D
I
V'
Ai
tie
Oi
SPITTEN IN
REAGANS
ACHTERTUIN
GUATEMALA
W2
ZATERDAG 29 OKTOBER 1983
W3
NZE CORRESPONDENT in de
Verenigde Staten, Mare de Koninck,
keerde dezer dagen terug van een
tweeweekse reis door Midden-Amerika.
Dank zij de medewerking van het
Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken en van Amerikaanse ambassades ter
plaatse, kon hij in de bezochte landen tot
militaire dictators, verkozen presidenten,
linkse en rechtse partijleiders en
opstandige bisschoppen doordringen.
Commandanten van de linkse guerrilla
groepen kreeg hij niet te spreken. De
serie, die onze correspondent over zijn
ervaringen schreef, pretendeert daarom
geen politiek uitgebalanceerd verslag te
zijn, maar een schildering van het veelal
onthutsende 'bovengrondse' leven, zoals
zich dat afspeelt in achtereenvolgens
Guatemala, Honduras, El Salvador,
Nicaragua en Costa Rica. De
verhalenreeks over deze landen zal
worden afgesloten met een politiek-
militaire analyse van de ontwikkeling in
geheel Centraal-Amerika.
lllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllil
Door Bert van VeLzen
t nu de hete herfst? Als
er na de vredesroes zich
fchillig uitrekt in de
|e maandag worden we
echt ziedend in het
j/buis van bezuinigin-
\loe kwaad we precies
i worden is onderwerp
febat. Ik vind dat er voor
Ichte vormen van agres-
als een rukje aan de re-
van de minister-presi-
\/een plaats is.
Ins enkele leden van
Jfamilie die door slechte
lingen zijn geradicali-
lmag je hem flink tegen
fenen trappen. De toe-
iig daarbij is: hij heeft
I naar gemaakt. Hij pro-
jrt het. Dan moet die laf-
naar door de achterdeur
binnen komen. Hoeveel
en denken dat geweld
iigbaar is als een dimen-
i legitiem protest? Ik
et nu niet over El Salva-
t de Libanon, maar over
Hand, toch alles behalve
rafkolonieDe kwaliteit
bestaan valt met ge-
niet te verbeteren. De
HuxKlan probeert het
Ideel te bewijzen,
foe je dan als de zachte en
acties tegen het sociaal-
pmische uitbenen niets
leren? Het antwoord is:
1 Men moet zich daar geen
Pes over maken. We kun-
1/een burgeroorlog aan
een en gaan kwaad de pot
tdat we naar de stembus
[en geroepen,
te herfst is koel begon-
,et rituelen van stiptheid
ambtenaren, die tradi-
telal van een zekere mate
rbeidsrust werden ver-
Ons leven wordt er niet
'ontwricht. De rekenin-
tallen wat later in de bus
bus wacht geen sekonde
er een halve straat in een
■evel achteraan hebt ge-
Als je struikelt over een
e actie vergeet je meestal
[gering te verwensen,
geland, waar „industrial
n", dat is teruggedraaide
gelegde activiteit, als
himmel op het dagelijk-
taan ligt heeft men er
eren leven zoals de oude
met zijn jicht. Sommige
Ise acties werden door
ionaire bladen als The
opgeklopt tot gruwelijke
la's: brute vakbondsbeu-
ersperden de weg van de
'.rate burger die zich met
efecte pacemaker naar
iekenhuis spoedde: hon-
nood bedreigde de bejaar-
n de grote steden toen de
htrijders staakten en er
een rilling van afschuw
de Britse natie toen graf-
ers in Liverpool hun be-
niswerk stil legden,
rinner me levendige dis-
es rond die doodgravers:
noest er met oma gebeu-
ils zij niet aan de schoot
arde kon worden toever-
wd? De oplossing die ten-
5 werd aangedragen was
■eemansgraf. Jawel, de do-
van Liverpool zouden
'.ngaats gebracht worden
ar, met 'n 'een twee drie
odsnaam' overboord wor-
gezet. Het is gelukkig
t zo ver gekomen, want de
en weten vrij aardig hoe
■e kunnen gaan, jichtig en
nk dat acties hun vorm
ten in de publiciteit. Er
dt een bonus gegeven voor
inaliteit. De VARA-radio
kort geleden luisteraars
im oorspronkelijke of aar
acties te bedenken. De
it viel bitter tegen en de
ite, wat drastische suggestie
dat we allemaal zelfmoord
den moeten plegen. Er was
delijk een wat korzelig
toon aan het woord,
and die het niet zo erg
tr zag zitten.
■ijn inmiddels enkele
iende voorstellen gedaan,
poorbeeld om het huisvuil
e straat van Ed Nijpels te
n liggen, waardoor hij
je met de meegestrafte bu-
krijgt en er zich wellicht
mies van reuzenratten
n vestigen dank zij etens-
en van hoogwaardige
iliteit. Of het censureren
alle doelpunten uit tv-re-
tages. Leuk is anders, maar
zullen toch op een ofande-
nanier moeten demonstre-
dat we kwaad zijn. Er bre-
i moeilijke tijden aan. Hete
fst, bittere winter, zwarte
te?
Door Mare de Koninck
DE HITTE, die ons was voor
speld, valt mee. Het zal hoog
uit 25 graden zijn. Maar de
lucht is loodzwaar. In een pa
let van zwart tot donkergrijs
jagen de wolken over het
vliegveld van Guatemala-ci
ty. Het regenseizoen in Mid-
den-Amerika is nog niet ten
einde.
Het welkom wordt verzorgd door
zeven mannen, die de aankomsthal
vullen met de exotische klanken van
een reusachtige marimba. Als de to
nen zijn gedoofd, zegt de ambtenaar
van de Guatemalteekse regering:
„U zult hier het staatshoofd ontmoe
ten. En we zullen een streek bezoe
ken, waar wij vechten tegen de guer
rilla's. Maar maakt u zich niet onge
rust. We zullen goed voor u zorgen."
Op weg naar de stad krijgt de bus,
die zwaar schommelend door de kui
len in het asfalt ploetert, zijn eerste
gratis stortbad. De vrouwen die langs
de rijbaan lopen met zware teilen op
het hoofd, lijken zich niets aan te
trekken van de regen. Hun dunne,
kletsnatte jurken plakken tegen hun
lijf. Ze bewegen zich. door een décor
VIA HET imposante gebouw
van de beruchte Nationale Po
litie (waar men zich volgens
een publiek geheim speciali
seert in het ondervragen van politie
ke gevangenen en het aanleggen van
illegale begraafplaatsen) en langs de
reusachtige Amerikaanse ambassade
- verdedigd door een tiental zwaar
bewapende militairen - gaat het door
de villawijk La Canada. De sierlijke
bungalows met hun plantenterrassen,
garages en zwembaden beslaan grote
oppervlakten. Maar het zicht erop
wordt veelal ontnomen door hoge
schuttingen die niet zelden met rollen
prikkeldraad zijn bekroond.
Wijzend op een van die vestigingen
zegt onze gids: „Hier woont generaal
Efrain Rios Mont." Guatemala's dic
tatoriaal president Mont is in augus
tus j.l. na een korte schotenwisseling
uit het Nationaal Paleis verjaagd.
Zijn collega-generaal Oscar Mejia
Victores, tot dan minister van defen
sie, nam Mont's plaats in.
De receptie die avond in het hotel is
met Guatemala's 'politieke leiders in
clusief die van de oppositie'. Het par
lement en alle politieke partijen zijn
dan wel ontbonden sedert Rios Mont
in maart 1982 de macht overnam van
de brute alleenheerser Fernando Ro
meo Lucas Garcia, maar partijleiders
zijn er gebleven. Hector Napoleon Al-
farro is een indrukwekkende aristo-
van tropische planten en bomen,
waartussen zich krotten met golfpla
ten daken schuilhouden. In het sche
mer van de deuropeningen zitten de
mannen bijeen.
Er zijn veel soldaten op de been.
Met machinegeweren staan ze op de
hoeken van de straten. Sommigen
hebben wat kinderen, gekleed in
smerige t-shirtjes vol gaten, om zich
heen verzameld. Bij nader inzien zijn
de bewonderaartjes niet veel jonger
dan de jongens in gevechtspak.
Vanuit het luxe hotel Camino Real
wordt het uitzicht op de armoe ontno
men door statige palmen en andere
begroeiing vol kolossale bloemen. De
kleuren-tv vertoont rechtstreeks een
Amerikaanse baseballwedstrijd. Op
het hoofdkussen wenst een fraai ver
pakt chocolaatje de gast welterusten.
DE VOLGENDE ochtend ver
kennen we snel de stad, die
door steile dalen, ravijnen
bijna, blijkt te worden door
sneden. Op de hellingen wonen in van
afvalmateriaal samengestelde hutten
de armsten der armen. En zo mag
meer dan de helft van de anderhalf
miljoen bewoners van Guatemala-ci
ty worden genoemd. Een centrum is
er nauwelijks. De aardbeving van
1976 is verwoestend geweest en in het
hart van de stad staat nu alleen wat
verspreide nieuwbouw. Maar de be
langrijkste bastions van kerk en staat
zijn, zoals zo vaak, overeind gebleven.
De rampzalige rilling heeft op de to
ren van de magnifieke Yurrifa-kapel
in Spaans-koloniale stijl, alleen het
stenen kruis een beetje scheef gezet.
Het Nationaal Paleis, echter waar de
president zetelt, en de kathedraal van
diens onmiddellijke buurman de
aartsbisschop, vertonen geen barst.
DUIZENDEN Maya's zijn bijeen
gekomen om de eerste verjaardag te
vieren van hun burgerwachten te
gen de guerilla. De majoor verze
kert: „In Guatemala zijn het leger
en de Indianen vrienden geworden.
- FOTO MARC DE KONINCK
cratische verschijning en secretaris
generaal van de Revolutionaire Par
tij. „Wij zijn de partij voor de armen",
zegt hij.
HET GESPREK van de avond
is: Zullen de vooruitstrevende
veranderingen, de bestrijding
van de corruptie, de persvrij
heid en de weg naar de democratie,
zoals ingezet door generaal Rios
Mont, door generaal Mejia Victores
worden voortgezet? De sjieke revolu
tionair Hector Napoleon Alfarro
heeft goede hoop dat de beloofde vrije
verkiezingen in 1984 voor een assem
blee (die een nieuwe grondwet moet
schrijven) en vervolgens de algemene
presidentsverkiezingen in 1985, door
zullen gaan. Hij kent Rios Mont de
verdienste toe, de misdragingen van
het leger tegen de eigen Indiaanse be
volking te hebben ingeperkt.
Per jaar werden in het Guatemal
teekse bergland duizenden Indianen
in hun dorpen vermoord door solda
ten van het officiële leger of door le
den van particuliere rechtse doodses
kaders met namen als De Witte Hand.
De Maya-Indianen van hetzelfde
volk dat tot aan de Spaanse kolonisa
tie grote beschaving en macht bezat,
leven nu in primitieve omstandighe
den in de bergdorpen van Guatemala.
Zij vormen meer dan vijftig procent
van de 7,4 miljoen Guatemalteken.
Van de Maya's kan ook in 1983 nog
maar een enkeling lezen en schrijven.
Ze spreken Indiaanse dialecten en
zijn 's lands officiële (Spaanse) taal
Grimmige dictatuur in
Guatemala nu
'vriend van het volk'
niet machtig. De soldaten op zoek
naar guerrillastrijders, beschuldigen
de Indianen ervan voedsel en onder
dak te geven aan de 'subversieven', en
richten onder de ongeletterde campe-
sino's (boeren) slachtpartijen aan die
elke fantasie te boven gaan. Meerzij
dige informatie, ook van buitenlandse
waarnemers, wijst er op dat die prak
tijken sinds de burgerrechtdecreten
van Rios Mont belangrijk zijn afge
nomen.
AAR MONT was een
zonderlinge protes
tantse fundamenta-
list in dit zeer katho
lieke land. Hij preekte behalve de de
mocratie ook dat de mannen hun
vrouwen beter moesten behandelen
en dat god zelf hem aan de macht had
gebracht. God had in werkelijkheid
echter de gedaante aangenomen van
een groep jeugdige officieren. Dat
doorbrak de hiërarchie van het leger.
Dat was niet goed. Daarom moest
Mejia Victores, de oudste in de gene
rale staf, het overnemen", zo betoogt
Hector Napoleon Alfarro, terwijl hij
de rocks laat tollen in zijn whis
kyglas.
Elders op het zachte tapijt in de re
ceptiezaal staat de oogverblindend
elegante Mario Castejon van de Na
tionale Hervormings Partij (PNR)
bedachtzaam te betogen dat generaal
Mejia Victores niet echt de sterke
man is. „Hij is een marionet van de
aloude generale staf". Mario Castejon
pleit voor sociale hervorming, en een
hogere levensstandaard voor de ar
men. lyiaar tegen linkse guerrilla's is
alleen het kruit van de militaire
overwinning gewassen.
„De marxisten zijn niet geïnteres
seerd in verkiezingen of in dialoog.
Alleen in de macht", aldus de PNR-
leider, die fluisterend toevoegt dat de
Amerikanen misschien Rios Mont
hebben laten vallen omdat deze Je-
zus-frealc een te onbetrouwbare pion
was in Washington's strijd tegen het
oprukkend communisme in Midden-
Amerika.
De leiders van Guatemala's twee
communistische partijen zijn niet
naar de receptie gekomen. Niemand
had ze ook verwacht. Ze houden zich
schuil, of praten met journalisten in
Mexico-City. Het sterftecijfer onder
linkse politici, vakbondsleiders en
andere maatschappelijke en kerkelij
ke actievelingen is te hoog. Als het
gemiddelde gehaald wordt, zullen er
deze nacht, buiten de veilige muren
van het hotel, op de vogelvrije markt,
genaamd Guatemala City, acht poli
tieke moorden plaats hebben. Met de
kogel of met het kapmes (de macheta)
en al dan niet na een 'intensief ver
hoor'.
HET NATIONAAL Paleis ligt
te schitteren in de vroege och
tendzon. Als we de militaire
wachten aan de poort zijn ge
passeerd, kijken we op een prachtig
binnenplein, omzoomd door klooster
gangen die eveneens zij n bevolkt met
zwaarbewapende kinderen in camou
flagepak. In de wachtkamer is het
een komen en gaan van oudere mili
tairen. Op een bureau ligt de loop van
een stengun precies op het voorhoofd
van de gast uit Nederland te mikken.
Als de volgende staatsgreep maar
niet juist tijdens het komende inter
view plaatsgrijpt!
Generaal Oscar Mejia Victores
geeft een krachtige hand. Als hij zijn
zware lichaam in een te kleine fau
teuil heeft gevouwen zegt deze enige
rechtse militaire dictator die in Mid-
den-Amerika nog aan de macht is,
dat wij hier in Guatemala eindelijk
eens de praktijk kunnen zien, die heel
wat anders is dan de negatieve publi
citeit in de meeste persorganen doet
vermoeden. Mejia Victores herhaalt
zijn garantie dat het leger niet tussen
beide zal komen in de algemene vrije
verkiezingen van een burgerpresi
dent in 1985. Hij zet in vierkante zin
nen uiteen hoe een onafhankelijke
raad van burgers de verkiezingen
van de grondwetsassemblée in 1984
voorbereid en dat hij zelf in 1985 met
pensioen zal gaan.
E STERKE man van Guate-
|mala zegt: „Ik begrijp niet
waarom de Verenigde Staten
ons niet militair willen steu
nen. Want wij zijn het eens met presi
dent Reagan dat in Centraal-Ameri-
ka een interventie van de Sovjet-
Unie en van Cuba aan de gang is. Via
het Sandinistisch regime in Nicara
gua wordt het marxisme geëxpor
teerd. Het komt elke dag dichterbij".
Generaal Mejia vat zijn hervor
mingsprogramma samen: verhoging
van de levensstandaard van de ar
men en het land op democratische
verkiezingen voorbereiden. Hij ont
kent dat er politieke gevangenen in
Guatemala zijn („dat is waar", zou la
ter op de dag een niet nader aan te
duiden Amerikaanse ambtenaar zeg
gen. „Er zijn alleen politieke doden")
en verzekert dat het afgelopen is met
de excessen tegen de Indianen in de
bergdorpen. „De Indianen zijn te lang
aan hun lot overgelaten. Daarvan
hebben marxistische en religieuze or
ganisaties misbruik gemaakt".
De generaal beschrijft hoe nu de
guerrilla's zich tegenover de Maya's
misdragen. „Ze dwingen de Indianen
om voor zich te werken. En vervol
gens zeggen ze: nu horen jullie bij
ons, want als het leger komt zullen ze
j ullie vermoorden".
Mejia Victores verklaart dat zijn
soldaten sedert vorig jaar als eerste
opdracht hebben de bevolking te be
schermen. Ze mogen het de Indianen
niet langer kwalijk nemen dat ze zich
door de subversieven hebben laten
misleiden. De generaal roemt het re
geringsprogramma, dat door Rios
Mont is begonnen en Bonen en Gewe
ren (voor de Indianen) heet. Het pro
gramma voorziet in de voedselhulp
aan de Maya's en de vorming van
'burgerwachten voor zelfverdediging'
(tegen de guerrilla's). Onder de ge
zinshoofden in de bergdorpen heeft
het leger wapens uitgedeeld en dat
heeft de Indianen tot loyale bondge
noten van de nu humaan geworden
militairen gemaakt. „Ze hebben ge
leerd dat ze door verzet tegen de sub
versieven, zeker kunnen zijn van on
ze bescherming".
Als de generaal ons uitgeleide heeft
gedaan volgt in een naburig ministe
rie een militaire briefing, waarop we
leren dat er 1500 'harde-kern-guerril-
la's' in het land zijn, die twee jaar ge
leden hulp kregen van in totaal
150.000 Maya's, maar die nu 70 pro
cent van die steun verloren hebben.
N 1981 hadden de subversieven
(zoals het Guerrillaleger voor de
Armen en het Commando Che
Guevara) hele provincies van
Guatemala feitelijk in handen, maar
de nieuwe legertaktiek om de bevol-
king voor zich te winnen, heeft de op
standelingen doen terugtrekken in de
jungle, waaruit ze nog wel aanslagen
uitvoeren op bijvoorbeeld bruggen en
electriciteitsleidingen.
We gaan het succes van de soldaten
vóór het uoik-politiek met eigen ogen
bekijken. Het wordt een huive
ringwekkend avontuur. Ons reisdoel
is de herwonnen provincie Huehuete-
nango die het gemakkelijkst per
vliegtuig is te bereiken. Voor ons op
de kleine luchthaven van Guatemala
City staat een groen geverfd mu
seumstuk uit de vroegste jaren van de
luchtvaart te wachten. Het apparaat
heeft een ei-vormige romp, twee pro
pellermotoren en een dubbele staart
waarvan de flappen met uitwendige
kabels worden bewogen. „Dit zijn
voortreffelijke vliegtuigen. Ze zijn
niet zo oud als je denkt, deze Arava's.
We hebben ze gekocht van Israël,
toen Carter zijn militaire hulp stop
zette", zegt een begeleidende majoor.
Het vliegende ei danst over het
prachtige Guatemalteekse bergland
en vanuit de bol van het lawaai
staande romp, die plaats biedt aan
twaalf onverschrokkenen, proberen
we te genieten van het landschap,
waarin zich dit maal hopelijk schiet
grage subversieven bevinden, hoe
sympathiek hun ideaal voor menig
een ook moge zijn.
'EILIG GELAND op de sto
vend hete militaire landings
strip in Huehuetenango, is het
volgende transportmiddel een
kleine helicopter, die ons naar een af
gelegen gebied zal brengen. Hangend
aan de roterende bladen van deze sta
len libelle zweven we over een hoge
bergrug naar een wijds dal. Als we de
plaats van bestemming naderen zien
we een reusachtig kleurrijk tapijt op
de bodem liggen. Het tapijt blijkt een
menigte van duizenden mensen. Het
zijn de Maya's uit honderden omlig
gende dorpen en gehuchten, die hier
heen zijn gekomen om de eerste ver
jaardag te vieren van hun burger
wachten tegen de guerrilla's.
Als we zijn uitgestapt lopen we sa
men met een majoor van het Guate
malteekse leger door de menigte naar
een houten podium. De grootste groep
burgerwachters staat in het midden.
Het zijn mannen waarvan een aantal
gewapend is met geweren, die een
van ons herkent uit de Tweede We
reldoorlog. Andere hebben een stok in
de hand en een derde categorie draagt
kapmessen. Het 'leger' is gehuld in tot
de draad versleten kleren. De gezich
ten staan zonder uitzondering vrien
delijk en iedereen groet de gasten
hartelijk en trots: „Buenos diaz!"
Aan de achterzijde wordt de bur
gerwacht omzoomd door een rij van
honderden mannen op kleine paard-
jes. Vooraan, eerste rang, staan de
DE aardbevingen hebben diepe
sporen nagelaten in Guatemala-
City. - FOTO'S ARCHIEF DE STEM
vrouwen. Meisjes veelal nog, met
drinkende babies aan de borst. Ze kij
ken, gehuld in felgekleurde Indiaanse
kleding, blozend van verlegenheid en
spanning naar het gezelschap op het
podium.
DE MAJOOR neemt het woord.
Hij roept dat het leger en het
volk nu vrienden zijn gewor
den en dat men samen vecht
tegen de subversieven. Hij vraagt de
mensen hem na te zeggen: Ik zal mijn
familie verdedigen, de tradities van
mijn dorp en de oogst van het land.
Leve de burgerwachten. Leve Guate
mala. De mensen galmen de Spaanse
klanken na.
Het feestprogramma brengt onder
meer het optreden van een paar in
gerafelde hemdjes geklede jongens,
die een eigen liedje hebben geschre
ven en zichzelf begeleiden op een
wrakke gitaar. „Het is een glorieuze
dag", is het refrein. De majoor kijkt
tevreden toe. „Ze staan hier al vanaf
acht uur vanochtend op ons te wach
ten", fluistert hij ons toe.
Het is half drie in de middag. In een
uur is het feestprogramma afge
werkt. De Maya's verspreiden zich en
beginnen aan de voettocht naar huis.
Wij worden uitgenodigd voor een
openlucht borrel op een heuveltop
met een weergaloos uitzicht op Hue
huetenango. De majoor wijst op een
van de meisjes die ons bedient, en
zegt: „Kijk, zij was eerst bij de guer
rilla's. Maar ze heeft gebruik ge
maakt van de amnestie die Rios Mont
heeft afgekondigd." Hij legt zijn dik
ke arm om haar kleine schouders en
drukt haar krachtig tegen zich aan.
Ze lacht verlegen. De majoor stroopt
de mouw van haar trui op en toont
het ruwe vlees van een genezen
schotwond. Ze is achttien jaar en
blijkbaar het volledig bezit van het
regiment in Huehuetenango.
LS JE mijn naam pu
bliceert kan ik morgen
dood zijn", zegt - terug
Lin Guatemala-city - de
Amerikaanse ambtenaar van de re
gering Reagan. „Het is waar, er is
vooruitgang. Er zijn veel minder ex
cessen van het leger. Maar het is nog
veel te vroeg om te zeggen of de ver
andering alleen maar is doorgevoerd
met het doel weer economische en
militaire hulp van de VS te krijgen.
Voorlopig zal die hulp niet worden
hervat. Al zou Reagan het willen, het
Amerikaanse congres wil niet. We
moeten eerst maar eens kijken of die
verkiezingen serieus worden. Dit is
een land met een heel vriendelijk
maar nog heel primitief volk. Het
gaat er ruig aan toe. Je kunt hier geen
Europese maatstaven aanleggen."
Ook in de 'betere tijden' sinds Rios
Mont, hebben er dan ook nog massa
moorden plaats gehad. Alleen al van
de universiteit van San Carlos, die
een vooruitstrevende naam heeft, zijn
de afgelopen maanden 45 mensen
'verdwenen'.
En die verkiezingen, al worden ze
niet vervalst, de onderontwikkeling
van het land maakt ze bij voorbaat
oneerlijk. Bij vroegere 'verkiezingen'
is nooit meer dan 1,2 miljoen van de
bijna 3,8 miljoen stemgerechtigden
naar de stembus gekomen. Het is
soms acht uur lopen naar het kieslo-
kaal en in de hoofdplaatsen van de
municipio's en talloze vrouwen kun
nen hun baby's niet zo lang alleen la
ten, noch meenemen.
Onze Amerikaan geeft deemoedig
toe, evenals de regering in Washing
ton tegenwoordig doet, dat de VS
tientallen jaren in Centraal Amerika
een fout beleid hebben gevoerd. Al
tijd hebben ze blindelings de rechtse
dictaturen, zoals die van Somosa in
Nicaragua, gesteund, terwijl de Ame
rikaanse belangen (als die van de
United Fruit Company) in deze bana-
nenlanden niet eens zo erg groot wa
ren. De prijs die Washington nu be
taalt, is een sterk groeiende invloed
van het marxisme, Russisch wapen
tuig in Nicaragua en de kans op een
tweede Vietnam, maar dan vlakbij
huis.
Bij het afscheid van Guatemala
zegt onze Amerikaan: „Schrijf niet te
slecht over de Amerikanen. We heb
ben onze historische fout heus inge
zien. Ook Reagan weet dat Midden-
Amerika alleen door sociale vooruit
gang en democratie van het marxis
me gered kan worden. Natuurlijk is
de linkse guerrilla onze vijand, want
ze is uit op totalitaire macht, zoals
blijkt in Nicaragua. Maar we zijn in
zekere zin ook bondgenoten. Want als
dictator Mejia Victores Guatemala
naar de democratie leidt, dan hebben
de guerrilla's en de VS hem daartoe
gedwongen."
DEEL TWEE: „Straatarm Honduras
wemelt van de Yankees"
