'La Traviata', overrompelend kijk
en luisterspel rond Teresa Stratas
Exotische wereld van
Marquez onverfilmbaar
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
DOUANEPL
Ji
Johan Heesters wordt
80 jaar op de planken
0 P L 0 S S I H°
Kindercosmet
slecht voor
ANWB
ROOD
GLOEIEND
o°id teL"aar de politie ge"
EnginWooMngeStiChtenrUi"
VRIJDAG 2 DECEMBER 1983
PAGINA GIDS;
in DE STEW
ERENDIRA
Kantore
frestoRint
Lucky Luke: Fingers
Suske Wiske En De Hippe Heksen -
Appie Happie En De Bolle Uit Zwolle
Boes
DEN HAAG - Het eir
ties tegen de salar
voor ambtenaren is in
wachten valt dat er aa
volgende week geen
worden gevoerd.
Onderzoek VNZ:
nedicij nenknaak
evert 70 min op
huisarrest'
üet oudjaar
Merijntje
VI
T3Z
Door Marjan Mes
PRACHTIGE zang en muziek, ontroerend spel van Teresa Stra
tas en luisterrijke biedermeier-interieurs van een niet eerder
getoonde pracht en praal, maken het bekijken en beluisteren
van 'La Traviata', de operaverfilming van Franco Zeffirelli, tot
een bijzonder genoegen, dat niet alleen aan operaliefhebbers is
voorbehouden.
Hoewel ik me voor kan stel
len dat die toch op de eerste
plaats door deze filmversie
van Verdi's romantisch melo
drama geboeid zullen worden.
De liefhebber van de 19e-
eeuwse opera, die qua verhaal
en tekstinhoud onveranderlijk
sentimenteel en drakerig is,
kan dat weinig schelen. Hij is
voornamelijk geïnterseseerd
in de muziek - en die is zoals
in 'La Traviata' (de verdoolde
vrouw) schitterend meesle
pend in de stemmen en in de
fraaie aankleding. Wat er pre
cies gezongen wordt, is zelden
verstaanbaar en van minder
belang. Bij zo'n verfilming,
waarbij de ondertitels ieder
woord onder de aandacht
brengen, ligt dat plotseling
heel anders. Zij accentueert
misschien meer dan gewenst
de beperktheid van het eigen
lijke verhaaltje.
'La Traviata' is gebaseerd
op de beroemde roman 'La
Dame aux Camélia' over een
tuberculeuse jonge courtisane,
van Alexandre Dumas jr. uit
1848. Vier jaar later verscheen
het legendarisch geworden to
neelstuk en in 1853 werd de
première van Verdi's opera
gehouden. Het liefdesdrama
van de doodzieke Violetta Va-
léry en Alfredo Germont, die
haar meeneemt naar het
Franse platteland, waar bei
den kortstondig geluk beleven
om tenslotte ten onder te gaan
in het decadente Parijse socie-
tyleven, werd door de compo
nist verrassend in dramati
sche muziek omgezet. Deze
muziek werd voor de film ge
speeld door het Metropolitan
Orchestra onder leiding van
James Levine en gezongen
door de beste solisten van deze
tijd: Teresa Stratas, Placido
Domingo en Cornell MacNeil
(als Alfredo's vader) en verder
door een kolossale bezetting
van kleinere rollen en een
koor, alles adembenemend
mooi aangekleed en wervelend
in beweging gezet.
De muziek werd tevoren op
de band opgenomen en wordt
in de bioscopen (ook in Breda)
in dolby-stereo ten gehore ge
bracht. Die prachtige muziek
met de excellente zang, gaat
praktisch zonder onderbreken,
anders dan in het theater met
zijn pauzes tussen de bedrij
ven in, door. Ze doet je vaak
wegdromen, waardoor je ver
geet naar de ondertiteling te
kijken en dat is wel zo aan
trekkelijk.
Het oogverblindende
schouwspel, dat natuurlijk zo
als bij meer van Zeffirelli's
theaterverfilmingen dicht in
de buurt van de kitsch komt,
kent opvallend mooie spelmo
menten. Daarin onderscheidt
deze operaverfilming zich van
de meeste andere en ook, ver
moed ik, van veel operaverto
ningen in het theater.
Een operazanger of -zange
res is niet per definitie ook een
goed acteur en zelden uiterlij k
aantrekkelijk genoeg om een
filmrol te spelen. De supers-
lanke en mooie Teresa Stratas
onderscheidt zich wat dit be
treft op beide punten zeer
gunstig, terwijl de sterk afge
slankte Placido Domingo wel
iswaar wat minder in
drukwekkend acteert, maar
toch uitstekend tegenspel le
vert. Hun stemmen zijn boven
iedere lof verheven. De ideale
vondst van Zeffirelli is, dat hij
Stratas op een ggeven moment
alleen laat acteren, terwijl
Teresa Stratas als Violetta in de operaverfilming van
'La Traviata'. - foto Concorde film
haar zangstem op de achter
grond doorklinkt. Dat maakt
haar rol voor het medium
film, dat toch zijn eigen dra
matische eisen stelt, natuurlij -
ker en geloofwaardiger dan
dat iedere gevoelsuiting in
zang zou zijn omgezet.
Na een prachtig, stil over
zicht van het 19e-eeuwse Pa
rijs, betreedt de camera het
geheel in blauw uitgevoerde,
weelderige boudoir van Vio
letta waarbij de ouverture van
de opera klinkt. Haar giganti
sche huisraad wordt geveild
en een veilingknechtje bekijkt
de ziekelijke vrouw met ver
liefde ogen. Het blauwe licht
symboliseert de naderende
dood en de film eindigt in de
zelfde ambiance. In een dan al
kale ruimte, die op een leeg to
neel lijkt, sterft Violetta. Tus
sen die eerste en laatte beelden
in beleeft zij de herinnering
aan haar glorietijd in de Pa
rijse mondaine wereld en op
het onwaarschijnlijk mooie
buitengoed samen met haar
grote liefde, die ze op aan
drang van diens vader weer
verlaat. De mondaine salons
van het praalhanzerige bie
dermeier-tijdperk zijn op een
uitgelezen manier volge
stouwd met pluche meubilair,
kandelabers, kristallen kroon
luchters en draperieën, veel
overdadiger waarschijnlijk
dan de werkleij kheid geweest
moet zijn.
Die holle societywereld is
filmisch overrompelend uitge
beeld, vooral ook tijdens het
feest met de zigeunerinnen en
matadors, dat een en al warre
lende beweging is en waarbij
twee dansers van het Bolshoi
Ballet van Moskou als solist
optreden. Maar in dramatisch
opzicht is toch het begin met
de door angst en twijfels ge
kwelde Viletta in haar blauwe
boudoir het meest overtui
gend. Haar twijfels over de
mogelijkheid van het beleven
van de ware liefde, haar angst
voor de dood en haar neiging
om zich over te leveren aan
lust en vergetelheid, worden
door Teresa Stratas geloof
waardig verbeeld zonder pa
thos. In dat begin is zij een
moderne vrouw, tegen de late
re scènes en vooral de sterf
scène keek ik nogal onberoerd
aan en had soms zelfs de nei
ging om te grinniken vanwege
de achterhaalde melodrama-
tiek, die vooral de ondertitels
opdringen. Het ongekend
weelderige decor werd ont
worpen door Jean-Michel Hu-
gon. Zeffirelli dikte alles met
zijn cameraman Ennio Guar-
nieri nog eens aan tot een stijl,
die uiteindelijk de vorm toch
boven de inhoud stelt.
'La Traviata' van Franco
Zeffirelli en met Teresa Stra
tas en Pacido Domingo. Grand
Theater (met dolby-stereoge-
luid) in Breda.
De Koning van Engeland in Hulst biedt deze week onder
meer: 'Frances' van Graeme Clifford, met Jessica Lange als
de tragische Hollywood-ster die door drank en tegenwer
king te grond ging. Verder draaien in Hulst 'The Shining'
van Stanley Kubrick, met Jack Nicholson als een waanzin
nige killer in een spooakachtig hotel, en 'De illusionist', het
opmerkelij ke filmdebuut van Freek de Jonge.
In Luxor in Terneuzen draait 'The Hunger' van Tony
Scott met Catherine Deneuve, Susan Sarandon en (maar niet
zo lang) David Bowie. Deneuve is een beeldschone vrouw die
het bloed van stervelingen drinkt om in leven te blijven
'The Return of the Jedi', deel drie in de futuristische Star
Wars-serie van George Lucas, is te zien in Grand in Goes,
Decascoop in Gent en Quellin 1 in Antwerpen.
In Decascoop in Gent wordt 'Local Hero' vertoond van de
Britse regisseur Bill Forsyth. Een Amerikaanse oliemaat
schappij vestigt zich in een klein Schots vissersplaatsje. Een
van de Amerikanen maakt kennis met de bijzondere plaat
selijke sfeer en de directeur van de firma (Burt Lancaster)
besluit de natuur in Schotland uiteindelijk toch maar niet te
bezoedelen.
'Table for five' met Jon Voight als ontaarde vader die
langzaam de liefde van zijn kinderen terugwint, is te zien in
Gulden Vlies 2 in Brugge en Rex-Club in Antwerpen.
Aantwerpen biedt deze week 'Garcon', de nieuwe van
Claude Sautet met Yves Montand (in Rex), 'The outsiders',
de teenagerfilm van Francis Ford Coppola (in Metro II) en
'Staying alive', de dansfilm met een herboren John Travolta,
geregisseerd door Sylvester Stallone.
taakt u san dikke kans op succes. Inderda
ï'i omdel negen van de tien Stern-lezers
/p v/ooK uit In onze ..KIelntjas"-kolomm
I fÜZn 'hu uding bij staat. Dat zijn elke dag v«
h*n kleintjes lezers.
Door Marjan Mes
Het verfilmen van literatuur
en dan nog wel literatuur, die
van zichzelf zo beeldend en
fantastisch is dat er eigenlijk
geen filmbeeld tegenop kan,
blijkt altijd weer een risico.
'Erendira', gemaakt naar een
filmscenario en de novelle van
Gabriël Garcia Marquez, is
niet bepaald een slechte film,
maar echt goed is hij evenmin.
De uit Mozambique afkomsti
ge Ruy Guerra, die tot de bete
re regisseurs van de Brazi
liaanse Cinema Novo behoort,
maakte een onderhoudend
sprookje met soms fantasierij
ke en ook wel geestige beelden,
maar slaagt er toch niet in om
de complexe Caraïbische we
reld van Marquez te verbeel
den.
De figuren wekken de in
druk, in tegenstelling tot bij de
schrijver, d.at ze weinig met
elkaar te maken hebben, uit
hun onderlinge betrekkingen
zijn weggerukt en wat deso
laat neer zijn geplant in een te
kunstmatig decor. De volledi
ge titel van de novelle luidt
'De ongelooflijke en droevige
geschiedenis van de onschul
dige Erendira en haar hartelo
ze grootmoeder", onlangs nog
een bestseller in ons land.
Marquez schreef het verhaal
naar een waargebeurde ge
schiedenis, die hij als jongen
had gehoord.
Een excentrieke grootmoe
der met een decadent Euro
pees verleden en hardop ge
droomde herinneringen aan
haar wrede minnaar, dwingt
haar mooie kleindochter zich
te prostitueren. Ze vindt dat
het meisje haar schuld aan de
brand van hun huis op deze
wijze moet inlossen. Ze trek
ken met een kar door de woes
tijn en in een tent wordt het
meisje beschikbaar gesteld
aan rijen hunkerende india
nen, totdat de kerk er een
stokje voor steekt. Telkens
wint de grootmoeder het ech
ter weer met haar listen, ook
als het kind ontvoerd is door
een jonge aanbidder, de zoon
van een Hollander. Het is
trouwens heel vreemd om
Pierre Vaneck plotseling ge
broken Nederlands te horen
spreken. De doortrapte oma en
haar onschuldig-verdorven
kleinkind worden steeds wel
varender, mede dank zij de
bescherming van een ver
moeid politicus. Op den duur
rijden zij met vrachtwagens
rond en worden de interieurs
ook steeds bombastischer.
Maar de jonge, verliefde min
naar besluit op instigatie van
zijn aanbedene de oude despo-
te te vermoorden, wat overi
gens pas na de grootst moge
lijke moeite lukt. De Griekse
Irene Papas is een wonderlijke
verschijning, die als een ko
ningin op haar troon gezeten
soms meer weg heeft van een
Griekse wraakgodin dan van
een Zuidamerikaanse heks. De
Braziliaanse Claudia Ohana
overtuigt als het voorgeschre
ven typetje. Hoewel sommige
niet-realistische beelden, zoals'
het dwarrelen van een speel
goedvlinder en massa's pa
piergeld in de slaapkamer van
de politicus en het waaien van
de wind dwars door een kamer
rechtstreeks van Marquez af
komstig zijn, doen ze hier aan
als losse vondsten.
'Erendira' naar Marquez
door Ruy Guerra. Cinésol 3 in
Breda.
WENEN (DPA) - Op zijn 80e verjaardag op maandag 5
december zal Johan(nes) Heesters, zoals bij zovele vorige
verjaardagen, op het toneel staan van het Gaertnerplatz-
theater in Muenchen en, elegant in rokkostuum als altijd,
Honoré spelen in de musical 'Gigi'.
Heesters, die zijn Neder
landse accent heeft behou
den (een recept voor succes
dat navolging heeft gevon
den), is in zijn privéleven
altijd oerdegelijk geweest
en heeft nooit stof geleverd
voor roddel en achterklap.
Hij voedde, samen met
vrouw Luise, zijn twee
dochters Wiesje en Nicole
verstandig op. Op het to
neel schuimde de cham
pagne, maar thuis leefde
Heesters sober.
Johannes Heesters werd
op 5 december 1903 in
Amersfoort geboren. Na
zijn schooltijd werkte hij
eerst op een bank en ging
toen naar Amsterdam om
er toneel en zang te stude
ren. Na een paar toneelja
ren in Nederland stapte hij
over op de operette. In 1934
zong hij bij de Wiener
Volksoper en in 1936 bij de
Komische Oper Berlin. In
het Berlijnse Metropol
theater en in het Admiral-
spalast werd hij de lieve
ling van het publiek.Hij
werd toen al gauw ontdekt
door de film.
Na de oorlog (in Neder
land is er kritiek geweest
op zijn activiteit in de oor
log) werkte hij als Oosten
rijks staatsburger eerst in
Wenen als filmacteur
maar ook als toneelspe-
ler.Het is onmogelijk alle
film- en toneelrollen van
Heesters op te sommen. De
televisie kwam er al gauw
bij. Maar de laatste jaren
heeft Heesters zich gelei-
delij k teruggetrokken en
speelt hij alleen nog in be
paalde rollen op de buehne.
GOES
Grandtheater - 20 u
Return of the jedi, 12 j.
23 u. Erotische gvonturen van
Annette Haven, 18 j.
HULST
Koning van Engeland
19 u. Fame, a l.
21.30 u Frances, 16 j.
19 u. Stripes, a.l
21.30u De illusionist, 12 j.
19 en 21.30 The shining, 16 j.
19 en 21.30 u. Yab Yum op
stelten, 18 j
OOSTBURG
Ledeltheater 20 u
Hot bubblegum in het leger, 121
TERNEUZEN
Luxor
21.45 u. Yab Yum op stelten
19.30 en 21.45 u. The hunger,
12 j.
19.30 uDark crystal12 j
VLISSINGEN
Alhambra I - 20 u
Hot bubblegum in het leger.
23 u. Society affairs, 18 j.
Alhambra 2 20 u
Sophie's choice.
23 u. Chinese stuntman
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20 en 22
u. Garcon.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u. Table for five
Metro I - 12, 4,16,18, 20 en
22 u. Le marginal.
Metro II - 12.14,16,18,20
en 22 u. The outsiders
Odeon - 14, 16, 18, 20 en 22
u. Caligula en Messaline.
Rubens - 12, 14,16, 18, 20
en 22 u. Staying alive
Sinjoor 12, 14, 16, 18, 20 en
22 u. Flashdance.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Forced vengeance.
Quellin I - 12,15,18 en 21 u.
Return of the jedi.
Quellin II - 12, 14, 16, 18, 20
en 22 u. De lift.
Quellin III - 12, 14. 16, 18, 20
en 22 u. Pauline a la plage
Astra - 12,14,16,18, 20 en
22 u The way of the dragon
Astrid - 12, 14.20, 16 45.
19,10 en 21.30 u Sneeuwwitje
en de zeven dwergen
Capitole - 12,14, 16, 18, 20
en 22 u Ninja in the dragon's
den.
Savoy - 12,14,16,18. 20 en
22 u Prison camp girls.
Ambassades 12.15,18 en
21 u. For those I love
Ambassades-Club I - 12,15,
18 en 21 u Frances.
Ambassades—Club II - 12,
14, 16, 18, 20 en 22 u. Stryker.
Ambassades-Club III - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Breath
less.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Zapped
Festa - 13. 15, 17 en 21 u.
Brandende liefde.
Brabo - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30u Badboys
Tijl - 12,14, 16,18, 20 en 2; I
u. Joy
Wapper - 12,14,16,18,20
en 22 u. Zelig.
BRUGGE
Komplex Zwart—Huis
Gulden Vlies 1
20 u. Monty Phyton,
The meaning of life
22.30 u. The long good friday
Gulden Vlies 2
20 u. Table for five
22.30 u. Creepshow
Gulden Vlies 3 - 20 en
22 30 u. Private popsicle
Memling - 20 en
22 30 u. Zipp zapped
Rembrandt
20 u. The policewoman goes to I
New York
22.30 u. Brandende liefde
GENT
Decascoop
1 - 15,17.30 en 20 u. Return
of the jedi
2 - 17.30, 20 en 22.30 u.
Carmen.
3 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Yellowbeard.
4 - 15,17.30, 20 en 22.30 u.
Sneeuwwitje.
5 - 15, 17.30, 20 en 22.30 u.
Cujo.
6 22.30 u. Koyaanisqatsi.
7 20 en 22.30 u. Brussels bij
night.
8 - 15, 17.30 en 20 u. Octopus-
sy.
9 - 15,17.30 en 20 u
Flashdance.
10 - 15,17.30 en 20 u
De dolle kever komt terug
11 - 15,17.30 en 22.30 u
De lift.
12 - 15, 17.30, 20 en 22.30 u.
Joy
13 - 15, 17.30 en 20 u
Stryker.
14 22.30 u. Local hero
15 - 22.30 u De vierde man
16 15 en 22.30 u. My tutor
17 20 en 22.30 u De ballade
van Narayama.
123ste jaargang
CLINGE
De Troubadour - 20 u
Int. Vogelshow
HULST
Openbare Bibliotheek - Ou
de en nieuwe stadsbeelden in
Hulst, aan de hand van foto's en
boeken Geop. tijd. kantooruren
(tot 15 dec.)
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehui-
s - Aquarel-etsen van Horst de
Blaere, lino's van Liesbeth Hu-
ser, etsen van Ernest Joachim
fotografieken van Wim Krull en
etsen van Dietmar Noworzyn,
onder het motto „Wa stelt da noe
voo?". Geop. tijd. kantooruren
niet vertelt waar ik die
Suske en Wiske kan krijgen,
zeg ik HATSLIK- f
(ADVERTENTIE)
TT
Clemen -we vast afscheid
van Tante Sidonia. of willen
jullie weten hoe dit hachelijk
avontuur afloopt?Lever dan
de-ze -maand een vol filmpje
in bij Presto Print fotovak
man, en neem een kompleet
Suske en Wiske album gratis
mee naar huis.
Ongelooflijk goed inkleur
1983Scriptoria N.V. Antwerpen
pueqajeg 'duiejjauraips squn ,V
-aS 'ajqjnapdeiij 'squq Mnouj 'stipa-1 UB
'aCqcqsB 'jaogs uba good 'ufipJoS guBJ|u
UTRECHT (ANP) - De hoofdinsi
van het ministerie van Welzijn, V
tuur heeft vrijdag gewaarschuwc
kindercosmetica-sets van het mer
nagellak in deze sets bevatten e
brengen op het ooglid ernstige oo
oorzaken.
De winkeliers hebben
verzoek gekregen de sets uit de ha
ringsdienst van Waren zal er op
meer worden verkocht. De potjes i
schrift „Colorpigment Corall rou
dem van het potje zit een stickei
potjes bevinden zich in de cosme
nummers 10110,10122 en 10210.
Ëin<
Van een onzer verslaggei
De FNV-ambtenarenbond Abt
acties, ook de stakingen, stoppen,
volg van de uitspraken van reel
kort geding, waarin diverse stak
den.
>EN HAAG (ANP) - Het ver-
eersinformatienummer van
e ANWB is in november
uim 100.000 maal gebeid. Dat
vier keer zoveel als normaal
idic periode, aldus vrijdag de
INWB. Het grote aantal weg
werkzaamheden in november
n de extra informatie over
dies en stakingen bij streek-,
tads- en treinvervoer zijn
'olgens de ANWB de oorzaak
'an deze stijging.
'TRECHT (ANP) - Het invoe-
«n van de 'medicijnenknaak',
e eigen bijdrage van een
JJksdaalder per recept voor
lekenfondsverzekerden, heeft
'a ziekenfondsen in de eerste
ijf maanden van dit jaar ze-
'erd'# m'^oen SuWen opgele-
Dit blijkt uit een onderzoek
an twee medewerkers van de
ereniging van Nederlandse
Jekenfondsen naar de effec-
en van de maatregelen die de
leeft de afSel°Pen tijd
ian -i ®enomen op het gebied
de geneesmiddelen.
Van onze correspondent
Drie Tielenaren
i(.r van de Arnhemse poli-
ud aa 7hmr- G Verkuij' hun
war thuis vieren. Van 18.00
»oreenaaVOnds tot 06 00 uur 's
det uit mogen ze hun huis
taZan'^oe®ten gisteren terecht
»Wn at ze tUdens het af-
'aren t °udiaar betrokken
ij w" b,1J rellen in Tiel. Daar-
w den stenen, flessen en
5 t^t 'huisarrest' leg-
It Verri rectlter ook boetes
an do „,er. moet ook de schade
uiten betaald worden.
Of
spoori
worde
avond
voersl
sttelin
de Fe<
veren:
slist.
Mo)
van h
NS te
Utrecl
waari:
den v<
hoger
Amste
overw
kort g
gen.
Dou
Zo'n
mité's
op eei
komst
centra
heidsa
te sch<
den vi
op 5
maar c
heid n
werke:
lasting
de Stt
zelfde
Daar
ook wi
ken.
De I
Freijte
ties bi;
tingen
wordei
startbl
we a<
wordei
ten zul
volgen
handel
pakket
in een
hard
gaan. 1
val de
Hilversum 3:
Pop-
pekast
O Q!
wai
min
gelo
win
D
zijn
Di
de
proc
gen.
van
de2(
A
dige
hun
bij-,
gen
G
van
uita
