leren!
Interessant materiaal
over architectuur in
Breda saai gepresenteerd
illem Woelwater wil
eugd wakker schudden
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
Onbezorgd
op vakantie?
Dan eerst alles
goed regelen bij
de Rabobank.
Rabobank Q
IpLANNING 1940-1980.
ILEXIGLAS VOOR
flEN. DEUREN
i plan bent
mberweer
studie te
doen
nomie
iputer
ïbruiker
ceting
gement
neel en
inisatie
umicatie
iar bestuur
chten
elaardij
inicatieve
igheden
Architectuur en
filijf niet zitten op je gatdoe maar wat"
geld en goede raad
Grafisch Museum
Etten-Leur
WK-Fietscrossen
in Slagharen
Huifkartochten
in Brabant
Antwerpen
in beeld
nsfce en Wiske: De Gouden Ganzeveer
Lucky Luke: De Daltons In De Blizzard.
|4>TF-
Boes.
OPLOSSING
A62
hlNSPAG 2 AUGUSTUS 1983
T3 PAGINA GIDS 2
k
I
trrasoverkappmgen
prijsopgaaf voor
Tel.:
1, MIDDELBURG
80-29056
g nog de studiegids van het
dan tijdig oriënteren,
aar specialist op het gebied
donderwijs. Tienduizenden
lanvullende studie mogen
le studiemogelijkheden, die
vooropleiding en interesse.
•om (MEAO-niveau)
>om (HEAO-niveau)
ma Bedrijfseconomie
pnt Econoom
Economie
nanagement
^omputerboekhouden en
listratie (CBA)
xonomische Praktijk
ting Praktijk
ssistent (NIMA-A)
ursus NIMA-A
anager (NIMA-B)
:ursus NIMA-B
ïagement (NIMA-C)
ële Marketing
fële Verkoop
(NIMA-Verkoopleider)
i Marketing
Marketing
oor de Marketing Manager
g van Diensten
ient Assistente
Management
Hoger Management
Non-Profit organisaties
oor Non-Profit organisaties
bedrijfsleiding
Secretaris m/v
rming en Presentatie
Personeelszaken
ïisatiekunde
c Relations
ie Journalistiek
(Overheidsorganisaties
e Studie Rechten
rijfsrecht
iroerende goederen
rsus Makelaar o.g.
sus Notuleren
end Opschrijven
itert raining
:iënt Lezen
Door Henk, Egbers
Ijan de opvallende reeks
tentoonstellingen over
lirchitectuur, die de laat-
lste jaren om aandacht
ltroeg, is onlangs weer
leen expositie toegevoegd:
Hij was te zien in het Pa
leis op de Dam en is nu in De
Ijeyerd in Breda opgesteld.
|Via een klankbeeld over de
lledebouwkundige ontwik-
teling van Breda tussen 1950
180 is deze studieuze ten-
|loonstelling letterlijk en fi-
Ijuurlijk voor een wat bre-
ljer publiek dichter bij huis
||ebracht.
Het materiaal is verza-
|meld door het Bureau Beel-
|dende Kunst Buitenland om
|huiten ons land als reizende
(tentoonstelling een culturele
lambassadeursfunctie te ver
tellen. Het plan daarvoor
luerd al in 1977 geboren. Het
tesultaat bestaat uit te over-
g met foto's en tekenin-
beplakte panelen. De
lay-out is niet altijd even
gelukkig, omdat je soms op
je knieën moet gaan liggen
om te zien wat er op staat.
De totale presentatie is wat
saai. Dat is jammer, want er
is goed materiaal bijeenge-
bacht. Van de bezoeker
wordt nogal wat inzicht en
voorkennis verwacht.
Kanten
„De flats liggen ideaal en
alles is ruim en mooi aange
legd", vertelt in het klank
beeld een bewoonster van de
stedebouwkundig nogal ver
ketterde wijk De Hoge
Vught in Breda. Zo hoor je
het ook eens van een andere
kant! Die na-oorlogse pla
nologie en stedenbouw heeft
verschillende kanten. Op de
tentoonstelling zijn dat er
vier. Vanuit het randstede
lijk denken staan allereerst
Amsterdam en Rotterdam
centraal. Planvorming en
architectonische vormge
ving - de spanning tussen
beide gegevens - treedt
daarbij op de voorgrond.
Jammer dat het provincia
lisme - en ook dat mag je
letterlijk en figuurlijk ver
staan - er niet aan te pas
komt.
City-vorming''
De wisselwerking tussen
stad en architectuur, de na
oorlogse massawoningbouw
en de actualiteit zijn de an
dere onderdelen. Deze ont
wikkeling kenmerkte zich
door de zgn. city vorming;
dat wil zeggen: alle bedrij
vigheid (zaken, kantoren e.
d.) in de stad en wonen in de
buitenwijken en voor de be
ter gesitueerden of de on
dernemende doe-het-zelvers
de plattelands- en boerde
rijcultuur.
De laatste tien jaar is de
trek in omgekeerde richting
gegaan (de mens is een wi
spelturig wezen); het wonen
in de stad kwam weer in
trek door renovatie binnen
steden of - en dat zie je in
Breda bv. - het vervangen
HET kantoorgebouw van de Suikerunie in Breda,
ontworpen door W. Quist.
van fabrieks- door woning
bouw (waar vroeger de
Kwatta stond wordt nu ge
woond). Dat is het sociologi
sche aspect. Maar erg onvol
ledig. De hele inspraak-toe
standen, de democratisering
binnen de planning en de
architectuur, de andere dan
gezinsbouw (bv centraal
wonen) horen bij dit na-oor
logse beeld. Daarvoor is
geen aandacht.
Steriel
Het vormgevend aspect,
de architectuur zelf, krijgt
op deze tentoonstelling een
zwaarder accent. Ongetwij
feld een interessante ont
wikkeling. Het industriële
bouwen in de vijftiger jaren,
onder druk van de woning
nood, leidde tot verschra
ling. In het klankbeeld over
Breda zegt een bewoner van
de Hoge Vught: „Mijn vrien
din zegt: een steriele buurt".
Die vriendin stond niet al
leen. In het begin van de zes
tiger jaren waren er ook ar
chitecten die deze mening
waren toegedaan. Zij kwa
men met verheven jdeeën,
die meer het sociale dan het
materiële aspect benadruk
ten. Mannen als Aldo van
Eyck en Hertzberger.
Deze doorbraak heeft een
afgeleide ontwikkeling ge
kregen in wat in de zeventi
ger jaren de nieuwe truttig
heid werd genoemd. In Bre
dase termen (klankbeeld):
het verschil tussen de Hoge
Vught en de Haagse Beem
den. Maar iedere stad of
dorp in dit gewest heeft
soortgelijke ontwikkelingen
binnen zijn muren aan te
wijzen. Op deze tentoonstel
ling kun je in ieder geval le
ren dit soort ontwikkelingen
in je eigen buurt op te mer
ken.
Zinvol
De tachtiger jaren waarin
wij ons bevinden is nog te
dichtbij voor een goed in
zicht. Maar deze lijken nogal
elektrisch: een snufje van
alles wat uit voorgaande
ontwikkelingen: functiona
lisme en romantiek schou
der aan schouder. Een tijd
zonder (nog) een eigen over
tuiging. Zo kan deze exposi
tie je aan het denken zetten.
Heel zinvol. Hopelijk wak
ker makend.
Door Henk Egbers
klinkt wat opschepperig,
nr het is waar: Op het
inblik ben ik de jongste-, de
test produktieve-, de meest
Iredende- en de best verko
lde dichter van Nederland."
zegt Willem Woelwater
die meer dan zes dicht-
rndels per jaar uitgeeft, dui-
ervan verkoopt in drie
linden en ook nog eens als
rforming poet' een keer of
lin de maand optreedt. Se-
it kort heeft hij zijn woon-
ats Breda ingeruild voor de
onboot Irma aan de Oude-
ans in Amsterdam,
leven is/ telkens weer aan
nieuws beginnen// leven
lurven/ is lef hebben/ is
thten/ iedere dag weer/ te-
de domheid/ de leegheid/
onvermogen// leven is ka
naken/ je nutteloze ar
il// leven is/ weer afbre
i/wat je hebt opgebouwd/
je dreigt vast te roesten//
ffl is zoeken/ is uitprobe-
het juiste stukje vinden//
Ipast". Dat is één van de le-
swijsheden die Willem
Klwater - onder het motto
•iet van het leven' - te ber-
brengt in zijn bundel
tuw Golven', uitgegeven
w One World Poetry ('be-
'1 van het jaarlijkse poë-
festival').
„Wat mezelf opvalt aan
mijn gedichten is dat ze tegen
het zogenaamde doemdenken
zijn en tamelijk optimistisch",
zegt Willem. „Ga niet doem
denken en rondhangen/ dan
blijft geluk een ver en vaag
verlangen/ en blijf niet zitten
op je gat/ maar doe maar
wat".... Zo besluit hij zijn ge
dicht 'Deze tijd'. Wat mij op
valt: Dat zijn gedichten lite
rair - op wat uitschieters na -
niet zó sterk zijn, maar dat het-
veel meer gaat om hét verkon
digen van een alternatief leef-
gevoel in een wereld, die vast
gelopen is. Een Melkweg-at
mosfeer. In dit Amsterdamse
centrum treedt hij dan ook
vaak op.
Willem voegt de daad bij het
woord. Brak een loopbaan in
de zakenwereld af om zich te
wijden aan het schrijven. De
boekjes die ik maakte en nog
maak verkocht ik op straat, in
café's, op veerboten en in de
trein, als de conducteur uit de
buurt was. Deze zomer loop ik,
als een ijscoman, met zelfge-
kleurde gedichten in een kistje
te venten langs het strand.
Sinds twee jaar treed ik overal
in Nederland op. De laatste
tijd vaak voor meer dan 500
mensen tegelijk.
Verder heb ik een cassette
en een single gemaakt met ge
dichten en achtergrondmuziek
van zo'n 20 instrumenten. Ik
probeer verbindingen tussen
poëzie en andere kunsten te
leggen." Aldus Woelwater, die
zegt het vooral gemunt te heb
ben op begrijpelijke poëzie;
gedichten, die gewone mensen
zonder literaire opleiding
kunnen begrijpen.
Daarom schreef hij ook een
serie Anti-zelfmoord gedich
ten, waarin hij bijvoorbeeld
afstand neemt van Jotie 't
Hooft en Piet
Paalfjens.:„Ook al voel je je
kapot en stuk/ alleen met er
voor te vechten bereik je le
vensvreugde en geluk/ maak
je dromen waar/ want het
echte geluk ligt alleen daar".
Willem: „Als gedichten jon
ge mensen kunnen aanspre
ken zullen zij ook een weg af
leggen vol avonturen. Ik wil
de apathische jeugd van dit
moment wakkerschudden
voor een nieuw begin. Maar
het is momenteel voor jonge
dichters niet gemakkelijk hun
werk verspreid te krijgen. Ik
lees vrij regelmatig voor Ra
dio Stad, Radio Noord en Oost
en werkte enkele keren mee
aan een Hilversum 3-pro-
gramma. Maar als je geen
kruiwagen hebt, kun je het
verder wel vergeten".
ADVERTENTIE
Voor mijn vakantie heb ik
alles prima geregeld. Bij mijn
eigen Rabobank.
Peseta's voor mijn ver
blijf in Spanje, wat franse
francs voor de doorreis en
reischeques als reserve.
En niet te vergeten 'n
goede reisverzekering.
Bovendien past de Rabo-
bank, voor 'n kleine vergoeding,
op waardevolle spulletjes die ik
niet graag kwijt raak.
Doe daarom zoals ik en
regel alle vakantiezaken bij de
Rabobank. Altijd in de buurt,
snel aan de beurt.
DE toegangbewijzen voor het grafisch museum van
Etten-Leur worden op een oude pers van de NS ge
drukt. - FOTO HARRY KOK
MET EEN OUDERWETS oranje-wit
treinkaartje als entreebewijs komt
u een klein museum in Etten-Leur
binnen. Aan de Lage Neerstraat is
in een gerestaureerde boerderij
het 'Grafisch Historisch Museum'
gevestigd.
De oude drukkerijlucht is goed
te ruiken tussen de persen en 'het
lood'. De jongste aanwinst van het
museum is een van de persen
waarmee de Nederlandse Spoor
wegen tot voor kort de kleine kar
tonnen treinkaartjes drukte. De
treinreiziger krijgt nu een compu
ter-bon in zijn handen gestopt als
hij om een retourtje vraagt. Het
grafisch museum kocht de oude
pers uit 1921 en kreeg er twintig
duizend blanke kaartjes bij.
„De drukpers is de koningin der
aarde, wie hare scepter wil verbre
ken zal door haar verbroken wor
den. Zij alleen heeft het licht in de
duisternis voor allen ontstoken en
zal ook de nevelen welke het aard
rijk nog dekken, verdrijven".
Dit pleidooi uit 1839 voor een
grotere persvrijheid wordt in het
Etten-Leurse museum nog in grote
letters gedrukt. Hoe dit in zijn werk
gaat kunt u zelf elke eerste zondag
van de maand (en de zaterdag
daarvoor) aanschouwen. In het
grafisch museum worden tijdens
de openingsuren demonstraties
gegeven. Het museum is geopend
van 13 tot 17 uur.
WIE HEEFT ER niet eens met een
oude iets op een braakliggend ter-
reintje 'gecrost'. Inmiddels is deze
oervorm van fietscross uitgegroeid
tot een echte sport. Komende vrij
dag beginnen in Slagharen de We
reldkampioenschappen Fietscross
1983 in het ponypark van Slagha
ren. De bakermat van deze sport
staat in de Verenigde Staten. De
deelnemers komen uit heel Euro
pa, Zuid-Amerika en zelf de Phili-
pijnen. Natuurlijk zijn ook de Ame
rikanen met honderd crossers
sterk vertegenwoordigd.
Hoe serieus het fietscrossen in
Amerika is blijkt uit het feit dat
sommige 'fabrieksrijders' er een
dikbelegde boterham aan verdie
nen. Meer dan 600 deelnemers ko
men naar Slagharen. Vrijdagmor
gen beginnen de trainingen. Om
15 uur gaan de eerste manches
van start. Zaterdag en zondag fiet
sen de internationale fietscross-
vedetten door. Zondag om 16 uur
worden de finales verreden.
DRIMMELEN MAG DAN vooral
een watersportdorp zijn, sinds kort
kunnen ook mensen die liever op
het droge blijven in dit plaatsje aan
hun trekken komen. Tot en met 14
augustus vertrekt vanaf de afmeer
plaats van rederij De Zilvermeeuw
een huifkar voor een rondrit. U
kunt elke dag (behalve op maan
dag) met de kar mee tussen 11 en
18 uur. De prijs is drie gulden (kin
deren van 3 t/m 12 jaar betalen
twee gulden).
Ook vanuit Ulicoten vertrekt er
vandaag en op 4, 6, 9,11 en 13
augustus een huifkartocht. Wie
mee wil dient om 14 uur bij de kerk
te staan. De prijs voor deze tocht
van ruim anderhalf uur bedraagt
7,50 gulden (kinderen tot 10 jaar-
vijf gulden). U kunt via telefoon
nummer 04249-397 een plaatsje
op de huifkar reserveren.
WIE NA EEN dagje naar Antwer
pen gaat en de stad wil zien zon
der veel te hoeven lopen kan zich
tot en met 30 september vervoe
gen bij het Stedelijk Informatiecen
trum aan de Grote Markt. Tot en
met 30 september presenteert de
stad een video-vertoning met inte
ressante films over Antwerpen, de
haven en het verleden van de
Scheldestad.
De vertoningen zijn dagelijks te
zien om 10,11,13,14,15en 16
uur. Zit u bij de voorstelling van 16
uur in het Informatiecentrum dan
wordt u tevens getrakteerd op een
film over het leven van Hendrik
Conscience, de Vlaamse schrijver
'die zijn volk leerde lezen' Alle
voorstellingen zijn gratis toegan
kelijk.
iënt Lezen Jl JPpte II appie En De Boerang-Banaan
e bon even op. U krijgt dan
W studieprogramma in huis.
BST-020
zonder postzegel sturen naar
40,2500 XP 's-GRAVENHAGE-
BEDRIJFSTRAININGEN
!,e Wetenschappen v
41,2596 CG 's-GRAVENHAGE
uap
-piui ua^iioAv '01 'uibbj puoj 6 'ubui uba aap
-noips 9 'ueui uba jous irom. *9 'uaA
-oqsiipaa q 'uiaojq 'paoq do atyiJTS g 'jaa^s
Z 'Tao^s ;uB5fja:moB
