. Sam Waagenaar:
„Op zekere dag bracht mijn
dienstmeisje een weekblad
met daarin een interview met
de regisseur van de serie. Die
man vertelde dat hij 'het be
roemde boek' van Sam Waag
enaar als bron had gebruikt,
niet wetend dat de Sam Waag
enaar, met die gekke naam
met die vier a's, in Rome
woonde. In de Italiaanse editie
van mijn boek stond: Vertaald
uit het Engels, dus bij de RAI
hadden ze gedacht: Die man
moet God mag weten waar in
de wereld wonen, en ze had
den mijn boek voor het script
gebruikt. Ik heb toen naar de
RAI gebeld, die ontkende."
Dankzij een advocaat heeft
Sam Waagenaar de RAI tot de
orde geroepen. „Ze hebben be
taald, en in de tv film vermeld:
Gebaseerd op het boek van
Sam Waagenaar."
ri, en wilde dat „aan mijn col
lega Sam Waagenaar" per
soonlijk komen overhandigen.
„Hij kwam hier, en schreef
vóór in het boek een prachtige
opdracht. Vond ik erg leuk.
Toen ben ik het boek gaan le-
Het moeilijke leven
van een
Een pastel van Mata Hari, van Piet van der Hem
Mata Hari expert
Sam Waagenaar.
- foto's de stem
gemeenste pornografie die je
je voor kunt stellen. Alles vol
komen verzonnen. Maar in de
inleiding wordt mijn naam ge
noemd, en daar heb ik tegen
geprotesteerd."
Vrienden
Een wijdverbreid net van
vrienden en kennissen houdt
Waagenaar in Rome voortdu
rend op de hoogte van nieuwe
Mata Hari-publieaties, overal
ter wereld.
„Over Mata Hari mogen ze
schrijven wat ze willen, als ze
maar niet dingen uit mijn
boek overschrijven. In Am
sterdam hoorde ik dat er op de
„In de VS wordt op het
ogenblik een nieuwe tv-serie
van Mata Hari gemaakt. Dat
hoorde ik toevallig toen ik in
Engeland was. Ik heb een
vriend in Hollywood geschre
ven voor mij eens uit te vissen
hoe dat precies zit. Je hoort zo
veel van die dingen, en dan
gaan ze soms nog niet eens
door ook. Je moet voortdurend
op je hoede zijn. Ik vind het
volkomen gerechtigd om me te
verdedigen. Jarenlang heb ik
aan Mata Hari gespendeerd,
gezwoegd heb ik om alle mate
riaal te verzamelen, en waar
om zouden anderen dat dan
zomaar mogen overschrijven?
Ze kunnen overnemen wat
zending aan Mata Hari. De
Mata Hari-expert uit Rome
ontbrak daarbij niet.
Greta Garbo
Waagenaars bemoeienis
met Mata Hari begon in 1931.
Hij werkte toen in Parijs voor
de Amerikaanse filmmaat
schappij MGM.
MGM wilde een film maken
(met Greta Garbo in de Mata
Hari-rol) en omdat Waage
naar evenals Mata Hari Ne
derlander was, kreeg hij de
opdracht gegevens te verza
melen. „Dat was veertien jaar
na de dood van Mata Hari, dus
ben, die Mata Hari met veel
zorg in haar periode als strip-
teaseuse in Parijs had samen
gesteld. Deze twee boeken zijn
de basis geworden van
Waaganaars speurtocht naar
het leven van Mata Hari. De
unieke boeken zal hij bij testa
ment aan de gemeente Leeu
warden schenken.
„In het rapport dat van haar
verhoren is opgemaakt en dat
aan de Franse krijsgraad is
voorgelegd staat eigenlijk he
lemaal niets. Er is van alles
bijgehaald wat er maar te vin
den was, maar er is geen enkel
feit waarvan je kunt zeggen:
Dat heeft ze gedaan. We weten
nu nog niet precies wat Mata
had de krijsraad in elk gev;
geweten dat Mata Han off
cieel door de Duitsers a
spionne was geëngageerd, e
wel op haar reis met haa
dienstmeisje naar Keulen,
1916. Dat heeft zij de Fransi
natuurlijk nooit verteld.
Mata Hari is slachtoffer gi
worden van het feit dat i
Fransen op dat moment 1*
hoefte hadden aan processt
om de aandacht van het pi
bliek af te leiden. In 1917 m
ren de soldaten in de loopgri
ven in opstand gekomen,
Petain moest daar met kracl
tegen optreden, waarbij ve
sodlaten werden doodgeschi
Opdracht
Twee jaar geleden werd
Waagenaar opgebeld door een
zekere Massimo Grillandi.
Hij bleek een boek te heb
ben geschreven over Mata Ha
zen, en bleek hij het helemaal
van het begin tot het eind van
mijn boek te hebben overge
schreven." Dezelfde Romeinse
advocaat werd ingeschakeld.
Hoe vaak er uit zijn boek is
gestolen weet Waagenaar niet,
en soms is dat ook moeilijk uit
te maken. De markt wordt
overspoeld met Mata Hari-
boeken, die bijna allemaal vol
ledig geromantiseerd en ge
fantaseerd blijken. In Neder
land verscheen een Mata Ha-
ri-boek van Josine van Dal-
sum („een onbenullig boekje",
vindt Waagenaar), en een
boek van de journalist Brok
ken. Dit laatste boek is volgens
Waagenaar ook volledig over
geschreven. De juridische pro
cedure tegen de uitgever
duurde vier jaar, en heeft uit
eindelijk niets opgeleverd.
In Frankrijk is onlangs een
boek over Mata Hari uitgeko
men, dat praktisch alle wijs
heden aan Waagenaars stan
daardwerk ontleent, zonder
enige permissie. „In Amerika
zijn enige pockets uitgekomen
over Mata Hari, de vuilste en
Nederlandse tv een serie over
Mata Hari zou worden uitge
zonden. Ik belde de NOS die
zei dat de KRO er mee bezig
was. Ik belde toen dus de KRO
en kreeg Piet van Hest, de al
gemeen leider aan de telefoon.
Hij zei: „God, meneer Waage
naar. Dat is toevallig. Ik loop
al engie tijd met uw telefoon
nummer in Rome in de zak,
om u te bellen." Ze hebben
toen heel netjes de rechten
aangekocht. De film die ze er
van gemaakt hebben is overi
gens slecht geweest."
publiek domein is en veel van
Mata Hari is publiek domein.
Maar dingen die ik heb ont
dekt, daar moeten ze van af
blijven, dat is copyright."
Waagenaar is niet altijd het
slachtoffer van literaire dief
stal, vaak gebeurt het ook zo
als het hoort. Voor de BBC en
de Duitse tv zijn „uitstekende
films" gemaakt over Mata Ha
ri, waarbij men zich tevoren
van Waagenaars materiaal en
zijn adviseurschap verzeker
de. Ook de Franse tv wijdde
laatst weer een speciale uit-
er moesten nog veel van haar
tijdgenoten in leven zijn. Ik
ging toen voor enkele dagen
naar Nederland, maar dat
werden enkele weken. Het
werd een soort sneeuwbal.
Tientallen mensen bleken her
innering aan Mata Hari te
hebben."
De belangrijkste ontmoe
ting was die met juffrouw
Lintjens, in Maasniel, in Lim
burg, de gewezen gezelschaps
dame van Mata Hari. Anna
Lintjens bleek nog enige plak
boeken in haar bezit te heb-
Hari als spionne heeft gedaan,
waarschijnlijk betrekkelijk
weinig. Meer nog voor de
Duitsers dan voor de Fransen.
De Fransen hadden haar in
elk geval niet ter dood mogen
veroordelen op grond van de
onbenulligheden die zij aan
haar ondervragers heeft be
kend. Als de Fransen toen
hadden geweten, wat ik later
in de rapporten van de Duitse
spionagedienst heb gevonden,
hadden ze haar misschien ter
dood kunnen veroordelen. Dan
ten. Processen tegen spionne
moesten dat een beetje verbe
gen. Er werden toen heel w
spionnen omgebracht, maari
zaak tegen Mata Hari
toch wel het grootste schai
daalsucces.
Zij had nog stee
bewonderaars tot in de hm
ste kringen. Toen ze beschc
digd werd van spionage vo
de vijand liepen alle ministe
en generaals, die met ha.
naar bed waren geweest
weg. Die hebben niets me
gedaan om haar te redden,"
Van onze kunstredactie
„Beeldende kunstenaars vormen een minderheid.
Maar de kleur van kunstenaars is nog niet bedacht!
Met kunstenaars uit de werkelijk zogeheten minder
heidsgroepen is het nog droeviger gesteldzegt de
Curagaose Fridi Martina (34).
Daarom is ze met Marga
Adama (33), met Indonesisch
bloed in d'r aderen, aan de
Oude Achterzij ds Achterburg
wal 147 in Amsterdam, een ga
lerie voor minderheden be
gonnen: Adama Art Studio.
Marga: „Niet vanuit het en
ge ik, maar vanuit de totale
mens willen wij hier voor de
niet-westerse mens een brug
slaan naar de geijkte profes
sionele wereld
'Kunst op de Wallen' luidt
de uitdagende titel boven de
openingstentoonstelling met
werk van Marga: 'Het land
schap van de vrouw'. De Stu
dio wil zijn 'een ruimte voor
niet-westerse èn westerse
kunstenaars, die in moderne
kunst het accent leggen op in
tuïtieve-, vrouwelijke- en spi
rituele processen in het den
ken van de mens'. Marga en
Fridi zijn overigens al drie
jaar actief in de Adamaria-
stichting voor theaterkunst.
Beide ondernemingen zijn ge
boren uit persoonlijke erva
ringen met discriminatie.
Fridi heeft de zakelijke lei
ding van de galerie. In 1972
kwam ze naar Nederland. „Ik
wilde niet het geijkte huis
vrouwtje worden. Mijn op
dracht ligt ergens anders.
Daarom weg van Curagao".
Moeilijke start. Werken in de
boekhouding. Drie maagzwe
ren. Werd medeoprichter van
de Antilliaanse theatergroep
'Sawaka' in Utrecht. Ze speel
de hoofdrollen en schreef
stukken. In Curagao had Fridi
met toneel, ook voor radio en
tv, ervaringen opgedaan.
Waarom zou je het niet pro
fessioneel gaan doen, werd
haar gevraagd door mensen
die haar kwaliteiten onder
kenden.
„Ik doorstond de zware se
lectie voor de Toneelschool
Amsterdam. Toen begon de el
lende! Je wordt als niet-wes-
terling aangenomen door
mensen, die niets van je weten,
terwijl jij ontzettend veel van
hen weet door je Nederlandse
opvoeding op Curacao. De be
reidheid om open te staan is
heel klein. Echt!
Toneelschool
De superioriteitswaanzin
van het Westen is heel groot.
De toneelschool had geen
antwoord op de vraag hoe je
verschillende culturen met el
kaar kunt verenigen. Ook bin
nen jezelf. Bij die problemen
van toen ligt de basis voor dat
gene waarmee we nu in Ada-
maria en de galerie bezig zijn.
Ik was erg geïnteresseerd in
spiritueel/mythisch theater
-ik ben erop afgestudeerd na
zes jaar-, maar ze konden er
niets meeEr waren do
centen, die me onder het mom
van een taalbarrière van
school wilden schoppen. Ik
dacht: dat gebeurt niet! Ik
spreek als een van de weini
gen ABN; je hoorde veel meer
dialect. Door de zusters van
Liefde en Barmhartigheid uit
Schijndel ben ik, op Santa Ro
sa, Nederlands opgevoed.
Daardoor ken ik ook veel vor
men van geestelijke onder
drukking door het Westen on
der de vlag van het missie
werk.
Marga Adama: „Een brug slaan voor minderheden naar de
professionele kunstwereld". - fotosdestem
blanke- en een zwarte hoer,
Maria Magdalena, hebben
Marga en ik tien keer een her
ziene versie in Nederland
kunnen spelen; te beginnen in
het Shaffy theater. Schitteren
de recensies. Maar de meeste
theaters lieten het afweten. Er
kwamen allerlei smoesjes te
gen dit mythisch gekleurde
stuk, dat als bedreigend wordt
ervaren.
Met een gala-voorstelling in
Diligentia, Den Haag -onder
supervisie van de gevolmach
tigd minister van de Antillen-
werd 'De zwarte zon baart de
witte bloem' - geinspireerd
door de mythe van Bonaire- in
produktie gebracht. Zestig
theaterdirecties hebben we
uitgenodigd. Nooit iets terug
gehoord. Musea aangeschre
ven, omdat we acteren met
kanjers van schilderijen. Een
nieuwe stijl. Hoe maak je
beeldende kunst theatraal?
Hoe theater beeldend? En de
relatie. Met mythische inhoud.
Het blijkt onbekend en bedrei
gend.
Het is een machtsstrijd. Ik
ben gewoon een negerin.
Daarmee heb ik geen proble
men. De studieleider stond
trouwens achter me. Door de
meeste docenten werd ik gene
geerd of doodgezwegen. Van
Ton Lutz heb ik toen op school
drie jaar privé-les gekregen.
Een hele goede, bezielde do
cent met een open oog voor
mythisch theater. Van hem
heb ik geleerd om als mens en
niet als westerling of niet-
westerling op het toneel te
staan. Hij spoorde me aan om
toneel te schrijven. 'Kleuren
blind' was de titel van mijn
eerste nederlandstalige stuk,
dat ik in de regie van Johan
Greter speelde. Anderhalf uur
solo-toneel, waarmee ik door
middel van vier vrouwenty
pen discriminatie aan de orde
stelde.
Het sloeg in als een bom.
Ook voor de zwarten zelf, die
vonden dat je de vuile was niet
buiten moest hangen.
Anderhalf jaar heb ik het
gespeeld in het Nederlands,
Engels en Papiamentu. Ik
maakte er een toernee mee op
de Antillen. Van mijn eindex
amenstuk (1980) over een
Onbeschoft
Daarna werd ons subsidie
geweigerd voor de produktie
Baranka Mama (Moeder Aar
de).
Het NCO, dat staat voor be
wustwording en ontwikke
lingssamenwerking, oordeelde
dat mythe van Bonaire niets
met de Derde Wereld te ma
ken heeft. 'Jullie dwingen de
mensen niet tot het ontwikke
lingsvraagstuk', werd ons
meegedeeld. Sinds wanneer
moet je het publiek, als kun
stenaar nota bene, dwingen
tot de ontwikkelingsproble
matiek? Dat zijn nu argumen
ten die door de regering on
dersteund worden!! De Raad
voor de Kunst vraagt ons:
'Wat hebben wij nou in Neder
land met een Antilliaans ver
haaltje te maken?'.... Onbe-
schofter kan het niet Ons
antwoord: 'Als de Nederlan
ders niet op de Antillen waren,
waren wij niet hier!!", aldus
Fridi Martina.
„Toen hebben we besloten:
We doen niets meer voor we
ons eigen theatertje hebben;
vóór en dóór minderheden
zelf. Dan creëren we onze
eigen bak en hoeven niet meer
elders aan de bak te komen.
We willen mensen bereiken
van ziel tot ziel en niet van
verstand tot verstand. Dat is
de tragedie van het Neder
landse toneel: Woorden! Wij
proberen ze steeds minder te
gebruiken. We hebben nu twee
jaar geknokt met de gemeente
Amsterdam. Het zit er in dat
we over enkele maanden aan
de Prins Hendrikkade theater
Adamaria kunnen openen....
We hebben talrijke grote
musea uitgenodigd op onze
theaterkunstweek.
Er waren allerlei lulsmoes-
jes om niet te komen. Ik ga wel
naar die musea. Marga Adama
is minstens op dat niveau. Ze
is ook nog trendbepalend. Als
het commercieel aantrekkelijk
blijkt, krijg je wel mensen op
je stoep. Kunstenaars zijn een
economisch begrip: het ver
koopt of het verkoopt niet.
Daardoor wgjrden ze gerin
geloord. Ik ben geschrokken
van die onderdrukking en wil
niet op mijn tachtigste nog
hetzelfde constateren. Daarom
stichtten we een galerie voor
kunstenaars uit minderheids
groepen. Bij voorkeur niet-
westerlingen, maar ook voor
westerlingen....".
Marga Adama komt uit het
atelier: „Zelf ben ik ook wes
ters en niet-westers. Het lijkt
me fantastisch om in deze ga
lerie voor de niet-westerse
kunstenaar een brug te slaan
naar de geijkte professionele
wereld. Daarvoor willen we
communiceren, uitwisselen
met andere galeries in Neder
land en in andere landen en
werelddelen. We zoeken kun
stenaars die de vrijheid heb
ben van wat we moderne
kunst noemen en tegelijk hun
ziel niet verloochenen".
Tijdens haar opleiding heeft
Marga het gevoel gehad delen
van zichzelf (de niet-westerse)
te moeten verloochenen.
„Op de Rietveld-academie
heeft docent Ab Sok me verbo
den met kleur te werken, door,
notabene, te zeggen: „Je hoe
reert met jouw talent". Dat gaf
een shock. Toch ben ik tevens
blij niet begrepen te worden
op dat niet-westerse in me. Ik
zie het verschil. Ben heel blij,
dat mijn kleuren werken. Het
gaat niet zozeer om compositie
en esthetiek. Die komen voort
uit de noodzaak van wat je
wilt zeggen. Dat gevoel van
kleur, energie, trillingen - iets
wat je bijvoorbeeld sterk in de
indiaanse kunst ziet -, daarin
ben ik op de Rietveld nooit ge
stimuleerd. Toen Sok tegen me
zei: 'je hoereert' heeft hij me
wel vermoord. Ik dacht: hoe
durf je eigenlijk...! Toen heb
ben we wel officieel afscheid
moeten nemen.
nieuwe totaliteit met mezelf1
komen...
pet Provinciaal Museum vo
Moderne Kunst te Oostende str
'jfh voor. Vlaams Culture
Centrum De Brakke Grond, N
45 Amsterdam. Open: di. t/m z
1000-18.00 uur; zo. 13.00-17.00 ui
liim 26 febr.).
Het is heel verkwikken
om te zien hoe een provin
ciaal museum elders belei
maakt. De provincie West
Vlaanderen voert al ruir
twintig jaar een welbewu;
aankoopbeleid ten aanzie
van de moderne kunst. Mo
menteel bevat de collecti
meer dan duizend nummert
Het onderbrengen ervan ii
een museum is een geschie
denis van zwerven gewees
maar momenteel wordt ii
Oostende een groot bouw
werk tot museum verbouwd
De bijna 900 pagina's tel
lende fraaie catalogus, vai
de hand van conservator W
Van den Bussche, doet illu
stratief verslag van dit zee
inhoudrijke museum zonde
gebouw. In onze provincii
Noord-Brabant heeft eet
ambitieuze gedeputeerd»
gezegt: „Brabant krijgt zijt
provinciaal museum, ook a
is er niets om in te hangen"
De omgekeerde weg. Boven
dien getuigt dit van politie
ke ambitie en culturele on
benulligheid. In de catalogus
en ook op deze positie in De
Brakke Grond is te zien hoe
een provincie wel op in
drukwekkende manier mei
beeldende kunst bezig kan
zijn. Nu verkeert de provin
cie West-Vlaanderen in een
andere positie dan Brabant,
dat bijvoorbeeld een Van
Abbemuseum binnen zijn
granzen heeft; eerlij ks-
heidshalve. Maar Van den
Bussche is ook niet de eerste
de beste...
Uit de collectie van het
Provinciaal Museum voor
Moderne Kunst van Oosten
de is hier een selectie van
werkstukken (schilderwerk
en sculptuur) bijeenge
bracht, die getuigenis aflegt
van een alert reageren op
actuele ontwikkelingen; met
alle risico's vandien. De to
tale verzameling is opge
verder te voorkomen is men
er als de kippen bij. Dat as
pect - hier goed vertegen
woordigd is niet represen
tatief voor de indrukwek
kende totaal-collectie.
Het gaat om zeer recente
aankopen. De nieuwe schil
derkunst, dat neo-expresio-
nisme, met name is goed
vertegenwoordigd met werk
van bijvoorbeeld Fik van
Gestel en Ch. Debbaut, maar
ook met Penckachtige com
mentaren van N. Tordoir.
Heimwee naar fauvistische
karakteristieken (Derain/
Vlaminck) bij Vandekerck-
hove; prachtige explosieve
figuren bij Koenraad Mul-
c; monumentale beelden
van Rik Vermeersch. Een
hele boeiende expositie (ge
combineerd met de eerder
besproken hommage aan
Hoeboer en een fotografi
sche Gerrit Achterberg ex-
Positie).
Fridi Martina:,, Ik ben ge
woon een negerin. Het is een
machtsstrijd"
Dan ben ik fotografie gaan
doen, maar knapte af op de re
clame. Dat was niet de bedoe
ling. Ik ging daarna, als een
van de eersten multi-media
doen. Bij mijn overgangsstuk
zei men: 'Ga maar naar de
Vrije Akademie in Den Haag,
want wij doen hier geen
audiovisuele middelen'. Nu is
er een officiële afdeling. Ik
was erg bezig met de mythi
sche mens, zoals je die niet al
leen in de Derde Wereldcultu
ren aantreft, maar ook bij de
westerse kunstenaars als
Kandinsky en Mondriaan, die
me erg boeien. Daarom ben ik
toen maar filosifie gaan stude
ren.
Maar ook bij die studie
kwam het niet-westerse niet
aan bod. Ja, als je eerst vier/
vijfjaar door het socialisme en
dergelijke bent heengegaan.
Maar ik wilde en kon niet op
die manier denken. Dan ben ik
culturele antropologie gaan
doen. Van hetzelfde laken een
pak. Daarna heb ik besloten
kunstenaar te worden. Offi
cieel. Niets meer met achter
gronden. Proberen tot een
En nu, na zoveel jaren mi
ik, dat ik de niet-westei
kunst in mezelf ga ontdekke
Ik voel het bij muziek make
bij het schilderen. Die bijzo
dere manier van bezield zi]
zoals je dat ziet bij bijvoo
beeld indische-, indonesiscl
en indiaanse kunst. Ik heb
nogal wat kritiek op de w
terse kunst, omdat zij cont'
bezig is om ongecontrolee'
emoties op papier te zetten
dat als kunst te presenter
Maar ik zeg nu 'nee'. Ik w
alles van ongecontrolee'
emoties, want daarmee bek
jaren bezig geweest. Daar
houd ik van de kosmis'
Kandinsky en kom terecW
het oude renaissance-i
van schoonheid en human'
En dat verbinden met al
oude culturen die in ons
Niet alleen bezig zijn
ego, maar met die total)
Door het feit dat je een
se denkwereld kent, ben je
zig met meer werelden
enkel de stoffelijke".
Marga gebruikt versch'
de uitdrukkingsvormen
die wereld vorm te
ervaringsgegeven te ni
De mens als 'kreet', als
vol rasoverschrijdende
krachten, spat in kleure"
de muren van deze ga'ellJj
grenzen wil doorbreken
staat voor het doek ,J ,1
model" (zijzelf), dat 6
derd werd als Pr°tesLvir
kunstpolitiek van
zegt: „We willen daarni
gen, dat je ook zon e
door moet gaan.... b°u,_.,.
niet meer te stuiten
klaar voor de wereld»
maar hopen dat de we
hen komt kopen (sct" j,i
van 100 tot 10.000).0
ook een financiële bas -
is om deze ideeën ees
geven.
hMmjicht ts mislukt, heer.
<xht dit ik er vier te pikken
■ïZ !"dlir xe z'Jn ielukkti ver- a
fonken Jet men geen heksen.