Terug naar
de
Gouden Eeuw
van
Dixhoorn
'Geen papieren tijger
politierapport
GINA ZEELAND 3 I DINSDAG 25 OKTOBER 1983
VAN ZEELAND
iel
as van Gent
TRUIEN
VESTEN
BROEKEN
L. de Vos
winnaar
vogelexpo
Nieuw-Namen
Robijn
kampioen
HSV De
Zeekrab
d'Oranje-
bloem Sluis
voert
nieuw
stuk op
markten
OOSTBURG - De uitspraak van de kanton
rechter a.s. donderdag zal moeten uitmaken of
de gebruiks-verordening voor tweede wonin
gen in de gemeente Oostburg een wezenlijk
middel is om de leefbaarheid in de kleine ker
nen weer op peil te brengen, of dat het slechts
gaat om een 'papieren tijger'.
Boete
Plaatselijk
nieuws
Oostburg
Hoofdplaat
IJzendijke
Schoondijke
Terneuzen
Stichting wil Zeeuws
VOC-schip
herbouwen
Zelfmedelijden
Gangmaker
Japan
T20 PAGINA ZEELAND 4
jEDE - In de Groedese-
tjes is ingebroken in een
t-frites- en viskraam van
leer E. uit Groede. Er
it voor ongeveer 300 gul-
aan goederen vermist. Via
raam aan de achterzijde
t men zich toegang ver
ft.
ris - Op de kruising Kaai
Walplein verleende een
ruck, bestuurd door R. B.
Sluis, geen voorrang aan
personenauto, bestuurd
C. D. uit Brussel.
oolraad - De Schoolraad in
?1 vergadert op donderdag
november in het stadhuis,
jonnen wordt om 20.00 uur.
proken wordt over het be-
ig per leerling dat in 1984
pchikbaar wordt gesteld en
;r het opheffen van de ge-
enschappelij ke schoolraad
m. het optreden van de Me-
;eggenschapsraden.
jek
ndwerkgroep - Dinsdag 25
ober houdt de Stichting
Azijn voor Ouderen een
'koop van handwerken, ge-
akt door de Hoekse bejaar-
De verkoop vindt plaats
het voormalige gemeente-
is en duurt van 14.00 tot
00 uur. De opbrengst van de
rkoop komt ten goede aan
bejaarden.
arting - Buurtvereniging
it-Albert hield een punten-
irting in het gelijknamige
urthuis aan de Van Mil-
aat. Uitslag: 1. De Wit, 2.
ertens, 3. mevrouw Van
urzen, 4. Vermast, 5. Tim-
rman. De volgende kaar-
g is zondag 20 november.
(ADVERTENTIE)
Nieuw voor
Êeeuwsch Vlaanderen
Kappa Sport
alléén bij:
NOORDSTRAAT 23 TERNEUZEN
Van onze correspondent
NIEUW-NAMEN - De vo
gelvereniging de Nachte
gaal uit Nieuw-Namen
hield afgelopen weekend
voor de 29e maal haar ten
toonstelling in het gemeen
schapscentrum de Kautur.
De belangstelling was
groot.
De keurmeesters C. van
Unen, G. van der Meijden,
F. van de Berg en M.
Broekhoven, hadden han
den vol werk de prijswin
naars te bepalen. De hoog
ste onderscheiding, het
bondskruis van de Neder
landse Bond voor Vogel
liefhebbers, werd uitge
reikt aan de heer L. de Vos
voor zijn parkieten. De
districtsvoorzitter de heer
J. van de Walle, reikte de
prijzen uit.
Voor het komende jaar
wil het bestuur van vogel
vereniging de Nachtegaal
iets extra's doen, daar de
vereniging dan voor de
dertigste maal de organi
satie op zich neemt van de
vogelshow. Het bestuur
gaat zich hierover beraden.
De uitslag is als volgt: alge
meen kampioen e.k. H. Tnie-
lens, algemeen kampioen o*-
W Goosens, kampioen aeruj
e k H. Thielens, kampioen
stam e.k. G. Christiaera
hoofdgroep d. 3 e.k. W. Goos
ens, hoofdgroep o.k. H. Seri
hoofdgroep 4 plus 12 plus 1
e.k. W. Goosens, hoofdgroep
e k G. Christiaens, hoofdgroep
7, e.k. J. Marin, hoofdgroep».
E. van de Branden, hoofdgroep
12, H. Serie, hoofdgroep 15 P«£
16, e.k. W. Goosens. hoofdgroep
17' e.k. A. Herrewegh, bof1"
groep 21 e.k. H. Thielens.
hoofdgroep 24 e.k. L Y,,k'
hoofdgroep 24 o.k. J. de Hoec
hoofdgroep 25 e.k. L. de V
hoofdgroep 25 o.k. F. RfuruA
hoofdgroep 26 en 27 o.k.
Weemaes, eerste prijs stam e.
H. Serie, beker De Vos J. ifg
rin. Bovendien werden er
bondsmedailles uitgereikt a
de volgende personen:
Boonman, G. Christiaens,
Zaman, F. Reunus, L. de
en J. Marin. de uitslag van
beste 5 vogels was als volg1^'
J. Marin (449 punten), 2.
Goosens (449 punten), 3. w.
Ridder (449 punten), 4. H.T»
lens (448 punten), 5. G. Chr
tiaens (447 punten).
Rechter test
geldigheid
verordening
Van onze correspondent
BRESKENS - Het clubkam
pioenschap van de hengel
sportvereniging De Zeekrab
uit Breskens is behaald door
Jan Robijn. Met een puntento
taal van 3254 wist deze Bres-
siaander, die al drie jaar actief
vist bij De Zeekrab, ruim 600
punten voor te blijven op de
als tweede geëindigde Ad
Adam. Laatstgenoemde heeft
een reputatie opgebouwd om
steeds net naast het kam
pioenschap te grijpen.
Vlak voor de laatste club
wedstrijd, die een van de
spannendste van de laatste ja
ren was, waren er drie kans
hebbers: Tonnie van Muiken
(koploper), Jan Robijn en Ad
Adam. Het prachtige weer en
het heldere water zorgden er
voor dat er verrassend genoeg
veel vis werd gevangen en zo
doende werd het eindklasse
ment door elkaar geschud.
De wisseltrofee voor de
meest behaalde punten in een
wedstrijd was ook voor Jan
Robijn. Het kampioenschap
voor de jeugd was voor M. de
Maillie, met een fraaie tweede
plaats voor J. Haak.
Eindstand: clubkampioen: J.
:jljn 3254 punten, 2. A. Adam
3. T. van Muiken 2602, 4. P.
Ocké 2287, 5. F. Bakker 2239, 6. F.
van de Weegen 2235, 7. J. de Lijser
2175, 8. A. von Hout 2057, 9. E.
Blaakman 1974, 10. A. de Dauwe
1919 punten. Klassement junioren:
1. M. de Maillie 1667,2. J. Haak 937,
3. P. Geernaert 881 punten. Na af
loop werden de kampioensbeker en
ie medailles uitgereikt in café Het
Zonneke. Hierna volgde er een ge
zellige feestavond.
Van onze
correspondent
I SLUIS - Voor de na-
laarsuitvoering heeft de
Sluise rederijkerskamer
d'Oranjebloem het to
neelstuk 'Het meisje met
het leeuwenjong' in stu
die genomen.
Dit spel in drie bedrij
ven werd geschreven
door Hans Nesna. De re
gie berust bij de heer P.
Bruggeman.
De rederijkers zijn half
september met de repeti
ties begonnen. De gene
rale repetitie wordt zoals
gebruikelijk gehouden in
het bejaardenoord Ro-
zenoord te Sluis. Vrijdag
18 november is de pre
mière in het gemeen
schapscentrum 't Zoute
Vestje te Sluis.
Daarna wordt 'Het
meisje met het leeuwen-
jong' nog opgevoerd in De
Uitkomst te Breskens,
het dorpshuis d'Ouwe
Schoöle te Retranche-
ment en het bejaardente
huis Coensdike te Aar
denburg.
I SJsterdam
- In bintje 35-
K5® kwamen 5 contracten tot
Iff voor levering april tegen f
I j-ÏPf1,100 kg. De stemming was
Ihi„ °°r bintje 50 mm werden
IT mntracten verhandeld voor le-
I to /'4apn' h'l een PriJs van f 72,00
I'as kai ^>er 100 De stemming
■SARDAM - Consumptie-
lómf PPe'en, ios verladen af be-
LJI. in guldens per 100 kg, excl.
Wei bintje 35-50 mm 29,00-
Motje 50 mm ppwaarts 50,00-
lta"8&voor frites), bintje 35-55
hm "3-37,00, eigenheimers 35
Ito °Pwaarts in zakken 80,00-
W kand bintje 35-50 mm 26,00-
l' 1 oint)e 50 mm opwaarts 47,00-
export bintje 45 mm op-
'«s m zakken 47,00-47,50. voer-
„„fPpelen 8,00-11,00, stemming
Van een onzer verslaggevers
Tijdens de komende zitting van het Oostburgse
kantongerecht moet voor de eerste maal een overtre
der van de gebruiks-verordening vóórkomen en zal
uit de opgelegde strafmaat moeten blijken of het zin
vol is de verordening te handhaven.
„Want", zo liet burgemees
ter C. Spijkerboer van Oost-
burg gisteren desgevraagd
weten, „als de strafrechter
niet van plan is de verorde
ning te sanctioneren, dan heeft
het voor ons weinig zin om er
mee door te gaan. Van een af-
schrikeffect zal dan niet of
nauwelijks sprake zijn".
De gebruiks-verordening is
ingesteld om te verhinderen
dat woningen in de bebouwde
kom van de Oostburgse dor
pen als vakantiehuis worden
verkocht. Ze mogen enkel voor
permanente bewoning worden
doorverkocht, waarbij onder
'permanent' wordt verstaan
dat de nieuwe eigenaar min
stens 180 nachten per jaar in
het huis doorbrengt. Eén en
ander is bedoeld om te voorko
men dat vooral de dorpen
langs de kust volslagen on
leefbaar worden, als gevolg
van de omstandigheid dat het
merendeel der woningen al
leen nog maar in de vakanties
zou worden bewoond.
De grote moeilijkheid is
echter dat de gemeente moet
BURGEMEESTER C. Spij
kerboer:
.papieren tijger.
bewijzen dat een bepaalde wo
ning minder dan 180 dagen per
jaar wordt bewoond. En dat
blijkt - speciaal in het zomer
seizoen - een zeer moeilijke
opgave. Daarbij komt dat di
verse bezitters van vakantie
huizen zich bij de gemeente
Oostburg als nieuwe inwoner
hebben laten inschrijven. Ook
in deze gevallen moet de ge
meente bewijzen dat het om
een 'valse' inschrijving gaat.
Inmiddels is uit een tweetal
uitspraken van de Raad van
State gebleken dat de ge-
bruiksverordening in ieder
geval juridisch bindend is.
Twee kopers, die in beroep
gingen tegen de door de ge
meente opgelegde bepalingen,
kregen nul op het request. De
politie heeft nu, na overleg
met de gemeente, proces-ver
baal opgemaakt tegen een
overtreder en deze zaak dient
donderdag voor het Oostburg
se kantongerecht.
„Hoewel we met de officier
van justitie duidelijke afspra
ken hebben gemaakt over de
te eisen boete, is het natuurlijk
maar de vraag of de rechter
bereid is die eis te volgen", al
dus burgemeester Spijkerboer.
„Het gaat ons er om dat de
boete zodanig hoog uitvalt dat
daardoor anderen worden af
geschrikt om de verordening
aan hun laars te lappen". Ook
is het de bedoeling dat mensen
die veroordeeld zijn op zeer
korte termijn opnieuw worden
gecontroleerd en voor een nog
hogere boete zullen worden
voorgedragen, wanneer mocht
blijken dat ze nog steeds in
overtreding zijn.
Spijkerboer: „En daar
draait het bij ons om. Als de
rechter bereid is mee te wer
ken en politie en officier van
justitie voor een snelle contro
le en een eventuele nieuwe
vervolging zorg dragen, dan
kunnen we met de gebruiks-
verordening blijven werken.
Zo niet, dan hebben we inder
daad een 'papieren tijger' ge
baard en zal er niets anders
opzitten dan ons beleid te her
zien".
dit koor ook een kerstconcert
in de Ned. Hervormde Kerk.
De Schelde - Aan de zevende
clubwedstrijd van de hen
gelsportvereniging De
Schelde werd deelgenomen
door 28 visser, waaronder
zeven junioren. Er was spra
ke van een goede vangst.
Uitslag: 1. P. Ocké, 2. G. Pie-
laet, 3. mevrouw Von Hout, 4.
J. Pielaet, 5. W. de Maillie.
De prijzen worden uitgereikt
vrijdag 28 oktober om 20.00
uur in Het Wapen van Zee
land. Tevens zullen op deze
avond de kampioenen be
kend gemaakt worden van
het seizoen 1983.
Handwerkshow - Zaterdag
wordt tussen 13 en 20.30 uur in
het IJzendijkse bejaardente
huis Huize Emmaus een hand-
werktentoonstelling gehou
den. Het handwerk, dat is ver
vaardigd door de bewoners
van het tehuis, zal na afloop
bij opbod worden verkocht.
Tijdens de tentoonstelling kan
men ook terecht voor een kop
koffie met een wafel.
Kamerkoor - Het Zeeuws-
Vlaams Kamerkoor onder lei
ding van F. van Raad zal za
terdag tijdens de avonddienst
(aanvang 19 uur) in de RK-
kerk te IJzendijke diverse lie
deren ten gehore brengen. Za
terdag 17 december verzorgt
Vrouwen voor Vrede - De
werkgroep West-Zeeuwsch-
Vlaanderen van Vrouwen
voor Vrede houdt vandaag een
bijeenkomst in vrouwencafé
Lotje. Deze bijeenkomst be
gint vanmorgen om 9.00 uur en
niet, zoals vorige week in deze
krant stond vermeld, om 21.00
uur.
Kaartavond - De voetbalvere
niging Oostburg houdt vrijdag
een kaartavond in de kantine
op het plaatselijke sportcom
plex. Behalve leden en dona
teurs kunnen ook de suppor
ters een kaartje komen leggen.
Aan bod komen onder meer
bieden en jokeren. Aanvang 20
uur.
Alleenstaanden - Zaterdag 29
oktober houdt de groep alleen
staanden weer een gezellige
avond in zaal Wijffels. Op het
programma staan een verlo
ting en een bingo, terwijl De
Apollo's voor de muziek zor
gen. Iedereen is welkom en de
avond begint om acht uur.
KVO - Het Katholiek Vrou
wengilde Terneuzen houdt
donderdag 27 oktober een bij
eenkomst in de Triniteitskerk
te Terneuzen. De Hulsterse
bioloog G. Sponselee houdt er
een inleiding. De bijeenkomst
begint om 20.00 uur.
Door
Paul de Schipper
DE GEEST van de Gouden
Eeuw moet vaardig worden
over ons. Bouw een nieuw
heden op de goeie dingen uit
het verleden. Hoe mooi pas
sen die gedachten in de Lub-
bers-filosofie over het on
dernemen.
Er is een toeneménde be
langstelling voor het wel-
vaartswonder van de Repu
bliek in de zeventiende
eeuw. Veronica begon een
serie over het Hollands Mi
rakel, de AVRO zendt Sho-
gun uit en in Zeeland wordt
de bouw van een VOC-gal-
joen voorbereid. Aandacht
voor de Gouden Eeuw-revi
val; van stress naar scheur
buik.
In die tijd opereerde van
uit het kleine Nederland de
Verenigde Oostindische
Compagnie. Het was 's we
relds eerste multinational.
In een land van krap 2 mil
joen inwoners telde de Com
pagnie in haar beste jaren
30.000 werknemers. Neder
land voerde oorlog tegen
Spanje. Nederland dreef
handel en Nederland tim
merde, tegen de verdruk
king in. Handelssteden als
Amsterdam, Hoorn, Enkhui
zen en Middelburg becon
curreerden elkaar bij het le
ven.
Tot Johan van Oldebarn-
veldt het zover kreeg dat de
kooplieden met elkaar aan
tafel gingen zitten. Dat was
in 1602, het oprichtingsjaar
van de VOC. Amsterdam
kreeg acht stemmen in het
VOC-bestuur, ook wel be
kend als de Heeren Zeven
tien. Middelburg kreeg er
vier ei) de andere steden elk
eén. De Zeeuwen toonden
zich bij de onderhandelin
gen het minste coöperatief.
Ook later zouden ze regel
matig dwarsliggen. De VOC
liet schepen bouwen en
stuurde expedities uit om
nieuwe handelswegen te
zoeken. In Middelburg liep
in 1650 het galjoen Prins
Willem van stapel.Het was
gebouwd in opdracht van de
Middelburgse Kamer van de
VOC. Het statige VOC-huis
bestaat nog.
„We gaan in dit land ka
pot aan zelfmedelijden. Met
z'n allen een schip timme
ren, daar los je niets mee op,
mar je onderneemt wel wat.
Het heeft meer dan alleen
een symbolische betekenis".
Met die woorden schetst
Piet Roskam uit het Wal-
cherse Meliskerke het ini
tiatief om om zo'n statig an
tiek galjoen na te bouwen.
De bedelbrieven zijn de deur
al uit. De stichting 'Zeilend
VOC-schip' is ook een aan
delen-actie gestart. Deze ac
tiviteiten moeten in septem
ber 1984 een bedrag van
100.000 gulden hebben opge
bracht. Uiteindelijk is een
kapitaal van 8 miljoen no
dig.
Het betreft de kosten van
de vijftig meter lange romp,
de tuigage en de verdere uit
rusting. Als bouwplaats is
voorlopig gekozen voor het
'Zeehonden wer£j e' ,een
hoekje van de oude Vissers
haven van Vlissingen. „Een
prima plek, want je hebt er
de Boulevard als tribune.
Het wordt een toeristische
attractie van de eerste orde".
Roskamp en zijn neo-
VOC-ers zijn zeer enthou
siast. Eén van hen, Geert
Bos, houdt zich al bezig met
het tekenen van een bestek
van de Prins Willem. Een de
eerste doelen van de stich
ting 'Zeilend VOC-schip' is
het maken van een reis naar
Bantam, de zeventiende
eeuwse handelspost waar de
Nederlandse kooplieden de
eerste contacten legden met
het Verre Oosten.
Eén van de grote gangma
kers achter de handelsexp
edities van destijds was de
Middelburgse koopman Bal-
thasar de Moucheron. Hij fi
nancierde mede de reizen
naar Nova Zembla. De his
torische Bantam-reis, onder
leiding van Cornells de
Houtman, was daarentegen
een stiekeme onderneming
van Amsterdamse kooplie
den. De heren vreesden na
melijk concurrentie vanuit
Zeeland en rustten in het ge
niep een kleine vloot uit.
De reis naar Bantam liep
uit op een dramatische tocht.
De vier schepen kampten
met navigatieproblemen, de
scheurbuik sloeg toe en er
deden zich onderlinge con
flicten voor. Uiteindelijk
keerden slechts 89 van de 249
bemanningsleden terug.
Tekenend is de thuis
komst van de Hollandia. Het
schip ankerde op 11 augus
tus 1597 voor Petten, maar
de bemanning was niet meer
in staat het anker op te ha
len. De basis voor de VOC
echter was gelegd. Het zou
de eerste naamloze vennoot
schap ter wereld worden,
een super NV die handel
dreef, slaven transporteerde,
complete oorlogen voerde en
er niet voor terugschrok or
dinaire zeeroverij te bedrij
ven. Denk maar aan de veel-
bezongen Piet Hein en z'n
zilvervloot.
In het jaar 1600 maakten
Mahou en De Cordes met 5
schepen een reis naar Japan
via de tot dan toe geheime
route van Straat Magelhaes.
De Hollanders hielden nogal
huis langs de Chileense kust
en kregen Spaanse schepen
achter hun broek. Uiteinde
lijk zou slechts eén schip op
de Japanse kust landen: de
in Rotterdam gebouwde Er
asmus. Het galjoen kwam
terecht in de baai van Naga
saki.
De geromantiseerde ver
sie van het gebeuren hebben
we op televisie kunnen zien
in de eerste aflevering van
James Clavell's Shogun. In
Japan bevonden zich al Por
tugezen, maar die werden er
na de komst van de Hollan
ders al gauw uitgeknikkerd.
Onze voorvaderen fungeer
den als contact tussen het
geïsoleerde Japan en de rest
van de wereld. Zo calvinis
tisch als ze waren, ze aanba
den op hun knieeën de Ja
panse keizer om hun lucra
tieve handel te kunnen be
houden. Omwille van de
smeer likt de kat de kande-
leer, ook toen al.
ZO ziet het VOC-schip
er op een oude gravure uit
Roskam noemt de op
komst van de VOC een on
voorstelbaar fenomeen:
„Zo'n bedrijf in zo'n klein
pestlandje, daar kunnen we
nu nog wat leren, ook al ging
het niet altijd even netjes".
Hij doelt daarmee op de on
derlinge verhoudingen tus
sen de kooplieden en op hun
ronselpraktijken om perso
neel te werven.
De VOC in
troduceerde de gastarbeider
in Nederland. Vijftig pro
cent van de bemanningen
was van buitenlandse af
komst: Noren, Zweden,
Duitsers en Fransen. Ter il
lustratie; de stuurman van
de Erasmus was een Engels
man.
De Verenigde Oostindi
sche Compagnie blies de Ne
derlandse economie nieuw
leven in. Jan de Witt kon
van de winsten de dure En
gelse handelsoorlogen fi
nancieren. Een deel van het
VOC-rendement eindigde op
de zeebodem.
De Engelsman Rex Cowan
haalde onlangs nog een
klein fortuin uit het Vlie
gend Hert voor de kust van
Walcheren. Dezelfde schat
graver ontdekte enkele ja
ren geleden ook het wrak
van het VOC-schip Hollan
dia bij de Scilly-eilanden en
in de wateren rond IJsland
wordt momenteel gezocht
naar het Wapen van Am
sterdam.
Het zijn allemaal restan
ten van een roemrijke histo
rie, een verleden waar je in
beroerde tijden graag naar
terugkijkt. Een menselijk
trekje,dat zeker. De onder
nemende Zeeuwen willen
met hun VOC-schip dat
stukje geschiedenis laten
herleven. Als het aan hun
ligt zeilt er binnen een paar
jaar zo'n statige driemaster
de Westerschelde op, lave
rend tussen veerboten en
ronkende koopvaarders.
