evenx
UITBLAZEN
Schouten: De wonderen zijn echt de wereld uit
De kolonel
krijgt
altijd post
Kissinger's Midden-Amerika-recept kansloos
de stem co
De Osse
komedie
TILBURGSE HOOGLERAAR BINDT STRIJD AAN MET MONETARISTEN
Bijl aan de w<
VRIJDAG 13 JANUAR11984
ACHTERGROND
.DUBT]
UITVERKOOP SPAANSE LEGERTOP:
VOOR 1 MIL,d
A rch itectonische
wereldprimeur
Den Bosch
bouwt
bol-woning
Hogeschool
boycot
Zuid-Afrika
WIM KOCK
Je weet niet echt wat je
ziet wanneer je naar
de televisie kijkt, maar
af en toe laat de werkelijk
heid achter het beeld zich
achterhalen. Vorige week
zaterdag zag ik op het tv-
journaal hoe commissaris
van de koningin A. van
Agt in Oss twee vrachtwagens
uitwuifde. De voertuigen waren
beladen met hulpgoederen voor
Opper-Volta. Dwars door de
Sahara zouden ze rijden. De tv
liet het routekaartje zien.
Zulke berichten spreken mij
altijd enorm aan. Niet zozeer
vanwege de liefdadigheid die er
achter steekt, zo moet ik helaas
bekennen, maar omdat ze m'n
fantasie op gang brengen. Met
een brullende vrachtwagen he
lemaal van Oss naar Opper-
Volta! Dwars door Oost-
Frankrijk naar beneden, de
Middellandse Zee oversteken
en dan het gaandeweg ruller
wordende Afrikaanse continent
op.
De rest van het journaal
drong niet meer tot me door
omdat ik zat te kijken naar de
golven van geel zand die langs
de ramen van de cabine gleden.
Daar haalden we een rij in gan
zenpas marcherende kamelen
in. De karavaan trok dus ook
nog verder. Door de voorruit
ontwaarde ik iets aan de trillen
de horizon. Een donker, wazig,
dansend bobbeltje eerst. Even
later dacht ik dat het een bosje
palmen was waartussen iets
wits schemerde. Een oase of
een fata morgana; ik zou het
gauw weten.
Het weerbericht haalde me
met een snelheid, vele malen
groter dan die van het licht uit
het hartje van de hete Sahara
terug naar de gure, natte winter
van Nederland. Trek in een
glas koud bier was alles wat er
van de reisdroom over was.
Enfin, u zult het ook wel ge
lezen hebben gisteren: de
vrachtwagens staan nog steeds
in Den Bosch. Komend week
end vertrekken ze pas echt.
Zouden ze vorige week al zijn
doorgereden dan hadden ze
veel te vroeg in Marseille ge
staan. De boot naar Afrika ver
trekt pas volgende week. Van
daar.
„Niets bijzonders", vindt
dan ook voorzitter H. Jansen
van de Stichting Sahelp. De
heer Van Agt kon het komend
weekeinde niet komen om de
vrachtwagens uit te wuiven
daarom werd de boel maar een
week eerder in scène gezet. Ik
vraag me af waarom? Waren de
chauffeurs bang dat ze zonder
de zegen van Van Agt lekke
banden zouden krijgen, onder
weg door Franse boeren gemo
lesteerd en door Bedouïnen
onthalsd zouden worden? Wa
ren er geen gedeputeerden vrij
om voor de commissaris van de
koningin waar te nemen? Wilde
de Stichting per se Van Agt om
propaganda te maken voor
haar goede doel of wilde Van
Agt per se om propaganda te
maken voor zichzelf en daar
door op de televisie te komen?
Dat zijn vragen waarop de
beetgenomen journaalkijker het
antwoord zou willen weien.
Er zijn wel mensen die van
oordeel zijn dat de koningin en
alles wat aan haar vast zit, dus
ook haar commissaris in
Noord-Brabant, slechts orna
ment is. De enscenering in Oss
is niet de manier om die opvat
ting te bestrijden zou ik den
ken. Integendeel.
Boeren
lk ken helaas de Franse
boeren niet. Van het Europese S
landbouwbeleid begrijp ik geen 5
tittel of jota. Ik weet daarom gs
iiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiifiiiiiiMiiiiifiimiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
niet waaróm precies de Franse
boeren zo kwaad zijn op dode
varkens en lammeren uit Ne
derland, Denemarken en Enge
land. Wel dringt het tot me
door dat ze zeer, zéér kwaad
zijn. Misschien is dat ook het
doel van hun weerzinwekkende
acties; dat we ze in elk geval
opmerken.
Het is me al vaker opgeval
len dat de Franse boeren een
voorliefde hebben voor bar
baarse actiemethoden. Ze laten
wijn of melk in de sloot lopen,
steken vlees in brand of besme
ren een autosnelweg met room
boter. Hun acties lijken op het
eerste gezicht en trouwens
ook nog op het tweede op de
primitieve vernietigingsdrift
waarmee een jaloers kind het
speelgoed van een ander ver
plettert.
Zijn die boeren een speciaal
soort slecht opgevoede, primi
tief communicerende Fransen
of hoort het allemaal bij dat
hier in het noorden doorgaans
hooggeprezen zuidelijke tempe
rament, waaruit ook de sterf
scènes zijn voortgekomen die
door struikelende voetballers
worden opgevoerd?
Hoe dat ook moge zitten; ik
vind het niet om aan te zien.
Taferelen als die welke we de
zer dagen uit Frankrijk dagvers
op onze tv kregen aangevoerd
maken mij altijd bang dat er
heel wat minder voor nodig is
om ons terug te werpen in de
barbarij van de veertiende
eeuw dan we doorgaans voor
mogelijk houden.
John O'MiII
Er staat vandaag geen week
bladenoverzicht in de krant.
Daarom zij hier vermeld dat
Vrij Nederland een aardig inter
view heeft met de inmiddels al
weer 69-jarige Jan vaYi der
Meulen, u waarschijnlijk beter
bekend als John O'Mill of, zo
als interviewer Martin van
Amerongen hem noemt: 'de
Bredase humorist en jongleur
met het Angloöpperlands'. Ge
vraagd hoe hij zijn eigen Ang
loöpperlands zou willen defi
niëren, zegt hij: „Als gewone
onzin. Het is geen Engels en
het is geen Nederlands. Het is
voornamelijk koeterwaals."
Ik hoor bij degenen die ho
pen dat het dat ook blijft zo
lang John O'Mill dicht en rijmt
en dat het nog een poos zal du
ren eer de volgende - zijn eigen
- doelgerichte regels in steen
worden gehouwen:
John, you earned your penny
Now stop your loony song.
Comedians come too many
and often stay too long.
P.S. voor de lezers die ik op
de deutschfreundliche tenen
heb gestaan met m'n stukje
'Daar heb je ze weer!' van vori
ge week donderdag: er bestaan
natuurlijk ook goede Duitsers.
Ik ken er zelfs een. Er waren
overigens ook lezers die me lie
ten weten dat mijn stukje hen
'uit het hart was gegrepen', hoe
wel ook zij goede Duitsers zei
den te kennen. De reacties hiel
den elkaar aardig in evenwicht.
Bedankt allemaal voor de moei
te van het schrijven, bellen of
me erover aan te spreken.
T5 PAGINA 21 VR|JDAG 13 JANUAR
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J H M Brader.
Hoofdredactie L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres. Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910
Openingstijden.
Breda en Oosterhout 8 30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-1 7 00 uur.
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal off 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573-
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje 076-236882
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18,30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Ranlf rolatipc
Postgiro 1114111 - ABN rek 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738.
Door Pieter-Jan Dekkers
IN het wereldje van vaderlandse economen neemt
de Tilburgse hoogleraar professor Schouten een
wel bijzondere plaats in. Beschimpt door tegen
standers, die hem verwijten met alle winden mee
te waaien, opgehemeld door vrienden, die zijn eco
nomische inzichten prijzen als evenwichtig en een
voudig.
Hoe het zij, Schouten kan
een profetisch inzicht niet
worden ontzegd. Reeds in
1974, na de eerste oliecrisis,
luidde zijn recept voor sane
ring van de toen al wat in het
slop geraakte economie:
loonmatiging. Als de lonen
één jaar niet zouden stijgen
zou de werkloosheid een jaar
later in één klap met 40.000
zijn verminderd. Niemand
die toen nog vermoedde, dat
deze aanbeveling het econo
misch denken het begin van
de jaren tachtig zou beheer
sen.
Zijn tegenstanders, waar
onder befaamde economen
als Halberstadt, Van der
Zwan en Bomhoff, proberen
hem steeds weer te betrap
pen op tegenstrijdigheden.
Ze wijzen dan op zijn afwis
selende pleidooien voor een
vrije loonpolitiek en een cen
traal geleide loonpolitiek,
voor een vergroting van het
overheidstekort én een te
rugdringen daarvan en zijn
begrip voor de wensen van
de vakbeweging, dat later
omslaat in een volslagen on
begrip.
Het zijn onmiskenbaar te
genstrijdigheden, die zijn te
genstanders aangrijpen om
zijn economische herstel
plannen te kraken. Zo ging
het na de eerste en tweede
oliecrisis, zo verging het ook
zijn beroemde 'Plan-Schou
ten', dat halverwege 1982 po
litici en economen in beroe
ring bracht.
Schouten pleitte daarin
voor een langere periode van
loonmatiging via het af
schaffen van de prijscom
pensatie. Tegelijkertijd zou
den de belastingen moeten
worden verlaagd om de
koopkracht op peil te hou
den. Dankzij die loonmati
ging zouden Nederlandse
producten in het buitenland
goedkoper worden en de ex
port bevorderen. Waardoor
de verliezen zouden kunnen
worden omgezet in winsten,
wat weer een impuls voor
bedrijfsinvesteringen zou
kunnen zijn. En investeren
betekent meer werk, meer
banen.
Schouten mag dan van
oorsprong een CDA'er uit de
KVP-hoek zijn, hij trekt zich
doorgaans niets aan van po
litici, bevriend of .niet. Nim
mer laat hij zich voor het po
litieke CDA-karretje span
nen, dit in tegenstelling tot
veel van zijn zich progressief
noemende collega's, die zich
vaak actief in de politiek be
geven. Dat bepaalt overigens
mede hun houding ten op
zichte van Schouten.
Misschien dat deze a-poli
tieke houding een van de
oorzaken is, dat zijn veel ge
roemde en vaak verguisde
'Plan- Schouten' nimmer het
station van de studeerkamer
heeft gepasseerd. Het is door
collega's als onuitvoerbaar
gekwalificeerd en door dege
nen, die het in de praktijk
hadden moeten brengen, de
politici dus, in een stoffige
bureaulade gedeponeerd.
Schouten zou Schouten
niet zijn als hij zich daar bij
zou neerleggen. Hij accep
teert z'n 'verlies', om na eni
ge tijd met een nieuwe versie
van zijn heilsplan op de
Schouten
- FOTOARCHIEF DE STEM
proppen te komen. Daarom
was het niet eens zo verras
send dat hij eerder deze
week, samen met z'n Til
burgse collega Kornaar, zijn
nieuwe plan als een soort
economisch Ei van Columbus
presenteerde.
Het roer moet radicaal om,
zegt Schouten daarin. Het
kabinet-Lubbers moet on
middellijk een eind maken
aan de bezuinigingen op de
overheidsinvesteringen en de
kortingen van ambtenaren
salarissen en sociale uitke
ringen. Daarvoor in de plaats
moet het financieringstekort
worden teruggedrongen door
alle overheidssubsidies en
premies aan het bedrijfsle
ven te staken.
Gevolg daarvan is, aldus
Schouten, dat driekwart van
de Nederlandse bedrijven,
die aangewezen zijn op de
binnenlandse markt, weer
meer afzetmogelijkheden
krijgt, Immers, de koop
kracht daalt niet verder. Bo
vendien wordt de rentestij
ging omgebogen en dat be
hoedt de Nederlandse staat
op wat langere termijn voor
financieel onontkoombare
problemen van rente en af
lossing van staatsleningen.
Het bedrijfsleven zelf krijgt
ook meer lucht, want het kan
- na winstherstel - weer be
trekkelijk goedkoop geld le
nen op de kapitaalmarkt.
Zo op het oog een geheel
nieuw 'Plan-Schouten'. Maar
schijn bedriegt. Want waar
alles in Schouten-I om
draaide - handhaving van de
koopkracht en een lage rente
- komt, zij het anders ver
pakt, in Schouten-II terug.
Alleen het middel om het
doel te bereiken is anders ge
kozen. Geen grootscheepse
belasting-verlaging om de
koopkracht te handhaven,
maar een eind maken aan de
kortingen, die die koop
kracht aantasten en boven
dien ernstige sociale span
ningen teweeg brengen.
Het tweede middel, af
schaffing van alle kapitaals
overdrachten van de over
heid aan het bedrijfsleven,
zal zeker de werkgevers en
de VVD doen steigeren. Maar
erg nieuw is het ook niet. Al
eerder is, zelfs vanuit werk
geverskring, gepleit voor het
afschaffen van de honderden
regels en regeltjes, die mil
jarden aan subsidies en pre
mies van de overheid naar de
ondernemingen sluizen.
Ondernemingen die nog
slechts door kunnen draaien
met overheidssteun maken
de spoeling dun, vervalsen de
concurrentie en kunnen vol
gens Schouten een hele be
drijfstak aantasten. Uitein
delijk is dat middel erger
dan de kwaal. Niet alleen
vergroot deze financiële
steun het financieringstekort
van de overheid, het is er ook
verantwoordelijk voor dat de
staat via dure leningen de
kapitaalmarkt op moet,
daardoor de rente opdrijft en
het geld wegkaapt voor de
neus van ondernemers, die
willen investeren. Ruim
850.000 werklozen bewijzen
die stelling.
Zo komt Schouten terecht
op het terrein van de mone-
taristen, die sinds enkele ja
ren de Nederlandse financië
le politiek beheersen en
waarmee Schouten al lang
overhoop ligt. Deze maken de
dienst uit op de departemen
ten van Financiën en Econo
mie, terwijl ook het CDA en
de top van De Nederlandsche
Bank door financiële specia
listen worden beheerst. Dat
betekent in de politieke
praktijk slechts één priori
teit: het terugdringen van
het begrotingstekort. Des
noods tegen elke prijs, iets
waarmee het kabinet-Lub
bers hard bezig is.
Schouten noemt die opvat
ting 'primitief'. Het is waar
dat de angst voor nog verder
oplopende tekorten grote
vormen heeft aangenomen.
Het schrikbeeld heerst, dat
we tot ver in de jaren negen
tig met hoge rentelasten op
gezadeld zullen zitten. Die
angst wordt mede gevoed
door de dreigende onbetaal
baarheid van de collectieve
sector.
Schouten beaamt wel dat
het overheidstekort te hoog
is, maar tegelijkertijd wijst
hij er op - en dat is een para
dox - dat het maar goed is
dat dit tekort zo hoog is. Veel
institutionele beleggers,
waaronder zeker de pen
sioenfondsen en levensverze
keringsmaatschappij en,
houden miljarden aan hun
activiteiten over. Die worden
niet in de marktsector belegd
vanwege de lage rendemen
ten en grote onzekerheden.
Wat dat betreft is het grote
financieringstekort van de
overheid voor deze beleggers
een grote uitkomst: ze finan
cieren het, vaak tegen hoge
rente. Alleen om die reden al
zouden de institutionele be
leggers tot de collectieve sec
tor moeten worden gerekend,
zegt Schouten. En dat veran
dert het huishoudboekje van
de staat boekhoudkundig
nogal.
De overheidsuitgaven te
rugbrengen via bezuinigin
gen op rijksuitgaven en kor
tingen van inkomens in de
collectieve sector lost het
probleem niet op. Het zorgt,
behalve voor een sterk da
lende koopkracht, ook nog
eens voor veel herrie in de
maatschappij, terwijl juist
eensgezindheid nodig is om
de zaak te kunnen klaren.
Vandaar zijn oplossing de
overheidssteun aan bedrij.
ven af te schaffen. Hoewel
hij in zijn analyse niet diep
ingaat op de manier waarop
deze geldstroom naar het be
drijfsleven daar wordt 'ver-
werkt', is zijn conclusie dui
delijk: ondanks die steun I
zijn de investeringen inge
zakt. De steun is volstrekt
ineffectief gebleven. Om dan
nog maar te zwijgen over de
ondeugdelijke politieke con
trole, waardoor bijvoorbeeld I
in de zaak-Rijn-Schelde-
Verolme miljarden in de
scheepsbouw zijn geste
zonder dat het ook maar één
baan opleverde.
De gul stimulerende rech
terhand van de overheid I
wordt zo gedwarsboomd
door de tegelijkertijd bezui
nigende en concurrentie
vervalsende linkerhand, zegt I
Schouten.
De conclusie is duidelijk: I
we kweken met z'n allen wel
enorme tekorten in de collec
tieve sector, maar doen er
wat 's lands economie betreft
niet veel goeds mee. Gepro
jecteerd op het huidige kabi
netsbeleid kan slechts een
buitenlands wonder de mo-
netaristische politiek van de
Lubbersen, De Vriezen, Van
Aardenne's en Duisenbergs
redden.
Maar de wonderen zijn I
anno 1984 de wereld uit,
vreest Schouten.
Door Anton Theunissen
TIJDENS de eerste mooie maanden van de repu
bliek in 1931, die de Spanjaarden een schitterendè
toekomst in het vooruitzicht stelde na de chaotisch
monarchie van Alfonso XIII, probeerde premier
Manuel Azana het lastige en morrende leger in te
krimpen en te democratiseren. Dat ging onder het
mom van: „Wij zullen het leger vermalen tot een
fijn poeder".
Azana ging daarbij gene
reus te werk: hij bood dui
zenden officieren vervroegde
pensionering aan met be
houd van volledig salaris. De
officieren hapten gretig toe,
maar gebruikten vervolgens
hun vrije tijd om samenzwe
ringen op touw te zetten, die
uiteindelijk uitmondden in
het dictatoriale Franco-regi
me.
Zal de geschiedenis zich
herhalen nu de socialistische
regering van Felipe Gonza
lez schoonmaak houdt in de
goudgegalloneerde gelederen
van luchtmacht en marine
en in de sterrenrijke rijen
van de zandhazen
Die vrees is vooralsnog on-
gegegrond, want de huidige
inkrimping gebeurt in een
totaal andere situatie.
De inkrimping van het
Spaanse leger - ruim vijftig
generaals van de 565 en ruim
1000 kolonels van de 6000
gaan met vervroegd verlof -
komt niet uit de lucht vallen.
Al kort na het aantreden van
de socialistische regering
eind 1982 kondigde de minis
ter van Defensie, de 40-jarige
Catalaan en dienstweigeraar
onder Franco, Narcis Serra,
een modernisering van het
Spaanse leger aan. Dat zou
op twee manieren moeten
gebeuren: de sterkte zou uit
eindelijk met 90.000 man
moeten worden terugge
bracht en de zware top zou
moeten worden uitgedund en
verjongd zonder dat het le
ger aan gevechtskracht zou
inboeten. Na langdurige en
moeizame onderhandelin
gen, die aanvankelijk onder
de last van het verleden
dreigden stuk te lopen, lukte
het de koele, zakelijk Serra
de legertop achter zijn plan
nen te krijgen. Hij heeft wel
wat concessies moeten doen -
bijvoorbeeld tegenover de li
berale topman van de strijd
krachten staat een conserva
tieve man als stafchef van
het leger maar Serra laat
de troepen nu marcheren in
de richting die hij voor ogen
had: geintegreerd in moder
ne commando- en bevels
structuren (van de Navo) en
zoveel mogelijk weg uit de
Spaanse steden, waar in
duistere cafés de staats
greepscenario's in elkaar ge
zet werden. Sera hoopt de
aandacht van de militairen
meer naar een eventuele bui
tenlandse vijand te richten
dan op binnenlandse bedrei
gers van God en vaderland.
Opvallend bij de huidige
inkrimping mag heten, dat
zoveel kolonels het veld moe
ten ruimen. Franco had een
speciale liefde voor deze
rang. In zijn visie fungeer
den de kolonels als de 'fall
guys' in zijn systeem. Zij wa
ren de rechterhanden en de
ogen en oren van de echte
hoge jongens, de admiraals
en de generaals, waarvoor
Franco altijd een zekere
angst koesterde. Uit die ran
gen zou namelijk altijd wel I
de man kunnen voortkomen,
die Franco's positie zou kun
nen bedreigen - zoals hij tij- I
dens de Burgeroorlog al
moest ervaren. De kolonels
nu fungeerden als zijn echte
vertrouwelingen, want zij
zouden hem wel rapporteren
als de meerdere van de kolo
nel iets in de zin had tegen de
'caudillo'. Dat de kolonels erg i
trouw waren en bleven aan
het Franco-instituut moge I
blijken uit het feit, dat het in
1981 in eerste instantie de ko
lonels, onder leiding van de
houwdeeg Antonio Tejero,
waren, die de nieuwe demo
cratie om zeep wilden bren- II
gen. In het nieuwe Spanje
1 lijkt hun rol uitgespeeld, al
blijft de regering de kolonels
maandelijks een vette be-
taalchèque toesturen. De
Spaanse kolonel hoeft dus j
niet te wanhopen: hij krijgt
immer post.
Door Ja n Bounmians
MET Amerikaanse dol
lars zijn wonderen te
verrichten. Dat lijkt
Henry Kissinger nog al
tijd te denken. Zijn re
cept voor Midden-Ame
rika is dienovereenkom
stig. Zijn commissie
heeft president Reagan
gisteren het dringende
advies gegeven maar
liefst acht miljard dollar
hulp in deze regio te
pompen en het probleem
Midden-Amerika lost
zich wel op.
Niet dat de landen van
Midden-Amerika die vorste
lijke financiële hulp niet heel
erg goed zou kunnen gebrui
ken, maar omdat zo'n hulp
nooit belangeloos wordt ver
strekt, zit het venijn natuur
lijk in de oogmerken van de
hulpverlener en diens over
eenkomstige voorwaarden én
rechtstreekse zeggenschap
over besteding. En dan leert
de geschiedenis van deze
eeuw dat ook in staats- en
politieke zaken voor geld niet
alles en in sommige onstan-
digheden zelf erg weinig ge
kocht kan worden.
Halverwege 1983 kwam
president Reagan tot de be
vinding dat zijn Middename-
rikaanse politiek wel eens op
een andere leest geschoeid
zou moeten worden. Hij stel
de daartoe de zogeheten
'commissie Kissinger' in. Een
commissie van nationale al
lure, want ze werd bemand
door zowel partij genoten van
de president als democrati
sche politieke tegenstanders.
Opdracht van de commissie
was een grondige analyse te
maken van de situatie in
Midden-Amerika en op
grond daarvan beleidsaanbe
velingen te doen.
Tot dan toe werden de ge
beurtenissen en ontwikkelin
gen in Midden-Amerika door
Washington hoofdzakelijk
gezien en begrepen vanuit de
oost-west-tegenstelling. In
Midden-Amerika waren
Rusland en Cuba bezig vaste
voet te krijgen; zij zaten ach
ter al die opstandige bewe
gingen en burgeroorlogen. De
Kissinger
.analyse.
FOTO UP!
veiligheid van de Verenigde
Staten werd derhalve direct
bedreigd en dat gaf Wash
ington het recht met alle mo
gelijke middelen in te grij
pen.
De onhoudbaarheid van
die eenzijdige visie geeft de
commissie Kissinger nu
ronduit toe. Dat kan op de
lange termijn wel eens een
beslissend winstpunt blijken
te zijn voor de ontvoogding
van Midden-Amerika. Kis
singer stelt namelijk dat de
oorzaken van de hevige so
ciale onrust, opstanden en
burgeroorlogen in de betrok
ken land zelf hun oorsprong
vinden en niet van buitenaf
komen. De situatie in die lan
den zal dan ook geen haar
anders worden als aan die
interne oorzaken niets ver
anderd. De revolutionaire
bewegingen ter plaatse vor
men volgens de commissie
Kissinger op zichzelf dan ook
geen gevaar voor de Verenig
de Staten.
Deze erkenning dat on
recht en ondrukking de wer
kelijke wortels zijn van het
politiek wankelen van de
meeste Middenamerikaanse
staten, zou dus de ruimte
moeten scheppen voor Rea
gan en zijn opvolgers de ech
te oorzaken te helpen aan
pakken. Toch blijkt dit in het
advies van Kissinger slechts
een luxe-aanpak voor de lan
ge termijn te zijn. Want, is
zijn analyse, de communisten
zijn druk doende van de ont
stane situatie in Midden-
Amerika alle mogelijke pro
fijt te trekken. Daartegen
moeten de VS zich op korte
termijn weren. Dus toch
weer op de eerste plaats de
oost-west-blik op Midden-
Amerika en dan zijn we in
feite weer terug bij af.
Hoe zou je echter met pak
weg acht miljard dollar de
Russen en Cubanen uit Mid
den-Amerika kunnen laten
gooien Dat kan grofweg al
leen een bepaalde groep of
klasse in elk land dat karwei
te laten opknappen en daar
voor de benodigde economi
sche en militaire middelen
ter beschikking te stellen.
Die groep of klasse moet daar
natuurlijk wel brood in zien
en ook dat brood moet via die
acht miljard op de plank ko
men. Dat is dus in feite het
klassieke Amerikaanse re
cept, een recept dat blijkens
de geschiedenis van deze
eeuw nog nergers ter wereld
heeft gewerkt. En de Ameri
kanen hebben het al op veel
plaatsen beproefd. Vietnam
is wel het meest bizarre
voorbeeld.
Hulp, op kleine of grote
schaal, die verleend wordt
om de hulpbehoevende aan
de hulpgever te binden en
onderdanig te maken, keert
zich vroeger of later tegen de
hulpverlener. Aijeen hulp die
gegeven wordt om de hulp-I
behoevende in staat te stellen
zijn waardigheid, culturele j
eigenheid en zelfstandigheid
te verwerven, levert uitein
delijk harmonie, stabiliteit i|
en goede relaties op. Acht
miljard dollar om in Midden-
Amerika de „American way||
of life", Amerikaanse nor
men, waarden en deugden tel
installeren als grondslag
voor stabiele, democratische
anticommunistische bolwer-
ken van Amerikaanse make
lij en daardoor veilige gren
zen te kweken zal altijd een
veel te gering bedrag blijken
te zijn omdat voor het aange-1
boden artikel geen echte
markt bestaat. Integendeel,
de al eeuwenlang gegroeide I
weerzin tegen het aangebo-1
den artikel kan wel weer tij-1
delijk onderdrukt worden.
maar intussen alleen maa' j
groter worden. Ook in Mid-J
den-Amerika.
VS
wa
Ne
Van onze redactie
binnenland
DEN BOSCH - Vandaag
wordt in Den Bosch be
gonnen met de bouw van
vijftig bolwoningen. De
Brabantse hoofdstad
heeft met deze revolutio
naire woonvorm een we
reldprimeur.
De huur voor de voet
balronde wooneenheden
voor alleenstaanden of
twee personen is vastge
steld op 377,60 gulden per
maand. De stookkosten
zullen hooguit dertig gul
den bedragen. Dat heb
ben B en XV van de Bra
bantse hoofdstad gisteren
meegedeeld.
Nog nergens ter wereld
hebben mensen ooit in
een volmaakt ronde
ruimte geleefd. Verder
dan een halve bol is de
architectuur nooit geko
men. Het heeft ontwerper
Kreijkamp uit Vlijmen
vier jaar gekost om de
ambtenaren op het mi
nisterie van Volkshuis
vesting voor zijn idee te
winnen. Uiteindelijk
heeft Den Haag het pro
ject als experiment goed
gekeurd op voorwaarde
dat de totale kosten per
bol de 92.000 gulden niet
te boven zouden gaan.
Van onze correspondent
TILBURG - De Katholieke
Hogeschool Tilburg (KHT) zall
in de toekomst geen fiannciëlel
middelen aanwenden voor ac-J
tiviteiten die te maken hebben!
met Zuid-Afrika. Alleen con-l
tacten die duidelijk in het te-I
ken staan van een bijdragel
aan het verzet tegen de apart-I
neidspolitiek, kunnen wordenl
ondersteund.
Een motie van die strekking]
is donderdagmiddag aangeno-l
men door de Hogeschoolraadl
I van de KHT.
COMMERCIEEL gezien een md«
Ker er beter van? Wij doelen opl
eledistributie (DTD) hebben btf
visie te gaan exploiteren. De 'h
nu minister Brinkman in zijn ma
ln de Tweede Kamer besproke
aansluiting van de bestaande 4
commerciële zendgemachtigdJ
lu. jarenlang concurrenten, j
nanciele en technische middel!
j ^Sdm de exploitatie van de '1
i uonden revenuen in de wacht té
aat alsnog een stokje voor stel
e abonnee-TV, die de kijf
exVa gaat kosten, biedfl
®m°9el|jkheden, maar versch
I fcrn Ce commerciële zendgen
et gevarieerde pakket te zore
yen wordt verwacht. Zij kan zïl
I |i® aten Ult de TV-pap en ll
i dat de omroepverenigfi
n,n„den 1-161 is dan ook geen wi
ma S''n d?' met de abonnee-f
omk dus niet m°gen participei]
om oepbestel wordt gelegd.
is w en? °P9eruimd staat na
aar: °P ons omroepbestel!
land 1 we de Sl,uatie bij onJ
stei unnen we toch ook cor]
men°0k hee' wat Pluspunten zl
in ieder geval alle belangrl
r? stromingen aan bod. 1
I kun® ornr°epverenigingen, dl
2irhnen maken met de comml
c. ,nu ongetwijfeld tegen de 11
die n ons dus een bikkelhal
uitnm d'e ru99en van de kijlj
zom n- En als d6 comrr
epn„ 'nnen. zouden die kijkers,
non 9r°otste verliezers kuij
Br.ni,maar eens 9°ed nadeni]
Kman het groene licht te ge
