Vui
na i
De moordlust van de Vijfde Beatle
DE STEM
even..^
UITBLAZEN
ABP in opspr
UIT DE
WEEKBLADEN
MUNINGENli
UIT DE
WEEKBL
Volgende week dinsdag:
de zomer van 1970
VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1983
PAGINA TWEE-
Red jezelf
Buitenlanders
Dure grap
Nieuwsfeiten
zomer 1969:
Het weer van
zomer 1969
T5 PAGINA 2 I VRIJDAG 5 AUGUS
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Jaargang 123
Nr. 20.197
Uitgave
Uitgeversmaatschappij
De Stem b.v.
Directie
Drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie
L. Leijendekker
H. Coumans
Breda - Hoofdkantoor
Spinveld 55
Postadres: Postbus 3229
4800 MB Breda
Telefoon: voor directe
verbinding zie onder
betreffende afdeling
Algemeen nr. 076-236911
Telex: 54176
Kantooruren ma. t.m. vr.
van 8.15-17.00 uur
Bankrelaties
Postgiro 1114111
ABN rek. 520538447
NCBrek. 230301584
Raborek. 101053738
Handelsregister 27420
Centrale redactie Breda
Nieuwsdienst 076-236883
Stadsredactie 076-236880
Sportredactie 076-236884
Lezersservice
Inlichtingen over Stemreizen
en promotie: 076-236911
Fotoservice: 076-236573
Abonnementen
Betaling 076-236347
20,49 per maand
61,15 per kwartaal
238,00 perjaar
Postabonnementen met
toeslag
Nieuwe abonnees: opgave bij
elk rayonkantoor en
servicepunt. Ook telefonisch
of d.m.v. bon in de krant.
Bezorgklachten
Voor telefonische meldingen
zie onder betreffend
rayonkantoor.
Rubriek 't Kleintje
Opgave 076-236538, 236381
236244 tot 17.00 uur 2 dagen
voor plaatsing
Grote advertenties
Algemene informatie over
mogelijkheden en tarieven:
076-236881
Regionale informatie: alle
kantoren
Postadres: postbus 3229,
4800 MB Breda
Afsluittijd adv.: 09.00 uur één
dag voor plaatsing;
maandagkrant vrijdag 12.00
uur in Breda
Overlijdensberichten
076-236442.
Buiten kantooruren ma. t/m
vr. van 19.00-20.30 uur en zo.
van 18.30-21.30 uur
076-236394/236911
Debiteurenadministratie
Advertenties 076-236227
Rayonkantoren
Bergen op Zoom
Zuivelstraat 26, 4611 PJ
Tel. (alle afd.) 01640-36850
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.15-17.00 uur
Breda - Stadskantoor
Nwe. Ginnekenstraat 414811
NN. Abonnementen 076-
236322. Overige afd. 236326.
Kantooruren ma. t/m vr van
8.15-17.00 uur
Bezorgklachten
076-236888 ma. t/m vr. 8.15-
18.00 uur, za. 8.15-17.00 uur
Etten-Leur
Markt 28, 4875 CE
Tel (alle afd.) 01608-21550
Kantooruren ma. t/m vr. van
8.30-12.30 en
13.30-17.00 uur
Goes
Klokstraat 14461 JK
Tel. (alle afd.) 01100-28030
Kantooruren ma t/m vr. van
8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Hulst
Steenstraat 14, 4561 AS
Tel. (alle afd.) 01140-13751
Kantooruren ma t/m vr. van
8 15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Oosterhout
Arendstraat 14, 4901 JK
Tel. abonn. en adv.
01620-54957
Tel. redactie 01620-51800
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur
Roosendaal
Molenstraat 45, 4701 JN
Tel. (alle afd.) 01650-37150
Kantooruren ma. t/m vr.
van 8.15-17.00 uur
Terneuzen
Nieuwstraat 9, 4531 CV
Tel. (alle afd.) 01150-17920
Kantooruren ma t/m vr.
van 8.15-12.30 en
13.30-17.00 uur
Vlissingen
Torenstraat 4381 ET
Tel. (alle afd.) 01184-19910
Kantooruren ma t/m vr. van
8.30-12.30 en
13.30-17.00 uur
WIM KOCK
Door de bril van Ameri
kaanse zakenlieden blijkt
de Nederlandse economie
er heel anders uit te zien
dan wij er zelf tegenaan kij
ken. Dat komt uiteraard me
de omdat de Amerikaan
geen last heeft van onze
werkloosheid en daarbij
ook niet stil hoeft te staan.
In Wall Street is de belang
stelling voor Nederland dan
ook nog heel levendig. Qua
politieke stabiliteit hoort Ne
derland steeds tot de top-drie
in de wereld. Voor de vierde,
achtereenvolgende maal is
Nederland de grootste buiten
landse belegger in de VS. Ne
derland is bovendien krediet
waardig en hoeft in het buiten
land geen geld te lenen. Dat
zijn maar enkele van de vele
pluspunten die de Amerikanen
wel zien en wij niet. De HAAG
SE POST ging met een paar
van die zakenlieden praten.
Het schijnt zelfs zo te zijn
dat het stijgend werkloos
heidscijfer in Nederland een
glimlach tovert om de lippen
van de belgger in Wall Street.
Een teruggebracht perso
neelsbestand en de sluiting
van een met verlies werkende
afdeling doet de onderne
mingswinst immers weer stij
gen Cynisch, maar zo blijkt
het te werken.
De buitenlander die in Ne
derland belegt zit bovendien
niet verlegen met de torenho
ge belastingen en premies
waaronder wij gebukt gaan en
die onze relatief indrukwek
kende inkomens pijnlijk ver
kleinen. Een van de Amerika
nen: „Onder het gemengd ka
pitalistische systeem, waar de
Nederlander eigenlijk voor is,
kunnen de zaken heel goed
gaan zonder dat de aandeel
houders daar voldoende van
profiteren. Een Nederlander
ziet zijn inkomsten naar de fis
cus verdwijnen, betaalt vermo
gensbelasting, mag zijn huis
niet vergroten, mag dit niet en
mag dat niet. Daar wordt hij
door beïnvloed. Maar voor de
Amerikaan is het alleen maar
interessant of de zaak goed
gaat. Er zijn zeker wet terrei
nen in Nederland die het goed
doen. Maar de Nederlander,
die wordt beïnvloed door zijn
eigen situatie waarvan hij vindt
dat hij niet voldoende
profiteert, is pessimis
tisch. Als een Nederlan
der ziet dat een huis aan
de overkant gekraakt is
raakt hij al in een slechte
stemming.
„Gewoon doordouwen
dus", luidt eigenlijk de
Amerikaanse bood
schap.
Gewoon doordou
wen doen al talloze Ne-
derlanders, zo probeert
DE TUD aan te tonen in
een reportage, getiteld: „De
Opkomst van de Red Jezelf-
Cultuur".
Op allerlei gebied
trekken de mensen zich steeds
minder aan van de ingewikkel-
cratie bovendien nog veel te
traag worden uitgelegd. Huur-
weigeraars, zwartwerkers,
zwartkijkers en ditorijders, kra
kers, radiopiraten, groene
landbouwers, alternatieve res
taurateurs, klusjesmannen en
een snel groeiend aantal klei
ne, alternatieve onderne
mertjes gaan gewoon hun
gang. Ze hebben geen zin
meer om aan de leiband van
de regels te lopen en eindelo
ze uren te verspillen met het
rondgaan langs loketten en
het invullen van formulieren
waar je toch niets meer op
hoort.
Er groeit een kloof tussen
overheid en onderdanen. De
Verzorgingsstaat is voorbij en
daarmee het bestaansrecht
van Heer Albedil. Veel men
sen, vooral jongeren willen
voor zichzelf zorgen. Gelijk
hebben ze, zegt de wijze so
cioloog, maar er dreigen geva
ren. Daarom moet naast de po
litieke democratie de sociale
democratie worden gestimu
leerd. „Wij moeten onze ver
zorgingsstaat terugbrengen
tot wat zij bedoeld is te zijn:
een algemene vloer van voor
zieningen waar een gecivili
seerde samenleving niet door
heen mag zakken. Wij hebben
van die vloer een plafond van
aspiraties naar welzijn en ge
luk gemaakt. Dat dondert nu
in. Nu moeten we zorgen dat
we die vloer handhaven.
VRIJ NEDERLAND beschrijft
het schemergebied tussen de
Centrumpartij en Glimmer
veen 's NVU. Er blijken wel de
gelijk tal van verbindingen te
zijn. De kamer intussen zit ook
lelijk in de maag met Janmaat 5
nu uit de opiniepeilinaen blijkt 5
dat diens faal - hoe verwerpe-
lijk ook - in het land wordt ver-
staan. De vraag is dus: tegen- I
spreken en impliciet het poli-
tieke feit van de Centrumpartij
erkennen of doorgaan met
doodzwijgen. De PvdA heeft 1
het er het moeilijkst mee. Geen 1
ander partij zag zoveel kiezers S
overlopen naar de Centrum-
partij als de PvdA en nu wordt 1
ze bedolven onder brieven met
de strekking: „Janmaat heeft
gelijk, wat jullie doen is gelul.
Commissielid (naturalisaties) I
Ineke Haas: „Mensen geloven
niet dat de Centrumpartij echt 1
een fascistische partij is
Maar mensen redeneren al-
leen dat die gore buitenlan-
ders eruit moeten, ze zien het
gevaar niet.
sch
ELSEVIERS MAGAZINE heeft I
het ook al over „het fiasco van
de welvaartsstaat" in een om-
slagverhaal waarin ook wordt I
gerapporteerd over de stand I
van zaken elders in Europa.
Overal moet het mes erin. En
diep ook.
Maar er was nog wat over voor I
de vakantie, vooral de binnen-
landse vakantie waarover EM
ook uitvoerig bericht. Het
bleek wel even wennen, met I
z'n vijf miljoenen tegelijk en 1
het was - aldus EM - ook nog I
eens „een dure grap.
de regels die door de bureau-
nlllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII||||||ililil|||||||||||||||lll|||||||||||||||||||||||||||l|||||||||||||||||||||l||||||||||||||||||||iR
Door Jan Koesan
„De Vijfde Beatle", zo noemde hij zichzelf.
Maar anderen spraken over hem als Jezus
of Satan.
Het is mogelijk dat Charles Manson, nu
49 jaar, binnenkort vrij komt. Opgezweept
door hallucinaties van LSD en het 'helter-
skelter'-nummer van de Beatles pleegden
vier vrouwen en een man in opdracht van
hun meester Manson in augustus 1969 een
rituele moord op zeven mensen, waaron
der de filmster Sharon Tate, vrouw van de
regisseur Polanski.
Zijn gevangenisdirecteur, Don Custard,
is er van overtuigd dat zijn gevangene die
door de openbare aanklager, Vincent
Bugliosi, in het proces „het grootste mon
ster van deze eeuw" werd genoemd, omge
slagen is als een blad aan een boom. Hij
slaat geen wartaal meer uit en heeft
slechts één verlangen, buiten op het gras
zitten als vrij man.
De moord op Sharon Tate en zes ande
ren was destijds een wreed ontwaken uit
de hippiedroom. Flower power regeerde,
liefde was het enige dat je nodig had, en in
de lucht zweefde Lucy met de kaleido-
scoop-ogen.
De Beatles waren populairder dan Je
zus, zoals voorman John Lennon zich eens
in een onbewaakt ogenblik liet ontvallen,
Nixon zat nog stevig op zijn president-
stroon en in de jungle van Vietnam roeide
ene luitenant Calley met zijn peloton het
dorp My Lai uit.
In de ochtenduren wordt de politie van
Los Angeles geroepen bij de villa van re
gisseur Polanski in Hollywood. Buiten op
de oprit ligt het lijk van de I8-jarige Ste
ven Parent, doorboord met vier kogels en
diverse messteken. Binnen de villa treffen
de agenten een tafereel uit de hel aan.
Sharon Tate, ruim 8 maanden zwanger, is
op bestiale wijze omgebracht, net als haar
gasten, de Poolse schrijver Voytek Fry-
kowski, de miljonairsdochter Abigail Fol-
ger, en de Hollywood-kapper Jay Sebring.
De lijkschouwer zal later 219 messteken
tellen. De volgende nacht wordt het echt
paar Labianca, eigenaar van een super
markt, op dezelfde manier vermoord.
Na ruim een half jaar wordt Charles
Manson gearresteerd met zijn vriend Tex
Watson, en zijn 'heksen' Leslie van Hou
ten, Patricia Krenwinkel, Susan Atkins
(Sadie genaamd, naar Sexie Sady van de
Beatles) en Linda Kasabian.
Watson wordt ontoerekeningsvatbaar
verklaard en hoeft niet terecht te staan
evenals Linda Kasabian, die haar vrijheid
krijgt als ze als kroongetuige a charge op
treedt.
Gaskamer
Na een proces van zeven maanden ver
oordeelt rechter Charles Older de ver-
AKU en KZO vormen AKZO.
Wetsontwerp: 'grote leugen' verdwijnt,
echtscheiding bij 'duurzame ontwrich
ting.'
Neil Armstrong zet als eerste mens voet
op de maan.
Judy Garland sterft.
27 augustus: Gerard Reve (PC Hooft-
prijs) baart opzien door Minister Marga
Klompé te kussen.
29 augustus: eerste plan lekt uit om van
AR, CHU en KVP het CDA te maken.
CHARLES MANSON was een man
van veel gezichten. Deze foto werd aan
het einde van het 7 maanden durende
proces gemaakt.
dachten tot de gaskamer. Kaalgeschoren
horen de verdachten het vonnis aan. Man
son heeft een hakenkruis op zijn voor
hoofd gesneden. Buiten, op straat, wach
ten volgelingen van Mansons sekte. Om
dat het volgend jaar de doodstraf in de
staat Californië wordt afgeschaft, wordt
het vonnis gewijzigd in levenslang.
Wat tijdens de zitting naar voren komt
is voer voor psychologen. Charles Manson
wordt als een demon afgeschilderd, een
man met hypnotiserende ogen die totale
gehoorzaamheid eist van zijn volgelingen.
Schriel manneke
Op het moment van de massamoord is
Manson 35 jaar: een klein, schriel manne
ke dat voor allerlei kruimelzaakjes al 22
jaar in gestichten en gevangenissen heeft
doorgebracht. In zijn cel verdiept hij zich
in mystiek als zoveel bewoners van het
zonnige Californië dat wel 2000 kerkge
nootschappen telt. Als Manson in 1967
wordt vrijgelaten trekt hij naar hippie-
land bij San Francisco. In zijn gele, afge
dankte autobus verzamelt hij jongens en
meisjes om zich heen van wie hij het on
mogelijke eist en krijgt.
Tex Watson: „Met een dromerige glim
lach zette hij eens een mes op mijn ribben
in de woestijn, en vroeg: „Tex, mag ik je
doden?" en zonder aarzelen zei ik, „Ja,
Charlie, je mag me doden." Charles was
mijn Messias, mijn redder van mijn ziel."
Later vertrekt het gezelschap naar een
afgedankte boerderij die een hippie-com
mune wordt. Vrouwen vallen voor de
gloed uit die donkere ogen, Manson heerst
supreem.
'Heiter Skelter'
Dan ontvouwt hij geleidelijk zijn plan,
dat hij het codewoord 'heiter skelter' mee
geeft naar een song van de Beatles die hij
verafgoodt. Het establishment moet ver
nietigd worden. De negers zullen de blan
ken uiteindelijk ombrengen. Maar omdat
zij dan niet meer weten wat ze moeten
doen, zullen ze zich tot Manson en zijn uit
verkorenen wenden die dan de leiding op
zich zullen nemen.
Omdat de negers echter naar Mansons
gevoel niet opschieten, beraamt hij het
plan tot een gruwelijke moord die zoge
naamd door de opstandige negers is be
dreven.
Watson trekt er met de vier heksen op
uit. „Laat een merkteken achter, liefst iets
gruwelijks" beveelt Manson die zelf thuis
blijft en die later als een fysieke en morele
lafaard wordt omschreven.
De keuze van Polanski's villa is toeval
lig. Het had ook een andere rijkaard kun
nen overkomen. Linda Kasabian gaat op
de uitkijk staan. Watson en de overige
drie vervullen hun opdracht. Als ze weg
gaan, schrijven ze met het bloed van hun
slachtoffers „Varkens" op de deur.
„Ik ben de duivel", zegt Watson tegen
Sharon Tate en haar gasten. „En ik ben
hier om een duivelse taak op me te ne
men", een zin waar Manson later zeer ver
rukt over is.
Als de vijf terugkomen, danst Manson
naakt in de woestijn met een van zijn vele
minnaressen. Zijn eerste woorden zijn
„waarom komen jullie zo vroeg thuis?" En
dan vraagt hij „Hebben jullie wroeging?"
maar als ze allemaal nee zeggen, zegt
Manson zacht „Mooi, ga dan maar slapen."
Kermis
De zitting wordt een kermis. De verbij
sterde wereld ziet hoe Manson zelfs vanuit
zijn cel zijn volgelingen decreteert. Tallo
ze malen moeten de verdachten weggeleid
worden uit de rechtszaal.
Sjieke dames bewegen hemel en aarde
om plaatsen te bemachtigen in de rechts
zaal zodat ze ook door de magische ogen
getroffen kunnen worden.
Aanklager Bugliosi zal later zeggen dat
hij ervan overtuigd is dat Manson en zijn
'familie' wel 35 moorden op hun geweten
hebben. Het proces wordt bijna ongeldig
Over het algemeen een mooie warme zo
mer, al zet juni uiterst regenachtig in (De
BUt meet 112 mm., tegen gemiddeld 58 in
juni). Verder is juni normaal, met op 13
juni 27". Juli is aan de warme kant en
droog. Op de 16e trekt 's avonds een zwaar
onweer uit België over het Zuid-Oosten en
hoost het van de regen. Het eind van de
maand is warm tot zeer warm. Op 23 en 29
juli zijn de pieken ruim 31". Op 2 augustus
is het alweer 31°. De eerste helft van die
maand blijft het warm, droog en zonnig,
de tweede helft slaat het weer om en
wordt het koud, somber en heel nat.
DE ACTRICE Sharon Tate, vrouw van
regisseur Polanski.
verklaard omdat president Nixon laat we
ten dat Manson schuldig is, een ongeoor
loofde beïnvloeding van de jury en dat
had Nixon als ex-advocaat helemaal moe
ten wéten.
Later geeft Nixon er de draai aan dat
hij eigenlijk heeft bedoeld dat de pers van
moordenaars helden maakt.
Terwijl Manson in eenzame opsluiting
blijft, probeert een van zijn volgelingen,
Lynette Fromme, in 1975 een moordaan
slag op president Ford te plegen. Lynette,
uiterst fanatiek, heeft buiten het ge
rechtsgebouw met kaalgeschoren hoofd op
de uitspraak gewacht die zij „de tweede
kruisiging van Christus" heeft genoemd.
Overigens is zij een der weinigen ge
weest die Manson lang trouw is gebleven.
Op tv
In 1981 verschijnt Charles Manson voor
de televisie, want zoiets kan in Amerika.
In 1982 wordt een verzoek om voorwaar
delijke in vrijheidsstelling afgewezen.
Manson is immers tijdens zijn celstraf wel
NOG DRIE verdachten van het Man-
son-Tate-proces. Van links naar rechts
Patricia Krenwinkel, Susan Atkins en
Leslie van Houten. - foto's archief de stem
35 maal disciplinair bestraft en koestert
doorlopend vluchtplannen. Eens wordt in
zijn cel marihuana gevonden, en een hoe
veelheid brandstof plus 30 meter touw
plus een catalogus over hete luchtballon
nen.
Hij schijnt volgens zijn gevangenisdi
recteur echter nu volledig gerehabiliteerd
te zijn. Niet iedereen is gelukkig met de
plannen hem weer op de maatschappij los
te laten. Doris Tate, de moeder van Sha
ron, heeft tenminste meer dan 10.000
handtekeningen verzameld om de pij
nen te voorkomen. „Ik zou het niet overle
ven als hij vrijkwam. Geen straf is te
zwaar voor wat die schoft ons heeft aan
gedaan."
Tex Watson, degene die de eerste moord
pleegde en die krankzinnig is verklaard,
wordt in 1974 van de ene op de andere dag
religieus. „Ik wil nu alleen maar God die
nen, onverschillig waar ik ben." Linda
Kasabian, die buiten de wacht hiejd en die
als kroongetuige optrad, is nu een huis
moeder met vier kinderen die niet over
het verleden wil praten.
Regisseur Polanski heeft een keer op
zijn eigen wijze wraak genomen. In zijn
film 'Macbeth' wordt een soldaat op wrede
wijze afgeslacht. De acteur heeft het ge
zicht van Manson.
In 1969 is Amsterdam nog het „magisch
centrum". Uit alle hoeken van Europa
stromen jongeren naar de Nederlandse
hoofdstad om er hun slaapzakken uit te
spreiden in het Vondelpark en op het Na
tionale Monument op de Dam. Burge
meester Samkalden verbiedt dat laatste.
Rellen, brand, plundering. Tenslotte veegt
de marine ongevraagd de Dam schoon.
Een minderheid schreeuwt moord en
brand, maar de meerderheid lacht in zijn
vuistje. Achteraf gezien hebben de matro
zen en mariniers op de Dam het flower
power-tijdperk afgesloten.
AMSTERDAM - Een rrl
mingsraden van de Bijei
le diensten heeft negatin
nigingen en personeelsii
van de Koninklijke Bijei
de secretaris van de I
(BOR), F.Hali, donderdag
De ondernemingsraden val
de Bijenkorfwarenhuizen r
Amsterdam, Rotterdam, De
Haag, Arnhem en Eindhove
vinden dat de bezuiniginge
(onder meer een salariskortin
van een kleine 4 procent)
COUP SURINAM!
Maarseveen
wil nu ook
onderzoek
Van onze redactie binnenlan
BEN HAAG Kolonel bd G.
Maarseveen wil een officie*
onderzoek naar de omstandig
heden waaronder hij in 198
onder bedreiging van het Su
nnaamse regime is uitgewe
zen als hoofd van de Neder
landse Militaire Missie en al:
militair attaché in Paramari
bo.
Nu de regering een onder
zoek heeft gelast naar de be-,
moeienissen van kolonel Vall
oij de staatsgreep van Bouter-
jj® c-s. in 1980 meent de heei
Maarseveen, dat er alle reden
s om ook zijn ervaringen in
uriname daarbij te betrek-1
HEnT ^'gemeen Burgerlijk Per
an alle ambtenarenpensioene
optunctionarissen zouden 'fo
°op van onroerend goed. Ouc
van het fonds een soort b<
aarovei- wat gezegd heeft, wil
k®rW rechtvaardigen de
detLrÜ J^baar een iustiëel onde
fnnH„ doen vermoeden datl
ep z'ch heeft laten chanterel
WmJP En9e|and woonachtige t
winst van 480.000 hebben tot
chan! 's °verigens de vraag of
het ARD8/ heeft beziggehouder
aarri* v^00k) op andere vreerr
tpn t de ambtenarencent
RietkIe,nslotte 9aat het om de
wena^ weigert het rapport Gi
hu h? Pr|vacy van de door G
schiinn!Jn weigering blijft, zulle
dach? Proberen hem via een
oachten te brengen.
de inrt°PiSfe"'n9 van de bewind
dwijnpn m at hii beiastend mat,
onder™' dat kloPt niet mf
bister haf 9evraagd. Het
voork!? rapport van Gruijters
de arhT10!1 dat mensen, die nie
dien h klap van roddelaars li
Pürnem naf0nde?tellin9 iuist
hand i *at compliment houd
1 ln afwachting van de resu
