De burger in de greep van de woonlasten
'Rekening wordt
vereffend bij
te weinig banen
Groei ec
raad va
Arme landen geen
reden tot juichen
België haa
ACHTERGROND
IMF en Wereldbank aan leiband van de VS
ZATERDAG 1 OKTOBER 1983
UATERPAG 1 OKTOBE
Onverdraaglijk
Aanpassing
Kosten
Voor 't eerst kiescollege waarin ook vakbonden
Merkwaardig
Geschokt
Alles mis
Gedane zaak
Wim Kok waarschuwt werkgevers
4
Schulden
Achteruitgang
Bomaanslag
in
Marseille
"BEVRIJDENDE ROEI
Door
Mathieu Kothuis
TERWIJL ook in het komen
de jaar de kosten van levens
onderhoud alleen al door de
BTW-verhoging opnieuw
sterk zullen stijgen, slokken
de woonlasten een steeds
groter deel op van het totale
huishoudbudget. Die lasten
dreigen zo op te lopen dat
steeds meer instellingen en
organisaties bij de overheid
aandringen op matiging.
De betalingsachterstanden
bij energie- en nutsbedrij
ven, woningcorporaties en bij
andere overheidsdiensten ge
ven een steeds duidelijker
beeld van de financieel in de
klem gezette burger. Huur
verhoging, huurharmonisa-
tie, aanpassing van de indivi
duele huursubsidie, gasprijs-
verhoging en een dreigende
stijging van de energielasten
door de opzet van één lande
lijk stroombedrijf doen in '84
en volgende jaren een extra
aanslag op de huishoudpor
temonnee. En dan is nog geen
rekening gehouden met de
plannen van de gemeentelij
ke overheid die de onroerend
goedbelasting (noodgedwon
gen) al jaren als een steeds
belangrijker bron van in
komsten beschouwt. Deze
zorgwekkende ontwikkeling
vormt de aanleiding tot een
grote Woonlastenmanifesta
tie op 1 oktober a.s. in Rotter
dam. De manifestatie wordt
voorbereid door tal van be
woners- en huurdersorgani
saties, verenigd in het Woon
lasten Overleg Nederland.
Voor vrijwel alle groepen
in de samenleving gaat het in
1984 al lang niet meer alleen
om inlegeren aan de inkom
stenkant, maar vooral om
een sterke stijging van de
uitgaven, met name op de
post woonlasten. Om te be
ginnen betekent de gasprijs-
verhoging per 1 januari voor
kleinverbruikers (3 cent per
m3, exclusief BTW) een fikse
extra verhoging van de ener
gierekening. Bij een gemid
deld verbruik van 3.000 m3
komt die rekening volgend
jaar ruim 150 gulden hoger
uit. Verder gaat de huurhar-
monisatie, de optrekking van
de (lagere) huur tot het ver
gelijkbaar huurpeil van
nieuwere woningen volgend
jaar gewoon door. De indivi
duele huursubsidie (IHS) is
inmiddels al zodanig aange
past dat die al lang niet meer
als een „individueel" systeem
kan worden aangemerkt
maar duidelijk rekening
houdt met alle bewoners per
woning die een inkomen ont
vangen. In veel gevallen be
tekent dit dat die huursubsi
die gewoon helemaal vervalt.
„Ondraaglijk" noemde
voorzitter Reijnen van de
Nationale Woningraad
(NWR) vorige week de stij
ging van de woonlasten voor
een steeds groeiend aantal
mensen. Het kabinet is, zo
betoogde Reijnen, met het
woonlastenbeleid dan ook op
de foute weg. De koppeling:
verlaging huursubsidie én
voortzetting huurharmonisa-
tie kan op deze manier niet
zonder consequenties blijven.
Bij een verdere aantasting
van het IHS-systeem kan er
volgens Reijnen geen sprake
zijn van een voorzetting van
dat harmonisatiebeleid.
Voorwaarde van dit overi
gens als doelmatig geken
schetste harmonisatiesys
teem noemde Reijnen een
„bevredigend" stelsel van in- 1
dividuele subsidiëring.
Naast huurharmonisatie
en aanpassing van de IHS
vormt ook de huurverhoging
in '84 een belangrijk onder
deel van de stijging in de
woonlasten. De NWR pleit
voor matiging in die huur
verhoging. Bij een dalende
trend in de stichtingskosten
(bouwkosten voor nieuwe
woningen), de beperkte stij
ging van exploitatielasten en
de daling van het reëele in
komen dreigt er anders een
scheve verhouding te ont
staan tussen de huren van
oude en nieuwe woningen.
Een stijging van de huur met
1 a 1,5 procent zou in de ogen
van de Nationale Woning
raad voldoende moeten zijn
en bovendien ruimte laten
voor het harmonisatiebeleid.
Met de gasprijsverhoging,
huurharmonisatie, IHS en
huurverhoging is de lijst van
verhogingen is het woonlas
tenpakket nog niet af. Met de
plannen van minister Van
Aardenne om te komen tot
één nationaal stroombedrijf
zullen de energietarieven, ze
ker in Brabant, fors stijgen.
Nu is het ongetwijfeld nog te
vroeg om te verwachten dat
die ontwikkeling al volgend
jaar tot een noodzakelijke
prijsverhoging zal leiden.
Wel zal een toenemende sa
menwerking op het vlak van
de brandstoffeninzet bij de
electriciteitsopwekking in
vloed hebben op de (lage)
electriciteitstarieven in het
land.
Bepaald niet onbelangr,, I
is volgend jaar de invloedI
van de gemeentelijke ov^l
heid op de totale woonlaster I
Want niet alleen de onroe j
rend goedbelasting moet toil
deze kostenpost worden
rekend, ook de rioolrechte
reinigingsrechten en andere I
gemeentelijke belastingen'!
drijven de totale woonlastt
op.
De Consumentenbond 1
signaleerde eerder dit jaa,|
dat de gemeenten zich be I
paald niet in alle gevallen I
houden aan de toegestane
procent-verhoging van c
lokale belastingen. Bij eea|
verminderde overheidstel
drage aan het gemeentel
fonds, stijgende gemeentelij,
ke lasten en bezuinigingen ón.
allerlei gebied, kan dan ook I
nauwelijks worden verwacht
dat die gemeentelijke invloed
volgend jaar niet merkbaar
zal zijn in de totale woonlas.
ten voor de burger.
Labour kiest
nieuwe leider
Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN - De Britse La-
bourparty krijgt zondag een
nieuwe leider. Samen met
een nieuwe vice-leider wordt
hij gekozen aan de voor
avond van het jaarlijkse
partijcongres, dat een week
duurt en dit keer plaatsvindt
in de Engelse badplaats
Brighton, op de kust van
Sussex.
De keuze van de nieuwe
leiders is toevertrouwd aan
een kiescollege, waarin de
machtige Britse vakbonden
over 40 procent van de stem
men beschikken. Twee ande
re groepen, de socialistische
Lagerhuisleden en lokale
partijbesturen, nemen elk 30
procent van de stemmen
voor hun rekening.
Het is de eerste maal dat
Labour haar leiders op een
dergelijke manier kiest.
Vroeger werden zij gekozen
door de parlementaire La-
bourfractie, die daar vooraf
lustig over bakkeleide. In de
meeste gevallen was het no
dig twee- tot driemaal te
stemmen, op verschillende
dagen.
Tegen dat systeem rees
verzet van de zijde van de
vakbonden, die telkens wan
neer de Britse socialisten aan
het bewind zijn, een staat in
de staat vormen. De bonden
vonden het oude systeem
niet democratisch genoeg. Zij
voerden aan, dat heel de par
tij haar leiders moest kiezen.
In januari 1981 werd op
een éhdagcongres in het
Londense Wembley beslist
de verkiezing van socialisti
sche voormannen voortaan
toe te vertrouwen aan een
college, dat alle lagen van
Labour vertegenwoordigt.
Het spreekt vanzelf, dat de
bonden onmiddellijk het
grootste aandeel van de
stemmen voor zich opeisten.
Niet alleen zijn zij de grote
financiers van de Britse so
cialistische partij, maar in
parlementsverkiezingen zij n
het ook hun leden, die La
bour aan het bewind kunnen
brengen.
Merkwaardig is, dat som
mige bonden, die vroeger
mopperden dat het oude sys
teem niet democratisch ge
noeg was, nu ze zelf in het
kiescollege zitten de demo
cratie aan hun laars lappen.
Het zijn de besturen die be
slissen voor welke kandida
ten hun afgevaardigden zon
dag zullen stemmen. Miljoe
nen vakbondsleden worden
zelfs niet geraadpleegd. On-
democratischer kan het niet.
Vooral de keuze van de
partijleider is belangrijk.
Deze man neemt de taak
over van Michael Foot (69),
die nu aftreedt in het licht
van Labours smadelijke ver
kiezingsnederlaag van afge
lopen juni. Over vier tot vijf
jaar zal zijn opvolger Labour
aanvoeren in een dramati
sche verkiezingscampagne,
waarvan de uitslag opnieu-
we uiterst belangrijk zal zijn
voor de toekomst van de
Britse socialistische partij
Als Labour dan overwint,
verhuist de partijleider, die
zondag gekozen wordt, zon
der uitstel naar Downing
Street 10, de officiële ambts
woning van alle Britse pre
miers.
Voor Labour komt het er
dus op aan, een nieuw voor
man te kiezen met wie de
partij goede kans op een toe
komstige verkiezingsover
winning heeft. Die leider
moet niet alleen Labours
diep geschokte vertrouwen
herstellen, maar ook haar
sterk gehavende imago ge
voelig opkrikken. De beslis
sing die op het ééndagscon-
gres van 1981 genomen werd
om de twee voormannen
door een gemengd kiescolle
ge te laten uitpikken, heeft
immers het aanzien van La
bour een lelijke knauw gege
ven. Zij was de direkte aan
leiding tot de breuk met pro
minente socialisten, die wei
gerden het numerieke over
wicht van de extreem linkse
bonden te accepteren. Deze
'afvallige' Labourleden wa
ren de stichters van de nieu
we sociaal democratische
partij (SDP), die tegenwoor
dig geleid wordt door dr. Da
vid Owen, een gewezen La-
bourminister van Buiten
landse Zaken.
Voor het leiderschap van
de Britse socialistische partij
zijn er ditmaal vier kandida
ten: Neil Kinnock (41), die in
NEIL Kinnock is de ge
doodverfde nieuwe leider
van de Labour Party.
- FOTO AP
Labours zogeheten schaduw
kabinet minister van Onder
wijs is; Peter Shore (59), La
bours schaduwminister van
Financiën; Roy Hattersley
(50), socialistisch woordvoer
der (of schaduwminister)
van Binnenlandse Zaken en
Eric Heffer (61), labours
zegsman inzake de EG. Kin
nock en Hattersley zijn tege
lijk ook kandidaat voor de
post van vice-partij leider.
Voor die functie is er trou
wens nog een derde kandi
daat Michael Meacher (42),
die de linkervleugel van La
bour vertegenwoordigt.
Omdat onder leiding van
de grijze Michael Foot alles
misgelopen is, nemen de
Britse socialisten aan, dat zij
voortaan een jonge aanvoer
der nodig hebben, iemand
die goed overkomt op de tv
en die prettige toespraken
kan houden. De vakbonden
zijn kennelijk van oordeel,
dat Neil Kinnock deze voor
waarde het beste vervult.
Veel van zijn parlementaire
collega's en de leden van de
plaatselijke Labour-afdelin-
gen vinden dat ook. Het is
meer dan waarschijnlijk dat
Kinnock zondagavond bij
grote meerderheid van stem
men tot nieuwe Labour-lei-
der gekozen wordt.
Hij komt uit Wales en
praat met het zangerige
Welse accent, dat de Engel
sen bijzonder leuk vinden.
Voor zijn partijgenoten ver
tegenwoordigt Kinnock het
gematigde, en dus minder
militante deel van de linker
vleugel. In dat verband ge
lijkt hij sterk op Michael
Foot in diens beste jaren. Als
de verpletterde Labour-par-
tij het waagt om met hem
aan de leiding een nieuw of
fensief tegen de conservatie
ve premier Thatcher te be
ginnen, betekent dit dat de
Britse socialisten hoofdzake
lijk speculeren op Kinnocks
jeugd en de aantrekkings
kracht die hij uitoefent op
het grote publiek, dat wil
zeggen de kiezers.
Labour bevindt zich op de
rand van de afgrond, waar
zij door de linkervleugel ge
bracht werd. Nu kiest die
zelfde fractie een van haar
eigen aanhangers om de par
tij weer in veiligheid te
brengen. Aan extreme maat
regelen, zoals het linkse
voornemen om Groot-Brit-
tannië onder Labour uit de
EG te doen treden, heeft hij
geen boodschap. Hoewel
sommige Labour-afgevaar-
digden sceptisch blijven ten
aanzien van Neil Kinnock,
zeggen ze toch: „We móéten
hem steunen, want hij is on
ze enige hoop."
De verkiezing van Kin
nock tot nieuwe Labour-lei-
der lijkt dus een gedane
zaak. Over de keuze van een
vice-leider bestaat echter
nog onzekerheid. Als Kin
nock het zondagavond wer
kelijk tot partijleider brengt,
gaat het vice-leiderschap
tussen Roy Hattersley en Mi
chael Meacher. Hattersley is
de bezadigde vertegenwoor
diger van Labours rechter
vleugel, een gewezen adju
dant van de vroegere socia
listische premier James Cal-
laghan. Hattersley's vader
was een rooms-katholieke
priester, die zijn gewijde
functie vaarwel had gezegd
om een jonge vrouw uit zijn
parochie te kunnen huwen.
Michael Meacher daaren
tegen stamt uit een militant
extreem-links milieu. De
grootste bonden steunen
hem. Zijn houding boezemt
zelfs Neil Kinnock vrees in.
De aanstaande nieuwe La-
bour-leider is bang, dat
wanneer Meacher zijn adju
dant zal worden, in de schoot
van Labour zich een drama
tische nieuwe scheuring zal
voordoen. Dan volgt er een
massale vaandelvlucht naar
de SDP. De enige hoop om
Labour bij elkaar te houden,
is de verdeling van het lei
derschap tussen kandidaten
van de linker- en de rechter
vleugel, die dan samen el-
kaars tegenwicht vormen.
Alleen op die manier zal de
ene bleugel van de Britse so
cialistische partij kunnen
beletten, dat de andere La
bour vroeg of laat volledig
ten ondergang brengt.
Door
Ido Broersma
Wim Kok is een beetje moe.
Niet direct van de woorden-
gevechten met de werkge
vers of het kabinet, belang
rijke tegenstanders, maar
van de bijeenkomsten met de
leden van de FNV-bonden.
In vijf bijeenkomsten
heeft Kok pittige discussies
met de achterban moeten
voeren om de meer radicalen
over de juistheid van de
FNV-aanpak van de econo
mische crisis te overtuigen.
In Rotterdam kreeg hij
ook na een donderspeech de
leden niet direct achter het
FNV-plan.
Op de laatste bijeenkomst,
in Raalte, hadden Kok en
Karin Adelmund, de voorzit
ter van de Vrouwenbond
FNV, een makkie.
Wim Kok is door de tegen
stand in ondermeer de Rand
stad en Nijmegen niet aan
geslagen. Hij is vol begrip
voor de woede, die veel FNV-
leden hebben over de aansla
gen die het kabinet op de in
komens van het overheids
personeel en de uitkerings
trekkers wil plegen.
Kok inventariseert de bij
eenkomsten: „Het regerings
beleid wordt afgewezen. Men
wil snel acties voorbereiden.
Het FNV-plan vindt men
geen echt alternatief voor
het regeringsbeleid, alleen
maar een variant. Er moet
snel geld worden gehaald
waar het zit. Daar komt 't op
neer."
„Als we de kans hadden
om het herenakkoord tussen
de oliemaatschappijen en
minister Van Agrdenne (eco
nomische zaken) open te bre
ken door meer aardgasop
brengsten, en minder win
sten aan de oliemaatschap
pijen te laten, te gebruiken
voor investeringen zou dat
prima zijn."
Is de rek om in te leveren er
uit?
„We hebben nu te maken
met twee jaar prijscompen
satie inleveren en er is nog
weinig effect van arbeids
tijdverkorting te zien. De
mensen willen geen korting
op de sociale uitkeringen.
Maar als je dan de rekening
op tafel legt om die korting
te voorkomen vraagt dat een
extra prijs in de vorm van
een premieverhoging."
„De verwijzing naar de
defensiebegroting, wat men
in Rotterdam deed, is geen
probaat middel om de dis
cussie over solidariteit tus
sen werkenden en niet-wer-
kenden te ontlopen. Ik zal de
dag prijzen dat oost en west
alle wapentuig afschaffen.
Maar we leven in een boze
wereld met machtsafschrik
king van beide kanten, 't Is
volstrekt niet reëel om te
zeggen: Schaf het wapentuig
maar af om daar de sociale
zekerheid mee te betalen. Je
jMte
WIM Kok werkgevers
moeten geen misbruik ma
ken van de mensen.
- FOTO ANP
weet dat je in een omgeving
leeft waar in 't kader van de
NAVO-verplichtingen offers
worden gevraagd. Dat is ap
pels en peren met elkaar
vergelijken".
Welke lering trekt de FNV
uit de discussies?
„We moeten even de fede-
ratieraad afwachten. Er zijn
meer regio's dan de Rand
stad. Maar als blijkt dat je
door overleg mét de overheid
niet tot behoorlijke oplossin
gen kunt komen moeten we
ons niet aan 't lijntje laten
houden. Dan moeten we on
dersteunende acties voeren.
In Rotterdam vonden ze ons
plan goed, maar ze willen
niet inleveren. Er is verbitte
ring over het verkeerde
overheidsbeleid, ontevreden
heid over de onrechtvaardige
lastenverdeling, uitzichtloos
heid over de aanpak van de
crisis en de werkloosheid."
In de berekeningen van het
FNV-plan neemt het Cen
traal Planbureau een alge
mene korting van een half
procent op de salarissen van
het overheidspersoneel en de
trekkers van uitkeringen
aan. De FNV is daartegen,
maar men aanvaardt wel de
uitkomsten die daarop zijn
gebaseerd. Is dat niet eigen
aardig?
„Nee hoor. We ontkomen
in ons alternatief ook niet
aan een bepaald bezuini
gingsbedrag. De economie
groeit al vijf jaar niet meer
en de uitgaven van de over
heid stijgen nog steeds. Wij
zeggen dan dat de grens van
bezuinigen ligt daar waar ze
niet voor afbraak van pro-
duktie en werkgelegenheid
gaat zorgen. Aanpassing van
de overheidsuitgaven is no
dig, maar te veel moet niet,
want anders vallen er beste
dingen weg. Anders zouden
de produktiecapaciteit en
werkgelegenheid verder
worden afgebroken".
Het CPB heeft een half
procent ingezet als techni
sche rekenmethode. Dat wij
zen we af, maar we zijn wel
bereid in het overleg met de
overheid verantwoordelijk
heid te nemen. We hebben de
toezegging van ABVA-KA-
BO-voorzitter Van der
Scheur dat hij bereid is in
het overleg met Rietkerk (de
minister van Binnenlandse
Zaken), als die de korting zou
intrekken, om honderden
miljoenen in te vullen.
Ook voor de sociale zeker
heid gaat het om honderden
miljoenen. Het moet anders
ingevuld worden. We geven
nog geen details. We moeten
eerst zien of er met het kabi-
ntet'te praten valt. Uit frau
debestrijding kan 57 mil
joen binnenkomen en ook de
inkomensafhankelijke kin
derbijslag kan een bijdrage
leveren. Daar sla je twee
vliegen in één klap mee: je
verkleint de inkomensver
schillen en bespaart op de
kinderbijslaguitgaven."
De dit jaar afgesloten cao's
leveren slechts 4.000 bij ar
beidstijdverkorting herbezet
te vacatures op. Dat is ontzet
tend weinig. Rechtvaardigt
dit nog wel het geloof in ar
beidstijdverkorting
„Je hebt niets aan dat ge
geven, omdat bijvoorbeeld
onder de metaal-cao duizen
den bedrijven vallen. Daar
komt nog bij dat in de me
taalindustrie arbeidstijdver
korting pas in 1985 komt. De
effecten zijn pas later merk
baar."
Maar daar heb je toch weinig
zicht op?
„De werknemers zijn niet
achterlijk. Die zitten er in
hun eigen onderneming bij.
De kaderleden en de onder
nemingsraad spelen naar
mijn gevoel een sleutelrol in
dat proces. Maar dat men er
begrip voor heeft, ook met
arbeidstijdverkorting, om de
onderneming waar men
werkt te laten overleven is
geen schande. Als de werk
nemer daar belangstelling
voor heeft, is dat goed. Want
op de keien staan is voor nie
mand leuk."
Daar worden ze wel bang mee
gemaakt.
„Natuurlijk, en soms is die
vrees reëel, helaas. De werk
gevers moeten geen mis
bruik maken van de mensen,
die de angst in de benen heb
ben. Door te zeggen: De
prijscompensatie hebben we
voor twee jaar mooi binnen
en later de werkgelegen
heidseffecten zoveel moge
lijk te beperken is een slechte
zaak.
Ik waarschuw de werkge
vers indringend voor de ern
stige gevolgen die dat zou
kunnen hebben. Want geloof
maar dat dat consequenties
oproept als straks blijkt dat
dat het beleid van veel on
dernemers is geweest.
Dat betekent dat de reke
ning natuurlijk eind 1984, als,
de meerjarige cao's aflopen,
vereffend moet worden. Ze
ker als er een periode van
economisch herstel aan
breekt. De werkgevers kun
nen proberen om de werkne
mers in het licht van de eco
nomische crisis tam en mak
te houden en hen de angst in
de benen te jagen. De werk
nemers zullen dat niet ver
geten."
Op de valreep van het ge
sprek: Wat gaat Wim Kok
volgend jaar doen, als er een
eind komt aan de voorzitter-
speriode?
„Kom maar terug als ik
wat te melden heb. Nee, se
rieus, ik heb daar niets over
te zeggen. Als het zover is zal
ik je informeren."
Wordt de FNV-periode voort
gezet?
„Dat is nog niet beslist.
Dat is nog open."
Wat is er waar van. de ge
ruchten om eerst lid te wor
den van het Europees parle
ment als tussenfase naar hel
Nederlandse parlement, als
opvolger van PvdA-leider
Den Uyl?
„Dat is volslagen uit de
lucht gegrepen. Daar is hele
maal niets van waar."
Van onze correspondent
WASHINGTON - Het krachtig
"jsCh herstel dat zich sedert janl
ge verenigde Staten voltrekt, is
afZvvakken.
Voor het eerst sedert twaalf m
I, de index van de zogenaamde 'ie
economische aanwijzingen' negat
pe forse economische groei in
jua van dit jaar kan echter niet m
niet gedaan worden. De stijging
bruto nationaal product (BNP) za
|Ver.
ond
Van onze redactu
[STRAATSBURG - De Ai
Ivan Europa, een samem
|21 democratische Westei
|vrijdag een resolutie
Iwordt gezegd dat het nie
Inovember in Turkije gel
schouwd kan worden al
het Turkse volk op een d
representeert.
Washington (ANP) - De ont
wikkelingslanden hebben
geen reden tot juichen na de
jaarvergadering van het In
ternationale Monetaire
Fonds en de Wereldbank hun
zorgelijke gezichten in een
wat vrolijker plooi te trek
ken. Zij hebben nauwelijks
iets binnen kunnen halen op
deze bijeenkomst, die tot
vrijdag voortduurde met het
houden van min of meer ri
tuele toespraken.
Eens te meer heeft de jaar
vergadering duidelijk ge
maakt dat er zonder de me
dewerking van de machtigste
lidstaat, de Verenigde Staten,
weinig te beginnen valt.
Daarbij speelde niet alleen de
in zijn algemeenheid ver
minderde bereidheid van de
Amerikaanse regering om
flink bij te dragen aan de
middelen van instellingen als
IMF en Wereldbank een rol.
Het karakter van het overleg
in Washington is vooral be
paald door de aarzeling van
het Amerikaanse Congres de
in februari afgesproken ver
hoging van de bijdrage aan
het IMF goed te keuren.
Minister van financiën Do
nald Regan heeft er geen ge
heim van gemaakt dat hij in
deze politieke situatie in
eigen land niet kan aanko
men met voorstellen om meer
geld te geven aan het IMF, de
Wereldbank of de Internatio
nale Ontwikkelings Associa-
tie (IDA), de dochter van de
Wereldbank voor de armste
ontwikkelingslanden. De mi
nisters van de rijke landen
konden hiervoor wel begrip
opbrengen. Een aantal ont
wikkelingslanden heeft het
als een excuus beschouwd om
zich nu niet op een verdere
uitbreiding van de middelen
van die instellingen te hoe
ven vast leggen.
De Amerikanen stonden
vrijwel alleen met hun wei
gering aan die uitbreiding
mee te werken. Omdat de
stemverhoudingen binnen
IMF en Wereldbank zijn ge
baseerd op de bijdragen van
een land beschikken zij ech
ter feitelijk over een veto
recht.
Het zijn vooral de ontwik
kelingslanden die er bij baat
bij hebben dat het IMF en de
Wereldbank over voldoende
middelen beschikken, midde
len die grotendeels van de
rijke landen moet komen.
Dat geldt zowel voor de ont
wikkelingslanden die al een
zeker niveau van economi
sche ontwikkeling kennen als
voor de armste landen. De
„wat rijkere ontwikkelings
landen" zitten voor een be
langrijk deel met gigantische
schulden aan particuliere
banken en het IMF. Koploper
is wat dit betreft Brazilië met
een schuld aan het buiten
land van rond 90 miljard dol
lar. De schuldenlanden zijn
voor het belangrijkste deel
aangewezen op het IMF. Het
fonds bepaalt de voorwaar
den waaronder aan die lan
den nieuwe kredieten wor
den verstrekt.
Die kredieten kunnen van
het IMF zelf komen en ook
van de particuliere banken,
internationale instellingen of
andere landen. Deze ontwik
kelingslanden hebben er dus
groot belang bij dat het fonds
over voldoende middelen be
schikt. Dat geldt trouwens
ook voor de armere landen.
Bij hen gaat het vaak om
aanzienlijk kleinere bedra
gen, maar die kunnen net zo
goed bepalend zijn voor het
al of niet failliet gaan van het
land.
De armste ontwikkelings
landen, voor een belangrijk
deel in Afrika gelegen, zijn
daarnaast om te kunnen
overleven volstrekt afhanke
lijk van financiële hulp van
buitenaf. De IDA speelt
daarbij een belangrijke rol.
Worden de middelen van die
organisatie aanzienlijk te
ruggeschroefd, dan heeft dat
voor deze landen zeer ernsti
ge gevolgen. Het ziet ernaar
uit dat dit gaat gebeuren. De
jaarvergadering van de We
reldbank heeft geen voeding
gegeven aan enig optimisme
op dit punt.
Wat die gevolgen concreet
zullen zijn kan F. Van Dam,
een van de uitvoerend direc
teuren van de Wereldbank en
voormalig adviseur van ver
schillende ministers voor
ontwikkelingssamenwerking
in Nederland, nog niet zegg-
gen.
Op grond van de bijeen
komsten deze week in Wash
ington gaat hij er van uit dat
IDA voor de komende drie
jaarsperiode, die halverwege
1984 begint, tussen de negen
en twaalf miljard dollar te
besteden zal hebben. Dat zou
een forse achteruitgang van
de middelen zijn.In de afge
lopen driejaarsperiode was
twaalf miljard dollar be
schikbaar.
Volgens de IDA-staf zou er
door inflatie zestien miljard
dollar nodig zijn om de acti
viteiten van IDA op hetzelfde
niveau te kunnen voortzet
ten. De VS willen zich echter
vooralsnog niet op meer
vastleggen dan een bijdrage
van 750 miljoen dollar per
jaar. De vaste sleutel in de
verdeling van de bijdragen
van de verschillende landen
leidt er toe dat het totaal voor
IDA beschikbare bedrag voor
drie jaar dan op negen mil
jard dollar uitkomt.
procent naar Pakistan. In
middels heeft volgens de hui
dige regels ook China recht
gekregen op IDA-steun. Zou
die worden verleend dan zou
dat ook nog eens dertig pro
cent van de middelen opslok
ken.
Voor de resterende landen
blijft er dan nog maar heel
weinig over. Binnen de We
reldbank zal daarom de dis
cussie ontstaan of de aange
duide landen hun middelen
niet elders moeten zoeken.
Het zijn immers landen die
nu op de kapitaalmarkt te
recht zouden kunnen. De VS
hebben al gezegd dat de IDA-
hulp niet naar China en In
dia moet gaan. Van Dam
vindt dat wat drastisch. Mo
gelijk kan er een verschui
ving plaatsvinden van
IDA-
DE AMERIKAANSE minister van financiën, Donald
Regan, zegt in eigen land niet aan te kunnen komen met
voorstellen tot een hogere bijdrage. - fotoap
Binnen de Wereldbank en
IDA spreekt men er zich lie
ver nog niet over uit wat er
in dat geval moet gebeuren.
Men wil de druk op de ketel
houden. Maar Van Dam laat
er geen misverstand over be
staan dat er „bij deze gewel
dige klap terug" keuzes moe
ten worden gemaakt. Zo zou
men andere financierings
bronnen kunnen aanboren.
zoals het lenen op de kapi
taalmarkt. Dat zou echter
leiden tot ongunstiger voor
waarden voor leningen aan
de armste landen.
Een andere mogelijkheid is
dat IDA zich beperkt in de
keuze van de landen waar
aan zij hulp geeft. Thans
gaat ongeveer veertig pro
cent van de IDA-middelen
naar India, ruim acht pro
cent naar Bangladesh en zes
leningen naar leningen van
de Wereldbank, waarvoor
een rente moet worden be
taald die thans op zo'n tie"
procent ligt.
Dergelijke keuzes toüd®
in ieder geval een êr0
concentratie op de Afrika2
se landen mogelijk ma
Het gebied ten zuiden van
Sahara is langzamerhand11
grootste probleemgebied
de wereld. Weinig °f
hulpbronnen, lage gron n
fenprijzen, hoge import
droogte en vluchtelingen z J
enkele van de problem»
waarmee landen in deze
gio worstelen.
Een delegatie van
nieuw gekozen Turkse
parlementariërs zal dan
ok niet in de Assemblée
vorden geaccepteerd. De
lieden van de Assemblée
voegen daaraan toe dat
zij zich het recht voorbe
houden de ministers van
iuitenland.se Zaken van
ie lidstaten aan te beve-
|len Turkije uit de Raad
van Europa te zetten.
Belangrijkste reden voor de
assemblée om het democra
tisch gehalte van de komende
Turkse verkiezingen te ver-
Drdelen waren: het niet de
mocratisch toepassen van de
..keuwe grondwet, het gebrek
aan politieke discussie over
nieuwe wetten, het verbod
■door de nationale veiligheids
raad van een aantal politieke
partijen, de nog steeds be
staande staat van beleg, het
grote aantal politieke gevan
genen, de recente zuiveringen
Van onze redactie buitenland
MARSEILLE - Bij een bom
aanslag op een internationale
handelsbeurs in het Franse
Marseille is gisteren een per
soon om het leven gekomen.
Vijfentwintig mensen werden
gewond, van wie drie ernstig.
De paviljoens van de VS, de
Sowjet-Unie en Algerije wer
den verwoest.
Ineen anoniem telefoontje aan
de politie van Marseille heeft
de groep Orly zich voor de
aanslag verantwoordelijk ge
steld. Deze groep behoort tot
het geheime Armeense leger
voor de bevrijding van Arme-
htefASALA).
11
a
a
tc
r<
cc
ia
te
w
B
g<
b
st
w
de
te
de
w
te
d
ir
01
de
st
ti
gi
ve
g<
Pi
ec
ti'
ti:
ki
M
ke
Zi
va
ge
te
He
co
tel
de
de
he
Van onze redactie buitenland
- Belgen zijn in de
ver T toek°mst niet meer
om hun 'roerende in-
vanS, .'rente-°Plirengsten
^kapitalen, inkomsten uit
se h 1 n.etc-) bij bun jaarlijk-
fen ,hstingaangifte °P te voe-
besi 1 ',s vrijdag in Brussel
kaKi "Wens het wekelijkse
^'netsberaad.
koÜ!?r van al dit soort in"
Ehtwinr voortaan we' vijf-
■ijk by dge
vo'
rui
gei
'va
wc
sp;
be<
jaa
Da
50.'
gu
,^atlg Procent onmiddel-
fine t roerende voorhef-
werd Procent, maar ze
de ia- n 'ater verrekend bij
te H Dkse belastingaangif-
denrtf besluit tot de „bevrij-
fcoak „,roerende voorheffing"
>-■ de regeling in het Belgi-
nis
ma
ont
bor
voe
de
len
bes
Cle
hee
dra
sche
êenoti
rni
~V de Clercq. De nieuwe re-
Hl 111 L DCrlgl
8enomo?erings;'argon heet)' is
heraio °D voorstel van de li-
1 «ie r~
minister van Financiën,
J
'W*8 gaat in °P 1 januari
regeling die bestond
gre
vai
var
de
dar
dra
ker
ver
