eveiix
UITBLAZEN
Spoken aan de
Perzische Golf
FNV EN CNV: eten
wat de pot van
Lubbers schaft?
Ziekteverzuim
zit soms in 'n
klein hoekje
kamerlede
oevloed Fr
P
eelautom
Het heerst
weer veel
ACHTERGROND5
Spijt
Haags
hoogstandje
Agenda
NOV heeft
JESTEMCOMM/
rede verdienen
DINSDAG 18 OKTOBER 1983
Bange dromen over scenario's voor een derde wereldoorlog
Hormoes
Spel
Washington
Philips presenteert onderzoek
over 'werken/niet werken'
[en HAAG - Minister Ru
it de zelfstandigenaftre
Maatregel - geldt voor all
iet alleen voor de onderne
jen tot 80.000 gulden zoals d
og dit jaar
itspraak
iijnproces
be-
WAT heet ziek?
Vorige week
woensdag meldden
nnjn collega's op deze
plaats dat mijn rubriek
niet verscheen vanwege
mijn 'ziekte'.
Daar schrok ik zelf
van. Het klonk zo zwaar
ziek. Een verkoudheid
schouw ik niet als een ziekte.
Het is meer een ongemak. Je
hoeft er van de dokter ook niet
voor binnen te blijven en een
eerlijke dokter geeft al voor je
het vraagt toe dat de medicij
nen, die hij eventueel wel wil
voorschrijven wanneer je daar
op staat, waarschijnlijk niet
helpen.
Tegen verkoudheid is geen
kruid gewassen. Er heerste 'flu'
in mijn Engelse vriendenkring,
toen ik daar ruim twee weken
geleden een etmaal op bezoek
was. maar ik dacht dat ik me
bij die gelegenheid voldoende
had ontsmet met vuurwater van
de Hooglanden. Een dag of tien
geleden, op een van die warme
dagen, zat ik te vergaderen. Zo
maar ineens kriebelde er iets in
mijn keel dat niet gemakkelijk
weg te slikken bleek. Ik kreeg
het ook een beetje koud zodat
ik m'n jasje aantrok. 'Dat zou
wel eens raak kunnen zijn',
dacht ik nog en daardoor herin
ner ik me dat moment.
Het duurde toch nog vier
dagen eer de verkoudheid door
zette. Snotneus, kriebelhoest,
branderig gevoel in de keel als
of je nadorst hebt. Ik ben eraan
gewend. Wie niet? Bij mij is het
elk jaar wel minstens twee keer
raak. Steevast na carnaval en
soms in de herfst, maar zelfs
ook wel eens in de zomer.
Heel af en toe is zo'n ver
koudheid om de een of andere
reden wat zwaarder dan an
ders. Bonzend hoofd, het ge
voel alsof er een knikker achter
je ogen rolt wanneer je opstaat
en een door het hele lichaam
stromende lamlendigheid.
Mentholballen
„Het heerst veel", zei de
man van het GAK die al op de
ochtend van de tweede dag
kwam opdagen, maar het des
ondanks te druk had om een
kop koffie te drinken. Ik lag
nog in bed. Ik hoorde hem zeg
gen dat hij wel naar boven wil
de komen.
'Nee, nee'.', riep ik haastig,
'ik kom wel naar beneden'.
Zo'n man aan je bed ontvan
gen, dat lijkt me nu écht ziek
zijn. Dat doe je niet wanneer je
alleen maar verkouden bent.
„Ik hoor het al", zei de be
ambte toen ik kuchend de ka
mer binnenkwam, „het heerst
veel." Of ik er de dokter bij had
gehaald, vroeg hij plichtmatig.
De dokter? Voor een verkoud
heid? Een paar jaar geleden
ben ik eens naar de dokter ge
gaan omdat ik vond dat mijn al
veertien dagen durende ver
koudheid wat lang aanhield.
De dokter bleek helemaal niet
verontrust door die termijn.
„Het gaat wel over", zei hij na
me voor alle zekerheid toch
even te hebben onderzocht,
„als je veel last hebt van het
hoesten, zou je een hoestdrank-
je kunnen proberen."
„De beste hoestdrank die ik
ken is een stevige groc van cog
nac en citroen", probeerde ik.
„Heel goed", zei de dokter,
daar slaap je ook uitstekend
van." Verder werk ik soms ook
wel met die menthol-ballen die
je oplost in kokend heet water.
Met je hoofd onder een hand
doek probeer je dan de dampen
zo heet mogelijk op te snuiven.
Of het helpt en de verkoudheid
'los maakt' weet ik niet, maar
ik vind de uitwerking van die
hete damp op de huid van m'n
gezicht weldadig. Daarvoor al
leen al zou ik een stoombad ne-
W1M KOCK
Weekendvermaak
Het zou eigenlijk een com
fortabele ziekte moeten zijn. Je
hebt opeens zeeën van vrije
tijd. Het eerste waarnaar m'n
gedachten uitgingen, nadat ik
de knoop had doorgehakt en
me ziek had gemeld, was de
stapel boeken die de laatste
maanden naast m'n bureau
heeft liggen groeien. Toevallig
had ik ook net een nieuwe Dick
Francis in huis gehaald en een
twintig jaar oude thriller van
Gavin Lyall die ik nooit gele
zen had.
Zulke boeken koop ik spe
ciaal voor de zaterdagavond. Ik
begin er pas laat aan en ik ein
dig zelden voor vier uur, half
vijf in de ochtend. Ik vind dat
nog steeds het toppunt van
weekendvermaak; zo'n nacht
doorlezen in een stil. slapend
huis.
Zowat een hele dag heb ik
erover gedaan om te beslissen
wie ik eerst zou pakken: Fran
cis of Lyall. Ik viel telkens in
slaap, het soort lichte, sluime
rende slaap waarbij je soms
ook een doezelige toestand be
reikt waarin je je niet eens rea
liseert dat je in feite wakker
bent. Het lijkt dan of je droomt
in vervolg-afleveringen. Af en
toe schrok ik wakker en dan
waren mijn gedachten weer bij
Francis of Lyall. Gelezen heb
ik die dag niet meer. En de
daarop volgende dagen niet
veel.
Vast patroon
De onverwachte verkoud-
heidsvakantie valt tegen. De
eerste drie dagen doe je niets.
Je ligt hoogstens voortdurend
te bedenken wat je zou kunnen
doen. In de loop van de derde
dag begint het wat beter te
gaan. Dat is tot en met deze
keer vaste prik geweest, een
vast patroon.
Niets ernstigs. Geen ziekte
dus. Een ongemak slechts,
maar niet iets om naar uit te
kijken. Ook niet wanneer je er
met goed fatsoen bij thuis kunt
blijven want als je flink verkou
den bent kun je niet eens be
hoorlijk nadenken, laat staan
lezeniohschrijven.
NOOT: U merkt dat ik hierbo
ven het woordje griep verme
den heb. Ik merk wel dat veel
mensen een verkoudheid griep
noemen, maar volgens mij zijn
er verschillen al zou ik niet we
ten welke. Naar mijn idee had
ik geen griep en was ik gewoon,
zij het wat zwaar, verkouden.
Het verklarend handwoorden
boek van Koenen noemt ver
koudheid dan ook als een bij
verschijnsel van griep, 't Is maar
dat u weet wat u (niet) heeft
wanneer u het krijgt, want het
heerst.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllir
T5
PAGINA
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v
Directie drs. J.HM. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55. Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26. ©01640-36850.
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28 01608-21550.
Goes, Klokstraat 1 ©01100-28030
Hulst, Steenstraat 14. 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14 ©01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9. ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Abonnementen:
20,49 per maand, f 61,15 per kwartaal of 238100 per [aar
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorgmg tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Centrale melding (ook op zaterdag) 076-236888
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties
Informatie grote advertenties 076-236881
t Kleintje ©076-236882
Overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties
Postgiro 1114111 - ABN rek 520538447
NCB rek 230301584 - Rabo rek 101053738.
Door Pieter Eggen
HET kruitvat van de Perzi
sche Golf rookt weer. De
sluimerende oorlog die Irak
en Iran de laatste drie jaar
tot het voeren van een ab
surd spiegelgevecht inspi
reert heeft de laatste weken
letterlijk en figuurlijk weer
nieuwe munitie gekregen.
En, zoals dat al zo vaak is
gebeurd, maakt ook nu een
nieuwe dreiging aan de Golf
de (vooral westerse) geesten
weer wakker die de bange
dromen van derde wereld
oorlog-scenario's op het be
hang tekenen.
De jongste activering van
het conflict is niet in de laat
ste plaats een westers pro-
dukt. Ruim een maand gele
den overwoog Parijs publie
kelijk Irak de uiterst moder
ne Mirage Super-Etendard-
vliegtuigen te leveren,
waarmee Irak de gevreesde
Exocet-raketten (eveneens
van Franse makelij) tot le
ven zou kunnen brengen. De
Iraakse leiders maakten bij
na gelijktijdig bekend waar
tegen de 'slimme' Exocet-ra-
ket ingezet zou kunnen wor
den: de olierafinaderijen
van Iran op en bij het eiland
Kharg, in de Perzische Golf.
Op die manier zou Iran van
zijn 'levensader' en zijn on
verzettelijkheid op het slag
veld beroofd worden.
Wie dacht dat de nieuwe
dreiging Teheran ook tot
minder starre opvattingen
zou brengen en onderhande
lingen mogelijk zou maken,
kwam bedrogen uit. De
Iraanse leiders, parlements
voorzitter Rafsandjani
voorop, pareerden de zet
ogenblikkelijk met een veel
dreigender zet en wel met de
afsluiting van de Straat van
Hormoes. Door deze zee
engte, die door Iran nage
noeg geheel beheerst wordt,
vervoeren de belangrijke
olielanden hun olie naar hun
westerse klanten.
Het is overigens van be
lang te weten dat Iran ook in
eigen vlees zou snijden. Ook
haar olie gaat via de Hor
moes naar de klanten (voor
al Japan).
Iran dreigde, kort nadat
de oorlog in september 1980
uitbrak, al met het afsluiten
van de Straat, maar het
stagnerende Iraakse offen
sief en het langzame herstel
van de Iraanse frontpositie
maakten dat aan het dreige
ment geen uitvoering hoefde
te worden gegeven.
Er is ook een technisch be
zwaar. In tegenstelling tot
wat nogal eens gedacht
wordt is het niet zo dat de
Straat onbevaarbaar zou
worden, als Iran er enkele
tankers in zou laten zinken.
Daarvoor zouden zeker 60
mammoet-tankers nodig
zijn. De enige effectieve en
betaalbare manier om de
Straat te controleren zou
zijn om met een constant
spervuur de doorgang on
mogelijk te maken. Dat laat
ste alternatief heeft het risi
co dat het internationaal in
grijpen dichterbij zou kun
nen brengen. Als Iraanse ar
tillerie 'toevallig' ook niet-
Iraakse schepen zou treffen,
die bij Hormoes passeren,
zou dat natuurlijk niet on
beantwoord kunnen blijven.
De 'internationalisering'
van het conflict is toch al
een factor, die voortdurend
Een van de door Irak in brand geschoten Iraanse
oliebronnen.
- FOTO ARCHIEF DE STEM I
De Straat van Hormoes
vervult een essentiële rol
in het politieke spel
- CARPRESS
op de achtergrond speelt en
de affaire dan ook tot een
uitermate belangrijke
maakt. Enkele jaren geleden
braken stormen van emoties
los toen de Britse premier
Thatcher het idee lanceerde
om een speciale Navo-macht
(Rapid Deployment Force)
in te stellen, die ook buiten
het Navo-gebied moest kun
nen ingrijpen als de interna
tionale situatie daartoe zou
nopen. Als voorbeeld noem
de Thatcher toen het Golf-
gebied.
De hele Iraaks-Iraanse
oorlog is voor een belangrij k
deel te danken aan interna
tionaal diplomatiek spel.
Nooit bevestigde (maar wel
waarschijnlijk gemaakte)
berichten wilden indertijd
dat het de Amerikaanse in-
lichtendienst CIA was die
Bagdad aanspoorde om een
'oude rekening' met Iran te
vereffenen. Het toen militair
zwak geachte Iran zou met
een kordate 'blitzkrieg' voor
de westelij ke invloedssfeer
te herwinnen zijn. In ruil
daarvoor zou Irak de con
trole over de delta van Euf-
raat en Tigris (een oude ge-
biedsaanspraak) krijgen.
Het liep, zoals we weten, to
taal anders.
Iran ving de venijnige
Iraakse aanvallen doeltref
fend, maar met gigantisch
verlies aan mensenlevens
op, verleidde de binnendrin
ger tot een geldverslindende
loopgravenoorlog en sloeg
genadeloos terug op het mo
ment dat het van de zwaar
ste aanslagen hersteld was.
De Iraakse troepen verloren
al het gewonnen gebied te
rug en moesten zelf in het
defensief. Iraanse aanvallen
om de loop van de oorlog he
lemaal om te keren met een
driefronten-oorlog, die uit
eindelijk naar Bagdad moest
voeren, bleek evenmin erg
succesvol.
Intussen waren de oorlog
voerende naties niet bereid
om op eikaars 'vredesvoor
stellen' in te gaan. Teheran
overtrof Bagdad daarbij in
stijfkoppigheid, door gigan
tische schadevergoedingen
en de kop van de Iraakse lei
der Hoessein te eisen. De mi
litaire en diplomatieke on
wrikbaarheid van Teheran
(ook 'gunstige' aanbiedingen
van Irak werden afgewezen)
rekte de oorlog en maakten
daarmee dat de geldnood
voor Hoesseins regime gro
ter kon worden dan de 'vre-
desnood'.
De jongste ontwikkeling
in het conflict is een recht
streeks produkt van die om
standigheid. Steeds vaker
moest Irak aankloppen bij
de bondgenoten. Met name
Saoedi-Arabië en de Vere
nigde Arabische Emiraten
hebben behoorlijk diep in de
buidel moeten tasten, maar
zijn de laatste tijd (als ge
volg van de economische
neergang) heel wat minder
scheutig.
Een eigenzinnige rol was
er voor de Fransen wegge
legd, die in ruil voor goedko
pe olie de Iraakse wapen
technologie op hoog niveau
hield. In een vroeg stadium
leverde Parijs Irak al de
geavanceerde Exocet-raket,
die wereldnaam maakte in
de Falkland-oorlog. De wa
pens waren niet bruikbaar,
omdat de lanceermogelijk-
heid ontbrak. Die ontstond
wel toen Parijs enkele we
ken geleden aankondigde, de
veel eerder aangegane ver
plichting om Irak vijf Su-
per-Etendards te leveren
zou nakomen. Minister van
buitenlandse zaken, Cheys-
son, argumenteerde dat al
leen op die manier de ineen
storting van het Iraakse re
gime verhinderd zou kun
nen worden; de werkelijke
reden was dat Parijs zijn
voordelige olie-vergoeding
niet wil verspelen. Boven
dien zitten de Fransen al zo
diep in het Iraakse 'spel' dat
een weg terug niet mogelijk
lijkt.
Het Franse besluit riep
niet alleen de genoemde
Iraanse reactie op; ook de
Amerikanen bleken nauwe
lijks te spreken over het so
listische Franse optreden.
Washington houdt de mar
ges van het Midden-Oosten
conflict het liefst in eigen
hand, in zoverre het daartoe
de mogelijkheden beschikt.
Naast druk op Parijs heeft
Washington nu zelf besloten
'handelend' op te treden. Een
vlootmacht, die doorgaans
in de Indische Oceaan ge
reed wordt gehouden, zou
zich beschikbaar moeten
houden voor eventueel in
grijpen (of het dreigen daar
mee). Verder houden de
Arabische Golfstaten op dit
moment gezamenlijke oefe
ningen in het gebied - met
als toekomstideaal de vor
ming van een söort eigen
Navootje - en tot slot pro
beert Washington de Saoe-
di's zover te krijgen dat ze
ook met hen nog militair
machtsvertoon aan de Golf
ten toon gaan spreiden.
De Amerikanen zullen
wel niet verwachten dat Te
heran door al dit wapenge
kletter tot inkeer komt. De
geschiedenis leert tot nog toe
anders. Iran, van haar kant,
zal overigens ook niet zo snel
tot het uitvoeren van dreige
menten besluiten.
De geesten, die rond de
Golf waren, mogen nog zul
ke spookverschijningen zijn,
voorlopig blijven het niet
meer dan donkere schadu-
VANDAAG om half tien
scharen zich vijftien man
nen rond een tafel in het ge
bouw van de Sociaal-Econo
mische Raad in Den Haag.
Ze worden geacht overleg te
voeren over het beleid van
het kabinet-Lubbers in 1984.
Maar de kans is groot dat
het bij het afsteken van een
serie 'grijsgedraaide' mono
logen blijft. De slotvraag is
voor Lubbers: „En, mijnheer
Kok en Van der Meulen,
gaat u nu staken?".
Op 10 oktober verstuurde
minister De Koning (Sociale
Zaken) een brief naar de
'leiders' van ons bedrijfsle
ven: de vakbondsleiders
Kok (FNV) en Van der Meu
len (CNV), de werkgevers
voorzitters Van Veen (VNO)
en Van Eijkelenburg (NCW)
en nog zes anderen: „Mede
namens de Minister-Presi
dent, de Minister van Econo
mische Zaken, de Minister
van Financiën en de minis
ter van Binnenlandse Zaken
deel ik u mede, dat een dele
gatie uit het kabinet graag
met u van gedachten zou
willen wisselen over het in
1984 te voeren sociaal-eco
nomisch beleid".
Meestal wordt zo'n uitno
diging met graagte gelezen.
Maar toen de vertegenwoor
digers van werkgevers en
werknemers deze brief on
der ogen kregen, begon de
Tweede Kamer juist aan het
grote debat over de Miljoe
nennota 1984 en het sociaal-
economisch beleid voor dat
jaar. Het eind van dat parle
mentaire lied was dat het
CDA-VVD-koor het refrein
van Lubbers meezong:' de
uitkeringen en ambtenaren
salarissen met 3,5% omlaag.
Wat is nog de zin van over
leg over dat sociaal-econo
misch beleid nu Lubbers de
handtekening van de Ka
mermeerderheid al onder
zijn plannen heeft?
Géén politicus uit het re
geringskamp zal deze vraag
bevredigend kunnen beant
woorden, tenzij men genoe
gen wil nemen met een
dooddoener als: „Praten
heeft altijd zin". En natuur
lijk, als de werknemers plot
seling bereid zijn 5% loon
extra in te leveren, dan ont
staat er een nieuwe situatie.
Maar ja, als? Als een kat een
koe was, kon je haar melken
en als Lubbers morgen lid
van de CPN wordt, zou
Woensdrecht misschien wel
een nationaal vredeskamp
worden. Als
Maar FNV en CNV heb
ben toch al vaak genoeg la
ten weten niet bereid te zijn
tot verdere stappen? En het
kabinet heeft toch ook al la
ten weten niets in te willen
leveren van de bezuinigin
gen als FNV en CNV niet
bereid zijn tot extra inko
mensoffers van de werkne
mers in de bedrijven?
Hij zal andere woorden
gebruiken, maar de strek
king van Lubbers' bood
schap vandaag is: eten wat
de pot schaft. De werkgevers
hebben mes en vork al bij
zich, maar Kok (die zich bij
aanhoudende ziekte laat
vervangen door Herman Bo
de) en Van der Meulen zul
len van tafel opstaan en de
vijf ministers hun alterna
tieve menu voorschotelen
Door Louis van de Geijn
UTRECHT - Opvallend hoog
verzuim heeft soms onver
moede oorzaken. Onderzoe
kers van Philips merkten
dat de torenhoge cijfers bij
de vestiging in Doetinchem
vooral werden veroorzaakt
door de jongere ploegenwer-
kers.
Wat bleek? De heren had
den er de pest in als ze het
woensdagse tv-voetbal
moesten missen. En om het
niet te veel te laten opvallen,
meldden ze zich ook wel een
op maandag of dinsdag ziek.
De onderzoekers gingen
met de betreffende groep
aan tafel zitten en werkten
een oplossing uit. Wie zin
heeft, kan nu op de voetbal
avonden een kwart snipper
dag opnemen. Op verzoek
van de liefhebbers zelf zijn
in de kantine tv-toestellen
geplaatst. Het verzuim is
mede door deze zet drastisch
gedaald.
De clou, voegt Philips ver-
zuimdeskundige D. Verbaan
hier aan toe, is niet zo zeer
dat tv kijken, maar het feit
dat er nu eens met de men
sen zelf wordt gepraat over
dingen die hen hinderen.
Twee jaar lang is er bij de
Nederlandse Philipsbedrij-
ven onder leiding van Ver
baan studie gemaakt van het
verzuimverschijnsel. Twee
ëndertig psychologen, socio
logen en artsen kwamen
tenslotte met een stapel van
27 wetenschappelijke rap
porten. Gevoegd bij enkele
videofilms en ander demon
stratiemateriaal vullen die
een forse reiskoffer waar
mee nu het Zaltbommelse
bureau Thema de markt op
wil gaan. Geen trukendoos,
haast zich Verbaan te zeg
gen, maar wel een bruikbaar
hulpmiddel voor grote en
middelgrote bedrijven die
ernst willen maken met een
verzuimbeleid.
Ziekteverzuim komt on
dermeer voort uit onvrede,
zegt Verbaan. Net als sta-
kingen, sabotage, de kantjes
er af lopen. Volg met een
stopwatch een dag lang tien
mensen in een willekeurig
Nederlands bedrijf en je
weet waarom Shell zijn tan
kers in Korea moet laten
bouwen, beweert hij. Ar
beidsverzuim binnen het be
drijf zelf - te laat komen, te
vroeg gaan, krantje lezen,
onnutte dienstreizen - is
waarschijnlijk net zo ziek
makend voor een bedrijf als
ziekteverzuim.
Kantoorpersoneel is veel
minder vaak ziek dan pro-
duktiemedewerkers. Maar
op kantoor kan intern ver
zuim veel gemakkelijker
worden verstopt. Verbaan
waagt het daarom te stellen
dat het totale arbeidsver-
ZIEKTEVERZUIM is,
hoewel dalend, nog steeds
een ernstige kwaal in het
Nederlandse bedrijfsleven.
Uit de praktijk van de
laatste jaren is gebleken
dat gerichte aandacht voor
dit verschijnsel snel tot
verbetering kan leiden
Bij Philips is twee jaar lang
studie gemaakt van
verzuim Het resultaat is
(letterlijk) een koffer vol
rapporten. Eén van de
conclusies: ziekteverzuim
is maar één van de vormen
van niet-werken. En de
werkelijke ziekte schuilt in
de onvrede op het werk De
mensen moeten meer
plezier kunnen hebben in
hun werk.
Maar intussen loont het
zeker de moeite om het
ziekteverzuim aan te
pakken. Hoe Philips dat wil
doen, wordt vandaag
uiteengezet tijdens een
congres in de Utrechtse
jaarbeurs, onder de titel
'Werken/Niet Werken'
IMSUAG 18 OKTOBER 1
zuim op kantoor en in de fa
briek ongeveer gelijk is.
Maar dat interne verzuim
is zo veel moeilijker te regi
streren en aan te pakken.
Meestal is het een soort af
delingscultuur geworden die
zich niet één-twee-drie laai
veranderen. De aandacht
gaat dus toch maar weer uit
naar het ziekteverzuim. Die
betaalt zich voor het bedrijf
terug in lagere verzuimkos-
ten.
Bij de Philipsbedrijven
staat elk procentje ziekte
verzuim voor zo'n 40 mil
joen direct. Met de indirecte
kosten erbij (verstoring vu
de organisatie e.d.) gaat hel j
om het dubbele. De afgelo
pen jaren is bij Philips iel
verzuimcijfer met enfcle
punten gedaald. Dat gS
overigens ook voor het te
drijfsleven als geheel, wan
Philips dan nog een pro
centje onder zit.
Het belangrijkste meet
punt voor het resultaat van
een 'verzuimbeleid' is vol
gens Verbaan echter
kwaliteit van de produktie.
Het beruchte verschijnsel
van de 'maandagauto' be
wijst dat aanwezigheid op
zichzelf ook niet alles
Verbaan heeft in Japan
rondgekeken en gelooft dat
bijvoorbeeld het instellen
van kwaliteitskringen op de
werkvloer erg nuttig kan
zijn voor de motivering van
de mensen.
„Als een Europese fabri
kant een fout produkt terug
krijgt van de handel, belandt
dat stilletjes in een maga
zijn. In Japan krijgt de man
achter de machine het voor
zich".
Lubbers.
- FOTO DE STEM JOHANVANGURP
prikacties vooraf en stakin
gen als hoofdgerecht.
De vraag blijft alleen: wie
moet de rekening betalen?
Als invloedrijke politici
een conflict hebben is een
oplossing alleen mogelijk als
beide partijen zonder ge
zichtsverlies een stapje te-"
rug kunnen doen. De be
trokkenen zijn dan handig
genoeg om dat stapje terug
naar de achterban als een
overwinning uit te leggen.
Zo werkt dat dus bij de gi
ganten, maar niet bij water
dragers als CDA-er Henk
Couprie.
Couprie diende een paar
weken geleden een motie in
waarin - conform de afspra
ken in de fractie - werd
vastgelegd dat de herziening
van het belastingstelsel geen
vergroting van de inko
mensverschillen tot gevolg
mag hebben. In de Contou
rennota namelijk was spra
ke van verlaging van de
hoogste tarieven, met als ge
volg denivellering. De ruzie
hierover in Washington tus
sen Nijpels en De Vries heeft
alle kranten gehaald.
„De Korte van de VVD
heeft de motie vier dagen
vór het debat gelezen. Maar
pas tijdens de discussie
kreeg ik te horen dat hij niet
mee wilde tekenen", aldus
Couprie.
Hij zag door de weigering
van De Korte gedwongen in
onderhandeling te treden
met de PvdA. „Ook daar
voor had ik toestemming, al
wist Bert de Vries er niks
van af. Want die zat in
Washington."
Maar alle overleg ten
spijt: de VVD hield vol dat
ze was 'overvallen' en speel
de de ruzie hoog op. Gevolg:
Couprie kreeg van de fractie
opdracht met de PvdA te
gaan overleggen over het
wijzigen van zijn motie.
„Vier dagen ben ik daarmee
bezig geweest, zonder suc
ces. Ik heb hem toen op
eigen houtje veranderd,
waarna de PvdA zich terug
trok - terecht overigens".
Vervolgens haalde de mo
tie de televisie (CDA toch
voor vergroten inkomens
verschillen) en heeft Cou
prie spijt als haren op zijn
hoofd. „Achteraf had ik na
tuurlijk mijn poot stijf moe
ten houden. Maar dat heb ik
niet gedaan omwille van de
lieve vrede". Aldus Couprie,
die ervan overtuigd is dat
niet alleen hijzelf, maar ook
het CDA door deze affaire
flink averij heeft opgelopen.
En dat allemaal over een
Contourennota, die door mi
nister Ruding toch al in de
ijskast is gezet omdat er
geen geld is.
„Als ik kijk naar mijn in
breng in eerste termijn; hoe
we ingezet hebben en hoe we
eruit gekomen zijn; op vrij
wel alle punten hebben we
gescoord".
(CDA-fractieleider De Vries
na afloop van de algemene
beschouwingen).
Terlouw.
NA de druktes van de alge
mene beschouwingen wor
den de weken die de Kamer
nog scheiden van Kerstmis
gevuld met de behandeling
van de departementale be
grotingen. Deze week zijn
Algemene Zaken, het Huis
der Koningin en de Hoge
Colleges van Staat aan
beurt, gevolgd door Binnen
landse Zaken. Toch hoopt de
Kamer daarnaast nog
over te houden voor de be
handeling van het rapport'
Beek over de kosten van on-
middellijke sluiting van i'
kerncentrales in Borssele®
Dodewaard.
Oud-minister Terlou»'
(Economische Zaken) heef
deze commissie destijds i'
het leven geroepen in de
hoop dat zij hem argumen
ten zou verschaffen om de
kerncentrales te sluiten
maar ziet: hoe snel verande
ren de tijden. Sluiting blijk'
duurder dan openhouden, en
nu al zit het kabinet stil
letjes te lonken naar nieuwe
kerncentrales.
De discussie over het rap
port-Beek is dus op W
minst flink achterhaald, en
dat heeft ook de Kamer in
gezien: ze denkt er in een
goed uur wel uit te komen
Buiten de plenaire zitting5'
om is er woensdag nog een
hoorzitting van de vaste Ka
mercommissie voor Socia»
Zaken over de positie van
grensarbeiders. Die blij*
als het aan staatssecretaris
De Graaf ligt, even beroer'
als ze nu is, en daar wil 4j
Kamer als het even kan tocb
verandering in brengen.
,nonze
redactie binnenland
rjy HAAG - De Tweede Ka
lleden Jacobse (VVD), Kra-
,brink (CDA) en Haas-Ber-
r (PvdA) vrezen dat Neder-
,d overspoeld zal worden
,t franse kansspeelautoma-
omdat het bezit van deze
paraten in Frankrijk met
Jang van 1 november straf-
ar is gesteld.
In schriftelijke vragen aan
inister Korthals Altes van
stitie dringen de Kamerle-
n wier fracties een ruime
eerderheid in de Tweede
Ka
het
afha
tot
de k
wezij
mat
legd
Ja
zing
Fra
torn
afbr
land
aan
der
aste
kom
Van onze redactie bin
Ook loopt de premiereductiere
|e ziektekostenverzekering v
ïinder dan 23.000 gulden verdie
Tot deze ontdekking is het
derlands Christelijk Onder-
Jmers Verbond gekomen op
ond van „sterke aanwijzin-
n". De ministeries van eco-
Bmische zaken en financiën
ITTERDAM (ANP) - De ci-
le rechter bij de rechtbank
Rotterdam doet vrijdag 16
lember uitspraak in het nu
neer dan negen jaar duren-
Rijnproces.
)e eisers, een drietal turn
's uit het Westland, en de
laagde Franse kalimij nen
Wen maandag hun laatste
idooien. Het gaat om de
lag of de zoutindustrie in de
as zich schuldig maakt aan
onrechtmatige daad door
ite hoeveelheden afvalzout
ie Rijn te lozen.
Oe rechter zal moeten be
ssen in hoeverre de kalimij -
verantwoordelijk zijn
or het hoge zoutgehalte van
t boezemwater in het West-
id. Tevens moet hij vaststel-
i of de tuinbouw in dit deel
n Nederland hiervan schade
Hervindt.
wild
van
noch
nomi
ze w~
men"
Als
(zelfs
ieder
bete
guld
gena
was
meer
den v
On
laste
tig c
NCO
laste
meer
Oo
meer
nen h
niets
trek.
word
walst
daar
De
verst
genaf
den b
joen
recht
midd
neme
voerd
daag
het k
en w
aan d
lichti
PKfOBER en 29 oktober, twee dage
i die de wereld anno 1983 bedreigen
een verschil in aandacht voor die p
a s. worden in het vrije westen hon
Jd om massaal te protesteren tegen
0|'e bewapeningswedloop, maar d«
'Sstleden zaterdag is hier nagenoeg
an In de derde-wereldlanden lag en I
andersom.
jeen wonder. In Afrika en Azië lijden
r- Ppr jaar sterven daar 50 miljoen ms
nele Tweede Wereldoorlog heeft ong
9ernaakt. Wie ligt hier wakker var
pT Niet de vredesbeweging, ook al
echtigheid geen vrede kan zijn. Dat
onze kernwapenproblematiek als
beschouwen, ligt voor de hand. H
i steken, wordt onttrokken aan ontwik
J'aar de rijke landen geven toch met r
inn maar die hulpverlening berus
den dan op de praktische overweg
ie manier is om af te komen van onzi
aisook een alibi om vast te houden
verenigde Staten en de Europese
iden V°°r de °Plossin9 van het v°edi
Chinees spreekwoord zegt: Geef
J heeft een dag geen honger, maar
nneer honger lijden. Een juist
do P 20u er °P gehcht moeten z
lriharrne landen zelf op te voeren. Dat
ouw in die landen lonend is en de
éde i mart<t worden geprijsd dooi
Sm? overschotten en het protections
irihPOrt ul' de deide wereld aan banc
i ouwbeleid is in de westerse wereld
irde t en dat oktober a.s. een int
tegen de kernbewapening, zowt
dn en da' de honderdduizende
hon on®en 2u"en worden, dat beh
'dien r de wereld uitgebannen dient
n„ u/en 2elfs geen vrede, zolang zij
q„^rekeningen van de UNICEF, di
j. „ip'9 van ondervoeding sterven. V
°or gerechtigheid.