(euring
LUNGEN
BeGIN februari viert de
Nederlandse Vereniging van
Aanstaande moeders,
verloskundigen, huisartsen,
kraamverzorgsters en
verpleegkundigen houden
vandaag in de rai in
Amsterdam een congres
onder de titel 'bevallen en
opstaan'. Via film, dia's en
een forumdiscussie wordt een
20 volledig mogelijk beeld
gegeven van zwangerschap
en bevallen in Nederland.
Sprekers zijn onder anderen
de Nijmeegse hoogleraar
huisartsengeneeskunde
Prtf.dr.f.j.a .Huygen en de
Amsterdamse gynaecoloog
Prof. dr.G.J. Kloosterman.
Veiliger?
Daling
Prenatale zorg
Natuurlijk
Verstoord
Vrouwenbelangen haar
negentig jarig bestaan. Bijna
een eeuw vrouwenstrijd. Is
dit een grap of om te huilen
vraagt de redactie van het
l blad Vrouwenbelangen zich
af. In de bijdragen proefje de
huilsfeer. De vereniging
overleefde twee feministische
golven en de strijd is nog
steeds niet beslecht. De vurige
- voortreksters van weleer zijn
oud, moe of moeder
geworden. Een nieuwe
generatie laat nog niet veel
van zich horen.
Door Comée Jacobs
NAAST de sombere stemming
over de vrouwenstrijd klinkt
waarschuwend gefluister:
Zeg het niet hardop. Vijan
den, mannen en vrouwen die
alles bij het oude willen laten,
zijn overal.
Dus kop op, er is tenslotte al heel
wat bereikt: "En zo zie jedat er na
tuurlijk wel degelijk iets veranderd
en verbeterd is voor vrouwen. VOS-
-cursussen, vrouwenhuizen, vrou-
wencafe's, moedermavo's, blijf van
m'n lijfhuizen, FIOM-huizen, vrou
wentelefoons, Ombudsvrouwen,
vrouwen-gezondheidscentra, vrou
wenbladen, vrouwenuitgeverijen,
kinderopvang, vrouwenstudies, wet
ten voor gelijke behandeling en gelij
ke betaling, regels voor positieve dis
criminatie van vrouwen en ga zo
maar door", schrijft Ciska Dressel-
huis (hoofdredactrice van Opzij) in
het jubileumnummer.
Volgens Miep de Wit, voorzitter
van de jubilerende vereniging gaat
het om een veranderingsproces in on
ze cultuur, de 'feminisering' van de
cultuur. Een hele klus. Ik sprak met
mevrouw De Wit over die 'culturele
revolutie' en over haar vereniging.
De Nederlandse Vereniging van
Vrouwenbelangen is eind vorige
eeuw opgericht door strijdsters voor
het vrouwenkiesrecht. Een illustere
voorzitter uit de beginperiode is Alet-
ta Jacobs. Toen het kiesrecht ver
overd was, richtte de vereniging zich
vooral op politieke bewustwording.
Heel lang is dat de belangrijkste acti
viteit gebleven. Ze zijn niet partij en
religie gebonden. Ze streven naar
zelfstandigheid van de vrouw en dat
betekent dat de vereniging wel helpt
bij het laten zien van de verschillende
mogelijkheden, maar de uiteindelijke
keuze is voor elke vrouw zelf.
Betekent geen politieke keuze ma
ken niet dat links meteen afhaakt?
Miep de Wit: „Emancipatie gekop
peld aan bepaalde politieke richtin
gen sluit ook groepen vrouwen uit. In
de zeventiger jaren werd de feminis
tische strijd gekoppeld aan linkse po
litiek met het gevolg dat deze femi
nisten veel vrouwen van zich afgesto-
Miep de Wit, voorzitster van de Nederlandse Vereniging voor Vrouwen-
belangen: „Eén vrouwenpartij acht ik niet haalbaar." - foto oen haan
ten hebben. Feminisme werd toen,
juist door de koppeling aan partijpo
litiek een vies woord. Of géén politie
ke keuze wel juist is? ik weet het niet
zeker, voorlopig geef ik dat standpunt
nog het voordeel van de twijfel. Voor
een eigen vrouwenpartij acht ik de
tijd nog niet rijp, daar is een hele gro
te achterban met gelijke belangen
voor nodig."
Heeft Vrouwenbelangen juist om
dat ze geen politieke stelling nam de
aansluiting met de tweede feministi
sche golf niet gemist?
„Aansluiting gemist, ja dat is wel
zo. Ik denk dat daar verschillende re
denen voor zijn aan te geven. Ten
eerste omdat de vrouwengroepen veel
te radicaal waren en zoals gezegd
meteen aansluiting zochten bij de
linkse partijen. Een andere reden was
dat onze leden streefden naar goede
maatschappelijke posities en politie
ke zeggenschap. Met veel moeite ver
overden we deze plaatsen en verder
wilden we en hoefden we niet te
gaan."
Vrouwen op belangrijke posities in
de Kamers, gemeenteraden en in het
bedrijfsleven zijn nog geen garantie
voo r emancipatiebeleid. Ze kunnen
immers net zo behoudend zijn als
sommige mannen.
„Ja precies, eerst dachten we dat
het voldoende was als vrouwen posi
ties in het bedrijfsleven en in de poli
tiek hadden. Daarom lanceerden we
in de zeventiger jaren de leus: "Stem
eens op een vrouw". We zeggen dat
niet meer. Hooguit adviseren we nu
stem op die en die vrouw. We zijn niet
alleen meer met politieke bewust
wording bezig maar ook met emanci
patorische. We besteden nu veel aan
dacht aan scholing. We hebben sinds
een drietal jaren twee betaalde
emancipatiewerksters voor totaal 50
uur. Ze ondersteunen het hoofdbe
stuur en ons blad Vrouwenbelangen
o.a. met scholing van de leden. Zo
langzamerhand dringt de omvang
van het vrouwenprobleem tot ons
door. De hele cultuur is ervan door
drongen. We zullen de hele cultuur
moeten aanpakken."
Eerst vrouwenkiesrecht, een duide
lijk doel. Een totale cultuurverande
ring dat klinkt vaag en behoorlijk
omvangrijk. Bovendien hoe pak je
zoiets aan?
v
.„Het belangrijkste vinden we de
zelfstandige positie van de vrouw;
goede maatschappelijke posities en
financiële onafhankelijkheid dat zijn
eerste vereisten. Verder vinden we
dat er voorwaarden geschapen moe
ten worden dat vrouwen inderdaad
zich kunnen ontplooien. Dat betekent
aandringen op een aantal beleids
maatregelen die dat mogelijk maken,
zoals bv. goede kinderopvang. Ook
scholing blijft belangrijk. Op het mo
ment gebeurt er zoveel, bijvoorbeeld
op het gebied van vrouwenstudies.
We willen de analyses blijven volgen
en er discussies over voeren om ons
inzicht te verdiepen. Het is geen keu
ze tussen óf scholing en analyse óf
werken en politiek aktief zijn, maar
van beide."
Als de hele cultuur veranderd moet
worden, dan kan dat niet zonder
mannen. Moeten die volgens U nu bij
de discussies betrokken worden?
„Nou nee. Kijk, ik vind wel dat de
discussie met mannen open moet blij
ven, maar dan toch vooral in de pri-
vésfeer. Vrouwen die roepen dat
mannen erbij betrokken moeten wor
den, hebben heel vaak, niet altijd
hoor, zelf problemen in hun relaties
en willen dat andere vrouwen deze
problemen mee oplossen. Ik vind dat
vrouwen eerst zelfstandiger en zelf
bewuster moeten worden. Nog veel te
vaak kijken vrouwen naar anderen,
bijvoorbeeld naar hun man. Wat
vindt hij ervan? Mannen hebben daar
geen last van, die maken gewoon
keuzes. Botst dat later dan doen ze
eventueel een stapje terug. Vrouwen
moeten ook leren zelf te kiezen en zelf
te bepalen wat ze willen."
Voorlopig geen samenwerking met
mannen, en met vrouwen?
„Eén vrouwenpartij waarin alle
vrouwen elkaar kunnen vinden acht
ik niet haalbaar. Als groepen te groot
worden verliezen ze aan kracht. De
leden verliezen het contact met het
geheel en een kleine groep gaat dan
het beleid bepalen. Bovendien zijn
vrouwen onderling heel verschillend
en ik vind dat we dat moeten respec
teren. Beter kan samenwerking
plaatsvinden op bepaalde onderwer
pen, bv. abortusstrijd. We werken re
gelmatig met andere vrouwenorgani
saties samen, zowel op nationaal als
internationaal niveau. Op een derge
lijke manier samenwerken lijkt ons
vruchtbaarder dan bv. in een grote
partij of vrouwengroep."
Op 4 februari viert in Jaarbeurs
congrescentrum te Utrecht de vereni
ging haar jubileum. Onder de spreek
sters zal Mr. A Kappeyne van de Co-
pello, Staatssecretaris voor Emanci
patiezaken zijn.Vrouwen die geïnte
resseerd zijn in het congres, het blad
of de vereniging kunnen contact op
nemen met het secretariaat Bureau
Vrouwenbelangen, Rijnsburgerweg
28 2333 AA Leiden, telefoon 071-155063
(tussen 10.00 en 14.00
Op bovengenoemd congres zal de
volgende stelling door mevr. Iteke
Weeda verdedigd worden: "De huidi
ge economische crisis versnelt het
proces van mannen- en vrouwen
emancipatie." Een prikkelende stel
ling nu men overal geluiden hoort dat
de economische crisis de vrouwen
weer terug naar de keuken stuurt.
i beetje duidelijkheid te
- FOTO DE STEM BEN STEFFBj
ixandre Sitnikov: Artiste»
m (te zien in het POC).
aalindruk is echter die v a0j_
weemoedigheid of zoals i a
ders formuleerde 'docu:iy j,
:n anonieme eenzaarnhe
een kenmerk uit de 2Ue
et voorbehouden is a®
Tia deze schilderkunst W*
n er echter helemaal
Weltschmerz), terwijl a jn
:unst er met hoon en sp°
Ie keuze ligt bij het pub
URG:
Stadsschouwburg
-1- omf). li'"1'
Open: di. t/m za. vanP'
lag van 13-17 iuur (t/m -
•HOVEN: POC/Zonnewijzer-
vrij. 12-22 uurza. 12-U
cht.
Door Frits Stommels
AMSTERDAM - Ons land
verkeert wat de verloskunde
betreft in een unieke situatie.
Overal elders in de wereld
vindt nauwelijks nog een
thuisbevalling plaats. In Ne
derland is dat nog altijd zo'n
35 procent van de in totaal
190.000 bevallingen per jaar.
De vraag is echter of dat zo blijft,
want ook hier wordt het geboortepro
ces bedreigd door de opkomende me-
dicalisering, ook bij de normale be
valling.
Om een beetje tegenwicht te geven
tégen de propaganda voor de zieken
huisbevalling organiseert de Stich
ting Beter Bevallen zaterdag een con
gres in de RAI in Amsterdam. Dat
Stichting Beter Bevallen
pleit voor geboorte thuis
daar veel belangstelling voor bestaat
blijkt uit het feit dat het congres,
waar 1500 personen aan deel kunnen
nemen, al is volgeboekt.
De organiserende stichting - ontstaan
vanuit vrouwen, verloskundigen en
huisartsen - heeft een verloskunde
als doel, waarin de vrouw centraal
staat, de veiligheid van moeder en
kind is gegarandeerd en de keuze
vrijheid (thuis of ziekenhuis) wordt
gewaarborgd.
Met name dat laatste is zeer onder
hevig aan invloeden vanuit de zie
kenhuiswereld. Teveel worden zwan
gere vrouwen, aldus de stichting, het
ziekenhuis in gepraat. Dat gebeurt
dan met het argument dat bevallen in
het ziekenhuis in alle gevallen veili
ger zou zijn.
Bij complicaties, zo luidt de rede
nering, is meteen een dokter bij de
hand. Maar dat is, aldus Aafke Gor
ter van de stichting, gewoon niet
waar. In de meeste ziekenhuizen zijn
buiten kantooruren geen artsen aan
wezig en. de dienstdoende arts is
meestal nog in opleiding. In moeilijke
gevallen zal de (opgeroepen) specia
list van huis moeten komen.
De ervaring van verloskundigen is
dat een vrouw bij complicaties tij
dens een thuisbevalling (bijvoorbeeld
wegens het niet vorderen van de be
valling) zeer snel in het ziekenhuis is
en dat de veiligheid van moeder en
kind daarbij niet wordt aangetast.
De tegenstelling tussen thuis- en
ziekenhuisbevalling stoelt op het vol
gende: in 1952 stierven 32 van de 1000
baby's tijdens of vlak na de bevalling.
In 1979 was dat aantal gedaald tot 12
op de 1000. In diezelfde periode nam
het aantal ziekenhuisbevallingen
enorm toe, namelijk van 22 procent in
1952 tot 62,5 procent in 1979.
De voorstanders van het bevallen
in een ziekenhuis zien de (poliklini
sche bevalling als de belangrijkste
reden voor het dalen van het sterfte
cijfer. Dat is voor de voorstanders
van de thuisbevalling nog maar hele
maal de vraag.
Zij wijzen erop dat in diezelfde perio
de de gezondheidstoestand en de hy
giëne zeer verbeterd zijn, dat er per
vrouw een kleiner aantal kinderen
werd geboren en dat de gemiddelde
leeftijd waarop vrouwen kinderen
krijgen is gedaald. Bovendien is de
prenatale (vóór de geboorte) zorg
enorm verbeterd.
Wat dat laatste betreft wordt de
veiligheid van de thuisbevalling voor
een groot deel gewaarborgd. De
Stichting Beter Bevallen legt hierop
dan ook veel nadruk. De controles tij
dens de zwangerschap hebben een
voorspellend en moeilijkheden voor
komend effect.
Een van de bekendste gynaecolo
gen in ons land, profdrGJKloos
terman schrijft de omstandigheid dat
er nu minder zuigelingen sterven dan
vroeger vooral toe aan de prenatale
zorg en niet aan de ziekenhuisbeval
ling.
In een verantwoording met betrek
king tot het congres schrijft de stich
ting: „In ons land is het mogelijk te
besluiten je kind thuis in je eigen om
geving ter wereld te brengen. Dank
zij een voor de Westerse wereld unie
ke verloskundige organisatie met
kraamzorg en zelfstandig werkende
vroedvrouwen. Anders dan in de ons
omringende landen wordt een beval
ling gezien als een natuurlijk gebeu
ren dat - mits begeleid door deskun
dige hulp - niet thuis hoort in een zie
kenhuis".
Toch is er een groeiende tendens
om ook normale bevallingen in een
ziekenhuis te laten plaatsvinden.
„Pijnbestrijding door middel van een
ruggeprik en elektronische bewaking
van het kind worden beschouwd als
medische verworvenheden, die steeds
vaker worden toegepast bij normale
bevallingen".
Maar een normale bevalling hoeft, al
dus de stichting, geen verbetering,
maar kan wel verstoord worden.
„Routinematig medisch ingrijpen zal
in de meeste gevallen een ernstige
verstoring betekenen van de gang
van zaken".
De keuze: thuis of ziekenhuis kan
echter lang niet altijd gemaakt wor
den, omdat er geen vrijgevestigde
verloskundige aanwezig is en de
huisarts de bevallingen aan het zie
kenhuis overlaat.
Het aantal verloskundigen is niet
zo overdadig. Er zijn er in ons land
900, waarvan driekwart werkzaam is
in de eerstelijnsgezondheidszorg
(thuisbevallingen). Het andere kwart
werkt (poli)klinisch. Onder de verlos
kundigen bevinden zich tien mannen.
Thuis bevallen: een normaal gebeuren.
foto de stem
Vurige voortreksters van weleer
zijn oud, moe
of moeder
geworden
7ATERDAG 21 JANUAR11984
