Vijf eeuwen oud moordzaak opgerakeld ÖEStem coi DE STEM eveiv UITBLAZEN MOEIZAAM BEVOCHTEN BUIT Gaddafi In Neder la i dinsdag 9 augustus 1983 pagina 2 dag&ad voor zuowest nederlano Hertog Het einde van de bloemenkinderen Zomersproeten 1970 Het weer van 1970 VRIJDAG A.S.: dinsdag 9 augu; Cijfers CBS Faillisemente] daalden kwart «ta^hSï„ran Lib"pa,,ou T5 :PAGINA TWEE Jaargang 123 Nr. 20.200 Uitgave Uitgeversmaatschappij De Stem b.v Directie Drs. J.H.M. Brader Hoofdredactie L. Leijendekker H. Coumans Breda - Hoofdkantoor Spinveld 55 Postadres: Postbus 3229 4800 MB Breda Telefoon: voor directe verbinding zie onder betreffende afdeling Algemeen nr. 076-236911 Telex: 54176 Kantooruren ma. t.m. vr. van 8.15-17.00 uur Bankrelaties Postgiro 1114111 ABN rek. 520538447 NCB rek. 230301584 Raborek. 101053738 Handelsregister 27420 Centrale redactie Breda Nieuwsdienst 076-236883 Stadsredactie 076-236880 Sportredactie 076-236884 Lezersservice Inlichtingen over Stemreizen en promotie: 076-236911 Fotoservice: 076-236573 Abonnementen Betaling 076-236347 20,49 per maand 61,15 per kwartaal 238,00 perjaar Postabonnementen met toeslag Nieuwe abonnees: opgave bij elk rayonkantoor en servicepunt. Ook telefonisch of d.m.v. bon in de krant. Bezorgklachten Voor telefonische meldingen zie onder betreffend rayonkanfoor. Rubriek 't Kleintje Opgave 076-236538, 236381 236244 tot 17.00 uur 2 dagen voor plaatsing Grote advertenties Algemene informatie over mogelijkheden en tarieven: 076-236881 Regionale informatie: alle kantoren Postadres: postbus 3229, 4800 MB Breda Afsluittijd adv.: 09.00 uur één dag voor plaatsing; maandagkrant vrijdag 12.00 uur in Breda Overlijdensberichten 076-236442. Buiten kantooruren ma. t/m vr. van 19.00-20.30 uur en zo. van 18.30-21.30 uur 076-236394/236911 Debiteurenadministratie Advertenties 076-236227 Rayonkantoren Bergen op Zoom Zuivelstraat 26, 4611 PJ Tel. (alle afd.) 01640-36850 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Breda - Stadskantoor Nwe. Ginnekenstraat 414811 NN. Abonnementen 076- 236322. Overige afd. 236326. Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Bezorgklachten 076-236888 ma. t/mvr. 8.15- 18.00 uur, za. 8.15-17.00 uur Etten-Leur Markt 28, 4875 CE Tel. (alle afd.) 01608-21550 Kantooruren ma. t/m vr. van 8 30-12.30 en 13,30-17.00 uur Goes Klokstraat 14461 JK Tel. (alle afd.) 01100-28030 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Hulst Steenstraat 14, 4561 AS Tel. (alle afd.) 01140-13751 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Oosterhout Arendstraat 14, 4901 JK Tel. abonn. en adv. 01620-54957 Tel. redactie 01620-51800 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Roosendaal Molenstraat 45, 4701 JN Tel. (alle afd.) 01650-37150 Kantooruren ma. t/m vr. van 8.15-17.00 uur Terneuzen Nieuwstraat 9, 4531 CV Tel. (alle afd.) 01150-17920 Kantooruren ma t/m vr. van 8.15-12.30 en 13.30-17.00 uur Vlissingen Torenstraat 4381 ET Tel. (alle afd.) 01184-19910 Kantooruren ma t/m vr. van 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur H Was Richard III de (bijzonder boosaardige) moordenaar van twee jonge prinsen of niet? Deze vraag staat centraal in een dis- cussie die nog steeds in Enge- land wordt gevoerd en nu is op- gelaaid omdat het 500 jaar gele- den is dat de moord werd ge- pleegd. Een aantal jaren geleden heeft de de- tective-schrijfster Josephine Tey deze s historische moordzaak gebruikt om haar in het ziekenhuis belande speurder be- zig te houden. Ook Tey's inspecteur s vond eerder het tegendeel dan het be- wijs dat Richard III de moorden op zijn geweten heeft. Voor de „Richard III Society" is het H moordverhaal een legende en een sme- rige ook, verzonnen door de vijanden van de koning en nu deze maand de 500e verjaardag van de misdaad wordt herdacht, heeft het genootschap zijn strijd om Richard lil van alle blaam te zuiveren geïntensiveerd. Richard III wordt door geschiedkundi- gen en de toneelschrijver William Sha- |j kespeare afgeschilderd als een door en s door slechte, gebochelde moordenaar van prinsen. Maar door een vloed van nieuwe boeken, artikelen, tentoonstellin- gen en lezingen in heel Groot-Brittannië, probeert de Society er de Britten van te overtuigen dat dat monster in de school- H boeken in werkelijkheid een model van een monarch was met de inborst van een heilige. Het genootschap wijst erop dat Sha- kespeare, die er meer dan wie ook voor H heeft gezorgd dat Richard de geschie- denis inging als een lump of foul defor- mity", schreef onder de regering van de Tudorkoningin Elizabeth I, die de sug- j§ gestie niet leuk kan hebben gevonden Pas na een tien uren durend gevecht konden ervaren Amerikaanse vissers deze reusachtige witte haai verslaan. De vissers, afkomstig uit Mystic, Connecticut (VS) vertelden dat zo in hun strijd waren opgegaan dat het soms leek alsof ze in trance waren. foto ap dat de man die door haar grootvader op gewelddadige wijze van de troon werd gestoten, heel iets anders was dan een bijzonder vuige moordenaar. Andere Tudorhistorici gingen nog ver der om hun vorstin te plezieren. Er werd zelfs beweerd dat Richards lot al duide lijk was bij zijn geboorte. Toen hij na een onwaarschijnlijke zwangerschap van twee jaar uit de schoot van zijn moeder kwam, zou hij al lang haar en een volle dig gebit hebben gehad. Recent röntgenonderzoek heeft ech ter aangetoond dat een bochel op Ri chards schouder, op een van zijn best bekende portretten, later is ingeschil- derd. De Richard III Society, die 2.500 leden heeft, zegt dat er geen contemporain bewijs voor is dat de koning misvormd was, netzomin als er onweerlegbaar be wijs is dat hij de prinsen om het leven bracht -- de beruchtste van alle misda den die hem zijn toegeschreven. Er ligt zo weinig vast over het lot van de jongens - de afgezette, 12-jarige ko ning Edward V en de 10-jarige Richard- dat het een van de grote raadsels in de geschiedenis van Engeland is. Wat bekend is, is dat Richard hen in de Tower liet opsluiten nadat hij zich in juni 1483 van de troon had meester ge maakt en dat men hen in augustus daar opvolgend voor het laatst zag, spelend in de Towertuin. Stukjes uit kasboeken en familiege schiedenissen die aan generaties zijn doorgegeven en zelfs toespelingen in code op schilderijen zijn aangevoerd ter ondersteuning van de theorieën dat Ri chard en Richard alleen de schuldige is. Men is met andere papieren gekomen om aan te tonen dat Richard populair was, devoot, wijs en meer vergevingsge zind dan goed voor hem was. De „Ricar- dianszoals de leden van het genoot schap zichzelf noemen, laten geen gele genheid voorbijgaan om hem eer te be wijzen. Elk jaar, op de verjaardag van zijn dood op 22 augustus, houden ze een WIM KOCK kerkdienst en plaatsen korte in-memo- riam-advertenties in internationale kran- 11 ten. I De leden van het genootschap komen uit de hele wereld en het heeft sterke aanhang in de Verenigde Staten en een beschermheer die de titel draagt die Ri chard ooit droeg: de hertog van Glou cester, neef van koningin Elizabeth II. Staatsman en geschiedkundige Sir Winston Churchill had niet veel met de apologeten van Richard de Derde op en in een boek dat dit jaar is verschenen om de Ricardians de schellen van de ogen te doen vallen, noemt auteur Des- mond Seward Richard „de meest vreeswekkende man die ooit op de troon van Engeland heeft gezeten Seward, een tegenstander van de So ciety, schrijft: „Deze hedendaagse pleit bezorgers van Richard hebben een op merkelijke eigenschap met hun held ge meen, een onoverwinnelijke weerzin te gen het aanvaarden van de feiten. Zij kunnen de rauwe werkelijkheid, de tragi sche grandeur, van de zwarte legende niet onder ogen zien (Reuter). rinillllllllllllllllHlllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllim Revolutie in de zomer van 1970? Revolutie - in een land waar het allemaal voor de wind ging? De kranten bulken van de advertenties waarin personeel wordt gevraagd, de dia's van de bioscoop reclame beloven gratis vervoer en dito koffie als men maar bereid is te gaan wer ken in het splinternieuwe atelier van me neer X, waar de hele dag aangename mu ziek klinkt. Het zou nog jaren duren voor Den Uyl somber zou meedelen dat het nooit meer zou worden wat het geweest was. Maar toch: in dat welvarende Neder land, dat nog geloofde dat het woord 'cri sis' alleen maar in een ver verleden paste, broeide het, in die zomer van 1970. Aardig Het begon eigenlijk best aardig. Amsterdam had in de jaren zestig een wereldnaam opgebouwd als de stad waar van alles mocht wat elders niét mocht. Niemand wond er zich op als je een stickie rookte, en als je moe werd ging je gewoon ergens zitten. Je speelde wat liedjes over een nog betere toekomst op je gitaar, en als je moe werd deed je gewoon de ogen dicht en sliep. Een hap eten viel altijd wel te versieren. De leliën des velds en de vo gelen des hemels, nietwaar? De kranten stonden in de juli-maand dan ook vol met opgewekte reportages. Johnny uit San Francisco mocht er de lof in zingen van het tolerante Nederland, en Günther uit Augsburg kon uitleggen waarom hij de verstikkende sfeer van de Zuidduitse provinciestad ontvlucht was. Centrum van het gebeuren werd de Dam - waar óp en rond het Nationale Mo nument de bloemenkinderen uit alle windstreken zich vestigden. Ergeren Het was allemaal net te mooi om te kun nen blijven - dat bleek spoedig. Eerst begonnen de middenstanders zich te ergeren aan de rotzooi, die de invasie met zich meebracht. Aan de matrassen op de Dam, aan de herrie. Er ontstond wat wrijving, die snel toenam toen een aantal jongeren, die bepaald niét tot de bloemen kinderen behoorden, van de gelegenheid gebruik maakte om wat relletjes uit te lokken. Er werd veel gescholden, er vielen wat klappen. Het besef groeide dat het zo niet door kon gaan. En toen hakte burgemeester Samkalden, tegen de zin van de vrijwel voltallige gemeenteraad de knoop door: met ingang van 24 augustus om 18 uur zou het verboden zijn om nog in de buurt van het Nationaal Monument te slapen. Gelijk De gemeentebestuurderen die de stap van Samkalden kortzichtig en gevaarlijk had den genoemd, kregen, nog geen uur nadat het slaapverbod van kracht was geworden gelijk. In Amsterdam vielen schoten - en net als vier jaar tevoren, in de hete zomer van 1966, leek de opstand binnen handbereik. „Ik kon niet anders - ze hadden me af geslacht" zou later de motoragent verkla ren, die in de vooravond van die vier en twintigste zijn dienstpistool trok en begon te vuren. Tevoren waren er al wat rel letjes geweest op het dichtbevolkte Dam- centrum. Politiemannen wisten niet wat ze wel en wat ze niet moesten doen. Op de De Damslapers waren ook een toeristische bezienswaardigheid. Wie hen echter fotogra feren wilde werd „toegeflitst" door tientallen spiegeltjes. „Toeristje pesten" heette dat. Dam slapen mocht niet meer, er zitten of liggen was niét verboden. „En als er een z'n ogen dicht heeft", zei een politieman, „hoe weet je dan zeker of hij slaapt?". Irritatie over en weer. Er sneuvelen rui ten, en op een gegeven moment voelt de motoragent zich in het nauw gedreven. Hij begint te schieten, en verwondt drie mensen: een student, een Franse bezoeker en fotograaf Daniel Koning van De Tijd. Dan is het hek - letterlijk - van de Dam. Puinhoop Binnen een uur is de hele binnenstad van Amsterdam een puinhoop. Straatstenen vliegen rond, auto's worden omgegooid, winkelruiten gaan aan diggelen. Er wordt - voor het eerst - geplunderd. Bepaald niet alleen door de Damslapers en hun aan hang - verslaggevers zien keurige middel bare burgers met flessen parfum, dozen bonbons en kledingstukken huiswaarts keren. „De ongeregeldheden duurden tot diep in de nacht" is het onvermijdelijke cliché waarmee de lange hete dag eindigt. Maar pas de gebeurtenissen van de vol gende dag zullen laten zien hoe diep de kloof is die door Nederland loopt. De kloof tussen de 'moet-kunnen'-groep aan de ene, en de 'recht-en-orde'-groep aan de andere kant. De Dam zit 's avonds weer vol. Agenten kijken toe, en vragen zich opnieuw af hoe ze met dat 'slaapverbod' in hun hand kun nen optreden. Dan klinkt gedruis uit de richting van het Centraal Station, waar vier jaar tevoren het 'langharig tuig' werd afgedroogd door de Jantjes, die vonden dat hun meisjes werden lastiggevallen. Honderd En jawel, daar komen ze al aan. Honderd mariniers en matrozen, kortgeknipt en onberispelijk in het tenue. Vóór de Dam- bewoners goed en wel begrijpen wat er aan de hand is, vluchten ze, al of niet bloe dend, de zijstraten in. Het vaderland is ge red. Het lijkt erop dat in de volgende dagen vrijwel elke Nederlander een standpunt naar buiten wil brengen. De verklaringen tuimelen over elkaar heen, de ingezonden stukken-rubrieken puilen uit. De autoriteiten blikken streng. Nie mand kan in hun hart kijken, maar naar buiten zijn ze het eens, met premier de Jong voorop: eigen rechter spelen kan niet. Er dient streng tegen de Jannen te worden opgetreden en de zaak moet tot de bodem worden uitgezocht. De burgers reageren wat spontaner. Van een minderheid valt per ingezonden stuk te vernemen dat de fascistische dic tatuur zich nu definitief heeft gevestigd, en dat men de mariniers maar in staat moet stellen 'in de bush bush hun frustra ties kwijt te raken' Stavast Maar de meesten staan aan de andere kant. Het Ot-en-Sien-jargon bloeit op. „Bravo voor de Jongens van Stavast!", zo besluit de gepensioneerde ingenieur zijn bijdrage, en zijn woorden vinden vele echo's. „Driewerf hoera voor de Hollandse geest die dit mogelijk maakte", „Hoezee voor onze mariniers" en „Ter ere van de normale jeugd zingen wij uit volle borst: lang leven het legioen." De ingezonden stukken waarin wordt aangeraden al het langharig tuig tegen de muur te zetten dan wel levenslang op te sluiten in werkkampen, verdwijnen door gaans in de prullenmand. De regering kondigt aan dat geen steen op de andere zal blijven tijdens het onder zoek hoe-het-allemaal-kon-gebeuren en dat de schuldigen hun gerechte straf niet zullen ontlopen. Berispt Dappere woorden, die tenslotte uitmonden in een rapport dat op een achternamiddag in elkaar geflanst lijkt. En de 'normale jeugd' in de mooie uniformen wordt be rispt. Punt uit. Niemand lijkt er nog belangstelling voor te hebben. Want het tijdperk van de bloemenkinderen is voorbij. Vijf dagen na de gebeurtenissen op de Dam overvalt een gevechtscommando van Molukkers, die vechten voor hun onaf hankelijke republiek, de villa van de In donesische ambassadeur in Wassenaar. De jaren zeventig zullen in het teken staan van een andere jeugd. De Dam ver dwijnt uit de krantekoppen, Wijster, De Punt, Bovensmilde en Assen komen er voor in de plaats. Door Boet Kokke Op het bioscoopscherm vieren die zomer Pe ter Fonda en Dennis Hopper triomfen in 'Easy Rider' - en niet toevallig. Het epos van de 'losgeslagen jeugd', gesymboliseerd door de twee gezonnebrilde jongelieden op hun hoogsturige motoren, past precies in de tijd. De jaren zestig hebben de bevrijding ge bracht. De twijfelachtige 'waarden' van de oudere generatie hebben defintief plaats moeten maken voor de nieuwe tijd: de tijd van vrijheid, van liefde en vrede. De macht van het wapen heeft plaats moeten maken voor die van de bloem. En niemand kon nog weten dat die zomer van '70 al de doodsklokken luidden over dat 'nieuwe tijdperk'. De jaren zestig met hun vro lijke optimisme waren voorbij, de jaren zeven tig, die later als de 'suffe' jaren de geschiede nis in zouden gaan, waren begonnen. Maar die (mooie) zomer van 1970 regeerde de jeugd nog. Met name in Amsterdam, dat als magisch centrum van het westelijk half rond begeerd reisdoel werd voor jongeren van Enschede tot San Francisco, en van Tou louse tot Delfzijl. De marine „houdt opruiming". Op de achtergrond kijken motoragenten toe. Op Schiphol vergaapt een grote menigte zich aan de eerste Jumbo, die het lucht vervoer een nieuwe impuls zal geven. In De Beekse Bergen komt de kabel baan in 'aanvaring' met een boot. Negen mensen worden gewond, velen kunnen pas na uren worden bevrijd. In Maastricht gooit de jezuïetenpater Krekelberg een steen door de ruit van een sexboetiek, in een vertwijfelde poging om de verwording te keren. Cor Witsche huilt hete tranen, omdat hij als Pipo de Clown wordt vervangen door Cees van Ooyen. Overal vandaan trekken jongeren naar Amsterdam, 'het magische centrum', wat eind augustus leidt tot een serie rellen. Molukkers voeren in de villa van de In donesische ambassadeur in Wassenaar de eerste van een serie acties uit. Juni is somber. De Bilt krijgt op zijn zon nemeter maar 102 uren zon ingebrand, te gen een normaal gemiddelde voor juni van 223. Toch is het weer in die maand stabiel, met tussendoor af en toe een bui. Op 10 ju ni is het maximum even ruim 29°, maar we moeten tot het eind van de maand wachten tot het weer zomers wordt. Op 27 juni ge- ven de thermometers boven de 30° aan, maar de namiddag en avond slaat een de pressie met regen- en onweersbuien onge- nadig toe. In Maastricht valt dan ruim SO mm. in IV2 uur. De rest van de zomer geldt als redelijk mooi. Juli is wisselvallig: op 0 en 7 juli tot bijna 30°, aan het eind van de maand weer warm, maar tussendoor ook natte, koude en sombere perioden. Augus tus is lekker zonnig, droog en warm, ul wordt het in De Bilt nooit warmer dan (op de 2e) 27°. Lang haar in het leger. Rinus Wehrman had er gevangenisstraf voor over om zijn lange haar te behouden. Tenslotte ging defensie overstag, maar op één voorwaarde: 'tervville van de veiligheid moesten langharigen tijdens diensttijd een haarnetje dragen. Rinus Wehr man van de ene op de andere dag beroemd, van de ene op de andere dag ook weer verge ten. Hij kon er niet tegen VLISSINGEN(ANP) - wrak van het VOC-schip j Vliegent Hert", waarin vorf maand een unieke kist r gouden en zilveren munten gevonden, is nog maar vd een derde afgezocht. De r| van het wrak herbergt waJ schijnlijk nog een grote h<r veelheid oudheidkundf schatten, die in de toekon zonder enige twijfel geborg gunnen worden. Maar de gevonden kist met ongevd 10.000 gouden en zilveif munten zal zeker een hoog punt blijven in de totale bd ging van de lading. Deze optimistische geluid zijn afkomstig van de 28-jal ge Jerzy Gawronski uit Aif sterdam, die als aanstaand r cheoloog de afgelopen tv duikseizoenen als duiker i| tensief betrokken is gewe bij de bestudering en bergii] van het wrak en lading vl deze in 1735 ter hoogte vl Walcheren onder de golvl Me mi Van onze Haq DEN HAAG - Meer j in een van de drie leg Maar ze zetten daar] De gemiddelde bezoe] gulden. Dat blijkt uit het jaar| Casinospelen. Vorig jaar brachten med dan een miljoen goklustigeJ een bezoek aan het casino. Sa men verloren ze daarbij bijr 72 miljoen gulden. Dat is dul bijna 72 gulden per persoorf ƒ24 Daarvan ging naar dl schatkist, want aan kansspel! belasting waren de casino'! vorig jaar 24 miljoen guldei| kwijt. De Raad van de Casinospel len hoopt dat het aantal bezoel kers, ondanks de economisch! crisis, verder stijgt door nieul we attracties. In Zandvoort dij den haag(anp) - In jul van dit jaar zijn er 518 faillis sementen uitgesproken, eer kwart minder dan in dezelfdt maand verleden jaar toen ei 690 zaken op de fles gingen. In de eerste zeven maanden van dit jaar zijn 4763 zaker failliet verklaard tegen 4951 ir dezelfde periode van vorig jaar. Dit betekent een daling van vier procent. Dit heeft hei Centraal Bureau van de Sta tistiek (CBS) in Den Haag maandag bekend gemaakt. De faillissementen bij beslo ten vennootschappen lieten in een maand nog een sterkere daling te zien, 31 procent, ten opzichte van verleden jaar. Vorig jaar juli lieten 276 bv's het afweten tegen tegen 191 dit jaar. GEBRUIK MAKEND van het feit net ogenblik de handen meer dc kaanse wespennest in haar „v man Gaddafi nu zijn slag te sla: p® °P de dringende SOS-signal« !~ariJs llJkt hem dat aardig. Het r kaanse republiek is dan ook ge aangekochte hypermoderne F waarmee Gaddafi de opstandel |=®snnoten. De situatie rond Tsj en.doordat in Opper-Volta, et Libië sympathiserende mili e macht zijn gekomen, u 's,aad (3,4 miljoen inwoners) in ®en knooppunt van noorc net hart van Afrika. Voor Gadi hp ,V00r de verdere verspreiding ka p "ï1'09. van een 9rote veren Ciaddafi is een dromer en eer en even gevaarlijk. a, nankrijk, voormalig koloniaal nn ?n soort Peetoom van Tsja: op uitgehne^e schaa| zgken me pn an's er niets voor voelt om stn^fpens- Die hulp is pas effe bri hu worden overgevlogen wei p van te oetenen maar dat Vnor ®n Paar instructeurs gezo tu!? ^verleden heeft Gaddafi r beurt H een smadelijke aftocht ter u,i?at nu opoi'euw. Zwart-Afri rinnpiö-pH een uiterst labiele situ Mohnp't die ,ot dasv®nre iets n Wash, f' de door en door c' eens 9 on niet zeer voorzichtic Waar o8!] nieuwe krachtmeting aar Gaddafi kind aan huis is.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 2