„Sri Lanka heeft
zijn voeten
kapot geschoten"
Burenstrijd in Tsjaad
botsing van karakters
Frans bewind stelt linkse
intelligentia diep teleur
urg
Chileense
voorlopig
Dominicanen, Augustijnen en Jezuieten bezien hun toekomst
J
Verontrustend fenomeen voor Mitterrand
Hypotheekrente per 16 aug. '83
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1983
ACHTERGROND
mi
Terugtrekken
Verrast
Basis
CIA
Broodnodig
ATERDAG 20 AUGUST
legering en ver.
J-Afrika ziet
liets in
>ezoek van
'erez de Cuellar
Door Jan Bouwmans
DAT deze of gene or
de/congregatie van reli
gieuzen zijn generaal
kapittel, zeg maar alge
mene vergadering,
houdt - op een hoge uit
zondering na ook altijd
in Rome -, krijgt prak
tisch geen publiciteit.
Niet altijd terecht als men
bedenkt dat de loop van de
katholieke kerkgeschiedenis
uiteindelijk vaker bepaald is
door vooral de grote ordes
dan door het Vaticaan.
Dat de huidige centrale
kerkleiding de rol en de in
vloed van de religieuze or
des/congregaties verre van
onderschat, werd een kleine
twee jaar geleden bewezen.
Paus Johannes Paulus II zet
te toen de wettig gekozen lei
ding van de Jezuieten aan de
dijk, een optreden dat maar
weinig pausen zich in de loop
der eeuwen hebben veroor
loofd.
De paus verraste er vriend
en vijand mee. Maar ook on
der zijn voorgangers boterde
het al niet tussen het Vati
caan en de Jezuieten, die zich
in Vaticaanse ogen te eigen
zinnig gestort hebben in al
lerlei vernieuwingen en op
verwerpelijke wijze maat
schappelijk en politiek actief
zijn. De bedoeling van de in
greep was dan ook wel dui-
Kloosterordes voelen weinig
voor het nieuw conservatisme
delijk: de Jezuieten op een
andere koers zetten. Maar
dat kan ook een paus met
zo'n uitzonderlijk ingrijpen
niet rechtstreeks bereiken,
hoewel bij de Jezuieten nog
eerder dan bij bijvoorbeeld
de orde van de Dominicanen
of Augustijnen. De koers van
een orde of congregtie wordt
bepaald door het generale
kapittel, dat om de vier tot
zes jaar gehouden wordt en
waarop ook de leider (gene
rale overste) ge- of herkozen
wordt. De relatieve onafhan
kelijkheid van vooral de
kloosterordes ligt in het ker
kelijke recht verankerd. In
het geval van de Jezuieten
kon de paus dan ook meer
dan twee „betrouwbare" le
den op te dragen een nieuw
generaal kapittel bijeen te
roepen en tot dat moment de
lopende zaken waar te ne
men.
Drie zwaargewichten on
der de ordes en congregaties
houden de komende paar
maanden toevalligerwijze
tegelijkertijd hun generaal
kapittel in Rome: de Jezuie
ten, de Dominicanen en de
-Augustijnen. Zwaargewich
ten niet alleen door hun aan
tal leden, maar vooral door
hun staat van dienst in de
kerkgeschiedenis en de in
vloedrijke denkers en theo
logen die ze ook heden ten
dage hebben voortgebracht.
Om een enkel voorbeeld te
noemen: Schillebeeckx, Con-
gar en Chenu zijn dominica
nen, Henri de Lubac, Teil
hard de Jardin en Karl Rah-
ner zij n j ezuieten.
Toevallig of niet, de gelijk
tijdigheid geeft het gebeuren
meer gewicht. De Augustij
nen beginnen vandaag, 20
augustus, hun algemene ver
gadering, de Dominicanen op
29 augustus en de Jezuieten
in september. De lijnen die
daar voor de nabije toekomst
worden uitgezet, zullen hun
uitwerking op de rest van de
katholieke wereldkerk na
kortere of langere tijd niet
missen. De grote vraag is
dan ook of deze drie ordes de
weg van het 'nieuwe conser
vatisme' zullen inslaan con
form de vurige wens van de
paus of juist niet. De Jezuie
ten zitten hierbij in het
moeilijkste parket omdat zij
een speciale eed van. trouw
en gehoorzaamheid aan de
paus persoonlijk kennen.
De grieven van Paus Jo
hannes Paulus II tegen het
reilen en zeilen van de Je
zuïetenorde strekken zich uit
tot bijna alle ordes en con
gregaties. De paus heeft zich
herhaaldelijk in het open
baar op dit punt uitgelaten.
Twee maanden geleden nog
gaf hij de Amerikaanse bis
schoppen opdracht alles in
het werk te stellen voor
nieuwe veranderingen in het
kloosterleven en dan met na
me bij de kloosterzusters, die
meestal wel onder de zeg
genschap van de plaatselijke
bisschoppen vallen. De
kloosterlingen moeten weer
uitsluitend in habijt gekleed
gaan en terugkeren naar hun
levensstijl van vóór het
Tweede Vaticaanse Concilie.
De kloosterlingen moeten
zich dus weer veel meer uit
de wereld terugtrekken in
plaats van daar op velerlei
terrein en dan met name so
ciaal-politiek terrein actief
te zijn. Bij verschillende ge
legenheden heeft de paus de
ordes ook voor hun theolo-
giebeoefening op de vingers
getikt. Want het is juist in de
schoot van de kloosterlingen
geweest dat de bevrijdings
theologie werd geboren en
ontwikkeld waardoor ook de
weg werd vrijgemaakt voor
actieve sociale, maatschap
pelijke en politieke betrok
kenheid. Ook op het theolo
gische werkveld wenst hij
koerswij zigingen.
Het ziet er vooralsnog niet
naar uit dat de Dominicanen,
de Augustijnen en de Jezuie
ten zich voetstoots aan de
pauselijke wensen zullen on
derwerpen. Een heel belang
rijk onderwerp op het gene
rale kapittel van de Domini
canen is een discussie over
het marxisme. Dit heeft alles
te maken met de bevrij
dingstheologie en de prakti
sche consequenties daarvan.
Tien vooraanstaande leden
van de orde hebben een dis
cussiestuk opgesteld waarin
wordt vastgehouden aan de
waarde van bepaalde ele
menten van de marxistische
analyse voor de theologiebe-
oefening. Volgens het discus
siestuk kunnen de klooster
lingen niet voorbijgaan aan
de marxistische analyse van
economische factoren, de
structuren van armoede en
economische belangen als ze
inzicht willen krijgen in de
oorsprong en ontwikkeling
van onrechtvaardige struc
turen in de wereld en willen
bijdragen aan de opbouw
van een rechtvaardigere sa
menleving. Het discussiestuk
wijst daarbij ook nog na
drukkelijk naar gelijklui
dende verklaringen van de
afgezette Jezuietengeneraal
Pedro Aruppe. Dit signaal
wijst niet op een komende
fundamentele koerswijzi
ging van de Dominicanen.
De agenda van het Augus
tijnerkapittel vermeldt on
der meer een beraadslaging
over de versterking van de
positie van de overste van de
plaatselijke communiteiten
en de eventuele aanpassing
van de structuren van de or
de aan de wensen van de lo
cale kerk. Beide punten beo
gen een versterking van de
decentralisatie en dat gaat
lijnrecht in tegen de heftige
centralistische wind die al
geruime tijd uit het Vaticaan
waait. Andermaal een sig
naal dus dat de grote ordes
een ander beleid willen ont
wikkelen dan verlangd
wordt.
Men mag niet verwachten
dat de ordes uitgesproken
wensen van paus en curie
zonder blikken of blozen
naast zich neer zullen leggen.
Een confrontatie ligt dus niet
in het verschiet. Maar de uit
gezonden signalen wijzen
evenmin op een slaafse ge
hoorzaamheid. De ordes met
name verkeren ook kerk
rechtelijk in een positie om
subtiel hun eigen weg te
gaan, ook als die de hoogste
kerkleiding minder welge
vallig is. De effecten daarvan
zijn echter altijd pas op de
lange termijn zichtbaar. Dat
maakt de komende generale
kapittels van „de grote drie"
niet van minder belang.
Door David Beresford
COLOMBO - „Dit land heeft
zijn voeten kapotgeschoten",
zegt een ervaren hulpverle
ner. De inwoners van Sri
Lanka zijn het zonder uit
zondering met hem eens.
Verschil van mening bestaat
alleen nog over de vraag wie
de trekker heeft overgehaald
en waarom.
De financiële schade van
de recente pogrom tegen de
Tamil-minderheid is nog
steeds niet officieel bekend,
maar voorlopige schattingen
wijzen uit dat de economie
zwaar getroffen is. Het be
grotingstekort dat aanvan
kelijk was geraamd op 1,4
miljard rupees, zal als ge
volg van de onlusten waar
schijnlijk bijna twee keer zo
hoog uitvallen.
Een sector die zwaar ge
troffen is, is het toerisme.
Deze maand zijn er nog
maar 1.000 toeristen gearri
veerd tegen 33.000 in dezelfde
maand van het jaar daar
voor. Een andere tak van in
dustrie waar de schade groot
is, is de textiel- en kleding
industrie. De export in deze
sector zal dit jaar waar
schijnlijk dertig procent-
minder zijn dan andere ja
ren en als gevolg van ver
nielde fabrieken zit min
stens 14.000 man zonder
werk. De kleine midden
stand is gedecimeerd. Onge
veer 2522 winkels en kanto
ren zijn volledig vernield
waardoor nog eens minstens
11.000 man van werk is be
roofd.
Het ministerie van Finan
ciën schat dat de wederop
bouw tussen de drie en vier
miljard rupees gaat kosten.
Bij de benadering van de
problemen heeft de regering
zich tot dusver van goede wil
getoond. De Tamil-vluchte-
lingen die hun heil hebben
gezocht in het noorden en
oosten van het eiland, wor
den door de autoriteiten re
delijk goed behandeld. Ge
vluchte ambtenaren bijvoor
beeld krijgen op verzoek een
voorschot op hun salaris toe
gestuurd en-de regering lijkt
oprecht te willen dat de ge
vluchte Tamils terugkomen
naar de hoofdstad.
Maar dit alles staat in fel
contrast met de aanpak van
de rellen zelf. De houding
van de bejaarde president
Junius Jayewardene heeft
bij velen vragen opgeroepen
over zijn bereidheid een po
litieke oplossing te vinden
voor de problemen op het
eiland.
Er is minstens een onder
zoekscommissie voor nodig
om de kluwen van geruchten
te ontwarren over wat er in
die laatste week van juli nu
precies is gebeurd en wie de
schuldigen zijn. Op het mo
ment kan men kiezen uit een
aantal theorieën, variërend
van destabilisatie door de
KGB tot manipulatie door de
CIA. Ook Boedhistische
monniken, op macht beluste
legerofficieren en fascisti
sche ministers kan men de
schuld geven zonder al te
veel risico in het ongelijk te
worden gesteld door spijker
harde bewijzen.
Het enige dat duidelijk
lijkt, is dat het geweld tot op
zeker hoogte georganiseerd
was; dat het een operatie
was die met chirurgische
precisie werd uitgevoerd en
was gericht tegen de Tamil-
minderheid; en dat ze werd
uitgevoerd met medeweten
van minstens enkele secto
ren van de veiligheidstroe
pen die, zelfs toen dat duide
lijk was, geen enkele keer
door hun superieuren of pre
sident Jayewardene tot de
orde zijn geroepen.
Door Ed Harriman
LONDEN - Vier jaar gele
den was generaal Felix Mal-
loun president van Tsjaad.
Troosteloos en afwezig zat
hij in zijn paleis te spelen
met een speelgoedkanon
netje dat op zijn bureau
naast zijn vergulde telefoon
stond. Hij had net gehoord
dat het vliegtuig, dat hem
veilig naar een ander land
zou brengen, in de cockpit
was geraakt door een mor
tiergranaat. Ontsnappen
was daarmee onmogelijk ge
worden. De opstandige troe
pen van zijn vice-president
namen het presidentieel pa
leis zwaar onder vuur. Die
vice-president was Hissène
Habré.
Nu is Hissène Habré pre
sident van Tsjaad. President
Reagan en de Franse rege
ring zeggen dat hij gesteund
moet worden om de door Li
bië gesteunde opstandelin
gen in bedwang te houden.
Als zij winnen, zo luidt het
Amerikaans-Franse stand
punt, dan zijn alle Afrikaan
se landen grenzend aan de
Sahara in gevaar. Maar wie
zijn precies de opstandelin
gen en wie is in gevaar?
De staatsgreep van Hissè
ne Habré in 1979 was een
aangelegenheid die geheel
volgens het handboek ver
liep. De avond ervoor was
het in N'Djamena's smerig
ste en populairste nachtclub
Chez Chedai nog even druk
als altijd. De nachtclub was
eigendom van Chedai, een
zusje van Habré. Haar kin
deren zaten op dat momenti
op een particuliere school int
de Verenigde Staten. Zoal§
gewoonlijk reed ze door de
stad in haar geïmporteerde
witte auto met open dak en
een bekleding van imitatie
luipaard en vertelde ze tegen
wie ze maar tegenkwam
haar grove grapjes, die je af
hankelijk van het feit of je
islamitisch was net als zij of
animistisch zoals president
Malloun ontzettend grappig
of verschrikkelijk vond.
De volgende ochtend ver
rasten de opstandelingen
van Habré de bewakers van
Hissène Habré, de sluwe.
het nationale radiostation,
belegerden ze de barakken
van de nationale garde en
begonnen ze met machinege
weren, die ze hadden opge
steld op de binnenplaats van
's lands enige ziekenhuis, te
schieten op het 400 meter
verder gelegen bolwerk van
Malloun.
De Amerikaanse ambas
sade die recht voor het presi
dentieel paleis lag, stond snel
in lichterlaaie. Ook het zie
kenhuis bleef niet onbescha
digd. Maar de Nationale
Garde gaf geen terrein prijs
en president Malloun kon
zijn gezicht redden met hulp
van een krachtige, no-non-
«sense kolonel uit het zuiden,
Abdelkader Kamoungue.
De Amerikaanse ambas
sadeur die net zijn moeder te
logeren had, vluchtte over de
modderige rivier de Chari
naar Kameroen. Hetzelfde
deed de Russische ambassa
deur in een kano. De Fran
sen die met 2.500 man troe
pen op de luchthaven zaten,
regelden een staakt-het-vu-
ren en praatten enthousiast
over een nieuw tijdperk van
vrede. Het mocht echter niet
zo zijn.
FOTO ANP
Terwijl Habré zijn presi
dent onder vuur nam, liet
een andere opstandelingen
leider, Goukouni Oueddei,
zijn islamitische rebellen
vanaf de oasestad Faya Lar-
geau in zuidelijke richting
optrekken om de hoofdstad
N'Djamena te omsingelen.
Uiteindelijk nam president
Malloun ontslag.
Daarmee was de basis ge
legd voor een machtsstrijd
die Tsjaad sindsdien onop
houdelijk heeft verscheurd.
Tegenover de wereld wordt
deze strijd afgeschilderd als
een strijd tussen Gaddafi en
president Reagan. Maar in
Tsjaad gaat het meer om de
karakters van de twee guer
rillaleiders.
Goukouni Oueddei (38) is
een zoon van de Derdei
(stamhoofd) van de Tou-
boustam en afkomstig uit
het rotsachtige Tebesti-ge-
bergte ver in de Sahara.
Sinds enkele jaren is hij lei
der van Tsjaads oudste
guerrilla-organisatie, Froli-
nat. Frolinat wil een vere-
Goukouni Oueddeieen van de weinige
eerlijke mensen die in Tsjaad rondlopen.
FOTO ANP
nigd en democratisch Tsjaad:
en wordt bewapend door Li
bië en Algerije. Hulpverle
ners van het Rode Kruis
noemen Goukouni een van
de weinige eerlijke figuren
die hier rondlopen. Toen
president Malloun zijn ambt
neerlegde, was het Goukouni
die steun kreeg van vredes
missies gestuurd door
Tsjaads buurlanden.
De 43-jarige Habré is van
een heel ander slag. Hij stu
deerde in de jaren zestig in
Parijs en zat een tijdje bij
Frolinat. In 1974 nam hij
Frangoise Claustre, een jon
ge Franse antropologe, ge
vangen. Toen de Fransen de
wapens die hij vroeg in ruil
voor haar vrijlating niet
wilde geven, liet hij de Fran
se majoor die gestuurd was
om te onderhandelen, in
koelen bloede vermoorden.
Habré behoort tot de Go-
rane-stam, die gevestigd is
langs de grens met Soedan
waar hij ook zijn meeste
troepen vandaan haalt. Zijn
organisatie heet de FAN
(Forces Armées du Nord of
wel Verenigde Troepen van
het Noorden).
Beide mannen zijn onte
genzeggelijk goede militai
ren. Het respect dat Goukou
ni afdwingt als politicus,
weet Habré ruimschoots te
compenseren met zijn sluw
heid. Ze hebben nooit goed
met elkaar op kunnen schie
ten. Toen president Malloun
in 1979 in ballingschap ging,
kwamen Goukouni en Habré
op papier overeen om de
macht te delen. Maar al snel
trokken Libische troepen
over de noordelijke grens. Ze
werden tegengehouden door
Goukouni's Frolinat, niet
door Habré. In plaats daar
van sloot Habré een bondge
nootschap met kolonel Ka
moungue om Goukouni, die
president was geworden, ten
val te brengen.
In het nauw gedreven
restte Goukouni geen andere
keus dan de Libiërs te hulp
te roepen. Faya Largeau
ging over in andere handen
en in december 1981 moest
Habré naar Kameroen
vluchten nadat hij door op
standelingen van Goukouni
met hulp van Libië de hoof-
stad was uitgejaagd.
In juni hoorde de inlich
tingencommissie van het
Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden dat de CIA
voor ongeveer 2 miljoen dol
lar wapens had gegeven aan
Habré om hem in staat te
stellen N'Djamena te hero
veren. Dat lukte hem vorig
jaar.
En toch hebben de afgelo
pen vier jaar aangetoond dat
Goukouni alleen de hulp van
Libië inroept als Habré op
oorlogspad is. Als enige van
Tsjaads eventuele leiders
heeft Goukouni toen hij pre
sident was, de Libiërs op
dracht gegeven rechtsom
keer te maken toen ze onuit
genodigd Tsjaad waren bin
nengekomen.
Coyright The Guardian - De
Stem
Door onze
correspondent
Jan Drummen
PARIJS - De veelgeplaagde
Franse regering is zelfs dit
jaar niet de traditionele zo-
mervrede gegund. De
Tsjaad-aangelegenheid, de
sociale problemen, de finan
ciële crisis geven haar nau
welijks een adempauze alvo
rens de geduchte herfststor
men verwacht worden: so
ciale onrust, politieke span
ningen, kabinetshervor
ming, benoeming van een
nieuwe eerste minister.
En dit alles speelt zich af
tegen een nieuwe achter
grond: de bitterheid van het
linkse beleid over het 'afval
len' van de linkse intellec
tuelen. In de laatste weken
zijn kilometers druk ver
schenen, uren radio-com
mentaren, dagen conversa
ties over het feit dat het be
wind het nodig geoordeeld
heeft zich bitter erover te
beklagen dat geen enkele
vooraanstaande publicist
een boek heeft doen ver
schijnen over het socialisti
sche Franse experiment.
De zegsman van de rege
ring, de romancier en histo
ricus Max Gallo, heeft jour
nalisten, schrijvers, denkers,
publicisten zijn verwonde
ring kenbaar gemaakt dat
zij zich op generlei wijze uit
gelaten hebben, wat nu in
Frankrijk genoemd wordt,
„de ideologische zege van
rechts" en dus erop wijst dat
men het sedert 2(4 jaar door
Mitterrand en de zijnen
doorgevoerde socialistische
experiment als mislukt be
schouwt.
Een en ander kwam Max
Gallo des te verwonderlijker
voor, daar tot dusver alge
meen aangenomen werd dat
de meeste van Frankrijk's
intellectuelen sterke sympa
thieën voor links koesterden.
Er moge een zeker cynisme
heersen tegenover degene
die zich wat voorbarig of on
voldoende gewapend tot de
intellectuelen wil rekenen,
de intelligentia als morele
institutie neemt in Frank
rijk een zeer speciale en be
langrijke positie in. Zo sterk
zelfs, dat men herhaaldelijk
kan horen dat lieden, na of
tijdens een belangrijk natio
naal of internationaal ge
beuren, zeggen: „Laten wij
dit of dat blad kopen om te
zien wat zus en zo erover
schrijft." En doorgaans be
perken zij zich niet tot het
lezen van dat éne blad, zij le
zen diverse opinies op het
gebeuren en de mening van
de auteurs van de commen
taren zijn in Frankrijk méér
dan elders bepalend voor de
algemene openbare opvat
ting.
En nu heeft zich het feit
voorgedaan dat geen enkel
van de door velen verwachte
werken over het socialistisch
experiment het daglicht ge
zien heeft. Zeker, er zijn ar
tikelen in dagbladen en tijd
schriften van de hand van
vooraanstaande morele en
politieke autoriteiten ver
schenen. Maar terwijl juist
dit linkse bewind méér voor
de cultuur en wetenschap
gedaan heeft, méér voor de
intelligentia dan vooraf
gaande regimes, is de bal
door niemand teruggekaatst.
En dat terwijl het bewind dit
niet alleen normaliter ver
wachten kon, maar het ook
brood- en broodnodig heeft.
Velen hebben zich afge
vraagd of dit zwijgen van de
intellectuelen, dit zich terug
trekken in hun studeerka
mers, als een afkeuring van
het experiment van Francois
Mitterrand gezien moet wor
den dan wel als een blijk dat
zij hun intellectuele onai-
hankelijkheid hoger stellen
dan hun politieke positiebe
paling.
De eerder genoemde Max
Gallo heeft gepoogd voor het
'afvallen' van de intellectue
len een verklaring te geven.
Als eerste reden daarvoor
ziet hij de ontgoocheling van
de intelligentia over de
stroeve communistische par
tij, die tot de regeringscoali
tie behoort. Verder 'de ver
ontrustende economische
achteruitgang en tenslotte
een politieke lusteloosheid
die overgebleven is van de
mei-opstand in 1968. Hij
wijst erop dat meer van de
kopstukken uit deze mei-re-
volte tenslotte een loopbaan
in de journalistiek en de za
kenwereld gekozen hebben
dan in de politiek.
Een vooraanstaande filo
soof heeft erop gewezen dat
nagenoeg alle intellectuelen
felle anticommunisten ge
worden zijn, „en zolang de
regering de prooi is van de
communistische partij, zul
len al haar acties misver
staan worden."
Bij dit alles komt uiter
aard de algemene niet te
miskennen teleurstelling on
der alle lagen van de Franse
bevolking over de gebrekki
ge prestaties van het nieuwe
bewind sedert dit in 1981 aan
de macht kwam. Het gebrek
aan een vaste lijn, de weife
lingen, de tegenspraken, de
blunders, de aan de ene zijde
onvoldoende socialistische
politiek en aan de andere
kant een overdreven geachte
Marxistische tendens, heb
ben vele intellectuelen van
het regime vervreemd. Indi
rect stellen sommigen van
hen het falen van Mitter
rand en zijn betrekkelijk he
terogene regering verant
woordelijk voor wat zij aan
zien als een onvermijdelijke
draai naar rechts bij de vol
gende verkiezingen. Gezien
de positie van de rechtse op
positie vrezen zij een aan het
bewind komen van de neo-
Gaullistische groepering van
Jacques Chirac, die zij veel
verontrustender zien dan het
liberalistische Gaullisme
.Niemand neemt de
pen op voor Mitte-
rand- foto anp
van wijlen de generaal.
Dit alles speelt zich af te
gen een soort nieuwe achter
grond. In Frankrijk was het
altijd 'in' om links, of al
thans gematigd links te zijn
en de term 'rechtse intellec
tuelen' werd als een tegen
spraak met zichzelf gezien.
Het zou te ver gaan te bewe
ren dat een aantal van de
ontgoochelde linkse intellec
tuelen nu naar rechts over
gegaan zijn. Maar het feit
dat de linkse intelligentia
zich onbetuigd laat, haar te
leurstelling en soms verbit
tering in stilte probeert te
verduwen, heeft tot deze
voor het bewind verontrus
tende situatie geleid dat er
geen filosofische en culturele
steun meer lijkt te bestaan
voor een politiek experiment
waarnaar miljoenen met
grote verwachtingen hebben
uitgezien. En waarin zij en
de denkende en culturele eli
te van het land teleurgesteld
zijn.
rentepercentages
NAAM BANK
bet.
rente
afsl.-
met
zonder
wijze
vast
prov.
gemeentegar.
gemeentegar.
ged.
in%
opgave
werke
opgave
werke
bank
lijk
bank
lijk
Annuïteiten
hypotheken
ABN
KW/A
1 jr.
1,5
8,1
8,52
8,3
8,74
KW/A
3 jr.
1,5
8,8
9,27
9,0
9,49
KW/A
5 jr.
1,5
9,3
9,82
9,5
10,03
AMR0
M/A
var.
1,5
8,3
8,80
8,5
9,02
HJ/A
2 jr.
1,5
8,8
9.17
9,0
9,38
HJ/A
5 jr.
1,5
9,3
9,70
9,5
9,91
Bondsspaarb.
M/A
var/5j.
1
9,0
9,50
9,0
9,50
Breda
HJ/A
var/5j.
1
9,25
9,70
9,25
9,70
Centr. Volksb.
M/A
5 jr.
1
8,7
9,18
8,9
9,39
Grenswissel-
M/A
1 jr.
1
8,4
8,85
8,4
8,85
kant. CDK
M/A
5 jr.
1
8,9
9,39
8,9
9,39
HJ/A
1 jr.
1
8,6
8,90
8,6
8,90
HJ/A
5 jr.
1
9,1
9,43
9,1
9,43
Hypotb.fonds
M/A
5 jr.
1,25
9,5
10,18
9,5
10,18
N.-Br. Gem.
M/A
10 jr.
1,25
9,5
10,18
9,5
10,18
M/A
Renter.
1,5
9,4
10,10
9,4
10,10
v. Lanschot
KW/A
var.
1.5
7,5
7,88
HJ/A
2 jr.
1,5
8,8
9,1/
HJ/A
5 jr.
1,5
9,5
9,91
M/V
5 jr.
1,5
9,1
9,87
Ned.
KW/A
1 jr.
1,5
8,1
8,60
8,3
8,82
Credietb.
KW/A
3 jr.
1,5
8,8
9,35
9,0
9,57
KW/A
5 jr.
1,5
9,3
9,89
9,5
10,11
Ned.
M/A
1 jr.
1
8,2
8,63
8,4
8,85
Middenst.
M/A
3 jr.
1
8,7
9,18
8,9
9,39
bank
M/A
5 jr.
1
9,3
9,83
9.5
10,05
Postg./RPS
M/A
2 jr.
1
8,4
8,85
8,6
9,07
M/A
5 jr.
1
8,9
9,39
9,1
9,61
RABO (adv.)
M/A
var.
1,25
8,4
8,88
8,6
9,10
M/A
3 jr.
1,25
8,7
9,21
8,9
9,42
M/A
5 jr.
1,25
8,9
9,42
9,1
9,65
M/A
stabiel
1,25
8,85
9,37
9,05
9,59
HJ/A
var.
1,25
8,6
8,93
8,8
9,14
HJ/A
3 jr.
1,25
8,9
9,25
9,1
9,45
HJ/A
5 jr.
1,25
9,1
9,45
9,3
9,67
HJ/A
stabiel
1,25
9,05
9,40
9,25
9,62
RABO (hypo)
M/A
3 jr.
1,5
8,7
9,24
8,9
9,46
M/A
5 jr.
1,5
8,9
9,46
9,1
9,68
HJ/A
3 jr.
1,5
8,9
9,28
9,1
9,49
HJ/A
5 jr.
1,5
9,1
9,49
9,3
9,/ü
Westl. Utr. st.
M/V
2 jr.
2
8,8
9,60
9.0
9,82
M/V
5-10 jr.
2
9,3
10,16
9,5
10,39
M/V
11-15 jr.
2
9,7
10,61
9,9
10,84
no risk
M/V
5 jr.
2
op
aanvr.
op
aanvr.
3e kwartaal '83
9,94
budget
M/V
var.
2
9,1
9,94
9,1
Leven-
hypotheken
Centr. Beheer
KW/A
5/10j.
-
9,4
9,74_
Levensverz.
KW/A
5/10j.
9,4
9,74
9,4
9,74
aangesl. bij NVL
-
M/A maandbetaling achteraf
M/V maandbetaling vooruit
HJ/A halfjaarbetaling achteraf
KW/A kwartaalbetaling achteraf
Al ernge tijd hebben zich donkere wolken samengepakt ten aanzien
van de rente-ontwikkeling, maar er deden zich nog steeds geen wij
zigingen voor. Inmiddels is er duidelijk sprake van enige opklarin
gen die de dreiging van een renteverhoging verdrijven. De kans op
aanblijvende stabiliteit is daardoor aanzienlijk toegenomen.
Copyright „Vereniging Eigen Huis"
vei
een
Jan onze redactie buitenland
DHANNESBURG - Zuid-
frika koestert geen hoogege-
jannen verwachtingen van
et bezoek dat de secretaris-
eneraai van de VN, Javier
erez de Cuellar, volgende
'eek brengt aan Zuid-Afrika,
lamibië en Angola.
Het bezoek is voor Perez de
uellar zeker nuttig om de
erhoudingen ter plekke te le
al kennen, zo citeerden di-
lomaten de Zuidafrikaanse
linister van buitenlandse za-
en Roelof Botha. Maar het
du een wonder zijn wanneer
ij de vastgelopen onderhan-
elingen over Namibië weer
p gang zou kunnen brengen.
Perez de Cuellar brengt vol-
ende week op uitnodiging
an Pretoria een driedaags
ezoek aan Zuid-Afrika voor
esprekingen over de onaf-
ankelijkheid van Namibië,
at door Zuid-Afrika wordt
estuurd. Daarna gaat hij
aar Namibië en Angola.
De secretaris-generaal wil
het de Zuidafrikaanse autori
tten praten over het VN-
lan voor Namibië, dat dateert
an 1978. Dit plan voorziet on-
ler meer in een staakt-het-
mren en vrije verkiezingen.
Door Richard Boudreaux
SANTIAGO (AP) - De
grootste economische
problemen van Zuid-
Amerika en maanden
van volksonrust heb
ben de zorgvuldig op
gebouwde steun van
President Pinochet
binnen de Chileense
strijdkrachten geen
zichtbare schade toe
gebracht.
Tien jaar zorgvuldig ma
noeuvreren als legercom-
■nandant en het onder Chi
leense militairen traditione
le respect voor de hiërarchie,
nebben de 67-jarige gene
raal tot een van de langstre-
gf rende heersers van het ge-
bled gemaakt.
Die steun is van groot be-
'ang nu oppositiepartijen,
vakbonden en studentenor
ganisaties in verzet komen
tegen zijn autoritaire be
wind. De 'dagen van natio
naal protest' die sinds mei
°m de maand worden ge-
nouden om uiting te geven
aan het ongenoegen over de
enorme werkloosheid en het
ontbreken van fundamente-
e burgerrechten, hebben er
ne geleid dat een brede de
mocratische alliantie nu
ndringt op het aftreden
an Pinochet. Daarnaast
H|r binnen de strijdkrach-
gemor te horen over ver-