UITBLAZEN
CDA, V
DE STEM
Historisch drukwerk
Het derde oor
De militair en zijn
arbeidsvoorwaarden
:PAGINA TWEE
DESTEMCOIV.
Allerbelabben
Moeilijk te prui
Zeer zinvol
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1983
WIM KOCK
Geest
Complot
Uitkeringen
Openingsschot
Nieuwe helm voor Britten
PAPIER'
VOOR UW PEN
WOENSDAG 21 SEPTE
T5 PAGINAj
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Jaargang 123
Nr. 20.237
Uitgave
Uitgeversmaatschappij
De Stem b.v.
Directie
Drs. J.H M Brader
Hoofdredactie
L Leijendekker
H. Coumans
Breda - Hoofdkantoor
Spinveld 55
Postadres: Postbus 3229
4800 MB Breda
Telefoon; voor directe
verbinding zie onder
betreffende afdeling
Algemeen nr. 076-236911
Telex: 54176
Kantooruren ma t.m. vr.
van 8.15-17.00 uur
Bankrelaties
Postgiro 1114111
ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584
Rabo rek. 101053738
Handelsregister 27420
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883
Stadsredactie 076-236880
Sportredactie 076-236884
Lezersservice
Inlichtingen over Stemreizen
en promotie: 076-236911
Fotoservice: 076-236573
Abonnementen
Betaling 076-236*347
20,49 per maand
61,15 per kwartaal
238,00 perjaar
Postabonnementen met
toeslag
Nieuwe abonnees: opgave bij
elk rayonkantoor en
servicepunt. Ook telefonisch
of d m v bon in de krant.
Bezorgklachten
Voor telefonische meldingen
zie onder betreffend
rayonkantoor
Rubriek 't Kleintje
Opgave 076-236538, 236381
236244 tot 17.00 uur 2 dagen
voor plaatsing
Grote advertenties
Algemene informatie over
mogelijkheden en tarieven:
076-236881
Regionale informatie: alle
kantoren
Postadres postbus 3229,
4800 MB Breda
Afsluittijd adv.' 09.00 uur één
dag voor plaatsing,
maandagkrant vrijdag 12.00
uur in Breda
Overlijdensberichten
076-236442.
Buiten kantooruren ma. t/m
vr. van 19.00-20.30 uur en zo.
van 18.30-21 30 uur
076-236394/236911
Debiteurenadministratie
Advertenties 076-236227
Rayonkantoren
Bergen op Zoom
Zuivelstraat 26, 4611 PJ
Tel. (alle afd.) 01640-36850
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.15-17.00 uur
Breda - Stadskantoor
Nwe Ginnekenstraat 414811
NN. Abonnementen 076-
236322 Overige afd. 236326.
Kantooruren ma t/m vr. van
8.15-17.00 uur
Bezorgklachten
076-236888 ma. t/m vr. 8.15-
18.00 uur, za. 8.15-17.00 uur
Etten-Leur
Markt 28, 4875 CE
Tel. (alle afd.) 01608-21550
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.30-12.30 en
13.30-17.00 uur
Goes
Klokstraat 14461 JK
Tel. (alle afd.) 01100-28030
Kantooruren ma t/m vr. van
8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Hulst
Steenstraat 14, 4561 AS
Tel. (alle afd.) 01140-13751
Kantooruren ma t/m vr. van
8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Oosterhout
Arendstraat 14, 4901 JK
Tel abonn. en adv.
01620-54957
Tel. redactie 01620-51800
Kantooruren ma. t/m vr
van 8.15-17.00 uur
Roosendaal
Molenstraat 45, 4701 JN
Tel. (alle afd.) 01650-37150
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur
Terneuzen
Nieuwstraat 9, 4531 CV
Tel (alle afd.) 01150-17920
Kantooruren ma t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Vlissingen
Torenstraat 4381 ET
Tel. (alle aid.) 01184-19910
Kantooruren ma t/m vr van
8.30-12 30 en
13 30-17.00 uur
Als je - pak weg - twee
drie jaar geleden op een
feestje iemand hoorde po-
chen dat hij wel gek zou zijn
om te gaan werken omdat hij
aan uitkering meer ontving
dan hij aan loon zou kunnen
verdienen, dan kon je twee
dingen doen:
a. een polaroïdbril opzetten
om beter de zon in het water
te kunnen zien schijnen of
I b. een paar keer slikken.
Wat je in elk geval niet behoorde
te doen was er een opmerking over
maken. Dat zou hoogst onsolidair
zijn, asociaal en erger nog: rechts.
I Maar de tijden veranderen snel.
We zijn blijkbaar plotseling in
rechtse tijden terecht gekomen. Al-
§j leen een cynicus snapt er nog iets
van. Alleen degenen die al lang
E weten dat de meeste mensen,
vooral de mensen die om hen mo-
verende redenen veel aan de weg
timmeren, zoals politici, vakbonds-
leiders maar ook journalisten, op-
portunisten zijn, valt de bek niet
open van verbazing.
De schrijvers van ingezonden
brieven hebben het nog niet in de
gaten. Die denken dat het nog
1977 is en dat ze nog ergens een
willig oor vinden met hun klachten
over het al of niet dubbel gepakt
worden. Maar de kalender wijst 20
september 1983 aan, toevallig ook
de derde dinsdag in september en
- U leest het vanmorgen zelf wel el-
ders in de krant - de last is zo
zwaar geworden dat ook de zwak-
1 ste schouders eronder moeten. El-
i ke schouder, al is'ie vel over been,
is er weer een. Waar het ons nog
I aan mankeert is de geest van de ja-
ren '50. Toen trokken we eensge-
zind de nog smalle beurzen open
om de dijken te dichten. Maar de
gaten in ons aller eigen schatkist
hebben ons de hand niet vrijwillig
van de kontzak doen lichten, zodat
meneer Ruding zelf langskomt om
ons onze bijdrage af te pakken.
1 De geest van de jaren tachtig? Ik
I zou hem nog niet durven beschrij-
ven. Hij heeft veel weg van de
geest die men ooit uit een fles liet
ontsnappen Toen men hem terug
I wilde stoppen stribbelde hij heftig
tegen. In dat historische gevecht
niet tevergeefs ook! Zo 'n zelfde ge-
vecht is op het ogenblik in België
s gaande. De uitkomst is nog onze-
1 ker, dat wil zeggen: het hoe van de
uitkomst. De kern ervan stond al bij
voorbaat vast alsof het voor alle tij-
1 den in de sterren staat geschreven:
de burgers, dus ook de stakers,
betalen uiteindelijk het gelag. Zo
werkt dat nu eenmaal met staats-
huishoudens.
Als je het zo bekijkt is het sfa-
kingswapen, toegepast tegen een
regering in een gevecht om de pe-
cunia, een zwaard dat in eigen
vlees kerft. Met dit vast te stellen
pleit ik er natuurlijk niet voor dat
we onze regeringen maar straffe
loos over ons heen moeten laten
lopen, maar het is goed het van
daag even in het achterhoofd te
houden.
Een regering in geldnood maakt
rare sprongen. Je valt er steil van
achterover als je je realiseert waar
Den Haag allemaal geld uitslaat en
menige burger vraagt zich af wan
neer de uit nood geboren inhalig
heid verkeert in diefstal of roof. In
tijd van voorspoed staat een mens
er niet zo bij stil, maar als hij klem
komt te zitten tussen de huur en de
energierekening dan gaat hij zich
afvragen waarom hij belasting
moet betalen over het brood dat hij
eet en de melk die hij drinkt. Lo
gisch toch?
Wie nog hoopt dat de Operatie
Wringer een complot is van de
christendemocraten en de libera
len tegen de tot „echte minimumlij
der" gedegradeerde Jan met de
Pet en dat er vroeg of laat wel een
herboren Uyl op zal staan om deze
bedrieglijke ballon door te prikken,
die moet ik nu toch teleurstellen,
want één ding staat al vast over de
geest van de jaren '80: hij is rechts.
Tenminste, volgens de begrippen
die we tot voor kort hanteerden.
Momenteel is het onderscheid tus
sen links en rechts alleen duidelijk
als het over kruisraketten en mi
lieuproblemen gaat. In de sociaal-
economische discussie is het on
derscheid niet meer zo goed te ma
ken.
Rechtse economen van weleer
die jaren lang hebben gesmeekt
om bezuinigingen en beperkingen
van de rijksuitgaven (uitkeringen),
willen nu een stimuleringsbeleid.
Linkse economen van weleer wij
zen er met nadruk op dat ons so
ciale stelsel veel te duur is gewor
den en van prof. Hans van den
DoeI hebben we at eeuwen niets
meer vernomen.
Dat de geest rechts is wordt het
pijnlijkst geïllustreerd door ene D.
van Commenee. De heer Van Com-
menee is voorzitter van de Hout
en Bouwbond CNV. Hij vindt dat de
WAO-uitkering omlaag moet. Hij
heeft ontdekt dat er WAO-ers zijn
die meer vangen dan hun wer
kende broeders, 'die loonsverla
ging op loonsverlaging hebben
moeten slikken'.
Is dat Vakbondsrealisme '83? Je
kunt de heer Van Commenee een
zekere moed niet ontzeggen. Hij
zat bovendien wel zorgvuldig heb
ben vastgesteld dat hij gelijk had
alvorens met zo'n uitspraak te ko
men. Enfin, daar gaat het mij nu
eigenlijk niet om. Wat ik maar zeg
gen wil is dat u of ik een dergelijke
uitspraak vandaag een jaar gele
den nog niet graag in het openbaar
voor onze rekening zouden heb-
.iottt betjbm friqj goo
ijrmel tfi accoe. 3B£ct oie
jattoc was onnut en poel:
>enw oontbetlitocn tcact
op Dttacnfitlitcnoca af»
gtonte.Cn gooos glieeft
row glictuaglië bouë oen
testeren. (£noe goo fcioe
bat licfjt moet roecöë :eiï
tatliiljt rooit (jl)cniaect
tnoe goo Tart) Dat tict.it
jnttetrjoct tccfcnjouoc:
jat (iclit oan Die Dondiep»
ij. jbtoen .£n bi noemoe ttiebt oen oacli.
f*i cit oit oondtttbeoë Dit nacbt. tfüi bet
/CÜ' tooit gbemazit tfauonts en tfmogbês
J/ivsitnm oacb jTEtbtet jeioe goo. "tjet
r Bjotot ctn firmament int'miooen oer
aetoe hoibtc rot gtoticot eruit cü Dat I
jaet oioctl) na fijnte nnmeten :cü Dat I
alttbaoe jaet baODt.na fijn gbcöaente
£n goo fa tb Dattct goct irefen fouoe I
<£ii bet rooit gbcinacct tfauonts cnoe 1
tfmoigbêsoëoetDe oarb f/eEügoo
feioe.fjct rooioefidit inöë fitmaiiiët i
ots bemetoteit fi Depten oen nacbt tiï
Den D.ltbieü fi fijn in tcebë cfi iu tijoë
Dagben eii iateneiï Dat fi liilitc inoc 1
firmametoen beinets.cn fij DcrUtbtë 1
oie aetoe £ii bet gbefticoc atfo.Cnoe I
goo niaecte troe grote (id)të:oat nicef
te (iclit om Dattct boucn oen oacb roe»
fen fouoe. cnoe oat minfte om oattct
bouë oen nadit roeten fouoe tenoe oie
rterccn.if iï bi fettcfe inoë firmament
Des bcinets. oatTi (iebten fouoë bouë f
Dcc actoemcïï Oat fi roefen fouoen bo» I
ucn Den oagbe eii bouc oen natbt. €iï I
Dat fi oeplen fouDë Dat liebt cnoe oie
ooncbctlièoë.(£iï goo fad) Oattct goct i
toefen fouoeicnoe bet rooit gbeinacct
tfauonts enDctfiuoigbcns oëoictoe f
oacb ^©ecfeioegoo.iDieroateccn I
biengben nocct ccupcnoe Dieren met
leuciisec jicten.en gbeuogbette boüë
Der xcroen tonOer oat Firmament oes
lltmc(s.€noe goo ftiep oie grote io:l» 1
oiffebetenoe alle (cucnOe jietcn eii be»
roerlic.Die oie roateeë oocctgbebiocbt
liaooe in baeue gbeoaête: eii alle gbe»
togbclfein fijre manieren. (Enoe goo
facb oattet goet roefen fouoetenoe bij i
gbebeneoioe bem eii jeioe .ÜOaft cfi
rooit gbememcliuouDicl)t eii oeruot»
let oie rostere oes jeesten oie oogbéfë
rooiocn gbementcbuouDicbt bouë oer
Dit Is de eerste pagina van de „DeWse Bijbel" (1477) voor zover bekend
het eerste gedrukte boek In onze taal. De bijbel maakt deel uit van een fas
cinerende tentoonstelling die op 3 oktober zal worden geopend In het Bij
bels Museum te Amsterdam. De eerste keer dat de Bijbel in een soort Ne
derlands werd vertaald ligt nog veel verder terug: ruim 1000 jaar geleden
werden psalmen uit het latljn vertaald In het Zuid-west-moezel-frankisch,
een der allervroegste vormen van het oud-Nederlands. De tentoonstelling
bevat zeldzame, antieke bijbels maar ook kijkdozen, opgebouwde tafere
len, blow-up foto's, schilderijen, geluidsbanden, een diapresentatie en een
postzegelkabinet.
jfiumuict. (Eii bet gbefcieoe alfo. <£iï
'Dit firiiianttnt baetc bi oen bemel :eiï
/jfecf roottgbtinscct tfauogts eii fmoi"
^/igbeniDieanoetoacb ^tfebterfeioe
(IIL'-' lgoo.ïie roateren oie onoer oen bemel
i fijn rooioë necgaocct in ten Rat :cnoe
1 ilDieoiotdbtit opebate.iEiüitt gbeftie»
oc a(fo.<fln oie oioecbeit biete goo acc
I Wft" oie oetgaoetïgbe oaoen roatcrë
Jbiete bi jee. (fii goo facli oattet goct
,^-f:iDcrtnfouDt:en bi fpiac. Der aeroen
y -jgtoeie gtocienoe erupt enoe oat jaet
(Weten bo ut oat appel oiagbet oat
üiutbt mafeet etc na fijnte manieren
Wiens ja et fij in bem fetuë bouen oei
i'itct>!.۟ bet gbefcieoe atfo. Cnoe Die
ben genomen, laat staan dat we zó
een vakbondsbestuurder zijn ver
gadering zouden hebben kunnen
horen toespreken.
Maar nu is het zo ver! De vak
bond helpt meneer Ruding het
snoeimes hanteren, desnoods in
eigen vlees snijdend zoals voorzit
ter F. Thomasson van de Diensten
bond FNV zaterdag deed toen hij
met een royaal gebaar een deel
van het vakantiegeld van zijn leden
ter beschikking stelde van de werk
gevers.
Wat de WAO-ers betreft: die mo
gen zich onderhand wel eens orga
niseren want Van Commenee be
doelt het ongetwijfeld goed, maar
de geschiedenis maakt nu eenmaal
zelf uit wat er van goede bedoelin
gen terechtkomt. Misschien zal la
ter ooit blijken dat Van Comme-
nee's opmerking het openings
schot in de sociaal-economische
oorlog tussen actieven en inactie-
ven is geweest. Het kanon van sep
tember.
Intussen is er maar één remedie
tegen de ellende die de media van
daag over u uitstorten. Haal van
avond wat vrienden en een krat
bier in huis en lach erom. Mis
schien kunnen we er dan nog een
tijd tegen en hoeven we niet, zoals
de Belgen, de boel plat te gooien.
Hoewel dat ook voordelen heeft:
elke avond om kwart over acht een
spannende film bijvoorbeeld.
T7^OOR dit verhaal hebben
jullie drie oren nodig", zegt
de mevrouio, een van de moe
ders, de getrouwde leek, die
ook nog vrouw is dus. In de
kinder-kerkdienst vertelt zij
over de specht, die steeds
maar zo irritant tegen de
boom klopt, waardoor de uil
in de boom ernaast, die 's
nachts altijd pas actief wordt,
nooit lekker kan slapen over
dag. „Je hebt twee oren nodig
om gewoon te luisteren en
dan nóg een oor om het ver
haal te begrijpen". Alle kin
deren zitten recht, luisteren
gespanen net als de aanwezi
ge moeders en vaders. Je ziet
de gespitste derde oortjes
overal bovenuit steken. Laat
die mopperende uil nu juist
door het verwoede tikken van
de specht gered worden, toen
zijn boom door de storm om
waaide en hij er in diepe
slaap niets van merkte....
Het is een kerkdienst waar
over ik hier vertel. Daar hoort
ook een écht verhaal aan de
kinderen geserveerd te wor
den: een brokje evangelie in
voor kleintjes wat begrijpe
lijker taal gesteld, dat wel.
Over Petrus gaat dat, die
steeds maar weer overhoop
ligt met een collega-apostel.
Zes keer al heeft-ie 't weer
goed gemaakt en nu wordt
hem verteld, dat zelfs zeven
keer nog niet genoeg is. „Ze
ven keer zeventig keer moet
je het opnieuw proberen, stel
je eens voor: zeven keer ze
ventig, dat is vierhonderden
negentig keer, meer dan een
jaar lang elke dag weer
iemand vergeven en vrienden
worden".
Weer een vrouw aan het
woord, weer een leek. De kin
deren hebben dat derde oortje
nog overeind, zo'n rekensom
metje in het verhaal doet het
goed. Meer dan een jaar lang
- in de originele tekst wordt
het niet eens zo aanschouwe
lijk voorgesteld. Ik zei al: het
is een kerkdienst en die heet
pas echt, als een officieel aan
gestelde, liefst gewijde pastor
er z'n zegje in doet. Een
preekje dus, speciaal tot de
kinderen. Óver Petrus weer
en dat vermenigvuldigend
vergeven. Dat hebben ze al
gehoord, denk je verbaasd.
Dat is toch. al op een kinder
lijke manier overgebracht -
iets anders overigens dan
kinderachtig, laat daarover
geen misverstand ontstaan.
Je ziet oortjes zakken, lijf
jes ongeduldig raken, bunge
lende beentjes actief worden.
„Pak ze nu toch bij dat derde
oor, man", denk je. Streel het
liefdevol, prikkel het tegelij
kertijd, in de hoop dat het
hun hele leven een beetje ge
spitst blijft, als een antene
overeind zal staan.
Ik heb te goed geluisterd:
mijn derde oor wil de hele
verdere dag niet meer naar
beneden. Dat is lastig.
Avonds trilt het als een gi\
wanneer we gezellig same,
koffie drinken met een flty
Studio Sport erbij. „Het
allemaal niet zo erg", hoorij
opeens adembenemend dUl.
del ijk. „Na Ajax-Feyenoori
verrichtte de politie zes arres
taties wegens vernielingen n
wapenbezit, verder viel h(l
mee met de ongeregeld)».
den". Met blanco blik fcijlctde
man van Studio Sport mij
aan. Zijn dat zijn normen? h
het de norm van het tearn
van de baas, van Het Voetbij
dat alles minder dan véél jf.
weid alleen maar meevalIj
Wanneer en door wie is bt-
paald, dat een voetbalwed
strijd zonder vernielingen
niet normaal is?
Ik schud alles van me tjs
duik ter ontspanning in en
dikke Libelle, die me al een
paar weken toelacht. Mode
Brigit Bardot, recepten, blij.
deninternaat, problemen ij
het huwelijk, trucjes vooreen
nog mooier gezicht: bladzij
den vol informatie, brieven
en verhalen, waar je beslist
niet doof van wordt. Gan
doorbladeren naar Jan, Jans
en de kinderen - doorsnee-
gezin met doorsnee-pro
bleempjes, levensecht en loei
(of juist daardoor) komiscl
weergegeven. Dochter Kar
lijn is laat, haar fiets is gesto
len, familie in paniek, vader
Jan snelt naar telfoon, doel
aangifte, vraagt hoe ze thuis
kwam, „Op de fiets, ook ge
jat".
Ik heb er vast overheen ge
lezen, over al die krantebe-
richten van de afgelopen we
ken, waarin toch wel gestaan
zal hebben, hoe opeens dui
zenden en duizenden vrou
wen het abonnement op het
lijfblad opzegden, omdat s.
zo'n normvervaging niet ac
cepteren. Want er zijn dui
zenden en duizenden even
eens doorsnee-gezinnen, urar
ze gewoon normaal blijven
vinden wat normaal is. Zelfs
al zakt het derde oor van Li-
belle zo ver omlaag, dat er in
de Jan, Jans en de kinderen-
strip getoond wordt hoe Je-
roen-poep-aan-je-schoen-ka
n-ik-niks-an-doen met plan
ken komt aansjouwen. „Ga ik
een boekenrek van timmeren
voor m'n kamer". Catoolje:
„Hoe kom je d'r an?" Jeroen
„Gewoon gejat van de tribu
ne na de voetbalwedstrijd".
De soldaten van het Britse beroepsleger krijgen in de komende
maanden een nieuwe helm, die het nogal platte, wankele en mde
ogen zakkende metalen model dat sinds 40 jaar in zwang is
vervangen.
De nieuwe helm, die ongeveer even zwaar weegt, is gemaakt
op basis van nylon en biedt 50 procent meer bescherming tegen
hoofdverwondingen.
Tijdens de oorlog op de Falklandeilanden was een veel ge
hoorde klacht dat de stalen helm over de ogen gleed en de solda
ten het zicht benam. De nieuwe plastic-helm kost tussen de 50 en
60 pond sterling.
Uw artikel 'Misgreep' in De
Stem van 25 augustus j.l.
over de actie van militairen
op de basis Leeuwarden is
m.i. onvolledig, onjuist en
daardoor misleidend, terwijl
u bovendien een gevaarlijke
suggestie doet. Ik zou dit
met tal van voorbeelden
duidelijk kunnen maken,
maar dan wordt mijn brief
te lang om hem in het dag
blad te plaatsen.
Alles overziende moet
men zich de vraag stellen,
hoe het heeft kunnen gebeu
ren, dat er zulke verschillen
in arbeidsvoorwaarden zijn
ontstaan? Heel simpel. Van
uit de historie had iedere
minister de verantwoorde
lijkheid voor het personeels
beleid van zijn eigen minis
terie. Zo ontstonden er dus
verschillen in arbeidsvoor
waarden tussen ambtenaren
onderling, alsmede tussen
ambtenaren en bedrijfsle
ven. In de zestiger jaren
werd dit systeem overboord
gezet en is de minister van
Binnenlandse Zaken na
mens het kabinet verant
woordelijk gesteld voor het
arbeidsvoorwaardenbeleid
van alle ambtenaren. Als
gevolg daarvan werden ver
schillen in arbeidsvoor
waarden tussen ambtenaren
gelijk getrokken, althans
voorzover dat niet al te veel
geld ging kosten. Te grote
verschillen, welke in geld
waardeerbaar waren, heeft
men laten liggen onder het
motto 'er is geen geld'. Om
de ambtenaren niet tot al te
grote verschillen te laten ko
men ten opzichte van het be-
drijfsleven of met andere
woorden om de reeds be
staande verschillen niet nog
groter te laten worden, werd
het zogenaamde trendbeleid
ingevoerd. Dit betekende dat
ambtenaren het landelijk
gemiddelde van in geld
waardeerbare arbeidsvoor
waarden van het bedrijfsle
ven gingen volgen. Vervol
gens wordt in de Defensie
nota 1974 het begrip geïntro
duceerd dat de krijgsmacht
'maatschappelij k geïnte
greerd' moet worden. Pure
onzin, omdat militairen al
tijd al deel hebben uitge
maakt van de maatschappij
en tal van maatschappelijke
en politieke functies op ver
schillende niveaus hebben
bekleed en daarvoor ook de
volle verantwoordelijkheid,
veelal met succes, hebben
gedragen.
In de tweede helft
der zeventiger jaren wordt
het begrip 'maatschappelij
ke integratie' vervangen
door de 'gelij kstellingsge-
dachte'. Dit moest betekenen
dat militairen in het kader
van het arbeidsvoorwaar
denbeleid moeten worden
gelijkgesteld met burger
ambtenaren. In 1982 werd
dit begrip weer vervangen
door nieuwe politieke kreto
logie, de krijgsmacht en de
militair moesten 'maat
schappelijk aanvaardbaar'
zijn of worden gemaakt. Al
deze mooie begrippen of
kreten zo u wilt, werden ge
leidelijk aan gedeeltelijk
toegepast en tot uitvoering
gebracht.
Inderdaad gedeeltelijk,
omdat 'integratie', 'gelijk
stelling' en 'maatschappelij
ke aanvaardbaarheid' steeds
dan werden toegepast op de
militair en de ambtenaar,
als dat financieel voordeel
opleverde voor kabinet en
parlement. In gewone taal
heet dat 'bezuinigen'. Op het
moment nu dat al deze
fraaie begrippen zouden
gaan betekenen, dat de mili
tair zou moeten worden op
getrokken naar het niveau
van andere ambtelijke ar
beidsvoorwaarden en dit
kabinet en parlement geld
zou gaan kosten, zweeg en
zwijgt politiek Den Haag in
alle talen, met verwijzing
naar de moeilijke financiële
situatie. Per saldo betekent
dit, dat uitsluitend ver
meende voordelen voor de
militair dienden te worden
ingeleverd, omdat dit Den
Haag geld in de lade bracht,
anderzijds worden bestaan
de achterstanden niet of
nauwelijks weggewerkt. Dit
alles resulteert uitsluitend
tot een steeds groter wor
dende achterstand in netto
besteedbaar inkomen voor
de militair en zijn gezin, ter
wijl in toenemende mate het
werken binnen de krijgs
macht moeilijker wordt ten
gevolge van de bezuini
gingsdrift in het Haagse.
Het gevolg van dit beleid
is tevens dat de krijgsmacht
in toenemende mate wordt
'ontmilitairiseerd'. De mili
tair is altijd zeer loyaal ge
weest. Tot 22 augustus 1983
'de maat vol was' voor grote
groepen van militairen en
beslist niet alleen op Leeu
warden. De loyaliteit van de
gemiddelde militair ging en
gaat zelfs zover, omwille
van de snelheid van hande
len op de werkplek, dat hij
zijn eigen auto zonder enige
vorm van tegemoetkoming
in de kosten, daarvoor inzet.
Dit doet hij omdat voldoen
de vervoer van de zijde van
de werkgever daarvoor ont
breekt, als gevolg van bezui
nigingen. Met name op
vliegvelden en legerplaatsen
worden op deze manier per
dag vele tientallen kilome
ters gereden, die de overheid
en dus de belastingbetaler
niets kosten, omdat zij wor
den betaald uit de geldbui
del van de militair persoon
lijk. Zoals overal en altijd
zijn echter ook aan deze
loyaliteit grenzen en die zijn
of worden overschreden.
Daarom komt de militair na
lang aarzelen - is het wel
verantwoord in verband met
de loyaliteit - in actie voor
zijn eigen arbeidsvoorwaar
den. Militairen zijn loyaal
bereid mee te betalen aan
bezuinigingen, echter niet
meer dan andere werkne
mers in Nederland.
Vermeende voordelen en
nadelen in de arbeidsvoor
waarden ten opzichte van
andere werknemers kunnen
eerst echt worden bekeken,
nadat men het volledige
pakket van arbeidsvoor
waarden zorgvuldig heeft
vergeleken met andere
ambtenaren en zo mogelijk
met werknemers in het be
drijfsleven. De vakorganisa
ties van militairen hebben
daarom in de achterliggende
jaren herhaaldelijk ge
vraagd. Deze zogenaamde
pakketvergelijking gaat een
dezer dagen van start voor
wat betreft de vergelijking
tussen de militair en de bur
gerambtenaar. Het is eerlijk
en rechtvaardig om op de
uitkomsten daarvan te
wachten en tevens tegelij
kertijd te bekijken welke
uitzonderingen gerecht
vaardigd zijn in relatie tot
de bijzondere positie van de
krijgsmacht en haar werk
nemers, de militairen welke
verplicht of vrijwillig bin
nen die krijgsmacht werk
zaam zijn.
Ronduit gevaarlijk en
misleidend vind ik uw sug
gestie dat militairen actie
zouden moeten voeren tegen
de bezuinigingen op het ma
terieel en de exploitatie bin
nen de krijgsmacht, omdat
daardoor de paraatheid en
de geoefendheid in de knel
komen en daardoor dus de
veiligheid en de overle
vingskans van de vrijwillig
dienende en dienstplichtige
miliitair. Het is in Neder
land maatschappelijk zo ge
regeld dat iedere werkne
mer kan en mag opkomen
voor zijn arbeidsvoorwaar
den en arbeidsomstandighe
den. De militair mag uitslui
tend opkomen voor zijn ar
beidsvoorwaarden, maar
niet voor veiligheid en ar
beidsomstandigheden. Dit
moge onder andere blijken
uit de discussie in het parle
ment over de toepassing, of
liever gezegd het niet toe
passen van de Arbeidsom
standighedenwet in de
krijgsmacht. Anderzijds
wordt door de vakorganisa
ties van militairen hierover
wel degelijk regelmatig ge
sproken met parlementsle
den.'
Het zou echter gevaarlijk
kunnen zijn om militairen
daarvoor acties te laten voe
ren. De krijgsmacht en haar
omvang, samenstelling en
uitrusting, met inbegrip van
de veiligheid en de overle
vingskansen voor de indivi-
diele militair in crisisom
standigheden, is primair een
verantwoordelijkheid van
kabinet en parlement, die
deze verantwoordelijkheid
hebben en dragen namens
de gehele Nederlandse sa
menleving.
Gevaarlijk is het om mili
tairen daarvoor actie te la
ten voeren. Dat zou indrui
sen tegen maatschappelije
opvattingen omtrent het de
mocratisch functioneren
van ons politiek bestel 'n
Nederland. Immers het ge
vaar is bepaald niet denk
beeldig dat via het voeren
van acties voor materieel dit
uiteindelijk zou kunnen es
caleren tot b.v. het zelf gaan
bepalen van waar, wanneer
en hoe dit materieel moei
worden gebruikt en ingezet.
Dat zou volstrekt onaan
vaardbaar zijn. De verant
woordelij heid daarvoor
moet blijven berusten hij
kabinet en parlement en dus
bij de Nederlandse samen»'
ving. Daarbij dient men ech
ter wel te beseffen, dat de
overlevingskansen in crisis
situaties van de vrij will's
dienende en dienstplichtig
militairen ook de verant
woordelijkheid is van onze
Nederlandse samenleving-
Rijen
P.JK.C. van Eijkeren
Ka
AAN HET ZIEKBED van de Nederl
jarenlang heelmeesters gestaan,
de patiënt en zijn omgeving met s
praatjes verborgen hebben gehorl
mand de waarheid wenste te horl
dat de medicijnmannen zelf ondel
de wijze waarop de patiënt behal
fractieleider van het CDA was Lulf
van die wollige praatclub. Maar
eerst verantwoordelijke is, blijkt
voor z'n raap de waarheid te kunr
met de Nederlandse economie ei
van sociale zekerheid allerbelabbl
overlevingskansen, maar alleen ttf
durende een aantal jaren. Voor 1(1
miljoenennota een 'uitzonderlijk fd
van 11 a 12 miljard gulden.
Niemand zal kunnen volhouden|
in Troonrede en Miljoennota een
hjkheid heeft gegeven. Immers,
reeds zijn doorgevoerd, is de std
140 miljard gulden. In 1984 moe
aan rente en aflossing. Ook de co
geschoten en slokt nu 87,5 procel
z'n allen verdienen. De werklooshd
dan 900.000; de helft van de Nedej
cijfers. Een zodanige 'ontwrichtingl
held moet een halt worden toegef
recht.
Het herstelprogramma van hetl
hoofdpunten: het weer beheersbal
gelopen collectieve sector, lastenl
ven als belangrijkste middel voor d|
legenheid en zolang de resultate
zichtbaar zijn, herverdeling van dé
gebeurt dan onder het motto 'de pijl
Die belofte wordt maar ten dele vr
greep in de inkomensverhoudingerl
weliswaar komend jaar zwaarder gB
gevolg van allerlei indirecte invloedf
ingen in de gemeenschapsvoorzierl
stelprogramma toch het meest voa
mens. Als Jan Modaal, om maar e\^
veertig cent meer voor een pakje i
dat bij hem harder aan dan bij een I
OOK DE AMBTENAREN worden oj
veel harder aangepakt dan de werk
drijfsleven. Het kabinet hanteert hie
sico van verlies van werkgelegenhel
lijkelijk' veel groter is dan in de ami
naren niet extra inleveren, blijft orl
over: ambtenaren ontslaan. Dat isl
met economische wetmatigheden,
pruimen. Zie de spontane staking v|
gie en de woedende protesten hier I
soortgelijke wijze met het hakme|
dreigde.
Vertoont het bezuinigingsplan va
tieve sector duidelijk elementen vanl
greep - dat geldt ook ten aanzien
ringstrekkers - de opvallend kleinel
het financieringstekort, vanouds el
blijkt op een weloverwogen keuze
verlenen aan de industrial,e bedrijv
gelen boven de theorieën inzake i
Het kabinet blijft die leer overigen!
geen dogma van. Dat is een verstar)
met het georganiseerde bedrijfsleve
door.
Van dat gesprek zal heel veel afhej
ten er kracht uit zien te putten om te
dustrieel elan te ontwikkelen en ris
economische vooruitzichten. Voor
sprek bepalend zijn voor de vraag i
van haar achterban grote offers te
beidstijdverkorting - voor het econd
feite wordt aan de actieve werkers hl
aan hun ouders. Die hebben door ea
loonpeil de na-oorlogse wederopboi]
re werknemers hebben aan die tijd c
houden, zeker als ze nu behoren
(opnieuw) fors moeten inleveren.
DAT BRENGT ONS op de beharten:
Troonrede gewijd zijn aan onderlinc
leit, aan de noodzaak eigentijds inh
ties van vrijheid en respect voor elk
sel' van onze democratische samen
vanuit een samenlevingsgedachte
(hogelijk op de achtergrond blijft en
bepaald wordt door de instelling en i
Applaus. Maar voorlopig wordt de
tussen grote groepen door het hersti
onder extra grote druk gezet. Deze
een aanklacht. Het kabinet staat r
's de afgelopen jaren zoveel scheef
1 n allen de ogen voor hebben geslc
Pen onvermijdelijk zijn geworden.
Wie de democratie een warm har
gelen van het kabinet niet alleen op
oordelen, maar ook te toetsen aan w
nongheid en solidariteit geboden is.
binet
voor ogen staat, gebaseerd op
*aart"j wat zwakker is, niet van de
makkelijk ontaarden in een maatsc
s'erkste wet is.
Nog een ander gevaar bedreigt
."vrede als gevolg van de steeds
n Voortgaande beperking van kooj
ede wordt - onvermijdelijk - aanc
youreuze bezuinigingsmaatregelen.
'v®n toezien dat, anders dan in de
an links en rechts niet de kans krijc
"ek profijt te trekken.
7j 'ensl°tte: naar onze mening heeft
ijrï VerPlioht door de bede weer in
Qpn stukken d|® op Prinsjesdag tus
Dom ?ordl9'n9 9ewisseld zijn, stijgt
terp h m'li,air en economisch. Zeer
u echt zorgen. Zeer velen proberei
bracht
over de
wede
een oude pater capucijn, zc
vredesweek, tot de verzuchtir
qee ,en andere behartenswaardige
nncr Jci meer overhouden om er vo
rust'"1 de kroonrede van de bede d;
den 2a' voor het christelijk deel van c
ervaren. Wie zou hun dat misgun
