Topsport maakt vrouwen beslist niet mannelijker"
DISCUSSIES OVER ZIN VAN BOKSEN BREKEN WEER LOS
VROEGERE ATLEET HANS KEIZER DOCTOR IN DE GENEESKUNDE
CchrhtWerkt aan Zii"
door Wil Kester
door Jean Nelissen
I Dat gebeurde na de dood
van de Zuidkoreaanse licht-
gewicht Duk Koo Kim. Deze
bleef na een titelgevecht
I vier dagen buiten bewust-
zijn en blies daarna de laat-
ste adem uit.
I Een enorme golf van kri
ll tiek op de professionele
bokssport was de reactie op
1 Duk Koo Kims dood. Ook in
de Verenigde Staten waar
het boksen toch tot een van
de populairste sporten gere
kend kan worden. Die uit
barsting was niet zo vreemd,
I want volgens het Ameri-
I kaanse vakblad „Ring" zijn
sinds 1945 meer dan 350 bok-
I sers overleden tengevolge
van de klappen die zij in de
ring moesten incasseren.
I Vorig jaar waren dat er 6.
Veiligheid
De discussies over de medi
sche begeleiding, de techni
sche aspecten en de verant
woordelijkheid van de boks-
organisaties zijn na de dood
van Duk Koo Kim eigenlijk
pas goed op gang gekomen.
Om de veiligheid van de
boksers te bevorderen is
sindsdien in New York het
gebruik van handschoenen
met duimen verboden. Op
die manier wil men de kans
op ernstig oogletsel vermin
deren. Ook is men bezig met
proeven met dikkere ring-
touwen, die minder sterk te
rugveren. Het is iets, maar
volgens de Amerikaanse
Medische Federatie (AMA),
gaan deze maatregelen lang
niet ver genoeg. Het liefst
zou de AMA zien, dat de
professionele bokssport ver
boden wordt. Daaraan voegt
men echter onmiddellijk toe,
dat een verbod van een der
gelijke wereldwijd verbrei
de en Olympische sport wei
nig realistisch is.
Men wil het daarom zoe
ken in een nóg strengere
reglementering van de vei
ligheidsvoorschriften. De
AMA pleit voor de aanwe
zigheid van een compleet
uitgerust medisch team bij
titelwedstrijden, met beade-
mings- en hartmassage-ap-
paratuur. En uiteraard een
ambulance. Hoe noodzake
lijk de aanwezigheid van
een ziekenauto kan zijn be
wees onlangs de gang van
zaken rond het voor Fran
cisco Bejines zo dramatisch
verlopen titelgevecht.
Hoogstwaarschijnlijk heeft
het half uur, dat hij na door
djn tegenstander Davila
knock out te zijn geslagen op
vervoer naar het ziekenhuis
Cleveland Denny is een van de vele profboksers die de tol voor de uitoefening van
zijn beroep moest betalen. Op deze foto ligt hij in de hoek van de ring na door de Ca
nadees Hart te zijn neergeslagen. Cleveland Denny overleed zonder bij kennis te zijn
geweest. -fotoap
moest wachten, de doorslag
gegeven in zijn strijd met de
dood.
500 kg
Voorstanders van de boks
sport laten niet na er op te
wijzen, dat twee professio
nele boksers precies weten
waaraan zij beginnen wan
neer ze in de ring stappen.
Dat is echter de vraag. Een
Amerikaanse bio-mechani-
cus heeft berekend, dat een
klap van een goed getrainde
bokser met een kracht gelijk
aan 500 kilogrammen ge
wicht op het hoofd van zijn
tegenstander kan landen.
Een dergelijke stoot kan in
één klap de schedel misvor
men. Op zijn minst wordt
het hoofd krachtig ver
draaid met als gevolg dat de
hersenen onder de schedel
door elkaar worden geschud.
Een effect dat vergelijkbaar
is met de bewegingen die
een dooier in een rauw ei
maakt. Hoe zenuwcellen en
bloedvaten op zo'n klap rea
geren laat zich raden. Ook
de nek kan het bij een 'up
percut' zwaar te verduren
krijgen. Er is nog een extra
gevaar verbonden aan een
klap op het hoofd. Net zoals
bij andere lichaamsdelen
het geval is zwelt na een
flinke klap de betrokken
plek op. De schedel verhin
dert echter, dat die zwelling
voldoende uitweg kan vin
den. Zowel Duk Koo Kim als
„Kiko" Bejines hadden een
bloedprop onder de schedel,
die het volume van een half
vol koffiekopje bezat.
Dood
De dood is het uiterste risico
dat boksers in de ring lopen,
maar lang niet het enige.
Het doel van een bokspartij
is het lichamelijk uitschake-'
len van de tegenstander, al
heette dat vroeger nog „The
noble art of self-defense".
Met „edele kunst" heeft het
(prof)boksen niet veel te ma
ken, met zelfverdediging des
te meer. Hoe vreemd het
misschien ook mag klinken,
het vloeien van bloed is voor
de meeste tegenstanders van
het boksen niet eens het be
langrijkste motief om zich
er tegen te verzetten. Het
zijn meestal oppervlakkige
wonden waaruit het bloed
stroomt en die veroorzaken
in de regel geen blijven let
sel.
Een knock out, de kroon
op het werk, en de daarmee
gepaard gaande bewuste
loosheid is veel ernstiger.
Zelfs wanneer een bokser op
het oog gaaf uit de ring stapt
heeft hij door het grote aan
tal geïncasseerde slagen
schade opgelopen. En omdat
zoiets gedurende zijn hele
bokscarrière doorgaat ko
men er nogal wat gevallen
van „punch drunk" voor bij
ex-boksers. De kenmerken
van een dergelijke toestand
zijn: een schuifelende loop,
stotterend praten en een
traag verlopend denkproces.
De Koreaan Duk Koo Kim zakt door de knieën. Ray "Boom Boom" Macini heeft hem tegen het canvas geslagen.
Duk Koo Kim zou de Knock out niet overleven. - fotoap
Weinigen ontsnappen er
aan, ook Muhammad Ali
niet. Dr. Ferdie Pacheco, een
tijd lang Ali's lijfarts,
schreef enige tijd geleden
een artikel over het „drama
tische en trieste feit, dat Ali
steeds langzamer ging pra
ten en ook zijn gedachten
steeds trager wist te formu
leren". En dan te bedenken,
dat Muhammad Ali in zijn
hele boksloopbaan slechts
één keer knock out is ge
gaan.
Onderzoek
Haaks op deze bevindingen
van Amerikaanse zijde staat
een onderzoek dat al twee
jaar in West Duitsland loopt.
In Erlangen heeft men on
langs een aantal boksers on
derzocht op hersenbeschadi
gingen. Onder hen bevonden
zich ondermeer Günther
Meier, ex- Europees kam
pioen, bronzen medaillewin
naar op de Olympische Spe
len in Mexico City en goed
voor 333 partijen en Man
fred Jassmann, die onlangs
nog in een Europees titelge
vecht werd verslagen door
Rudy Koopmans en tot dus
ver als amateur en prof al
201 partijen bokste. Dit her-
sen-onderzoek had tot resul
taat, dat er in eerste instan
tie geen afwijkingen werden
geconstateerd. Bij Meier
kwam er zelfs uit, dat hij
over een meer dan gemid
delde intelligentie bleek te
beschikken. „Van boksen
word je niet dom", merkte
de ex-kampioen verheugd
op.
Juristen
Worden de discussies over
het voor en tegen van de
bokssport in landen als West
Duitsland en de Verenigde
Staten vooral van medische
zijde gevoerd, in Zwitser
land bemoeien ook juristen
zich er mee. Daar wil men
het boksen in de strafrechte
lijke sfeer brengen, onder de
noemer :„Het opzettelijk
toebrengen van lichamelijk-
letsel". Die poging lijkt al
even weinig kans van slagen
te hebben als het door een
aantal Amerikaanse artsen
bepleite verbieden van het
professionele boksen. De
discussies, die nu luid op
klinken zullen echter lang
zaam maar zeker weer ver
stommen. Totdat de boks
sport een nieuw slachtoffer
eist. Wat misschien dit
weekeinde al gebeurt, want
er staan in Las Vegas en At
lantic City weer enkele titel
gevechten op het program
ma.
Wellicht dat de dood van
Francisco Bejines voor zijn
collega-boksers tot gevolg
heeft, dat hun partijen wor
den teruggebracht tot tien
ronden. Iets waarvoor dr.
Edwin Campbell, voorzitter
van de medische commissie
van de New York State Ath
letic Commission, zich sterk
maakt. De ervaring heeft
geleerd, dat in de laatste
ronden, wanneer de ver
moeidheid zijn tol begint te
eisen, de meeste ongelukken
gebeuren. Een andere verbe
tering zou zijn de tijdsduur
van de ronden terug te bren
gen van drie naar twee mi
nuten. Ook de invoering van
de 'acht seconden-regel', zo
als de amateurs die kennen,
zou de profboksers tot voor
deel kunnen strekken. De
referee kan in dat geval het
gevecht voor acht seconden
onderbreken, zelfs zonder
dat er sprake is van een
'knock down', wanneer hij
vermoedt dat een van de
twee boksers aangeslagen is
of gewond.
Het zijn allemaal manie
ren om het profboksen een
wat 'menswaardiger' gezicht
te geven. Ofwel wat verder
te verwijderen van de.fatale
grens van het menselijk uit
houdingsvermogen. Een no
bel streven. Voor Duk Koo
Kim, „Kiko" Bejines en nog
ruim 350 profboksers komt
het echter te laat.
''IWIIIIIIIIIMIIIIIIIIIlIHHHIHIflIlHlilliillilllllllllllllllllllllllllllliUUIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIIÜIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM^
10 EN TERBLIJT - Ooit
ilde hij concertpianist wor-
M, maar de sport trok hem
«weerstaanbaar aan. Zelf at-
en 1500 meter en
fKerwerpen, later bondscoach
Hal. i ^NAU, getrouwd met
,..c1(ie atlete Ilja Laman,
ft"'We gymleraar, nadien
lil i. geneeskunde in
recht, docent aan de acade-
din V00r "ehamelijke opvoe-
,1J m Amsterdam en, ten
ie, hoofdmedewerker bij
"'PgeReitsgroep fysiologie
kiif o rijksuniversiteit Lim-
K7' Slnds 1978 heeft dr. Hans
Ree verliep het onderzoek?
ho^ ^e'zer: „Ik wilde weten
etn lWouwen reageren onder
Jeci belasting in een
u jdssrdiseerde omgeving,
'aboratorium. De proef-
thon?nen waren atletes, mara-
4 '«rpsters, onder wie Carla
0no„ ns' bre zeer veel lopen,
4kVeer 140 kilometer per
1 en ongetrainde vrou
we topsporters werkten
op de tredmolen, de ongetrain
de vrouwen op de f ietsergo-
meter. De marathonloopsters
werden regelmatig aan een
zware inspanning onderwor
pen, ze liepen dikwijls 75 mi
nuten op de tredmolen in een
tempo dat iets boven hun snel
ste tijd op de marathon lag.
Waarbij ik mij natuurlijk er
wel van bewust ben dat er een
grote afstand ligt tussen het
laboratorium en de wedstrijd
situatie.
Het is denkbaar dat, ondanks
onze aanmoedigingen, een at
lete in de wedstrijd méér geeft,
dan in het laboratorium".
Wat gebeurde er met de
proefpersonen
Hans Keizer: „Er werd een ca-
theder in hun arm gebracht en
in volle inspanning werd om
het kwartier bloed afgeno
men".
Niet zo leuk om dit een paar
keer per week te ondergaan...
Hans Keizer: „Er stond na
tuurlijk wel wat tegenover. Ze
kregen van mij een uitgebreid
De vorige week promoveer
de Hans Keizer (43) aan de
universiteit van Maastricht
tot doctor in de geneeskun
de. Zijn proefschrift „In
vloed van inspanning en
training op geslachtshor-
moonconcetratie bij de
vrouw" is een interessante
exercitie in de relatie vrou
wen en topsport. Verman
nelijkt de vrouw in de
sport? Wordt door grote li
chamelijke inspanningen
de menstruatiecyclus ont
regeld? Zal de vrouw ooit
in duurprestaties de man
overvleugelen? Het zijn zo
maar een paar vragen die
aan de orde komen in het
gesprek met de promoven
dus.
conditie-onderzoek en trai
ningsadviezen, ik ging bij
voorbeeld hun ijzerhuishou
ding na. Ook bij de groep on
getrainde personen viel mij op
dat vrouwen in het algemeen
bijzonder geinteresseerd zijn
in hun eigen lichaam, dat vond
ik heel opmerkelijk.".
Lange tijd is er bij allerlei
duursporten door verantwoor
delijke officials voorbehoud
gemaakt om vrouwen aan zwa
re inspanningen bloot te
stellen...
Hans Keizer: „Dat gebeurde
door een stelletje oudere heren
dat niet wist wat een vrouw
allemaal kan presteren. Het
was een belachelijke situatie.
Een vrouw kan veel meer dan
wij denken, al moet je dit in
relatie tot de man in gradaties
zien. Hier en daar wordt be
weerd dat het nog ooit zover
kan komen dat vrouwen de
mannen in duursporten inha
len. Dat gebeurt nooit omdat
de hormoonhuishouding van
man en vrouw te verschillend
is, bio-mechanisch is de vrouw
voor een aantal inspanningen
in het nadeel. Ze zit dus wat
ongunstiger in elkaar om bij
voorbeeld de marathon te lo
pen".
Üit de medische wereld komen
in toenemende mate signalen
dat vrouwen die aan topsport
doen ernstige stoornissen in de
menstruatiecyclus kunnen
krijgen. Is dat zo?
Hans Keizer: „Ik weet dat
vrouwen zich daar zorgen
over maken. Met opzet heb ik
daarom voor mijn onderzoek
vrouwen gekozen die zware
inspanningen deden en toch
een normale cyclus hadden.
Een hele serie hormonen
houdt er verband mee. Ik heb
metingen verricht tijdens de
inspanning, maar ook in rust.
Er zijn aanwijzigingen dat
stresshormonen de kringloop
van de hormonen verstoren.
De eierstokken produceren
hormonen in samenspraak
met het hoger gelegen cen-
trurp in de hersenen, in een
soort kringloop dus. Die hor
monen komen in het bloed, en
als er van een bepaald hor
moon teveel wordt aange
maakt, reguleren de hersenen
de produktie, zodat het even
wicht blijft gehandhaafd.
Naarmate meer stresshormo
nen tijdens grote inspannin
gen in de bloedbaan komen,
treedt verstoring van het
■evenwicht op. Deze situatie
kan vrij lang aanhouden".
Wat is hiertegen te doen?
Hans Keizer: „Dat weet ik nog
niet. Het onderzoek is vrij
jong, vijf jaar betekent niets.
Ik werk wel nauw samen met
Canadese en Amerikaanse on
derzoekers, we gaan gewoon
door".
Bekend is in de sportwereld
dat vrouwen hun menstruatie
uitstellen voor deelname aan
een groot sportevenement. Is
dit aan te bevelen?
Hans Keizer: „Het gebeurde
vroeger veel en nu ook nog
wel, maar in het algemeen
vind ik het niet juist. Ik heb in
mijn onderzoek in twee fasen
van de cyclus gemeten om te
kijken of er verschillen waren
in prestatievermogen. De eer
ste fase was 7 tot 10 dagen na
de menstruatie, dat is het mo
ment waarop veel vrouwen
vinden dat ze het beste func
tioneren, de tweede fase was
20 a 25 dagen na de menstrua
tie. Mijn onderzoek wees uit
dat er qua prestatievermogen
geen verschillen waren. Ik
moet daaraan enige twijfel
toevoegen. Sommige vrouwen
zijn kort voor hun menstruatie
iets zwaarder. Een wielrenster
zal daarvan geen last onder
vinden, maar een loopster of
een hoogspringster kunnen er
nadeel van hebben. Een van de
marathonloopsters vindthet zo
bezwaarlijk dat ze vlak voor
de menstruatie nooit aan een
wedstrijd deelneemt, ze stemt
haar programma erop af".
Wat bleek nog meer uit het
onderzoek?
Hans Keizer: „De bijnier pro
duceert bij vrouwen 50% van
de mannelijke hormonen, die
een overheersende rol spelen
voor het leveren van duur
prestaties. Zo' n bijnier is, als
je ze ziet, een klontje vet dat
1% tot 2 gram weegt, maar o
zo belangrijk. Stel dat de bij
nierschors uitgeput raakt en
de produktie houdt op, dat
moment kun je meten. Je kunt
vaststellen wanneer bij een
atlete de produktie van man
nelijke hormonen gaat afne
men. Het is nu nog een beetje
speculatie, maar ik kan mij
voorstellen dat in de toekomst
daarmee een exacte graadme
ter wordt verkregen om te be
kijken hoe het met de conditie
gesteld is. Dat zou een grote
stap vooruit betekenen. Wat
gebeurt nu? Een atlete wil we
ten hoe ze ervoor staat. De
meikzuurcurve wordt geme
ten, het ijzergehalte, de hart-
frequentie, de ademhaling.
Mogelijk zou het veel nauw
keuriger zijn via de produktie
capaciteit van de bijnierschors
vast te stellen in hoeverre een
atlete tot een topprestatie in
staat is".
Veel vrouwen vrezen dat top
sport hen
vermannelijkt. Zijn daar aan
wijzigingen voor?
Hans Keizer: „Die vrees is on
gegrond. Een van de hormo
nen is een mannelijk ge
slachtshormoon, testosteron,
welbekend van de dopingon
derzoeken. Een overdosis van
dit testosteron veroorzaakt bij
vrouwen baardgroei en een
zware stem. Nu denkt men dat
hard en langdurig trainen van
invloed is op dit testosteron en
vrouwen mannelijker maakt.
Dat is niet waar. Mijn onder
zoek heeft uitgewezen dat bij
zware inspanningen de testos-
teronspiegel bij vrouwen zelfs
iets daalt. Sport vermannelijkt
dus helemaal niet".
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIinHIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIII^^
Op
zoek naar menselijker
NIJMEGEN - Vorig
jaar werd het aantal
ronden van een
1 bokswedstrijd om de
I professionele we
ll reldtitel door de
I World Boxing Coun-
cil (WBC) terugge-
draaid van vijftien
I naar twaalf. Van 45
I naar 36 minuten.
profboksen