cent
Gemiste kansen in
nuchter Nederland
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
te kunst'
te keur
plastisch
Suze Slager
Poëtisch
Uitkomst
OPLOSSING
WOENSDAG 4 JANUAR11984
'epééad
HILVERSUM 2
HILVERSUM 3
HILVERSUM 4
BOEKEN OVER ARCHITECTUUR
Dixieland in s-Heerenhoek
\Lucky Luke: Fingers
Suske Wiske En De Hippe Heksen
HILVERSUM 5
f Wat krirt lij.irtHlle veldheren
(hebben dat. dal is püdk !i
1 maakt me toch! Bijlanfc met'l/i)
\meb uiji. hé 'rfiomn met durven!
%>ie Happie helpt Jan Splinter door de winter
f'Brent om dan vlu/bu
hem dan lal hu je j| I
^belonen j
Uatn dwaie MuurOat)
lloopt hitrjoddlSuihe1)
Boes
0£P /A/. rpH&tÓA/' vcRsropzE
JL
.ERIKATERP.
f ERICATERP)
o°zaa*sEAi AÉEPTOËBhA
T3Z PAGINA GIDS 2
1. We zien bijv. een scène
arin Chaplin en een arm
isje worden geterroriseerd
or een kelner. Chaplin im-
oviseert bij het leven, maar
vonk blijft uit. Dan neemt
een andere acteur en zie
ar een schitterende opname.
lar nooit zal het publiek dit
n, want uiteindelijk kan de
me toch geen genade vinden
zijn ogen. We zien hoe Cha-
n het briljante idee krijgt
n de achtervolging op een
'trap, waarbij vluchteling
aanvaller op dezelfde
tats blijven en we zien de
>ester als verkeersagent een
>et van de rolstoelen dirige- I
Uitzending van 'The un-
iOwn Chaplin' vanavond om
.33 uur op Nederland 1.
TIE)
gids
nent035 - 284 333.
dan tot eind tebruari gratis.
1000 RA Amsterdam.
opolis. 2.02 Nachtexpress. 6.02 In]
voorbijgaan. 6.09 Vandaag-;
donderdag.
ARA: 7.00 Nws. 7.10 De wekker-L
dio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.). NOS:l
)5 NOS-sportief. 9.24 Waterstan-!
•n. 9.30 Nws. Teleac: 9.33 Follow*
e I, les 12b. VARA: 10.03 Hoor!
lar! (10.30 Nws. 11.30 Nws.) 11.331
lef-tijd-genoeg. Overh. voorla
.16 Mens en samenleving. NOS:l
.26 Meded. voof land- en tuin-1
iuw. 12.30 Nws. VARA: 12.36 Din-iL
:n van de dag. 13.00 Nws. 13.101
:ef-tijd-genoeg. (13.30 Nws.) 14.001
e Schuurpapier vanuit Diergaar-|
Blijdorp. NOS-RVU: 14.33 't GifJ
t ik. NOS: 15.03 Zo kan het ook.l
i.30 Nws. 15.32 NOS-Wereldw-J
zer. 16.00 Wat een taal. 16.30 Nws.'l
CRV: 16.32 Studio 55. 17.30 Nws.1
'.36 Hier en nu. (18.00 Nws.) P-P- I
3.20 Uitz. van de PPR. Hum-Verb.: I
8.30 Het voordeel van de twijfel I
1CRV: 19.00 Steen in de vijver
19.00 NCRV-Leerhuis. 19.15 Liede-1
?n van het begin. 19.30 Rondom 1
et woord). 20.00 Nws. 20.03 Leger!
Heilskwartier. 20.18 De wereldJ
ngt Gods lof. 21.00 Bij de tijd.]
L.25 Onder de kop. NOS 21.40 Som- I
resa musical. RVU: 22.10 Colours!
English. NCRV: 22.30 nws. 22.4fl|
Tederland en z'n buren. 23.00 Lit®
ama. 23.20 Muz. van eigen tijfliJ
3.55 Nws.
Jeder heel uur nieuws. KRO: R®11
Irogr. kan tussen 8.04 - 16.58,
|ieuws en reklame, onderbroke»!
|/orden voor aktual. van Echo. 7.up
Het leven begint na zeven, met Vej
er Koelewijn. 9.04 Formule 3. M
5e wereld op woensdag, l2üi
Fraag en antwoord. 13.04 SeebUj
|n Wurlitzer. 14.04 Don't stop t!
jiusic. 15.04 Komt er nog wat vajH|
|7.04 Weeshuis van de hits.
18.04 De avondspits. KRO: UW
JCrachtvoer. 21.02 Demo. 22i
kocktempel.
■CRV: 7.00 Nws.7.02 Het leve"*
J/oord. 7.10 Preludium. 8.00 NVH
1.05 Platennieuws. 8.45 Musica baj,
pa. 9.15'Onder de hoogtezon. ÏJJ-JJ
amermuz. uit de Barok. 10.30 u
lestpalet: Muz. van Japanse con
lonisten. 12.00 De symfonieën
Élozart (34). 12.20 Promenade u
lest speelt klass. muz. 13.00 Nw
13.05 Internationaal Orgelfestiy
Haarlem 1983. AVRO: 13.30 PW*
Eelphia Symfonie Orkest sp|*
flass. muz. 14.35 Pianorecital a
Jeffrey Swann. 16.00 Nederlan®*
Kamermuziekdag. AVRO:
Concertgebouw Orkest: Kia
[nuz. 21.45 Vocale werken
Brahms.
i Zeeuws Kunstenaarscentrum,
Middelburg. Open: di. en wo. 10-
J7.30 uur, wo.-vr. 13.30-17.30 en
19-21 uur, za. 10-13 uur (tot 15
jan.).
In het Zeeuwse Kunste
naarscentrum Middelburg
aan de Molstraat te Middel
burg exposeert op het ogen
blik de in 1946 te Goes gebo
ren en thans in de Zeeuwse
hoofdstad woonachtige
schilderes Henny Schrijver,
Jie haar opleiding ontving
aan de Academie te Amers
foort, vervolgens de acte MO
Handenarbeid behaalde en
daarna nog studeerde aan de
Rotterdamse academie.
Zelf geeft Henny Schrij
ver een woord ten geleide bij
de tentoonstelling mee: „Na
mijn reis naar Nepal, twee
jaar geleden, ben ik met hel
dere kleuren gaan werken.
Ik zag zoveel kleur tijdens
mijn reis, maar ook toen ik
hier terugkwam, en nog
steeds lijken de kleuren in
kracht toe te nemen. Door
dat mijn beleving van kleur
steeds intenser wordt, wordt
ook alles om me heen steeds
mooier. Het kijken wil ik
eindeloos oefenen. Een reis,
mijn ogen het venster".
In acryl, olieverf en pastel
roept Henny Schrijver op
haar expositie een voorna
melijk op het stilleven ge
concentreerde wereld van
schaterende blije kleuren op,
waarbij oranje de boventoon
voert. De dingen baden in en
stralen van kleur en het is
plezierig naar haar compo
sities te kijken. Zo aansteke
lijk hun blijheid werkt, zo
irritant doen de voor een
groot deel Engelse titels, die
ze haar werkjes meegaf,
aan.
De toenemende neiging
van Nederlandse kunste
naars op tentoonstellingen
binnen de eigen landsgren
zen met Engelse titels te
werken, terwijl daartoe niet
de minste innerlijke nood
zaak bestaat, is een vorm
van snobisme die bij ernstig
te nemen werk alleen maar
ergernis wakker roept. Bij
Henny Schrijver kan men
gelukkig welke titel in wel
ke taal dan ook vergeten,
want haar werk spreekt
voor zichzelf een duidelijke
plastische taal.
Willem Enzinck
Het Brabant van Suze Slager-
Velzen. Museum-Slager, Oor
straat 16 Den Bosch, open dins
dag t/m vrijdag van 14 tot 17 uur
en op zaterdag 7 januari en de
eerste zaterdag en zondag in fe
bruari. Tot en met 6 maart.
Dat niet altijd superiori
teit van kunstwerken het
succes van een tentoonstel
ling bepaald, blijkt uit deze
met zorgzaamheid en liefde
bijeengebrachte verzame
ling, die inmiddels een ver
rassend groot aantal bezoe
kers heeft gehad. Dit is niet
in het minst te danken aan
de conservatrice, mevrouw
S. Bergé, die op een erg aar
dige doch kritische wijze
over de werken van Suze,
die haar moeder was, ver
telt.
Museum Slager is een fa
milie-museum en de ten
toonstelling is ingericht ter
gelegenheid van de herden-
'De Bossche markt' van Piet Slager, de echtgenoot
van Suze.
king van de 100ste geboorte
dag van Suze, die de echtge
note was van Piet Slager,
een bekende Bossche por
trettist. Suze werkte in de
schaduw van haar man, ac
cepteerde het feit dat de
deuren van de kunstacade
mie voor haar - als vrouw -
maar beter gesloten bleven
en ontwikkelde haar schil
derkunst met behulp van
lessen van kunstenaars
vrienden en haar man.
Wonderbaarlijk snel had
ze de richting gevonden
waarin ze zich optimaal kon
uiten: met de fiets trok ze er
op uit om de omgeving vast
te leggen. Het was het pito-
reske van het Brabantse
land dat haar boeide. De
wijze waarop ze dit deed is
kenmerkend voor haar opti
mistische kijk op het leven.
Alle landschappen zijn, heel
on-Nederlands, zonovergo
ten, stralend en hartverwar
mend. De liefde die deze
kunstenares heeft gevoeld
voor het land waar ze woon
de was groot. Alle mogelijke
oude boerderijen, wilde
stukken hei, boerenhofj es en
enkele interieurs zijn door
haar vastgelegd. Hierdoor is
dit werk, behalve uit artis
tiek, ook uit documentalis-
tisch oogpunt interessant:
veel van wat Suze schilder
de is inmiddels door de ra
tionalisatie in de landbouw
verdwenen.
Ze schilderde altijd op lo
catie en daardoor heeft haar
werk dat ondefinieerbare,
dat de sfeer van een moment
vormt. Het licht gevangen
door een snelle zekere toets,
bepaald in grote mate de
charme van dit werk, waar
bij het gebruik van bloem-
partijen in overvloed zeer
typerend is. Veel van haar
werk is verkocht aan parti-
kulieren en musea. Maar het
werk op de tentoonstelling is
voornamelijk eigendom van
de Stichting P.M. Slager, die
eveneens een fraaie goed ge
documenteerde catalogus
van Suze Slager uitbracht.
Lia Roose
Galerie Marquis, Vlissingen.
Open wo. t/m za. van 13.30-17.30
uur, zo. van 14-17 uur.
Bij Galerie Marquis aan
de Nieuwendijk 15 te Vlis
singen exposeert Nicolaas
Dings assemblages en pa-
pierreliefs. Dings is een in
1953 te Tegelen geboren
Limburger, die na zijn oplei
ding aan de stadsacademie
van Maastricht zijn tenten
in Amsterdam opsloeg en
daar verder studeerde aan
de Rijksacademie en thans
nog woont en werkt in de
hoofdstad. Dat betekent niet
dat hij Amsterdam niet dik
wijls verlaat voor lange rei
zen, want juist vreemde
streken en landschappen
doorkruisend vindt hij wat
hij zoekt: sporen en resten
van vergane levensvormen
en culturen die hij isoleert,
archiveert en zo op een even
nadrukkelijke als artistiek
verantwoorde wijze onder
de aandacht van de be
schouwer brengt.
De ook als beeldend kun
stenaar werkzame, maar
toch voornamelijk en te
recht als dichter bekend ge
worden, enige jaren overle
den dichter Chris J. van
Geel, deed twintig jaar gele
den al ongeveer hetzelfde als
Dings nu: hij verzamelde
J tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
kleine onaanzienlijke din
gen en voorwerpen, plakte
die op kaartjes en verleende
die dingen daarmee als het
ware een eeuwigheidswaar
de. Dings nu gebruikt inge
wikkelder en interessantere
technieken als Van Geel, die
het als het ware steeds zeer
eenvoudig hield.
Dings daarentegen werkt
met veel meer kleur en
meersoortig materiaal om
zijn archeologische vondsten
een patina van brokkelige
ouderdom en mummificatie
te geven. Ook zijn etsen en
kastjes met vondsten ade
men een zelfde, ik zou bijna
zeggen poëtische atmosfeer.
Wie openstaat voor de beko
ring van verstilde beweging,
van poëtisch substraat zal
zich op deze tentoonstelling
in zijn element voelen, tel
kens weer verrast zijn en
lang blijven kijken. Dat is
mogelijk tot 15 januari a.s.
Willem Enzinck
Drie Bredase kunstenaars. Ga
lerie 05T, Elandstraat 182, Am
sterdam. Open: iedere dag- ook
weekend, behalve maandag -
van 14-17 uur. (tot eind januari).
In verband met het op
houden van de BKR en de
zeldzame hoge kosten van
galerieën (kunstenaars
staan vaak 50 procent af)
ontstaan er nieuwe initiatie
ven. De galeries Makkom,
05T en Sponz zijn een alter
natief begrip aan het wor
den in de hoofdstad. Drie
Bredase kunstenaars zijn
deze maand te vinden bij
05T.
Het zijn Jos Boetzkes, die
van 7-18 januari 14 schilde
rijen toont. „Ik laat in mijn
schilderijen de dingen wel
bewust gebeuren, wat
maakt dat verf niet meer
verf is, maar kleur is gewor
den, realteit. Dat is datgene
wat mijn doeken een totale
gebeurtenis laat zijn".
Van 20-31 januari laat Jac
Gij zen er zijn Movement
Skin zien. Hij gaat daarbij
uit van de in olieverf ge
schilderde elementaire vor
men, die zowel emotioneel
als rationeel binnen en con
text geplaatst worden.
Op 1 en 2 februari bereidt
Martin Peulen zich publie
kelijk voor op zijn perfor
mance,die er op 3 en 4 fe
bruari om 20.30 uur uitge
voerd wordt. Peulen:
„Grensbeweging volgt de
lijn; struikel over woorden;
rol in rol is werkelijkheid."
Door Henk Egbers
Nederlandse architectuur wordt doorgaans niet ge
kenmerkt door allure of bravour.
Hollanders staan met de
maatlat en beide voeten in de
onwrikbare klei; heel rechtlij
nig. Natuurlijk hebben we on
ze dromen en fantasieën. Maar
die houden we binnenskamers.
In het beste geval worden ze
op papier gezet. Daarom kan
er nu een boek verschij nen als
NOOIT GEBOUWD NEDER
LAND (uitg. Unieboek/Mous-
sault). Dit boek bevat een
groot aantal ontwerpen in de
Nederlandse architectuur, die
in de periode 1950-1983 nooit
verder gekomen zijn dan de
tekentafel, omdat ze om een of
andere echte reden of smoes
niet haalbaar bleken. Een
'fantastisch' boek.
De samenstellers (Cees de
Jong, Frank den Oudsten en
Willem Schilder) willen graag
dat dit boek 'een pleidooi zal
zijn voor de kwaliteit van de
gebouwde omgeving, voor
meer (politieke) moed in de
besluitvorming en voor een
ontwerp-klimaat, waarin de
verbeelding aan de macht is".
Gerrit Komrij schreef de in
leiding: „Architectuur-dro
men vertegenwoordigen het
sluimerend animisme van een
cultuur... De meeste architec
ten zijn echter niet eens veel
meer dan een legkip"...
En Cees Nooteboom schreef
een boeiende tekst bij deze vi
suele historie... „Grootse ga
ven... hij had ze zeker, maar
zijn nalatenschap bestaat, op
wat villa's voor zijn vrienden
na, voornamelijk uit ontwer
pen". En hij heeft het dan over
W.C. Bauer, die in 1902 door
Frederik van Eeden werd ge
vonden in zijn tuinschuurtje.
Hij had zich opgehangen...! Nu
staan ze in een boek: zijn
grootse ontwerpen voor thea
ters en een arbeiderscongres
gebouw. Maar wie in dit land
je, waar alles benepen klein
schalig is, groots en meesle
pend wil leven (en daarvan
het bouwen een afspiegeling
wil laten zijn) is tot wanhoop
veroordeeld. Want wie in Ne
derland gelukkig wil zijn moet
leven volgens het adagium:
„Doe maar gewoon, dan doe je
al gek genoeg"... Daarom is dit
boek een rariteitenkabinet. In
dit land...
De eerste afgebeelde ont-
werp-schets is die van de Wil-
librordkerk buiten de Veste in
Amsterdam. Ooit ontworpen
door de befaamde neo-go-
thiek-leverancier P. Cuypers.
De kerk kwam er wel, maar
kreeg maar één toren in plaats
van de zeven op de tekening.
Maar enkele jaren geleden is
deze kerk al weer afgebroken!
Het boek besluit met het ont
werp voor een provinciehuis
van Rijnmond door Ben them
en Crouwel uit '82, en een ont
werp van F. van Dongen voor
een stadhuis op de Dam in
Amsterdam uit '8?
De beurs in Amsterdam,
ontworpen door Berlage. Het
eerste ontwerp haalde het
niet. - FOTO ARCHIEF DE STEM
Wanneer het Brabantse Els-
hout in 1916 de moed had beze
ten om het kerkontwerp van
Eibink en Snellebrand uit te
voeren, zou dit dorp tot op de
dag van vandaag een beziens
waardig gebouw hebben ge
had. Berlage's Pantheon der
Mensheid (1915), het ontwerp
voor een Rijksacademie van
Duiker en Bijvoet (1917) of het
ontwerp van Staal voor een
Opera in Amsterdam (1925)
behoren onder meer tot de be
kende droomkastelen, waar
van ep vele te zien waren vorig
jaar op de exposities rond het
Nieuwe Bouwen. De Stijl en de
Nieuwe Zakelijkheid is blijven
zitten met veel plannen.
Interessant is het daarom
nog om te zien hoe Rietveld
ook met de goedkope woning
bouw bezig was en niet enkel
dure stokpaardjes (achteraf
bezien) maakte. Het ontwerp
voor een concertgebouw in
Den Bosch door Klijnen (1955)
is nog niet zo lang geleden
weer op tafel gekomen bij de
actie voor een echte concert
zaal in Brabant. Het naoorlog-.
se bouwen, vanuit een indus
trieel klimaat en onder druk
van de woningnood, liet geen
ruimte voor plannen als Aldo
van Eyck's kerkontwerp in
Driebergen, New Ba by lon-
ideeën van Constant, Blom's
ideeën met de Jordaan in Am
sterdam of Hertzbergers uni
versiteitsbibliotheek vanuit de
Groningse Martini-kerk. Een
boek vol gemiste kansen en
voorkomen mislukkingen in
een landje, waar het spelen op
zekerheid meer kansen heeft
dan de fantasie.
GOES
Grandtheater - 14 u.
De bende van hiernaast.
19 en 21.30 u. Never say never
again, a.l.
HULST
Koning van Engeland
20 u. Never say never again, a.l.
OOSTBURG
Ledeltheater - 20 u.
Kamermeisjes met wulpse wen-
sen, 18 j.
TERNEUZEN
Luxor
20 u. Never say never again, a.l.
20 u. Monty Python's Meaning of
life.
VLISSINGEN
Alhambral - 14,19 en 21 30
u. Never say never again, a.l.
Alhambra2 - 14 en
19 u. Superman 3.
21.30 u. Monty Python's Mea
ning of life.
ANTWERPEN
Rex - 12.14, 16,18, 20 en 22
u. Le comperes.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u. Table for five.
Metro 1- 12. 13.20, 15.30,
17.40,19.50 en 21.55 u. Snoww-
hite and the seven dwarfs.
Metro II - 12, 14,16.18,20
en 22 u. Hercules.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. Fanny Hill,
Rubens - 12,14.16,18, 20
en 22 u. Staying alive.
Sinjoor - 11, 13.20, 16, 18.40
en 21.20 u. Never say never
again
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u Jaws, deel 3.
Quellin I - 12, 14.20, 16.45,
19.10 en 21.30 u. War games
Quellin II - 11.45,14,16 30,
19 en 21.30 u. The return of the
jedi.
Quellin IN - 12, 14, 16, 18, 20
en 22 u. Pauline a la plage.
Astra - 12,14,16,18, 20en
22 u My name is nobody
Astrid - 12, 14.10, 16.30,
18 40 en 20.50 u. Sneeuwwitje
en de zeven dwergen.
Capitole - 12,14,16,18,20
en 22 u. Ator, the fighting eagle.
Savoy - 12,14,16,18, 20en
22 u. The policewoman goes to
New York.
Ambassades - 12,14,16,18,
20 en 22 u Garcon.
Ambassades-Club I - 12,15,
18 en 21 uFor those I loved
Ambassades-Club II - 12,
14, 16, 18, 20 en 22 u. De lift.
Ambassades-Club III - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Flashdan-
ce.
Ambassades—Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u Zapped.
Festa - 13,15, 17 en 21 u
Monty Python's Meaning of life.
BrabO - 12, 14.20, 16.45,
19.10 en 21.30 u Creep show.
Tijl - 12,14,16,18, 20 en 22
u. Le marginal.
Wapper - 12,14,16,18,20
en 22 u. Zelig.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. Jaws
deel 3.
f Gulden Vlies 2
14.30,17 15, 20 en 22.30 u. Go
for it.
Gulden Vlies 3
14 30,17.15, 20 en 22.30 u. Mon
ty Python, Meaning of life
Memling
14.30,16.45 en 19 u. Sneeuw
witje.
21 u Table for five.
Rembrandt
14.30 U-. Zipp Zapped
20 u Electric blue.
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehui-
s - Aquarel-etsen van Horst de
Blaere, lino's van Liesbeth Hu-
ser, etsen van Ernest Joachim,
fotografieken van Wim Krull en
etsen van Dietmar Noworzyn,
onder het motto „Wa stelt da hoe
voo?". Geop. tijd. kantooruren.
VLISSINGEN
Galerie Marquis. Nieuwendijk
15 Assemblages en papierre
liëfs van Nicolaas Dings Geop.
woe. t/m za. 13.30-17.30 u. zo.
14-17 u. (t/m 14 jan.)
Deze maand wordt in het uitgaanscentrum De Geveltjes in 's-
Heerenhoek een begin gemaakt met een serie familie-dixieland-
concerten op zondagmiddag. De bedoeling van De Geveltjes is
om elk wat wils te bieden.
Er is ruimte om gezellig te babbelen, wat te eten of te drinken
in de diverse cafeetjes van het uitgaanscentrum. Er is ook vol
doende ruimte om een dansje te maken op het Dorpsplein.
De combinatie van dixieland en De Geveltjes als Zeeuws dorp
lijkt op het eerste gezicht wat vreemd, maar niets is minder
waar. Juist in de knusse sfeer van De Geveltjes blijkt dixieland
erg goed te gedijen. Zeker als er een goede wisselwerking is tus
sen het publiek en het optredende orkest. -s
De laatste jaren is de belangstelling in Zeeland voor dixie-
landmuziek sterk toegenomen. Het eerste concert in De Ge
veltjes zal op 8 januari aanstaande plaatsvinden. Dan speelt de
Salt Lake Jazzband, op 15 januari gevolgd door The New Or
leans Red Beans. Op 22 januari treedt The Scheldt River Jazz
Company en op 29 januari treedt wederom de Salt Lake Jazz
band op.
De concerten beginnen om 15.00 uur. De toegang is gratis.
oef1'. CAT WA4
Of wgf
ZIE! PLANT
SNOEIT!
ozoor vmoetv.
"»w
F'FFF.
RAT WAS I7AT!
ia de AM-zender van Hilvers^
NOS: 19.02 Nieuws voor
nders. 19.02 Bulletin in het W
kkaans-Arabisch. 19.10 Buil®.
het Berbers. 19.20 Bulletin in
rks. 19.30 Bulletin in het Spaan
v ï§||pjs£
fcsbv OP
tgfiroE
yv&vr
lOGET,
WpCUD/ö
ZU/£A/ OP b/£6 A/AAP AS£T
JL.
0AT OOPD SmPT OP
O^SAJ £A/K£t£ pzuver.
's1juii
pueq '01 'jnap uba puejSMnp g 'ueeipui
uba joo '8 'n jaijaj 7, 'ijaopapusj 9 'guiijajj
ubb puBj g 'japuosijuij )nd f 'sp/oaj jinj
