D
even..L
UITBLAZEN
Einde aan wildgroei
onderwijs en vorming
Alfonsin speelt het spel met hoge inzet
Sipri: de strijd tegen kruisraket is verloren zaak
Steun voc
Ademen moet
roken niet'
MINISTE:
DE STEM COB
CDA mag
vóór kruisrak
VRIJDAG 16 DECEMBER 1983
ACHTERGROND
PAGINA
KADERWET VOL WASSENENEDUCA TIE:
Doorn in oog
Verlof
Eisen
Voordeel
NA ARGENTIJNSE MILITAIREN OOK PERON IN BEKLAAGDENBANK
t/RIJPAG 16 DECEMB
ONDERZOEK: V
Schoo wekt
woede van
Kamer op
WIM KOCK
IE LAATSTE berich-
|ten van hel anti
rookfront zijn ook
weer van een treurniswek-
kernle bitterheid. Sinds ik
eens een poging deed met
roken te stoppen, krijg ik
regelmatig het CAN-bulle-
tin van de Nederlandse
Ntetrokersvereniging CAN op
mijn bureau. Het moet Neder
lands meest zwartgallige blad
zijn. Deze maand klaagt de re
dactie dat de vereniging maar
2.500 leden telt. En dat terwijl
je hier, net als bij omroepen-in-
nood. ook tientjeslid (hoe rijk
wordt onze taal!) kunt worden.
'Ongelooflijk' vindt de re
dactie het: „Van de negen mil
joen niet-rokers in Nederland
maar 2500 lid van de Club Ac
tieve Nietrokers." Dat is dus
veel geschreeuw en weinig wol,
constateer ik dan, want het
kleine blad van deze kleine club
kan een flinke bek opzetten.
Het is de uitlaatklep van me
nige gefrustreerde fanaat.
Daarom echter moet je het nog
niet ongelezen weggooien. Dat
moet je trouwens met geen en
kel drukwerk doen. Altijd even
kijken wat erin staat.
Dan kom je dankzij CAN-
bulletin aan de weet dat staats
secretaris Van der Reijden
(Volksgezondheid) in zijn
werkkamer bordjes heeft han
gen met teksten als: Een roker
kussen is als het likken aan een
asbak en Een gebroken sigaret
geeft een beetje vrijheid. Al vijf
tien jaar rookt hij niet en in het
kabinet maakt hij zich sterk -
zegt hij voor een nieuwe Ta
bakswet. Maar 'ze' liggen
dwars. Vooral minister Deet
man.
De onthouding noch de
fraaie bordjes aan de muren
stemmen het CAN-bestuur
mild. „Van der Reijden wast de
handen in onschuld", luidt de
conclusie. Van der Reijden van
zijn kant beschrijft zijn gevoe
lens als gaande „in de richting
van mensen die lijden door
rook". Ook stelt hij paal en
perk aan het voeren van actie:
„Een taart in mijn gezicht kan
ik nog wel hebben, maar geen
steen tegen m'n bek."
Filmrook
Ene Hildo E. Zwaan maakte
in opdracht van CAN-bulletin'
'een diepgaande studie' naar de
rol van tabak in de film. Tot
zijn „verrassende conclusies"
hoort -de vondst dat Humphrey
Bogart, Clint Eastwood, Sean
Connerv, Groucho Marx, Burt
Reynolds en een ongeteld aan
tal anderen, waaronder menige
diva voor de camera's hebben
gerookt.
In zijn commentaar komt de
CAN-voorzitter drs W. Bon-
gers voor de zoveelste keer tot
de conclusie dat het tabaksge
bruik onmiddellijk afgeschaft
dient te worden en hij vindt het
een schande dat de regering bij
haar anti-tabaksbeleid de ac
cijnzen-opbrengst en de werk
gelegenheid laten meetellen.
De waarschuwingsteksten
op tabaksverpakking vindt drs
Bongers een lachertje. Nu
schijnt de staatssecretaris wel
wat te voelen voor meer geva
rieerde teksten. De CAN heeft
er al een aantal voor hem be
dacht:
Roken stinkt.
Bevuil andermans ademlucht
niet.
Dwing niemand tot passief
roken! S
Alle rook is luchtvervuilend.
Ademen moet, roken niet.
Dat zijn enkele voorbeel-
den. Weinig pakkende teksten
waaraan elk vleugje humor ont- Ej
breekt. Ze halen het niet bij de
teksten die de staatssecretaris
op zijn kamer heeft hangen. E
Die komen dan ook uit het En-
gels.
Vliegtuig
In Engeland pakken zowel
iiiimimiiiiniiiiiiniiiiiHiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
de rokers als nietrokers de za
ken aan met wat meer spirit.
Neem deze slogan van de Britse
anti-rookcampagne: Eight mil
lion smokers decide it's better to
kick the habit than kick the buc
ket (Acht miljoen rokers beslis
sen dat het beter is met een ge
woonte te breken dan het hoek
je om te gaan). Een van de or
ganisaties die het in Engeland
voor de rokers opneemt is de
Tabaks Adviesraad. Die adver
teerde een tijd geleden in de
krul van een reusachtig vraag
teken: 'Wist u dat zonder de
11.500.000 pond accijns die de
rokers dagelijks betalen, wij voor
een verhoging van de BTW met
15 tot 22 procent zouden komen
te staan?'
Het regent nog altijd klach
ten over het roken in vliegtui
gen, treinen en touringcars.
Een merkwaardige ervaring
had een heer uit Enschede die
in een vliegtuig 'gedwongen'
werd in de rokerssectie te gaan
zitten. Dat was al erg, maar nog
schrijnender was dat passagiers
die niet-roken zaten af en toe
naar de rookafdeling kwamen
om een sigaret op te steken.
„Na hun plezier vertrokken ze
weer naar de schone afdeling",
klaagt de heer uit Enschede.
Busreis
Activiste Evelien Sandiford
(rookte ooit twee pakjes per
dag, maar bekeerde zich) mag
'het spuugzat zijn te moeten
knokken voor iets dat zo ge
woon is' (ze geniet er elke mi
nuut van, dat blijkt uit elke re
gel van het interview); enig re
sultaat heeft de anti-rooktrend
zeker wel. Zo is het soms een
hele toer om nog een rookstoel
te bemachtigen in het vliegtuig
naar Londen. In Engeland zijn
al restaurants waar je na de
maaltijd geen sigaret kunt op
steken omdat je geen plaats
hebt kunnen krijgen in het
rookgedeelte.
Beter bewijs dat de rook-
trend maatschappelijke beteke
nis heeft gekregen levert het feit
dat slimme mensen brood zien
in niet-rokers. In de kolommen
van CAN-bulletin zelf kom je
ze tegen. Rookvrije Hongaarse
en Skandinavische buffetten,
een rookvrije bingo en een Oos
tenrijks pension met geschei
den dagverblijven voor rokers
en niet-rokers. De Crest-hotels
reserveren sinds kort kamers
voor niet-rokers (ja, voor rokers
ook natuurlijk!) en in Rotter
dam 'animeert' een mevrouw
'rookvrije bijeenkomsten'.
Maar ja, of het er ook storm
loopt weet ik niet. De CAN zelf
had voor haar leden een mooi
tweedaags reisje in een gega
randeerd rookvrije bus naar
Zuid-Limburg georganiseerd.
Het kon niet doorgaan wegens
gebrek aan belangstelling.
Vijfentwintighonderd leden
is - om met mevrouw Sandi
ford te spreken - 'natuurlijk
poepieweinig', maar één bus
vol had toch wel gekund?
T5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b v.
Directie drs JHM Brader
Hoofdredactie L. Leijendekker en H Coumans
Hoofdkantoor Spinveld 55. Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Goes. Klojrstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14 ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14 ©01620-5495/
Roosendaal, Molenstraat 45. ©01650-37150
Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920
Vlissingen, Torenstraat 5. 01184-19910
Abonnementen
f 20,49 per maand: f 61,15 per kwartaal of 238,00 per |aar
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-1 7 00 uur)
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje 07Q-236882
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18 30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Dontr rolgtiPQ
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek 230301584 - Rabo rek 101053738.
Door Herman Mertens
DEN HAAG - Het onder
richt aan volwassenen is een
lappendeken van voorzie
ningen, projecten, 'spontane'
cursussen en vormingsacti
viteiten. Volwasseneneduca
tie staat als verzamelnaam
voor dit gevarieerde aanbod.
Avondonderwijs, Volksuni
versiteit, Volkshogescholen,
Vormingswerk Jong Vol
wassenen, Centra van Vak
opleiding voor Volwassenen,
Proefprojecten Open School,
Vrouwen Oriënteren zich op
de Samenleving (VOS),
Ouders op Herhaling, Leer-
markt, bijspijkercursussen,
Teleac, kierscholen, alfabeti
seringscursussen en hoe het
allemaal mag heten hebben
de afgelopen tien jaar een
hoge vlucht genomen.
Nog daargelaten allerlei
sociaal-culturele activiteiten
die club- en buurthuizen
aanbieden. Denk verder aan
onderrichtvormen die door
vakbonden, bedrijven en
kerken worden georgani
seerd. En het schriftelijk on
derwijs (dat veelal door par
ticuliere instellingen wordt
bestreken) niet te vergeten.
Stel bij dit ondoordring
bare woud van leer- en vor
mingsmogelijkheden een
even ontoegankelijk net
werk van wetten, al dan niet
voorlopige regelingen, ko
ninklijke besluiten en uit
voeringscirculaires voor en
de chaos is compleet. Er is
nooit nagegaan hoeveel
mensen door dit mijnenveld
zijn afgeschrikt in hun plan
nen tot zelfontplooiing, maar
een onderzoek in deze rich
ting zou wel eens verrassen
de resultaten kunnen ople
veren.
Het PvdA-kamerlid Jos
Van Kemenade komt de eer
toe orde in deze janboel te
hebben geschapen en de ver
warrende wijze waarop de
kaderwet volwassenenedu
catie deze week na jaren po
litiek gekonkel tot stand is
gekomen moet dan maar op
de koop toe worden geno
men.
Van Kemenade was de
wildgroei van het volwasse-
nenonderricht eind jaren '70
een doorn in het oog. Niet al
leen uit een zekere natuur
lijke regelzucht die socialis
ten eigen is, maar vooral
omdat hij zag dat de mensen
met de laagste opleiding en
dus de meest kansarmen
daarin nauwelijks aan bod
kwamen diende hij op 17
maart 1981 een initiatiefwet
in, die mede was ondetekend
door zijn collega-kamerle
den Wim Meijer en Joop
Worrell.
De toenmalige minister
Pais maakte geen haast met
een overkoepelende wet,
maar de initiatiefwet Van
Kemenade was ook een ar
metierig bestaan beschoren.
Nog voordat ze goed en wel
in behandeling kon worden
genomen werd Van Keme
nade minister, waardoor de
zaak danig werd vertraagd.
Een jaar later (oktober '82)
kon hij de draad weer op
pakken.
Maar nu ondervond hij te
genwerking van minister
Deetman, die het CDA be
loofde zelf plannen naar de
kamer te sturen over een sa
menhangend beleid, zodat de
fractie niet vóór ideeën van
de oppositie hoefde te stem
men. De minister dolf echter
het onderspit. Van Kemena
de speelde heel handig op het
'geweten' van de CDA-frac-
tie door erop te wijzen dat
het recht van initiatief van
de Kamer dreigt te worden
uitgehold als de regerings
partijen hun oren altijd naar
de regering laten hangen.
Maar nog veel belangrij
ker was, dat Van Kemenade
begin dit jaar met een voor
stel tot wijziging van 'zijn'
wet kwam die nauw aan
sloot bij de plannen die
Deetman voor ogen stonden.
Daarmee werkte hij de mi
nister definitief onder de ta
fel in deze prestigestrijd.
Want ook voor Van Keme
nade was het erop of eron
der. Hij wilde de wet dol
graag op zijn naam hebben
als laatste 'daad' vóór zijn
vertrek uit de schijnwerpers
van de politiek. Het is in Den
Haag een publiek geheim
dat Van Kemenade op zoek
is naar een wat rustiger be
stuursfunctie en graag uit de
Kamer wil.
Het D'66-kamerlid Louise
Groenman merkte ov.er de
twist onlangs enigszins cy
nisch op dat Deetman en
Van Kemenade maar een
paar weekjes betaald educa
tief verlof zouden moeten
nemen om samen een plan in
te dienen, zodat er geen
overwinnaar en geen verlie
zer zou hoeven te zijn.
De koude-oorlogssfeer
waarin de afhandeling van
de wet zich afspeelde ver
klaart waarom Wim Deet
man zo boos is op het CDA-
kamerlid Jeltien Kraaije-
veld-Wouters, dat de initia
tiefwet deze week tenslotte
aan een meerderheid hielp.
Maar ook Kraaijeveld had zo
haar eigen beweegredenen.
Als staatssecretaris van
CRM had ze zich nauw bij de
sociaal-culturele vorming
betrokken gevoeld en een
duidelijke regeling lag haar
dan ook na aan het hart. Zo
ontstond wat een kamerlid
noemt „wonderlijke ge
meenschappelijkheid van
belangen" die de betrokke
nen tot een grote compro
misbereidheid inspireerde.
Het politieke conflict tus
sen CDA en PvdA speelde
zich vooral af rond de be
stuursvorm van het educa
tieve centrum. Zo'n centrum,
waarbij vanaf augustus '85
alle vormen van onderricht
aan volwassenen moeten
zijn aangesloten wil er spra
ke zijn van overheidssubsi
die, moet er in elke gemeente
komen. Aanvankelijk wilde
Van Kemenade deze centra
door de gemeente laten be
sturen, maar Kraaijeveld
vreesde dat zo het confessio
nele particuliere initiatief
buiten zou worden gesloten
en eiste een privaatrechtelij
ke rechtsvorm. Uiteindelijk
is besloten de beheersvorm
te laten kiezen door de ge
meente en de betrokkenen.
Kern van de wet is, dat de
zogenaamde basiseducatie
(taal, rekenen, maatschap
pijleer, curssussen die op een
beroep voorbereiden, alfabe
tiseringscursussen, curssu-
sen voor anderstaligen,
maar oolf allerlei sociale
vaardigheden die onmisbaar
zijn in de moderne maat
schappij) door het rijk wordt
gefinancierd. Dat opent voor
het departement van onder
wijs de mogelijkheid kwali
teitseisen te stellen en ook
invloed te hebben op het
eindexamenniveau.
Het educatief centrum legt
de minister van onderwijs
een overzicht voor van de
voorzieningen die het voor
Van Kemenade
.afscheidscadeau.
bekostiging in aanmerking
wil laten komen. Dat dwingt
de centra een afweging van
belangen te maken en over
lappingen te voorkomen. In
sommige gemeenten bestaan
voor een basisvoorziening
zoals alfabetisering wèl acht
cursussen, terwijl in andere
plaatsen wachtlijsten be
staan omdat de gemeente
(die dit nu nog moet finan
cieren) geen geld heeft.
De minister op zijn beurt
stelt na overleg met het par
lement jaarlijks een lande
lijk plan vast, waarin onder
meèr staat welke nieuwe
voorzieningen voor bekosti
ging in aanmerking komen.
Bij komend groot voordeel
van de wet is, dat de rechts
positie en de opleidingseisen
van de onderwijsgevenden
centraal geregeld worden. Er
zijn nu gevallen bekend van
Deetman (foto boven)
.onder tafel.
projecten volwassenenedu
catie waaraan een team van
tien medewerkers deelneemt
die allemaal een andere
rechtspositie en een ver
schillend salaris hebben. De
ene is uitgeleend door de On
derwij sbegeleidingsdienst,
de andere werkt eigenlijk bij
de Volksuniversiteit en weer
een andere is 'aangehaakt'
door het buurtopbouwwerk.
Ook alle sociaal-culturele
activiteiten die zich in de ge
meente afspelen moeten bij
het educatieve centrum zijn
aangesloten. Maar deze
voorzieningen blijven voor
hun subsidie van de gemeen
te afhankelijk.Tegelijkertijd
stelt de wet grenzen aan de
groei van het dag/avondon
derwijs. De zogen/jamde,
'autonome financiering' (el
ke onderwijsvrager die zich
aanmeldt wordt automatisch
bekostigd) moet plaats ma
ken voor een raming op ba
sis van een maximaal aantal
Kraaijeveld
belangen.
- FOTO'S DE STEM/ JOHANVANG»
leerlingen dat niet mag wor
den overschreden.
Zo ontstaat het beeld van
een basiseducatie die gro
tendeels wordt betaald door
de afstopping van het dag/
avondonderwijs. En is de
PvdA een stukje dichter bij
haar doelstelling dat de ach
tergebleven groepen méér
onderwijskansen moeten
hebben. Dat ideaal wordt
ook deels verwezenlijkt door
de hoogte van het cursus
geld, dat afhankelijk is van
het inkomen. Een volwasse
ne met een minimuminko
men kan zich gratis laten
bijscholen.
Bijna nog was het overigens
misgegaan voor Van Keme
nade. In een telefoontje met
zijn CDA-tegenvoeter De
Vries stelde de.VVD-fractie-
leider Nijpels deze week
voor de stemming te verda
gen voor nader politiek be
raad. Maar De Vries weer
stond ditmaal de liberale
druk.
Door Pieter Eggen
DE kersverse Argentijnse
president Raul Alfonsin is
zijn beloofde kruistocht te
gen de generaals begonnen.
Woensdag liet hij in een
dramatische speech voor ra
dio en televisie Argentinië
weten dat de leiders van de
militaire junta, die sinds
1976 het land in een perma
nente nachtmerrie onder
dompelde, voor de rechter
moeten verschijnen. Van het
lugubere trio Videla, Viola
en Galtieri riskeert de laat
ste zelfs de doodstraf, we
gens zijn mislukte Falkland-
oorlog.
Alfonsin, de kleine 57-ja
rige ex-advocaat uit Cordo
ba, liet zijn volk ook weten
dat het probleem van de
'verdwijningen' (ongeveer
30.000 Argentijnen raakten
zoek in de „smerige oorlog"
tegen het terrorisme) uitge
zocht zal worden. Als extra
'toegift' aan het militairen-
moeë volk stuurde hij 28 ge
neraals met pensioen, schaf
te hij de post van opperbe
velhebber bij alle drie de le
geronderdelen af en be
noemde hij een generaal met
een betrekkelijk schoon bla
zoen tot nieuwe chef staf.
Het is Fernandez Torres, de
man die in de Falkland-oor-
log een bevel van Galtieri
voor een zelfmoord-actie
van zijn manschappen wei
gerde uit te voeren. Hij is het
type van de a-politieke mili
tair, een tamelijke zeld
zaamheid in Argentinië.
Het zijn de eerste daden
Alfonsin
meesterwerk
FOTO AP
van Alfonsin sinds hij afge
lopen weekend officieel in
zijn ambt werd bevestigd.
En het is niet moeilijk om te
raden waarom hij de mili
tairen en hun dictatuur tot
onderwerp van de eerste be
slissingen heeft gemaakt.
Alfonsin werd gekozen op de
golven van de hunkering
naar de democratie, die sinds
de Falkland-oorlog defini
tief moest doorbreken. Al
fonsin had bovendien als lei
der van de democratische
beweging, die de laatste ja
ren het hardst tegen de mili
tairen tekeer is gegaan, een
belofte in te lossen. Met zijn
charge tegen de generaals
heeft hij bovenal symbolisch
de draden met het gruwelijk
labyrinth van zijn totalitaire
voorgangers doorgeknipt.
Toch getuigen Alfonsins
maatregelen van grote te-
rughoudenheid. Zijn naaste
medewerkers zeiden kort
voor de ambtsaanvaarding
van hun voorman - eind ver
leden week - dat zo ongeveer
de hele militaire top naar
huis zou worden gestuurd en
dat de generaals niet ver
vangen zouden worden.
Zelfs het vriendschappelijke
Amerikaanse gebaar, dat
Washington zijn wapenem
bargo tegen Buenos Aires
introk, werd door Alfonsins
medewerkers bijna gering
schattend afgewezen. „Dat is
heel aardig, maar we zullen
helemaal geen Amerikaanse
wapens kopen", was de
rondborstige kreet, waarmee
de toon voor de nieuwe koers
werd gezet.
Alfonsin heeft weliswaar
het militaire apparaat onder
curatele gezet en de helft
van de generaals verplicht
met pensioen gestuurd, maar
hij liet ook weten dat een
deel van de opengevallen
plaatsen in de militaire hiër
archie door jonge kolonels
wordt opgevuld.
De nieuwe president heeft
waarschijnlijk heel zuiver
getaxeerd dat hij met zijn
exercitie weliswaar schoon
schip maakt; hij heeft er
evenwel ook voor gezorgd
dat hij de militairen aan zich
bindt door een nieuwe 'kaste'
van getrouwen te kweken.
Op de korte termijn zal de
euforie over de 'nieuwe be
zems' die schoon vegen de
altijd aanwezige angst voor
politieke machtsvorming in
de kazernes overvleugelen.
Of hij er ook in slaagt de
rechters het werk te laten op
een manier die de Argentij
nen verwachten is nog de
vraag. Per slot van rekening
blijven de rechters aan. De
Spaanse ex-premier Suarez,
die verleden weekend in
Buenos Aires was, vergeleek
de stemming in Argentinië
niet zonder reden met die in
het Spanje van kort na
t Franco.
Als Alfonsin erin slaagt
een geloofwaardige manier
te vinden tussen de wens van
de Argentijnen naar gerech
tigheid en de machtsaspira
ties van de militairen maakt
hij ook kans de andere grote
problemen, waar het land
mee worstelt, de baas te
worden.
Het voornaamste pro
bleem is natuurlijk de
uiterst deplorabele positie
van de Argentijnse econo
mie. Met een inflatie van
350% in het afgelopen jaar en
een staatsschuld van zo'n 120
miljard gulden ontkomt Al
fonsin er niet aan het IMF in
huis te halen. Hij heeft al la
ten weten niets te voelen
voor de uitvoering van de
harde recepten, waarmee het
IMF zijn cliënten opzadelt.
Alfonsin wil een schulddel-
gingsregeling die over een
lange periode is uitgestreken
en hij heeft al gedreigd
daartoe eenzijdig te beslui
ten als het IMF niet op basis
van zo'n regeling met hem
zaken wil doen.
Alfonsin moet wel hoog
van de toren blazen, want hij
kent het voorbeeld van Bra
zilië. In dat land heeft de re
gering door een bezuini-
gingspolitiek de armoede en
daarmee de sociale ont
wrichting een ongewilde
'dienst' bewezen. Zou ook
Alfonsins economische poli
tiek tot sociale ongerechtig
heid (moeten) leiden, dan
mag de president vrezen dat
zijn politieke tegenstanders
sterker worden.
Die tegenstanders zijn niet
in de eerste plaats de mili
tairen, maar veeleer de Pe
ronisten, die zo'n smadelijke
nederlaag leden bij de ver
kiezingen. De Peronistische
beweging is nog steeds de
sterkste sociale factor in het
land. De vakbonden en tal
van andere maatschappelij
ke organisaties zij n Peronis
tische bolwerken. Het zou
niet moeilijk zijn voor hun,
met ex-presidente Isabel Pe-
ron voorop, om Alfonsin de
schuld van de sociale en eco
nomische problemen te ge
ven, die zouden kunnen ont
staan.
De president onder
kent dit probleem, want hij
heeft een wet op de politieke
hervorming op stapel staan,
die een opdeling van het po
litieke spectrum op grond
van partijprogramma's en
ideologieën voorstaat. Dat
klinkt hoogdravend, maar is
uiterst praktisch, aangezien
de Peronistische beweging
een veelkoppig monster is
dat uiterst links en uiterst
rechts in zich bergt. Door een
partijpolitieke scheiding tol
stand te brengen kan Alfon
sin ook de Peronisten uit el
kaar spelen. De komende
maanden zullen moeten be
wijzen of Alfonsin erin
slaagt zijn grootste meester
werk in Argentinië te be
werkstelligen. Alfonsin weel
als geen ander dat zijn land
pas echt een kans op 'vol
wassenheid' heeft als hel
bastion van de Perons is ge'
slecht.
Door WalterSchwarz
STOCKHOLM - De vredes
beweging zou haar obsessie
met kruis- en Pershing II-
raketten moeten laten varen
en zich in plaats daarvan
moeten concentreren op vor
men van bewapening waar
aan meer eer valt te behalen,
zoals de dreigende wapenra
ce in de ruimte. Dit is de me
ning van Frank Blackaby,
de Britse directeur van het
in Stockholm gevestigde In
ternationale Instituut voor
Vredesonderzoek (SIPRI).
Zoals velen heeft Blackaby
de hoop inzake Euroraketten
zo goed als helemaal opgege
ven.
Naast de dreigende wa
penrace in de ruimte zou de
vredesbeweging volgens
Blackaby meer aandacht
moeten schenken aan kwes
ties zoals een kernwapen-
vrije zone in Europa, nu
cleaire non-proliferatie, een
verbod op chemische en bio
logische wapens en vervan
ging van de afschrikkings
theorie door een concept van
'gezamenlijke veiligheid' en
niet-provocerende defensie.
„De bewapening in de
ruimte is een aspect van de
wapenrace dat het punt
waarop stoppen niet meer
mogelijk is, bijna heeft be
reikt."
Voor een man die zich bij
na nooit enig optimisme kan
permitteren was Blackaby
redelijk hoopvol over de wa
penrace in de ruimte. „De
Amerikanen zijn druk bezig
met onderzoek, maar nog
niet aan ontwikkeling van
wapens, laat staan plaatsing
toe. De Russen hebben een
ruw ontwerp voor een wa
pen, maar ze hebben aange
boden de proeven stop te zet
ten." Het SIPRI dringt aan
op een verdrag tussen beide
supermachten nu dat nog
mogelij k is.
Wat de Euroraketten be
treft meent Blackaby dat het
vooral de angst voor gezicht
verlies is die een overeen
komst over beperking van
deze wapens in de weg staat.
Zonder het gevaar van de
wapens te willen onder
schatten zegt hij van de ar
gumenten van beide partijen
niet erg onder de indruk te
zijn. De SS-20 is volgens hem
lang zo accuraat niet als de
officiële westerse lijn wil
doen geloven en de baan van
de Pershing II „blijft onge-
test." De Persing II kan naar
zijn mening onmogelijk
worden ingezet als aanvals
wapen zoals vanuit de vre
desbeweging wordt gepo
neerd. „De Pershing als aan
valswapen is een mythe. Ge
zien de vergelding die erop
zou volgen, zou alleen een
gek daarmee een aanval be
ginnen."
Blackaby die nu twee jaar
directeur is van het SIPRI
beschouwt het toenemende
besef dat een kernoorlog ab
solute dwaasheid zou zijn als
de beste hoop voor de toe
komst. Dat is ook de reden
dat het SIPRI groot belang
hecht aan het concept van
'gezamenlijke veiligheid',
een theorie ontwikkeld door
de Zweedse premier Palme
die stelt dat „beide partijen
veiligheid moeten bereiken
niet tegen de vijand, maar
samen met hem." De inter
nationale veiligheid, zo
schreef Palme, „moet rusten
op een verplichting om sa
men te overleven in plaats
van op de dreiging van we
derzijdse vernietiging."
Maar hoe mooi dit ook
klinkt, voor de wijsgeren
van de supermachten die
hierover op uitnodiging van
het SIPRI van gedachten
hebben gewisseld, bleek dit
concept toch wat te vaag.
Vandaar dat het SIPRI het
non-proliferatieverdrag
voorlopig als belangrijke'
beschouwt, omdat dat
enige manier is om te voor
komen dat de kernwapens in
handen vallen van een of an
dere dwaas.
De onderhandelingen over
chemische en biologisch
wapens zijn volgens Blacka
by „de enige onderhandelin
gen waarin momenteel wa|
schot kan komen na twaalf
jaar op een laag pitje te heb
ben gestaan."
Het Zweedse onderzoeks
instituut, dat internationaal
gezien mag worden geh'
kend tot een van de belang
rijkste instellingen op ditff'
bied, wordt gefinancierd
door de Zweedse regering-
Van onze
redactie binnenland
DEN HAAG - De eventuele i
n 48 kruisraketten in Woc
wordt na de vredesdemonstrati
Haag van 29 oktober door meer
„esteund dan daarvoor. Nog stee
^eerderheid van de Nederlandc
P'l5at blijkt uit een opiniepeilin
Nederlandse Stichting voor
NSS. Dit bureau peilde op 5 en 6
ber naar de mening van het Nedl
volk over de kruisraketten en htl
dat onderzoek op 14 en 15 novem
De resultaten geven een d
verschuiving te zien van de opi)
richting van een meer pro-krt
tenstandpunt. Het aantal tegen
van plaatsing is gelijk geblevi
terwijl het aantal voorstander,
naar 33% groeide. Uit de cijfers
ai
DOLMAN
GRIJPTIN
Van onze
parlementaire redactie
DEN HAAG - Minister
Schoo (Ontwikkelingssa
menwerking) heeft zich
gisteren de woede van
bijna de helft van de
Tweede Kamer op de
hals gehaald door een
lang toegezegde nota over
de multilaterale hulp al
leen aan de regeringsfr
acties toe te zenden.
Een woedende Kamer
voorzitter Dolman moest
persoonlijk ingrijpen om
ook voor de oppositie en
kele exemplaren van het
rapport te bemachtigen.
In de nota zet Schoo de
efficiency van multilate
rale hulp via VN-fondsen
en bankinstellingen te
gen elkaar af.
Tegelijk maakt ze dui
delijk dat bij het vast
stellen van de hoogte van
de Nederlandse bijdragen
in de toekomst het effect
op de nationale economie
veel zwaarder zal worden
meegewogen. Dat houdt
een verschuiving van
hulp in van de VN-fond
sen naar de ontwikke
lingsbanken
die immers voor de Ne
derlandse export van
veel groter belang zijn
dan de hulporganisaties
van de VN.
HOEWEL NOG STEEDS een ru
landse volk de plaatsing van k
werpt wordt het 'tegengeluid' v
ketten er wél moeten komen st
springende resultaat van een o
otichtlng voor de Statistiek.
Opmerkelijk zijn de uitkomst!
dat uit de cijfers de toenemend
van de kernwapens. Tegen- en
*er hun eigen standpunten. Inti
omdat blijkt dat de CDA-kiezer
Positief plaatsingsbesluit. Dat g<
ze tendens verder voortzetten -
cussie in de club van de christe
De Nederlandse regering en
oest gedaan geen standpunt pr
zo wordt ons steeds voorgehou
neden rond het moment waaro
sussing zal hoogstwaarschijnlijk
weede Kamer genomen word
at na de zomer de aanbested
i,l ,m°eten zi)n. Tot die tijd zul
eneiding komen hun mening te
Q. UP d|e manier houdt het CD/
in handen tot het 'verl
\,o dat de afgelopen vier
ersierde' CDA-premier Van
s uit een 'voorbehoud', dat er u
jet zal besluiten als plaatsii
eerst onderhandelen en pas bi
ls conseguent doorgezt
w/rS, w?rd m°gelijk gemaakt,
pon ec^' werd aangewez»
«ens met argument dat niet-aai
?ou staan. En zelfs in de Defens
vin 2elfs maar één letter vuil
Ra=l)ns land' Laatste voorval:
sinn v?n State over de grond
g achter de haag van zijn ta
'p 'nU beïnvloeden.
ten„ -erlander heeft het gc
7i iii'ae opiniepeiling -
is ^orden- Een kind weet ij
kanlsJ e Russen niet terugkere
p daarop is vooralsnog uiter
'nd van het liedje is dat he
niw,Te?r argumenten kan ver;
aanD Jlebben over plaatsing
geneigdheid van het eigen elet
annat zelfs een eigen stanc
Pst voor 'atoomDacifisten'.
