joaens
VVD over hoogtepunt heen?
Geen hete herfst" in VS verwacht
Toezicht steunde
op de accountant
Uw Gasbedrijf
adviseert.
Ook schijnoverleg
biedt geen ruimte
even..L
UITBLAZEN
VA: ALS
Dakisolatie?
De Tweede
Kamer plat
FRIESE KIEZERS VANDAAG NAAR DE STEMBUS
[utoverzekeri
AMERIKAANSE VREDESBEWEGING VERLIEST ELAN
de Stem comm
Horzels weg
Kok en Lubbers
WOENSDAG 19 OKTOBER 1983
■ACHTERGROND
PAGItj
Intrede
Kiezersgunst
Protest
manifesteren
Stagneren
Tweeslachtig
Alarm over Tilburgsche bleef uit
Apothekers:
147.200 had
f 154.300
noeten zijn
Doodsklap
Alternatief
Premies
Vrijwel zonder proble
men loodste premier
Lubbers vorige week
zijn afslankingsbegroting
door de Tweede Kamer.
We moeten immers bezui
nigen. Iedereen een stapje
terug. Iedereen? Jawel
iedereen. Éénstemmig was
de Kamer er niet over want bij
het nameten van de te nemen
stappen terug was gebleken dat
niet iedereen even lange benen
heeft. Ambtenaren en uitke
ringstrekkers bleken veel lange
re benen te hebben dan loons
laven uit het bedrijfsleven. Ge
lijke monnikken, gelijke kap
pen, ongelijke monnikken, on
gelijke kappen. Zo gezien zit
het dus logisch in elkaar.
Daar was en is niet iedereen
het mee eens, maar de teneur
is: allemaal een stap terug. Den
Uyl probeerde nog wel even
een kurken zak tussen de wal
en het schip te gooien, maar als
het schip te veel vaart heeft,
helpt zo'n buffer niet meer en is
de klap waarmee de wal het
schip keert er niet minder hevig
om. Het enige wat een kurken
zak bij zo'n botsing voorkomt
is dat de schepelingen het
scheepsstaal jankend langs het
graniet van de kade horen
schuren. Een doffe bons wordt
het. De ongelovige kan er de
oren nog even voor sluiten.
Zelfs het gewone, maar georga
niseerde dekpersoneel zag er
het nut niet meer van in en liet
de kurken zakken in het kabel
gat liggen.
Het volk is al lang murw ge
luld. Zelfs het stadium waarin
iedereen nog hoopte dat de an
der zou inleveren, maar dat de
ze kelk aan hem of haar voorbij
zou gaan, is gepasseerd. De po
litici hebben hun werk goed ge
daan. Ze zagen pas als aller-
laatsten dat het potverterend
volk omgeturnd moest worden,
maar omgeturnd IS het nu. Nu
moeten ze, wederom als aller-
laatsten, zelf de bocht nog ne
men want onder het berip
'iedereen' behoren ook de poli
tici te vallen.
Gebaar
Drieëneenhalf procent: wat
zou dat een mooi solidariteits-
gebaar zijn tegenover de amb
tenaren en uitkeringstrekkers,
voor wie ze in het verleden zo
hard hebben gewerkt, maar die
ze nu - noodgedwongen voor
mijn part - zo lelijk in de kou
zetten. Niet dat het echt helpt
wanneer honderdvijftig kamer
leden 3,5 procent van hun gage
vrijwillig inleveren, maar het
gaat om het gebaar. De politiek
vindt het gebaar immers altijd
belangrijk. De buitenlandse po
litiek van Nederland bestaat
voornamelijk uit gebaren.
Een dergelijk opmerkelijk
initiatief hoeven we van de ka
merleden echter niet te ver
wachten. Zij zijn namelijk niet
eens van plan mee te doen aan
de algemene bezuiniging waar
van iedere Nederlander nu al
geruime tijd de nog toenemen
de pijn voelt. Voor eén keer zijn
alle fracties het roerend eens.
Zó eens dat voorzitter Dolman
in hoogst eigen persoon de be
zuinigingsplannen, die minister
Rietkerk voor de Kamer in pet
to heeft, namens alle fracties
zal afwijzen. Dat is een unicum
in Nederland: een kamervoor
zitter die iets zegt. Daar moet
de minister zich te barsten van
schrikken. Het moet wel ernstig
zijn want voor z'n lol kan Dol
man het onmogelijk doen. Im
mers: nu mag hij eens wat zeg
gen en nu moet hij het mede
namens Janmaat doen.
Kwaliteit
De argumenten die de Ka
mer aanvoert zijn precies de
zelfde als die welke we gehoord
hebben uit het onderwijs, de
orkesten, de beeldende kunste-
WIM KOCK
naars, het welzijnswerk, de
krijgsmacht en noem maar op.
We kennen ze uit het hoofd: de
kwaliteit komt in gevaar, 'het ts
een aantasting van het eigen
functioneren'. Voor die argu
menten mag dus de regering
voor mijn part ook nu best doof
blijven.
Wat de Kamer het meest
dwarszit is dat door de bezuini
ging het aantal beleidsmedewer
kers zal moeten dalen en dat
net op een moment dat het
voorlopige ideaal, op elke twee
kamerleden één beleidsmede
werker, binnen bereik leek te
zijn gekomen. Die beleidsme
dewerkers hebben de kamerle
den nodig omdat ze, net zomin
als wij, alles doorzien van wat
het kabinet met zijn legioen
van ambtenaren zoal bekok
stooft. De beleidsmedewerkers
vormen het tegenwicht van de
Kamer tegenover de ambtelijke
denktanks die de regering ter
beschikking staan.
Als u dus de tv-camera door
een vrijwel verlaten vergader
zaal ziet zwaaien dan moet u
niet denken dat alle kamerle
den de boer op zijn om hun
stemvee te raadplegen. Nee,
dan zitten ze in de koffiekamer
met hun beleidsmedewerkers
om zich te laten voorlichten
omtrent de draagwijdte van de
ministeriële speech die daar uit
een luidspreker komt.
Kiezers
Het is natuurlijk jammer
dat de Kamer een aantal be
leidsmedewerkers kwijt raakt,
zoals het jammer is dat het on
derwijs zo meedogenloos wordt
aangepakt, dat de degenen die
hun inkomen van de staat krij
gen extra moeten inleveren, dat
de cultuursector moet inkrim
pen, dat we allemaal minder
krijgen en meer moeten beta
len. Dat is allemaal zeer betreu
renswaardig. En als je het aan
je achterbannen niet meer ver
kocht kunt krijgen dan laat je
ze staken en zo afreageren.
Maar die weg staat Dolman
niet open. Stel je voor: de
Tweede Ka'mer plat. Dan'
wordt zelfs een tv-plaatje van
een volledig lege vergaderzaal
nieuws.
Met wat minder beleidsme
dewerkers om naar te luisteren
houden de kamerleden mis
schien wat extra tijd over om
ook eens naar hun kiezers te
luisteren. Dat zou ook in het
belang van 'hun eigen functione
ren' mooi meegenomen zijn.
Want kunt U, spontaan en
voor de vuist weg, de namen
noemen van vijf kamerleden uit
West-Brabant en/of Zeeland'?
DOLMAN
.namensallen.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H M Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176,
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren;
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41©076-236326
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14. ©01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vllssingen, Torenstraat 5. ©01184-19910
Abonnementen
20,49 per maand; 61,15 per kwartaal of 238,00 per jaar.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties:
Informatie grote advertenties 076-236881
't Kleintje® 076-236882.
Overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20,30 uur
en zondag van 18-30 tot 21 30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek, 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738
T5
Door
Pieter-Jan Dekkers
BAARDERADEEL en Hen-
naarderadeel worden Lit-
tenseradeel. Rauwerderhem,
Idaarderadeel en Utingera-
deel heten in het vervolg
Boornsterhem. En Hemeler
Oldeferd wordt samen met
de oude steden Stavoren,
Hindeioopen en Workum de
nieuwe gemeente Nijefurd.
Wat voor de niet-Fries zo
ongeveer betekent dat de
vaak toch al onuitsprekelij
ke Friese plaatsnamen nog
eens worden uitgebreid met
nieuwe 'vondsten'. En dan
nog tweetalig ook. Maar ook
dat van de in totaal elf alom
bekende Friese steden er
maar liefst zeven worden
ingedeeld bij nieuwe ge
meenten en dus hun zelf
standigheid verliezen: Ijlst,
Sloten, Stavoren, Hindeioo
pen, Workum, Franeker en
Dokkum.
De grootscheepse herinde
ling van een deel van Fries
land zal zeker in de rest van
het land niet onopgemerkt
blijven. En dan niet zozeer
vanwege die nieuwe namen,
maar vooral door de verkie
zingen, die hier vandaag
worden gehouden. Ruim een
kwart van de Friese bevol
king kan daar aan mee doen
en afgezien van plaatselijke
belangen moet de landelijke
betekenis niet geheel onder
schat worden.
Dat was zo het geval bij
de jongste verkiezingen in
Almere, waar de intrede van
de Centrumpartij in de raad
met 9 procent van de stem
men er borg voor stond dat
zelfs het Europese parle
ment zich met het „oplevend
fascisme" in Nederland be
zighield. Dat was misschien
in mindere mate het geval in
de Hoekschewaard, waar de
meeste inwoners een week
geleden naar de stembus to
gen. Zoals het forse verlies
van de VVD en in mindere
mate dat van het CDA daar
geprojecteerd tegen de ach
tergrond van de huidige so
ciaal-economische en maat
schappelijke situatie, zo zal
de uitslag van de verkiezin
gen in Friesland zeker in
verband worden gebracht
met het hefige conflict, dat
tussen overheid en ambte
naren op het punt van uit
barsten staat.
Natuurlijk staan lokale en
regionale verkiezingen
doorgaans in het teken van
lokale en regionale zaken -
zeker in een gebied met een
geringe bevolkingsconcen
tratie. In Limburg en Oost-
Brabant uit zich dat in een
groot aantal plaatselijke lij
sten met de meest uiteenlo
pende namen. Elders in het
land dingen partijen als Ge
meentebelangen en Plaatse
lijk Belang nogal eens mee
naar de kiezersgunst. En
vaak niet tevergeefs.
Bij de verkiezingen van
daag in een deel van Fries
land doen de grote landelij
ke partijen CDA, PvdA en
VVD in alle gemeenten mee.
Ook de Fryske Nasjonale
Partij (FNP) heeft overal
een lijst ingediend. Van de
landelijke partijen doet ver
der alleen D'66 mee in Boon-
sterhem, de Evangelische
Volkspartij in Dongeradeel,
waar ook een combinatie
van SGP/RPF/GPV een
lijst heeft ingediend. De
plaatselijke groeperingen
Gemeentebelang dingen
slechts in enkele gemeenten
mee.
De kiezers in het toekom
stige Scharterland kunnen
uit zeven lijsten kiezen, die
in Gaasterland uit vier.
Bij de laatste gemeente
raadsverkiezingen in 1982
werd het CDA (omgerekend
naar de nieuwe gemeenten)
de grootste met 43,0 procent.
De PvdA werd de tweede
partij met 24,5 procent, ge
volgd door de VVD met 14,3
procent. De FNP wist bijna
10 procent te behalen en Ge
meentebelangen 4,3 procent.
Uit deze cijfers blijkt dat
de Friese kiezers de landelij
ke partijen ook op regionaal
en lokaal niveau 'trouw'
blijven. De enige niet-lande-
lijke partij, de FNP, scoort
weliswaar hoog, maar heeft
het hoogtepunt al weer ach
ter zich liggen.
De vraag is of de kiezer
zich vandaag toch enigszins
laat leiden door de huidige
sociaal-economische en
maatschappelijke situatie.
In dat geval zou dat het
CDA, maar vooral de VVD,
veel stemmen kunnen gaan
kosten. Wat dat betreft doet
zich de vergelijking met de
Hoekschewaard op: ook een
plattelandsgebied, waar
tratitionele partij (het CDA)
nog steeds een bolwerk vaj
belang is.
Interressant is de
de VVD-kiezers hun parts
trouw blijven of uit protesi
tegen het korten van d,
ambtenarensalarissen zjcj
van deze partij afkeren.
VVD recruteert nog stt
een fors deel van de aan.
hang uit het ambtenarenbe.
stand.
Maar het is ook niet uitge-
sloten, dat de FNP van df
huidige malaise profiteert
en veel CDA- en VVD-pr0.
test-stemmers aantrekt, Df
FNP Is, behalve de PvdA,
enige partij die zich d!
voor leent, want gelukkig
heeft de Centrumpartij ner
gens een lijst ingediend.
yiiGCIMSUAU lüUM UBfcH
.eft HAAG - Het verzekeren van de
ellicht binnenkort flink duurder w
nlact commissie motorrijtuigenver
.kil o VTAwvolraian l*c rvf m 1 rüt*é n
raarin
alle verzekeraars zijn verte
heeft de maatschappijen voorg
irem'es te verhogen met maximaal
p[)t<
Dit heeft het bureau voorlichting
■ng in Den Haag dinsdag meegedeeld.
'Reden voor de verhoging is de for
„jng van het aantal schadegevallen ei
■keerde bedragen aan de verzekerde
eerste helft van dit jaar. De t~
Amerikaanse vredesactivisten in actie.
99[
Van onze redactie buitenland
WASHINGTON - Er zal geen sprake
zijn van een „hete herfst" in de Vere
nigde Staten waar de vredesbeweging
aan elan schijnt te verliezen. In feite lij
ken de Amerikaanse pacifisten, in te
genstelling tot wat nu in Europa en
vooral in West-Duitsland gebeurt, niet
in staat te zijn menigten te mobiliseren
om te proberen de plaatsing van kruis
en Pershing-2-raketten tegen te hou
den.
President Ronald Reagan had sedert
zijn komst op het Witte Huis buiten zijn
wil bijgedragen tot de snelle vlucht die
de pacifistische denkbeelden in de V.S.
namen. Zijn anti-Sowjet-snorkerijen
hadden het wantrouwen van een groot
deel der Amerikanen gewekt die onge
rust werden over de risico's van een
kernwapenconflict.
Maar president Reagan heeft ook
door onvermoeibaar te herhalen dat al
leen de slechte wil van de Sowjets de
onderhandelingen in Genève over ont
wapening blokkeert, bij een deel van de
publieke opinie en het Congres de ge
dachten doen veranderen.
De vredesbeweging, een mozaïek van
religieuze groepen en min of meer poli
tieke bewegingen, heeft haar inspan
ningen niet verzwakt. Maar het tijdstip
is niet gunstig daar de plaatsing van 572
Amerikaanse raketten, waarmee in de
cember een begin zou moeten worden
gemaakt, steeds waarschijnlijker lijkt
te worden gezien de impasse waarin het
overleg over raketten voor middellange
afstand (inf) zich bevindt.
De tegenstanders gaan in de komende
weken hoe dan ook manifesteren en
hebben actiedagen belegd voor de pe
riode van 21 tot 24 oktober. In Washing
ton zullen zij een mensenketen om het
Witte Huis vormen. Maar de organisa
toren erkennen dat zij lang niet de om
vang zullen hebben als die in de Bonds
republiek of die van juni vorig jaar in
New York toen 11 miljoen mensen deel
namen.
De kennelijke apathie van de pacifis
ten wordt verklaard door factoren van
politieke aard en de kwestie van de
Zuidkoreaanse Boeing die op 1 septem
ber door de Sowjets werd neergehaald,
maar het is vooral het karakter van de
beweging die daaraan ten grondslag
zou liggen.
In tegenstelling tot de protestbewe
ging die in de j aren zestig tegen de oor
log in Vietnam ontstond, lijkt het huidi
ge pacifisme meer moreel dan politiek
van aard te zijn en lijkt het meer ge
raakt te zijn door de 'nucleaire apoca-
lyps' dan door de plaatsing van Eurora
ketten.
De denkbeelden van de beweging
hebben zich in de V.S. via religieuze be
wegingen verspreid, te beginnen met
protestantse organisaties die traditio
neel tegen geweld zijn zoals Quakers en
Mennonieten.
In het begin van de jaren tachtig zijn
op initiatief van vrouwen veel groepen
ontstaan die zich als belangrijkste doel
stelden het geweten van de Amerikanen
over de risico's van een nucleaire ramp
wakker te schudden, zoals 'Ground Ze
ro' of 'Peace Links', die in het meer con
servatieve midden-westen goed van de
grond kwamen.
wederzijdse en controleerbare bevrie
zing van de kernwbewapening aan
vaarden.
Bij de algemene verkiezingen in 1982
sprak een meerderheid zich bij referen
dums die in negen staten waren georga
niseerd, uit voor een bevriezing op
kernwapengebied. Volgens de jongste
opiniepeiling was 70 procent daarvoor.
Vooral de voorstanders van nucleaire
bevriezing kregen afgelopen voorjaar
een flinke steun in de rug door de brief
van de Amerikaanse bisschoppen, die
tot grote spijt van de Amerikaanse re
gering de kernoorlog als immoreel af
wezen.
In mei jl sprak het Huis van Afge
vaardigden, waar de democraten in de
meerderheid zijn, zich met 278 tegen 149
stemmen uit voor een bilaterale bevrie
zing, gevolgd door een vermindering
van de bewapening.
Het Amerikaanse pacifisme is vooral
geworden tot een nationale, politiek
tweeslachtige beweging, die eist dat de
supermogendheden onmiddellijk een
Maar sedertdien lijkt de bevriezings
beweging te stagneren. Enerzijds heeft
een resolutie in deze zin die bij de Se
naat is ingediend, praktisch geen enkele
kans op aanvaarding. Anderzijds stem
de het Congres in september voor een
militaire begroting waarin goedkeuring
werd gehecht aan de meeste door het
ministerie van Defensie gevraagde
fondsen, waaronder die voor de nieuwe
ballistische MX-raket en chemische
wapens.
Ondanks de terugslagen voor de vre
desbeweging blijft zij wel een kracht
waarmee in de Verenigde Staten reke
ning moet worden gehouden en zal het
vraagstuk van de wapenbeheersing on
getwijfeld een belangrijk thema zijn in
de campagne voor de presidentsverkie
zing van 1984.
door Louis
van de Geijn
AMSTERDAM - Zonder al
te nadrukkelijk te wijzen
hebben minister Ruding van
financiën en president dr.
W. Duisenberg van De Ne-
derlandsche Bank gisteren
de rol van de accountants in
de ondergang van de Til
burgsche Hypotheekbank
onderstreept. De toezich
thouder heeft zich in alle
vertrouwen verlaten op de
verklaringen van de externe
accountant, toen er bij de
Nederlandsche Bank vragen
rezen.
Dat was bijvoorbeeld al
het geval toen in 1979 de ac
countantsmaatschap Dijker
Doornbos als externe ac
countant van de THB werd
opgevolgd door het accoun
tantsbureau Van Dien Co.
De Nederlandsche Bank in
formeerde naar de reden
daarvan bij de directeur
Bouman van de Tilburgsche
en bij de nieuwe accoun
tants. Het ging om de hoogte
van de declaratie, luidde de
verklaring toert..;,«We haden
geen reden om daaraan geen
geloof te hechten", zei dr.
Duisenberg gisteren. De te
rugtredende accountant liet
de Bank overigens toen ook
weten dat de wisseling van
de wacht 'in goed collegiaal
overleg' was gebeurd.
Pas nadat de bom in Til
burg was gebarsten, ging de
Bank toch nog eens navraag
doen bij Dijker Doornbos.
Toen bleek dat er sprake
was geweest van 'een we
derzijdse vertrouwenscrisis,
die zich niet specifiek richtte
op de wijze van financiering
van onroerend goed'.
De commissie-Rijnvos
heeft o.a. de accountant dr
W. Nederstigt van het bu
reau Van Dien Co aan
sprakelijk geacht voor de
gevolgen van het faillisse
ment van de Tilburgsche
Hypotheekbank.
Uit de antwoorden van
minister Ruding blijkt dat
alarmerende informatie
waarover de externe
countant al in een vroeg
moet hebben beschikt, niet is
doorgegeven aan De Neder
landsche Bank. Het ging
o.m. om het verstrekken van
leningen die maar zeer ten
dele waren gedekt door on
roerend goed en dus in strijd
met de statuten van de hy
potheekbank zelf, maar mi
tegen de regels die de te-
zichthoudende Nederlüt
sche Bank stelt.
Dr. Duisenberg had gedu
peerde pandbriefhoudffi
gisteren weinig bemoedi
gends te vertellen. Hij be
vestigde dat met het ver
strijken van de tijd hun be
langen in verhouding tot de
vorderingen van de vers
trekkers van onderhandse
leningen sterk afnemen. In
de contracten van de laatste
schuldeisers zijn namelijk
hoge boeteclausules opgeno
men, waardoor de vorderin
gen snel toenemen. Overi
gens zouden pandbriefhou
ders elk ten hoogste 35.000
hebben kunnen ontvangen
wanneer zij hun stukken op
naam hadden laten stellen.
Gem
-^STEMMING OVER
0RMINKOMENS
)EN HAAG (ANP) - De
lorminkomens' voor apothe-
ers, tandartsen, verloskundi-
en, fysiotherapeuten en
efentherapeuten Cesar en
lensendieck komen voor 1983
■ts onder het niveau van 1982
liggen: honderd gulden la-
er.
Dat hebben minister De Ko
ling van Sociale, Zaken en
taatssecretaris Van der Reij-
,en (Volksgezondheid) beslo
en.
Het norminkomen is het in-
;omen dat de bewindslieden
■oor een bepaalde categorie
Tije-beroepsbeoefenaren
ianvaardbaar vinden.
Voor apothekers gaat dit
aar een aanvaardbaar inko
mensniveau gelden van 147.200
julden, voor tandartsen van
.35.400 gulden, voor verlos-
;undigen van 64.800 gulden,
ysiotherapeuten van 67.400
;ulden en voor de oefenthera-
leuten van 58.300 gulden. Al
leze inkomens komen ten op-
ichte van 1982 honderd gul
len lager uit.
De apothekers hebben be-
jwaar tegen de manier waar
de norminkomens worden
■reiend.
DE
hei
nie
bijs
ten.
Re
moe
selij
omd
ble
De
schet
Heij
hand
mer
Gem
Me
lieten
uit.
meen
de bij
onov
kome
Va
bij h
kome
ling
bijst~
meen
litieg
kritie
reke
teerd
len v
ten,
ande
men.
He
groti
getall
die
het
hele
tuati
(ADVERTENTIE)
A A /Jt
IISSCHIEN was het toch nog niet zo'n
et CDA gelanceerd, om de contacter
irbeteren. Zouden de perscontacten
in optimaal zijn dan hadden wij vanda
en waarom de Tweede Kamerfractie
p dit moment twee lastige fractiegeno
cholten uit het parlement probeert te w
Dit tweetal heeft niet de schouders wi
ast. Maar zij vervullen op het Binnenhc
in wel een nuttige horzelfunctie. Als
et CDA tot een zo zorgvuldig mogelij
n belangen aan het CDA-programma.
Worden nu ook alle CNV-ers die nog
oyeerd?
Zonde, al die kostbare warmte die zo maar
verdwijnt. Isoleren kan een uitkomst zijn. Alleen: hoe,
wat, waar? Informeert u eens bij uw Gasbedrijf.
Dil is een publicatie van de in VEGIN samenwerkende Gasbedrijven
Door tdo Broersma
DEN HAAG - De opzet, die
de FNV voor het overleg van
het kabinet met werkgevers
en vakcentrales had be
dacht, mislukte gisteren
jammerlijk.
De FNV-delegatie zou di
rect de tassen pakken en op
stappen, als het kabinet
geen ruimte zou geven voor
het.FNV-herstelplan, dat de
koriingen van 3 ti> procent op
■de inkomens van het (semi-
)overheidspersoneel en de
uitkeringstrekkers van tafel
wil en de investeringen wil
stimuleren.
De FNV wilde duidelijk
voor de achterban demon
stratieve munt uit de bijeen
komst slaan door de onwrik
baarheid van het kabinets
standpunt te tonen.
Het liep allemaal wat an
ders.
FNV-voorzitter Wim Kok
kreeg als eerste het woord.
Achtereenvolgens gaven de
voorzitters van de andere
vakcentrales en de werkge
versorganisaties hun beken
de riedel aan opvattingen
weg. Joris Schouten, van de
KNBTB, kwam als laatste
aan het woord. Het kabinet
vroeg een korte schorsing.
In omgekeerde volgorde
begon premier Lubbers aan
de beantwoording. Schouten
het eerst en Kok het laatst.
Terwijl elders in Den Haag
een paar duizend woedende
FNV-leden op de FNV-
voorzitter zaten te wachten
moest de FNV-delegatie op
het laatste woord van Lub
bers wachten.
Kok vertrok daarna als
nog naar de achterban. Vi-
ce-voorzitter Herman Bode
mocht in het SER-gebouw,
waar het overleg plaats had,
uitleggen waarom de FNV
niet eerder de jas had aan
getrokken. Bode ging daar
bij wat verder dan Kok. Het
mooie sociale overleg dat we
hebben opgebouwd heeft
een doodsklap gekregen, zei
Bode met onderkoelde stem.
Bij terugkeer stelde Kok dat
de overlegdeur op een kier
na dicht zat.
Minister De Koning (so
ciale zaken en werkgelegen
heid) gaf na afloop nog eens
aan dat er over enkele bij
stellingen is te praten. Dat
zijn die, die de Kamer wilde
en waar het kabinet nog na
der beraad over heeft ge
vraagd. Te denken valt aan
afzien van het schoolgeld
plan, de uitkeringen aan ge
meenten voor de bijstands
wet, de woonlasten en de
aanwijzing van het perso
neel bij de omroepen en so
ciale fondsen tot trendvol
ger. Maar ook over de in
breng van de sociale part
ners moet nog worden ge
praat. Bovendien moet mi
nister Rietkerk (binnen
landse zaken) op 2 november
nog met de ambtenarenbon
den gaan overleggen. U kunt
er niet van uitgaan dat er in
de voorstellen wordt ge
schrapt maar ze zijn ook
niet onaantastbaar, zei De
Koning.
De extra arbeidstijdver
korting met evenredige
looninlevering, die de Twee
de Kamer bepleitte als mo
gelijke bijdrage om de kor
tingen geheel of gedeeltelijk
in te slikken, is een alterna
tief, waar het kabinet over
nadenkt. Maar zowel werk
gevers als vakcentrales wil-
len daar niet aan, omdat dan
de moeizaam tot stand geko
men cao's, die tot 1985 lopen,
moeten worden opengebro
ken. Het kabinet wijst een
looningreep, om extra ar
beidstijdverkorting moge
lij k te maken, af.
Blijft voor De Koning
over een verhoging van de
sociale premies. Dat is een
weg, die ook het CNV open
houdt.
Overigens - ook niet
onbelangrijk - wel in combi
natie met een lagere huur-
en aardgasprijsverhoging,
afzien van de inflatiecorrec
tie (een belastingmaatregel
die de hogerbetaalden ten
goede komt) en als belang
rijkste voorwaarde: een ge
lijke inkomensbehandelingi
waarvoor het CNV IV2 pt°'
cent wil inleveren. De kor
ting van 3Vs procent op
inkomens van het (semi-
)overheidspersoneel en Je
uitkeringstrekkers moet dan
van tafel.
De FNV heeft zich nie'
uitgesproken tegen premie
verhoging. Deze vakcentrale
stelt daarbij ongeveer de
zelfde voorwaarden als het
CNV.
Het kabinet heeft van
werkgevers geen problemen
te duchten. Als de lastenver
lichting van ruim 1,5 mil
jard maar doorgaat.
Het positieve aan hel
schijnoverleg van gisteren®
het feit, dat de overlegdeur
niet definitief is dichtge-
knald. Er wordt nog gepraat
maar er is weinig of t
ruimte. Waar het toe dient
en leidt zal begin november
blijken. De partijen hebW
de stellingen betrokken.
EN frontale botsing tussen kabinet ei
'endbaar geworden nu minister-presid'
leuw geweigerd heeft zijn bezuinigings
oor de FNV gewenste zin ingrijpend te
'tter Kok, bijgevallen door Van der Mei
en wenst te nemen met wat (nog niet
ijstellingen op onderdelen. Vakbewegin
nkele dagen de tijd om zich op hun d
"9 te bezinnen. De beslissing over het
'a korting op de ambtenarensalarissen
erst op 2 november aanstaande. De Ft
oucie in een radicale ommezwaai van
an nu reeds wordt gemobiliseerd voor
stakings-)acties. De 'hete herfst' is
'aarschijnlijk op Allerzielen.
1 kok heeft voorspeld dat de algemeni
Uur - waarmee de FNV nu ultimatief dn
erhoudingen in ons land voor geruimte
®TZeg maar verzieken. Die voorspellir
po kunnen worden. In grimmiger vc
V-voorzitter nu voorziet. Immers, 00
eningen verdeeld. Chaotische toestar
i de daaruit resulterende kwalijke ge>
'erst zwakke economie, kunnen licht
arzaken tussen actieven en niet-actiev
®r?t ln de beschutte overheidssector
ent staande arbeiders in de particulier
akingen die het maatschappelijk Ie
1 publiek als uiterst hinderlijk worden
p e st'Ptheidsacties van nu - kunnen
weging doen ontstaan met alle politie
uw Thatcher is bijvoorbeeld op die
men. Bovendien heeft een politieke s
v mee - onvoorspelbare, maar in ied
an°p, democratisch bestel. Reden
wil weten. Weet Kok zeker dat de kr
'n de hand te houden zijn?
n. 0 s,aat natuurlijk zelf ook onder ge
tan h 6 n'e* kanaliseert kan het, zoals 1
e' Seval is, tot een spontane uitt
ij ,,Pers moet zich van dit alles bewust 2
arm 2''n kant tcrt nu toe voldoende ge
■pi/9 met de vakbeweging te voorkomt
ratcm°ch behoor|ijk steken, dat vooraai
iaie 0 V00r bun üdmaatschap bedanken
pc w®ez'cbt verloren heeft en de 'goed
es duivels zijn.
et fmw rs staa* echter 00k onder zwari
aor e be,ekent de oplossing voor de
n®fn helangrijk deel doorschuiven n
ien f! a?ht kuhbers - terecht - volstrek
'eoin i aldus handelend het kabinet
Rsvr|jheid in de discussie met de v:
ino tS aar de marges die er no^ zijn
nL°' nu toe nog niet tot het uiterste
!r2l °no°m van zijn kaliber mag verlang
en met iets beters voor de dag kom
