raad
'Vlissingen
Radio
Luistert...
In deze
Gids-
Weekend:
Minder regels
en wetten
of terug naar
de oude
waarden?
Het afscheid
van
Wlllebrands,
de
verzoener
De 4.000
'Fops' van
Kees Stip
Epilepsie,
de patiënten,
de omgeving,
de risico's
voor
ilaris
I
Alle radio en
W-programma's
op de achterpagina
JA ZEELAND 5.
mk
ïilfüi
Radio met het Schelde-
scheepvaartbericht van 03.55
uur: Hoek van Holland,
Steenbank,
Wandelaar., loodsdiensten
gestaakt voor alle schepen.
Vlissingen-rede..gestaakt
voor alle schepen. Het
weerbericht voor de
Hollandse kust.de wind zuid-
zuid-west 9 tot 11.. alle
schepen op Vlissingen-rede
wordt dringend gevraagd om
een uitkijk standby te
houden...einde Schelde-
scheepvaartbericht..
Vlissingen Radio uit".
No Pilot, over
Afwachten
Roeierswacht
msi3e.aB™
I DE STEM COR J DE BOER
Idden, deden de le-
wel lang over. Zo-
het de voorzitter,
bster Wolters van
brg, begon te ver-
Vanuit de bur-
lan het Terneuzense
1 had het gezelschap
ntig uitzicht op stad
ne.
Is zag wat laaghan-
Vwolking boven de
in voor opkomende
Ivreesde het ergste:
vast zou komen te
bp Zeeuwsvlaamse
5ie ramp wilde hij
len door de leden te
ot zakelij ke en korte
vergaderzaal echter
'mist' steeds dikker,
issie spitste zich toe
aag of iets 'op korte
of 'te gelegener tijd'
eten gebeuren. De
loot uiteindelijk om
anduiding maar he-
veg te laten.
Schelde bleef het
PSD helder genoeg
ters cs nog dezelfde
es weer aan de over-
:e zetten.
redelijke propor-
ro DE STEM COR J DE BOER
ten voor allerlei bij ba-
Jet is ook nog niet zo
geleden, dat sommigen
ïderland allerlei func-
visten te combineren
:e nog.
t schijnt nu aHemaai
r de rug te zijn. "D°
ebben er in het verie
veel aan gedaan o1"
jetaalde dubbelfuncties
i te gaan en om vergoe-
;n tot redelijke propor-
erug te brengen". J°P'
heilig van overtuigd da
ok in Europa kan. De®„
t ook al bereikt. „Want
opie, „ook nu zijn ve
irlandse europarlemen
rs hardwerkende men
net één salaris",
aar één salaris. Van
ie honderdduizend gu
jj U Q..CQ..CQ..Vlissingen
Eindredactie:
Jan Jansen
en Frank Dey
Door Paul de Schipper
Het is zondagochtend vroeg.
Een zuidwesterstorm giert het
land binnen. De sleepdienst
Willem Muller in Terneuzen
meet stoten tot windkracht 12
op de watertoren. In Vlissin
gen slaat de windmeter uit
naar 145 kilometer per uur,
ook 12. Achter de dijken waai
en de pannen van het dak.
Niet iedereen in Zeeland
slaapt.
Op de rede van Vlissingen rukken
schepen aan hun ankers, rukken zich
los, schepen raken op drift. Over de
radio klinken tientallen onbekende,
soms onverstaanbare stemmen, rus
tig, gespannen of in een halve paniek.
Steeds terugkerend is het nuchter-
zakelijke stemgeluid van Vlissingen
Radio, orde bewarend in wat gaat lij -
ken op een maritieme chaos. De ra
diokamer van het Loodswezen in
Vlissingen: rustpunt in een wild
nachtje Westerschelde. Zenuwen
voor zover aanwezig worden omgezet
in koppen koffie. Een klein groepje
mensen is er bewonderenswaardig
geconcentreerd aan het werk. Een
uurtje Vlissingen Radio bij wind
kracht twaalf. Luister mee.
Een opgewonden stem, onverstaan
baar Russisch uit de radio..het gaat
niet goed daar op het donkere water.
Weer een andere stem: 'Starman
Asia, sleepboot Zwitserland....Star-
man Asia, sleepboot Zwitser-
land....very sorry ...Starman Asia...we
moeten naar ons eigen schip gaan, dat
is aan het driften. Ik hoop dat u het
alleen kunt klaren kapitein...very
sorry'.
De Starman Asia mag nog even rond
drijven.
'Seven August, Seven
August....Vlissingen Radio...come in,
please'. Het klinkt dwingend. De Se
ven August, een Rus, meldt zich. De
stem van Vlissingen-Radio vraagt:
'Seven August, had u een aanvaring,
over?'. De Rus: 'Ja, een ander schip
heeft mijn boeg geraakt aan stuur
boord'.
'Starman Asia...Starman
Asia...sleepboot Fighter, goedemor
gen kapitein heeft u sleepboothulp
nodig? 'Fighter..Starborn Asia...ja, ik
moet een sleepboot hebben''Oké,
we komen er direct aan..we komen er
direct aan, over en uit'. Het is de con
current van de Muller-sleepboot
Zwitserland, de Fighter van de Unie
van redding-en Sleepdiensten. Met
andere slepers patrouilleert de Figh
ter op de rede, bergers wachtend op
buit.
'Soviet ship 'Waldiski' 107...Vlissin-
gen Radio'. Het duurt even voor de
Rus antwoordt. Hij ontvangt niet
meer dan een de koele mededeling:
'Waldiski 107..er drijft een schip naar
u toe, over....'oké er drijft een schip
naar me toe'...dan Vlissingen weer
'dat schip heeft geen machines bij'
De reactie van de gezagvoerder is op
nieuw zakelijk: 'Oké, dat schip heeft
geen machines'.
Op dat moment komt de paniek-
Rus weer in de lucht: 'Vlissingen-Ra
dio..Vlissingen Radio...ik heb bijna
weer een aanvaring met hetzelfde
schip....' Het droge antwoord: 'Aanva
ring met hetzelfde schip, ok, dank u',
maar de man uit het land Van Andro
pov weet niet van ophouden. Als een
nautische uitgave van Theo Koomen
geeft hij verslag '...het wordt een aan
varing tussen twee Russische sche-
pen..het kan elk ogenblik gebeu-
ren..ze zijn heel dicht bij elkaar...nog
dertig meter....m'n bemanning is
stand-by...Vlissingen Radio..ontvangt
u mij
De kapitein van de 'Mount Duck'
laat Vlissingen weten dat hij de
Scheldeloods meeneemt naar Rotter
dam. De man kan in Vlissingen niet
van boord omdat de loodsdiensten ge
staakt zijn. Dat betekent met de trein
naar huis en vannacht niet achter de
gebreide broek. Het zeemansleven
kan hard zijn.
Dan is er het lijzige stemgeluid van
een Nederlandse loods: „Vlissingen-
Radio-.hier de Spica.tussen ons en het
hoofd ligt er nog een 'kuster' te drij-
ven...hij ligt iets dichterbij dan die
Rus en hij drijft bovenop dat grote
schip, weet u hoe die heet?' 'We pro
beren het uit te zoeken, loods'
'Vlissingen Radio..Seven
August...goedenavond, we drijven een
beetje...het anker raakt los...'
.OK..dank u'.
'Starman Asia..Vlissingen Radio
hier'....'Starman Asia..u drijft heel
hard naar het noorden..kom terug..zo
snel als u kunt'...'Goedenavond Vlis
singen Radio...ik heb achter geen an
ker meer..ik dreef naar twee kleine
zandbanken...maar ik probeer terug
te komen'.
'Starman Asia...hier sleepboot
Fighter, goedemorgen kapitein...kunt
u mij uw diepgang geven'. Voordat de
kapitein kan antwoorden komt Vlis
singen Radio tussenbeide: 'Drie me
ter volgens onze gegevens Fighter'
Vlissingen-Radio...hier de Kom-
merz...we gaan ten anker in de Wie-
lingen-Noord..'t is geen zaak de rivier
op te varen met al die drifters..we
gaan ten anker'
De Fighter, in de Wielingen-Noord
druk bezig met dolende Starman Asia
wordt opgeroepen door een Roemeen:
„Goedemorgen Fighter, ik heb hulp
nodig, ik heb problemen met het an
ker en drijf heel..heel snel af'. 'Ok
meneer, we komen zo snel mogelijk
naar u positie'. '01ivierssen..meege-
luisterd?' De kapitein van de Fighter
roept de dringende assistentie in van
de sleepboot Olivierssen van de Nieu
we Vlissingse Sleepdienst een ber
gingsmaatschappij die op de Wester
schelde samenwerkt met de URS. De
Olivierssen rept zich naaf de volgen
de plaats des onheils 'bij wrak 31 ligt
ie' laat Radio Vlissingen zeer attent
weten. Plaatsbepaling aan de hand
van wrakken, nou ja, als 'bermbevei
liging' ligt er schroot genoeg in de
monding van de Westerschelde.
Een Nederlandse loods op een van
Antwerpen komende ertstanker roept
sleepboothulp in voor een routi
neklus: Rondzwaaien bij de Sloeha-
ven. Hij krijgt nul op het rekest. Geen
sleepboot die tijd heeft.
De Roemeen in nood wil weten
waar de sleepboothulp blijft. Hij
drijft snel weg...de gezagvoerder van
de Fighter probeert hem gerust stel
len 'Er komt een sleepboot voor u'. De
7000 pk metende URS-sleper ligt bij
de Starman Asia. Van de brug van
het vrachtschip komt het verzoek:
'Blijft u alsjeblieft in de buurt mis
schien heb ik een draadje nodig'. Het
duurt geen vijf minuten of de draad
is echt nodig. Op de Fighter mag de
dekploeg aan het werk om de tros
door te halen, een aardige klus als er
een orkaan wind om je oren vliegt.
Op het voordek van de Starman Asia
moet de ankerketting op de winch
naar binengtrokken worden. 'Doe het
snel kapitein en kijk uit wat u doet'
roept de Fighter.
Nog een losse greep uit de commu
nicatie van deze nacht: 'Engelse coas
ter Falston HilL.hier Vlissingen Ra-
dio..hoort u mij?' Stilte. Drie keer
wordt de boodschap herhaald, geen
reactie.
Attentie voor het Duitse schip Ne-
reus..attentie hier Vlissingen Ra-
dio...u bent aan het drijven'.
Een Griek wil weten of hij kan an
keren. Vlissingen Radio moet drie
keer toe vragen wat de naam van z'n
schip is. Het is de Danok '...Delta...Al-
fa..November..Oscar..Kilo...we zoeken
een nieuwe ankerplaats, want we zijn
weggedreven'.
'Hier de Visvha Pankaj...dat opva
rend schip bij boei 3...hoort u mij ...ik
herhaal hoort u mij over'. Er meldt
zich een coaster, maar de loods van de
Visvha Maikaj zoekt een hem nade
rende 'super'. Dat schip zwijgt...maar
komt even later toch door. Een Engel
se stem met de beschaafdheid van een
BBC-nieuwslezer. Zijn scheepsradio
stond al afgestemd op het radioka
naal van Terneuzen, terwijl het Visv
ha Maikaj op Vlissingen stond
In de haven van Terneuzen meldt
de sleepboot Jerome Letzer zich bij
'het kantoor', de radio-kamer van de
URS. Of er nog iets te doen is, maar
het is rustig in de Pas van van Ter
neuzen. 'Oké Jerome, we wachten op
betere tijden', antwoordt de wachts-
man van de radiokamer.
Nog geen halve minuut later is 'het
kantoor' weer in de lucht 'd'r dreigt
een 'super' aan de grond te lopen. De
sleepboot Westdiep moet er ook bij
komen, maar die ligt op het kanaal.
Schutten kan niet, alle sluizen zijn
gestremd door de storm.
De Roemeen vraagt doodgemoede
reerd om een 'pilot', aan Vlissingen
Radio. Wat denkt die man, een loods
bij dit weer? Dat er een loodsboot
door die vliegende storm komt, dat er
een loods langs een wankele touwlad
der aan boord klautert. Vlissingen
Radio blijft beleefd: „Sorry, kapitein,
dat is onmogelijk in verband met het
slechte weer, no pilot., over'.
'Starman Asia...bent U vast.ok? De
tros tussen de Fighter en het 'driften-
de' schip staat vast, maar de sleep
bootkapitein wacht nog even om te
gaan trekken: 'Starman Asia...hier
Fighter...kapitein..bij deze weersom
standigheden gaan we trekken onder
Lloyd's voorwaarden...accepeteert u
dat... Starman Asia...ik herhaal..onder
Lloyd's condities..over en uit'.
Zaken zijn zaken, de bergers moe
ten vannacht letterlijk van de wind
leven...hoeveel het oplevert? Dat ma
ken de arbitragecommissies van
LLoyd's in Londen later wel uit.
'Vlissingen Radio..hier de Duitse
Nereus...we halen het anker op. Hier
kunnen we niet meer liggen, kunnen
we een loods 'bekommen'. Het is een
zware Germaanse bas, die het mo
ment etherstilte doorbreekt. De kapi
tein krijgt slechts een "sorry' als ant
woord: alle loodsdiensten zijn ge
staakt. 'No pilot' ook voor hem.
De Fighter seint naar Vlissingen
dat hij gaat trekken. Op het voordek
van de Starman Asia zeult de anker-
ploeg met de ketting. Het anker hangt
voor de boeg te rammelen, slaat tegen
de boeg, regenvlagen jagen horizon
taal over het water, striemen de in
gele overalls geklede bemanning. In
het donker naast de Fighter waaien
de golftoppen los.
Er komt een volgend noodbericht,
steenkolen-Engels: De Russische ka
pitein van de Seven August meldt een
gat in z'n boeg: „Het schip is aan
stuurboord geraakt, er zit ergens een
gat in de romp....het is om 03.37 uur
plaatselijke tijd gebeurd. Het schip
dat westelijk van ons ligt, heeft te
dichtbij geankerd, het is nog steeds
erg gevaarlijk".
„Seven August... Vlissingen Ra-
dio..weet u de naam van dat schip..de
naam..alstublieft". „Ik kan u de naam
niet vertellen". Het gesprek verloopt
moeizaam, de Rus is nauwelijks te
verstaan.
De stem van Radio Vlissingen wil
weten hoe groot het gat is: „Niet zo
groot...een meter lang en dertig, veer
tig centimeter breed". „Maakt u wa
ter, over?". „No, tzere izz not wottr"?
Vlissingen Radio, hier de Kom-
merz, we zijn ten anker gekomen in
de Wielingen-Noord en we gaan beter
weer afwachten".
„Starman Asia..hier Fighter wilt u
alstublieft u anker ophalen". Nog
steeds hangt het tonnen wegende
brok staal voor de boeg te zwaaien.
De kapitein laat weten dat hij er
'very busy' mee is, maar dat de an-
kerwinch niet goed loopt.
„Fighter..hier Starman Asia...u
kunt wat harder trekken"
„Fighter voor Starman Asia..we gaan
richting Wielingen-noord..daar kunt
u dan weer ankeren. Het is daar een
stuk veiliger over".
Ondertussen heeft de Olivierssen
zich langszij de driftende Roemeen
gepresenteerd. „Olivierssen, ik heb
hulp nodig omdat ik heel snel afdrijf.
Graag aan bakboord langszij?".
De sleepboot Zwitserland heeft el
ders op de rede z'n 'drifter' opgepikt,
het schip ligt. De kapitein van de
Zwitserland vertelt Vlissingen-Radio
dat hij de zaak op halve kracht gaan
de wil houden tot het tij gaat draaien
en de zee rustiger wordt.
De loods van de Spica meldt zich
bij Vlissingen-Radio: „Volgens mij is
die High Light hier in de buurt ook
weer op drift". Prompt gaat er een
waarschuwing naar het schip: „High
Light, High Light...u bent aan het
driften..u komt dicht bij een ander
schip..let op uw positie". De reactie
van de Engelsman: „OK, dank u".
Fighter voor Starman Asia...we
stoppen met trekken, u kunt losma
ken en u kunt ankeren..ik herhaal de
sleepboot Fighter stopt met slepen, u
kunt nu ankeren"
High Light, High Light...Spica".
„Ja". „U komt veel te dichtbij ..u komt
veel t dichtbij". „OK, ik ga langzaam
vooruit, langzaam vooruit over en
uit".
De Verkeersdienst met de roep
naam Vlissingen Radio werkt vanuit
het gebouw van het Loodswezen, ook
wel bekend als de Roeierswacht. In de
radiokamer werken drie man. Ze
verzorgen de communicatie met de
schepen, wijzen kapiteins en loodsen
een ankerplaats en proberen het
scheepvaartverkeer te regeln. Met de
kakefonie van stemmen in de ether is
dat niet altijd even makkelijk.
„Bij hun opleiding krijgen die
mensen een ding mee: alsjeblieft..blijf
altijd kalm..met paniek ben je ver
kocht", zo licht plaatsvervangend di
recteur J.Waleman-Bruynzeel van
het Loodswezen toe. Over wat er zich
tijdens een stormnacht op de Wester
schelde kan afspelen zegt hij: „Ach,
d'r lopen enorme klojo's tussen. Het is
gebeurd dat een schip ging drijven en
dat ze hem opriepen. Geen ant
woord...een schip van 36.000 ton. Na
2800 meter dreef ie op een plaat. Ze
gingen er met een bootje naar toe en
moesten met bijlen op de romp slaan
om de lui aan boord wakker te krij
gen".
Over het op drift raken zegt hij:
„Er zijn lui die halen het in hun her-
sen om de brug alleen te laten, ze zet
ten de koffiemolen (machines, PdS)
beneden stil en gaan door een patrijs
poort zitten gluren hoe hard het wel
waait. Met veel wind gaat zo'n schip
gieren en raakt het anker los, dan
denkenze dat ze het met wat ketting
erbij kunnen redden. Dat lukt niet, je
hebt je motor nodig, maar ze zetten de
hele tent af omdat dat zuiniger is. Het
kost geen brandstof en ze hoeven de
machinekamer niet door te betalen".
Vaak gaat het om goedkope vlag-
schepen, geexplioteerd door vage
BV's in Panama of in Monrovia.
'Zwarte mannetjesboten' heten dat
soort schepen bij Vlissingen-radio.
Het zijn de kandidaat-brokkenma
kers, de varende kneuzen, met kapi
teins die nauwelijks iets weten van
radio-gespreksdiscipline. Niettemin,
Vlissingen-Radio blijft er onverst
aanbaar onder, windkracht twaalf of
niet.
CQ..CQ..CQ Vlissingen Radio met
het Schelde-scheepvaartbericht van
04.55 uur. Hoek van Holland, Steen-
bank, Wandelaar gestaakt voor alle
schepen. Rede Vlissingen, gestaakt
voor alle schepen. De wind west-
zuid-west 11. Einde Schelde-scheep
vaartbericht. Vlissingen Radio uit.
ill
