Grundig werpt
handdoek
in de ring
Afghanistan bezorgt Moskou
hoofdpijn en vechtervaring
Zuid-Afrika voert
oorlog in Angola
ihiiia wi
WERKGELE
acht van het
DONDERDAG 29 DECEMBER 1983
T5 pagina!
ACHTERGROND
Heinzelmann
Fout op fout
Wispelturigheid
Woedend
Pacificeren
Verdeeldheid
Wapenstilstand
Strategisch
)ONDERDAG 29 DEC]
Gering
BINNENLAND
SWAPO VERNIETIGEN, „UNITA-STAAT" VESTIGEN
Nieuw
Ongestoord
drempel
3E STEM CON
B Er zijn berichten dat Roemeni
Ti|n Russische raketten op zijn g
•ear zou zijn, als een van de oc
in om verdere medewerking c
redloop voorlopig te weigeren d
kleinere Navo-landen beantv
itreft zou bijvoorbeeld Nederlar
in definitief plaatsingsbesluit n
in dat er alsnog door AmerikE
feid is.
Dooi- Gerant Kessels
BONN - De 75-jarige
Max Grundig heeft de
handdoek in de ring ge
gooid. De Duitse onder
nemer, één van de pio
niers van het naoorlogse
Wirtsehaftswunder,
treedt terug. Hij legt de
toekomst van zijn bedrijf
met 27.000 werknemers in
de handen van de enige
Europese onderneming
die de oprukkende Ja
panners nog redelijk te
genspel weet te bieden:
Philips uit Eindhoven.
Philips had al 25,5 procent
van Grundig in handen. De
Nederlanders krijgen er nu
een tweede pakket bij van
20 procent en verwerven zo
doende- de meerderheid.
Grundig zelf verdwijnt niet
helemaal van het toneel. Hij
wordt voorzitter van de
Raad van Commissarissen.
Verder zal hij „met zijn er
varing ter beschikking staan
bij de ontwikkeling van
nieuwe producten", zo ver
luidt uit het Grundig-hoofd-
kwartier in Fürth. Dat alles
kan echter niet verdoezelen
dat Grundig het roer defini
tief uit handen heeft gege
ven. Hij blijft een sterke
minderheidsaandeelhouder,
maar over de toekomst van
zijn familiebedrijf wordt
voortaan vanuit Eindhoven
beslist.
Het kan niet anders of het
afscheid moet Grundig pijn
doen. Hij is een ondernemer
van de oude stempel, die ge
wend is alle belangrijke be
slissingen zelf te nemen en
die uiteindelijk alleen nog
zijn eigen oordeel vertrouwt.
Niet voor niets wordt hij
door ondergeschikten in
Fürth eerbiedig aangeduid
als de 'hoogste krijgsheer'.
Het verwoeste Duitsland
van 1945 bood Grundig on
gekende mogelijkheden. Hij
draaide de distributie-eco
nomie een loer door met de
radiobouwdoos 'Heinzel
mann' op de markt te ko
men. Voor oudere Duitsers
is de Heinzelmann nog altijd
synoniem met de opbouwja-
rcn. De radiobouwdoos was
slechts het begin. De dyna
mische Grundig wist zijn
bedrijf vanuit het niets op te
stuwen tot marktleider.
Intussen hebben de jaren
van de groei en de ongebrei
delde expansie plaatsge
maakt voor een periode van
grote problemen. Met de
winstgevendheid van Grun
dig is het al enkele jaren ge
daan. In 1981 en 1982 verloor
het concern in totaal
220 miljoen. Voor dit jaar
noteert Grundig weer een
winst van 104 miljoen, maar
tal van experts achten het
onmogelijk dat het bedrijf
echt verdiend heeft. Ze gelo
ven dat Grundig met ba
lanstrucs het beeld wat posi
tiever heeft bijgekleurd. In
vier jaar tijds is het perso
neelsbestand van 40.000 ge
zakt tot 27.000.
Bij zijn afscheid krijgt
Grundig dezer dagen geen
goede cijfers in de Duitse
pers. De Beierse televisie
bouwer heeft de laatste ja
ren fout op fout gestapeld.
Tot ergernis van minder
heidsaandeelhouder Philips
switcht hij van het ene vi
deo-systeem naar het ande
re. Even plotseling koos hij
voor een geheel ander distri
butiesysteem dat uiteinde
lijk een complete flop bleek
en het bedrijf enkele hon
derden miljoenen kostte.
Grundig, met de nukken
van een oude man, kreeg het
met elke manager aan de
stok. De laatste jaren leek de
top van de onderneming net
een duiventil. Aanstellingen
en ontslag van topmanagers
volgden elkaar in hoog tem
po op. Geen van de binnen
geloodste bestuurders werd
door Grundig waardig be
vonden om hem uiteindelijk
op te volgen. „Een opvolger
zal er niet zijn, zolang Max
Grundig er is", voorspelde
ooit een oudgediend mede
werker van de patriarch.
Dat Grundig het bedrijf
nu van de hand moet doen,
heeft daarom niet alleen met
de moordende Japanse con
currentie van doen, maar
ook met de wispelturigheid
waarmoe de baas zijn con
cern geleid heeft, zo meent
de Duitse pers. In tegenstel
ling tot Max Grundig wordt
l'hilips-topman Wisse Dek
ker geprezen als een ge
wiekst man, die slim gema
noeuvreerd heeft totdat
Grundig hem als een rijpe
appel in de schoot viel.
Ruim een jaar geleden on
derhandelde Grundig im
mers met het Franse staats-
concern Thomson-Brandt.
De Fransen wilden één mil
jard mark betalen voor
Grundigs meerderheidsbe
lang van 75,5 procent. Min
derheidsaandeelhouder Phi
lips wist de transactie echter
te blokkeren. Aangezien de
Eindhovenaren perse wei
gerden hun aandeel aan
Thomson-Brandt te verko
pen, gaf het kartelbureau in
Berlijn geen toestemming.
Het bureau vreesde dat bei
de electronica-reuzen de
Europese markt te zeer zou
den gaan beheersen.
Grundig was woedend op
Philips. Begin dit jaar leek
hij alle gedachten aan een
verkoop te hebben laten va
ren. „Wij zijn sterk genoeg
om alleen te blijven", zo ver
kondigde hij. Dat hij nu
weer zo snel van gedachten
is veranderd is niet alleen
typisch Grundig, maar heeft
waarschijnlijk ook te maken
met een verdere verslechte
ring van de positie van het
concern. De Beier moest met
hangende pootjes terug naar
Eindhoven. Philips was im
mers de enige deur waar
Grundig nog aan kon klop
pen, na het mislukken van
de overname door Thomson-
Brandt. „Het bewijs dat ge
duld een goed recept kan
zijn voor het bereiken van je
doel, heeft Dekker nu gele
verd", schrijft Wirtschafts-
woche. Volgens berichten in
Duitsland zou Philips voor
de 25 procent en daarmee de
meerderheid bij Grundig
slechts DM 150 miljoen
hebben betaald
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie drs. J H M. Brader.
Hoofdredactie: L Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor Spinveld 55, Breda
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda
©076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41,® 076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14. 01140-13751
Oosterhout. Arendstraat 14. ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150
TerneuzenNieuwstraat 9, 01150-1 7920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910
Abonnementen
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal ot 247,60 per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt geen toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stem-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-1 7.00 uur):
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje 07^-236882
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Van onze
redactie buitenland
WANNEER Joeri Andropov,
Andrej Gromyko, maar
schalk Nikola,j Ogarkov en
andere leden van het polit
bureau op de vierde ver
jaardag van 'Operatie Af
ghanistan' (27 december j.l.)
de balans hebben opge
maakt, moeten zij wel tot de
conelusie zijn gekomen dal
het saldo niet onverdeeld
positief is.
Dc islamitische vrijheids
strijders (Moedjahedien) be
heersen het grootste deel
van het platteland van Af
ghanistan en do Afghaanse
regeringstroepen en het
Sowjetleger hebben zich
noodgedwongen terugge
trokken in de grote steden.
Geen van beide partijen is in
staat de patstelling te door
breken.
De Verenigde Staten en
China leveren de Afghaanse
guerrillastrijders mondjes
maat wapens om de Sowjet-
Unie zoveel en zo lang mo
gelijk te laten bloeden voor
haar agressie.
De 'Operatie Afghanistan'
heeft de Sowjet-Unie echter
ook strategisch voordeel op
geleverd en de So wj et-
strijdkrachten een vorm van
gevechtservaring.
In de herfst van 1979
kwam Moskou tot de over
tuiging dat een totale over
winning van de islamitische
Moedjahedien, die al ruim
een jaar tegen de goddeloze
communistische machtheb
bers in Kaboel in opstand
waren en al 23 van de 28
provincies in handen had
den, slechts kon worden
voorkomen door direct mili
tair ingrijpen. De Sowjet-
leiders wilden geen tweede
Iran aan hun zuidgrens, om
dat dit de decennia lang ge
cultiveerde invloedssfeer in
Afghan is tanloniet zou doen.
Als het Afghaanse verzet
aan de macht zou komen,
zou de Sowjet-Unie in het
zuiden geheel omringd zijn
door haar vijandiggezinde
staten: Turkije, Iran, Pakis-*
tan, Afghanistan en China.
De Pakistaanse minister
van Buitenlandse Zaken,
Yakoub Khan, zei vorige
maand voor het begin van
de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties
over Afghanistan: „De Sow-
jetstrijdkrachten zijn er niet
in geslaagd Afghanistan te
pacificeren. Het verzet is
nog altijd actief en ondanks
de zeer moderne wapens die
tegen hen worden ingezet,
heeft het Afghaanse volk de
wil om in vrijheid te leven
niet opgegeven. Het gezag
van het regime in Kaboel is
beperkt tot de steden die
vaak worden belegerd of on
derworpen zijn aan een uit
gaansverbod. De kern van
het probleem is dat het ma
rionettenregime, dat steunt
op de Sowjettanks, veel te
impopulair is om de voor
waarden te scheppen waar
onder de bevolking de aan
wezigheid van de Russen
uiteindelijk zou accepteren",
aldus Yakoub Khan. Vol
gens de Pakistaanse minis
ter betalen de Russen een
hoge prijs in Afghanistan,
zowel op politiek, econo
misch als diplomatiek ni
veau.
Ondanks het ontbreken
van een „Vietnam-verslag
geving" in de Sowjet-Unie
gaan er volgens westerse di
plomaten in Moskou onder
Sowjet-burgers en -soldaten
steeds meer stemmen op die
twijfelen aan het nut van de
aanwezigheid in Afghanis
tan. Het totaal aantal ge
sneuvelde Sowjet-militairen
zou inmiddels zijn opgelo
pen tot 5.000 en verscheidene
duizenden anderen zouden
zijn gewond. Voorts hebben
gedeserteerde Russische sol
daten, onder wie de 19-jari-
ge Nikolaj Rysjkov, verteld
dat het moreel onder de
troepen slecht is, dat velen
drugs gebruiken en dat veel
jonge militairen overlopen
naar het Afghaanse verzet.
Een tweede belasting voor
het Kremlin is dat het in
standhouden van de Af
ghaanse economie Moskou
per dag naar schatting 6
miljoen gulden kost, aldus
Khan. Tenslotte is er het di
plomatieke nadeel: de voort
durende aanwezigheid van
de Sowjettroepen belem
mert een verbetering van de
relaties met de blokvrije
Nogal wat Russische soldaten deserteren in Afghanistan.
landen die Moskou zo nodig
heeft bij haar politiek op
wereldschaal ten opzichte
van de Verenigde Staten.
In westerse diplomatieke
kringen in de Pakistaanse
hoofdstad Islamabad ver
luidt dat de Sowjet-troepen
in bewapening superieur
blijven, vooral door hun al
leenheerschappij in de lucht
en de chronische verdeeld
heid die het verzet teistert.
De belangrijkste troefkaart
van de Russen is de zwaar-
gepantserde helikopter
waarop de Moedjahedien
nauwelijks een antwoord
hebben, omdat zij slechts
over enkele (Sowjet) SAM-7
luchtdoelraketten beschik
ken. Af en toe weten de vrij
heidsstrijders een helikopter
neer te halen, zoals op II de
cember dit jaar toen zij een
MI-8 helikopter neerschoten
en daarbij twee Sowjetmili-
tairen en negen Afghaanse
officieren doodden. Maar
het blijven toevalstreffers.
Afghaanse vluchtelingen zoeken hun heil in Pakistan.
De Russen gebruiken ver
schillende methoden om het
verzet te verzwakken en sla
gen toe te brengen en de ge
vechtservaring van de eigen
troepen op te voeren. Wes
terse verslaggevers die op
trokken met de Moedjahe
dien, hebben gemeld dat in
filtratie, het verspreiden
van geruchten en het recru-
teren van huurmoordenaars
de meest geliefde Sowjetme-
thoden zijn. Verder worden
complete dorpen en oogsten
kapot gebombardeerd, over
lopers en verklikkers be
loond en degenen die de
vrijheidsstrijders helpen,
zwaar gestraft.
De Russen zijn er verder
in geslaagd begin dit jaar
een wapenstilstand overeen
te komen met een van de
succesvolste verzetsstrijders
in de strategisch belangrijke
Panshir-vallei ten noorden
van Kaboel. De 30-jarige
commandant Mas'ud, die lid
is van de orthodox-islamiti
sche Jam'iat-e Islami en zes
Sowjetoffensieven wist af te
slaan, zei dat het staakt-het-
vuren noodzakelijk was om
zijn L500 Moedjahedien en
de dorpelingen in de vallei te
behoeden voor uithongering.
Het akkoord heeft tot grote
verdeeldheid geleid binnen
het verzet, wat Moskou zeer
goed uitkomt en de Sowjet
troepen in de Panshir vrij
maakt voor acties elders in
Afghanistan.
Gevechtservaring heeft de
Sowjetinvasiemacht (110.000
man) sinds Kerstmis 1979
ruimschoots kunnen opdoen.
Elk half jaar worden 20.000
tot 40.000 man van de Sow
jet-troepen afgelost en, naar
verluidt, wordt slechts een
vijfde van het totaal aantal
Sowjetmilitairen in Afgha
nistan ingezet tegen de
Moedjahedien. De rest van
de troepen zou de handen
vrij hebben om te oefenen
onder voor hen nieuwe ter
reinomstandigheden.
De Russen maken bij de
meeste acties tegen het ver
zet gebruik van Afghaanse
regeringssoldaten. De Sow-
jets geven hoogstens lucht
steun met gevechtshelikop
ters en bommenwerpers, zo
dat de verliezen aan Russi
sche zijde relatief gering
blijven.
De Sowjet-Unie heeft,
volgens westerse deskundi
gen, met de invasie in Af
ghanistan tevens een be
langrijke strategische stap
voorwaarts gedaan, omdat
de Sowjet-luchtmacht door
het verkorten van de aan-
voerroutes nu beter in staat
is de Sowjetmarine in de In
dische Oceaan luchtdekking
te geven en manoeuvres van
de Amerikaanse vloot in het
gebied te observeren. De
Russen hebben zeven mili
taire vliegvelden aangelegd
of verbeterd waarvan de ba
sis Shindand in de buurt van
de grens met Iran de belang
rijkste is.
Ook op economisch ter
rein heeft de Sowjet-Unie
haar positie versterkt in Af
ghanistan. Waarnemers
spreken zelfs van een lang
zame integratie van de Af
ghaanse economie in die van
de Sowjet-Unie. Sinds de
Russische invasie zijn er
tenminste 40 economische
overeenkomsten gesloten
tussen Moskou en Kaboel.
Voorts heeft Moskou, dat in
de jaren zeventig al meer
dan 90 percent van de Af
ghaanse aardgasproduktie
importeerde, deze in 1980
verhoogd met 350 miljoen
kubieke meter. De export
van aardgas en andere delf
stoffen naar de Sowjet-Unie
wordt door Afghanistan ge
bruikt om de hoge schulden
aan het Kremlin in natura
af te lossen.
Kortgeleden zei een hoge
functionaris van de Ameri
kaanse geheime dienst Clfl
dat de Verenigde Staten A|.
ghanistan hadden afge.
schreven, maar dat het be.
leid van Washington er op js
gericht de Russen te laten
betalen door het Afghaanst
verzet zo lang mogelijk aan
te moedigen met wapens en
dollars. Hij zei dat deze poli.
tiek de Amerikaanse belan.
gen duidelijk beter dient
dan een geforceerd akkoorj
onder auspiciën van de Ver-
enigde Naties waarbij fj.
kistan (dat 3 miljoen Al.
ghaanse vluchtelingen
zijn grondgebied heeft)
of ander communistisch ma.
rionettenregime in Kab«j|
zou erkennen, eventueel
volgd door een gefaseerd)
terugtrekking van de Sow
jettroepen.
Aangezien de VS als eer
van de hoofdrolspelers op 4
achtergrond niet van zins
Moskou te helpen bij he
vinden van een oplossini
voor Afghanistan en er ooi
op korte termijn geen mill
taire doorbraak is te ver-
wachten, zal de guerrilla,
oorlog nog wel enige tjjj
voortduren.
Volgens waarnemers zij:
er verschillende manierij
waarop er een eind kan Ito
men aan de Sowjetbezettini
van Afghanistan. In de eer
ste plaats zou de Sowjet-
Unie er in kunnen slagen 4
Afghaanse bevolking en 4
Moedjahedien zo te demora
liseren en uit te putten <lr
het verzet of belangrijke do
len ervan wordt gebrokei
Dit scenario heeft des li
meer kans als de Sowjetsei
Kaboe de welvaart in 4
door hen gecontroleerde
bieden weten te verhogeii
Een dergelijke 'Mongolism
rings'-strategie zou Afgha
nistan op den duur veranda
ren in een satelliet van Mos
kou.
Van onze redactie bii
,j3N HAAG - De Volksrepublicl
'r betrekkingen met Nederland
anie op economisch terrein,
„udt aan de weigering om nog
>aiwan te leveren.
Nederland kan zelf voorstelle
alen van de economische conta
[jn bereid om daarbij vooral
Kam
[voor
©EN HAAG (ANP) - E<
Tweede Kamer wil dat
Ie duidelijk aangeeft 01
elegenheid bij Wilton
ehouden.
PvdA, CDA en VVD vim
ver tot dusver te weinig ui
Bij de voortzetting van het
iwandebat dienden PvdA
en GDA, die beide instemmen
et het kabinetsbesluit geen
portvergunning te geven,
izamenlijk twee moties in.
Zij willen dat de minister
ten maatregelen neemt met
betrekking tot de reparatieaf-
Iing van de werf voordat er
W(larborgfonds
CT ministerie van VROM
olkshuisvesting) zal bijdra-
n aan het nieuwe waarborg-
nds voor de sociale woning-
iuw dat vooral bedoeld is om
rbetering van na-oorlogse
[oningen mogelijk te maken.
ior 1984 verleent het minis-
rie eenmalig 30 miljoen gul-
n. Voor de jaren daarna
udt het 60 miljoen gulden
schikbaar voor deelneming
aanspraken op het fonds.
Voorlopig is de kans op
succes van dit proces gering
gezien de omvang en strijd
lustigheid van het ver-
zet.Een tweede mogelijkheii
is dat de kostqn van de in
terventie zo hoog oplopen
dat Moskou zich gedwongen
ziet zijn troepen terug
trekken. In dat geval zal hel
communistische regime
Kaboel opnieuw fel door »NISTER De Koni (Socia_
Afghaanse volk worden I ,e Zaken) ?al by de to^assing
van de verlengde WWV-rege-
lihg afspraken accepteren tus
sen werkgever en werknemer,
Baarbij de eerste garandeert
bij eventuele korting van het
huidige uitkeringsniveau (75
van het dagloon) dit aan te
vullen.
Werlengde WWV
streden. Dit zal de Sowjet
Unie te allen tijde proberei
te voorkomen. Er bestaa'
ook nog een kans dat het to:
een diplomatiek akkoori
komt waarbij er een rege
ring van nationale eenheii
wordt gevormd, de vluchte
lingen kunnen terugkera
en de Sowjet-troepen hei
land verlaten. Moskou li
dan wel de garantie eis»
dat Kaboel een „positieve
neutraliteitspolitiek" gaal
voeren. Ook dit „Finlandise-
rings-scenario", waarbij Af
ghanistan een onafhankelijk
land blijft, wordt op kor»
termijn weinig realistisch
geacht.
Door Jan Bouwmans
DE Cubanen (en Russen)
moeten uit Angola verdwe
nen zijn voordat er met
Zuid-Afrika valt te praten
over een regeling van de
kwestie Namibië (Zuidwest-
At'rika). Deze door de Vere
nigde Staten van harte on
dersteunde Zuidafrikaanse
eis blokkeert tot nu toe elke
politieke ontwikkeling voor
een mogelijke oplossing van
de* „vergeten oorlog" in dit
deel van de wereld. Van de
groep van vijf westelijke
landen, die zich al enkele ja
ren inspant om de kwestie
Namibië tot een definitieve
oplossing te brengen in
overeenstemming met de re
soluties van de Verenigde
Naties, heeft Frankrijk on
langs maar besloten zich te
rug te trekken omdat er
geen eer te behalen viel.
De politieke patstelling
heeft vooral de laatste we
ken tot een onverwachte es
calatie van de oorlogshande
lingen geleid. Oorlogshan
delingen waarbij geregelde
ZuidAfrikaanse troepen
steeds openlijker betrokken
zijn. Volgens officiële Ango
lese zijde heeft het Zuidafri
kaanse leger tijdens het
kerstweekeinde drie steden
gebombardeerd. Bovendien
zou Zuid-Afrika ook drie
gemotoriseerde brigades en
vier pantsereenheden in
Zuid-Angola hebben ingezet
tegen guerillabases van de
SWAPO. Zuid-Afrika heeft
alleen willen toegeven dat
het een bperkte actie uit
voert in Zuid -Angola.
Nieuw zijn dit soorj Zuid
afrikaanse invallen in een
buurland niet. Nieuw is wel
dat zich voor het eerst een
gewapend treffen heeft
voorgedaan tussen geregel
de Zuidafrikaanse en Ango
lese troepen en dat ook Cu
banen hierbij betrokken
waren. Bovendien heeft An
gola voor het eerst met Rus
sische Sam-8-raketten twee
van een squadron van
twaalf Zuidafrikaanse
vliegtuigen neergehaald, die
een aanval uitvoerden op de
Angolese stad Cahama. Dit
laatste is zelfs toegegeven
door generaal Viljoen, be
velhebber van het Zuidafri
kaans leger.
Zuid-Afrika lijkt van de
ze ontwikkeling ook wat ge
schrokken te zijn. Zuidafri
kaanse militaire kringen
hebben tenminste de vrees
geuit dat de acties, die offi
cieel alleen maar gericht
zijn tegen bases van de
SWAPO, zullen uitlopen op
een regelrechte confrontatie
met Angolese en Cubaanse
eenheden. Generaal Viljoen
heeft deze week na een be
zoek aan het Namibisch-
Angolees grensgebied Ango
la bovendien gewaarschuwd
zich niet te mengen in de
strijd tegen de SWAPO-ba-
ses.
Toch kan de Zuidafri
kaanse schrik gespeeld zijn.
Niet dat Zuid-Afrika uit zou
zijn op een totale oorlog met
Angola, maar het begint er
op te lijken dat Pretoria de
militaire kaart heeft getrok
ken om in Zuid-Angola een
paar voldongen feiten te
scheppen. De sleutel hier
voor is de Angolese verzets
beweging Unita van Jonas
Savimbi.
De „vergeten oorlog" in
Angola is het sinds de onaf
hankelijkheid gevoerde ge
wapende verzet van Unita
tegen de centrale MPLA-re-
gering. Unita is daarbij van
af het begin sterk gesteund
door Zuid-Afrika. De Unita-
strijders waren echter geen
partij voor het geregelde
Angolese MPLA-leger. Niet
temin bleven de Unita-strij-
ders voor datzelfde leger ook
ongrijpbaar. Was de Unita
aanvankelijk teruggedron
gen tot het grensgebied met
Namibië, daarin kwam ver
andering doordat het gere
gelde Angolese leger zich
geheel uit dat grensbebied
terugtrok om vuurcontact te
vermijden met Zuidafri
kaanse eenheden die al ja
renlang op gezette tijden ac
ties uitvoert tegen SWAPO-
bases in Zuid-Angola.
Vooral het afgelopen jaar
is de Unita met toenemende
daadwerkelijke steun van
Zuid-Afrika erin geslaagd
het openbare leven in geheel
Zuid-Angola en zelfs het
centrale hoogland met pro
vincies als Huambo en Bié te
ontwrichten. Enige tijd gele
den werd zelfs de stad Luso
op ongeveer 700 km. van de
Namibische grens door Uni-
tastrijders en Zuidafrikaan
se eenheden enkele dagen
bezet na door Zuidafrikaan
se vliegtuigen daarheen te
zijn vervoerd.
De situatie is nu zo dat het
Angolees leger en de Cu
baanse eenheden zich hoofd
zakelijk ophouden in de ste
den en dat Unita zich tame
lijk ongestoord kan bewegen
op het platteland in grote
delen van Centraal- en
Zuid-Angola. Gegeven deze
situatie lijkt Zuid-Afrika er
nu op uit te zijn via directe
militaire acties Unita in
Zuid-Angola vast in het za
del te helpen. Deze taktiek
speelt dan in op uitlatingen
van de Angolese president
mriffierechten
DE EERSTE Kamer heeft
woensdag een wetsontwerp
aangenomen om de griffie
rechten in burgerlijke zaken
te verhogen. Voorgesteld
rdt dat ook de laagste inko-
nstrekkers vijftig gulden
eten betalen als zij een ge
schil willen uitvechten voor de
civiele rechter. Tot dusver was
de rechtsgang voor de laagst
betaalden gratis.
Dos Santos, die vorig jaar in
Senegal voor het eerst zin
speelde op de mogelijkheid
van een federatief Angola
naar Soedanees model.
Een deling van Angola
zou voor Zuid-Afrika bete
kenen dat het een aardige
vinger in de pap blijft hou
den in het Zuid-Angola van
Jonas Savimbi, dat de be
vrijdingsbeweging van Na
mibië verder van huis is dan
ooit, dat de basis voor de
aanwezigheid van Cubanen
in dan Noord-Angola alleen
al op economische gron-
den(ze vormen voor de be
rooide Angolese economie
een enorme belasting) dus
danig wordt versmald dat ze
er niet lang meer zullen blij
ven en dit alles zorgt er dan
weer voor dat Zuid-Afrik1
de toekomst van Nam®!
gemakkelijker naar eigd
hand kan zetten.
Cuba's machthebber Fi*
Castro moest tijdens
Amerikaanse militaire opf;
ratie in Grenada openlijk
toegeven dat hij zijn landf]
noten op geen enkele wijl'
te hulp zou kunnen kon®1
Dit zal voor Zuid-Afrika
drempel voor een mogeli)'|
treffen met Cubaanse eeüT
heden in Angola verlui
hebben, zo het hiervoor oojj
echt teruggeschrokken is.
de Russen zullen zich in AF
gola niet in een mili®1'
avontuur storten.
E VOLGENDE maand wordt ir
lolm een internationale ontwapc
ministers van Buitenlandse Zakt
lan ook van de partij. Het lijkt d
leid een poging te wagen om d
Geneefse onderhandelingstaf
kwestie van de kernontwapen
Dreiging voor de wereldvrede.
De Russen zijn boos uit Genè\
nden begonnen zijn met de ve
iketten in Engeland en West-
'erd gemotiveerd met de weige
'er een wederzijdse beperking
'derhandelen. Maar volgens dt
n, die geen akkoord wilden.
Geen van beiden heeft gelijk,
'n, want wie bij een politiek pol
moorlog riskeert - en dat doei
nen - geeft blijk van een gebr
if waarvoor geen woorden te vil
-Tot nu toe hebben de We
Washington even lijdzaam gevol
Moskou. Aan de ene kant ging h
Ie Atlantische alliantie, bij het oo
lussische hegemonie. Door die
inden intussen wel medeverar
>ogst gevaarlijke situatie die he
in doen ontstaan.
Die zekerheid is er nu niet. IV
ledeverantwoordelijkheid aanv;
hg van de bewapeningswedloc
3t. Ze kunnen echter wel funge
'ogendheden. Laten ze dat dan
