uw, ik
ire
jou
ome
Amerika's eerste
vrouwelijke astronaut:
„Ik ben nergens
bang voor,
hooguit dat ik
misselijk word"
UISKIL
VaNDAAG gaat Sally Ride (32) als eerste
Amerikaanse vrouw de ruimte in aan boord
van het ruimteveer Challenger. Maar hoewel de
vlucht voor haar ongetwijfeld een ingrijpende
ervaring wordt, wil ze over haar gevoelens niet
'AGINA ZEELami
veel kwijt Een verslaggeefster slaagde er
niettemin in het volgende portret van haar te
schrijven.
M T-shirts
Tennis
Zwijgen
Misselijk
-
.„I,,-,
De onge
naakbare,
zelfverze
kerde Sally
Ride, Ame
rika's eer
ste vrouw
in de
ruimte.
- FOTO DE STEM/COR.J. DE BOER
Lns, maar toch wel lief zo'nl
tafereeltje. „De hond is wel-T
licht drie maanden geleden!
loops geweest en ondanks!
pet feit dat ze nooit jongen!
heeft gehad kan komt danl
Joch een soms overvloedige!
nelkproductie op gang", zo I
luidt de uitleg. Een produc-r
lie waar het poesje Molly nul
(gratis van afhelpt maarl
|waar anders een bepaald!
hormoon uitkomst moet bie-|
den in de Parijse Dóme des
toor na hun succesvol optre-
I vandaan ook een succes, zij I
van de toeschouwers in de
huis mensen rondliepen met
pe verrassing. Het lange zoe-
ten te zijn.
pr kon met enkele honderden I
In succes. Het vertrouwen in j
end optreden een bewaakte
al zingen met jassen aan en
van verleden jaar heeft lig
gen, mag die inzenden. I
De inzendingen, kleur of I
zwart-wit, van welke groot-1
te ook, moeten uiterlijk!
woensdag 29 juni in het bezit I
zijn van Redactie De Stem r
Nieuwstraat 9, Terneuzen,
graag met vermelding F0-1
TO VAN DE MAAND. De
beste wordt gepubliceerd in
deze rubriek op zaterdag
juli. De winnaar krijgt bo
vendien een fotobon ter
waarde van 25 gulden.
HENGSTDIJK llWt
Camp. de Vogel- 10 u. Ju° 1
strijden.
GRAAUW
V.de Caluwe-14.30 u. schiet»
HULST
Koning van Engeland- 13*1 j
18.45 en 21.15 u. First bW»
13.45, 16.15 en 21.15 u. 10
night, 16). 13.45, 16.15,18 ff2
u. Tootsie, a.l. 18.45 en 21.» „1
te, 16j. 14.30,16.16 en 18.»»; gf
zonder schaamte, 18). OZw
schieting.
DE KLINGE
De Statie-15 u. schieting.
KLOOSTERZANDE
De Hoogaars-14.30 u. schim»
KOEWACHT
R.v.d. Steen- 15 u. schiet»
Molen-14.30 u. schieting.
OOSTBURG
Ledeltheater- 14 en 20 u.
blues, a.l. 16.30 u. Deense s>
in Tirol, 16).
TERNEUZEN roue
Luxor- 13.45,16 en 21.15 Jyjl
muda driehoek, 12 j. \tm
21.15 u. De lift, 16). 13.45 en
First blood, 12 j.
VLISSINGEN
Alhambra I - 14 u. Sjors J
mie en de gorila, a.l. 19 eP
Raiders of the lost ark, 12J:. B
bra 2 - 14, 19 en 21.30 u. 1"
16).
VOGELWAARDE ,M
J.v. Schayk-14.30 u. schiet»
WALSOORDEN ,u ,lin> I
A. Menheere-15 u. Gaaibe
ZUIDDORPE
De Herberg-14 u. schiet™-
Door Rosemary Lamb Wittman
HOUSTON - Op 18 juni zal
Sally Ride samen met vier
mannelijke astronauten de
cockpit betreden van het
ruimteveer Challenger,
vluchtnummer STS-7, om te
beginnen aan haar reis naar
de ruimte. Haar plaats is ach
ter gezagvoerder Robert Crip-
pen en tweede piloot Fred
Hauck. Sally Ride is boord
werktuigkundige, na de func
ties van gezagvoerder en
tweede ploot de belangrijkste
baan aan boord. Ze is niet de
eerste vrouw die de ruimte in
gaat - twee Russische astro
nauten, Valentina Tereshko-
va in juni 1963 en Svetlana
Savitskaya vorig jaar, waren
haar voor - maar met haar 32
jaar wel de eerste Ameri
kaanse vrouw.
Met een duimendik boek op haar
schoot boordevol instructies voor de
vijf computers van het ruimteveer zal
ze de controlelichtjes en schermen in
de gaten houden om ervoor te zorgen
dat er niets verkeerd gaat tijdens de
lancering en de terugkeer naar de
aarde, de twee gevaarlijkste periodes
uit de vlucht. En als er wel wat ver
keerd gaat? „Ik denk dat ik dan zal
helpen het te maken", zegt ze laco
niek.
Sally Ride is een ongewone vrouw
met grote wilskracht. Ze is 1.65 meter
lang, heeft donker, gepermanent
haar, levendige blauwe ogen en een
gespierd, mager lichaam, een gevolg
van de zes kilometer die ze dagelijks
loopt rond het Johnson Space Center
in Houston waar alle astronauten
worden opgeleid. Haar onafhanke
lijkheid is bijna ongelooflijk.
Vorig jaar trouwde ze met Steve
Hawley, eveneens een astronaut in
opleiding. De dag voor haar huwelijk
vloog Sally Ride in haar eentje uit
Houston naar Salina (Kansas) in een
vliegtuigje waarvan ze mede-eige
naar is.
De dag daarop trouwde het stel,
beiden gekleed in witte lange broek
met daarboven een vrolijk gestreept
T-shirt. De vader van de bruidegom,
Bernard Hawley, dominee van de
Eerste Presbyteriaanse Kerk in Sali
na, sloot het'huwelijk in de tuin ach
ter zijn huis.
Een paar dagen later vloog Sally
terug naar Houston, haar nieuwe
echtgenoot veilig in de riemen achter
zich. Zelfs haar moeder was daarvan
een beetje van haar stuk gebracht.
Het is een vreemd gezicht om je doch
ter zo te zien wegvliegen een paar da
gen na haar huwelijk, maar het is ty
pisch Sally", zei Joyce Ride. De moe
der van de bruidegom, Jeanne Haw
ley, zei simpelweg: „Sally is ervan
overtuigd dat er niets is dat zij niet
kan. Ze heeft ontzettend veel zelfver
trouwen en is erg onafhankelijk."
Voor verslaggevers is het erg moei
lijk om een glimp van haar op te van
gen en nog veel moeilijker om een ge
sprek met haar te houden. „Hoe vindt
u dat u de eerste vrouwelijke astro
naute bent?" vroeg Janice Rubin, fo
tografe bij een tijdschrift. „Standaar-
dantwoord nummer 3. Fantastisch",
luidde haar smalende reactie. „Vindt
u het niet moeilijk om u staande te
houden als vrouw in een mannenbe
roep", vroeg televisieverslaggeefster
Jane Pauly. „Het lijkt me dat ik die
vraag beter aan u kan stellen", luidde
het antwoord.
Toen ik haar in Houston ontmoette
halverwege de cafetaria en het astro
nautenkantoor in het Johnson Space
Center waarnaar toe ze op weg was,
vroeg ik haar: „Ik neem aan dat het
gek is u te vragen of opgewonden
bent om de ruimte in te gaan?" „Ja,
dat is gek", knikte ze en liep door.
De ouders van Sally Ride wonen
nog steeds in het bescheiden huis in
Envino, een klein stadje in Californië,
waarin Sally is opgegroeid met haar
jongere zusje Karen. Zowel haar va
der als haar moeder zijn ouderling
van de Eerste Presbyteriaanse Kerk.
Sally zelf is niet erg gelovig. Ze wordt
meer betoverd door de wetten van de
natuurkunde", zegt haar moeder.
Haar vaders fanatieke belangstelling
voor wedstrijdsport heeft Sally van
jongsafaan beïnvloed.
Toen Sally drie was, nam hij haar
al mee naar voetbal- en basketbal
wedstrijden", Vertelt haar moeder.
„Toen ze vijf was, vocht ze al met
hem om de sportpagina's van de
krant." Tot haar elfde jaar had Sally
slechts één ambitie en dat was prof-
speler worden bij de Los Angelos
Rams, een plaatselijke footballclub.
Maar daar het Amerikaanse foot
ball een mannensport is, namen va
der en dochter hun toevlucht tot ten
nis. Dale Ride betaalde voor lessen bij
de plaatselijke club en tussen haar
- t
elfde en achttiende jaar werd het le
ven van zijn dochter gedomineerd
door tennis. Ze had alleen maar man
nelijke trainers. „Ze kan beter op
schieten met mannen, altijd al zo ge
weest", luidt het commentaar van
haar moeder. En het was haar vader
die haar in de weekeinde begeleidde
naar allerlei jeugdtoernooien.
Sally's vrienden zeggen dat haar
zelfvertrouwen zich heeft ontwikkeld
aan het eind van haar tienerjaren
toen ze iedereen op de tennisbaan
versloeg. Maar ook toen al werd haar
persoonlijke stijl gekenmerkt door
understatement. „Als ze verloor, hield
ze haar lippen een tijdje grimmig op
elkaar. Als ze won, was ze in de wol
ken, maar ook dan zei ze niet veel",
zegt Joyce Ride.
Sally Ride vindt nog steeds dat
wedstrijdsport erg belangrijk is voor
de ontwikkeling van vrouwen. Ze
ontkent dat ze in haar jeugd een hal
ve jongen was. „Alle sporten zouden
normaal en aanvaardbaar moeten
zijn voor meisjes", liet ze een verslag
gever weten.
Toen ze vijftien was, won Sally een
beurs voor een exclusieve meisjes
school in Bel Air, vlakbij Beverly
Hills, waar ze zich verder in de ten
nissport kon bekwamen. Het was een
school voor de dochters van rijke
filmsterren zoals Jack Palance. Oud
leerlingen zijn onder andere Shirley
Temple en Candice Bergen. Een an
der meisje met een beurs, Susan
Oakie, die nu arts is, was Sally's beste
vriendin op die school.
„Er bestond een groot verschil tus
sen hen en ons", zei ze. „Met Kerstmis
gingen zij skiën in Zwitserland. Wij
bleven in de stad. Sally had geen be
langstelling voor de functie^van klas-
sehoofd. Ze stond bekend als erg in
telligent, maar erg koppig. Ze is nooit
erg spraakzaam geweest."
Toen ze ging studeren aan Swarth-
more College, een universiteit aan de
Oostkust, werd ze tenniskampioene
van een studenten toernooi voor de
Mid-Atlantische staten. Billy Jean
King zag haar spelen en drong er bij
haar op aan om professional te wor
den. Dat heeft ze nooit gedaan. In
plaats daarvan liet ze zich overschrij
ven naar de Stanford University in
Californië, gaf het tennissen op en
ging exacte vakken studeren. Toen ze
in de lente van 1978 afstudeerde in de
röntgen-astronomie, stond er in de
universiteitskrant een advertentie
waarin de NASA vroeg om „missies
pecialisten" voor de ruimte, een nieu
we functie. En voor het eerst werden
vrouwen aangemoedigd te sollicite
ren. De eisen omvatten een academi
sche graad, ervaring met weten
schappelijk onderzoek, een lage
bloeddruk en een goed gezichtsver
mogen.
In een vraaggesprek met een plaat
selij ke sportverslaggeefster had Sally
jaren daarvoor gezegd dat ze de eer
ste vrouwelijke astronaute wilde
worden. Toen ze de advertentie zag,
solliciteerde ze onmiddellijk. Er wa-
Het ruimteveer „Challenger" bij zijn vorige start, twee maanden geleden.
Russische vrouwen
„betraden" al eerder
de ruimte. De primeur
had, deze maand 20
jaar geleden,
Valentina Tereshkova
(links). Vorig jaar
vloog kosmonaut
wetenschapper
Svetlana Savitskaya
met de Sojoez T-7 de
ruimte in.
ren 13.000 gegadigden voor 35 plaat
sen. Onder de uitverkorenen zaten
zes vrouwen. Het totaal aantal astro
nauten bestaat momenteel uit 68 man
en er is enorm veel rivaliteit om op
een vlucht te worden ingedeeld.
Zoals Mary Cleave, een andere
vrouwelijke astronaute me vertelde:
„niemand is hier èrg ontspannen. Ga
je naar een vergadering, welke ver
gadering dan ook, dan is iedereen,
maar dan ook iedereen ontzettend
goed voorbereid.
Om in het trainingsprogramma te
worden opgenomen voor een ruimte-
vlucht kan vijf tot veertien jaar du
ren. Astronauten die missiespecialis
ten zijn, moeten hoewel ze het ruim
tevaartuig niet hoeven te besturen,
toch hun vliegbrevet halen, leren pa
rachutespringen en oefenen in ruim
tes zonder zwaartekracht. Dat laatste
Wordt meestal gedaan in KC-135-
transportvliegtuigen.
Er is een groot verschil tussen pi
lootastronauten en missiespecialis
ten. Alle vrouwelijke astronauten en
vele mannen zijn missiespecialisten.
Pilootastronauten zorgen voor de fei
telijke besturing van het ruimteveer.
Missiespecialisten zijn ingenieurs,
wetenschappers, doktoren, enz., die
aan boord en in de ruimte experi
menten uitvoeren. Maar er zijn nog
andere dingen die zwaar wegen bij de
NASA. Zo moeten astronauten het
hoofd koel kunnen houden in een cri
sis, zo min mogelijk emotie tonen, niet
bereid zijn over hun eigen leven te
praten, met name niet met de pers, en
goed kunnen opschieten met de jon
gens.
Sally Ride voldoet aan al die voor
waarden. „Niemand weet wat Sally
denkt over wat dan ook", zegt haar
zusje Karen. Er zijn misschien maar
twee dingen uit Sally's leven waar
mee gewone stervelingen zich kun
nen identificeren. Haar zusje had
haar gevraagd peettante te worden
van haar zoontje Whitney. „Toen ik
haar de baby aanreikte bij de doop,
trok er een vlaag van pure paniek
over haar gezicht", zegt Karen, „ze
vond het doodeng. Het was de eerste
keer dat ze een baby in haar armen
had".
En tegen een goede vriend bij de
NASA heeft Sally verteld waar ze het
meest bang voor is tijdens de vlucht.
Ze is niet bang dat het ruimteveer zal
ontploffen of dat ze voor eeuwig
rondjes rondjes zal blijven draaien in
de ruimte. Ze is bang dat ze misselijk
wordt aan boord. „Ik mag niet misse
lijk worden", zegt ze, „dat mag niet
gebeuren". Daar vijftig procent van
alle astronauten misselijk wordt door
de gewichtloosheid in de ruimte, zou
het niet vreemd zijn als het ook haar
overkwam. Maar ze is waarschijnlijk
bang dat ze daarmee te veel van zich
zelf bloot zpu geven.
Copyright The Guardian/De Stem
