„Sri Lanka heeft zijn voeten kapot geschoten" Burenstrijd in Tsjaad botsing van karakters Frans bewind stelt linkse intelligentia diep teleur urg Chileense voorlopig Dominicanen, Augustijnen en Jezuieten bezien hun toekomst J Verontrustend fenomeen voor Mitterrand Hypotheekrente per 16 aug. '83 ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1983 ACHTERGROND mi Terugtrekken Verrast Basis CIA Broodnodig ATERDAG 20 AUGUST legering en ver. J-Afrika ziet liets in >ezoek van 'erez de Cuellar Door Jan Bouwmans DAT deze of gene or de/congregatie van reli gieuzen zijn generaal kapittel, zeg maar alge mene vergadering, houdt - op een hoge uit zondering na ook altijd in Rome -, krijgt prak tisch geen publiciteit. Niet altijd terecht als men bedenkt dat de loop van de katholieke kerkgeschiedenis uiteindelijk vaker bepaald is door vooral de grote ordes dan door het Vaticaan. Dat de huidige centrale kerkleiding de rol en de in vloed van de religieuze or des/congregaties verre van onderschat, werd een kleine twee jaar geleden bewezen. Paus Johannes Paulus II zet te toen de wettig gekozen lei ding van de Jezuieten aan de dijk, een optreden dat maar weinig pausen zich in de loop der eeuwen hebben veroor loofd. De paus verraste er vriend en vijand mee. Maar ook on der zijn voorgangers boterde het al niet tussen het Vati caan en de Jezuieten, die zich in Vaticaanse ogen te eigen zinnig gestort hebben in al lerlei vernieuwingen en op verwerpelijke wijze maat schappelijk en politiek actief zijn. De bedoeling van de in greep was dan ook wel dui- Kloosterordes voelen weinig voor het nieuw conservatisme delijk: de Jezuieten op een andere koers zetten. Maar dat kan ook een paus met zo'n uitzonderlijk ingrijpen niet rechtstreeks bereiken, hoewel bij de Jezuieten nog eerder dan bij bijvoorbeeld de orde van de Dominicanen of Augustijnen. De koers van een orde of congregtie wordt bepaald door het generale kapittel, dat om de vier tot zes jaar gehouden wordt en waarop ook de leider (gene rale overste) ge- of herkozen wordt. De relatieve onafhan kelijkheid van vooral de kloosterordes ligt in het ker kelijke recht verankerd. In het geval van de Jezuieten kon de paus dan ook meer dan twee „betrouwbare" le den op te dragen een nieuw generaal kapittel bijeen te roepen en tot dat moment de lopende zaken waar te ne men. Drie zwaargewichten on der de ordes en congregaties houden de komende paar maanden toevalligerwijze tegelijkertijd hun generaal kapittel in Rome: de Jezuie ten, de Dominicanen en de -Augustijnen. Zwaargewich ten niet alleen door hun aan tal leden, maar vooral door hun staat van dienst in de kerkgeschiedenis en de in vloedrijke denkers en theo logen die ze ook heden ten dage hebben voortgebracht. Om een enkel voorbeeld te noemen: Schillebeeckx, Con- gar en Chenu zijn dominica nen, Henri de Lubac, Teil hard de Jardin en Karl Rah- ner zij n j ezuieten. Toevallig of niet, de gelijk tijdigheid geeft het gebeuren meer gewicht. De Augustij nen beginnen vandaag, 20 augustus, hun algemene ver gadering, de Dominicanen op 29 augustus en de Jezuieten in september. De lijnen die daar voor de nabije toekomst worden uitgezet, zullen hun uitwerking op de rest van de katholieke wereldkerk na kortere of langere tijd niet missen. De grote vraag is dan ook of deze drie ordes de weg van het 'nieuwe conser vatisme' zullen inslaan con form de vurige wens van de paus of juist niet. De Jezuie ten zitten hierbij in het moeilijkste parket omdat zij een speciale eed van. trouw en gehoorzaamheid aan de paus persoonlijk kennen. De grieven van Paus Jo hannes Paulus II tegen het reilen en zeilen van de Je zuïetenorde strekken zich uit tot bijna alle ordes en con gregaties. De paus heeft zich herhaaldelijk in het open baar op dit punt uitgelaten. Twee maanden geleden nog gaf hij de Amerikaanse bis schoppen opdracht alles in het werk te stellen voor nieuwe veranderingen in het kloosterleven en dan met na me bij de kloosterzusters, die meestal wel onder de zeg genschap van de plaatselijke bisschoppen vallen. De kloosterlingen moeten weer uitsluitend in habijt gekleed gaan en terugkeren naar hun levensstijl van vóór het Tweede Vaticaanse Concilie. De kloosterlingen moeten zich dus weer veel meer uit de wereld terugtrekken in plaats van daar op velerlei terrein en dan met name so ciaal-politiek terrein actief te zijn. Bij verschillende ge legenheden heeft de paus de ordes ook voor hun theolo- giebeoefening op de vingers getikt. Want het is juist in de schoot van de kloosterlingen geweest dat de bevrijdings theologie werd geboren en ontwikkeld waardoor ook de weg werd vrijgemaakt voor actieve sociale, maatschap pelijke en politieke betrok kenheid. Ook op het theolo gische werkveld wenst hij koerswij zigingen. Het ziet er vooralsnog niet naar uit dat de Dominicanen, de Augustijnen en de Jezuie ten zich voetstoots aan de pauselijke wensen zullen on derwerpen. Een heel belang rijk onderwerp op het gene rale kapittel van de Domini canen is een discussie over het marxisme. Dit heeft alles te maken met de bevrij dingstheologie en de prakti sche consequenties daarvan. Tien vooraanstaande leden van de orde hebben een dis cussiestuk opgesteld waarin wordt vastgehouden aan de waarde van bepaalde ele menten van de marxistische analyse voor de theologiebe- oefening. Volgens het discus siestuk kunnen de klooster lingen niet voorbijgaan aan de marxistische analyse van economische factoren, de structuren van armoede en economische belangen als ze inzicht willen krijgen in de oorsprong en ontwikkeling van onrechtvaardige struc turen in de wereld en willen bijdragen aan de opbouw van een rechtvaardigere sa menleving. Het discussiestuk wijst daarbij ook nog na drukkelijk naar gelijklui dende verklaringen van de afgezette Jezuietengeneraal Pedro Aruppe. Dit signaal wijst niet op een komende fundamentele koerswijzi ging van de Dominicanen. De agenda van het Augus tijnerkapittel vermeldt on der meer een beraadslaging over de versterking van de positie van de overste van de plaatselijke communiteiten en de eventuele aanpassing van de structuren van de or de aan de wensen van de lo cale kerk. Beide punten beo gen een versterking van de decentralisatie en dat gaat lijnrecht in tegen de heftige centralistische wind die al geruime tijd uit het Vaticaan waait. Andermaal een sig naal dus dat de grote ordes een ander beleid willen ont wikkelen dan verlangd wordt. Men mag niet verwachten dat de ordes uitgesproken wensen van paus en curie zonder blikken of blozen naast zich neer zullen leggen. Een confrontatie ligt dus niet in het verschiet. Maar de uit gezonden signalen wijzen evenmin op een slaafse ge hoorzaamheid. De ordes met name verkeren ook kerk rechtelijk in een positie om subtiel hun eigen weg te gaan, ook als die de hoogste kerkleiding minder welge vallig is. De effecten daarvan zijn echter altijd pas op de lange termijn zichtbaar. Dat maakt de komende generale kapittels van „de grote drie" niet van minder belang. Door David Beresford COLOMBO - „Dit land heeft zijn voeten kapotgeschoten", zegt een ervaren hulpverle ner. De inwoners van Sri Lanka zijn het zonder uit zondering met hem eens. Verschil van mening bestaat alleen nog over de vraag wie de trekker heeft overgehaald en waarom. De financiële schade van de recente pogrom tegen de Tamil-minderheid is nog steeds niet officieel bekend, maar voorlopige schattingen wijzen uit dat de economie zwaar getroffen is. Het be grotingstekort dat aanvan kelijk was geraamd op 1,4 miljard rupees, zal als ge volg van de onlusten waar schijnlijk bijna twee keer zo hoog uitvallen. Een sector die zwaar ge troffen is, is het toerisme. Deze maand zijn er nog maar 1.000 toeristen gearri veerd tegen 33.000 in dezelfde maand van het jaar daar voor. Een andere tak van in dustrie waar de schade groot is, is de textiel- en kleding industrie. De export in deze sector zal dit jaar waar schijnlijk dertig procent- minder zijn dan andere ja ren en als gevolg van ver nielde fabrieken zit min stens 14.000 man zonder werk. De kleine midden stand is gedecimeerd. Onge veer 2522 winkels en kanto ren zijn volledig vernield waardoor nog eens minstens 11.000 man van werk is be roofd. Het ministerie van Finan ciën schat dat de wederop bouw tussen de drie en vier miljard rupees gaat kosten. Bij de benadering van de problemen heeft de regering zich tot dusver van goede wil getoond. De Tamil-vluchte- lingen die hun heil hebben gezocht in het noorden en oosten van het eiland, wor den door de autoriteiten re delijk goed behandeld. Ge vluchte ambtenaren bijvoor beeld krijgen op verzoek een voorschot op hun salaris toe gestuurd en-de regering lijkt oprecht te willen dat de ge vluchte Tamils terugkomen naar de hoofdstad. Maar dit alles staat in fel contrast met de aanpak van de rellen zelf. De houding van de bejaarde president Junius Jayewardene heeft bij velen vragen opgeroepen over zijn bereidheid een po litieke oplossing te vinden voor de problemen op het eiland. Er is minstens een onder zoekscommissie voor nodig om de kluwen van geruchten te ontwarren over wat er in die laatste week van juli nu precies is gebeurd en wie de schuldigen zijn. Op het mo ment kan men kiezen uit een aantal theorieën, variërend van destabilisatie door de KGB tot manipulatie door de CIA. Ook Boedhistische monniken, op macht beluste legerofficieren en fascisti sche ministers kan men de schuld geven zonder al te veel risico in het ongelijk te worden gesteld door spijker harde bewijzen. Het enige dat duidelijk lijkt, is dat het geweld tot op zeker hoogte georganiseerd was; dat het een operatie was die met chirurgische precisie werd uitgevoerd en was gericht tegen de Tamil- minderheid; en dat ze werd uitgevoerd met medeweten van minstens enkele secto ren van de veiligheidstroe pen die, zelfs toen dat duide lijk was, geen enkele keer door hun superieuren of pre sident Jayewardene tot de orde zijn geroepen. Door Ed Harriman LONDEN - Vier jaar gele den was generaal Felix Mal- loun president van Tsjaad. Troosteloos en afwezig zat hij in zijn paleis te spelen met een speelgoedkanon netje dat op zijn bureau naast zijn vergulde telefoon stond. Hij had net gehoord dat het vliegtuig, dat hem veilig naar een ander land zou brengen, in de cockpit was geraakt door een mor tiergranaat. Ontsnappen was daarmee onmogelijk ge worden. De opstandige troe pen van zijn vice-president namen het presidentieel pa leis zwaar onder vuur. Die vice-president was Hissène Habré. Nu is Hissène Habré pre sident van Tsjaad. President Reagan en de Franse rege ring zeggen dat hij gesteund moet worden om de door Li bië gesteunde opstandelin gen in bedwang te houden. Als zij winnen, zo luidt het Amerikaans-Franse stand punt, dan zijn alle Afrikaan se landen grenzend aan de Sahara in gevaar. Maar wie zijn precies de opstandelin gen en wie is in gevaar? De staatsgreep van Hissè ne Habré in 1979 was een aangelegenheid die geheel volgens het handboek ver liep. De avond ervoor was het in N'Djamena's smerig ste en populairste nachtclub Chez Chedai nog even druk als altijd. De nachtclub was eigendom van Chedai, een zusje van Habré. Haar kin deren zaten op dat momenti op een particuliere school int de Verenigde Staten. Zoal§ gewoonlijk reed ze door de stad in haar geïmporteerde witte auto met open dak en een bekleding van imitatie luipaard en vertelde ze tegen wie ze maar tegenkwam haar grove grapjes, die je af hankelijk van het feit of je islamitisch was net als zij of animistisch zoals president Malloun ontzettend grappig of verschrikkelijk vond. De volgende ochtend ver rasten de opstandelingen van Habré de bewakers van Hissène Habré, de sluwe. het nationale radiostation, belegerden ze de barakken van de nationale garde en begonnen ze met machinege weren, die ze hadden opge steld op de binnenplaats van 's lands enige ziekenhuis, te schieten op het 400 meter verder gelegen bolwerk van Malloun. De Amerikaanse ambas sade die recht voor het presi dentieel paleis lag, stond snel in lichterlaaie. Ook het zie kenhuis bleef niet onbescha digd. Maar de Nationale Garde gaf geen terrein prijs en president Malloun kon zijn gezicht redden met hulp van een krachtige, no-non- «sense kolonel uit het zuiden, Abdelkader Kamoungue. De Amerikaanse ambas sadeur die net zijn moeder te logeren had, vluchtte over de modderige rivier de Chari naar Kameroen. Hetzelfde deed de Russische ambassa deur in een kano. De Fran sen die met 2.500 man troe pen op de luchthaven zaten, regelden een staakt-het-vu- ren en praatten enthousiast over een nieuw tijdperk van vrede. Het mocht echter niet zo zijn. FOTO ANP Terwijl Habré zijn presi dent onder vuur nam, liet een andere opstandelingen leider, Goukouni Oueddei, zijn islamitische rebellen vanaf de oasestad Faya Lar- geau in zuidelijke richting optrekken om de hoofdstad N'Djamena te omsingelen. Uiteindelijk nam president Malloun ontslag. Daarmee was de basis ge legd voor een machtsstrijd die Tsjaad sindsdien onop houdelijk heeft verscheurd. Tegenover de wereld wordt deze strijd afgeschilderd als een strijd tussen Gaddafi en president Reagan. Maar in Tsjaad gaat het meer om de karakters van de twee guer rillaleiders. Goukouni Oueddei (38) is een zoon van de Derdei (stamhoofd) van de Tou- boustam en afkomstig uit het rotsachtige Tebesti-ge- bergte ver in de Sahara. Sinds enkele jaren is hij lei der van Tsjaads oudste guerrilla-organisatie, Froli- nat. Frolinat wil een vere- Goukouni Oueddeieen van de weinige eerlijke mensen die in Tsjaad rondlopen. FOTO ANP nigd en democratisch Tsjaad: en wordt bewapend door Li bië en Algerije. Hulpverle ners van het Rode Kruis noemen Goukouni een van de weinige eerlijke figuren die hier rondlopen. Toen president Malloun zijn ambt neerlegde, was het Goukouni die steun kreeg van vredes missies gestuurd door Tsjaads buurlanden. De 43-jarige Habré is van een heel ander slag. Hij stu deerde in de jaren zestig in Parijs en zat een tijdje bij Frolinat. In 1974 nam hij Frangoise Claustre, een jon ge Franse antropologe, ge vangen. Toen de Fransen de wapens die hij vroeg in ruil voor haar vrijlating niet wilde geven, liet hij de Fran se majoor die gestuurd was om te onderhandelen, in koelen bloede vermoorden. Habré behoort tot de Go- rane-stam, die gevestigd is langs de grens met Soedan waar hij ook zijn meeste troepen vandaan haalt. Zijn organisatie heet de FAN (Forces Armées du Nord of wel Verenigde Troepen van het Noorden). Beide mannen zijn onte genzeggelijk goede militai ren. Het respect dat Goukou ni afdwingt als politicus, weet Habré ruimschoots te compenseren met zijn sluw heid. Ze hebben nooit goed met elkaar op kunnen schie ten. Toen president Malloun in 1979 in ballingschap ging, kwamen Goukouni en Habré op papier overeen om de macht te delen. Maar al snel trokken Libische troepen over de noordelijke grens. Ze werden tegengehouden door Goukouni's Frolinat, niet door Habré. In plaats daar van sloot Habré een bondge nootschap met kolonel Ka moungue om Goukouni, die president was geworden, ten val te brengen. In het nauw gedreven restte Goukouni geen andere keus dan de Libiërs te hulp te roepen. Faya Largeau ging over in andere handen en in december 1981 moest Habré naar Kameroen vluchten nadat hij door op standelingen van Goukouni met hulp van Libië de hoof- stad was uitgejaagd. In juni hoorde de inlich tingencommissie van het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden dat de CIA voor ongeveer 2 miljoen dol lar wapens had gegeven aan Habré om hem in staat te stellen N'Djamena te hero veren. Dat lukte hem vorig jaar. En toch hebben de afgelo pen vier jaar aangetoond dat Goukouni alleen de hulp van Libië inroept als Habré op oorlogspad is. Als enige van Tsjaads eventuele leiders heeft Goukouni toen hij pre sident was, de Libiërs op dracht gegeven rechtsom keer te maken toen ze onuit genodigd Tsjaad waren bin nengekomen. Coyright The Guardian - De Stem Door onze correspondent Jan Drummen PARIJS - De veelgeplaagde Franse regering is zelfs dit jaar niet de traditionele zo- mervrede gegund. De Tsjaad-aangelegenheid, de sociale problemen, de finan ciële crisis geven haar nau welijks een adempauze alvo rens de geduchte herfststor men verwacht worden: so ciale onrust, politieke span ningen, kabinetshervor ming, benoeming van een nieuwe eerste minister. En dit alles speelt zich af tegen een nieuwe achter grond: de bitterheid van het linkse beleid over het 'afval len' van de linkse intellec tuelen. In de laatste weken zijn kilometers druk ver schenen, uren radio-com mentaren, dagen conversa ties over het feit dat het be wind het nodig geoordeeld heeft zich bitter erover te beklagen dat geen enkele vooraanstaande publicist een boek heeft doen ver schijnen over het socialisti sche Franse experiment. De zegsman van de rege ring, de romancier en histo ricus Max Gallo, heeft jour nalisten, schrijvers, denkers, publicisten zijn verwonde ring kenbaar gemaakt dat zij zich op generlei wijze uit gelaten hebben, wat nu in Frankrijk genoemd wordt, „de ideologische zege van rechts" en dus erop wijst dat men het sedert 2(4 jaar door Mitterrand en de zijnen doorgevoerde socialistische experiment als mislukt be schouwt. Een en ander kwam Max Gallo des te verwonderlijker voor, daar tot dusver alge meen aangenomen werd dat de meeste van Frankrijk's intellectuelen sterke sympa thieën voor links koesterden. Er moge een zeker cynisme heersen tegenover degene die zich wat voorbarig of on voldoende gewapend tot de intellectuelen wil rekenen, de intelligentia als morele institutie neemt in Frank rijk een zeer speciale en be langrijke positie in. Zo sterk zelfs, dat men herhaaldelijk kan horen dat lieden, na of tijdens een belangrijk natio naal of internationaal ge beuren, zeggen: „Laten wij dit of dat blad kopen om te zien wat zus en zo erover schrijft." En doorgaans be perken zij zich niet tot het lezen van dat éne blad, zij le zen diverse opinies op het gebeuren en de mening van de auteurs van de commen taren zijn in Frankrijk méér dan elders bepalend voor de algemene openbare opvat ting. En nu heeft zich het feit voorgedaan dat geen enkel van de door velen verwachte werken over het socialistisch experiment het daglicht ge zien heeft. Zeker, er zijn ar tikelen in dagbladen en tijd schriften van de hand van vooraanstaande morele en politieke autoriteiten ver schenen. Maar terwijl juist dit linkse bewind méér voor de cultuur en wetenschap gedaan heeft, méér voor de intelligentia dan vooraf gaande regimes, is de bal door niemand teruggekaatst. En dat terwijl het bewind dit niet alleen normaliter ver wachten kon, maar het ook brood- en broodnodig heeft. Velen hebben zich afge vraagd of dit zwijgen van de intellectuelen, dit zich terug trekken in hun studeerka mers, als een afkeuring van het experiment van Francois Mitterrand gezien moet wor den dan wel als een blijk dat zij hun intellectuele onai- hankelijkheid hoger stellen dan hun politieke positiebe paling. De eerder genoemde Max Gallo heeft gepoogd voor het 'afvallen' van de intellectue len een verklaring te geven. Als eerste reden daarvoor ziet hij de ontgoocheling van de intelligentia over de stroeve communistische par tij, die tot de regeringscoali tie behoort. Verder 'de ver ontrustende economische achteruitgang en tenslotte een politieke lusteloosheid die overgebleven is van de mei-opstand in 1968. Hij wijst erop dat meer van de kopstukken uit deze mei-re- volte tenslotte een loopbaan in de journalistiek en de za kenwereld gekozen hebben dan in de politiek. Een vooraanstaande filo soof heeft erop gewezen dat nagenoeg alle intellectuelen felle anticommunisten ge worden zijn, „en zolang de regering de prooi is van de communistische partij, zul len al haar acties misver staan worden." Bij dit alles komt uiter aard de algemene niet te miskennen teleurstelling on der alle lagen van de Franse bevolking over de gebrekki ge prestaties van het nieuwe bewind sedert dit in 1981 aan de macht kwam. Het gebrek aan een vaste lijn, de weife lingen, de tegenspraken, de blunders, de aan de ene zijde onvoldoende socialistische politiek en aan de andere kant een overdreven geachte Marxistische tendens, heb ben vele intellectuelen van het regime vervreemd. Indi rect stellen sommigen van hen het falen van Mitter rand en zijn betrekkelijk he terogene regering verant woordelijk voor wat zij aan zien als een onvermijdelijke draai naar rechts bij de vol gende verkiezingen. Gezien de positie van de rechtse op positie vrezen zij een aan het bewind komen van de neo- Gaullistische groepering van Jacques Chirac, die zij veel verontrustender zien dan het liberalistische Gaullisme .Niemand neemt de pen op voor Mitte- rand- foto anp van wijlen de generaal. Dit alles speelt zich af te gen een soort nieuwe achter grond. In Frankrijk was het altijd 'in' om links, of al thans gematigd links te zijn en de term 'rechtse intellec tuelen' werd als een tegen spraak met zichzelf gezien. Het zou te ver gaan te bewe ren dat een aantal van de ontgoochelde linkse intellec tuelen nu naar rechts over gegaan zijn. Maar het feit dat de linkse intelligentia zich onbetuigd laat, haar te leurstelling en soms verbit tering in stilte probeert te verduwen, heeft tot deze voor het bewind verontrus tende situatie geleid dat er geen filosofische en culturele steun meer lijkt te bestaan voor een politiek experiment waarnaar miljoenen met grote verwachtingen hebben uitgezien. En waarin zij en de denkende en culturele eli te van het land teleurgesteld zijn. rentepercentages NAAM BANK bet. rente afsl.- met zonder wijze vast prov. gemeentegar. gemeentegar. ged. in% opgave werke opgave werke bank lijk bank lijk Annuïteiten hypotheken ABN KW/A 1 jr. 1,5 8,1 8,52 8,3 8,74 KW/A 3 jr. 1,5 8,8 9,27 9,0 9,49 KW/A 5 jr. 1,5 9,3 9,82 9,5 10,03 AMR0 M/A var. 1,5 8,3 8,80 8,5 9,02 HJ/A 2 jr. 1,5 8,8 9.17 9,0 9,38 HJ/A 5 jr. 1,5 9,3 9,70 9,5 9,91 Bondsspaarb. M/A var/5j. 1 9,0 9,50 9,0 9,50 Breda HJ/A var/5j. 1 9,25 9,70 9,25 9,70 Centr. Volksb. M/A 5 jr. 1 8,7 9,18 8,9 9,39 Grenswissel- M/A 1 jr. 1 8,4 8,85 8,4 8,85 kant. CDK M/A 5 jr. 1 8,9 9,39 8,9 9,39 HJ/A 1 jr. 1 8,6 8,90 8,6 8,90 HJ/A 5 jr. 1 9,1 9,43 9,1 9,43 Hypotb.fonds M/A 5 jr. 1,25 9,5 10,18 9,5 10,18 N.-Br. Gem. M/A 10 jr. 1,25 9,5 10,18 9,5 10,18 M/A Renter. 1,5 9,4 10,10 9,4 10,10 v. Lanschot KW/A var. 1.5 7,5 7,88 HJ/A 2 jr. 1,5 8,8 9,1/ HJ/A 5 jr. 1,5 9,5 9,91 M/V 5 jr. 1,5 9,1 9,87 Ned. KW/A 1 jr. 1,5 8,1 8,60 8,3 8,82 Credietb. KW/A 3 jr. 1,5 8,8 9,35 9,0 9,57 KW/A 5 jr. 1,5 9,3 9,89 9,5 10,11 Ned. M/A 1 jr. 1 8,2 8,63 8,4 8,85 Middenst. M/A 3 jr. 1 8,7 9,18 8,9 9,39 bank M/A 5 jr. 1 9,3 9,83 9.5 10,05 Postg./RPS M/A 2 jr. 1 8,4 8,85 8,6 9,07 M/A 5 jr. 1 8,9 9,39 9,1 9,61 RABO (adv.) M/A var. 1,25 8,4 8,88 8,6 9,10 M/A 3 jr. 1,25 8,7 9,21 8,9 9,42 M/A 5 jr. 1,25 8,9 9,42 9,1 9,65 M/A stabiel 1,25 8,85 9,37 9,05 9,59 HJ/A var. 1,25 8,6 8,93 8,8 9,14 HJ/A 3 jr. 1,25 8,9 9,25 9,1 9,45 HJ/A 5 jr. 1,25 9,1 9,45 9,3 9,67 HJ/A stabiel 1,25 9,05 9,40 9,25 9,62 RABO (hypo) M/A 3 jr. 1,5 8,7 9,24 8,9 9,46 M/A 5 jr. 1,5 8,9 9,46 9,1 9,68 HJ/A 3 jr. 1,5 8,9 9,28 9,1 9,49 HJ/A 5 jr. 1,5 9,1 9,49 9,3 9,/ü Westl. Utr. st. M/V 2 jr. 2 8,8 9,60 9.0 9,82 M/V 5-10 jr. 2 9,3 10,16 9,5 10,39 M/V 11-15 jr. 2 9,7 10,61 9,9 10,84 no risk M/V 5 jr. 2 op aanvr. op aanvr. 3e kwartaal '83 9,94 budget M/V var. 2 9,1 9,94 9,1 Leven- hypotheken Centr. Beheer KW/A 5/10j. - 9,4 9,74_ Levensverz. KW/A 5/10j. 9,4 9,74 9,4 9,74 aangesl. bij NVL - M/A maandbetaling achteraf M/V maandbetaling vooruit HJ/A halfjaarbetaling achteraf KW/A kwartaalbetaling achteraf Al ernge tijd hebben zich donkere wolken samengepakt ten aanzien van de rente-ontwikkeling, maar er deden zich nog steeds geen wij zigingen voor. Inmiddels is er duidelijk sprake van enige opklarin gen die de dreiging van een renteverhoging verdrijven. De kans op aanblijvende stabiliteit is daardoor aanzienlijk toegenomen. Copyright „Vereniging Eigen Huis" vei een Jan onze redactie buitenland DHANNESBURG - Zuid- frika koestert geen hoogege- jannen verwachtingen van et bezoek dat de secretaris- eneraai van de VN, Javier erez de Cuellar, volgende 'eek brengt aan Zuid-Afrika, lamibië en Angola. Het bezoek is voor Perez de uellar zeker nuttig om de erhoudingen ter plekke te le al kennen, zo citeerden di- lomaten de Zuidafrikaanse linister van buitenlandse za- en Roelof Botha. Maar het du een wonder zijn wanneer ij de vastgelopen onderhan- elingen over Namibië weer p gang zou kunnen brengen. Perez de Cuellar brengt vol- ende week op uitnodiging an Pretoria een driedaags ezoek aan Zuid-Afrika voor esprekingen over de onaf- ankelijkheid van Namibië, at door Zuid-Afrika wordt estuurd. Daarna gaat hij aar Namibië en Angola. De secretaris-generaal wil het de Zuidafrikaanse autori tten praten over het VN- lan voor Namibië, dat dateert an 1978. Dit plan voorziet on- ler meer in een staakt-het- mren en vrije verkiezingen. Door Richard Boudreaux SANTIAGO (AP) - De grootste economische problemen van Zuid- Amerika en maanden van volksonrust heb ben de zorgvuldig op gebouwde steun van President Pinochet binnen de Chileense strijdkrachten geen zichtbare schade toe gebracht. Tien jaar zorgvuldig ma noeuvreren als legercom- ■nandant en het onder Chi leense militairen traditione le respect voor de hiërarchie, nebben de 67-jarige gene raal tot een van de langstre- gf rende heersers van het ge- bled gemaakt. Die steun is van groot be- 'ang nu oppositiepartijen, vakbonden en studentenor ganisaties in verzet komen tegen zijn autoritaire be wind. De 'dagen van natio naal protest' die sinds mei °m de maand worden ge- nouden om uiting te geven aan het ongenoegen over de enorme werkloosheid en het ontbreken van fundamente- e burgerrechten, hebben er ne geleid dat een brede de mocratische alliantie nu ndringt op het aftreden an Pinochet. Daarnaast H|r binnen de strijdkrach- gemor te horen over ver-

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 4