ar
Banken teren miljard in
faU
„Vredesnota raad
Ven ray toont
eigen onmacht"
Den Bosch wil een koe-museum
VERSTERKING DOOR SAMENWERKING
KUNSTWERK GESLOOPT I
Van Gend Loos stopt
vervoer binnenlands
stukgoed over spoor
De uitvinding van de eeuw
nu in het Boek van de Maand
voor slechts f 14,90.
I lesreiyü
|Opstappen
In het openbaar
DE UIVER PASSEERT WILLEMSTAD
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1983
PAGINA 21
BINNENLAND
iSSE
OPPERS
CDA-BESTUURDERS:
BLOEIT
DE STEM COMMENTAAR
Achter het Nieuws-
redacteuren
verliezen geding
Nederlandse
pater gedood
bij roofoverval
op Fillippijnen
Bedrijven in
1982 verder
achteruit
(Met kans op IBM personal computer!)
Na I oktober: f26,50.
Kabinet heeft
Miljoenennota
nagenoeg rond
STROPPEN OVERTREFFEN RESERVES
Geheim
Beperkingen
T28 PAGINA 3
getooid, begaven ook zij
behoedzaam te water
.t elk van hen haar kle-
had gelegd op een be
stapeitje mannenkle-
in het riet. Al spoedig
men deze roerloos drij-
e maar zingende water
en aanspoelen op het
\dje der jongemannen,
.en met open armen ont-
en.
j het keren van het getij
amen ze nu als koppels
naar het boot- en gar-
be-eiland en het meisje
iet geluk had gehad haar
iltje kleren te leggen op
van haar zwemgenoot
uitgeroepen tot de Wif-
irskwene, d.w.z. Konin
gen het Wijfdrijvers Wa-
est. Van de bruiloften
olgden op dit feest werd
ire met de meeste luister
erd.
,adimir Nabokov, die
wereldnaam verwierf
zijn omstreden roman
ta' trekt in het meester
tje 'Pnin' de lijn der zin-
ie waternimfen door
Shakespeares Hamlet,
de arme Ophelia - in
tandsverbijstering te
br geraakt-zich weerloos
meedrijven met de
im, onder het zingen van
cstukken van oude
tjes' (Her clothes spread
and mermaid-like,
le, they bore her up.
:h time she chanted
■hes of old times. Ham-
n.)
tor wie zich met mij ver
over zoveel 'toeval' mo-
Ihakespeare het laatste
d spreken bij monde
Hamlet zelf: „There is
in Heaven and Earth,
tio, than is dreamt of in
ihïlosophy".
de lijn van het heidens
lent ook naar Shakes-
■e wil doortrekken hoett
its te luisteren naar de
hrijving die Hamiets
der geeft van de bloems-
ers die Ophelia gevloch-
had vlak vóór haar ver-
ikingsdood: „There with
astic garlands did she
e of crow-lips, nettles,
lies and Long Purples
liberal shepherds give a
;ser name". In die gro-
herders-benaming voor
paarse bloemkolf duikt
huphallos weer op!
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - De Venrayse nota over vrede en veilig
heid heeft weinig meer resultaat gehad dan het aan
tonen van de eigen beperkingen. De discussie over het
veiligheidsbeleid hoort niet thuis in de raad.
Dat staat in een gisteren verschenen brochure van de
j vereniging van CDA-gemeente- en provinciebestuur
ders. De brochure weerspiegelt ook de mening van het
CDA-hoofdbestuur.
Volgens de vereniging zijn
I gemeentelijke en provinciale
uitspraken over het kernwa-
penbeleid nauwelijks effectief.
I Ook de Venrayse CDA-ers
hebben weliswaar recht op het
claimen van gewetensvrijheid,
maar omcjat hun opvatting in
deze kwestie in relatie tot hun
j functie niet van belang is, had
van hen gevraagd mogen wor
den „de afweging te doen uit
vallen ten gunste van een-
slemmig optreden van CDA-
I fracties in het verlengde van
de landelijke beleidslijn van
[hun partij."
Zoals bekend heeft partij-
[voorzitter Bukman vlak vóór
[de Venrayse nota in de raad
I werd behandeld in Venray
I persoonlijk druk uitgeoefend
op diverse CDA-raadsleden en
CDA-wethouders en ook op
burgemeester Defesche met
het doel de nota te laten ver
werpen of op zijn minst ver
zachten.
Indien men in raads-of sta
tenvergadering van wal steekt
met een discussie over dit the
ma betreft het een politiek de
bat zonder dat de vergadering
zelf enige bevoegdheid heeft.
Besluiten mogen dan persoon
lijk voldoening geven, ze heb
ben slechts symbolische bete
kenis „en daarom kunnen de
gevoelens van voldoening ook
maar zeer betrekkelijk zijn",
aldus de brochure. Daarom
dienen CDA-bestuurders er
voor op te passen hun functio
neren te belasten door per
soonlijke opvattingen. Deze
dienen op partij niveau inge
bracht te worden.
Van onze redactie
binnenland
DEN BOSCH - Den Bosch
wil een koe-museum. Het
museum zou geopend moe
ten worden in 1985, het jaar
waarin Den Bosch herdenkt
dat het 800 jaar geleden
stadsrechten kreeg.
„Zo'n museum hoort in
Den Bosch omdat wij de
grootste veemarkt van
Europa hebben", aldus bur
gemeester Van Zwieten. die
het plan gisteren ontvouw
de. Er is al een lokatie ge
vonden. Een pand in de Koe
straat, vlakbij de Veemark
thallen. In het museum zou
den niet alleen opgezette
koeien een plaats moeten
krijgen, maar ook schilde
rijen waarop runderen
staan afgebeeld. Bovendien
zou het museum aandacht
moeten besteden aan melk
en daarvan afgeleide pro-
dukten, de betekenis van de
Heilige Koe in India, de sa
menhang tussen het uitster
ven van de bison en de in
dianen in Amerika en stam-
boekgegevens.
Adviesraad bepleit
fusie HBO- scholen
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De 413 scholen voor hoger be
roepsonderwijs (HBO) in ons land moeten zo
snel mogelijk samengaan in enkele tfentallen
regionale hogescholen.
Daarmee worden verpaupe
ring van het onderwijs, toene
ming van werkloosheid en de
dreiging van studentenstops
zoveel mogelijk voorkomen of
beperkt. Dan kunnen er ook de
hooggekwalificeerde afgestu
deerden komen die nodig zijn
■nd reuzenpanda's van de
itsen te brengen waar vol-
ornaamste voedsel. Om de
•na deze verdort.
,ig kwamen hierdoor bijna
nda's ook wel worden ge
in zullen nu in gevangen-
implaren worden overge-
i niet in bloei is geschoten.
tl Kluwer: „Alle
|ces in het leven
en er zijn."
|josë Arigo die zonder
Iving met een roestige
Ir en keukenmes onder
pherpste controle van
allerlei operaties
uitgevoerd. Nederland
tot 600 magnetiseurs.
ben aan het einde geko-
Jvan deze serie. De lezer
lel gemerkt hebben dat
Igal cynisch tegenover
pterie sta. Ik geloof niet
Jesten, uittredingen en-
Irt. Er is een boel dat ik
Xerklaren kan, maar ik
Iradio-golven ook niet
verklaren, evenmin als
Xrken van Wittgenstein
laarom je door muziek
1 gelukkig wordt. De
ld van spoken en reïn-
Ltie, van tovenaars en
los vind ik prachtig,
bij wijze van amuse
ben het wel eens met de
|ir geciteerde uitgever
Kluwer van Ankh-
|ies dat alle nuances in
|ven er moeten zijn. Dat
1 rijkdom van het be-
I, en de paranormalen
In hun 'nuchtere' vijan-
len prikkel.
las de laatste aflevering
jen serie van zes artikelen
Jnds vorige week zaterdag
Ijks (behalve maandag) ÓP
■agina stonden.
Inwoners van de
Apeldoornse wijk Ze
il venhuizen hebben gis-
[I ternacht een kunstwerk
i| vorige week vrijdag in
I hun wijk geplaatst
kunstwerk gesloopt. Zij
vinden het kunstwerk,
•1 dat 180.000 gulden heeft
gekost, foeilelijk en zijn
1= van mening dat de ge
meente het geld beter
aan andere zaken had
I: kunnen besteden. Het
I Apeldoorns gemeente-
li bestuur ging tot plaat-
i= sing van het object over
II in het kader van de zo-
genaamde '1-procents-
i regeling': een bepaald
iedrag in de begroting
voor bouwprojecten is
bestemd voor kunstob-
j§ jecten. Het verwijt van
geldverspilling wijzen
zij dan ook van de hand.
De politie betrapte
Ij dondernacht een groep
lï van bijna honderd
buurtbewoners die be
zig waren met het uit
graven van de honderd -
zestig onderdelen van
het kunstwerk.-
Om de
zaak niet te laten esca
leren greep de politie
niet in. Het gevolg was
dat vrijdagmorgen nog
slechts negen objecten
overeind stonden.
Het
kunstwerk werd eerder
deze week al beklad met
leuzen.
[Het wordt nu dan toch werkelijk de hoogste tijd dat de heer Luns
j!erugtreedt als secretaris-generaal van de NAVO en zich verder
onledig houdt met zijn verzameling munten en onderscheidingen
öanwel zijn memoires gaat schrijven. Wie bij het begin van een
[grote NAVO-oefening uitroept dat de vredesbewegingen in Euro-
fa - „Zij bepleiten oorlog" - niet streng genoeg veroordeeld
kunnen worden, mist het vermogen tot genuanceerd denken, is
[gespeend van elk psychologisch inzicht en zaait twijfel over de
[geestelijke stabiliteit van de NAVO-top.
De vredesbeweging in Europa omvat vogels van zeer uiteenlo-
ind pluimage. Wat men ook van haar therorieën en leuzen mag
lenken - tegen eenzijdige ontwapening blijven wij de grootst mo-
lelijke bezwaren houden - het is een feit dat miljoenen mensen
lank zij de vredesbeweging zelf zijn gaan nadenken over vraag-
üukken van oorlog en vrede en niet langer blind varen op het
ïrnpas van het militaire en industriële machtsblok. De Westeuro-
«anen kiezen in meerderheid nog steeds voor het Noord-Atlan-
Isch bondgenootschap. Dank zij de vredesbeweging is er sprake
an een bewuste keuze.
Vredesbewegingen die de NAVO verwerpen, kunnen het rege
len erg lastig maken. Maar zij dragen ertoe bij, dat bij de be-
Wvorming de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht wordt
lenomen. Ook hier geldt: een krachtige oppositie is een levens-
'oorwaarde voor een gezonde democratie.
helrood gepuntmutste kabouters van de Nederlandse politiek,
pN, PPR, PSP, althans een aantal aanhangers van deze splin-
fpartijtjes, sturen aan op een 'doorbraak naar links', op een
rig van krachten ter linkerzijde van de PvdA. Dat gebeurt
"tier het motto dat de linkse partijen de arbeidersbeweging op
ogenblik niet voorgaan in de strijd om maatschappijvernieu-
N- Dat klopt. Klein links verbeuzelt zijn tijd met onderling ge-
Newar. De PvdA maakt pas op de plaats omdat de huidige
«inomische situatie geen ruimte biedt voor nieuwe 'leuke din-
'sivoor linkse mensen'. De verdediging van bestaande sociale
srworvenheden heeft daar nu de hoogste prioriteit.
Van die verstandige keuze zullen de socialisten zich voor klein
ps met laten afbrengen. Misschien verliezen ze aan die 'door
bak naar links' een paar doordrammerige figuren, maar dit
®t stoorzenders kan een partij beter kwijt dan rijk zijn. Het eni-
1 interessante in deze poging tot samenbundeling ligt dan ook
fe vraag of daardoor de dreigende ondergang van CPN en
y vertraagd dan wel juist verhaast zal worden.
hoeft de PvdA zich dus weinig zorgen te maken over het la-
herige kleuterklasje ter linkerzijde, het CDA heeft wel proble-
ïri met zijn linkervleugel. Aan de hand van opiniepeilingen en
Snalen uit de afdelingen zijn de christen-democraten zich er al
19e tijd van bewust dat hun achterban aan het afkalven is. Kie-
Es die zich van hun christen-zijn uit verbonden voelen met het
"A herkennen in het no nonsense-beleid van kabinet en fractie
Mg van de evangelische grondslagen van hun partij. De poli-
'is voor hen verschraald tot een dans om het gouden kalf,
a'bij mensen in moeilijkheden onder de voet gelopen dreigen
["orden.
F de CDA-top yvordt over de grondslagen van de christen-de-
tratische beweging druk gefilosofeerd. Men zou wensen dat
/discussie in het openbaar gevoerd zou worden. Dat zou een
Jo van sterkte zijn, een bewijs van vertrouwen in de, de poli-
;'e stabiliteit verhogende centrumpositie van het CDA tussen
fservatieven en socialisten. Om die scharnierfunctie ook in de
"*omst te kunnen waarmaken moet het CDA nu wel op korte
"ijn een eigen, voor de achterban herkenbaar gezicht krijgen.
AMSTERDAM - Het VARA-
bestuur heeft gisteren een kort
geding gewonnen, dat aange
spannen was door de Neder
landse Vereniging van Jour
nalisten, de omroepbonden
FNV en 18 van de 21 medewer
kers van de inmiddels opgehe
ven actualiteitenrubriek 'Ach
ter het Nieuws'.
De president van de Am
sterdamse rechtbank, mr. W.I.
Borgerhoff-Mulder maakte
terstond na de zitting bekend
in slechts twee zinnen dat de
maatregel van de VARA om
de rubriek op te heffen, onder
de gegeven omstandigheden
niet onredelijk was.
DEN HAAG (ANP) - Pater H.
Molendijk van de Missionaris
sen van Mill Hill (op de Filip
pijnen) is in de nacht van
woensdag op donderdag bij
een roofoverval gedood. Dat
heeft missieprocurator J.A.
Copray van de orde van Mill
Hill gisteren meegedeeld.
Vorige week, in de nacht
van zaterdag op zondag,
kwam eveneens een missiona
ris van Mill Hill bij een roof
overval om het leven. Het be
trof hier pater P. de Wit (69)
uit Bovenkarspel, die werk
zaam was in Noord-Borneo.
om de economie uit het slop te
halen.
Aldus het bestuur van de
HBO-Raad in de gisteren ge
publiceerde beleidsnota 'Ver
sterking door samenwerking'.
De raad is het advies- en over
legorgaan voor het hoger be
roepsonderwijs dat meer dan
200.000 studenten telt, waar
van ruim eenderde in deeltijd
studeert.
Met het plan voor nieuwe
HBO-hogescholen wil de
HBO-Raad andere mogelijk
heden scheppen naast de be
staande, meestal vierjarige
studieprogramma's. Vanuit de
bestaande programma's kun
nen nieuwe studiekansen wor
den geboden. Ook kan vak
voor vak worden gestudeerd
in plaats van alle vakken tege
lijk, dan kan de student zijn
eigen studietempo vaststellen
en via deelcertificaten een vol
ledig HBO-diploma behalen.
Daarmee kan ook het aantal
studenten dat afhaakt - een
derde van de studenten 'mis
lukt' - belangrijk worden te
ruggebracht, verwacht het be
stuur van de HBO-Raad.
Andere mogelijkheid tot
verbeteringen is landelijke sa
menwerking tussen HBO-
soorten van hetzelfde type, zo
dat afspraken kunnen worden
gemaakt over samenbunde
ling van bepaalde specialisa
ties in een instituut. Ook door
taken tussen de HBO-instel-
lingen te verdelen, kan het ni
veau van het onderwijs wor
den verbeterd.
Bij de samenwerking in de
•nieuwe HBO-hogeschool moet
worden voorkomen dat groot
schalige studie-eenheden ont
staan, waar studenten als
nummers worden behandeld.
Het grote verschil met be
staande HBO-instituten is, dat
de studierichtingen deel uit
maken van de regionale HBO-
hogescholen met centrale
diensten ter ondersteuning
van docenten en studenten.
Het is de bedoeling, dat de
Algemene Vergdering van de
HBO-Raad in 20 februari '84
haar standpunt over de be
leidsnota bepaald. Het bestuur
van de raad heeft er bij aange
tekend, dat het onaanvaard
baar is als het kabinet met zijn
plannen beoogt nog meer op
het HBO te bezuinigen dan de
afgelopen jaar al is gedaan.
Van een onzer verslaggever
AMSTERDAM - Het jaarlijk
se overzicht van Het Finan-
cieele Dagblad van omzetten
in het bedrijfsleven duidt er
op dat ook in 1982 de rende
menten van de ondernemin
gen verder zijn uitgehold.
Uit de resultaten van 38 van
de grootste ondernemingen (de
grote internationale concerns
uitgezonderd) blijkt dat de
omzetten weliswaar met 3,5
procent stegen, maar dat de
winst meer dan 3 procent la
ger was.
De 100 grootste bedrijven
zetten in 1982 524 miljard om,
dat is 1,5 procent meer dan het
jaar daarvoor. De prijsstijgin
gen in aanmerking genomen,
betekent dat in feite een da
ling.
Van onze redactie binnenland
UTRECHT - De transportonderneming Van Gend
Loos (VGL) stopt met ingang van de zomerdienst 1984
met het railvervoer van binnenlands vrachtstukgoed.
Voor VGL betekent deze be
slissing een verbetering van
de marktpositie en behoud van
een groot aantal arbeidsplaat
sen. Bij de Nederlandse Spoor
wegen zullen echter honderd
arbeidsplaatsen vervallen, al
dus de Nederlandse Spoorwe
gen in het blad 'Koppeling'.
De samenwerking tussen
NS en VGL in het internatio
naal vrachtstukgoed en in het
contractvervoer van complete
wagenladingen (nationaal en
internationaal) blijft van
kracht. VGL stopt met het
railvervoer van binnenlands
vrachtstukgoed in wagenla
dingen tussen de loodsen om
dat de bezetting van het rail
wegsysteem te dun werd, al
dus NS. Deze onderbezetting is
te wijten aan veranderingen
in de transportmarkt en de
forse concurrentie van andere
vervoerbedrijven. Vorig jaar
leed VGL voor het eerst sinds
1948 verlies.
Bij de NS vervallen door de
ze maatregel zo'n honderd ar
beidsplaatsen, onder andere
bij machinisten, rangeerders
en ladingmeesters. In januari
1984 stopt de NS het vervoer op
de loodsen van Groningen en
Zwolle. Een half jaar later
volgen de loodsen in Enschede,
Deventer, Arnhem, Utrecht,
Amsterdam, Zaandam, Den
Haag, Rotterdam, Roosendaal,
Tilburg, Eindhoven Acht en
Sittard. t
Voor Van Gend en Loos in
de regio Roosendaal (Zeeland
en West-Brabant met inbegrip
van de Baronie), houdt een en
ander in dat er meer werk
komt. De mensen die VGL hier
en daar over heeft kunnen
daar worden ingezet.
VGL regio Roosendaal is
overigens bezig met een grote
interne reorganisatie. Zowel
het kleingoed als het groot
goed (palletladingen) worden
nu door VGL Roosendaal ge
sorteerd en mede met behulp
van de VGL-vestigingen in
Goes en Breda verspreid.
Straks wordt het zo dat Goes
en Breda alleen ingeschakeld
worden voor verspreiding. Het
grootgoed wordt helemaal be
handeld in Roosendaal. In ver
band hiermee is VGL bezig
met uitbreiding van de loods-
ruimte in Roosendaal.
Slavenburg
DE twee hoofdverdachten in
de Slavenburg-affaire, het 60-
jarige ex-lid van de raad van
bestuur Ruud S. en de 62-jari-
ge ex-directeur M.C.V. worden
voorlopig vastgehouden. Het
bevel van de rechter-commis-
saris houdt in, dat de officier
van justitie de twee nog zes
dagen kan vasthouden. Daar
na moet hij de raadkamer van
de rechtbank vragen om ge
vangenhouding.
I (ADVERTENTIE)
'Kijk, automatisering', verplichte lectuur voor
iedereen die in de ban is van de computer. In 146
pagina's alles over de automatiseringsgeschiedenis
en de ontwikkelingen die voor de deur staan.
Rijk geïllustreerd. Met bovendien gratis kans op
IBM personal computer. Op naar de boekwinkel dus!
Zolang de voorraad strekt. rn'
Gisteren passeerde
deze Douglas DC-2 de
Volkeraksluizen bij
Willemstad. Per boot
overigens. Het was op
weg vanuit de Ant
werpse haven naar
Schiphol, waar het in
een van de hangars zal
worden opgeknapt en
geprepareerd voor een
herhaling van de be
roemde luchtrace Lon
don-Melbourne uit 1934.
Zoals bekend werd die
race gewonnen door de
legendarische De Uiver,
eveneens een Douglas
DC2. De Uiver ging dat
zelfde jaar nog verloren.
Het vliegtuig op de foto
is het enige nog lucht
waardige exemplaar dat
er van dit type bestaat.
- FOTO ANP
Musea
DE door minister Brinkman
(WVC) aangekondigde prijs
verhoging van een aantal mu
sea in ons land betekent, dat
musea voor velen financieel
ontoegankelijk worden. De
entreeverhoging zal drempel-
verhogend werken en daar
door het tegendeel tot gevolg
hebben van het beoogde doel:
meer inkomsten. Aldus de Ne
derlandse Museumvereniging
gisteren in een reactie op de
aangekondigde entreeverho
gingen.
A
«J 19
Nederland doet verwoede po
gingen een grote indruk te
maken in de wereld. Tot nu toe
vallen we alleen op met ons
kolossale werkloosheidsper
centage.
We gaan weer groot doen, je
ziet het aan alles. Het kleintje
pils wordt afgeschaft. Dat pe
tieterige gedoe met die mos
terdglaasjes moet afgelopen
zijn. Elke Nederlander moet
groots en meeslepend dronken
kunnen worden.
Verder brengen we sinds kort
de reuzenchampignon op de
markt. De paddestoel is zo
groot dat kabouter Spillebeen
er niet op heen en weer kan
wippen, maar er als een vuiltje
afgeblazen wordt.
We moeten af van de Maduro-
mentaliteit. De reuzencham
pignon zal ook andere sectoren
in de groei zetten. Onder de
champignon hoort bijvoor
beeld een gigantische biefstuk.
Ga zo maar door.
De Groningse gemeente Beerta
dacht iets groots te doen door
een straat de „Hamer- en Sik
kellaan" te noemen. Maar toen
toonde de CPN hoe klein ze
eigenlijk is.
Ze zijn het er nog niet over
eens of die Hamer- en Sikkel
laan nu naar Moskou moet lei
den of naar een kamp waar
vrouwen demonstreren voor
vrede en tegen verkrachting.
Twee groepen communisten
bestrijden elkaar nu te vuur en
te zwaard, met hamer en sik
kel. Dat wordt gegarandeerd
een splitsing. De ene helft gaat
wonen in de Hamerlaan en de
andere in de Sikkellaan.
Hoe het ook zij, die weekend
gaan we op grootse wijze ge
nieten van het voorproefje van
de herfst. En de gezelligheid
mag best voortduren tot in de
kleine uurties.
MERIJN
DEN HAAG - De Miljoenen
nota is bijna rond. De minis
ters stemden gisteravond in
met een compromisvoorstel
van collega Ruding (Finan
ciën) over de belastingheffing.
Omdat het kabinet ver
wacht dat het compromis voor
de WD-fractie problemen
kan opleveren worden in het
komende weekeinde waarne
mend WD-fractieleider
Evenhuis en de financiële spe
cialisten van die fractie ge
raadpleegd.
Het compromis heeft be
trekking op de inflatiecorrec
tie. De VWD wil een aanpas
sing van 180 procent, maar dat
stuit bij het CDA op bezwaren,
omdat men voorrang geeft aan
vermindering van het finan
cieringstekort. Het lijkt er op
dat het compromis bestaat uit
een lagere inflatiecorrectie
(die voornamelijk de hogerbe-
taalden betreft) en een wat
hogere inkomstenbelasting.
De maatregelen, die het ka
binet wil nemen, betekenen
een vermindering van het fi
nancieringstekort, een niet
stijgende totale belastingdruk
(mede doordat het het be
drijfsleven een lastenverlich
ting van 1,5 miljard krijgt)
en een wat dalende sociale
premiedruk als gevolg van een
verlaging van de uitkeringen,
waartoe eerder is besloten.
Door Louis van de
Geijn
AMSTERDAM - De
banken hebben vorig
jaar minstens een
miljard gulden inge
teerd. Dat bedrag zijn
zij volgens een studie
van twee weten
schappers aan de Er
asmus universiteit
tekort gekomen bij
het opvangen van
stroppen. De banken
blijken lang niet ge
noeg te hebben gere
serveerd.
Volgens een publi
catie in het econo-
menblad ESB geven
de winstcijfers van de
banken een te
rooskleurig beeld en
moesten er in feite
verliezen worden ge
publiceerd. Zelfs als
er zich in de komende
jaren minder strop
pen voordoen, zal een
groot deel van de
winst van de banken
in de risicoreserve
(zogenaamde VAR)
verdwijnen.
In 1982 hebben alle
algemene banken sa
men ongeveer 2,9
miljard aan de VAR
toegevoegd, terwijl ze
naar schatting min
stens ƒ3,9 miljard af
moesten schrijven bij
faillissementen e.d.
Gegevens over de
omvang van deze re
serves zijn er niet. De
banken publiceren
wel hoe veel ze er in
stoppen, maar de be
dragen die er uit
worden gehaald, blij
ven geheim. Pas na
ruim een jaar publi
ceert De Nederland-
sche Bank het totaal
cijfer van de onttrek
kingen. Drs. R. Wes-
sels en drs. J. Heij-
men van de Rotter
damse universiteit
menen echter een
sleutel te hebben ge
vonden die het moge
lijk maakt eerder een
beeld te krijgen van
deze ontwikkeling.
Zij maken gebruik
van de belastinggege
vens die de banken in
hun jaarverslagen
vermelden. De bedra
gen die uit de VAR
worden gehaald, zijn
aftrekbaar. Uit dat
gegeven concluderen
de onderzoekers dat
in 1982 volgens de
meest voorzichtige
schatting een miljard
meer uit de stroppen-
potten is gehaald dan
er dat jaar in ging.
In de ESB-publicatie
wordt gewezen op de
zorgen die De Neder-
landsche Bank als
toezichthouder op de
banken heeft over de
degelijkheid van het
bankbedrijf. Doordat
zij interen, wordt de
verhouding tussen
het eigen vermogen
van de banken en hun
schulden aangetast.
Dat legt de banken
beperkingen op bij
het verlenen van
nieuwe kredieten. Als
de investeringen
weer gaan toenemen,
kan zich daar een
probleem gaan voor
doen.
Hoewel de grote
banken de laatste
weken over het afge
lopen jaar melding
hebben gemaakt van
herstellende winsten,
blijven er nog steeds
enorme bedragen
stromen naar de
VAR. ABN, Amro,
NMB en NCB alleen
al hebben samen in
de eerste helft van
1983 alweer ruim 1.1
miljard aan de VAR
toegevoegd. Dat ligt
in de lijn van de rede
nering van beide on
derzoekers dat deze
toevoeging ook bij
een betere gang van
zaken nog geruime
tijd zeer hoog zal blij
ven om aldus nieuwe
reserves op te bou
wen.
1