ONTDEK DE
Kamerlid
voorziet
oppositie
voor CDA
JUSTITB
te kunstl
te keur
ölöBEEkMlVa
Sjef
Medicijn
Kinder
tekening
New Wave
Classe Royale. Pils van grote klasse.
Merijntje
WOENSDAG 20 JUL11983
ijnimperium
Fenna
Teksten
Wandelen rond
Bouvigne
Zeeuws landschap
Parkeren in
Antwerpen
Nationale feestdag
in België
Kerken te kijk
in Utrecht
Suske en Wiske: De Gouden Ganzeveer
Lucky Luke: De Daltons In De Blizzard
Appie Happie En De Boerang-Banaan
Boes
LOSS I 'NE
OPEL
Suriname wijst
lid Nederlandse
ambassade uit
SER wil malafide
beleggers aanpakken
T3 PAGINA GIDsJ
Sjef van Schaijk, schilde
rijen. Gemeentemuseum
Helmond. Open: maandag
tot en met vrijdag 10-17 uur,
zondags 14-17 uur. Zater
dags dicht (tot 21 augustus).
Van Schaijk werd geboren
in 1901 te Ravenstein. Zijn
armoedige afkomst en
rusteloze natuur bezorgden
hem een moeilijk leven
waarin hij zich moeilijk
voor langere tijd aan 'vast
werk' kon binden. Al die ja
ren was schilderen zijn be
langrijkste bezigheid. Hij
was autodidact maar kreeg
al vrij snel contact met an
dere kunstenaars uit de om
geving van wie Hendrik
Wiegersma en Gerard Prin-
cée de bekendste zijn. Met de
laatste deelde hij een aantal
jaren een atelier en maakte
hij studiereizen door Euro
pa. In die periode maakte hij
kennis met het werk van
veel van zijn tijdgenoten
waarbij hij vooral bewonde
ring kreeg voor de Belgische
surrealisten en expressio
nisten. Teven exposeerde hij
zijn werk samen met meest
Brabantse schilders zoals
Bies, Frans en Piet Slager,
Witjens en Wiegersma.
Het merendeel van het
werk van Van Schaijk is
surrealistisch van karakter.
Meestal hebben ze een wat
wazige achtergrond met la
ge horizon, waartegen de
meest fantastische en grilli
ge figuren scherp aftekenen.
Tot ongeveer 1960 waren die
figuren scherp omlijnd,
plastisch geschilderd en
kleurrijk. Na die tijd ver
dwijnt de kleur uit zijn
werk, worden de figuren
voller en vullen ze met dik
wijls groteske vormen het
totale vlak van het schilde
rij. Zelf zegt hij dat het
kienhout uit de Peel, dat zijn
grote wortelstronken, hem
tot die grillige vormen inspi
reerden. Beter dan in natu
ralistische vormen kan hij
hierin zijn fantasie kwijt.
H. Covers, tekeningen en
gouaches, Spreekkamer art
sen praktijk Gommers, Ko
ningin Emmalaan 33, Breda
(tot eind juli).
Het komt meer voor dat
kunst functioneert in ruim
tes voor medische praktij
ken. Maar dat, zoals hier,
deze privé inzet van me
vrouw Gommers al twaalf
jaar wordt volgehouden is
nog een zeldzaamheid.
Kunst blijkt niet enkel te
werken als een kalmerende
medicijn in de wachtkamer,
maar veel patiënten leerden
reageren op wat als kunst
wordt opgehangen. Er is
verder geen galerie-preten
tie. Daarom wordt gezocht
naar werk van de betere
amateur of de semi-profes
sional.
Het werk van H. Covers,
uit Veldhoven, sluit daarbij
aan. Er zijn kwaliteiten in
huis, maar op enkele uitzon
deringen na is het niet uit
gerijpt. Materiaalverwer
king laat nogal eens te wen
sen over en er is sprake van
krampachtigheid. Deson
danks hangen er rake schet
sen in Oost Indische inkt:
één fijne tak in sepia; wat
grootbloemige composities
Werk van Sjef van Schaijk (in Helmond).
J tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
en een enkel stilleven die
een positieve vermelding
verdienen. De meest ge
slaagde stukken blijken die
waarin Covers op tijd op
hield en zich beperkte in de
middelen.
H.E.
Margriet Heijmans, illu
straties voor kinderboeken.
Boekhandel-Galerie Bobby
Bellemans, Oosterstraat 11,
Axel (eind augustus).
De enige galerie voor kin
derboekillustraties in Ne
derland laat nu wat werk
zien van de bekende Bossche
illustrator Margriet Heij
mans. Ze heeft een typisch
eigen stijl in haar beeldver
halen. Deze expositie heeft
een primeur: twee tekenin
gen voor het kinderboeken
weekgeschenk in oktober
a.s., namelijk het boekje van
Kees Fens: Meneer van Da
len en juf Schol ten. Ook vo
rig jaar maakte zij tekenin
gen voor dat geschenk. Te
vens te zien. Verder nog te
keningen, die in andere uit
gaven zijn verschenen. Ma-
griet Heijmans verstaat de
kunst op kinderlijke schaal
te denken en te tekenen zon
der kinderachtig te worden.
Heel fijn werk.
Verder zijn er keramische
beelden van Jan van Leeu
wen uit Middelburg te zien.
Zijn bekende lijven, geba
seerd op klassieke uitgangs
punten, maar met een tour
nure naar het heden. Hij
maakte er zwart-wit zeef
drukken van, die in septem
ber in een bibliofiele boek
vorm zullen verschijnen.
Ook daarvan in deze galerie
een voorproef, die veelbelo
vend is.
H.E.
Recente schilderkunst en
sculpturale evenementen
Meir 50 in Antwerpen.
Geopend: dagelijks 10-17
uur. Respectievelijk tot 4
september en 28 augustus.
Jonge Belgische New Wave
artiesten en andere jonge
kunstenaars presenteren
zich in twee tentoonstellin
gen, die representatief zijn
voor de actuele subjectieve
kunst, waarvan de verschil
lende beoefenaren toch tal
van psychologische symbo
len, zoals vissen, bomen en
torens, gemeen hebben. Ge
meen hebben zij veelal ook
de afkeer van formaliteit en
gladde schoonheid, terwijl
agressiviteit en gebruik van
afvalmateriaal de reactie
vormen op het huidige kli
maat van economische re
cessie en toenemend geweld.
Kunst moet in hun ogen zui
ver persoonlijk zijn en mag
niets te maken hebben met
maatschappelijke betrok
kenheid, die volgens hen tot
niets geleid heeft.
Een groot, felgekleurd
spektakelstuk met woeste
figuren, 'De dood van een
krijger' van Fred Bervoets,
grijpt terug naar het ex
pressionisme zoals de ro
buuste portretten van Rik
Vermeersch, die met hun
zware contouren bijna aan
de vooroorlogse somberheid
herinneren. In de barokzaal
met kroonluchters staan
drie intrigerende, houten to
temachtige beelden, die lij
ken op de beelden van Henk
Vinsch. De naam van de ma
ker staat er niet bij, net zo
min als bij de andere sculp
turen beneden. Die zijn een
amalgaam van schilder- en
beeldhouwkunst, vooral bij
Giel Clement wiens felle
landschappen met figuren
gedeeltelijk buiten het doek
treden als sculpturale uit
steeksels. Zo vliegt er vanuit
een blauw landschap een ge
le vogel de ruimte in. Aan
doenlijk zijn de kleine uit
hout, papier en afvalmate
riaal gemaakte bouwwerk
jes en speelgoedachtige
plastiekjes van Carlo Ver
biest, die de verbeelding van
de kijker aansporen. De
houten boot op ware grootte
in het midden verwijst ook
naar een reis in de fantasie.
Op de binnenplaats is een
boog uit met was omhulde
boomtakken gespannen, een
sculptuur van Eric de Smet.
Iedere vorm van documen
tatie of voorlichting ont
breekt, wat bepaald een ge
mis is.
Marjan Mes
Japanse beeldende kunst.
Galerie 56-58, Nieuwstraat
56-58, Dordrecht. Open:
woendag 14-18 uur, donder
dag 14-21 uur, vrijdag 14-18
uur, zaterdag 11-17 uur, zon
dag 14-17 uur.
De Japanners die in deze ga
lerie exposeren vertonen een
opvallende voorkeur voor
contrasten. De beeldhouw
kunst van Takashi Naraha
is van grote klasse. De gra
nieten sculpturen zijn niet
groot van afmetingen, wel
monumentaal van karakter.
Naraha werd in 1930 in To
kio geboren, leeft sinds 1975
in Zweden, en heeft een
groot aantal tentoonstellin
gen over de hele wereld ach
ter de rug.
Hij drukt in zijn werk uit
wat hij jaren geleden in zijn
lichaam dacht te voelen: he
vige maagpijnen deden hem
(ten onrechte) vermoeden
kanker te hebben. Hij begon
een serie brokken ruw ge
steente te maken als omhul
sel van uiterst strakke, geo
metrische vormen. De ruwe
brok is grof gekapt, de inge
sloten vorm is hoogglanzend
gepolijst.
Coyoko Onishi, de vrouw
in het gezelschap, exposeert
met tekeningen en schilde
rijen. Ze is in 1941 in Tokio
geboren en woont nu in
Gent. Het contrast in haar
werk is van formatieve
aard. De schilderijen zijn tot
het uiterste geabstraheerde
landschappen in pastellen.
Hierbij heeft de penseelveeg
boven de horizon een andere
richting dan daaronder. De
tekeningen in houtskool zijn
meer trefzeker dan de schil
derijen. De stemmingsvolle
licht-donker tegenstellingen
laten een poëtische indruk
achter.
Buitengewoon knap van
techniek zijn de houtsneden
van Syo Ueno, die in 1939 in
Tokio werd geboren, en daar
nog steeds leeft. Zijn werk
zit vol dynamiek, gebaseerd
op Icarus-motieven: „Ik kan
alleen maar vliegen in mijn
dromen, en dat is een heer
lijk gevoel", zegt Ueno.
„Maar in mijn prenten kan
ik dat gevoel permanent
maken".
Het werk, dat opvallend
goedkoop is, is figuratief
met een magisch-realisti-
sche inslag. Er hangt een se
rie springende, zwevende,
vliegende kinderen, waaruit
behalve een fabuleuze be
heersing van deze veelkleu-
rendruk ook zijn dualisti
sche levensvisie tot uiting
komt.
Lia Roose
BOEKENBOEKENBOE
BOEKENBOEKENBOEKENB
EN BOEKEN %C£-KZ "HBO.
BOEKENhOÉKEUBOE KEN
„De vruchten van deze aarde"
door Victor J. Banis; uitgave
De Kern Boarn. Prijs ƒ36, 50.
Wie behoort tot de lieden, die
zich week in week uit, zittend
voor het televisiescherm, ver
kneukelen aan wat de perso
nages, die in en rond de wijn
gaard Falcon Crest rondlopen,
aan intriges en conflicten we
ten op te rakelen of te verwer
ken krijgen, krijgt waar voor
zijn geld in het boek van Vic
tor J. Banis: „De vruchten van
deze aarde".
Want zo ongeveer alles wat
uit de serie Falcon Crest al be
kend is en nog zal worden op
gelepeld komt ook in dit ver
haal aan de orde, zij het dan
dat hier alles draait om de Ca-
lifornische wijngaard „French
Hills" en de mensen die het op
deze wijnmakerij al of niet
voor het zeggen hebben.
In een eerder verschenen
boek van Banis zijn de lotge
vallen van de gerenomeerde
Franse wijnboerenfamilie
Brussac tussen de jaren 1890
tot vlak na de eerste wereld
oorlog al beschreven. Dat ein
digt ermee dat Claude Brussac
met een lading van zijn beste
wijnstokken naar Amerika
vlucht om in Californië een
nieuw wijnimperium te stich
ten.
In „De vruchten van deze
aarde" staan we al direct aan
het sterfbed van „le patron",
waarna zich onontkoombaar
het verhaal ontwikkelt tot wat
de uitgever op de flap van de
roman noemt: "een magnifie
ke saga van liefde, wraak en
onstuitbare ambitie". Het is
waar, de drama's, die vooral te
doen hebben met de macht op
French Hills, zijn niet van de
lucht en wie daar nooit genoeg
van kan krijgen zal deze ro
man niet ongelezen moeten la
ten. Voor het overige wordt
men er niet wijzer van.
Sw.
en nog wat, een wereld van
geweld en toekomstige vernie
tiging, waarin de ik-figuur
een onduidelijke rol vervult.
Hij wil meevechten, maar zich
ook terugtrekken en zijn indi
viduele obsessies uitleven. „Ik
ben te lang beleefd gebleven/
discussieer als ik wil slaan/
luister als ik weg wil lopen/
obstakels in de strijd met wa
pens".
Als zelfstandige literatuur
zijn de teksten onvoldoende,
als onderdeel van de voorstel
lingen van De Afstand volde
den zij redelijk, hoewel ze toen
vaak onverstaanbaar werden
door de muziek. De „Teksten"
omvatten drie delen: „Blauw
drukken", „Duet voor stem en
man" en „Kroniek van korte
dagen".
M.M.
„Teksten van Ad van Rosma
len. Eigen uitgave, 4,00. Ver
krijgbaar bij de boekhandel.
In de vorm van een zwartge-
marmerd cahier heeft Breda-
naar Ad van Rosmalen de tek
sten gebundeld, die hij inder
tijd schreef voor de geluid-
spoëzie-groep De Afstand, in
middels opgeheven. Het is een
soort dichterlijk proza, waarin
tamelijk cryptisch de verhou
ding tussen een mannelijk ik
figuur en de wereld en maat
schappij wordt beschreven.
Dat is een wereld van de
monstranten tegen van alles
„Moeder Fenna", door Annie
Oosterbroek-Dutschun. Uitga
ve Zomer Keuning Ede.
Prijs (tot 1-11--83) f19, 90,
daarna f29, 90.
Bij de liefhebbers van streek
romans, die het boerenleven
tot onderwerp hebben, is de
schrijfster Annie Ooster
broek- Dutschun al lang geen
onbekende meer. Ze heeft im
mers al een dikke vijftig van
dit soort romans op haar
naam. Zo pas verscheen van
haar de triologie „Moeder
Fenna", waarin drie in elkaar
overlopende verhalen zijn sa
mengebracht.
In „De vreemde zoon" moet
er iets gebeuren om de proble
men te doorbreken, die het al
tien jaar kinderloos gebleven
huwelijk van een boeren echt
paar bedreigen. Vooral door
toedoen van de boerin Fenna
komt er een pleegzoon in huis.
Even schijnt de weg naar de
toekomst geëffend maar als
zich dan onverwacht toch nog
een jonge zoon meldt, wordt de
vraag wie uiteindelijk de boe-
renbedoening zal gaan over
nemen en runnen, opnieuw
actueel.
In het tweede verhaal:
„Geef mij een antwoord",
wordt de keuze voor de opvol
ging uit de doeken gedaan en
het bedrijf floreert als nooit
tevoren. Maar wie verkiest de
jonge boer naast zich op het
bedrijf de rijke, ambitieuze
dochter van een heerboer of
het meiske dat als hulp op zijn
bedrijf rondloopt.
In het derde verhaal „Moe
der Fenna", waaraan de trio
logie zijn titel ontleent, blijken
de touwtjes stevig in handen
te zijn en te blijven van moe
der Fenna. Haar vasthou
dendheid wordt tenslotte de
redding van de hofstee. Zoals
altijd in de verhalen van An
nie Oosterbroek-Dutschun
staan de eigentijdse proble
men van gezin en familie ook
in deze streekroman centraal.
Sw.
ADVERTENTIE
Wat wij vonden in een
proefschrift: "Er bestaat een
rechtstreeks verband tussen
de omzet van Classe Royale en
de lage prijs ervan". De jonge
doctor zal het ver schoppen.
*DE FRANSE tuin ken
merkt zich door de typische
symetrische vormen.
TUSSEN HET MASTBOS en de
Mark, even ten zuiden van Breda,
ligt het 17e eeuwse kasteel Bou
vigne. Het is een schitterend voor
beeld van de Hollandse Renais
sancestijl. Rondom 'Bouvigne' zijn
prachtige tuinen aangelegd, die
tot 1 oktober voor het publiek
opengesteld zijn.
De naam Bouvigne is een ver
fransing van het middeleeuwse
Branbantse woord boeverije of
bouverie, wat laag weidegebied
betekend.
Het kasteel is eigendom ge
weest van onder andere acht prin
sen van Oranje. In 1614 kwam het
in het bezit van prins Philips Wil
lem. Prins Willem V deed als laat
ste Oranje-telg in 1775 afstand van
Bouvigne.
Sinds 1973 heeft het Hoog
heemraadschap West-Brabant
haar zetel in het 17e eeuwse kas
teeltje. De tuin van Bouvigne is in
drie stijlen aangelegd. Het voorste
gedeelte is geheel aangelegd in
Franse stijl. Deze tuin kenmerkt
zich door de typisch symetrische
vormen. Loopt u verder dan komt
u een groot open grasveld. U staat
dan in de Engelse tuin. De Duitse
tuin is te bezichtigen vanaf een
slingerend pad tussen de hoge bo
men.
De tuinen van Bouvigne zijn van
maandag tot en met vrijdag tussen
9 en 16 uur geopend. De en-
treeprjs bedraagt vijftig cent (in
clusief een plattegrondje met in
formatie over het kasteel en haar
tuinen). Het kasteel zelf is niet
voor publiek toegankelijk.
DE GROTE KERK in Veere her
bergt tot en met 30 september
twee tentoonstellingen die het
Zeeuwse landschap tot onderwerp
hebben. Eententoonstelling is in
gericht door de Zeeuwse Culturele
Raad. De andere expositie is op
gezet door de Vereniging tot be
houd van natuurmonumenten in
Nederland in samenwerking met
de stichting Het Zeeuws Land
schap.
Zomerfeesten Cuijk
DE INTERNATIONALE VIER
DAAGSE van Nijmegen trekt dit
jaar door het Oostbrabantse Cuijk.
Reden voor deze gemeente om
van 21 tot en met 24 juli zomer
feesten te houden. Elke avond is
het (blaren-)bal in een feesttent
waar bekende artiesten als André
Hazes hun opwachting maken. Za
terdag staat Cuijk in het teken van
de brandweer. Vanaf 10 uurwor
den er brandweerwedstrijen ge-
houden op het Louis Jansenpleu
Op het plein staat oud brandweei
materiaal opgesteld.
„MENIG AUTOMOBILIST BREEIP
het koude zweet uit als hij opzoet
is naar een geschikte parkeer
plaats in de Antwerpse binnen
stad". Veel Westbrabanders en
Zeeuwsvlamingen zullen instem-
memd knikken bij het lezen van®
zinnetje uit de persmedeling van
de Stad Antwerpen. Om nu haar
bezoekers wat te helpen heeft hei
bestuur van de Scheldestad een
plattegrond uitgegeven waaropl)
privé- en 4 openbare parkeerplaat
sen staan aangegeven. Let wel,
het zijn parkeerplaatsen waar par-
keergeld moet betalen. De kaartis
verkrijgbaar bij de afdeling 'Infor
matie', (Grote Markt 29) en de
Dienst Toerisme (Suikerrui 19).
WIE MORGEN NAAR België gaal,
moet er rekening mee houden dat
onze zuiderburen op 21 juli hun
nationale feestdag vieren. Met na
me in Brussel zal dit te merken
zijn. In de 'hoofdstad van Europa
presenteert de Belgische strijd
macht zich aan koning en volk mal
een volledig militair défilé Aan het
defile nemen in totaal 139 voertui
gen, 29 straaljagers en 2000 mar
cherende militairen deel.
VIJF KERKEN IN de Utrechtse bin
nenstad zijn tot en met 15 septem
ber voor het publiek geopend Een
deskundige gids leidt u door de
Jacobi-, de Pieters-, de Jans-, de
Willibrordus- en de Lutherse kerk.
Op dinsdag en woensdag zijn alle
kerken in de middaguren ge
opend. Op andere dagen looplu
de kans dat een van de kerken ge
sloten is De entree is gratis, maai
in enkele kerken wordt een kleine
bijdrage aan het restauratiefonds
gevraagd. De Domkerk is in ver
band met werkzaamheden geslo
ten. De Domtoren is van dinsdag
tot en met zondag wel te beklim
men.
□m HUIF
m mn.
Hit leven Yin mijn dotntirljtmij dlla mrd. Ooh dm him
hotti en paard maj ujebruihen itolanj u h
Btdanhl molenaar, en nu.)
- naar de notarii
urm
fttj, jfeTMLJJt CftEI OOK NEL
joop jseeu uoipejs '01 '.ladoaq uba
'6 'srjqoaj sneu '8 'sppaj uotpeis qep 'i 'ja°
-aajj uba §BBjq 9 ';ad uba puea g 'q jaW3'.,
'5ROAV -g 'squij uijb z 'stqoau japnoqos d°
I
[kantoren te Breda Bet
qUD GASTEL - Kloek optrel
jen van de 16-jarige Franll
freijters uit Oud Gastel heef]
gisternacht een onbekendq
overvaller op de vlucht ge-]
Frank stapte rond 10 vool
êén 's nachts even naar buiteif
0m een compressor bij het gal
ragebedrijf van zijn vader aait
je Wildertstraat uit te zetten
In het nachtelijk duistel
jrwam hij echter een man tel
Me
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het CDA zal na I
de eerstkomende verkiezingen I
niet langer deel uitmaken van
de regering.
De kans is groot dat tegen
die tijd de PvdA en de VVD er
in slagen hun traditionele vij
andschap bij te leggen en sa
men een nieuwe regering vor
en.
Die verwachting spreekt het
CDA-Tweede Kamerlid Steef
Weijers uit in een interview
met Elseviers Magazine van
deze week. Volgens Weijers is
de verhouding tussen CDA en
VVD momenteel ronduit
slecht te noemen. „Dit is een
bloedeloze coalitie. Tussen de
twee regeringspartijen ont
breekt iets van lotsverbond-
heid", zegt het Kamerlid, die
verwacht dat nieuwe verkie
zingen voor het CDA op een
fors zetelverlies zal uitlopen.
Die terugval kan volgens
Weijers alleen nog gekeerd
worden als het CDA agressie
ver zijn eigen gezicht.
DEN HAAG - De Surinaamse
regering heeft gisteravond een
lid van de Nederlandse am
bassade in Paramaribo het
land uitgewezen.
Een woordvoerder van het
ministerie van Buitenlandse
Zaken in Den Haag heeft dat
vannacht bevestigd. Om wie
het gaat wilde hij niet zeggen.
Ook de reden van de uitwij
zing is niet bekend. De woord
voerder verwachtte vandaag
meer mededelingen te kunnen
doen.
DEN HAAG - De consumen-
ren-commissie uit de Sociaal-
Economische Raad wil op kor
re termijn een door de over
heid betaald signalerings-sys-
reem, om beleggers te waar
schuwen tegen malafide prak-
hjkcn in die sector.
Als een dergelijk experi-
jhsnt na twee jaar mislukt
blijkt te zijn, zal de regering'
jre zaak wettelijk onder een
™5R-commissie moeten bren-
|>er>. Afgezien daarvan moet
hot kabinet ook andere wette-
"Jke maatregelen nemen om
?n eind te maken aan de ma-
afide praktijken in de beleg-
s-wereld, aldus de commis-
•Op pagina 3:
Regering erg laks
Fiscus
overbelast