Pershi:
22 nov(
in Duitf
Stilte
voorde
storm
Dr.Beets mist historisch besef bij Nederlanders
Gebaar
Kruisraket
De Honingvogel
Eensgezind
Plaats- en
geldgebrek
Vechtpartij
Vrede?
PAPIER'
VOOR UW PEN
Bisschoppen
Heksenjacht
Inleveren
Defensie
cJ-fzt JloZS.
anno 2002
VMi
H
izoxz
Qofin O
DE BOER OP
ZATERDAG 29 OKTO
„Wat komen wij
hier doen?"
België wijst
2 Russen uit
NA V O bereid later u
Birma-reünie in
achteraf zaaltj e
Het is deze week 40 jaar geleden dat de 414 kilometer
lange Birma-spoorlijn door de Japanners in gebruik
kon worden genomen. Onder mensonterende om
standigheden hadden 60.926 Britse, Nederlandse,
Amerikaanse en Australische krijgsgevangenen sa
men met naar sehatting 200.000 geronselde Aziatische
arbeiders (romusha) vanuit Thanbyuzayat in Birma
en Non Pladuk in Siam tussen juli 1942 en oktober
1943 dat werk geklaard. Naar schatting 200.000 men
sen kwamen daarbij om, onder wie 3098 Nederlan
ders. Iedere spoorbiels heeft twee doden gekost.
Iedere overlevende heeft zijn eigen verhaal, maar de
voormalige KNIL-arts en latere hoogleraar in Lei
den, dr.N.Beets, ziet zijn persoonlijke relaas niet los
van de historie. Op een reünie van Birma-werkers,
vorig weekeinde in Emmeloord, deed Beets dat even
nadrukkelijk als in zijn in 1980 verschenen boek 'De
Verre oorlog'.
Door Hans Kuitert
UTRECHT - Wie herinnert zich niet de woe
de-uitbarsting van Wim Kan, toen keizer Hi-
rohito van Japan ons land bezocht.
Kans gram herinnerde even in alle heftigheid aan
de ve schrikkingen van de aanleg van de Birma-
spoo» tl.
Me ervolgens leek ieder
een te vergeten dat de
Japanners tussen juli 1942 en
oktober 1943 ongeveer 200.000
mensen hebben laten kreperen
om een spoorverbinding tot
stand te brengen tussen Bang
kok (Thailand) en Moulmein
(Birma), zodat de lange en ge
vaarlijke aanvoerroutes over
zee niet meer nodig waren. De
Spoorlijn moest mens en mate
riaal naar Birma brengen, om
vandaar Brits India te verove
ren.
INasi-goreng
De belangstelling voor de
slachtoffers van de Japanse
terreur in het gebied van de
Stille Oceaan werd jaarlijks
ondergesneeuwd door de her
denkingen van de bevrijdings
dag. Overlevenden van de Bir-
ma-tragedie moesten het met
elkaar doen in een achteraf
zaaltje. Birma herdenkep
kreeg de sfeer van nasi-go-
reng etende oud-Nederlands-
Indiërs.
Dr.N.Beets die als militair
arts de hel van Birma heeft
meegemaakt, noemt het een
gebrek aan historisch besef
onder de Nederlanders, die
zich nog steeds niet kunnen
voorstellen dat ver weg, op een
vreemd continent landgenoten
streden en sneuvelden.
„Het dramatische karakter
van de 'Death-Railroad' drong
nooit zo heel ver tot het Neder
landse volk door. Andere oor
logsrampen bleven de gemoe
deren veel meer bezighouden,"
aldus Beets.
En wat valt er te herdenken
op 25 oktober? Beets: „Een ca
tastrofale veldtocht waarin
200.000 doden vielen. Dat is een
brokje geschiedenis. Japan
hoopte, na de verovering van
Brits Indië, voorbij de grenzen
van Pakistan de zegevierende
Duitsers en Italianen, die dan
het gehele Midden-Oosten
zouden hebben veroverd, de
Openlijk willen wij Wim
Koek in zijn rubriek Even
Uitblazen d.d. 19 oktober jl.
de Tweede Kamer plat, be
danken voor zijn visie, in het
betreffende artikel schrijft
hij: Niet dat het echt helpt
wanneer honderdvijftig ka
merleden 3,5% van hun gage
vrijwillig inleveren, maar
het gaat om het gebaar! In
derdaad zouden zij zich in
geval van inleveren solidair
tonen met dè kiezers, die
hun aan deze gage geholpen
hebben...
Gecrtruidenberg
M.H. Kwekkeboom-de Drcu
Er zijn mensen die denken
'liever een kruisraket in de
tuin, dan een Rus in de keu
ken'. Daarover ben ik eigen
lijk stomverbaasd! Dat men
geen Russische soldaat in
huis wil, kan ik mij voor
stellen, maar dat men denkt
dat een raket in de buurt
hun een veilig leven garan
deert, is toch wel erg naïef!
Weten ze dan nog niet, wat
zo'n kernraket aanricht aan
vernielingen bij een even
tuele Rus ver weg en daar
door bij henzelf! Want als
een land dat kernwapens
bezit wordt aangevallen,
stuurt dat land direkt een
kernbomraket terug. Wer
ken aan vermindering van
wapens en daarvoor des
noods een eerste stap durven
zetten betekent leven. Kans
op een bezetting door de SU
is meer een verzinsel van
politiek belanghebbenden
dan een echt gevaar. Boven
dien is geweldloze verdedi
ging dan een beter antwoord
dan kernwapens, die zich te
gen onszelf keren. Aan de
opvoeding tot grotere
geestelij ke weerbaarheid
moeten we hard gaan wer
ken na de demonstratie van
29 oktober. Een grote taak
voor de vredesbewegingen.
Etten-Leur
M.J. Spee-Jansen
3,5% Inleveren onontkoom
baar? Ja! Voor de mini
mum-inkomens en de mini
mum uitkeringstrekkers.
Dat zij gepakt worden is een
dieptreurige zaak. Als het
erom gaat deze groepen de
gerechtigheid te geven die
zij verdienen dan ben ik met
acties solidair. Maar... er is
meer. Mondiaal gezien!
Hoort het betrekken van de
werkelijk straatarmen op
deze minieme stip in het
heelal, waarvan er 450 mil
joen constant honger lijden,
niet bij ons totaal denken en
geesteshouding? Ik denk het
wel! Constante honger voor
450 miljoen mede-aardbe
woners, mazelen en diarree,
simpele ziekten eisen het le
ven per jaar van 14 miljoen
kinderen (géén voedsel, ge
brekkige gezondheidszorg,
géén weerstand), per dag
30.000. Iedere 2 seconden
wordt in Afrika (Sahel) en
Azië een kind het leven ont
nomen. Over onrecht ge
sproken! Voor de top, de re
geringen in de westerse we
reld heb ik nog een ander
simpel rekensommetje. 2%
Inleveren van de totale we-
reldgraanproduktie 30
miljoen ton graan, is vol
doende (men trekke het na
bij de Landbouw Hoge
School in Wageningen) om
alle .mensen die honger lij
den te voeden. Waarom ge
beurt het niet? Wat is ge
vaarlijker, de kernwapens
of als uitvloeisel daarvan de
oplopende armoede in de
wereld? De dood-arme der
de wereldbewoner betaalt
de tol van de op eigen belang
gerichte EG-landbouwpoli-
tiek. De échte armen worden
alsmaar armer. Dt is hier
heit )jeval en ginds! Het heeft
alles met elkaar te maken.
De vraag, klemmender dan
het verbale wapengekletter
tussen de grootmachten, die
als puntje bij paaltje komt
hun vuurpijlen wel in hun
magazijnen zullen houden,
althans dat hoop ik dan
maar, is hoe over 10-20 jaar 6
miljard aardbewoners te
voeden. De film De Honing
vogel (honing voor de Bos
jesman en de hem de weg
wijzende vogel, goud voor de
modale mijndelver) laat zien
hoe onze cultuur hebzucht in
het vaandel draagt en van
onzelfzuchtigh d en de oor-
sprönkelij ke waarden van
de eerste christen-gemeen
schappen is vervreemd.
Herordening van de wereld
op bais van een evangelisch
of ander religieus model in
samenwerking met alle
godsdiensten die 2/3 van de
wereld aangaan is mijns in
ziens dringend nodig om
recht te doen waar recht ge
daan moet worden. Kijkend
naar de met de Bosjesman
delende Honingvogel, denk
ik, waarom zouden wij dat
niet kunnen? Het moet! Het
kan' Kop op! Gerechtigheid,
solidariteit, honing voor ons
'allemaal!
Princenhage
Rinie Maas
Als je in deze tijd een grote
mond opzet, krijg je gelijk.
In winkels wordt men door
diezelfde mensen met de
grote mond amper te woord
gestaan; uit ziekenhuizen
voortijdig weggestuurd; in
bejaardentehuizen amper
bediend. En noem de h"le
verdere litanie maar op. Met
uitzondering een rest held
haftige employés met het
nog 'ouderwetse' plichtsbe
sef, maar die hoor je niet.
Was dat allemaal anders,
dan zou men met de staken
de ambtenaren kunnen
meevoelen. Wat thans niet
gebeurt. Als een hoogge
plaatst vakbondsleider be
weert dat cijfertjes hem niet
intresseren, dan heeft deze
man in naam van zijn leden
gezegd, dat hij maling heeft
aan het landsbelang. Maar
de 3Vz% ziet hij wél. Niet het
waarom en het waardoor.
Allemaal redenen zijn dit
om allereerst eens van
weerszijden te beginnen,
niet alleen het eigen kort
zichtige belang te zien, maar
ook het grote algemene be
lang te ontdekken wat we
allemaal gezamenlijk heb
ben. Zonder elkaar te bena-
ZIEKE krijgsgevangenen in hun slaapbarak nabij de spoorweg.
wereld-overheersershand te zeeverbindingen, die boven- Een spoorlijn dwars door de
kunnen schudden." dien sinds de verloren slag bij jungle van Birma en Thailand
Om dat te bereiken moesten de Midway (1942) voor het keizer- (Siam) leek de oplossing. De
Japanners af van de lange rijk levensgevaarlijk waren. Japanners ronselden arbei
ders en zetten krijgsgevange
nen in, die gekleed in een len
dedoek onmenselijke presta
ties moesten verrichten zonder
deugdelijk materiaal en zon
der medische verzorging van
enige betekenis. Zij werden,
ondanks de uitputting slecht
gevoed en moesten vele hon
derden kilometers door het
oerwoud lopen om hun werk
kampen te bereiken.
Beets: Slechte voeding en
ziekten als malaria, dysenterie
en cholera waren de ergste
doodmakers. Maar voor de ar
beiders en krijgsgevangenen
was ook de manier waarop zij
behandeld werden menson
waardig.
Achter kille cijfers gaat de
Birmaanse hel schuiler moest
iedere dag 2 kilometer spoor
lijn worden gelegd, waarvoor
4 miljoen kubieke meter aarde
moest worden verplaatst, 3
miljoen kubieke meter rots ge
slecht en 14 kilometer brug ge
legd. Wat in de befaamde film
'Bridge over the river Kwai' -
naar het boek van Pierre
Boulle - geromantiseerd wordt
verteld, was maar een greintje
van de werkelijkheid.
Sterven
„Enkeldiepe modder, uitput-
tingsziekten, oorlogsmisdaden,
onbeschrijflijke stank en diepe
wanhoop, apathie en het ver
langen om te sterven. Dat zijn
de beelden die wij hebben,
maar op de reünies spreken
we daar liever niet over. Maar
de dwangarbeid aan de spoor
lijn is nooit meer uit ons leven
verdwenen," zei Beets afgelo
pen weekeinde nog tijdens de
reünie in Emmeloord.
Beets bewaart speciale her
inneringen aan de laatste pe
riode van de aanleg van de
spoorlijn, toen de Japanners
haast wilden maken. De perio
de waarin de H- en F-Force
werden ingezet, de groepen
veelal zieke Britten, Austra
liërs en Nederlanders die in de
buurt van de Drie Pagoden
Pas de laatste barrières moes
ten slechten. Onder hen vielen
de meeste slachtoffers.
Beets, die daarvan deel uit
maakte: „We gingen op weg
naar het einde. Maar daar wa
ren we op elkaar aangewezen.
Ik voelde mij daar niet totaal
alleen. Op de plek waar voor
ons het einde van de wereld en
het bestaan zou zijn, waren we
tot onze verbazing niet alleen."
Feest
De meest bizarre herinnering
die Beets kan ophalen is het
moment waarop de spoorlijn
gereed kwam. „Dat was op nog
geen 5 kilometer van ons
kamp. Het betekende feest
voor de Japanners. Voor ons
een vrije dag, een blikje melk
voor vier personen en wat
mandarijntjes op sap voor het
slavenwerk, het ziekworden,
de vernederingen, het sterven
en het overleven. We kregen
zelfs een bedankje van de kei
zer. Het is krankzinnig maar
waar. We stonden op die dag
langs de spoordijk te kijken
naar het passeren van de eer
ste met vlaggetjes versierde
trein. Zelfs bij ons was er een
klein beetje bevrijding, een
gevoel van opluchting. We
hadden het overleefd."
Vrijheid was er vooralsnog
niet voor Beets. Hij ging terug
naar een kamp in Singapore
waar hij later zou worden be
vrijd.
delen met acties die meer
schade dan nodig veroorza
ken. Ook al hebben de bon
den interessante voorstellen,
als déze onvoldoende zijn om
de huidige crisis te stoppen,
dan moeten ze dat kunnen
aanvaarden. Daarom, als
ooit een tijd vastberaden
mensen nodig heeft gehad,
dan geldt dat nu zeker voor
het CDA om als een partij
van eensgezinde mannen
broeders enerzijds verzoe
nend anderzijds standvastig
te blijven optreden. Niet wat
scheidt, maar wat bindt telt.
Zodat zij niet met goedbe
doelde uitspraken elkaar
hinderen en aldus het land
de zo broodnodige vaste lei
ding onthouden. En dat niet
alleen. Ook de zo broodnodi
ge rust om te kunnen wer
ken er bovenop te komen.
Den Haag
H. Rutges
HET valt mij op en men kan
het ook steeds lezen in De
Stem dat er bij overtredin
gen (soms zware) wel genoeg
wordt geëist, maar dat de
uitspraak best meevalt (een
paar maanden de nor in). De
meeste straf is voorwaarde
lijk en de geldboete is
meestal gepeperd. Ja ons
landje worstelt met plaats
en geldgebrek
Breda
Frans van Leuven
IK zeg nee tegen de NAVO
en nee tegen het effect van
de afschrikking. Het effect
van de afschrikking is de
eeuwen door altijd al gehan
teerd en heeft nooit een oor
log voorkomen. Wie wapens
in huis haalt kan oorlog ver
wachten. Hoe mind.-r wa
pens hoe liever; misschien
kan er een vechtpartij geor
ganiseerd worden tussen de
oorlogslustigen in Amerika
en die van Rusland, dan
hebben de burgers rust!
Waarom trouwens laten
miljoenen burgers zich door
een handjevol politici beïn
vloeden? Gebruik het geld
voor wapens eens voor echte
vredesdoeleinden. Meer toe
risme, betere communicatie.
Breda
H. Hess
ER IS een nieuw boek ver
schenen, het heet 'De bezet
ter bespied' en is van Frank
Visser. Het beschrijft de
werkzaamheden van het
Bureau Inlichtingen van de
Nederlandse regering, dat
werd opgericht in Londen in
1944, bedoeld om een laatste
wanhopige poging te doen
om samen met de illegaliteit
in bezet gebied, ons land te
bevrijden. Mijn man en ik'
hebben ons aandeel daarin
gehad. Wij en onze kamera
den in het verzet hebben
daar alles, ook ons leven,
voor in de waagschaal ge
steld en velen hebben hier
voor hun leven gegeven. Wij
1 7tos°t,vGïPtN I
vochten voor de vrede en ge
lukkig duurt die alweer bij
na veertig jaar.
Als ik dan de krant opsla
en ik zie die foto van zuster
Ancilla, dan denk ik: mijn
God, waar is zo'n Francisca
nes mee bezig! Gaat zij er
nou werkelijk voor de vrede
op uit? Beseft ze nou niet dat
ze reclame gaat maken en de
Russen in de kaart speelt?
Men maakt hier de men
sen allemaal bang dat de
Russen in West-Europa
atoombommen zullen ge
bruiken. Dat zullen ze niet
zo gauw doen. Ze lonken
naar onze Westerse indus
trie en onze havens. Die zou
den ze graag bezitten. Daar
gooien ze heus geen bommen
op. Maar ze zien met welge
vallen naar mensen als zus
ter Ancilla en de zgn„ vre
desbewegingen. Dat hebben
ze nodig: anti-Amerikanis-
me kweken en op een goed
moment West-Europa over
spoelen en innemen zoals ze
in Afghanistan hebben ge
daan, in Thechoslowakije en
Hongarije. Vergeet niet dat
Rusland wereldcommunis
me nastreeft.
In Godsnaam, ga liever op
29 oktober in alle ootmoet
bidden, massaal voor de vre
de! En ga in 's hemelsnaam
geen reclame maken voor de
Russen. Of moeten wij of
onze kinderen of kleinkin
deren weer 'de bezetter gaan
bespieden'?
J. van Nunen-Dékkers
Breda
DE recente benoeming van
bisschoppen heeft bij de
progressieven - hetgeen te
verwachten was - de gemoe
deren weer in beweging ge
bracht. Naast intolerantie,
miskenning van de basis,
autoritair en bureaucratisch
optreden en het onherroepe
lijk bereiken van de gren
zen, wordt het gebeuren
aangemerkt als een kerk-
drama. Zeker, als mens is
het een natuurlijk gegeven,
dat z.h. de paus fouten kan
maken, maar het behoort tot
één van zijn grote zorgen om
een halt toe te roepen aan de
op drift geraakte r.-k. kerk
van Nederland. Als zodanig
moeten zijn besluiten daar
om als weloverwogen, geleid
en ingegeven door de
H.Geest, worden geëerbie
digd en uitgevoerd, waarbij
van een kille bureaucratie of
een autoritair optreden ab
soluut geen sprake kan zijn.
Of wil men hiermede aange
ven, dat de tijd heeft afge
daan, waarin een levendig
en nederig geloof de leden
van de kerk tekende, dat de
tijd voorbij is, waarin de
kerk hun leven vol maakte
en deze door hen werd be-
.mind en dat men als gevolg
daarvan de kracht mist om
voor haar te lijden en zelfs
om haar te lijden? De twee
spalt in de Ned. r.-k. kerk
staat vast. 'Het is ongeloof
lijk, wat ongelovigen willen
geloven om toch maar niet te
moeten geloven', is daarom
op de voortschrijdende ont
wikkelingen van toepassing
en indien begrip en inzicht
niet veranderen, kunnen be
paald nog meer 'kerkdra-
ma's' tegemoet worden ge
zien. „Maar alles komt in or
de als we gehoorzamen aan
de kerk en de paus en als we
trouw blijven aan de regels
die onze orden ons opleg
gen", zegt Moeder Teresa
van Calcutta.
Leende
F.C.M. Vogels
PAUS Johannes XXIII
kwam destijds als een her
der die zei: Vrede zij u allen.
Hij had vertrouwen in zijn
mede-bisschoppen elders in
de wereld dus ook hier in
Nederland. De jaren daarna
is door banvloekerige, mid
deleeuws denkende fanatie
kelingen aan Rome doorge
geven dat geheel rooms Ne
derland modern in zonde
leefde. Waarom luistert Ro
me alleen maar naar deze
eenzijdige uitleg? In de rest
van de (onmondige)kudde
wordt geen vertrouwen ge
steld. Dit blijkt uit de hek
senjacht die tegen de Neder
landse bisschoppen is be
gonnen en nog voortduurt
totdat ieder van het oude
bisschoppencollege is weg
gevaagd. Vol vertrouwen
verwachten wij van pries
ters, die gerijpt zijn door het
evangelie, een blijde bood
schap, die een christelijke
vreugde uitstraalt. Bisschop
Zwartkruis is het slachtof
fer geworden van een hetze.
Hoe is dit in godsnaam mo
gelijk? Dit was dus de belo
ning van zijn eigen kerk
voor 50 jaar priesterarbeid.
De laatste tijd worden wij in
Nederland hardhandig als
arrogante sufferds door Ro
me aangepakt. Géén geur
van echte heiligheid of
naastenliefe, geen breed
overleg maar alleen maar:
bevel is bevel, gezag is ge
zag. Aan de vruchten leren
wij kennen waar de ware
Christus is. Volgens mijn
geweten klopt er ergens iets
niet van een oprechte over
tuiging. Weet u het? Ik be
grijp het niet meer. Wel
meen ik nog wel dat bis
schop Zwartkruis 50 jaar
lang een goede eerlijke her
der was.
Oosterhout (N.Br.)
P.M. Ravestein
ALS ik om mij heen zie en
voel hoe mensen met een
minimum-uitkering niet of
nauwelijks rond kunnen ko
men, dan gaat mij dat door
merg en been. En zij moeten
uiteindelijk net als de amb
tenaren en de trendvolgers
uit dezelfde 'lege' over-
heidspot worden betaald. Zij
hebben echter geen middel
als staking om de regering
(die de mensen zelf in het
zadel hebben geholpen), met
een zo riante meerderheids
positie, zal geen vergroting
van de te verdelen koek toe
staan. Dit betekent dat de
overheid zeer gemakkelijk
de verdeel- en heers-tactiek
kan toepassen. Een groep die
nog gemakkelijker is te pak
ken, zijn immers degenen
die van een uitkering afhan
kelijk zijn. Wanneer de ac
ties van de ambtenaren en
trendvolgers succes zullen
hebben, dan betekent dit m.i.
dat degenen met uitkering
deze 3Vb% extra zullen moe
ten gaan inleveren. Wetende
welk een leed, pijn, verdriet,
machteloosheid en wanhoop
het huidige minimum-inko
men betekent, zeg ik (zelf
trendvolger): dit kan en mag
nooit gebeuren! Graag lever
ik dan mijn 3te% in. Als
vakbondslid realiseer ik mij
heel goed dat je hiermee je
eigen onderhandelingsposi
tie onderuit haalt. Toch vind
ik de vakbeweging de eerst
verantwoordelijke voor uit
keringsgerechtigden. Zij
mag het dan ook niet laten
gebeuren dat de uitkerings
gerechtigden de 3V4% van de
ambtenaren en trendvolgers
moeten gaan betalen. Ik
hoop en verwacht dat de
vakbeweging zich niet zal
laten uitspelen en haar soli
dariteit met de meest zwak
ken in onze samenleving zal
laten blijken.
Oosterhout
G. Ruiter
DAT dhr. Wim Koek (De
Stem van 26/10/83) in zijn
kwasie grappige kantlijn
vertelt, dat hij Rusland een
griezelige staat vindt en dat
hij er geen vertrouwen in
heeft. Of de Russische ra
ketten al dan niet op zijn
hoofd zullen worden afge
schoten, is nog begrijpelijk.
Echter, hoeveel vertrouwen
heeft hij dan wel in de ande
re supermacht, de VS, onze
zgn. 'bondgenoot'? Een
bondgenoot, welke bereid is,
om een eventuele kernoorlog
in West-Europa uit te vech
ten. Een bondgenoot welke,
net als de andere super
macht, te pas en te onpas
militair andere landen haar
zgn. vrije regime meent te
moeten opleggen. Dat Koek
zijn vertrouwen niet groot is
in de oorlogstokende leiders
van de Sovjet-Unie kan dan
wel terecht zijn; dat hij zich
evenwel uit zou willen leve
ren aan de andere oorlogsto
ker met een 2de rangsfilm
ster als president is idioot.
Als Koek dan toch aan zijn
veiligheid wil denken, kan
hij dan eens niet gaan mij
meren over een alternatieve
(militarie) defensie? Zelfs
enkele Westeuropese NA-
VO-officieren zijn daar ge
lukkig aan toe: een onaf
hankelijke Westeuropese
defensie, gericht op defensie
en niet op offensief! Als
Koek zijn onvrede over de
kernwapens van beide su
permachten kwijt wil, moet
hij op 29 oktober zeker niet
thuis blijven.
Kuitaart
L. Brusselaers
Een, twee, hupsakee
ik haalde 'n visje uit de zee
Vijf, zes, zeven, acht
Ik heb 't gauw weer terug
gebracht
Het visje gloeid'als stond 't
in brand
en nu vervelt mijn rechter
hand.
ezf^zincaxnat^on
(j[lL£.d
M.A.W. WEDERGE
BOORTEWEEËN
Pyramides danken hun
ontstaan
aan faro's laatste groot
heidswaan:
dat hij, dood, en daarin op
geborgen
weer op zou staan op 'n
goeie morgen
en zijn volk weer laten
sjouwen
om luedeTom zo'n kreng te
bouwen
opdat hij,dood, en daarin
opgeborgen
weer op zou staan
P.S.
Wat heeft de zonnegod ge
blunderd!
Binnen een eeuw werd zijn
graf geplunderd
door de kleinzoons van de
slaven
die naast goed boutoen ook
konden graven.
Call me Ikey, call me Moe
but give me the dough..!
(anoniem)
Ruf mir Yoshke, ruf mir
Moshke
aber gib mir die Grose li
ken..
(anoniem)
Noem mij Eusje, noem mij
Oen
maar geef me de poen.
met
Jan Oggel\
Zelden of nooit zijn de tegen
stellingen in de landbouto
groter geweest dan dit jaar.
Op basis van de extreme om
standigheden van dit voorjaar
werden al naar gelang het
produkt hele of toch tenmin
ste halve misoogsten voor
speld. Ook zeer ervaren boeren
zagen het niet meer zitten. Dat
kón niet meer goed komen.
Maar de natuur is onvoorspel
baar: een prachtige zomer
werd gevolgd door een qua
weersomstandigheden voor de
landbouw gunstig najaar.
Daardoor vielen de opbreng
sten uiteindelijk niet tegen.
Gemiddeld bleef de oogstre-
duktie beperkt tot zo'n 20% ten
opzichte van het (record-)jaar
1982. Op deze lagere oogsten
heeft de markt echter gunstig
gereageerd door hogere prij
zen zodat het sommetje op
brengst x prijs duidelijk po
sitief uitkomt. Zoals gezegd
gaat het daarbij uitdrukkelijk
om gemiddelden. Er zijn boe
ren die er veel slechter vanaf
komen omdat hun opbreng
sten wél beduidend zijn ach
tergebleven en/of omdat ze
contracten hebben afgesloten
tegen in verhouding margina
le prijzen. Ook de tuinbouw
heeft over het algemeen kun
nen profiteren van de uitzon-
I derlij ke weersomstandighe
den. Door het mooie weer wa
ren de kroppen sla, tomaten
en komkommers bijna niet
aan te telen. En ondanks ang
stige momenten (storm) ziet
ook de nabije toekomst voorde
fruitteelt er niet slecht uit,
vooral ook omdat de import
van fruit uit derde landen
sterk achterblijft bij die van
andere jaren. Slecht gaat het
eigenlijk alleen in de pluim
veesector. Het verwachte her
stel in deze sector zet tot nu toe
niet echt door. Al met al lijkt
1983 voor de land- en tuin
bouw een redelijk tot goed
jaar te worden. Het lijkt er
echter ook op dat dit de stilte
voor de storm is.
Zo goed als het uiteindelijk
met de gewassen is a/ge lopen
zo slecht ontwikkelt zich het
landbouwbeleid voor de boe
ren. In de loop van het jaar is
duidelijk geworden dat de lid
staten van de Europese Ge
meenschap niet van plan zijn
nog meergeld in de landbouw
te steken. Ondanks het feit dat
de Europese landbouwpolitiek
zelf de geesten van de over
schotten heeft opgeroepen
voelt men er in Brussel niet
voor om de consequenties van
die politiek ook zelf te dragen.
De bedoeling is nu de reke
ning te laten betalen door de
boeren. Om de melkproduktie
tegen te gaan denkt men aan
een zogenaamde superheffing
op de meerproduktie. Dit
houdt in dat men de boer voor
elke liter melk die hij meer
produceert dan een vooraf af
gesproken hoeveelheid straft
met een heffing van twee
kwartjes per liter. Van de drie
kwartjes die de boer gemid
deld ontvangt houdt hij dan
nog maar een kwartje per liter
over. Voor de granen is het
plan om de prijs die de boeren
nu ontvangen met zo'n twin
tig procent te laten dalen tot
wereldmarktniveau zodat het
Brussel dan geen geld meer
kost om van de graanover
schotten af te komen. De boe
ren vinden dit natuurlijk be
paald niet leuk. Bovendien
zijn ze bang dat deze maatre
gelen zich vooral tegen Neder
land zullen richten. Het is na
melijk een feit dat binnen de
EEG de Nederlandse boeren en
tuinders hun vak uitstekend
verstaan en dat heeft bij de
collega's in andere landen veel
kwaad bloed gezet. Op een
congres dat ik onlangs in
Wiesbaden bijwoonde heb ik
goed gemerkt dat men Neder
land graag de schuld van alle
problemen geeft. De Neder
landse boer ziet de Brusselse
maatregelen echter als een
straf op goed boeren. Ze vin
den daarom dat als de maatre
gelen dan toch genomen moe
ten worden deze gelijkelijk
voor elke boer in de EEG moe
ten gelden. In de komende
maanden zal de discussie daar
om niet meer zozeer gaan over
de vraag welke maatregelen er
genomen moeten worden
maar veel meer over de wijze
waarop deze maatregelen zul
len toorden toegepast en uit-
gevoerd. Gezien onze reputatie
als boosdoener zal het een hele
toer worden om het ergste te
voorkomen. Vast staat dat de
Nederlandse land- en tuin
bouw een heel moeilijke tijd
tegemoet gaat.
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG/MONTEBELLO
- De CDA-fractie in de Twee
de Kamer juicht het toe dat de
ministers van Defensie van de
NAVO-landen het er in Cana
da over eens zijn geworden het
aantal kernkoppen voor de
korte afstand met nog eens
1400 stuks te verminderen. Het
betekent volgens de fractie
een vermindering per saldo
met eenderde van het oor
spronkelijk aantal van 7000
kernkoppen in West-Europa.
Het CDA noemt de stap des
te belangrijker, nu steeds
WASHINGTON (AFP) -
Sommige Amerikaanse
mariniers hadden na de
invasie op Grenada geen
flauw benul wat ze daar
kwamen doen, zo meldt
de verslaggever van de
Washington Post, Ed
ward Cody, die op het
ogenblik van de invasie
al op het eiland was.
„Wij zijn hier gister
nacht aangekomen, kunt
u me zeggen wat hier aan
de hand is?", zo vroeg
hem een marinier in de
straten van St. George.
Na enige uitleg van de
journalist vroeg de mari
nier aarzelend: „Staat het
leger van Grenada aan
onze kant of aan de hun
ne?"
Een jonge Amerikaan
se officier bleek niet te
weten dat Engels de
voertaal is op Grenada.
Hij liet zich vergezellen
door een soldaat uit Tri
nidad, die als tolk moest
dienen in gesprekken met
de „inheemsen".
Van onze redactie buitenland
BRUSSEL De Belgische vi
ce-premier en minister van
Justitie Jean Gol heeft vrijdag
bevestigd, dat twee Sowjet-
russische diplomaten België
zijn uitgewezen.
Het gaat bij deze uitwijzing
om de tweede- en de derde-se
cretaris van de Russische am
bassade in Brussel. De twee-
1 te-secretaris, Iouri Chtinov,
werd ervan verdacht techni
sche en wetenschappelijke in
formatie te hebben verzameld,
met name over de Amerikaan
se F-16 jachtbommenwerper.
De derde-secretaris, Alexan
der Kondratieff, heeft, zo ach
terhaalde de Belgische staats
veiligheidsdienst, getracht een
Belgische reserve-officier te
recruteren voor spionagewerk.
Van onze redac
BONN/MONTEBELLO -
Kohl heeft vrijdag voor h<
dat de Verenigde Staten op,
verzending van de de eerste
de Bondsrepubliek zullen
neefse overleg over de Ei
heeft opgeleverd.
De Bondsdag zal op 21 no
vember voor het laatst de
Plaatsing van de raketten
gaan bespreken. Het debat zal
twee dagen duren in plaats
van één dag zoals aanvanke-
l'jk de bedoeling was.
De plaatsing van nieuwe
Amerikaanse kernwapens
voor de middellange afstand
in West-Europa zal een nega
tief effect hebben op de
(MBFR-) onderhandelingen
tussen Oost en West over ver-
fundering van de conventio-
"ele troepen in centraal Euro-
Pa. Dit heeft de Russische on
derhandelaar, Viktor Mikhai-
jov, vrijdag in Wenen gezegd
PiJ het ingaan van het elfde
Jaar van deze besprekingen.
NAVO
öe NAVO heeft met
belangstelling kennis
genomen van de
J°ngSte voorstellen van
Audropov, zo hebben de mi-
lsters van Defensie van de
^genaamde 'Nuclear Plan-
P'Ug Group' vrijdag na afloop
an hun bijeenkomst in het
anadese plaatsje Montebello
Meegedeeld.
Herhaald werd dat het
oudgenootschap alle Sowjet-
Porstellen nauwkeurig zal
ujven onderzoeken. De mi-
