Eerste Kamer
volgens nieuwe
opzet gekozen
Eerste neger
astronaut
de ruimte in
Mag mijn boodschap
aan viadukt hangen?
Betere vooruitzichten
voor Latijns-Amerika
Isr
in
V erbe
econo
HELE SENAA T TREEDT AF
Andropc
afgelop»
plaat sin j
ACHTERGROND
Met space-
shuttle Challenger
Kluif voor
filatelisten
Opnieuw
complot
in EgypU
ontdekt
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1983
DINSDAG 30 AU
Verrassingen
Korter
Ruimtemedicij-
nen
Nachtlanding
Nieuwe gezichten
Paalkranten
Legeskosten
INTERAMERIKAANSE ONTWIKKELINGSBANK:
Indrukwekkend
Toeneming
Sleutelsector
Voortrekker
Aftreden nietl
Bergamin
Keuls instituut: ho
Tl
DEN HAAG(ANP) - Morgen
(woensdag 31 augustus) kie
zen de leden van de Provin
ciale Staten de leden van de
nieuwe Eerste Kamer. An
ders dan tot nog toe gebrui
kelijk treedt nu niet de helft
van de 75 senatoren af, maar
wordt de thans zittende Eer
ste Kamer geheel ontbonden.
De verkiezingen zijn nodig
als gevolg van een grond
wetswijziging.
De Kamerleden zitten in
het vervolg niet langer voor
een periode van zes jaar,
maar worden gekozen voor
vier jaar. De oude Grondwet
bepaalde dat om de drie jaar
de helft van de senatoren af
trad, beurtelings 37 en 38.
Voortaan zit de gehele Eerste
Kamer vier jaar. Niet veran
derd is de wijze van verkie
zing, namelijk getrapt via de
705 leden van de Provinciale
Staten.
Een andere grondwetswij
ziging bepaalt dat de Eerste
Kamer voortaan binnen drie
maanden na de Provinciale
Statenverkiezingen wordt
gekozen. Dat het deze keer
later is (de laatste Statenver
kiezingen waren in maart
1982), komt doordat de
Grondwetsherziening pas
begin van dit jaar klaar was.
Bovendien moest daarna de
Kieswet nog worden aange
past.
Regering en Parlement
hebban besloten met een
nieuwe Eerste Kamer niet te
wachten tot na de Statenver
kiezingen van 1986. Om in de
geest te handelen van de
nieuwe Grondwet en de
nieuwe Kieswet is besloten
de huidige Eerste Kamer per
13 september van dit jaar te
ontbinden. Diezelfde dag
komt de Senaat in nieuwe
samenstelling bijeen.
Nieuw bij de Kamerver
kiezingen is verder, dat het
stelsel is afgeschaft van de
vier groepen van provincies
die tot dusver de senatoren
kozen. Ook het ingewikkelde
systeem voor de berekening
van restzetels is sterk ver
eenvoudigd.
Grote politieke verrassin
gen in de samenstelling van
de nieuwe Eerste Kamer zijn
uitgesloten. De uitslag van
de in maart 1982 gehouden
Statenverkiezingen weer
spiegelt in de samenstelling
van de Senaat.
Die verkiezingen leverden
ten opzichte van de Staten
verkiezingen van 1978 groot
verlies op voor de PvdA, for
se winst voor de VVD, rede
lijke winst voor D'66 en licht
verlies voor het CDA. Winst
was er ook voor klein links
(PSP, CPN en PPR) en voor
de kleine rechtse partijen
(SGP, RPF en GPV). Vol
doende winst (al dan niet
door lijstencombinaties) voor
een rentree in de Senaat van
PSP en GPV en een entree
van de RPF.
In de huidige Eerste Ka
mer is de zetelverdeling als
volgt: PvdA 28, CDA 28, VVD
12, D'66 4, CPN 1, PPR 1 en
SGP 1. De leden van van
Provinciale Staten komen
woensdag provinciegewijs
bijeen om hun stem uit te
brengen. Volgens berekening
van de verkiezingsdienst van
het ANP is aan de hand van
de politieke verhoudingen in
de Staten de volgende sa
menstelling van de nieuwe
Senaat waarschijnlijk: CDA
27, PvdA 17, VVD 17, D'66 6,
PSP 2, CPN 2, PPR 1, SGP 1,
RPF 1 en GPV 1.
De laatste Eerste Kamer
verkiezingen waren in juni
1981. Ook toen moest door
een grondwetswijziging de
gehele Senaat aftreden. De
toen gekozen leden hebben er
dus pas twee jaar opzitten. In
totaal komen er nu zeer
waarschijnlijk 23 kamerle
den niet terug. Zij zijn niet
herkiesbaar of staan op een
vrijwel zeker onverkiesbare
plaats.
Onder de huidige Kamer
leden die niet terugkeren is
de huidige voorzitter dr. TH.
L.M. Thurlings (CDA). Hij
kwam in 1956 in de Senaat en
volgde in 1973 de PvdA-er
mr. M. de Niet op als voorzit
ter. Hij heeft dus 28 jaar in
de Eerste Kamer achter de
rug. Thurlings (66) heeft zich
deze keer geen kandidaat
meer gesteld.
Andere oud-gedienden die
niet terugkeren zijn de CDA-
ers Gooden en Albeda. Ir.
J.G. Gooden maakte van 1963
tot 1980 en vanaf 1981 van de
Senaat deel uit: totaal bijna
twintig jaar. Dr. W. Albeda
heeft er in totaal ongeveer
dertien jaar opzitten. Hij
deed in 1966 zijn intrede in de
Senaat voor de toenmalige
ARP, maar onderbrak zijn
lidmaatschap van 1977 tot
1981 toen hij minister van
Sociale Zaken was in het ka
binet-Van Agt I. Gooden
staat op een onverkiesbare
plaats en Albeda heeft zich
niet kandidaat gesteld.
Een iets kortere staat van
dienst in de Eerste Kamer
hebben de PvdA-er A.A.C.
Maaskant (lid sinds twaalf
jaar) en de CD A-er ing. P.
Tjeerdsma (tien jaar). Ook
zij zijn geen kandidaat meer.
Door Piet Smolders
De eerste neger-astronaut
zal hedenmorgen om kwart
over acht Nederlandse tijd
de ruimte in gaan met de
space shuttle Challenger.
Het is Guion S. Bluford Jr.,
40 jaar oud, getrouwd en
twee kinderen rijk.
Als de shuttle vertrekt zal
het nacht zijn op het Kenne
dy Ruimtevaartcentrum in
Florida. Ook de landing - in
de Californische Moj ave
woestijn - zal bij nacht ge
beuren. Het is voor het eerst
dat het ruimteveer deze ope
raties in het donker uitvoert.
Er zijn vijf astronauten aan
boord. Commandant is Dick
Truly. Het tijdstip van ver
trek wordt bepaald door de
voornaamste opdracht van
deze vlucht: het uitzetten
van de Indische communica
tiesatelliet Insat-1B, die ten
oosten van de kust van India
boven de Indische Oceaan
moet komen hangen. De re
gering van India gaat met
deze kunstmaan ondermeer
onderwijsprogramma's uit
zenden naar talrijke kleine
dorpen (in totaal zijn er een
half miljoen!). Op deze ma-
DE EERSTE totaal-foto
van de Challenger in zijn
baan om de aarde (onder)
werd tijdens de vorige
vlucht gemaakt vanaf een
tijdelijk uitgezette satel
liet.
nier gaat men voorlichting
geven over politiek, land
bouw en geboortebeperking.
De Insat zal op de tweede
vluchtdag worden uitgezet
in de baan van de shuttle
(277 kilometer hoog) om ver
volgens met een eigen motor
naar zijn hoge baan op
36.000 kilometer te vliegen.
Hier draait hij even snel als
de aarde en blijft dus boven
hetzelfde punt hangen.
Tijdens de vlucht, die zes
dagen, 1 uur en 10 minuten
gaat duren, zullen weer tal
rijke experimenten worden
gedaan. Zo wordt de grote
grijparm van de shuttle ge
test bij het manipuleren met
de zwaarste last tot nu toe:
bijna vier ton. Deze oefenin
gen zijn een inleiding op een
operatie die voor de dertien
de space shuttle vlucht is ge
pland: het uit zijn baan lich
ten van de zonne-onderzoek-
satelliet SMM (Solar Maxi
mum Mission) die het heeft
laten afweten en door ruim
temonteurs gerepareerd zal
worden in het vrachtruim
van de shuttle.
Er wordt ook weer me
disch onderzoek gedaan. Er
zijn bijvoorbeeld 6 ratten
aan boord, die na de vlucht
onderzocht zullen worden op
de effecten van gewichtloos
heid. Dokterastronaut Wil-
ONGEVEER 260.000
gefrankeerde envelop
pen zullen meevliegen
In de Space Shuttle tij
dens de komende
vlucht. De enveloppen
zijn voorzien van een
express-zegel van
9,35 en bedrukt met
het kleurige embleem
van deze vlucht. Na de
landing worden ze
voorzien van stempels
met de juiste datum
van lancering en terug
keer. Ze worden, ver
pakt In een speciale
folder, verkocht voor
S 15,35.
Postorders voor een of
meer enveloppen zul
len geaccepteerd wor
den, dlrekt na de lan
ding van de Challen
ger. Orders die eerder
zijn afgestempeld dan
de landingsdatum zul
len niet worden ge
opend.
Bestellingen en beta
lingsbewijzen (zoals
checks) moeten ge
stuurd worden naar:
Shuttle Flight Folders,
Philatelic Sales Div.
Washington DC 20265,
USA. Contant geld of
postzegels worden niet
geaccepteerd.
liam Thornton zal bovendien
zichzelf en zijn collega's on
derzoeken op verschijnselen
van ruimteziekte. Meer dan
de helft van de astronauten
heeft daar last van tijdens de
eerste dagen van de vlucht.
Duizeligheid en (soms) over
geven kunnerr een negatieve
invloed hebben op de presta
ties van de ruimtevaarders.
Vooral omdat de commercië
le vluchten van de shuttle
gewoonlijk minder dan zes
dagen duren is dit een pro
bleem van betekenis.
Heel unieke experimenten
zullen worden gedaan in
verband met het maken van
geneesmiddelen in de ruim
te. Vorige vluchten hebben
al bewezen dat het mogelijk
is uit dezelfde hoeveelheid
EERSTE neger-astronaut
Guion S. Bluford. Hij zal
ondermeer de grote grij
parm van de Challenger
aan tests onderwerpen.
grondstof 700 keer zoveel
medicijnen te halen dan op
aarde. Dat komt omdat bij
dit proces gebruik gemaakt
wordt van subtiele electri-
sche krachten, die in de
ruimte, bij gewichtloosheid,
volkomen tot hun recht ko
men. Op aarde strooit de al
tijd aanwezige zwaarte
kracht roet in het eten.
Ruimtemedicijnen zijn
ook veel zuiverder dan aard
se geneesmiddelen. Tijdens
de STS-8 vlucht zullen voor
het eerst levende cellen wor
den afgescheiden, onder
meer voor de behandeling
van suikerziekte. Er wordt
al gewerkt aan kleine, zelf
standige medicijnfabriekjes
in de ruimte. Die kunnen
door de shuttle op gezette
tijden van nieuwe grond
stoffen worden voorzien,
terwijl het ruimtevliegtuig
de produkten mee naar de
aarde kan nemen.
De geplande vluchtduur
van de Challenger tijdens
deze achtste tocht werd de
zer dagen met één dag ver
lengd om extra tijd te heb
ben voor communicatie-ex
perimenten met de eerder
gelanceerde TDRS-satelliet.
Door een storing van zijn
draagraket is die kunstmaan
veel later dan gepland in zijn
baan gekomen en ook licht
beschadigd. De kunstmaan
is ondermeer van groot be
lang voor de negende shutt
le-vlucht. Het Europese Spa
celab dat dan meegaat moet
via de TDRS contact onder
houden met de grond.
De Challenger zal, be
stuurd door Dick Truly (die
ook de tweede shuttle-vlucht
deed) en Dan Brandenstein,
een landing maken op Ed
wards Air Force Base in Ca-
lifornië op 5 september,
09 h. 25 's morgens onze
tijd. In Californië is het dan
nacht. Grote booglampen
van twintigduizend watt elk
moeten de piloten het nodige
zicht verschaffen bij de
moeilijke manoeuvre.
Andere vertrekkende se
natoren zijn onde meer oud
staatssecretaris van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid
(Emancipatie) mevrouw drs.
H. d'Ancona (PvdA, van 1974
tot 1981 en sinds augustus
1982), J. Nagel (PvdA, zes
jaar), mr. W.M. J. Russell
(CDA, vijf jaar), W. Netjes
(CDA, vier jaar) en drs.
T.R.A. Veen (VVD, vier jaar).
De PvdA-ers onder hen
staan op een onverkiesbare
plaats, de anderen zijn geen
kandidaat.
Op de kandidatenlijsten
voor de Kamerverkiezingen
staat een aantal namen van
bekende gezichten die zo
goed als zeker hun opwach
ting zullen maken in de
nieuwe Senaat. Onder hen de
huidige commissaris van de
koningin in Gelderland en
oud-minister van Binnen
landse Zaken mr. W.J.
Geertsema (VVD).
Voor de libéralen komt
ook ir. D. Luteijn in de Eerste
Kamer. Luteijn was voorzit
ter van het Landbouwschap
en is thans voorzitter van de
Nationale Coöperatieve
Raad voor Land- en Tuin
bouw.
Een andere ex-voorzitter
van het Landbouwschap,
drs. J.J. Schouten wordt se
nator voor het CDA. Schou
ten is voorzitter van de Ka
tholieke Nederlandse Boe
ren- en Tuindersbond KNBT
en maakte van 1980 tot 1981
al deel uit van de Eerste Ka
mer. Hij zag in 1981 een Se
naatszetel aan zijn neus
voorbijgaan als gevolg van
manipulatie in de staten van
Noord-Holland.
Een nieuw gezicht wordt
verder dat van drs. J.B.V.N.
Pleumekers (CDA). De voor
zitter van het CDA-Limburg
kwam begin dit jaar her
haaldelijk in het nieuws door
zijn niet aflatende kritiek op
de gang van zaken in de
Haagse politiek. Met name
het verschijnsel 'dissidenten
in het CDA moest het ontgel
den.
Op de lijst voor D'66 staan
oud-minister van Defensie
mr. H.A.F.M.O. van Mierlo
en het oud-Tweede Kamerlid
A. Nuis. De PSP komt met de
twee oud-partijvoorzitters B.
Van der Lek en J.E. Vogt. De
CPN levert ook al een voor
malig partijvoorzitter: H.J.
Hoekstra, terwijl het GPV de
huidige partijvoorzitter J.
Van der Jagt afvaardigt.
Door Wim Kuipers
Mag ik een spandoek met
daarop de mening dat
bondscoach Rijvers onver
wijld vervangen dient te
worden door Peter Post,
keurig netjes over de balu
strade van een viadukt dra
peren Nee, meent de ge
meente Nijmegen, „als dat
viadukt van ons is tenmin
ste: dan moet je eerst fat
soenlijk toestemming vra
gen."
Dat mag inderdaad, rea
geert een voorlichter van
Verkeer en Waterstaat,
maar negen van de tien doe
ken worden onmiddellijk
door een kantonnier van
Rijkswaterstaat wegge
haald, omdat ze in strijd zul
len blijken met de doelma
tigheid en veiligheid van de
weg.
Twee min of meer tegen
strijdige verklaringen. Er
heerst dan ook nogal wat
verwarring in de ambtelijke
wereld na de recente uit
spraak van de Raad van Sta
te dat het eenieder vrij is ge
voelens en meningen te uiten
op spandoeken en/of borden.
Een verbod zou namelijk in
strijd zijn met artikel zeven
van de Grondwet, dat vrij
heid van meningsuiting ga
randeert, en met het Ver
drag van Rome. En dat kan
niet. Als gevolg van die uit
spraak is het Rijkswegen
reglement aangepast. Pro
vinciale en gemeentelijke
reglementen volgen eventu
eel.
Maar wat nu mag en niet
mag, is nog niet bijster dui
delijk. Het kan natuurlijk
niet zo zijn dat een sekte bij
een filegevoelig stuk van de
A-zoveel kilometers lang
borden in de berm plaatst
met een verheven bood
schap. File: fijn voor het heil
der zielen.
Wat mag de burger-met-
een-boodschap dan echter
wel? Volgens het ministerie
kan men nu vrijelijk borden
met meningen langs bijvoor
beeld autowegen plaatsen.
Daar is tenminste geen toe
stemming vooraf voor nodig.
Dat ze waarschijnlijk weg
gehaald worden, is vers
twee. De veiligheid van weg
en weggebruiker gaat voor.
Zo'n bord kan ook de doel
matigheid in de weg staan.
Een voorbeeld: wegbermen
moeten gemaaid worden,
dus weg met die borden.
Rijkswaterstaat vindt het
daarom verstandig dat
iemand die aan de (rijks)weg
wil timmeren, eerst overleg
pleegt over een toegestane
plek voor bord en boodschap.
Anders is het vergeefse
moeite. Maar overleg hóéft
niet. Met andere woorden: je
bent niet strafbaar, mits er
geen beledigende teksten op
staan.
Ga je een eindje buiten de
wegberm, dan wordt het nóg
ingewikkelder. Je betreedt
andermans grond: van de
gemeente, de provincie of -
meestal - een particulier.
Dat betekent toestemming
vragen.
Maar je krijgt daar ook te
maken met nieuwe regels.
Alle provincies hebben een
landschapsschoonverorde-
ning. Een bord, hoe ideëel
ook, mag niet ontsierend zijn
voor de omgeving. De actie
groep Lekker Dier krijgt dus
nooit toestemming om met
een tien meter hoog houten
varken te protesteren tegen
de kettingzeugen.
Ook de meeste gemeenten
hebben dergelijke verorde
ningen. Er zijn aparte voor
schriften voor de bebouwde
kom en erbuiten. In de Alge
mene Politie Verordening
(APV) staat vaak dat het
zonder uitdrukkelijke toe
stemming van de eigenaar
verboden is opschriften op
onroerend goed aan te bren
gen. De gemeente Nijmegen
stelt eisen 'in het belang van
het uiterlijk aanzien van de
gemeente'.
Een woordvoerder van de
gemeente Roermond (die
volop in een bordkwestie
zit), zegt dat er voor een
ideëel bord wel degelijk toe
stemming nodig is. „We mo
gen ons natuurlijk niet met
de inhoud, de tekst zelf be
moeien, maar wel met de
plaats van het bord. Als het
tenminste op gemeentelijk
grondgebied staat."
Roermond is als een van
de eerste gemeenten bood
schappers en actiegroepen
terwille geweest door twee
officiële publicatieborden
(paalkranten geheten) te
plaatsen. Daar kan iedereen
zijn mening kenbaar maken,
en dat gebeurt ruimschoots.
Duidelijke voorschriften
heeft de provincie Utrecht.
Borden met meningen die
langs een provinciale weg
staan, moeten aan een aantal
voorwaarden voldoen. De
oppervlakte evan mag niet
groter zijn dan één vierkante
meter, de breedte hooguit
een meter, het bord moet in
de onverharde berm staan,
het mag het vrije uitzicht
niet belemmeren en de con
structie ervan dient zodanig
te zijn, dat er bij aanrijding
geen kans is op ernstig licha
melijk letsel. Is aan al deze
voorwaarden voldaan, dan
kunnen Gedeputeerde Sta
ten achteraf toch nog ingrij
pen en herplaatsing eisen.
Voor reclameborden gel
den uiteraard aparte rege
lingen. Bovendien moet
daarvoor betaald worden.
Hierover kwam vorige
maand een uitbater van een
snackbar in Roermond in
conflict met de gemeente. Hij
wilde eerst een reclamebord
op een stukje gemeente
grond plaatsen. Dat werd
geweigerd, waarna een
buurman zei: zet dat ding
maar in mijn voortuin.
Maar ook dat kan niet
zonder toestemming van de
gemeente. Om ontsierende
reclameborden te weren,
luidt de officiële verklaring.
Wordt je bord goedgekeurd
door de welstandscommissie
(voorschriften zijn heilig),
dan moeten legeskosten be
taald worden: 55 piek voor
een periode van tien jaar.
Interessant lijkt nu de
vraag: waar ligt de grens
tussen mening en reclame?
Mag ik een bord in mijn tuin
zetten met de mening: Mijn
buurman heeft de lekkerste
friet? Waarschijnlijk niet.
Maar alle. beslissingen van
welke overheid dan ook
kunnen aan de rechter voor
gelegd worden. Wellicht ko
men daar nog vermakelijke
zaken uit voort.
Van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De landen
van Latijns-Amerika zijn
vergaande aanpassingen aan
het aanbrengen in hun eco
nomie in een poging de ge
volgen van de recessie te bo
ven te komen.
Met devaluaties, vermin
dering van de invoer en ver
laging van de overheidsuit
gaven wordt getracht de on
gelijke positie ten opzichte
van het buitenland recht te
trekken. Dergelijke maatre
gelen en het beginnend her
stel van de economie in de in
dustrielanden duiden op een
verbetering van de vooruit
zichten van de Latijns-Ame
rikaanse landen.
Dat is de tamelijk optimis
tische conclusie van de Inter-
amerikaanse Ontwikkelings
bank (IADB) in haar jaar
lijkse verslag over de econo
mische en sociale vooruit
gang in Latijns-Amerika. De
IADB, waarbij 43 landen zijn
aangesloten, is de bank die
het meeste krediet verstrekt
aan de Latijnsamerikaanse
landen. Nederland neemt
voor ruim 24 miljoen dollar
deel in het kapitaal van de
bank, dat 5,9 miljard dollar
groot is. Minister Ruding (Fi
nanciën) en minister Schoo
(Ontwikkelingssamenwer
king) zitten in het bestuur
van de bank.
De economische mogelijk
heden van Latijns-Amerika
zijn overanderd groot. Er
wordt nog steeds te weinig
gebruik gemaakt van de pro-
duktiemogelijkheden en de
arbeidskracht, dus er zijn
duidelijk redenen aanwezig
om te verwachten dat het ge
bied zijn dynamische groei
zal hervatten. De basis voor
de sociale en economische in
frastructuur is aanwezig en
ontwikkelings- en financiële
instellingen kunnen er snel
aan het werk gaan, zo staat
in het jaaroverzicht.
De jaren 1964 tot en met
1980 hebben een indrukwek
kende groei laten zien. Dit
jaar is het derde achtereen
volgende jaar van de reces
sie. Het bruto nationaal pro-
dukt (bnp), de som van alle
geproduceerde goederen en
diensten, van de Latijnsame
rikaanse landen gezamenlijk
nam van 1971 tot en met 1975
toe met jaarlijks gemiddeld
zes procent. Tot en met 1980
bleef die groei boven de vijf
procent, maar in 1981 groeide
het bnp met maar 1,4 procent
en het afgelopen jaar was er
voor het eerst sprake van een
achteruitgang, te weten van
ongeveer 1,2 procent.
Gezien de economische
omstandigheden in de indus
trielanden, waarmee de La
tijnsamerikaanse landen zul
ke nauwe financiële en eco
nomische banden hebben,
mag niet worden verwacht
dat er dit jaar sprake zal zijn
van een aanzienlijk herstel.
Bovendien is het aanpas
singsproces in de meeste lan
den van Latijns-Amerika
nog in volle gang.
Gemeten per hoofd van de
bevolking is de achteruit
gang van de economie nog
duidelijker. In 1981 was die
één procent en in 1982 ruim.
drie procent, waardoor de
vooruitgang die in 1979 en
1980 werd geboekt volledig is
teniet gedaan. In zeven lan
den in Latijns-Amerika was
het inkomen eind 1982 ruim
tien procent lager dan eind
1980. In vier landen bedroeg
de daling tussen de vijf en
tien procent.
Volgens de Interameri-
kaanse Ontwikkelingsbank
zijn er op het ogenblik van de
120 miljoen actieve mensen
ongeveer 36 miljoen zonder
werk. In 1982 bedroeg de ge
middelde werkloosheid 7,4
procent van de beroepsbevol
king, terwijl de werkloosheid
in de jaren tussen 1970 en
1980 is verminderd van 6,6 tot
5,8 procent. Het eerste kwar
taal van dit jaar is de situatie
op de arbeidsmarkt in La
tijns-Amerika verder ver
slechterd.
De IADB vergelijkt de toe
neming van de beroepsbevol
king in de 24 westerse indus
trielanden van de OESO (Or
ganisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwik
keling) met die in Latijns-
Amerika. In het eerste geval
bedraagt die één procent per
jaar en in het tweede geval
drie procent per jaar. Daar
komt nog bij dat het inkomen
per hoofd van de bevolking
in de OESO vijf maal zo hoog
is als in Latijns-Amerika en
dat de landen van de OESO
veel betere werkloosheids
voorzieningen hebben.
Een ernstige verslechte
ring liet de betalingsbalans
van de Latijns-Amerikaanse
landen het afgelopen jaar
zien, waarmee de negatieve
gang van zaken van de twee
jaar ervoor voortduurde. De
deviezenreserve verminder
de met ruim 12,8 miljard dol
lar en dat is de grootste ver
mindering in de afgelopen
veertig jaar. Daarentegen
liet de handelsbalans van de
Latijns-Amerikaanse landen
vorig j aar een overschot zien
van 7,7 miljard dollar, voor
namelijk een gevolg van de
vermindering van de import.
Opvallend daarbij was het
overschot van 6,9 miljard
dollar dat Mexico wist te be
halen tegen een tekort van 3,4
miljard dollar in 1981.
De export van de landen in
Latijns-Amerika verminder
de het afgelopen jaar met 9,8
procent. De afneming van de
invoer was veel groter, na
melijk 19,4 procent. Chili ver
minderde zijn invoer het
meest, te weten met 46 pro
cent. Voor Argentinië is dat
percentage 45 en voor Mexico
37.
In de landbouw, een van de
sleutelsectoren in Latijns-
Amerika, daalde de produk-
tie vorig jaar sterk in waar
de. Uit voorlopige gegevens
blijkt dat de waarde in Peru
en Venezuela weliswaar met
ruim drie procent steeg,
maar dat er in Brazilië, Co
lumbia, Guatemala en Mexi
co sprake was van een duide
lijke achteruitgang. In 1981
steeg de waarde van de agra
rische produktie in haar ge
heel nog met 4,5 procent.
De verwerkende industrie
produceerde vorig jaar 2,7
procent minder dan in 1981,
toen er al sprake was van een
produktievermindering van
2,6 procent ten opzichte van
het jaar daarvoor. De lichte
industrie produceerde in 1981
ongeveer evenveel als in 1980,
maar de zware industrie, en
dan vooral de metaal-, ma
chine- en transportindustrie,
zag haar produktie in 1981
met ongeveer veertien pro
cent verminderen. De eerste
helft van 1982 gaf voor de
zware industrie enige verbe
tering te zien ten opzichte
van de tweede helft van 1981.
De resultaten van Brazilië
en Mexico wegen zwaar op
het totale beeld van Latijns-
Amerika, want die twee lan
den zij n goed voor 68 procent
van de totale industriële pro
duktie. De produktie van
Brazilië verminderde in 1981
met 6,6 procent en in 1982 met
1,6 procent. Eind vorig jaar
leek de produktie zich wat te
gaan herstellen.
De produktie van Mexico
nam in 1981 nog met 7,4 pro
cent toe, maar vorig jaar was
er sprake van een achteruit
gang van 2,4 procent. In Ar
gentinië, dat over de op twee
na grootste verwerkende in
dustrie in Latijns-Amerika
beschikt, verminderde de
produktie in 1981 met vijftien
procent. Volgens het jaar
overzicht van de IADB ié de
verwerkende sector een van
de „voortrekkers" van de
economische groei in La
tijns-Amerika geweest. Maar
de toeneming van de produk
tie ligt al zes tot acht jaar on
der het groeipercentage van
de economie in haar geheel.
Olie en olieprodukten vor
men een belangrijke factor in
de buitenlandse handel. De
olie-export van Latijns-
Amerika is in geringe male
afgenomen terwijl de import
op bescheiden schaal is toe
genomen. Latijns-Amerika
in zijn geheel is een netto
olie-exporteur en dat is te
danken aan Bolivia, Ecuador,
Mexico, Peru, Venezuela en
Trinidad en Tobago. Sinds
1973 is de waarde van de in-
en uitvoer van olie gestaag
gestegen, maar het afgelopen
jaar was die waarde naar
schatting twee miljard dollar
lager dan in 1981.
Latijns-Amerika zal zeker
op de middellange termijn
afhankelijk blijven van olie.
De afgelopen tien jaar is de
produktie van aardgas en
steenkool met vijf procent
per jaar toegenomen en de
produktie van elektriciteit
uit waterkracht met negen
procent per j aar. Dat wijst op
veranderingen in het ener
giepatroon, een gevolg van
het streven naar verminde
ring van de afhankelijkheid
van olie.
Be
DE Spaanse schrijver
j Bergamin, die literair nl
maakte ten tijde van f
Spaanse burgeroorlog ('3
'39) is gisteren op 86 ja*
leeftijd overleden.
I llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Van onze redactie
buitenland
CAIRO - De Egyptischl
autoriteiten hebben 15 le
den van een 'linkse terrol
ristische organisatie' gear|
resteerd.
Zij zouden een ge wapen f
de actie beramen om de re|
gering ten val te brengen.
Dit heeft het weekblad
'Mayo', spreekbuis van da
Egyptische regeringspar-j
tijgisteren gemeld.
Volgens Mayo zijn in
verscheidene dorpen in dé
provincies Kaljubeja en
Kafr El-Scheich grote hoe-I
veelheden wapens, munitiq
en springstof ontdekt.
Ook werd er informatie-]
materiaal over militairs
training en over springstofl
in beslag genomen.
1 Leden vah de organisaé
tie, de 'democratische!
volksbeweging' genaamd!
hebben een kadergroep ge-|
vormd, die van wapensl
werd voorzien en werdl
voorbereid op een treffen|
met de regering.
Een groot deel van de fi-l
nanciële middelen waar-I
over de organisatie be-l
schikte, was afkomstig uit|
het buitenland.
I llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllll
Van onze
ROME - De Russische par
een brief aan de Italiaanse
sprekingen over kernwapen
ten niet serieus wil praten o
Volgens Andropov moet
overleg wil. De Russische le
een aantal SS-20-raketten
terugtrekken) mits het west
stelt. Andropov liet aan Cr:
sing in Europa van die niei
overleg zal betekenen. Volg
deel van de kruisraketten d
dat land aanwezig zijn.
Van onze redactie buitenlan
MÜNCHEN - Er valt een ve
deee verbetering van h
"ëstduitse economische k
hiaat waar te nemen.
Dat zegt het Ifo-Institu
y®w economisch onderzoek
München. Uit een enquête i
"et instituut in juli heeft
houden blijkt dat de verwe
I kende industrie en de bouv
I !\.Verheid in de Bondsrep
I Sj voor de tweede helft va
j't jaar een aanhoudende o|
I rteY!nk van de economische b<
I "lijvigheid verwachten.
Voor de machinebouw zij
|,e v°oruitzichten in vergeli;
|khig met de vorige conj un<
I uurtest gunstiger geworde
I i ook de fabrikanten va
I Uurzame verbruiksgoederei
