buitenlandse concurrentie benieuwd naar resultaten
Sarajevo houdt de kosten in de hand
Noords, niet Noors
Valhelm noodzaak
Biathlon:
sport voor
militairen
ZATERDAG 28 JANUARI 1984
W6
pure snelheid inzet rodelen
Nederlands bobslee-duo werkt aan 'torpedo'
jsARAJEVO - Het lachen is de concurrentie
■uiteindelijk vergaan. De Russen, de Oostduit-
>sers, De Zwitsers, de Westduitsers en de Oos
tenrijkers wachten in spanning af met welk
Lateriaal de Nederlandse twee mans-bob Job
'van Oostrum (piloot) en John Drost (remmer)
jop de Olympische piste van Trebevic zal ver
schijnen.
Tot nu toe bleek het 'gereedschap' van de met veel
geld en wetenschap ondersteunde internationale top
pers te snel voor het eerste Nederlandse duo in de
Olympische geschiedenis dat zich voor de Winterspe
len plaatste.
En ook nog daadwerkelijk
-wordt uitgezonden.
Maar ergens in een schuur
'in Heemstede - zo gaat de ma-
jre in bobslee-land - werken
die dekselse Hollanders aan
■jen torpedo. Zonder hulp van
luikende specialisten op het ge-
lued van de aero-dynamica,
ronder de kennis van ruimte
vaart-deskundigen, eigenlijk
alleen met een beetje steun
van een goedwillende sponsor
werkten Job van Oostrum en
John Drost aan hun nieuwe,
siiper-snelle (althans dat
hoopt het tweetal) bob.
Dat de concurrentie zo be
nieuw is, pleit alleen maar
voor de reputatie, die Van
Oostrum en Drost in zeer kor
te tijden hebben opgebouwd.
JosSchurgers, bekend in auto-
en motorsportkringen als de
man, die met weinig middelen
en kleine aanpassingen op het
gebied van aërodynamische
ontwerpen wonderen kan ver
richten, moest voor het
Utrechtse tweetal de 'Neder
land 1' ombouwen tot een ge
stroomlijnde kogel.
Gelie
mziniug
Of dat inderdaad lukte,
daar doen de twee bobsleeërs
heel geheimzinnig over.
„Ze zullen het in Sarajevo
wel zien. We hebben al wat
tesien achter de rug en het ziet
er veelbelovend uit. Maar in
1 deze sport gaat het om hon
derdsten van een seconde. Dus
helemaal zeker weet je het
nooit of je echt op de voor
naamste tegenstanders kunt
inlopen. Die Russen zitten bij
voorbeeld niet stil. Zodra ze
bij een ander een nieuwtje
ontdekken, wordt het geco-
pieerd en uitgeprobeerd. Kip-
poersen Sjnepts hadden in het
begin van het seizoen enorme
problemen met het bestuur
baar houden van_ hun nieuw
ontwikkelde slee. Die moei
lijkheden worden dan snel en
accuraat aangepakt. Dat moet
wel. want die twee pakten ten
slotte in Igls het Europees
kampioenschap, terwijl zij
aanvankelijk weigerden in die
nieuwe koets taan gaan zitten
omdat het te gevaarlijk zou
zijn", aldus Job van Oostrum.
dip het bobsleeën sinds 1978
beoefent en er totaal geen ge-
f vaar inziet. En dat ondanks
bet feit dat bijvoorbeeld op de
bobpiste van Lake Placid snel
heden van 160 kilometer per
jjur worden gehaald. Zijn
Kreet: „Bobsleeën gevaarlijk
kunt thuis voor de deur
toch ook van je fiets vallen
toogedaar het bewijs voor le
veren.
Zekerheid
Om de concurrenten zo lang
hogelijk in het ongewisse te
"kn, lieten Job van Oostrum
John Drost het Europees
Kampioenschap in Igls voor
teat het was.
Zij hadden via, via al begre
pen dat het bestuur van het
Nederlands Olympisch Comité
de half december vorig jaar
gegeven zekerheid niet meer
zou terugdraaien. Vandaar dat
het spel van geheimzinnigheid
gespeeld kon worden. Job van
Oostrum: „Het is hardstikke
geinig zoals het gaat. In het
begin waren we een beziens
waardigheid. Voor de insiders
was het gewoon leuk, dat er
een Nederlandse bob in de
baan verscheen, maar we tel
den natuurlijk niet mee. Dit
seizoen is men ons toch anders
gaan bekijken. In het begin
was iedereen bereid ons te hel
pen zodra er problemen wa
ren. We konden alles lenen,
omdat we als tegenstanders
niets voorstelden. Dat is nu
anders.
Goede da«
Als we een goede dag heb
ben, verslaan we vier van de
vijf Oostenrijkse teams. En
die jongens hebben daar dan
flink de pest over in.
Die werken bijna een geheel
jaar naar de grote wedstrijden
toe, terwijl zij ons als ama
teurs beschouwen En als ze
dan verliezen, vinden die kna
pen dat een enorme afgang",
zegt Job van Oostrum, garage
houder en tevens autocoureur,
met een wat voorzichtige
glimlach. Provoceren, zo weet
hij, komt niet altijd goed over.
In het seizoen '78/'79 debu
teerde de 'Nederland I' op het
wereldkampioenschap. „Een
heleboel mensen hadden ver
wacht dat we keihard op onze
bek zouden gaan, maar we
werden wel degelijk geklas
seerd: laatste en twee na laat
ste voor de Belgen. We waren
toen nog het lachertje van de
bobsport. Iedereen liep daar in
keurige officiële pakken. Wij
trainden in spijkerbroek. We
deden mee op geleende schoe
nen, in een geleende bob en we
hadden allemaal wat anders
aan. Ze hadden wel ontzag
voor die jongens op klompen.
We kregen veel aanmoedigin
gen".
Job van Oostrum vindt het
wel eens vervelend dat de in
breng van remmer John Drost
wordt onderschat.
v-
.fliw I.
Job van Oostrum (r) en John Drost tijdens een test op het circuit van Zandvoort.
„Het samenspel is enorm
belangrijk. Je moet een zeer
hecht team zijn, want je doet
alles samen. Je traint met z'n
tweeën, verzorgt het materiaal
samen en je gaat samen de af
daling in. De gemaakte tijd is
dan ook van 'ons', en niet van
Van Oostrum of Drost apart.
Als ik met een ander naar be
neden moet, voel ik me niet jo
fel. Het startritme is in dat ge
val geheel verstoord. Bij de
start vormt de remmer de
aangever. Ik ben dus volledig
gewend aan zijn tekens. Je
hebt samen wat trekjes en
kneepjes en je voelt elkaar
feilloos aan. Tijdens de afda
ling moet Drost helemaal op
mij vertrouwen. Toch moet
John volledig bij de les blij
ven. Hij mag zich niet als dood
gewicht gedragen. Op een stuk
wat recht lijkt, maar waar een
nauwelij ks ziehtbare krom
ming in zit, moet hij met het
even verplaatsen van zijn li
chaam de zaak in bedwang
houden. Dan blijf ik van de
stuurtouwen af. En hij moet
constant opletten. Ik kan in
een bocht een fout maken en
de curve verkeerd insturen.
Met tegenwicht moet John dat
corrigeren. John en ik zijn
vanf het begin af samen en het
heeft altijd enorm geklikt tus
sen ons. Hij is een perfecte
remmer en ik heb de aanleg
voor piloot. En op die manier
vorm je een ideale combina
tie".
Wonderen
Op vrijdag 10 en zaterdag 11
februari tussen half twee en
vier uur 's middags moeten
Job van Oostrum en John
Drost in tweemaal twee 'runs'
in Sarajevo op een baan die
hen wel ligt, zo leerde de erva
ring, aan de bak.
Voor goud, zilver of brons
komt het tweetal niet in aan
merking. Of er moeten in die
schuur in Heemstede wonde
ren zijn verricht. Naar de
hiërarchie van het internatio
nale bobsleeën zullen Van
Oostrum en Drost tussen de
achtste en twaalfde plaats ein
digen. Volgens de wet van
'Bartje' zijn de Sovjets, de
Oostduitsers en de Zwitsers de
beteren, maar het gevecht met
de Westduitsers en de Oosten
rijkers, de Amerikanen ook,
die strijd durven Van Oos
trum en Drost aan. „En wie
weet hoe een Hollandse koe
een Joegoslavisch haas vangt",
zegt Van Oostrum tot slot. In
derdaad, het 'geheim van
Heemstede' zal op die vraag in
Sarajevo een antwoord moe
ten geven.
SARAJEVO - Een van de grootste begripsverwarringen
binnen de Olympische wintersportnummers speelt zich
af rond de „Noordse combinatie".
Ten onrechte noemt men de combinatie van skisprin
gen en langlauf vaak „Noors". Met Noorwegen heeft het
onderdeel echter net zoveel te maken als een pinguin met
de Caralbische Zee. De Noordse combinatie wordt op
twee achtereeenvolgende dagen afgewerkt, waarbij men
met het skispringen begint.
Traject
Dat springen vindt plaats vanaf een 70 meter-schans, in
tegenstelling tot het échte schansspringen waarbij de
schans 90 meter lang is. Het langlauf-traject, dat geen al
te grote hoogteverschillen mag bevatten, is 15 kilometer
lang. De tijd wordt in seconden en tienden van een secon
de gemeten. Deze worden dan in punten omgezet. Bij het
springen mag iedere deelnemer driemaal een poging wa
gen. Voor elke sprong worden punten voor de afstand en
de stijl toegekend, terwijl het laagste totaal vervalt. Het
totaal aantal punten van langlauf en springen levert ten
slotte de winnaar van het Olympische goud op.
En dat kan natuurlijk best een Noor zijn. Al waren het
bijvoorbeeld vier jaar geleden in Lake Placid de Oost
duitsers (1, 3 en 5) die de dienst uitmaakten.
SARAJEVO - Eén ding is zeker: het kan er in
diverse takken van wintersport hard aan toe
gaan. Hard in de zin van „snel" welteverstaan,
al vormt ijshockey vaak een combinatie van
beide betekenissen van „hard".
„Valhelm noodzaak" is
al lang geen loze kreet
meer, wanneer men be
denkt dat topskiërs bij een
afdaling snelheden van
rond de 100 km per uur be
reiken. Ook bij het rodelen
worden snelheden in deze
orde van grootte bereikt.
Het toppunt van kinder-
vermaak, per sleetje een
hellinkje afglijden heeft in
deze Olympische winter
sport-discipline supersone
vormen aangenomen. Ro
delen is een zaak van puré
snelheid.
Doolhof
Vroeger heette het tobo-
gan-sleden, maar enkele
tientallen jaren geleden is
men het naar het Oosten
rijkse woord voor slee
„Rodel" gaan noemen.
Er zijn wedstrijden voor
individuele dames en he
ren en voor mannelijke pa
ren. Het rodel-parcours
vertoont grote overeen
komsten met dat wat ge
bruikt wordt door de bobs
leeërs. Alleen is het veel
kronkeliger, lijkt het soms
op een doolhof en telt het
een aantal scherpe boch
ten. De lengte varieert tus
sen de 1000 tot 2000 meter,
terwijl het dalingspercen
tage rond de 10 procent
moet liggen.
Laboratori um
Rodelwedstrijden wor
den overigens niet alleen
op een beijsd parcours uit
gevochten.
Omdat de slee van ieder
gewenst type mag zijn, als
hij maar een veilige zit
plaats biedt aan één of
twee rijders en slechts
twee glij-ijzers heeft,
wordt er nogal wat af gefa
briekt in laboratoria. Met'
behulp van windtunnels,
nieuwe materialen enz.
probeert men het begrip
snelheid steeds weer een
nieuwe inhoud te geven.
Ook de pakken waarin de
rodelaars zich hullen krij
gen een steeds meer revo
lutionaire aanblik. Het
gaat er immers om de
luchtweefstand zo klein
mogelijk te maken, zodat
de afdalingssnelheid opti
maal wordt. Vier manches
telt een race en de winnaar
is of zijn degene(n) met de
laagste totaaltijd over deze
vier runs.
F raude
Dat rodelen allang geen
kinderspelletje meer is
blijkt naast de enorme
snelheden ook uit de ver
schillende vormen van
fraude die gepleegd kun
nen worden.
Zo is bet verboden de
ijzers van de slee vóór de
wedstrijd te verwarmen;
ook mag geen extra ballast
worden meegenomen om
de slee in de afdaling meer
vaart te bezorgen; het bij
de start duwen van de slee
is niet toegestaan; en ook
mag men tijdens de race de
slee niet vrijwillig verla
ten. De straffen op over
treding van deze regle
menten variëren vandis
kwalificatie in de betref
fende manche tot zelfs to
tale uitsluiting. De eerste
sanctie, diskwalificatie,
wordt ook opgelegd wan
neer men start zonder val
helm, Want die is zeker bij
het rodelen „Hoofdzaak".
SARAJEVO - In 1960 werd
"las bestander op de Spelen
va» Squaw Valley Olym-
P'sth kampioen biathlon.
Het
was de eerste keer, dat
onderdeel in het Olym
pisch programma stond op-
Stnomen en de Zweed stak
root kop en schouders boven
"r concurrentie uit.
bestander was luitenant
n het Zweedse leger en zijn
-'Z/c- voor de biathlon was
eigenlijk een logische. Im-
ws, deze tak van sport is
e" combinatie van skiën en
fhieten en wie komen daar-
ee vaker in aanraking dan
'htairen, die deel uitma-
en van een regelmatig in
temterse omstandigheden
Pererend leger?. Lestander
Wees dat. De uitslagenlijst
an de biathlon wordt trou-
■;e«s altijd voor driekwart
ooi militairen bemand.
'wee manieren
Se-j8"1'011 wordt in wed-
'Juverband op twee ma-
Wen beoefend: individueel
1 lr> estafetteverband. De
oc,U,lduele biathlon kent
twee weer mogelijkhe-
Beia°Ver en 20 kilometer.
;Di„„,e nummers zijn Olym-
Op de 10 kilometer,
ook junioren kun-
aeelnemen, wordt na
ongeveer 2,5 km skiën (lang
lauf) liggend geschoten en
na 7,5 km staand. De schiet
baan is 150 meter lang. Die
zelfde lengte kent ook de
schietbaan op de 20 km-
biathlon. Op die afstand
moet viermaal geschoten
worden.
Men is vrij in het kiezen van
het schiettuig als het maar
niet-automatische geweren
zijn en van niet zwaarder
kaliber dan 8 mm. Vergro
tende vizieren zijn niet toe
gestaan. Tijdens het skiën
mogen de wapens niet gela
den worden, dat moet ge
beuren op de plaats, die de
deelnemer wordt gewezen
wanneer hij bij een van de
vier schietbanen arriveert.
Daar laadt hij zijn geweer
met vijf patronen, die in zijn
eigen tempo en met de ski's
aan of uit worden afge
vuurd. De eerste en de derde
serie liggend, de tweede en
vierde staande. Men kan
strafminuten oplopen wan
neer treffers worden ge
plaatst in de buitenste kring
van de schietschijven. Voor
een misser krijgt de deelne
mer twee strafminuten aan
de broek. Die worden toege
voegd aan de totale ski-tijd,
dus inclusief het schieten.
Er kan nog tegen meer
straftijd worden opgelopen.
Ernstige overtredingen, zo
als het nemen van een kor
tere weg, het zich laten du
wen, het op een andere ma
nier dan op ski's over het
parcours gaan, of het laden
van het geweer op het par
cours levert ook strafminu
ten op.
In de estafette kent men nog
een zwaardere straf. Bij
overtredingen van de regle
menten wordt men verplicht
een strafparcours, een ovale
lus van 150 meter vlakbij de
schietbaan, af te leggen. Een
estafetterace wordt geskied
over viermaal 7,5 km met
twee schietbeurten. De af
lossing dient plaats te vin
den in een wisselzone. Elke
deelnemer schiet éénmaal
na 2,5 en 5 km. Bij die gele
genheid worden zowel lig
gend als staand acht patro
nen op vijf schietschijven
afgevuurd. Voor elke niet
geraakte schijf dient een
strafparcours geskied te
worden.
SARAJEVO - Bosniërs en dus ook de
stedelingen uit Sarajevo worden in
Joegoslavië niet als de intelligentste
inwoners van de republiek beschouwd.
Grappen over de 'achterblijvers' van
het land zijn een vast programmapunt
en de bevolking van de andere repu
blieken verwachtte eigenlijk niets an
ders dan dat het ambitieuze plan van
Sarajevo, het organiseren van de Win
terspelen, moest eindigen in een onge
kende mislukking. En dus in een reeks
nieuwe grappen.
Hoe immers kon een van de minst
ontwikkelde republieken de last van de
organisatie dragen waar Slovenië, de
economisch sterkste uit de federatie
van zo verschillend geaarde landen, de
'Witte Spelen' als een te grote kluif niet
had durven behappen. Hoe zouden de
voornamelijk Mohammedaanse Bos
niërs, die volgens de andere Joegosla-
ven nog Oosters denken, een klus aan
kunnen die met absolute nauwkeurig
heid geregeld moet worden. In Bosnië
immers lijkt de tijd in het dagelijkse
leven nog geen rol te spelen. Het kon
gewoon niet goed gaan, dachten de
Joegoslavische noordelingen. Er moest
eenvoudig een dag komen dat al het
werk werd stilgelegd, dat het hele eve
nement zou moeten worden afgelast.
Al was het maar omdat een of andere
Bosnische jager het wolfje, dat als
mascotte voor de Winterspelen zou
worden gebruikt, had neergeschoten.
Joegoslavië hoopte dat het goed zou
aflopen, maar vertrouwen in de Olym
pische toekomst van Sarajevo was er
allerminst. De sombere voorgevoelens
leken grond te bezitten. Aanvankelijk
werd het beginpunt voor Alpine ski
nummers in een erkende windhoek
voorzien, waardoor het soms werkelijk
onmogelijk bleek te starten. Het ver
nieuwde vliegveld bleef gesitueerd in
een befaamde mistkuil.
Scepsis en spot hebben echter al lang
plaats gemaakt voor waardering en
bewondering. Bosnië bleek namelijk
niet alleen de plannen te kunnen ma
ken, maar die ook te kunnen uitvoeren.
Een maand voor de opening was de
stad klaar. Helemaal. De bedden in de
nieuwe hotels zijn opgemaakt, de ac
commodaties zijn gereed voor zowel de
deelnemers als de toeschouwers. Sara
jevo heeft bovendien de obsessie van de
organisatoren van de laatste Olympia
den, de kosten, in de hand gehouden. Er
was een begroting gemaakt van 163
miljoen dollar, de boeken kunnen dicht
op 130 miljoen, ongeveer 400 miljoen
gulden. Serajevo heeft Joegoslavië
overtuigd en dat heeft geleid tot een
golf van solidariteit in de natie vol te
genstellingen. Het land steekt, waar
nodig, de helpende hand toe. Vrijwel
iedere stad heeft bijvoorbeeld gratis
autobussen, met chauffeurs, beschik
baar gesteld om het openbaar vervoer
in de Bosnische hoofdstad in de periode
van de Spelen op Olympisch niveau te
kunnen brengen. Sarajevo heeft niet
tevergeefs een beroep gedaan op vrij
willigers om plooien voor en tijdens de
wedstrijdperiode glad te kunnen strij
ken. De Olympische stad bezat de re
putatie vuil te zijn. En Serajevo werd
in alle Joegoslavische media met die
reputatie geconfronteerd. In november
kondigde het gemeentebestuur een
grote schoonmaak aan. In vrijwel
iedere wijk werden schoonmaakploe
gen uit vrijwilligers gevormd en die
groepen hebben een ondubbelzinnige
overwinning behaald. Talrijke ande
ren kregen huiswerk op om mee te hel
pen de taalbarrières te slechten. Poli
tieagenten, personeel in cafes, restau
rants en hotels en taxichauffeurs heb
ben een basiscursus Engels gekregen
en de organisatoren hopen dat men zijn
huiswerk heeft gedaan.
De overtuiging bestaat dat de men
sen hun taak aankunnen, de vraag
blijft of de techniek gelijke tred kari
houden. De organisatoren hebben tech
nische apparatuur uit Westeuropa in
gevoerd, maar nog nooit eerder hebben
3000 journalisten en 58 buitenlandse
omroepmaatschappijen geprobeerd op
vrijwel hetzelfde tijdstip mededelin
gen, verhalen en uitslagen van hetzelf
de punt uit Joegoslavië te krijgen.
Nooit eerder hebben 2.000.00.000 men
sen tegelijkertijd de kans gehad via
hun TV-toestel in Serajevo te zijn.
Tegenover onzekerheden op dit punt,
staat een voor westerse begrippen wat
te grote zekerheid op een ander gebied.
Joegoslavië volgt strakke veiligheids-
lijnen en het is niet onmogelijk dat
wensen en verlangens van trainers en
sporters zullen botsen met de veilig
heidsvoorschriften. Of Sarajevo 3000
sportmensen, trainers en officials in de
hand kan houden is geen vraag, wel of
hen de gewenste ruimte om te 'werken'
kan worden gegeven. Ook dat kan pas
blijken wanneer het grootste winter
sportevenement werkelijk draait. Een
dergelijk probleem geldt echter niet al7
leen voor Sarajevo, dat er tot nu toe in
is geslaagd vrijwel alle twijfels weg té
nemen, dat in Joegoslavië uit scepsis,,
achterdocht en spotternij, enthousias
me, steun en hulpvaardigheid maakte.
