even
UITBLAZEN
Nederlandse
bedrijven
laten kansen
liggen in
Saoedi-Arabië
PHILIPS
Psychotherapieën falen vaak
'Hoe vertel ik het mijn aandeelhouders
DE STEM
JAB S1LS1LAH
verliezer b
Hoera voor
de Pelikaan
Dr. Rang
kan werk
niet meer
alleen af
OF: HOE ONDERNEMINGEN ZICH ZOUDEN MOETEN GEDRAGEN
bejaarden kui
chelding belas
lit de hand ge
WOENSDAG 21 DECEMBER 1983
BI
ACHTERGROND
WIM KOCK
lx
L1
Landbouw
WOENSDAG 21 DECEM
FOORSTEL BRC
„ZE MAKEN NIET WAAR WAT ZE VOORGEVEN"
IONS UMENTEN KOF
SyMaKHMM
IN DE avond van 30 de
cember 1933 werden
overal in het land thea
ter- en bioscoopvoorstel
lingen onderbroken voor
een mededeling. Na die
aanhoord te hebben werd
spontaan het Wilhelmus
aangeheven. Het Wilhel
mus werd ook gezongen op het
platform van Schiphol, waar
vele duizenden mensen, waar
onder drie ministers, de burge
meester van Amsterdam en de
hoogste baas van de PTT, al
uren lang de snijdende kou,
sneeuw, hagel en mist trotseer
den. De Pelikaan was geland.
„Hoera! Hoera!" seinde Soes-
terberg terug toen Schiphol-ra-
dio de landing van de PH-AIP
wereldkundig had gemaakt.
De vliegers Iwan Smirnoff,
bijgenaamd 'de Turk' en Piet
Soer, door Smirnoff 'Pietje
Zoet' genoemd, de uit Roosen
daal afkomstige boordwerk
tuigkundige Grosfeld en mar
conist Van Beukering waren op
slag nationale helden. Ze had
den voor die tijd ook een gigan
tische prestatie geleverd. Van
de vier etmalen die de terugreis
had gevergd zaten ze bijna 87
uur in de lucht. Ze werden ter
plekke tot ridders geslagen.
Ook mecano Grosfeld want de
pijnlijke, discriminerende fout
van 1929 toen mecano Van den
Broeke het na de eerste Indië-
vlucht met een eremedaille
moest stellen, terwijl de ande
ren ridder werden, wilde men
niet meer herhalen.
30 december 1933 is dus de
Dag van de Pelikaan. Pas toen
brak na dagen vol spanning de
Pelikaan-rage los, maar de
triomf van de Kerstvlucht werd
al op de 20ste bereikt. Gisteren
precies 50 jaar geleden dus. Op
die dag werd boven het Aziati
sche continent een weergaloze
race beslecht.
Postjager
De inzet was de Kerstpost
voor Batavia. In het bijzonder
de Kerstpost van de Postjager
die zich op de 20ste aan boord
van een andere KLM-machine
- het gewone lijntoestel naar
Batavia bevond. De KLM
had het rijk niet alleen. Er be
stond ook een Comité Snelpost
Nederland-Indië. Dit Comité
had de door Pander gebouwde
Postjager ingezet, met de vlie
gers Asjes en Geyssendorffer.
De Postjager was al enkele da
gen onderweg, maar stond met
panne in Italië, toen op de 18de
december op Schiphol de nieu
we, gestroomlijnde Fokker F-
20 Zilvermeeuw werd geladen
met 31.000 stuks post voor Ba
tavia. De tegenzet van Plesman
was gewaagd: een versnelde
postvlucht. De Zilvermeeuw
moest vóór Kerstmis in Batavia
zijn en de post uit Indië moest
vóór Nieuwjaar in de Neder
landse brievenbussen liggen.
Honderen mensen zijn be
reid de koude nacht op Schip
hol door te brengen om de om
drie uur startende Zilvermeeuw
uit te kunnen wuiven. Tijdens
het proefdraaien, vlak voor de
start, gaat er iets fout met de
middelste van de drie motoren.
De hangardeuren gaan weer
dicht. Vijf lange kwartieren
wordt er gesleuteld en gepraat.
Dan hakt Plesman de knoop
door: „Mijne heren, de Zilver
meeuw vertrekt niet, de Peli
kaan gaat."
De Pelikaan is een Fokker
F-18, een type dat nog volop in
gebruik is als lijnvliegtuig,
maar toch van een wat oudere
en snel verouderende generatie.
De keuze is toeval: de Pelikaan
staat vliegklaar. Plesman ga
randeert de toeschouwers en de
T5 PAGINA
pers dat ook de Pelikaan vóór
Kerstmis in Batavia zal zijn.'
Tegen Smirnoff zegt hij: „Doe
het in zeven, als het kan zes da
gen." Misschien dat op dat mo
ment in Smirnoffs hoofd al het
plan opkomt er een ware re
cordvlucht van te maken en
óók voor Nieuwjaar terug te
zijn, maar hij zegt niet meer
dan: „Als het kan, doen we het
ook."
Al vanaf Cairo jaagt Smir
noff op de post van het Comité.
De Postjager staat met stukken
op Grottagli. Een Brit heeft de
post meegenomen naar Cairo,
waar hij is opgepikt door
'Boontje' Sillevis van de KLM-
lijnvlucht. Bagdad, Bushir,
Djask, Karachi. Smirnoff zit
Sillevis steeds dichter op de
hielen. In Bushir en Djask is
Sillevis net weg als de Pelikaan
landt en in Karachi ziet de Pe
likaanbemanning het andere
vliegtuig opstijgen.
Het is een drievoudige
strijd: De KLM tegen het Co
mité. De KLM wil bewijzen dat
haar improvisatie meer waard
is dan 'de welberekende daad'
van het Luchtpostcomité. Fok
ker tegen Pander, Smirnoff te
gen Asjes. Daarbij strijdt Sille
vis voor eigen eer en die van het
gewone lijntoestel 'dat ook snel
kan zijn'.
In Jodphur moeten de mo
toren van beide toestellen verse
olie hebben. Dat is verplicht.
Vlak na elkaar komen ze bin
nen. Sillevis geeft zich sportief
gewonnen en laat de Pelikaan
voorgaan bij de behandeling
van de motoren. De post wordt
overgenomen. Negen kwartier
na de landing, om acht uur in
de avond stuift de Pelikaan
weer weg.
Escorte.
In Nederland zijn inmiddels
wat rekenaars wakker gewor
den. De ochtendbladen van de
21ste melden dat als het zo
doorgaat, de Pelikaan ook op
de 22ste in Batavia zal zijn. De
zelfde dag waarop de Zilver
meeuw moest aankomen! Wat
niemand nog weet is dat dit nu
precies de bedoeling van Smir
noff is. Direct na de start op
Schiphol heeft hij Soer aan het
werk gezet met de opdracht een
nieuw vliegplan te maken, op
basis vdn dat van de Zilver
meeuw. Boven de Franse grens
is Soer ermee klaar. De Peli
kaan is op weg naar zijn legen
darische record.
Dit soort spektakel trekt
nog snel en wereldwijd aan
dacht in die dagen. In Bangkok
is het dan ook al behoorlijk
druk als de Pelikaan er op de
21ste om half twee in de mid
dag landt. In Singapore is de
ontvangst nog indrukwekken
der en een escorte van twaalf
Britse bommenwerpers doet de
Pelikaan uitgeleide wanneer het
toestel weer vertrekt. Op de
luchthaven van Palembang
heerst dolle vreugde, maar
Smirnoff heeft haast. Haast.
Om kwart voor negen 's-
morgens, op de 22ste december
verschijnt de Pelikaan boven de
luchthaven van Batavia. „Man
het zag er zwart van de witkie
len!" zou de ironische Smirnoff
hebben gezegd, doelend op de
tropenkledij van de mensenme
nigte. (Wordt vervolgd).
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllïr
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Lei|endekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26. 01640-36850
Breda, Nwe. Gmnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45. 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910
Abonnementen:
22,10 per maand; 63,70 per kwartaal of 247,60 per jaar.
Bij automatsche betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stem-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17.00 uur)
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje ©076-236882.
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
RIYAD (ANP) - Het ont
breekt de Nederlandse on
dernemers nog al eens aan
durf en visie als het gaat om
het verwerven van orders in
Saoedi-Arabië of het oprich
ten van joint-ventures met
Saoedische bedrijven in het
Koninkrijk.
Dat is de veelgehoorde
mening van managers die
wel definitief voet op Saoe
dische bodem hebben gekre
gen en van de handelsafde
ling van de Nederlandse am
bassade.
Shell-directeur Piet Kop-
penol, die met zijn bedrijf
Shell Manufacturing Servi
ces SMS op het industrie
complex bij Al Jubail op de
olievelden aan de Perzische
Golf een raffinaderij bouwt
voor de joint-venture Petro-
min-Shell, is het bijvoor
beeld opgevallen dat het in
zware moeilijkheden verke
rende Rijn-Schelde-Verol-
me-concern, en dan met na
me de afdeling ketelbouw
van De Schelde in Vlissin
gen, zich zo betrekkelijk wei
nig serieuze moeite heeft ge
troost om een graantje mee
te pikken van de gigantische
orders die waren te verge
ven.
Uiteindelijk hebben Ne
derlandse bedrijven voor 100
miljoen gulden aan opdrach
ten kunnen boeken. Koppe-
nol vindt dat te weinig, om
dat met de bouw van de raf
finaderij bijna zes miljard
gulden is gemoeid.Op de Ne
derlandse ambassade vraagt
men zich soms bezorgd af of
het Nederlandse bedrijfsle
ven, ondanks uitgebreide on-
dersteunings- en voorlich
tingscampagnes, wel vol
doende op de hoogte is van de
mogelijkheden die er in Sa-
oedi- Arabië liggen en of bij
het aangaan van handels
contacten wel de juiste we
gen worden bewandeld.
„Handel drijven met Saoe
dische bedrijven of personen
is iets heel bijzonders. Een
zakenman die denkt tijdens
een kort verblijf in het land
even een joint-venture te
kunnen regelen heeft het
mis. Goedkope en snelle suc
cessen zijn hier onmogelijk.
Er moet met de potentiële
handelspartner een soort
vertrouwensrelatie ontstaan
en die regel je niet tijdens
een bezoek van een dag of
twee", zegt men op de han
delsafdeling van de Neder
landse ambassade in Riyad.
De kritiek geldt niet alleen
de directeur-eigenaar die in
ons land een klein of middel
groot bedrijf heeft en het ook
eens in Saoedi-Arabië wil
proberen. Ook topmensen
van grote concerns verspelen
orders omdat zij niet bereid
of in staat zijn voldoende tijd
vrij te maken om in het Ko
ninkrijk te gaan praten en
contacten te leggen.
Onbekendheid met de le
vensopvatting en handelsfi
losofie van de Saoediërs, die
sterk gebaseerd is op de Ko
ran, blijkt te zorgen voor ge
nante blunders. Onder de
4000 Nederlanders die mo
menteel in Saoedi-Arabië
verblijven circuleren de
meest navrante verhalen
over zakenlui die belangrijke
orders of joint-venture-con
tracten kwijtraakten omdat
zij onvoldoende op de hoogte
waren met de gebruiken in
Saoedi-Arabië.
Vaak blijkt dat zo een za
kenman niet of nauwelijks
de moeite heeft genomen
zich te verdiepen in de zeden
en gewoonten in dit streng
islamitisch geregeerde land.
Soms blijken Nederlandse
zakenlieden bijvoorbeeld
niet te weten dat in Saoedi-
Arabië geen varkensvlees of
alcohol mag worden geïm-
CJ U
TWEETALIG bord van Philips langs de weg van Riyad naar Mekka
porteerd of genuttigd. Dit
gebrek aan elementaire ken
nis over het Koninkrijk heeft
weieens geleid tot het ver
breken van moeizaam opge
bouwde contacten.
Ondanks sombere verha
len over de vaderlandse on
dernemingsgeest doen mo
menteel toch 50 tot 60 Neder
landse bedrijven en bedrijf
jes goede zaken in Saoedi-
Arabië. De bekendste voor
beelden zijn Shell (raffina
derij in Al Jubail), Philips
(met het Zweedse Ericsson
miljardenorders voor tele
foonnetten), Volker Stevin
(baggeren en aanleggen van
havens), Ballast Nedam (wo
ningbouw, haven- en kanto-
renbouw en uitbreiding van
vliegvelden) en ABN (15 fi
lialen).
Ook van de specifieke Ne
derlandse deskundigheid op
het gebied van landbouw,
tuinbouw en veeteelt wordt
nog graag gebruik gemaakt
door de Saoediërs. Er zijn de
laatste jaren met hulp van de
ambassade en het ministerie
van buitenlandse zaken in
Den Haag interessante sa
menwerkingsovereenkom
sten afgesloten. Zo leverde
de een Friese firma 5.000
stamboekkoeien.
De indruk bestaat wel dat
ook het Nederlandse be
drijfsleven te maken zal
krijgen met de gevolgen van
de gevoelig teruglopende
olie-inkomsten van Saoedi-
Arabië. Naar verluidt zal de
gemiddelde dagproduktie uit
de bronnen aan de oostkust
dit jaar niet boven de 5 mil
joen vaten liggen. De maxi
male exportcapaciteit zit op
een niveau van 10 miljoen
vaten per dag.
De begroting van het Ko
ninkrijk zal dit jaar een fi
nancieringstekort laten zien
van om en nabij 10 miljard
dollar. De Saoedische rege
ring beschouwt dat geens
zins als een ramp, omdat het
direct opvraagbare tegoed
van het Koninkrijk in het
buitenland ministens 160
miljard dollar bedraagt.
Vooral de bouw-en bagger
bedrijven zullen de komende
jaren gaan merken dat de
orderpakketten niet meer zo
ruim bemeten zijn.
De industriecomplexen bij
Al Jubail aan de Oostkust en
bij Yanbu aan de Rode Zee
zijn inmiddels bouwrijp en
de eerste basisindustrieën
hebben zich er al gevestigd.
De kostbare en ultramoderne
havens van Al Jubail kun
nen inmiddels schepen ont
vangen. Het wegennet, be
staande uit vier-, zes- en
achtbaanswegen, is in de af
gelopen periode van vijf jaar
vrijwel voltooid en de meeste
overheidsdiensten zijn al ge
vestigd in nieuwe, riante
kantoorcomplexen.
- FOTO ARCHIEF DE S®
Ondanks de wat somben
voorspellingen is van eer
ernstige teruggang van d
handelsbetrekkingen me
Saoedi-Arabië vooralsnoj
geen sprake, getuige de jong
ste cijfers van de het Minis
terie van Buitenlandse Za
ken in Den Haag. Gedurendi
de eerste zes maanden van
dit jaar bedroeg de expon
van goederen en dienstel
naar Saoedi-Arabië 1,23 mil
jard gulden. De invoer uï
Saoedi-Arabië (voor bijnj
100 procent ruwe olie) belie;
in die periode 692 miljoe:
gulden.
Over geheel 1982 be
droeg de uitvoer 2,5 miljard
en de invoer 3,9 miljard. Ui
het cijfermateriaal van Bui
tenlandse Zaken blijkt da
sinds 1972 de Nederlands
export naar Saoedi-Arabië e|
gestegen van 111 miljoen tc'
2,5 miljard vorig jaar. Dt|
olie-importen bereikten ii
1981 een top met een waard]
van 11,4 miljard gulden.
Huu
gaat
geld
Van onze
redactie binnenland
DEN HAAG - Nationale
ombudsman dr J. Rang
wil in de loop van vol
gend jaar de hulp van
een plaatsvervanger.
In de Staatscourant en
landelijke dagbladen
staat deze week een op
roep voor sollicitanten
naar deze nieuwe functie.
Rang heeft Tweede
Kamervoorzitter Dolman
meegedeeld, dat de - wat
officieel heet - substi
tuut-ombudsman of
-vrouw vooral wordt be
last met klachten van
burgers over het optre
den van rijksoverheid en
politie.De nationale om
budsman begon zijn
werk op 1 januari 1982.
Hij ontvangt ongeveer
3.000 klachten per jaar,
waarvan een derde tot
onderzoek leidt.
Door Frits Stommels
NIJMEGEN - „Ik wil met
mijn onderzoek psychothe
rapeuten een spiegel voor
houden. De vijf meest toege
paste systemen zijn in feite
niet geschikt voor patiënten
met ernstige problemen. In
veel van die gevallen verer
gert de kwaal zelfs door de
therapie".
De psychotherapeut Jan
Derksen, die deze week aan
de Nijmeegse universiteit
promoveerde op het proef
schrift 'Psychotherapieën in
het geding', erkent een be
hoorlijke knuppel in het
hoenderhok te hebben ge
gooid.
Hij gaat daar echter niet
gebukt onder, omdat hij zegt
overtuigend te hebben aan
getoond dat de vijf meest
toegepaste psychotherapeu-
tische systemen geen diagno
se mogelijk maken. Ze zijn
namelijk ontbloot van elke
wetenschappelij kheid.
Derksen zegt het voordeel
te hebben gehad deze syste
men of behandelingsmetho
den zowel in de praktijk als
in de theorie te toetsen. Sinds
vijf jaar werkt hij (halve da
gen) als therapeut in een
praktijk in Bemmel en be
steedt hij de andere helft van
zijn tijd aan de vakgroep kli
nische psychologie van de
Nijmeegse universiteit.
Volgens hem moet er nog
erg veel (bij )geschoold wor
den willen psychotherapeu
ten kunnen waarmaken wat
ze voorgeven te kunnen be
reiken met patiënten.
Als er al resultaten wor
den behaald dan gebeurt dat
bij mensen met lichtere
klachten, zoals bijvoorbeeld
onverwerkte rouw, gebrek
kig zelfvertrouwen en een
aantal psycho-somatische
aandoeningen.
Wanneer het, aldus Derk
sen, gaat om ernstiger geval
len zoals fobieën en angst
aanvallen, dwangneurosen
en hallucinaties hebben de
methoden meestal geen of
slechts heel weinig effect. En
in veel gevallen wordt het er
allemaal alleen maar erger
door gemaakt.
Derksen, die mede-oprich
ter en voorzitter is van de
Nederlandse vereniging ter
bevordering van de psycho
logische hulpverlening in de
eerstelij nsgezondheidszorg,
baseert zijn conclusies op li
teratuurbestudering en op
zijn praktijkervaring van
5000 therapie-uren gegeven
aan 250 patiënten tussen de
15 en 70 jaar.
Bij de therapieën (ge-
drags-, rationele-, Roge-
riaanse-, Gestalt- en gezins
therapie) wordt meestal
méér gelet op de persoon van
de patiënt dan op de sympto
men. De houding of het ka
rakter van de persoon wor
den centraal gesteld en niet -
zoals het geval zou moeten
zijn - de psychische stoornis
sen.
Volgens Derksen is de ont
wikkeling van die vijf me]
thoden vooral een maal
schappelijk bepaald proee
en nauwelijks of heiemali
niet het gevolg van weten
schappelijke inbreng. „Ty
pisch maatschappelijke ver
schijnselen, zoals bijvoor
beeld de verandering in
functie van het gezin, hebbei
de therapieën op ideologisch
en niet op wetenschappelijk!
gronden veranderd".
Derksen betoogt dan ooi
dat een groot deel van he:
psychotherapie-bedrijf it
Nederland (en daarbuiten
uit een soort nascholingscur
sus sociale vaardigheden be
staat. Daarmee is, volgen
hem, de psychotherapie voo:
een groot deel losgeweek:
van de oorspronkelijke be
doeling: het helpen van men
sen met neurotische en psy
chotische problemen.
oonwagens
E registratie van gegevens
n woonwagenbewoners bij
Centrale Recherche Infor-
atiedienst (CRI) wordt bin-
inkort beëindigd. Minister
órthals Altes van Justitie
twoordt dat op schriftelijke
agen van hét PSP-Kamerlid
|an Es.
Van onze redactü
EN HAAG Voor tienduizenden
ng en een gering aanvullend j
wijtschelding van inkomstenbela
Ook gescheiden vrouwen
iet kinderen, die alimentatie
rtvangen, komen veelal in
anmerking voor kwijtschel-
ing van zowel inkomstenbe-
lSting als premieheffing so- 1
jale verzekeringen. I
Dit staat in het januari- j
■ummer van Koopkracht, het
Jad van Konsumenten Kon-
ikt. Koopkracht hekelt de in-
irmatieverschaffing van de
ïlastingdienst. Uit een kleine
pekproef bleek dat zes van
veertien onderzochte ont
vangkantoren het bij een ver- i
px-k om een kwij tscheldings- c
irmulier lieten afwe-
Door
Pieter-Jan Dekkers
BELEGGEN wordt 'in'. Niet
alleen de regering zint op
maatregelen het kopen van
aandelen financieel aantrek
kelijker te maken (minder
belasting), ook de Vereniging
van de Effectenhandel in
Amsterdam houdt er reke
ning mee, dat de belangstel
ling voor de Amsterdamse
Beurs de komende jaren nog
groter wordt. En dan spe
ciaal van de kant van de
kleine spaarders.
Dat is mogelijk de reden,
dat de Vereniging een boekje
heeft uitgegeven onder de
titel 'Hoe vertel ik het mijn
aandeelhouders'. Of hoe de
ondernemingen, die op de
Amsterdamse Beurs staan
genoteerd, zich naar het pu
bliek toe zo gunstig mogelijk
moeten verkopen.
In het boekje worden re
gels van stal gehaald, waar
van geacht mag worden dat
elke ondernemer daarvan op
de hoogte is en zich er ook
aan houdt. „Het is moeilijk,
zo niet onmogelijk, een goede
financiële reputatie op te
bouwen als het onderne
mingsbeleid niet deugt, het
management tekort schiet of
de bedrijfsresultaten gedu
rende lange tijd te wensen
over laat", luidt zo'n open
deur.
Alleen dit advies al sugge
reert, dat ondernemers zich
niet altijd gedragen zoals het
behoort. Geruchtmakende
affaires met grote Neder
landse bedrijven als OGEM,
Rijn-Schelde-Verolme en
Nederhorst bevestigen de in
druk, dat ondernemingen
door gebrek aan goed mana
gement ten onder kunnen
gaan en daarbij de aandeel
houders meesleuren.
Een aantal vreemde zaken
op de Amsterdamse Beurs
kunnen ten overvloede wor
den aangevoerd als bewijs
dat in deze sector naarstig
wordt gezocht naar wegen
om (te) strenge regels te ont
duiken. Er lopen bijvoor
beeld twee onderzoeken naar
mogelijke 'fraude'. In de ene
zaak gaat het om een journa
list, die met zijn voorkennis
van de bepaalde bedrijven op
de Beurs speculeerde - en dat
is verboden - en een onder
zoek, waarbij beleggers een
financieel slaatje sloegen uit
komende fusies binnen de
verzekeringswereld.
Daarbij komt, dat het ver
trouwen in ijzersterke secto
ren als de hypotheekbanken
en verzekeringsmaatschap
pijen de laatste tijd een forse
deuk heeft opgelopen. Nu
zijn hypotheekbanken nogal
erg Conj uctuurgevoelig en
dat werkt onmiddellijk door
als het met de economie wat
minder goed gaat. Maar als
daling van de conjunctuur
gepaard gaat met een slechte
bedrijfsvoering leidt dat
vaak tot gedwongen fusies
en - de ondergang van de
Tilburgsche Hypotheekbank
is daar een fraai voorbeeld
van - zelfs tot faillissement.
In beide gevallen zijn de
aandeelhouders er meestal
de dupe van.
Ook de affaire met Sla-
venburg's Bank heeft het
vertrouwen van de kleine
spaarder in de Nederlandse
bedrij fsvoering ondergra
ven. Het animo om in deze
sector spaargeld te steken
wordt er bepaald niet groter
door.
In 'Hoe vertel ik het mijn
aandeelhouder" wordt (ten
overvloede, want elke onder
nemer hoort ervan over de
hoogte te zijn) herinnerd aan
de Gedragscode voor effec
ten-transacties, die in 1981
door de Europese Commissie
is opgesteld en waaraan de
deelnemende landen zich
hebben gebonden. „Het pu
bliek moet beschikken over
een eerlijke, correcte, duide
lijke, voldoende en tijdig
verspreide informatie", staat
in die gedragscode.
Bepaalde beleggings-re-
gels zijn in het Burgerlijk
Wetboek vastgelegd, zoals de
verplichting binnen een be
paalde periode een jaarver
slag te openbaren. Voor op de
Beurs genoteerde aandelen
en fondsen geldt bovendien
het zogeheten Fondsregele-
ment, waarin de wettelijke
regels verder zijn uitge
werkt. Deze richtlijnen be
vatten minimum-voorwaar
den, waaraan een bedrijf
moet voldoen wil het op de
Beurs worden toegelaten.
In het boekje wordt gewe
zen op de noodzaak tijdig
voldoende informatie over de
gang van zaken bij de onder
neming naar buiten te bren
gen. Ondernemers zijn vaak
geneigd zolang mogelijk te
wachten met het openbaar
maken van bepaalde be
drijfsgegevens. Maar te lang
wachten veroorzaakt andere
problemen: er kan misbruik
worden gemaakt van voorin
formatie, men loopt op de
Beurs vooruit op op hande
zijnde gunstige of ongunstige
bedrij fsberichten of er lekt
wat uit, wat de geruchten
machine in beweging zet.
Met name dat laatste is
herhaalde malen gebeurt.
Met als gevolg dat de koers
van bepaalde aandelen ste
gen of daalden, maar niet in
overeenstemming met de
werkelijke bedrij fs vooruit
zichten. Dat is jammer voor
het bedrijf zelf, maar vooral
voor de belegger, die mis
schien een kat in de zak heeft
gekocht.
Het achterhouden van be
paalde gegevens kan mislei
ding tot gevolg hebben. Als
bijvoorbeeld een dividenver-
hoging wereldkundig wordt
gemaakt duidt dat in de re
gel op een goede gang van
zaken. Als enige tijd later uit
definitieve cijfers blijkt, dat
de winst slechts door inci
dentele oorzaken is gestegen,
dan zijn door die dividend
verhoging toch verkeerde
conclusies getrokken.
Het is ook misleidend als
uit een publicatie van een
onderneming alleen de
winstcijfers van het afgelo
pen (half)j aar worden be
kend gemaakt, maar niet de
te verwachten ontwikkeling
voor de komende tijd.
Het schijnt nogal eens voor
te komen dat ondernemers
een juichend jaarverslag
openbaar maken met veel
winst, terwijl op dat tijdstip
(meestal een maand of vijf
na het afsluiten van het
boekjaar) bij de directie al
bekend is dat de zaken hele
maal niet zo florissant verlo
pen en zelfs ernstig rekening
moet worden gehouden met
een winstdaling. Inmiddels
zijn de aandelen van de be
trokken onderneming wel
tegen een hogere koers ver
handeld. Worden de werke
lijke cijfers bekend, dan
kunnen die aandelen fors in
waarde duikelen, met alle
nadelige gevolgen voor de
houders ervan.
In het boekje noemt de
Vereniging het dan wel on
denkbaar, dat ondernemers
ter beurze bewust onjuiste
gegevens verstrekken, in de
praktijk zijn nogal wat voor
beelden aan te halen die dat
logenstraffen.
Overigens zouden onder
nemingen niet alleen hun i|
recte bedrij fssresultal
moeten publiceren, maar ooi
belangrijke structuurwijz]
gingen. Zoals het verkol
of verwerven van deeli
mingen in andere bedrijvei]
belangrijke wijzigingen
het eigen vermogen, grol
investeringsplannen en
langrijke wijzigingen in
aandelenbezit.
Wordt de topleiding v
een bedrijf verandert, i'
moet men de gerucht::''
stroom ook vóór zijn. D:
geldt zeker voor afwijking'
van eerder verstrekte prti
noses. Dat laatste komt
nogal eens voor. Bedrijvei
zeker als ze uit een recess'
komen, hebben vaak de nei
ging de toekomstverwact]
tingen rooskleuriger voor I
stellen dan die in werkelijk]
heid is. Dat behoeft geen o|
zet te zijn, maar de stap na'
manipulatie is wel erg klein]
Kortom, het pad van
aandeelhouder gaat niet
tijd over rozen.
Misschien dat daar
verandering in komt, nu i®'
nister Ruding heeft aangr
kondigd dat het kabinet a's]
nog scherpere regels f
ontwerpen om 'malafide'
leggings-praktijken tegen
gaan. Hoewel, op 8 septei
ber 1977 beloofde de toennU'
lige minister van Finand'
Andriessen dat ook. En
1970 had de voor-voor-f
ger van Andriessen dat
al 's beloofd.
1STERDAM zit met de gebakken
Ijerantie. Doordat gemeentelijke
^•gprobleem jarenlang met fluvt
ingepakt is de hoofdstad het W(
|n verslaafden. Aangetrokken do
ps kan en alles mag zijn ze me
^ergestreken. In hun kielzog is
Wkken Zodoende zit Amsterdam i
~afden, die om aan geld voor he
'edgoif van kleine criminaliteit
inkbaar verzilverd wordt door de
•nale drughandel en hun handlan
Dit volkomen uit de hand geloc
PSenj zoveel overlast - hele stad
□at 8 en W van Amsterdam (nu e
fag te slaan. De politie zal veel
Vare drugs gaan optreden also
p uit voortkomt. Als 'sluitstuk' ve
pij wijze van experiment aan
.rare drugs verschaffen.
tfP deze voorstellen is uiteenlc
Htenland, waar gevreesd wordt c
nog meer aantrekkingskracl"
■Tenen. Onder de ruim vijftig me
u aan drugs zijn overleden, bei
iders. Ook de groep van drieho
■r je hen wordt te groot geac
andere kritische kanttekeninger
ir!t.9enornen te wórden. Maar d
Ehi8 onh°udbare toestand, waa
PPieem terecht is gekomen. Al
I rweging tot dé conclusie zou I
|ne-vraagstuk niet op onorthodc
r zou ze met doeltreffende ter;
in 5 met een kankergè
i i d behoort te worden. Maar
l'and drugshaarden ontstaan.
°terdamse problemen naar eld«
I
