UITBLAZEN DE STEM NA 198 UIT WEEKBLADEN Schoolgeld Struisvogel VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1983 :PAGINA TWEE I sputteren omdat oma een week Exhibitionist WIM KOCK Nieuwsfeiten zomer 1973: Geluidsbanden Hoorzittingen Het weer van zomer 1973 Controle Volgende week dinsdag: .VRIJDAG 19 AUGU Politievrouwen DEN HAAG - De P' van een derde lande zenderfreqenties al baar zijn en internat Nettowinst Philips in le halljaar 4 pet omhooj Bezetting BSI opgeschort, bewaking blijft DE STEMCO, DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND Jaargang 123 Nr. 20.209 Uitgave Uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie Drs. J.H.M. Brader Hoofdredactie L. Leijendekker H. Coumans Breda - Hoofdkantoor Spinveld 55 Postadres: Postbus 3229 4800 MB Breda Telefoon: voor directe verbinding zie onder betreffende afdeling Algemeen nr. 076-236911 Telex: 54176 Kantooruren ma. t.m. vr. van 8.15-17.00 uur Bankrelaties Postgiro 1114111 ABN rek. 520538447 NCBrek. 230301584 Raborek. 101053738 Handelsregister 27420 Centrale redactie Breda Nieuwsdienst 076-236883 Stadsredactie 076-236880 Sportredactie 076-236884 Lezersservice Inlichtingen over Stemreizen en promotie: 076-236911 Fotoservice: 076-236573 Abonnementen Betaling 076-236347 20,49 per maand 61,15 per kwartaal 238,00 perjaar Postabonnementen met toeslag Nieuwe abonnees: opgave bij elk rayonkantoor en servicepunt. Ook telefonisch of d.m.v. bon in de krant. Bezorgklachten Voor telefonische meldingen zie onder betreffend rayonkantoor. Rubriek 't Kleintje Opgave 076-236538, 236381 236244 tot 17.00 uur 2 dagen voor plaatsing Grote advertenties Algemene informatie over mogelijkheden en tarieven: 076-236881 Regionale informatie: alle kantoren Postadres: postbus 3229,, 4800 MB Breda Afsluittijd adv.: 09.00 uur één dag voor plaatsing; maandagkrant vrijdag 12.00 uur in Breda Overlijdensberichten 076-236442. Buiten kantooruren ma. t/m vr. van 19.00-20.30 uur en zo. van 18.30-21.30 uur 076-236394/236911 Debiteurenadministratie Advertenties 076-236227 Rayonkantoren Bergen op Zoom Zuivelstraat 26, 4611 PJ Tel. (alle afd.) 01640-36850 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Breda - Stadskantoor Nwe. Ginnekenstraat 414811 NN. Abonnementen 076- 236322. Overige afd. 236326. Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Bezorgklachten 076-236888 ma. t/mvr. 8.15- 18.00 uur, za. 8.15-17.00 uur Etten-Leur Markt 28, 4875 CE Tel. (alle afd.) 01608-21550 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Goes Klokstraat 14461 JK Tel. (alle afd.) 01100-28030 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Hulst Steenstraat 14, 4561 AS Tel. (alle afd.) 01140-13751 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Oosterhout Arendstraat 14, 4901 JK Tel. abonn. en adv. 01620-54957 Tel. redactie 01620-51800 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Roosendaal Molenstraat 45, 4701 JN Tel. (alle afd.) 01650-37150 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Terneuzen Nieuwstraat 9, 4531 CV Tel. (alle afd.) 01150-17920 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Vlissingen Torenstraat 4381 ET Tel. (alle afd.) 01184-19910 Kantooruren ma t/m vr. van 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Door de Vaticaanse vensters ge- zien moet Nederland zo langza- merhand een ongastvrij aanzien hebben gekregen. Het gaat hier zo'n beetje als in een gezin waar een of meer van de kinderen komt logeren. Oma is streng en vreselijk ouderwets. 1 Ze bemoeit zich met de bedtijden, wil I nog altijd met twee woorden worden E aangesproken en deelt zonder blikken of blozen en zonder zich iets aan te trek- ken van de aanwezigheid van vader of moeder bevelen uit: „met je mond dicht i eten!" of trek je kousen op!". Zulke oma's (als ze nog bestaan) zijn niet populair bij de kinderen. Het is dus geen wonder dat ze sputteren, maar het i is onbeleefd om dat te doen wanneer oma het kan horen. s Oma is per slot van rekening oma en I hoe ouderwets ook, ze heeft recht op respect en op een gastvrij onthaal. In I principe heeft iedere bezoeker recht op gastvrijheid. Zo hebben de Kelten ons dat al meer dan 2000 jaar geleden ge- leerd. Maar niet de paus van Rome. Die is niet welkom. Over zijn bezoek wordt ge- sputterd alsof de bisschoppen Gijsen en I Simonis van plan zijn hun schapen op straffe van excommunicatie te dwingen om met vlaggetjes langs de route te staan zwaaien, zoals schoolkinderen en militairen nog altijd moeten aantreden wanneer de koningin langskomt. Er moeten nettere manieren zijn om de paus aan het verstand te brengen dat velen hier het niet met hem eens zijn en waarom niet, zonder de ongeschreven wetten van de gastvrijheid en de be leefdheid met vrome, progressieve voe ten te treden. Ik kom hierop omdat ook DE TIJD deze week een duit in het zakje doet door mr. Erik Jurgens, voormalig „katholiek kamerlid - zij het niet beho rende tot de KVP-fractie" - (dus onver dacht. WK) in de gelegenheid te stellen vier redenen op te sommen waarom Jan Paul (zoals hij de paus genoemd wil ho ren) maar beter niet naar Nederland kan komen. Samengevat komen de drie eerste re denen hierop neer: „het ultramontaanse triomfalisme dat rond de Komst hangt hoort niet bij de Nederlandse kerk van nu; de paus komt te veel als kerkvorst, in plaats van in alle bescheidenheid als collega-bisschop met een bijzondere positie; wij hebben moeite met iemand die zich als 'bevriend staatshoofd' zo sterk bemoeit met onze interne kerkor de, aldus Jurgens. Naar de vierde re den hoeft niet te worden geraden: de kosten natuurlijk. Een opvallend verhaal in DE TIJD is van de hand van Edgar Cairo die als „zwarte Hollander op zoek ging naar het Negerparadijs in Afrika.De in Suriname geboren schrijver koos Nigeria uit: „Op het moment dat ik op een verboden plaats een foto nam werd ik bijna gear resteerd. Met een flinke oorvijg, een ge weer op mijn borst en veel gesmeek van mijn kant, lukte het om uit de gevange nis te blijven dankzij mijn Nederlandse paspoort dat de doorslag gaf. 'Als je Ni- geriaan was', riep de soldaat, 'had ik je al lang afgeranseld en achter de tralies gesmeten.Op dat moment", zo vervolgt Cairo, zou ik uit dankbaarheid de kuiten van Beatrix hebben willen zoenen. „Het paradijs bestaat niet", conclu deert Edgar Cairo, „het paradijs voor zwarten evenmin. We zullen overal ter wereld voor onszelf moeten vechten. In VRIJ NEDERLAND antwoordt Harry Mulisch op vragen van lezers over zijn boek De Aanslag (waarvan dezer dagen het 200.000ste exemplaar over de toon bank ging). Naar aanleiding van de grie zelfilm De Lift ging het blad op onder zoek uit naar de werkelijke gevaren van de lift. Dat het hier niet gaat om een ex tra komkommer-oogst blijkt uit het feit dat sinds het uitbrengen van de film de liftmonteurs overstroomd worden met telefoontjes van liftgebrukers. In Amster dam is geconstateerd dat in een kan toorgebouw de gebruikers van de lift niet meer normaal door de deuren lopen - uit vrees dat ze bekneld zullen raken - maar met een sprongetje de lift betre den. Er blijkt nogal wat aan de liften te mankeren en het aantal storingen is le gio. „Liften zijn te vaak sluitposten in de bouwbegroting en worden zo goedkoop mogelijk in elkaar gesmeten", zegt iemand die het weten kan. Opnieuw richt VN de aandacht op de groeiende vreemdelingenvrees in Ne derland. Nu met een analyse van de plannen voor het minderhedenbeleid van de regering. „Uit het geharrewar rond de Minderhedennota kan men een aantal opmerkelijke gevolgtrekkingen af leiden. Het minderhedenbeleid verwatert en, de aandacht verschuift van buiten landers naar arme Nederlanders, en wat te denken van de nieuwe, weinig door dachte modegril in Den Haag: remigratie van buitenlanders?" In de HAAGSE POST vraagt columnist Brugsma zich af of Franz Josef Strauss een politieke exhibitionist is „die hem nog een keer te voorschijn haalt om de aandacht te trekken." Strauss' escapa des naar Polen en de DDR zijn zoiets - volgens Brugsma - „als de verschijning van de paus op een naaktstrand.Het bewijst weer eens „dat je een Duitser wel kunt huren, maar echt kopen kan je SlIlIIIIIIMMMIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIHIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIillllllMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIMIIIIIIIÜIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIlllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllillllllllllHllllllllillllllHIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllj; Watergate neemt voor Nixon fatale wending Als president Nixon in augustus via de tv de Amerikaanse bevolking „inlicht" over de Watergate-affaire kan er nog een glim lach af. De Amerikaanse filmdiva Betty Grable overlijdt, 56 jaar oud. Bij Callantsoog wordt (althans officieel) het eerste naaktstrand aangewezen. De Portugezen houden met ware massa moorden ouderwets huis in 'hun' kolonie Mozambique, die vecht voor haar zelf standigheid. De Spanjaard Luis Ocana wint de Tour de France. Ajacied Johan Cruyff keert het vader land voorlopig de rug toe en zoekt zijn heil, roem en geld in Barcelona. Koningin Juliana viert haar zilveren regeringsjubileum in september. Na hevi ge discussies, tot in de Kamer, werd het geplande militaire vertoon sterk beperkt. De feestelijkheden zelf zijn warm en uit bundig. Het CDA, samenwerkingsverband van KVP, ARP en CHU, wordt opgericht. Griekenland wordt een republiek, ko ning Constantijn (die in Rome is) wordt afgezet, Papadopoulos wordt president. Commentaren: Griekenland is wel een dictatuur gebleven. Ook Afghanistan wordt een republiek, terwijl koning Zahir Sjah in Italië verblijft. Er komt een wetsontwerp dat ontslag verbiedt bij huwelijk, zwangerschap en bevalling. Het zendschip Radio Veronica moet van de woelige Noordzeebaren verdwijnen, nu ook Nederland (begeleid door grote de monstraties en discussies in de Kamer) het Verdrag van Straatsburg tegen de pi ratenzenders ook wil/moet naleven. Vero nica wordt de VOS, die grootscheepse le denwerfacties begint. De strijd in Cambodja laait op met een nieuwe burgeroorlog. Het Amerikaanse Congres gelast stopzetting van bombarde menten op Cambodja. Al een jaar of tien voert Amerika luchtaanvallen en bom bardementen uit op Indo-China. Door Bert van Velzen Toen Richard M. Nixon in november 1968 met een meerderheid van een paar hon derdduizend stemmen president van Amerika was geworden besloot hij twee dingen uit het Witte Huis van Lyndon Johnson te slopen. De douche moest eruit, want daar had de man met de grote geba ren uit Texas zo'n geduchte kracht op la ten zetten, dat Nixon gevaar liep uit de natte cel te worden geblazen. Nixon vond het bovendien geen stijl dat LBJ in zijn kantoor een elektronisch mee luistersysteem had laten aanleggen waar door al zijn gesprekken op de band kon den worden vastgelegd. Binnen een maand na de aankomst van Richard Ni xon in het Witte Huis waren de elektroni sche oortjes van Johnson weggerukt en functioneerde er geen elektronisch geheu gen meer. Twee jaar later haalde Nixon de ge luidsbanden terug in het Witte Huis, als stille getuigen van de geschiedenis. Ze zouden later helpen de grote presidentiele beslissingen uit te benen en te analyseren op de snijtafel van de geschiedenis. Was hij er maar nooit aan begonnen. Want over die geluidsbanden heeft hij politiek zijn nek gebroken. In de zomer van 1973 nam de toen al een jaar kokende Watergate-affaire een voor Richard Nixon fatale wending door de onthulling van Alexander Butterfield voor de Watergatecommissie van de Ame rikaanse senaat, dat alle presidentiele conversaties op de band stonden. Butter field deed die onthulling op maandag 16 juli. Nixon heeft nog een jaar lang gepro beerd de tapes te manipuleren en ze, op grond van een door hem hardnekkig aan gevoerd „presidentieel privilege" uit han den van zijn vervolgers te houden. In augustus 1974 was zijn presidentschap niet meer te redden. Hij trad af toen over duidelijk was geworden dat hij, onder meer wegens rechtsobstructie, in staat Een jaar later (1974) - ook op de tv - staat zijn gezicht er anders bij: de president kondigt zijn aftreden aan. van beschuldiging gesteld en veroordeeld zou worden. Hij kreeg later van zijn op volger Gerald Ford een „presidentieel pardon", een generale absolutie van alle eventueel door hem bedreven misdaden. Op 17 mei 1973 begon een lang slepende serie hoorzittingen van de zogenoemde Watergatecommissie onder voorzitter schap van de oubollig aandoende maar zeer uitgeslapen senator Sam Ervin. De commissie zou zich gaan bezighouden met het complex smerige streken dat de repu blikeinse verkiezingscampagne van 1972 had getypeerd. Ze werden samengevat on der de noemer Watergate want in dat ge bouw was in de zomer van 1972 een poging gedaan om in te breken en elektronische spionage te plegen in het hoofdkwartier van de democratische partij. Er werden toen zeven mannen gearresteerd, onder wie E. Howard Hunt, ex CIA-agent en ro manschrijver. Op de verkiezingsuitslag van 1972 had Watergate geen invloed. De zaak werd afgedaan als een tweederangs- inbraakje en Nixon won overal in Ameri ka, behalve in de staat Massachusetts en in de hoofdstad Washington DC. Maar Watergate heeft Nixon in zijn tweede ter- Een mooie warme en droge zomer, goed om bij te komen van een zeer zware storm op 2 april, die veel schade veroorzaakte. De eerste helft van juni koud, de tweede warm, zonnig en droog. Op 26 juni is het bijna 29°. Juli is normaal, met op de 2e en 5e schitterende zomerdagen, waarbij op veel plaatsen tropische waarden tot 32° gepeild worden. Augustus is ook warm, zonnig en droog. In de nacht van 22 augus tus vriest het op veel plaatsen, vliegveld Twente meet zelfs -5°. Leuk voor de kam peerders! mijn vrijwel geen ogenblik met rust gela ten. Al op 23 juni 1972 had hij goedgevon den dat de CIA zou worden benut om de FBI op dood spoor te zetten bij het onder zoek naar de Watergate-inbraak en het was van groot belang dat de Watergate- inbrekers zouden zwijgen als het graf. Aan „zwijggeld" werd een bedrag van bij na een half miljoen dollar uitgekeerd, maar de rechter in het Watergateproces, John Sirica, zette de inbrekers met lood zware voorwaardelijke vonnissen van 34 en 40 jaar gevangenisstraf voor het blok: als ze voor de Watergatecommissie van Sam Ervin zouden zingen zou hij genadig zijn. Een van de mannen, John McCord, zong als een lijster. Rechter Sirica had zijn bijnaam „Maximum John" eer aan gedaan. In het Witte Huis werden inmiddels plannen gesmeed om Nixons oude vriend John Mitchell, die de verkiezingscampag ne had geleid, voor de Watergate-ellende te laten opdraaien. Het moet Nixon toen overduidelijk zijn geweest dat hij tot aan zijn nek in een doofpotcomplot zat. Waar om hij toen zijn collectie Witte Huis ge luidsbanden niet heeft laten verstoken is niet bekend. Later, toen de banden door de Watergatecommissie als bewijsmiddelen werden opgevorderd kon Nixon ze niet meer verstoken, want dat zou een brutale vorm van rechtsobstructie zijn geweest, maar kon hij ze slechts proberen achter slot en grendel te houden met een soort recht van presidentiele privacy, zonder hetwelk het presidentschap niet zou kun nen functioneren. John Dean deserteerde de paleisgarde van Nixon: hij besloot bij het openbaar ministerie te gaan biechten onder de ga rantie dat hij in ruil daarvoor strafrechte lijk met fluwelen handschoenen zou wor den aangepakt. Op 30 april, aan de voor avond van het grote Watergatecircus van Sam Ervin, probeerde Nixon zich van het Watergatemonster te ontdoen door het ontslag aan te kondigen van zijn trouwe vazallen Haldeman en Ehrlichman, van zijn minister van justitie Kleindienst en van de ontrouwe John Dean. Alexander Een sombere Nixon met Henry Kissinger (Buitenlandse Zaken) en James Schlesin- ger (Defensie) tijdens een speciale kabi netszitting waarin, naar achteraf bleek, het aftreden van de president - onder druk van het Congres - werd besproken. FOTO'S ANP Haig werd chef staf van het Witte Huis, Leonard Garment volgde John Dean op als presidentiele raadgever in Watergate- zaken en de onkreukbare Elliot Richards- son werd minister van justitie en hij kreeg de bevoegdheid om een speciale Waterga- tevervolger aan te stellen. Het was te laat. Nixon kon het Water- gatespook niet meer onder controle hou den. En toen Alexander Butterfield voor de Watergatecommissie het geheim van de geluidsbanden ontsluierde - tot dusver hadden slechts vier mannen daar weet van gehad - vloog het deksel van de put. In het voorjaar van 1973 was de president in de opiniepeilingen nog kerngezond ge bleken - 68 procent van de kiezers onder schreef zijn beleid - maar in het midden van de zomer was zijn populariteit tot 40 procent gedaald en geloofde tweederde van de kiezers dat hij bij de Watergate- schandalen was betrokken. Zijn verdedi gers bleven om harde bewijzen roepen. Wat voor een aanvaardbare bewijsvoe ring nodig was, zo betoogden ze, was „het rokende revolver in de hand van de da der", het harde, onomstotelijke bewijs. Het hing, verpakt in geluidsbanden, om de nek van de president. 1974 was het meest opwindende voetbal-, jaar uit de geschiedenis van het Neder lands Elftal. In Miinchen had het wereld kampioen moeten worden, maar werd het nét niet. Sommigen mensen dromen er nóg steeds van en schrikken wakker uit hun slaap. Een trauma. Van een onzer verslaggevt DEN BOSCH - De regio: inspectie van de volksgezo heid belast met het toezich levensmiddelen en de keur van waren te Den Bosch, a< seert om van groenten, di bepaalde delen van Luijks stel en in Budel-Schoot Oost-Brabant zijn gete niet meer dan twee maal week een portie van de bruikelijke grootte te eten. Dit in verband met de hem niet.Dat laatste slaat op de Ameri- kanen die hun Duitse vrienden één voor 5 één zien wegvallen als de tien kleine ne- gertjes. Willy Brandt begon zijn Ostpoli- tiek. Jammer, maar geen nood, de atlan- ticus Schmidt was er nog. Toen vertrok 1 Schmidt. Kohl nam zijn plaats in. Ook een goede vriend van de Amerikanen. Totdat hij liet weten niet veel voor Pers- hings II te voelen. Toen moeten de Ame- rikanen gedacht hebben: in het ergste geval hebben we Strauss nog. Ze had- den het mis want ze waren vergeten dat Strauss 20 jaar geleden al een gaullist was die de Amerikanen niet vertrouwde. ELSEVIERS MAGAZINE schrijft over „de Vrouw bij de politie in het nauw". U kijkt er misschien van op dat het inmid- dels al dertig jaar geleden is dat in Ne- derland de eerste vrouwelijke agenten op straat verschenen. Sindsdien is er, behalve hun aantal, echter weinig verna- derd zo blijkt uit de EM-reportage. Veel korpsen wensen nog steeds geen vrou- wen, elders worden ze lang niet tot alle functie toegelaten. Hetgeen mag blijken uit de uitspraak van een hoofdcommis- saris: 'Bij ons kunnen alle meisjes sollici- teren, als ze maar niet denken dat de be- reden politie over zal gaan tot de aan- schaf van pony's. Van onze par Wanneer de frequenti niet gebruikt worden b staat de vrees, dat ande: landen er gebruik vt gaan maken. Deze fr< quenties heeft ons land i EINDHOVEN (ANP) - Phili heeft in het eerste halfja: van 1983 de nettowinst met procent zien stijgen van 21 tot 259 miljoen. In het tweede kwarta steeg de nettowinst van f 1. tot f 137 min. De winst na trek van belasting steeg in h eerste halfjaar met 18 pet va f 236 tot f 279 min en in tweede kwartaal van f 124 tot 158 min, zo heeft het concer bekendgemaakt. De resultaten ontwikkelde zich in de eerste zes maander ondanks een enigszins achter blijvende omzet, overeenkom stig de verwachting. De omze steeg zowel in volume als guldens met 1 pet. In gulden uitgedrukt bedroeg de omze in het eerste halfjaar f 20.66 min tegen f 20.446 min in het zelfde tijdvak van 1982. In he tweede kwartaal daalde d omzet van f 10.620 min tot 10.541 min. DEN BOSCH - Het personee van de schrijfmachinefabriel BSI in Den Bosch heeft gister middag besloten de bezettin) op te schorten. De bewaking van de poor blijft wel gehandhaafd, om t< voorkomen dat er materiaa uit het bedrijf wordt wegge haald. MINISTER Deetman, wiens bek het oplaten van 'proefballons', I geblazen en losgelaten. Hij wil ten betalen ook voor de leerpl onderwijs volgen. Dat zijn dus s Een schoolgeld, dat tussen de gaan bedragen. Het mag geen verbazing wek stormen van protest zal oproep niet om het bedrag zelf, maar o ^|k voorstel zit. Of liever: het g> hand wanhopige pogingen van bezuinigen te vinden wordt keni en principes steeds minder. Een samenleving, die er nas kansen te scheppen voor ieder wen van de jongste oprisping dergelijke maatregel kan niet ar 'en jaren wordt terug gezet. En oe ontwikkeling van een volk w 9e|ijk basisonderwijs voor ieder °P hij of zij aan de volwassenh< voor eigen beslissingen kan drat Het is een wereldwijde overtui ae gratie van goed en voor ieder ln Nederland onder meer tot u ™eenschap vindt dat onderwijs jbeenschap de consequenties d yaat het niet aan om een deel schouders van de direct betrokk Q|e profijt' hebben van onderwij Nobelprijswinnaar Gabnei Staten niet in: hij heeft gei as City te gaan om daar een dc ri 9®niseerd symposium over ds Simon Bolivar bij te wonen. Marquez heeft zich in zijn lite Amd met de onderdrukten, de höKkri^a' '-)a, maakte hem al ver V urs Nu echter Reagan alles sch eschouwt als voor- cq ach Drnkiard in het 'e9er van struisvc obleem niet zien, dan bestaat f lann onbe9riiPelijke, zelfs on rriBn' dat zegt pa'te staan voor df 2il 'n9su|ting. En reden temeer diverse 'tuintjes' met groot ar

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 2