Vandenberg
groeit verder
Oor's vierde
Actie-affiches in
Boek van de Maand
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
Yes hernieuwt
eigen geluid
Stuur je
elpeelijst
0 P L 0 S S I H
DINSDAG 13 DECEMBER 1983
Li
Hugenoten-
museum
in Berlijn
heropend
Lucky Luke: Fingers
Suske Wiske En De Hippe Heksen
Appie Happie En De Bolle Uit Zwolle
Boes
f"ziezo' en vertel me nous
[we -JULLIE 0PPgacuT6EVEgS
'-iatjipE pjoqtjBds 'lUBnjjznut ijau 'SJl i
jBBq 'utooq atjjapetqali 'laSajdsuou11^,
-oijutEBj 'uaoqos 'utooq uba >je} W-' I
T3Z PAGINA GIDS
^llllllllflIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflIIllllllllflIffflIllllflIlflIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllllllllllilllllllllllllllllllUllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliÈ
WIE GEDACHT of zelfs ge
hoopt mocht hebben, dat Yes
1984 niet zou halen, is met
'90125' een illusie armer. Yes
is met die plaat terug van
weggeweest en door het
enorme succes van de single
'Owner of a lonely heart'
lijkt de toekomst van de
groep rooskleuriger dan
ooit.
'90125' is de eerste elpee
sinds de dubbele live-plaat
'Yesshows' uit 1980, maar als
je naar de nieuwe plaat luis
tert dan lijkt er in de tussen
liggende periode niks we
zenlijks veranderd te zijn.
De groep heeft de afgelopen
jaren echter wel goed naar
andere bands geluisterd.
Zo zou 'Owner of a lonely
heart' zo afkomstig kunnen
zijn van een Police-plaat en
meer Yes-nummers gaan
die richting uit. Verder zijn
de altijd aanwezige symfo
nische elementen dit keer op
Amerikaanse leest gemodel
leerd, waardoor er op som
mige momenten een soepel
hardrock-geluid a la Jour
ney ontstaat.
'90125' is dan ook een
plaat, die goed in het gehoor
ligt en die voor de verstokte
Yes-fans als een aangename
verrassing zal zijn gekomen.
Echt verrassende zaken hoef
je van Yes anno 1984 echter
niet te verwachten. Het on
gehoorde en vernieuwende,
dat platen als 'Time and a
word', 'The Yes Album' en
'Fragile' zo buitengewoon
maakte, is er allang af.
De scheppende creativi
teit van toen is vervangen
door subtiel breiwerk,
waarin bruikbare elemen
ten van buitenaf en voort
borduren op het eigen geluid
zijn verweven tot een goed
verkoopbaar produkt.
Vandenberg:.compact en aanstekelijk.- fotowea
HET GOEIE van de hard
rock is, dat je er als groep
veel sneller furore in kunt
maken dan in andere genres.
De reden daarvoor is waar
schijnlijk, dat de hardrock
en heavy metal niet bepaald
worden door verkoopstra
tegieën van de platenfir
ma's of door recensies in
popbladen, want die zijn er
nauwelijks.
Nee, de harde tak van de
pop bestaat dank zij de
enorme belangstelling bij
het publiek. De hardrock-
fan is vele malen fanatieker
dan de andere muziek-lief-
hebber en lijkt ook koop
krachtiger. Een beetje ge
specialiseerde platenzaak
verkoopt tegenwoordig
meer headbangers-muziek
dan platen van welk modern
bandje dan ook. Ook de ver
koop van gespecialiseerde
bladen gaat als een trein. Zo
gaan er bij een Bredase pla
tenzaak amper vijftien ex
emplaren van 'Vynil' de
deur uit, terwijl er ruim 200
stuks van het hardrock-blad
'Aardschok' verkocht wor
den.
Er is een markt voor
hardrock hier en een groep
als Vandenberg heeft daar
goed gebruik van gemaakt.
Met de naar de groep ver
noemde debuutelpee brak
Vandenberg nationaal en la
ter ook internationaal door.
Er werden ruim 250.000 ex
emplaren van die elpee ver
kocht en er werd uitgebreid
getoerd door Europa en
Noord-Amerika.
Vandenberg heeft dan ook
kwaliteit genoeg in huis om
een dergelijke status te
rechtvaardigen. Bij eerdere
pogingen om in Nederland
EINDREDACTIE WIM VAN LEEST
MET DE elpeelijst over
het jaar 1983 loopt het nog
niet echt storm. Een paar
handen vol inzenders kan
toch niet representatief
zijn voor hoe er over pop
muziek gedacht wordt.
Ga er nog eens voor zitten
en zet je mening op pa
pier. Met je inzending
maak je kans op een pla-
tenbon. Stuur daarom een
lijstje met de volgens
jouw tien beste elpees van
1983 naar De Stem. Geef
ook een korte motivering
van jouw keuze.
Laat ook weten wat je
van de popmuziek op dit
moment denkt en wat er
volgens jou moet zal
kan gebeuren met die
popmuziek. Van wie ver
wacht je het meest in
1984, wie kunnen we vol
gens jou nu wel afschrij
ven, wie zou er geen plaat
meer mogen maken of
wie moet er juist terugke
ren.
Dat en eventuele ande
re op- of aanmerkingen
kun je sturen naar: Re
dactie De Stem, Pop-
spraak, t.a.v. Wim van
Leest, Spinveld 55, 4815
HV Breda.
hardrock van internationale
klasse te maken, bleef het
steken in kneuterigheid en
groepen als Turbo, Hollan
der en Bodine kwamen nooit
echt van de grond.
Vandenberg lukte dat wel.
Enerzijds is dat te danken
aan het uitstekende gitaar
spel van gitarist Adje van
den Berg, anderzijds dankt
de groep zijn faam aan de
prima composities van die
zelfde Adje. De groep slaagt
er in de zo voor de hand lig
gende clichés te vermijden
en daardoor is bijvoorbeeld
ook de tweede elpee 'Hea
ding for a storm' van een ge
halte, dat elke (internatio
nale) concurrentie aan kan.
Vandenberg heeft het
evenwicht gevonden tussen
gedragen ballads en stevig
uptempo-werk. Een single
als 'Different worlds' laat
bijvoorbeeld horen dat zan
ger Bert Heerink veel met
zijn stem kan en daardoor
alleen al krijgt de groep
meer diepgang. In het snel
lere werk valt het hechte sa
menspel op tussen aan de
ene kant de sterke ritmesec
tie met Jos Zoomer op
drums en Dick Kemper op
bas en aan de andere kant
Adje van den Berg. De solo's
zijn effectief en niet oever
loos breed uitgesponnen.
Daardoor blijft het geluid
compact en aanstekelijk.
Gelukkig voor Nederland
blijft het niet alleen bij Van
denberg. Groepen als High
way Chile, Picture en vooral
de nieuwe groep Horizon
(een voortzetting van Sava
ge) tonen aan, dat de Neder
landse hardrock een brede
top begint te krijgen, die niet
onder hoeft te doen voor de
rest van de wereld.
Muzikrant Oor heeft zijn
popencyclopedie de afgelo
pen zomer in de revisie ge
daan en onlangs kwam de
vierde editie uit, die volledig
herzien aangevuld heet.
Bij de vorige uitgave was
me al opgevallen, dat Oor's
encyclopedie een zeer hand
zaam boekwerk is. Voor een
poprecensent is het haast
een onmisbaar handboek en
ook de geïnteresseerde pla
tenkoper heeft er veel aan.
De encyclopedie is overzich
telijk, bevat een schat aan
informatie en is voor minder
dan de prijs van twee elpees
al te koop.
Een vluchtige blik bij een
paar bij mij bekende arties
ten laat echter wel zien dat
er wat foutjes zijn gemaakt.
Zo is klakkeloos uit de fou
tieve bio van de platenmaat
schappij overgeschreven dat
de tweede elpee van Chas
Jankei 'Questionnaire' heet
(echte titel 'Chasanova'), on-
breekt bij het overzicht van
Zappa-produkten de elpee
die door het London Sym
phonic Orchestra werd ge
maakt en is de elpee 'Night
life' van Donald Fagen uit
op Warner Brothers (en niet
zoals de encyclopedie meldt
bij MCA). Niettemin zijn dat
schoonheidsfoutjes, waar
aan ik me niet al te zeer er
ger.
Iets anders ligt het met de
keuze van de groepen. Nog
steeds blijkt uit de encyclo
pedie iets te veel de voor
keur van de redactie. Nieu
we Britse bandjes zijn er net
als in de vorige uitgave vol
op in te vinden.
Het gaat mij aan het hart
om een grootheid als Mitch
Ryder weggefrommeld te
zien onder het hokje Zware
Jongens, waarin zich allerlei
domme heavy metal-band-
jes bevinden. Ook onterecht
in die rubriek lijkt me Va
nilla Fudge.
Een figuur als Jonathan
Richman, ook dit jaar weer
goed voor een voortreffelij
ke elpee, wordt in een paar
regeltjes weggestopt bij de
new wave en de Australi
sche groep Split Enz, toch
een toonaangevende band,
staat weggemoffeld tussen
andere, totaal onbeduidende
kangoeroes. Soulzanger par
excellence Lee Dorsey is al
leen met een paar regeltjes
terug te vinden, terwijl een
roemloos ten onder gegane
groep als Mother's Finest
wel volop aandacht krijgt.
En er zullen ongetwijfeld
meer van dergelijke aan
merkingen te maken zijn.
Iets meer objectiviteit en
relativeringsvermogen had
een afgewogener geheel ge
geven. Nu zijn de nieuwe
Engelse groepen overge
waardeerd en de tijd zal le
ren, dat die bandjes al die
aandacht niet waard zijn.
Desondanks is 'Muziek-
krant Oor's eerste Neder
landse popencyclopedie' een
uitstekend boekwerk, dat
ook internationaal gezien op
eenzame hoogte staat. De
artikelen zijn helder en be
knopt en vooral het foto
werk is van grote klasse.
DE AGENDA voor de komende
weken ziet er ais volgt uit:
Tina Turner, 13 december in Am
sterdam (Carré)
Kreuners, 27 december in Breda
(Klapcot)
Katie Webster, 16 december in
Breda (Oncle Jean).
riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiNiiiiiiiii^
Door Hans Toonen
'Een teken aan de wand' is de
titel van het boek van de
maand december, geschreven
door Henk Hofland en samen
gesteld door de grafische ont
werpers Marius van Leeuwen
ien Nel Punt. Welgeteld 507 af-
jfiches tonen een muurvast
{beeld van 20 jaar actievoeren
in Nederland.
Op de drempel van de jaren
zestig, toen iedereen in Neder-
'land tenminste nog met twee
woorden sprak, had de samen
leving geen boodschap aan de
iiriuur.
]Of om met Henk Hofland te
ispreken: „Ons land was toen
ondubbelzinnig verdeeld in
twee groepen: de bevoegden
;en onbevoegden."
Uitgezonderd wat nozems
,met een woordenschat van
idrielettergrepen plus een
:dronkaard met hoge nood
ibleef de samenleving keurig
;met de handen af van ander-
;mans muur. Wie een bood
schap had, klopte eerst braaf
laan bij de bevoegde instanties.
1 Wat plotsklaps menige
landgenoot met witkwast en
kalkemmer naar de muur
deed spoeden, is nog steeds
voer voor psychologen. Hof
land zoekt de oorzaak in voor
bijgaande motieven zoals
eigen wensen en de moed er
vierkant voor uit te komen.
Hofland: „Degene die vijf
entwintigjaar geleden, zelfs in
de beleefdste bewoordingen,
een beroep had gedaan op de
grote dagbladpers om te hel
pen een eind te maken aan de
discriminatie tegen homosek
suelen, was op zijn best voor
een onbruikbare znderling
versleten. Wie voor een wette
lijke regeling van aborus had
gepleit, was vervloekt. Wie de
auto uit de binnenstad wilde
weren, was voor gek ver
klaard."
Hij sluit af met: „Het mas
samedium is geen instrument
om radicale veranderingen te
•bewerkstelligen. En doet het
•dat wel, dan wordt het meestal
■daardoor in zijn bestaan als
'massamedium bedreigd."
De muur
Voor minderheden, qua kop
zorgen uiteenlopend van
atoombommen tot bedreigde
kluten, bleef één uitweg open:
het affiche.
Waar men dit 'armeluis-
massamedium' moest laten,
lag eigenlijk voor de hand.
Moe om door de gevestige sa
menleving nog langer van het
kastje naar de muur te worden
gestuurd, hielden steeds meer
minderheden getergd halt bij
de muur. Vanaf dat moment is
de muur gebruikt als vrij
plaats voor verdrukten.
„De zwijgende meerderheid
plakt nu eenmaal niet", grin
nikt Nel Punt. Samen met Ma
rius van Leeuwen besnuffelde
zij meer dan 15.000 Nederland
se aanplakbiljetten.
Eigenlijk is 'Een teken aan
de wand' een twee-in-een-
boek. Want naast Hoflands'
treurig-trotse terugblik op de
roerige jaren 1963-1983 vor
men de bijschriften bij de affi
ches een verhaal apart.
Neem bijvoorbeeld het we
reldwijd geplagieerde affiche
Het bekende Outspan-affi-
che.
van Opland tegen nieuwe
kernwapens in Europa. Nooit
geweten dat hij op zijn oor
spronkelijke ontwerp een man
tegen een raket laat schoppen.
Nieuw voor mij is het feit dat
Opland op verzoek van het
IKV, Pax Christi en nog 17 an
dere organisaties, die schop
pende man in een vrouw heeft
veranderd.
Van 1963 tot heden is de wit
kwast als een kleverige torna
do over Nederland getrokken.
Geen terrein bleef veilig. Van
af de muur is er geprotesteerd
tegen ondermeer abortus, de
neutronenbom, nafluiten,
dienstplicht, huisjesmelkers,
president Johnson Nixon,
koningin Beatrix, leegstand,
Angola-koffie, affiches, de
Amsterdamse opera, stem
recht, kindermoord enzovoort.
En met name vóór abortus,
homos, kraken, openbaar ver
voer, eigen auto, voor Angola,
de politie, meer werk, censuur
op de muur, Solidariteit, de
Waddenzee, de kluten op Half
weg enzovoort.
De momenteel rondzingende
stelling dat de jaren zeventig
gekenmerkt werden door
moegestreden en/of op stand
wonende provos/kabouters uit
de 'roaring sixties', komt
waarschijnlijk van landgeno
ten die sinds de oliecrisis van
1973 de gordijnen gesloten
houden. Alleen al het in negen
gestrekte kolommen register
van actiegroepen en organisa
ties, variërend van Aktie Af
sluiting Leidsestraat tot
Zwaarden of Ploegscharen,
plakt die stelling achter het
behang.
GOES
Grandtheater - 20 u.
Never say never again, a.l.
HULST
Koning van Engeland
20 u. Never say never again, a.l.
20 u. Angels with golden guns,
16 j.
20 u. Breathless, 16 j.
20 u. De gravin begeert, 18 j.
VLISSINGEN
Alhambra I - 20 u.
Never say never again, a.l.
Alhambra 2 - 20 u.
Psycho deel 2,16 j.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20en22
u. Garcon.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u Table for five.
Metro I - 12, 4,16,18, 20 en
22 u. Le marginal.
Metro II - 12,14,16,18,20
en 22 u. The outsiders.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u Fanny Hill.
Rubens - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Staying alive.
Sinjoor - 11,13.20,16,18.40
en 21.20 u. Never say never
again.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Brussels bij night.
Quellin I - 12,15,18 en 21 u.
Return of the'jedi.
Quellin It - 12,14,16,18, 20
en 22 u. De lift.
Quellin III - 12,14,16,18,20
en 22 u. Pauline a la plage.
Astra - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Escape from New York.
Astrld - 12,13.20,15.30,
17.40,19.50 en 21.55 u. Sneeuw
witje en de zeven dwergen.
Capitole - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Master of the flying guil
lotine.
Savoy - 12,14,16,18, 20en
22 u. Confessions of a pop per
former.
Ambassades - 12,15,18 en
21 u. For those I love.
Ambassades-Club I - 12,15,
18 en 21 u. Frances.
Ambassades-Club II - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Stryker.
Ambassades-Club III - 12,
14.20,16.45,19.10en 21,30u.
Mortelle randonnee.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Zapped.
Festa - 13,15,17 en 21 u.
Prison camp girls.
Brabo - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Creep show.
Tijl - 12,14,16, 18, 20 en 22
u. Flashdance.
Wapper - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Zelig.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
20 u. Monty Phyton,
The meaning of life.
22.30 u. The policewoman goes
to New York.
Gulden Vlies 2
20 u. Table for five.
22.30 u. Private popsicle.
Gulden Vlies 3 - 20 en
22.30 u. Zipp zapped.
Memling - 20 u.
Sneeuwwitje.
Rembrandt
20 u. Electric blue.
GENT
Decascoop
1 - 15,17.30, 20 en 22.30 u. Ne
ver say never again.
2 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Yellowbeard.
3 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Sneeuwwitje.
4 15 en 17.30 u. Nena.
5 - 15 en 17.30 u. Return of the
jedi.
6 - 20 en 22.30 u. Carmen.
7 - 20 en 22.30 u. Brussels bij
night.
8 - 15,17.30 en 20 u. OctopgJ
sy.
9 - 15,17.30 en 20 u.
Flashdance.
10 - 15,17.30 en 22.30u De I
lift.
11 - 20 en 22.30 u.Joy.
12 - 15,17.30 en 20 u Ded«J
kever komt terug.
13 - 15,17.30 en 20 u.
Stryker.
14 - 22.30 u. De vierde man
15 - 15,17.30, 20 en 22.30(i
Cujo.
16 - 22.30 u. Koyaanisqatsi.
M
KOEWACHT
Oude Molen - 13.30u
schieting voor bejaarden.
EXPOSITIES
AXEL
Galerie Bellemans, Slijkdreei
2a - Expositie rond het Zeeml
Platenboek. In de kindergaler, I
werk van illustrator Rene Nijht'f
te zien. Geop. tijd. winkeluren f
(t/m 31 dec.)
HULST
Openbare Bibliotheek - Og I
de en nieuwe stadsbeelden in T
Hulst, aan de hand van foto's c|
boeken. Geop. tijd kantoorural
(tot 15 dec.)
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehui-
s - Aquarel-etsen van Horsltl
Blaere, lino's van LiesbethHu- f
ser, etsen van Ernest Joachim,
fotografieken van Wim Krullei
etsen van Dietmar Noworzyn, I
onder het motto „Wa stelt danoi
voo?". Geop. tijd. kantoorurei
VLISSINGEN
Galerie Marquis, Nieuwendjil
15 - assemblages en papierrel
liëfs van Nicolaas Dings. Geop f
woe. t/m za. 13.30-17.30 u zo
14-17 u. (t/m 18 dec.)
IJZENDIJKE
Streekmuseum West-
-Zeeuwsch-Vlaanderen - J
Platteeuw exposeert oude ra
dio's en hun onderdelen, alsittl
de moderne zendapparatuur
Geop.: ma. t/m vrij. 10—12en
13.30-17.00 uZat. en zond,
14-17 u. (t.m. 18 dec.).
BERLIJN (ENA) - Na I
jaar wegens de restaur
van de Franse Dom, ook 4
de Friedrichtstadtkerk
noemd, gesloten te zijnd
weest, is het enige kerkeljj
museum van Berlijn
opengegaan. In de kelders rfl
de in Oost-Berlijn staia
kerk is in een veertien afdeiil
gen omvattende nieuwe rf
stelling de geschiedenis wa
gegeven van de Hugenoten I
Na de Franse revolutieil
de nog niet geëmigreerde K|
genoten, die tot dan
Frankrijk zelf ondergroij
hadden gearbeid, uil
zwermd over Europa. Va
vestigden zich in BraM
burg, waar zelfs een omvaj
rijke Franse kolonie totsl
kwam die over een
kerkgebouw beschikte.
