Eugene Winters: Vorstelijke bastaarden JÖtUem bait (Praitje T ai war tussen PARTIJE\ Willems geboorteakte DINSDAG 10 JANUAR11984 ■EXTRA OP DINSDAG5 IINSDAG 10 JANUAf Charles Dow Ed Jones PAPIER VOOR UW PEN Camouflage Scholten en Dijkman Waar en wie was welke Karei Franse para ii| Beiroet omgekomen BEZOEK PREI T11 PAGINA 4 Vosstraat 71 in Borgerhout bij Antwerpen. Een huis-in-de- rij op een steenworp afstand van de landingslichten van de luchthaven bij Deurne. Daar slijt Eugène Winters zijn leven. In de woonkamer hangen negen politieke spotprenten. Werk van Eugène Winters, die op 7 augustus 1907 in Venlo werd geboren en die sinds 1929 vrijwel voortdurend in België heeft gewerkt en gewoond. Winters nam tien jaar geleden als chef-redacteur buiten land van de Gazet van Antwerpen afscheid, maar tot op de dag van vandaag levert hij wekelijks zijn politieke spot prent. In de jaren '60 was Winters actief in het Brabants Grens- kontakt, waarin Brabantse, Zeeuwse, Antwerpse en Gentse journalisten elkaar regelmatig ontmoetten. Hij was er een van de initiatiefnemers van. Heel België kent hem en vele onderscheidingen zijn hem verleend. Dit voorjaar verschijnt er bij het Mercator Plan- tijn Fonds in Antwerpen een boek met prenten, karikaturen zo men wil, van zijn hand. Door Albert Lamberts BORGERHOUT - „Ik ben altijd Venlo- naar gebleven. Of ik ook een beetje Belg ben geworden? Nee. Wel Vlaming!" Als een echte Vlaming somt Eugène Winters enkele min dere plezierige trekken van de Walen op. Daar wil hij absoluut niet tot gerekend worden. „Vlaming, maar geen Belg". Tussendoor nog even een uithaal naar de linkse jongens van de BRT: „Die zijn nog linkser dan links en knippen stukken weg uit films en interviews, die dan een heel andere in houd krijgen". Wie Winters hoort praten daar in het Antwerpse krijgt beslist niet de idee, dat deze man al bijna 55 jaar in Bel gië woont. Zonder enig Bel gische accent spreekt Win ters nog onvervalst Lim burgs. Van kindsbeen af toonde Eugène Winters artistieke begaafdheden en hij werd daarin door vader Winters, die kleermaker van beroep was, gestimuleerd. Een ver dere stimulans kreeg Win ters van zijn tekenleraar op de rijks-hbs, Carjeanne, die zelf een getalenteerd pastel tekenaar was. Direct na zijn hbs-tijd werd Eugène even heen en weer geslingerd tus sen tekenen en schrijven. De jonge Winters schreef na melijk ook graag proza en gedichten. Vader Winters hakte echter de knoop door en stuurde zijn zoon naar de Académie des Beaux Arts in Brussel. Voor korte tijd keerde Winters terug naar Venlo, maar in 1929 volgde hij zijn verloofde, Alice Zu- fang, naar Antwerpen om er zijn leven lang te blijven. Ontploffing Winters: „Daar was ik in het begin 'soirist', zoals ze dat hier noemen. Ik had op een dag een tekening gemaakt naar aanleiding van het overlijden van generaal Foch. Met die tekening ben ik het kantoor van de Gazet van Antwerpen binnenge stapt en mijn prent werd op genomen. Als ik nog eens wat had kon ik gerust ko men. Ik woonde destijs op een kamertje in Merksem. Op een nacht haalde een ge weldige ontploffing bij ons in de buurt me uit mijn slaap. Dat was tegen een uur of drie. Ik heb me aange kleed en ben erheen gegaan. Ik maakte enkele tekenin gen en een verslagje en die verschenen in de krant. Ik werd toen gevraagd om als reporter in vaste dienst te komen". Eugène Winters nam het aanbod gretig aan. „Dat was iets, als je als Nederlander bij de Gazet van Antwerpen 4HollandseBelg achter duizenden spotprenten Eugène Winters: „Ik heb een rijk leven gehad. kon gaan werken. Van meet af aan heb ik me uit de bin nenlandse politieke zaken gehouden. Daar wilde ik me per se niet mee bemoeien". Het was dan ook niet vreemd dat Winters op de redaktie buitenland terecht kwam. Hij fulmineerde sterk tegen de nazi's. Dank zij een list slaagde hij erin om als enige niet geaccredi teerde journalist Hitiers in tocht in het Oostenrijkse Linz bij te wonen. Winters: „Velen schreven dat de mensen Hitler met gejuich ontvingen. Ik heb wel an ders gezien én geschreven en getekend". Vlucht Winters' duidelijke opstel ling tegen het nazi-regiem dwong hem en zijn gezin bij het uitbreken van de Twee de Wereldoorlog te vluchten. Via omzwervingen door Zuid-Frankrijk en Spanje belandde het gezin Winters in Jamaica. Daar liet Win ters zijn vrouw en zes kinde ren achter om bij de Neder landse strijdkrachten in Ca nada te gaan dienen. Op de dag dat hij naar het front zou moeten werd hij per te legram opgeroepen zich ter beschikking van het depar tement van Overzeese Ge biedsdelen te houden. Op voorstel van de gouverneur van Curasao, een voormalig journalist, werd Winters op de Antillen benoemd tot perschef. Hij zou er tot 1947 blijven. Hij wilde toen weg, maar men liet hem niet zo gauw gaan. Winters: „Toen heb ik enkele malen stevig uitgehaald naar de overheid en toen liet men mij graag vertrekken". Wing-te-sje In Antwerpen teruggekeerd kon Winters direct weer bij de Gazet van Antwerpen aan de slag. Op zijn oude post. Hij ontpopte zich steeds als een voorstander van de Amerikaanse poli tiek en liet dat in geschrift en tekening duidelijk blij ken. Hij bezocht landen over de hele wereld. Hij maakte de communistische omwen teling in China mee en kwam enkele malen in con tact met de naar Taiwan verdreven Chinese leider Tsjiang-Kai-sjek. Winters kreeg zelfs een Chinese naam. Hij werd daar Wing- te-sje genoemd. „In het Chi nees kennen ze geen 'r' en bovendien bestaan daar alle namen uit drie onderdelen. Later kwam ik erachter wat mijn Chinese naam bete kende: Geurende wolk van lieflijkheid". In een klein doosje be waart Eugène Winters nog een persoonlijke herinne ring aan de voormalige pre sident van Taiwan, Tsjiang- Kai-sjek. Het is een op een ivoren staafje gegraveerde lakstempel met zijn Chinese naam. Winters werd boven dien nog onderscheiden in de Orde van de Schitterende Ster van nationalistisch China. Wie voor de communisti sche politiek kiest is volgens Winters blind. „Ik heb vele landen achter het IJzeren Gordijn bezocht. Bij de men sen kon er geen lach vanaf. De Polen, Hongaren, Tsje chen, zij kunnen het bloed van de Russen wel drinken. Daarom zal er ook geen oor log komen. Dat kunnen de Russen gewoon niet maken, want ze zullen eerst door hun 'broeders' worden aan gevallen. Publicaties Behalve zijn onnavolgbare reeks publicaties in de Gazet van Antwerpen heeft Win ters zich ook als auteur van enkele boeken gemanifes teerd. In 1944 schreef hij „De prinses en de verborgen schatten". Winters verzorg de uiteraard ook zelf de illu straties. In 1970 schreef en illustreerde hij de kinder boeken „De boom die leerde spreken" en „De droomspie- gel". In „De Nacht" heeft Winters het over de pries terarbeider, die tegen de zin van zijn superieuren, zijn eenmaal gekozen richting blijft volgen. Verdere publi caties zijn onder andere: „De dolende Cherubijn" en „De man van Saba". Winters schreef ook toneelspelen en Spotprent van Eugène Winters. deed enkele keren mee aan het Salon van de Vlaamse Humor. New York Times Winters' prenten haalden ook de New York Times. „Ik hoorde op een gegeven mo ment dat er prenten van mij in de zondagse editie van de New York Times hadden ge staan. Toen ik een keer Amerika bezocht, ben ik eens naar de kantoren van de New York Times gegaan om te vragen hoe dat zat. Ja inderdaad, ze hadden pren ten van mij gebruikt, maar de man die erover ging was niet op kantoor. Ik heb er nooit meer iets van gehoord, laat staan dat ik er één dol larcent voor heb gekregen". Lijkwade Al zijn drukke werkzaam heden beletten Eugène Win ters niet een bijzondere hob by te hebben. Hij interes seert zich voor de Lijkwade van Turijn, die als lijkwade van Jezus Christus geldt. Winters: „De lijkwade is authentiek, geen twijfel mo gelijk. Het is uiterst frap pant dat men 20 eeuwen na de dood van Jezus Christus nog zijn gelaat op de lijkwa de kan zien en dat zelfs het opschrift van een munt, die de joden bij overledenen on der de oogleden schoven, te lezen is". Winters erkent dat mede door zijn verdieping in de geschiedenis van de Lijkwa de van Turijn hij door en door katholiek is. „Ik heb net als ieder ander wel eens twijfels gehad, maar daar ben ik overheen. Ik ben in- katholiek". Winters schreef in 1976 trouwens een boekje over deze materie onder de titel: „Het geheim van de lij kwade". Eugène Winters tekent nu nog voor de Gazet, hoewel hij het op doktersadvies wat kalmer aan moet doen. „Hier, gewoon aan tafel, denk ik over onderwerpen na en schrijf en teken dan. In de oorlogsjaren bood hij de boeren tekeningen aan van henzelf in ruil voor een kalkoen, kippen of konijnen. „Op Formosa kregen we eens pech met een auto. De chauffeur ging hulp halen. Ik stierf van de dorst, maar ik kon me niet verstaanbaar maken aan de Chinezen. Ik tekende toen een glas bier en binnen de kortste keren kwam er een aan met een fles bier". Winters lacht nog als hij eraan denkt. Onderscheiden In de loop van de jaren is Winters vele malen onder scheiden. Naast de onder scheiding van Tsjiang-Kai- sjek, kreeg hij ook de pause lijke onderscheidingen Pro Ecclesia et Pontifice en de Sylvesterorde, werd hij Rid der in de Orde van Oranje Nassau en ridder in de Bel gische Kroonorde. De kerke lijke onderscheidingen wer den hem verleend wegens zijn inzet voor het katholi cisme, terwijl hij beide rid derorden kreeg voor zijn verdiensten voor de Neder lands-Belgische, culturele relaties. Verder werd Win ters in februari 1978 opgeno men in de Europese erese- naat. „Ik heb mijn leven lang dit werk graag gedaan. Ik heb een ontzettend rijk - niet fi nancieel - leven gehad. Ik heb veel mensen leren ken nen". Winters weet waar over hij spreekt. Hij zit nog in het vak, dat hem zozeer heeft geboeid en dat nog al tijd doet. Hij stelde zich be scheiden op, maar had open oog voor alles wat er rond hem gebeurde. „Wat ik wel moet zeggen, is dat de jour nalist tegenwoordig wat brutaler te werk gaat en dat hij vaak te negatief is. Na tuurlijk, alles moet worden geregistreerd, maar ik meen dat de mensen niet ziek moeten worden van het le zen van een krant..." Naamplaatje is een serie over uitdrukkingen en voorwerpen, genoemd naar mensen, opgetekend door Hans Toonen Geen Amerikaans beurs- overzicht zonder Dow Jo nes. Want zonder de Dow Jones Index durft geen beursmakelaar aandelen te (ver) kopen. Voordat ik de peetvaders van de Dow Jones voorstel, is het nuttig uit te leggen wat er op Wall Street in New York en Damrak in Amsterdam gebeurt. Ge holpen door beursmake laars steken particulieren hun spaarcenten in onder nemingen. Geld wordt om gezet in aandelen of obliga ties. De dagprijs van zo'n aandeel heet op de beurs koers. Hoe de aandelen er gemiddeld voor staan, wordt aangegeven door in dexcijfers zoals de Dow Jo nes Index. Kortom: index cijfers zijn de thermometer van de kapitaalmarkt. Op 3 juli 1884 brachten de Amerikanen Charles H. Dow en Edward D. Jones, twee beursmakelaars, een blaadje uit waarin de koer sen stonden van elf onder nemingen: negen spoor wegmaatschappijen en de Pacific Mail Steamship plus Western Union. Hun gemiddelde koers heette voortaan de Dow Jones In dex. Dat blaadje groeide uit tot de Wall Street Journal, opgericht op 26 mei 1896. Thans is de Wall Street Journal met een oplage van 1.925.722 exemplaren de grootste krant van de VS. Dagelijks temperatuurt de Dow Jones Index de koersen van in totaal 30 on dernemingen, waaronder 20 met elk 100.000 aandeel houders. Natuurlijk zijn de heren Dow en Jones schatrijk ge worden aan hun 'blaadje'. Komende donderdag: Jan «an Lelden. Een aantal jaren geleden moest in het openbaar ver voer de 2e conducteur (con troleur) van bus en tram verdwijnen. Vooral in de grote steden heeft dat door zwartrijders en vandalisme vele miljoenen gekost. In een stad als Rotterdam mogen nu jongemannen met be houd van uitkering het werk van het destijds ontslagen personeel overnemen. Een schandaal! Nog erger is dat minister Smit-Kroes het fiasco van de strippenkaart in de grote steden niet wil toegeven en om de stroppen goed te maken de tarieven van tram, bus en metro met ingang van 1 april weer wil verhogen. Niet in het belang van het openbaar vervoer, maar eigenbelang. Uitslui tend met de bedoeling haar miskleunen te camoufleren. Breda L. Bos ZIJN alle politieke partijen wel democratisch, als ze het volgende niet verhelpen Sinds de uittreding van Scholten en Dijkman uit het CDA is de Kamer een nieu we tweemansfractie rijk. Het aantal voorkeurstem men, waarop hun lidmaat schap van de volksvertegen woordiging berust, is 'slechts een paar duizend' (volgens inlichtingen bij de Tweede Kamer). Dat is be neden de kiesdeler van 56.000. Om die reden hebben de SP (48.000), DS'70 (40.000) en de RVP (30.000) geen Ka merzetel. De fractie Schol ten en Dijkman met slechts een paar duizend stemmen echter over twee Kamerze tels, is dit democratie? De stemmen waardoor ze wel twee Kamerzetels hebben komen van het CDA. En de ze partij heeft gevraagd van die twee zetels afstand te doen. Uiteraard moet het CDA ook afstand doen van de voorkeurstemmen van de uitgetreden CDA-Kamerle- den. Sinds 1945 zitten er dus twee niet-democratisch ge kozen 'volksvertegenwoor digers' in de Tweede Kamer. Kruisland L. Nelen WILLEM VAN ORANJE heeft na het definitieve ver trek van Philips de Tweede uit de Nederlanden in 1559 AFLEVERING 2 verschillende uitheemse landvoogden als politieke tegenstanders gehad. Zo hebben achtereenvol gens de hertogin Margare tha van Parma, de hertog van Alva, Don Luis de Re- quesens en Don Juan van Oostenrijk namens de Spaanse koning de zeventien Nederlandse gewesten be stuurd. Het waren vertrou wenslieden uit de onmiddel lijke omgeving van de Ko ning en de geschiedenis boekjes laten dan ook nooit onvermeld, dat Margaretha van Parma en Don Juan respectievelijk zelfs een halfzuster en een halfbroer waren van Philips de Twee de. Daardoor wordt de in druk gewekt, dat Philips, Margaretha en Juan kinde ren waren uit verschillende huwelijken van Koning- Keizer Karei de Vijfde, zoals Maurits en Frederik Hen drik kinderen waren uit twee verschillende huwelij ken van de Prins van Oran je. De afkomst van de beide Spaanse landvoogden was HOEWEL er in de zestiende eeuw nog lang geen burgerlijke stand bestond, zijn we toch nauwkeurig op de hoogte van plaats en tijd van de geboorte van Willem van Oranje, de oudste zoon van Graaf Willem van Nassau, bijgenaamd De Rijke, en Juliana van Stolberg. Op de dag van de geboorte werd namelijk in het familieregister van de Dillenburg door de secretaris van vader Willem de volgende aantekening ge maakt: „Anno Cr. '33 uff doenstag den XXIIII tag Apprilis hat die die wolgeb. Juliana von Stolberg zwischen zweyen und dryen, doch allernechst dryen urhen morges vor mittag in Schlosz Dillenburgh ein kyndlein menlichs Geschlechts, der nam soil Wilhelm heiszen, zur Welt geboren". Margaretha van Parma: kleindochter van een tapijt wever. De hertog van Alva. echter heel wat prozaïscher. Juan en Margaretha waren ondanks hun hoog-adellijke titels niet meer dan het ge volg van een paar ordinaire slippertjes van de roemrijke Karei de Vijfde, steunpilaar van kerk en paus, met een paar vrouwen uit het gewo ne volk die hij tijdens zijn veldtochten was tegengeko men. Zo was Margaretha een natuurlijke dochter van Jeanne van Gheynst, een Vlaams tapijtweversdochter uit Nukerke bij Oudenaerde, die Kareis legerstee deelde tijdens het beleg van Door nik in 1521. Wellicht zal eni ge chantage van de zijde van moeder Jeanne en haar fa- millie ertoe bij hebben ge dragen dat Margaretha zo hoog op de maatschappelij ke ladder terecht kwam. Wat betreft Don Juan: Hij was een onwettige zoon van Karei de Vijfde bij Barbara Blomberg, de dochter van een Duitse koperdrijver in Regensburg, in welke stad de Keizer in 1546 met zijn troepen gelegerd was. Bastaarden waren in die tijd niet ongewoon. Het was immers sinds de middel leeuwen gebruikelijk, dat edellieden zichzelf het recht toekenden met elke vrouw van hun keuze te slapen, doch slechts zelden werden de kinderen, die uit zulke re laties werden geboren, met zo hoge adellijke titels ver eerd en tot zo hoge ambten geroepen als Juan en Mar garetha. De Prins van Oran je, die ongetwijfeld van de afkomst van de beide Spaanse landsvoogden zal hebben geweten, moet zich wel boven hen verheven hebben gevoeld. Wellicht heeft hij zich mede daardoor zo onafhankelijk en onver- veerd tegenover het Spaanse gezag kunnen opstellen. Zelfs vorstelijke personen nemen wel eens een loopje met de geschiedenis, want Karei de Vijfde, die ons al sinds de lagere school be kend is, was voor ons eigen lijk helemaal niet de vijfde vorst van die naam. En nog minder voor Spanje! De Karei, die in 1500 in Gent werd geboren, werd op zes-jarige leeftijd Heer der Nederlanden. In die hoeda nigheid was hij Karei de Tweede. De eerste vorst van die naam uit het Bourgondi sche Huis, dat toen de Ne derlanden regeerde, was na melijk Karei de Stoute, die in 1477 bij het beleg van Nancy was gesneuveld. De tweede Karei, die de Nederlanden bestuurde, werd in 1516 door vererving bovendien Koning van Spanje. Daar had echter nog nooit een Karei van dit Huis geregeerd, zodat hij in de Spaanse geschiedenis als Karei de Eerste wordt opge voerd. Om de verwarring com pleet te maken werd deze Karei in 1519 bovendien nog gekozen tot Keizer van Duitsland, waar echter al vier vorsten van die naam hadden geregeerd, zodat hij daar als Karei de Vijfde de geschiedenis inging. Uit eerbied voor de kei zerlijke titel is deze naam ook in ons land ingeburgerd hoewel daarmee strikt geno men niet de Koning van Spanje of de Heer der Ne derlanden kan wordett aan geduid. Overigens was Keizer Ka- rel de Vijfde van Duitslanc toch minder machtig dar dezelfde persoon als Koning Karei de Eerste van Spanje Door Columbus' ontdekking van Amerika in 1492 en dooi de vele Spaanse veroverin gen in de volgende jaren ir Midden- en Zuid-Ameriki bestuurde de Spaanse ko ning een rijk 'waarin de zor nooit onder ging'. Van onze correspondent {OME - De aartsbischopl ran Utrecht, mgr. J. Simo-I lis, heeft zijn eerste Vati-J aanse functie. De paus heeft hem maan-l lag benoemd tot toegevoegd id van de Congregatie voor e Bisschoppen. Deze con- regatie behoort tot de be-| jngrijkste in de Vaticaanse tructuur omdat die de paus dviseert over de bisschops- enoemingen in de wereld-| erk. Tegelijk met mgr. Simonisj ijn tot gewoon lid benoemd Vo Lib Van onze red\ RAD - De ministers va Saoedi-Arabië, Sj miandag hun overleg] st.d Riad afgesloten. 'it Saoedische bronnen isl venomen dat vooruitgang isl geoekt bij de pogingen eenl eiri te maken aan de burger-| oiflog in Libanon. Aanstaan- di maandag praten de minis- tfs verder. (De ministers Abdel-Haliml ihaddam van Syrië, Elie Sa-I ]>m van Libanon en prins Sa-I oed Al-Feisal van Saoedi-| irafcië hebben volgens ge noemde kringen voornameliji gesproken over de vooruit-I richten op een hervatting vanl fle vorig jaar november opge-l BHROET (RTR) - Een Frans^ parachutist werd gedood en ea andere gewond toen sautters maandag een obser-j vliepost van het Franse mili- tgre hoofdkwartier in Beiroe older vuur namen met hui aitomatische wapens. Volgens een woordvoerder wfe-d de aanval zo snel uitge- voed dat de Fransen niet dl tijchadden terug te schieten. ferder meldde de staatsra diovan Beiroet ten onrechti dater een bom was ontplof bij e basis. Tegelijkertijd me de aanval op het Frans hoodkwartier werd in het is larrtische West-Beiroet dy nariet geworpen naar eei apoheek. Aiteursrechten De Europese bureaus voo autursrechten zijn het erove een geworden om de beper kirgen op de export va: grammofoonplaten, voorbe spelde cassettes en geluids beiden op te heffen, zo heef de Europese Commissie maan djg bekendgemaakt. tan onze redactie buite' PEKIÏG - De Chinese reg een po-Taiwan lobby in 1 maanlag ervan beschuldigd de befekkingen tussen China enigd.» Staten. Dairdoor scheelde het we bezo<X van premier Zhao Zij VS das niet doorgegaan, w: dat efe regering-Reagan bezv te tegen twee uitspraken va gresdver Taiwan, zo staat in weefblad Liaowang (Uitzich Dl weg tussen Peking en gaai niet over rozen omdat meisen zijn die de weg ba brcg slaan maar ook menser lenaal teniet willen doen. Joor hun toedoen ging het Zhio bijna niet door, aldus vating dat het persbureau na van het artikel gaf. He stëert nog eens hoe gevoelig Tfiwan in Peking ligt, daa bjzoek van Zhao aan de VS. De Chinese premier wor oitvangen door president Rf fitte Huis, nadat hij de afge (borbracht op Hawaii en in bniale hoofdstad Williamsl ha). Zhao is de hoogste' Chir laris in rang sinds 1979 die ftan de VS brengt. apenleveranties I In dat jaar maakte Den China's sterke man, een ronc VS waarmee het aanknoper j Plomatieke banden tussen d< na in 1978 werd gevierd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 4