Nederlandse jeugd heeft 3,5 te besteden
Achtduizend
leerkrachten
en
I TENZIJ BETROKKENEN TEGENDEEL AANTONEN
Machtsgreep PvdA
in waterschappen
Vakantie deze winter
tien pet goedkoper
Sparen
f/AMDAAG
nu trein in
anderen
Mexico betaalt
rediet
versneld terug
Stichting in
oorlog met
video-piraten
Kopen bij
boer
populair
\Komende twee jaar nog eens 12.000
Merijntje
Lagere vliegtarievensterke gulden
'Ongewassen
handGij sen
toornt over
mandje bij
communie
VOLGEND JAAR:
Harttransplantaties in Nederland
Gif in grond
ATM-terrein
in Moerdijk*
Landbouw
lijdt
l'$2 miljard
roestschade
DONDERDAG
25 AUGUSTUS 1983
VAN ZEELAND
ACHTERGROND
Lijst Drie Ambachten ongeldig
I Woonplaats:
j 14 DAGEN GRATIS
DE STEM „de 4 in1 krant
DE STEM
Kantoren te Breda Bergen op Zoom/ Etten-Leur Goes Hulst Oosterhout Roosendaal Terneuzen Vlissingen. Abonnemejitsprijzen^etcMjpjTagJ^
DEN HAAG (ANP) - In
het tweede kwartaal van
dit jaar is er 300 miljoen
gulden meer aan spaar
gelden op spaarrekenin
gen en spaarbankboekjes
ingelegd dan er is terug
betaald.
In het eerste halfjaar
van 1983 werd 1.6 miljard
gulden meer opgenomen
dan ingelegd. Dank zij
bijschrijving van rente
steeg het spaartegoed ge
durende deze periode
niettemin met 0,7 procent
van 134,6 naar 135,5 mil
jard gulden.
van onze correspondent
HAARLEM - De Nederland
se jeugd tussen 6 en 19 jaar
heeft bij elkaar zo'n 3,5 mil
jard gulden te besteden. Sa
men hebben tieners 3.2 mil
jard gulden 'inkomen'. Tie
ner-meisjes hebben gemid
deld 155 gulden zakgeld per
maand. Dat is een tientje
meer dan de jongens. Jeug
digen van 6 tot 12 jaar beu
ren maandelijks gemiddeld
13 tot 15 gulden zakgeld, wat
neerkomt op een jaarlijks te
besteden bedrag van 300
miljoen.
Dat blijkt uit de resultaten
van een gisteren afgerond
onderzoek naar het beste
dingsgedrag van de Neder
landse jeugd. In opdracht
van VNU-dochter Oberon in
Haarlem, uitgeefster van
strip- en jeugdbladen, heeft
Intomarkt BV een vragen
lijst met 125 vragen voorge
legd aan 1923 gezinnen, waar
men in totaal 2521 jeugdigen
aantrof.
„Op het eerste gezicht valt
het zakgeld voor tieners nog
al hoog uit," licht de nauw
bij het onderzoek betrokken
Oberon-medewerker Hans
van der Poel toe. „Maar ver
geet niet dat in deze catego
rie werkende jeugd, scholie
ren, studenten en natuurlijk
ook jongeren met een uitke
ring zitten. Als wij het heb
ben over de Nederlandse tie
ner, in leeftijd variërend van
13 tot 19 jaar, dan praten we
wel even over in totaal
894.000 jongens en 852.000
meisjes."
Deze tieners zijn samen
goed voor een netto-j aarin
komen van 3,2 miljard gul
den. Dat is toch minstens 400
miljoen gulden minder dan
twee jaar geleden. Debet
hieraan is de toenemende
jeugdwerkloosheid. De da
ling in het netto-j aarinko
men heeft inmiddels bij de
tiener-jeugd geleid tot min
der zakgeld. Daarentegen
beuren kinderen van 6 tot 12
jaar meer zakgeld: per
maand gemiddeld twee gul
den meer.
Waaraan de tiener-jeugd
haar vrij te besteden 2,4
miljard uitgeeft, kan dankzij
het Intomarkt-onderzoek als
volgt op een rijtje worden
gezet:
snoep en snacks scoren het
hoogste in het zogeheten uit-
gavepatroon van jongens:
260.000 van de in totaal
894.000 Nederlandse jongens
(van 13 tot 19 jaar) geven
daaraan het graag hun zak
geld uit. Bij liun vrouwelijke
leeftijdgenoten ligt deze
voorkeur beduidend lager:
167.000;
jongens gaan ook liever
naar de disco dan meisjes:
respectievelijk 257.000 tegen
224.000;
aan kleding besteden tie
ner-meisjes beduidend meer
dan jongens: 310.000 tegen
slechts 122.000; daarentegen
kopen jongens (243.000) weer
liever platen/cassettes dan
meisjes (129.000);
van hun zakgeld toch wat
sparen vinden jongens
(140.000) iets belangrijker
dan meisjes (112.000);
aan cosmetica geven
120.000 meisjes graag hun
zakgeld uit. Bij jongens haalt
deze opsmuk een dikke nul.
Iedereen tweeverdiener'
Van onze sportredactie
ROTTERDAM - Johan
Cruyff, die gisteravond
de nodige moeite had om
Feyenoord op het goede
spoor te zetten, vertrok
bepaald niet met lege
handen uit de Kuip. Zoals
bekend int de Amster
dammer van elke toe
schouwer 4,50. Dat gaat
in als de kassa's 22.000
mensen verwerkt heb
ben.
Gisteravond waren er
24.320 betalende bezoe
kers in de Kuip. Dat zijn
er dus 2320 meer dan de
gestelde limiet. Cruyff
verdiende daarom onge
veer ƒ11.000 tijdens zijn
eerste optreden voor
eigen publiek.
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Alle gezinnen en samenlevings
verbanden die niet kunnen aantonen dat zij
moeten leven van één inkomen, zijn vanaf 1
januari voor de fiscus tweeverdiener.
In het kabinet Is nagenoeg overeenstemming be
reikt over die 'omgekeerde bewijslast', die voor ge
huwden en ongehuwden leidt tot een veel lagere be
lastingvrije voet dan nu voor gehuwde kostwinners
geldt.
De 'vondst' van Financiën
om niet de fiscus te laten con
stateren wie wel en niet sa
menwoont ('tandenborstels
tellen'), maar die bewijslast op
de schouders van de belasting
plichtigen te leggen, maakt
een gelijktijdige belastingver
hoging voor gehuwd en onge
huwd samenwonenden per 1
januari mogelijk. De belas
tingvrije som gaat dan omlaag
naar ruim 7300 voor twee
verdieners en ruim 12.700
voor gezinnen en samenle
vingsverbanden met één inko
men. Voor gezinnen met één
volledig en een aanvullend in
komen wordt een 'tussen-
schijf' ingebouwd.
Deze mededeling komt op
het zelfde moment, dat pre-
Van onze correspondent
I OEN HAAG - Met ingang van het nieuwe schooljaar
I zijn 8000 leerkrachten van lager en voortgezet onder -
I wijs niet meer aan de slag gekomen.
Tussen nu en twee jaar ko-
I men daar nog eens 12.000 leer-
I «achten bij. In totaal zijn
1 20.000 leerkrachten getroffen
I door bezuinigingen en vergro-
'oog van de klassen.
Aan het begin van het
«Mlaar 1983-1984 blijken er
15000 arbeidsplaatsen verloren
I!e ^jn gegaan, die bezet wor-
I ®n door 8000 mensen. (In het
Ionderwijs zijn veel part time-
I banen). Het verlies van deze
I nen is een rechtstreeks ge-
- J van de bezuinigingen in
I t onderwijs en de terugloop
I Vao het aantal leerlingen.
I Daarnaast zullen de komen-
lk!twee iaar n°g eens 8000 ar-
|;fdsplaatsen (bezet door
gegaan van 30 naar 32 leerlin
gen per klas. In het voortgezet
onderwijs heeft er een verge
lijkbare vergroting van de
groepen plaatsgevonden. Als
gevolg daarvan zijn veel leer
krachten zogeheten 'bovental
lig' geworden. Zij zijn niet
meteen ontslagen, maar zullen
in de komende twee jaar óf
door 'natuurlijk verloop' óf
door ontslag hun baan kwijt
raken.
mier Lubbers in een interview
in Elseviers Weekblad van de
ze week zegt: „Laat ik een heel
voorzichtig voorschot nemen
op het dekkingsplan: gezien
het spaaroverschot in Neder
land en het overschot op de
betalingsbalans zijn er argu
menten om serieus te overwe
gen hogere prioriteit te geven
aan verlaging van belasting
en premiedruk, zonder na
tuurlijk de beheersing van het
financieringstekort uit het oog
te verliezen." Lubbers' woord
voerder verklaarde gister
avond dat in de ministerraad
over de omvang van het dek
kingsplan en de daarin neer
gelegde maatregelen nog niet
concreet is gesproken, maar
minister Ruding (Financiën)
heeft al een lijstje klaar dat hij
vrijdag, en anders uiterlijk
maandag aan het kabinet pre
senteert.
Verhoging
Behalve verhoging van de
loon- en inkomstenbelasting
worden daarin als mogelijk
heden genoemd het optrekken
van het 'lage' BTW-tarief van
4 naar 6 of 7 en verhoging
van de accijnzen op alcohol,
tabak en frisdranken. De eer
ste verkennende gespreksron
de in het kabinet heeft uitge
wezen dat overeenstemming
over de noodzaak van die
maatregelen nog veel politiek
beraad zal vergen. De CDA-
ministers exclusief Ruding
zouden eerder geneigd zijn de
belasting- en premiedruk om
laag te brengen, mede met het
oog op de gunstige effecten
daarvan voor het bedrijfsle-
Ratteneters
IN Singapore zijn deze week
twaalf Thailandse bouwvak
arbeiders overleden na het
eten van geroosterde ratten. In
sommige delen van Thailand
geldt gebraden rat als een de
licatesse. De arbeiders hadden
de dieren op hun werk gevan
gen.
112.000
Idoor
mensen) verloren gaan
de nu gepraktiseerde
ergroting van de klassen
wiepen). Momenteel zijn deze
6nsen noS ir> dienst als bo
ventallig en kunnen worden
gezet wanneer en waar dat
'jjnen een schoolgemeen-
|schap nodig blijkt,
p leerlingenschaal is voor
!t lager onderwijs omhoog
ledereen
tweebetaler
bedoelen ze
Van onze correspondent
AMSTERDAM - De meeste
vakantiereizen, die de grote
reisorganisaties aanbieden
voor de komende winter, zul
len zo'n tien procent goedko
per zijn dan vorig jaar.
De belangrijkste redenen
hiervoor zijn de lagere vlieg
tarieven, die o.a. bedongen
konden worden door het in
schakelen van buitenlandse
luchtvaartmaatschappijen
(een aantal reisbureaus had
dit al aangekondigd) en hoge
wisselkoers van de gulden.
Dat laatste geldt met name
voor de Spaanse peseta. De
vakantiereizen naar Spanje en
de Spaanse eilanden dalen dan
ook het meest in prijs. Arke
geeft een gemiddelde prijsda
ling voor deze bestemmingen
van twaalf procent, Necker-
mann van tien procent.
Maar ook veel andere reizen
worden goedkoper. Arke geeft
voor Marokko en Tunesie een
prijsdaling van acht tot negen
procent op, en verlaagt ook de
'sneeuwreizen' per bus en met
eigen vervoer met enige pro
centen. Andere ondernemin
gen melden prijsdalingen in
dezelfde orde van grootte.
De prijsverlaging maakt
ook deel uit van een grote ac
tie, die de luchtvaartmaat
schappijen voorbereiden om
het grote passagiersverlies,
dat zij aan de bussen hebben
geleden weer goed te maken.
Het busvervoer groeide spec-
taculairi: tegenover de 11.000
buspassagiers van 1979 staan
er dit jaar meer dan honderd
duizend.
AMERIKAANS voetbal (voor ons een soort rugby) is
ook in Engeland populair. Vandaar, dat een groepje
'cheer-leaders' zich nadrukkelijk heeft geoefend om de
competitie te begeleiden. Dat levert dan dit 'stralend'
supportersclubje op. -fotoap
Van onze correspondent
ROERMOND - „Vooral
de communie op de hand
- de ongewassen hand -
leidt gemakkelijk tot
nonchalance en zelfs tot
ernstig misbruik." Dat
heeft bisschop Gijsen van
Roermond volgens het
officiële bisdomblad ge
zegd in een toornige
preek op Sacramentsdag
dit jaar in Meerssen.
Aanleiding voor dat
gebrek aan eerbied geeft
volgens de bisschop voor
al de communie-uitde
ling uit een 'profaan
broodmandje'. Soms hou
den misdienaartjes dat
aan de gelovigen voor
'die dan een hostie pak
ken alsof het een snoepje
was'. Mandjes kunnen na
gebruik ook niet worden
gereinigd zoals cibories
en hostieschalen.
Volgens bisschop Gij
sen wijzen deze ver
schijnselen op een gebrek
aan of zelfs het totaal
ontbreken van geloof in
de werkelijke tegenwoor
digheid van Christus,
niet alleen in een sym
bool of onder een teken.
'De hostie is Christus zelf'
aldus bisschop Gijsen.
Hij keert zich ook te
gen 'door betweters gefa
briceerde teksten', die
niet verder gaan dan
'brood dat wij delen'.
Daaruit blijkt dat 'wij'
voornamer zijn dan de
Heer zelf, aldus bisschop
Gijsen.
Valse staats
obligaties
DEN HAAG (ANP) - Er zijn
(zeer goed nagemaakte) ver
valste staatsobligaties in om
loop. Het ministerie van Fi
nanciën heeft dat gisteren be
kend gemaakt. Het gaat om
K-schuldbewijzen van de
staat. Het zijn stukken aan
toonder, groot 10.000, van de
12,5 pet-lening 1981 per 1987-
1991, die zijn voorzien van ren
tecoupons 1983 en volgende ja
ren. Het ministerie wil pas
vandaag nadere mededelingen
doen.
UTRECHT (ANP) - In 1984 zal voor het eerst in een Nederlands
ziekenhuis een hart worden getransplanteerd. Daarvan is het
hoofd van de vijf jaar oude hartchirurgische afdeling van het
Academisch Ziekenhuis in Utrecht (AZU), de 2iuidafrikaan drs
J.F. Hitchcock, vast overtuigd. Het is alleen nog de vraag welk
ziekenhuis dit paradepaardje in de hartchirurgie zal binnenha
len. De voorbereidingen zijn in voll^gang, zo meldt hij.
Er staan vijf ziekenhuizen kfaar om harttransplantaties te
gaan doen, maar volgens het ministerie van Welzijn, Volksge
zondheid en Cultuur (WVC) is een harttransplantatie-centrum
in Nederland voldoende. Het gaat naast het AZU om het
Utrechtse St. Antoniusziekenhuis en de academische ziekenhui
zen van Leiden, Rotterdam en Groningen. Op dit moment is er
een commissie aan het werk die de vijf ziekenhuizen bezoekt om
te kijken of ze de juiste deskundigheid en voorzieningen hebben.
Van een onzer verslaggevers
MOERDIJK - Het voormalige
terrein van Uniser in Moer
dijk blijkt op verschillende
plaatsen ernstig verontreinigd
met chloorverbindingen. Ook
is cyanidevervuiling geconsta
teerd. Het grondwater bevat
een groot aantal onbekende
verbindingen, die nader geï
dentificeerd dienen te worden.
Dat blijkt uit de voorlopige
resultaten van een oriënterend
onderzoek, dat het laborato
rium Oranjewoud in samen
werking met de provincie en
de Afval Terminal Moerdijk
(ATM) heeft ingesteld. Vol
gens bedrijfsleider ing. R.J.
Teekman van ATM is een na
der onderzoek noodzakelijk.
Zoals bekend is ATM op het
voormalige Uniser-terrein ge
vestigd.
Het onderzoek is op twee
plaatsen uitgevoerd: op de
plaats waar ATM straks ver
ontreinigde grond wil opslaan
en rond het leidingstracé bij
de twee tankputten. „Bij de
leidingen zelf valt al te ruiken,
dat er verontreiniging is", zegt
Teekman. „Dat was geen on
derdeel van het onderzoek,
maar wij vinden dat die lei
dingen bij het nader onder
zoek niet kunnen worden
overgeslagen".
Vervolg op pagina 3
„Gif in ATM-bodem"
Van onze redactie binnenland
ENSCHEDE - Uit een onder
zoek van de TH Twente blijkt,
dat de agrarische bedrijven in
Nederland als gevolg van
roestvorming (corrosie) aan
het machinepark per jaar een
schade lijden van ruim 1,2
miljard gulden.
Volgens de onderzoekers
komt slechts eenderde van de
ze kosten direct in de boek
houding van de bedrijven tot
uiting. In totaal worden naar
hun schatting 827 miljoen gul
den aan indirecte kosten ge
maakt door opbrengstverlie-
zen, bedrijfsstagnatie, verspil
ling en afschrijvings- en ren
teverliezen.
Op basis van eigen onder
zoek en een vergelijking met
een Engelse studie heeft de
THT de mogelijke besparin
gen per bedrijf berekend. Voor
een gemiddelde melkveehou
derij is een besparing mogelijk
van vierduizend gulden per
jaar. Voor een akkerbouwbe
drijf is dat 2400 gulden en voor
een varkenshouderij 800 gul
den per jaar.
GEDEPUTEERDE staten van
Zeeland hebben zich
geschaard achter de
pleidooien voor verbetering
van het openbaar vervoer in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Het
gaat in het bijzonder om het
weer laten rijden van treinen
tussen Terneuzen-Axel-Hulst-
Sint Niklaas en Terneuzen-Sas
van Gent-Zelzate-Gent.
MEXICO heeft de Bank voor
Internationale Betalingen (BIB)
de 5 miljard gulden
terugbetaald die de bank een
jaar geleden als
overbruggingskrediet van
diverse banken had
overgemaakt.
Een woordvoerder van het
Mexicaanse ministerie van
Financiën zei gisteren dat de
terugbetaling een bewijs van
het economische herstel van
Mexico is.
ENKELE maanden geleden
werd de Stichting Video Veilig
opgericht met het doel de
illegale handel in videobanden
uit te roeien.
Een gigantische
taak. Tot nu toe heeft Video
Veilig een kleine 90.000
illegale banden in beslag laten
nemen. Slechts het topje van
de ijsberg.
DEN HAAG (ANP) - Van de
aardappelen die gezinnen ko
pen wordt 27 procent recht
streeks op de boerderij ge
kocht. Bij eieren is dat 21 pro
cent, zo blijkt uit het antwoord
van staatssecretaris Van Zeil
van Economische Zaken op
schriftelijke vragen van het
Tweede-kamerlid Schartman
(CDA). Voor kip ligt dat per
centage op elf,voor consump-
tiemelk op zes, voor fruit op
zeven en voor kaas op één.
TERNEUZEN/GOES - De PvdA probeert zijn invloed
in de Zeeuwse waterschappen te versterken.
Ter voorbereiding van de
machtsgreep zijn voor de ko
mende verkiezingen van nieu
we hoofdingelanden bij alle
waterschappen in de provincie
socialistische lijsten inge
diend.
Bij de Drie Ambachten ging
de poging echter overduidelijk
de mist in. Daar werd de
PvdA-lijst zeven minuten na
het sluiten van de kandidaat
stelling afgegeven en zal daar
om ongeldig moeten worden
verklaard.
Ook bij het Hulster Am
bacht, het waterschap Noord
en Zuid-Beveland en het wa
terschap Walcheren werden
PvdA-lijsten ingediend, in het
zuid-oostelijke district van de
Zak van Zuid-Beveland ge
combineerd met de PPR. Ver
der ook anderszins politiek ge
kleurde lijsten in de gebieden
van 't Vrije van Sluis (de lijst
Zwaving in het district Groe-
de, die de duidelijke signatuur
draagt van de Oostburgse par
tij Dorpsbelangen Toeris
me) en van het Bevelandse
waterschap (lijst I. A. van
Royen uit Baarland, de man
achter 'Progressief Borsele').
Al deze kandidaten zijn
aangemeld voor de categorie
•waterkwaliteit huishoudelij
ke vervuilers'. Dat is dan ook
de enige afdeling waarin elke
burger (mits voldoende ge
steund) een gooi kan doen
naar de functie van hoofdin
geland.
In de categorie 'huishoude
lijke vervuilers' zullen de
PvdA- en de andere politieke
kandidaten het op moeten ne
men tegen de zogeheten neu
trale lijsten, die meestal wor
den aangevoerd door een zit
tende hoofdingeland. Deze
verkiezingen worden dit na
jaar gehouden.
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan
melden en de pen zal u worden toegestuurd.
r*NlEUWE ABONNEE T
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
Betaling 61,15/Kwartaal 20,49/Maand
DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z'N KRANT
Aangemeld door:
Naam:
Adres: I
Postcode:
Woonplaats: I
Deze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturen naar:
De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB BREDA.
j^Bellen kan ook: 076-236911.
