RICHTLIJN MINISTER RUDING PAPIER HIER Werken over 5 jaar alle ambtenaren 10% minder? FNVKabinet moet fors investeren in de toekomst Van Leijenhorst: Leerplicht op 5-jarige leeftijd „WIR-premies hebben meer mensen werkloos gemaakt" 'Eenmalige uitkering uit btw-verhoging' DE STEM COMMENTAAR De harde hand HET ONDERWIJS ALS TREKPAARD VOOR DE OVERHEID PAGINA 2 PAGINA 3 psdonkse nee ïgeld BINNENLAND personeel Demka bezet directiekamer Reizigersvervoer VS loopt terug j Van der Stee president- 1 commissaris bij Bruynzeel DEN HAAG - De Fiscale Inlichtingen- en Op sporingsdienst FIOD moet voorgenomen on derzoek bij banken melden aan een ambtelijke werkgroep. Geen cassatie tegen vonnis Albert Talens De Koning wil wil meer geld van Europa Rectificatie Brokx kondigt einde van woningnood aan I )e^e|Hd WETSONTWERP MIDDENSCHOOL STUK NADERBIJ Mes in milieu wetgeving Procedure Gemeenten zelf moeten openbaar vervoer regelen handige zet T5 krUDAG 3 JUN11983 T22 bij niet-officiële BOURBON (15), prins irias, en zoon van se koning JU AN CAR- oningin SOFIA, trad voor de allereer- n zijn leven in het id op als vertegen- r van zijn vader, ge troonopvolger in Colombia de heden bij ter her van het 450-jarige van de stad Carta- 'ndias. Hij werd bij ■eerste officiële op- n het buitenland n door de Spaanse 'EUPE GONZALEZ. De- t momenteel een bezoek aan Mid- rika. RASSIMOV, Sowjet- Ieur in Oost-Ber in zijn post onthe- xirzitter geworden staatscomité voor ids toerisme (In- De 71-jarige \ov ivas sinds 1975 leur in de DDR, na functie van 1962 \e hebben vervuld. de een belangrijke totstandkomning i ermogendhedeno- imst over Berlijn <i 1971. te reactie naar aan- /an het artikel over isdonkse dominee op Enige tijd terug (20 st de scriba van de pde Kerkeraad we- iemand die met de ,n aanraking komt, in de krant terug- fgezien van het feit dit nog maar zeer juist is, haalt de >erster van de Her- Gemeente publieke aangelegenheden geen oordeel vellen mands privé-leven, an dat ik de onbe- iheid van mevrouw zou overnemen om le krant te doen. De ade Kerkeraad gaat ïog verder en gaat itective spelen. Daar jrlijk een bepaalde rsmentaliteit voor i blijkbaar heeft het de kerkeraadsleden ontbroken, j bel woorden in deze van toepassing zijn, het wel deze: „Wie zonde is, werpe de teen". Die (twijfel eer laat ik graag leden van de kerke- n de Hervormde Ge in Raams- eer). Overigens zie het belang of de vaarde in van derge- mte-artikelen! 5 Peuter, er 157a, onksveer. en vaak met zijn visie en. er Schalie stak in de- vorig jaar voor het als VMHP-voorman ver uit. Samen met de het CNV tekende hij i inkomensontwikke- dwars tegen de poli- i de regering en de aeid van het parle- ;ing. En hij riskeerde botsing met zijn ach- lie hij meer wilde la veren. Maar z'n ach- likte het, omdat men dat de politiek de bij- inkomensplannen zou overnemen. lurier neemt het roer irier is meer dan Van die gepokt en gema- de vakbeweging. HÜ man die begin vorig 100 procent-zieken- cering in de metaalin- oor de andere bonden ïlde. Wat die kwestie er binnenkort voor voorzitter van een ale weer werk aan de amdat de politiek op- lannen heeft om het ld te verlagen. dan Van der Schalie ier op het kleine vak- paraat moeten terug- Maar of Laurier de etel, die de VMHP is, de baas kan staat zien. Laurier, die een 5 heeft te gaan, moet meer als een tussen- rden gezien. Want een staat al te dringen: Van der Schalie aan- eind-dertiger Muller. rakbondsapparaat. Bank-onderzoek vooraf melden l'TRECHT - Personeel van de „et sluiting bedreigde Utrechtse staalfabriek Demka (onderdeel van Hoogovens) heeft donderdag de directie kamer bezet. Volgens de OR van Demka I js de directie al bezig met de afbouw van het bedrijf door reparaties meer te laten I uitvoeren waardoor een ver dere produktie niet meer mo gelijk is. Hoogovens heeft nog steeds geen definitief besluit geno men tot sluiting, waardoor de Demka-directie geen enkel recht heeft om daar maar al I vanuit te gaan, aldus de OR. De OR wil van de directie I gegevens boven tafel hebben over de gang van zaken bij het bedrijf en hij heeft een kort ing aangespannen tegen I Demka dat op 8 juni dient voor iepresident van de rechtbank inütrecht. UTRECHT - De NS maken zich zorgen over de sterk afne mende groei in het reizigers- verkeer, blijkt uit het jaarver- over 1982. Dat vervoer I groeide het vorig jaar nog wel, met 1,6 procent, maar in 1981 uas die groei nog 3,6 procent en in 1980 zelfs 4,7 procent. De overheid kan de spoor- I wegen op verschillende ma- I sieren tegemoet komen. Zo vindt de directie dat bij het "aken van nieuwbouwplan- nen rekening gehouden moet I worden met het bestaande I spoorwegnet. Nieuwe wijken inde buurt van bestaande sta- s of met goede verbindin- I gen daar naar toe kunnen voor I ie NS gunstig uitpakken. Van een onzer verslaggevers I BERGEN OP ZOOM - Oud minister Van der Stee (land bouw, financiën) is benoemd tot president-commissaris van drie voormalige Bruynzeel- werkmaatschappijen, waar van de aandelen voor 75 pro tent zijn overgegaan in han den van Ridderveer BV en I Ammersveer BV. De officiële overdracht van de Bruynzeelwerkmaatschap- pijen (Keukens en Kasten, In- 'ersysteem en Multipanel) vindt maandag 13 juni plaats. Die werkgroep onderzoekt of de maatregelen het vertrouwen in het bankwezen niet onevenredig scha den danwel de uitvoering van de belastingwetgeving schaden. Van onze pari. redactie LEIDEN - De ruim 7 miljard die de overheid jaarlijks aan bedrijven geeft om extra in vesteringen uit te lokken wor den vaak gebruikt ter verlich ting van financiële problemen en voor investeringen in ma chines ter vervanging van menskracht. De steun heeft weinig posi tief effect op de werkgelegen heid. Feitelijk hebben de maatregelen eerder meer mensen werkloos gemaakt. De nu vijf jaar werkende Wet In vesteringsrekening dient een ander doel dan bij de invoe ring werd beoogd. Dit stelt mr. Willem Ver- meend, publicist en en pen ningmeester van de PvdA, in zijn proefschrift over de effec ten van steun en belastingaf trekmogelijkheden op het in vesteringsgedrag van bedrij ven. Volgens Vermeend heeft de bijzondere regionale toeslag van de WIR bij de betreffende gemeenten in het Noorden en in Limburg nauwelijks in vloed gehad als lokmiddel voor nieuwe bedrijven. Som mige gemeenten verbazen zich er over dat ze door Den Haag zijn aangewezen voor extra steun, daar ze geen industrie terrein hebben of het bestem mingsplan uitbreiding of ves tiging van bedrijven in de weg staat. Vermeend stelt voor alle steun- en stimuleringsmaat regelen in een eenvoudig sys teem onder te brengen. Deze nieuwe procedureregel geldt niet alleen voor de FIOD, MAASTRICHT - De Maas trichtse officier van justitie mr J.H.M. Nabben heeft beslo ten geen beroep in cassatie in te stellen tegen het vonnis van de bijzondere strafkamer van de rechtbank in Maastricht inzake de 63-jarige voormali ge kampoudste Albert Talens. Talens werd 20 mei door de bijzondere strafkamer vrijge sproken van misdaden tegen de mensheid. Hij zou deze mis daden in het werkkamp Kauf- beuren, ressorterend onder het concentratiekamp Dachau, hebben begaan. De mogelijkheid tot cassatie wordt volgens de officier uit gesloten door een bepaling in het wetboek van strafrecht, die luidt dat tegen een vrij spraak van een verdachte geen beroep is cassatie is toe gelaten. LUXEMBURG - Minister De Koning van sociale zaken neemt geen genoegen meer mee dat Nederland jaarlijks zo weinig uit het Europees So ciaal Fonds krijgt. Dat fonds moet zich op de Europese arbeidsmarkt rich ten en rekening houden met de omvang en de duur van de werkloosheid in de EG-lidsta- ten, aldus De Koning donder dag in Luxemburg. Helaas heeft Nederland nu (samen met Ierland) het groot ste aantal werklozen in Euro pa. Bij de uitkeringen uit het fonds moet daar rekening mee gehouden worden, aldus De Koning. Gerard de Lange HET wasautomaten- en koel- kastendetailhandelsbedrij f Gerard de Lange bv, dat na een faillissement eind vorig jaar, in afgeslankte vorm werd voortgezet, moet defini tief de poorten sluiten. Het be drijf heeft 35 vestigingen. Voor de 104 personeelsleden zal ont slag moeten worden aange vraagd. I "SA-LIJSTTREKKER mr. A. A: M. van Agt had het er vorig jaar I Wier al over: 'met harde hand' zou de fractie tot een eenheid I ftorden gesmeed. Voor afvalligen zou geen plaats meer zijn en l&iendraads stemmen - erkende gravamen (voorbehouden) I daargelaten - zou verleden tijd zijn. Geen herhaling dus van het loyalisme dat Van Agt I zo vaak be- dreigde. De realiteit pakte anders uit: na het eerste kabinetsoptreden "0ri9 jaar, bij een stemming over wederzijdse bevriezing van [™nwapens in Oost en West, waren de afvalligen bij het CDA zelfs op de vingers van twee handen niet meer te tellen. Het debat over de Voorjaarsnota geldt traditioneel als een tus senstand en weer was het CDA verdeeld: Scholten en Dijkman siemden met de oppositie mee over het volkshuisvestingsbeleid, I bieren (met Faber en Buikema) veroordeelden ze de steun van I 'et CDA aan de kabinetsplannen voor een 2 %-korting op de so rtie uitkeringen per 1 oktober. I Maar het ergste was dat Scholten en Dijkman hun ideeën over I-e volgens hen noodzakelijke koerscorrecties van het CDA 1 -ere keer via de media aan de partijtop richtten - ongeveer zo- I =s Van Agt vroeger bij voorkeur belangwekkende politieke uit- I spraken vanuit het buitenland deed. 1 Over en weer zijn zo de verwijten steeds harder geworden: I «tolten en zeker Dijkman overschreeuwden zich in de publici- I 'ei,j De Vries en Bukman reageerden daar tamelijk overspannen I D'oen ze zaterdag in Hilversum de Partijraad toespraken. I aHet voorlopige slot van het verhaal volgde woensdagavond =a]i een verklaring namens de fractie, waarin weliswaar meerde- =teden tot de orde werden geroepen, maar waarvan er maar *Wet name werd genoemd: Dijkman. De Vries beklemtoonde dan wel niet de indruk te hebben willen Ism "dat er één zwart schaaP is en de rest b|ank". hnaar die I dere zwarte of minstens gevlekte schapen weigerde hij ook na I f!?aa'de aandrang bij naam te noemen. I Ul)kman - het enige echte zwarte schaap dus - heeft nu een jw weken om over zijn politieke toekomst na te denken, maar I d kudde als geheel zou er zeer onverstandig aan doen dat ant- I oord lijdelijk at te wachten. Ook na het eventuele vertrek van Vnan blijft er geen hechte en daadkrachtige fractie over. I y CDA zal daarom meer moeten doen dan alleen maar met Iharde hand een soort surrogaat-eenheid bewerken. Het zou Inbeeld meer aandacht kunnen schenken aan de achterlig- I «ide beweegredenen van Scholten, Dijkman, Aantjes en ande- I dissidenten die straks (Zuid Afrika, kernwapens) ook zullen lis |®ren de fractiemeerderheid te volgen. Gebeurt dat niet, dan I «kt De Vries het de WD wel erg gemakkelijk. maar voor alle ambtenaren van financiën in hun relatie tot banken. Dat staat in een richtlijn van minister Ruding. De werkgroep, die in een zo vroeg mogelijk stadium moet worden ingeschakeld, bestaat uit ambtenaren van de direc ties algemene fiscale politiek, algemene fiscale zaken en bin nenlands geldwezen. Mocht de werkgroep het niet eens wor den tijdens het onderzoek, dan moeten de betrokken direc- teur(en)-generaal en de the saurier-generaal een oordeel geven. Bestaat ook daar geen eenstemmingheid, dan hakt de minister de knoop door. Zo lang er geen besluit genomen is, wordt de voorgenomen maatregel niet verder voorbe reid of uitgevoerd. Bovendien mag de voorlich ting aan de media over onder zoeken bij het bankwezen pas geschieden na toestemming van de betrokken directeu- ren(en)-generaal en de the saurier-generaal, zo laat Ru- ding in zijn richtlijn weten. NA het succes van de glasbak is de gemeente Amsterdam begonnen met het plaatsen van papierbakken. Vijfentwintig zijn er bij wijze van proef geplaatst. Hopelijk vinden ouderen het even leuk hun oude kranten en reclamedrukwerk in de bak te duwen als de kinderen op deze foto. - F0T0 ANP IN het verhaal „Ouderlingen schaduwden hun dominee we kenlang" meldden wij gisteren dat tot de speurders naar de gangen van de dominee het CD A-raadslid F. Pruijssers behoorde. Dat is niet juist. De heer Pruijssers is wel lid van de Hervormde Gemeente, maar geen ouderling, en was op geen enkele wijze betrok ken bij de klacht tegen de do minee, in tegenstelling tot zijn plaats- en naamgenoot A. Pruijssers. DEN HAAG - Het tijdstip waarop er in Nederland vol doende woningen zijn is nabij. Dat zei staatssecretaris Brokx (volkshuisvesting) don derdag op de jaarlijkse bijeen komst van de Neprom, vereni ging van projectontwikke laars. Brokx verklaarde niet waarom hij denkt dat het ein de van de woningnood in zicht is. Wel kondigde hij onder enig voorbehoud aan dat hij over ruim een jaar zal aangeven hoeveel woningen de gemeen ten in de jaren '86 en '87 zullen mogen bouwen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Merijn is op vakantie Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - De FNV wil dat de vele duizenden deelnemers aan de manifestatie tegen de werkloosheid op 11 juni in Utrecht het kabinet en de werkgevers duidelijk maken dat er een ander beleid moet worden gevoerd. De FNV stelt daarom een beleid voor dat de bedrijvig heid meer stimuleert, arbeids tijdverkorting wordt uitge breid en dat iedereen daaraan naar draagkracht zijn bijdra ge geeft. De FNV vraagt van het ka binet een beleid dat arbeids tijdsverkorting beter mogelijk maakt. Daarom is er volgens FNV-voorzitter Wim Kok geen ruimte voor verhoging van premie- en belastingdruk en moet het kabinet meer doen om de bestaande werkgele genheid te behouden en uit te breiden. De FNV is fel tegen de verlaging van het mini mumloon en de sociale uitke ringen per 1 oktober. De bezuinigingsplannen van staatssecretaris De Graaf (so ciale zaken en werkgelegen heid) op de sociale zekerheid gaan veel te ver. Op een on aanvaardbare wijze wordt met de botte bijl gehakt in de essentie van de sociale zeker heid, meent de FNV. Tegenover het kabinetsbe leid stelt de FNV een stimule ringsprogramma van 4 mil jard in 1984 voor. Een deel daarvan kan worden gevon den in een ander gebruik van de globale lastenverlichting voor het bedrijfsleven of van WIR-subsidies. 1,5 miljard van dat pro gramma moet worden ge bruikt voor woningbouw en woningverbetering, en een evengroot bedrag voor gericht industriebeleid, 500 miljoen moet worden ingezet voor we gen, spoorwegen, rioleringen en alternatieve energieprojec ten. Volgens Kok is zo'n aanpak de beste bijdrage aan het ver minderen van het financie ringstekort van de overheid. ZEIST - Minister Deetman kan snel met een wetsontwerp komen voor invoering van de driejarige middenschool, een gelijkwaardig spoor naast het bestaande voortgezet onder wijs. Het overleg in de centrale werkgroep over de ministerië le nota 'Verder na de basis school' biedt voldoende aan knopingspunten voor deze ontwikkeling. Dit hebben de niet-ambte- lijke delegaties, met uitzonde ring van de onderwijsorgani satie 'O 3' donderdag ver klaard. Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - Met onverwachte hardnekkigheid heeft staatsse cretaris Van Leijenhorst (onderwijs) gisteren in de Kamer vast gehouden aan het invoering van de leerplicht op vijfjarige leef tijd. In de kamer bestaat hierover grote terughoudendheid. De staatssecretaris zei dar er een onaanvaardbare kloof in de ontwikkeling van het kind ontstaat indien de leer plicht niet van zes naar vijf DEN HAAG - Het ministerie van financiën bestudeert de moge lijkheid de eenmalige uitkering aan de 'echte minima' (de huis houdens die van één minimuminkomen moeten leven) dit jaar te financieren met een verhoging van de btw. Een nieuwe financieringsbron voor de eenmalige uitkering, die 225 miljoen gulden kost, moet worden gezocht nu het plan van het kabinet om de maatregel te betalen uit een extra belas ting voor echtparen waarvan zowel de man als de vrouw werkt, na kritiek uit de Tweede Kamer in ieder geval tot 1 januari in de ijskast is gezet. Een verhoging van het lage btw-tarief van 4 naar 5 procent zou op jaarbasis 500 miljoen gulden opleveren, een verhoging van het 18-procentstarief tot 19 procent brengt 1300 miljoen per jaar op. jaar wordt verlaagd. „Het we zen van de samensmelting van kleuter- en lager school wordt miskend als die verlaging niet doorgaat". Juist op deze vroege leeftijd zijn de 'schoolervaringen' van het kind naast de 'thuiserva- ringen' belangrijk, zei Van Leijenhorst, die in dat ver band repte van een gezinsaan- vullende betekenis van de school. De staatssecretaris wees er bovendien op, dat in zijn voorstellen de ouders de mogelijkheid wordt geboden hun kind ook op vijfjarige leeftijd de helft van de school tijd thuis te laten. Volgens de Kamer loopt het allemaal zo'n vaart niet. Mo menteel gaat al 98 procent van alle vijfjarigen naar de kleu terschool en een wettelijke verplichting is daarom over bodig, aldus de overgrote meerderheid. Vervolg van pagina 1 Andere voorstellen van Win- semius en Van Aardenne om de milieu- en RO-wetgeving te stroomlijnen zijn: meer modelvoorschriften, zodat gemeenten en bedrijven beter weten waar ze aan toe zijn en bedrijven sneller kun nen investeren; vervuilingsnormen per in dustrieterrein in plaats van per bedrijf, waarmee binnen kort al zal worden geëxperi menteerd; invoering op termijn van een integrale milieuvergun ning, zodat bedrijven niet bij verschillende instanties hoe ven aan te kloppen; invoering van een basisver gunning, waarmee een com plex bedrijf al kan gaan draaien voordat de detaileisen zijn ingevuld; verkorte procedures voor inspraak en beroep; beperking van het aantal verplichte adviezen voor ver gunningverlening schrappen van de bouwver gunning voor garages, kleine loodsen en schuurtjes, in plaats daarvan een meldings plicht; beperking van het aantal activiteiten dat vooraf aan Milieu Effect Rapportage moet worden onderworpen. Tenslotte willen Winsemius en Van Aardenne een poging doen het aantal beroepszaken bij de Raad van State dras tisch te beperken door een for se verhoging van de griffie rechten. Voor Kroonberoepen wordt een apart griffierecht ingevoerd, voor beroepen te gen overheidsbeslissingen bij de AROB-rechter wordt het tarief van 85.verdubbeld of verdrievoudigd. Maandag 13 juni nemen Winsemius en Van Aardenne hun plannen door met verte genwoordigers van lagere overheden, bedrijfsleven en milieubeweging. De kabinets voorstellen zouden vervolgens nog deze maand door de Ka mer moeten. Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - Gemeenten met een eigen openbaar vervoer bedrijf moeten voortaan zelf het stedelijk vervoer regelen. Over enkele jaren krijgen die gemeenten dan ook elk jaar een vast bedrag van het ministerie van verkeer en wa terstaat. De tarieven van het openbaar vervoer mogen niet door de gemeentebesturen vastgesteld worden. Dat heeft minister Smit donderdag laten weten. Vol gens haar moet het departe ment zich momenteel nog te veel bezighouden met de de tails van het openbaar vervoer en is het beter om het afstoten van Rijkstaken (deregulering) ook bij het openbaar vervoer door te voeren. Het plan van de minister, die vermoedelijk begin 1986 werkelijkheid wor den, is volgens haar 'zeer ze ker' geen bezuinigingsmaatre gel. Door Herman Mertens NOG GEEN jaar geleden liepen onderwijzers en lera ren massaal te hoop tegen een aangekondigde salaris korting van 1,65 procent. Een van de meest gehoorde ar gumenten van de onderwijs bonden was toen, dat de leerkrachten niet als aparte groep behandeld dienden te worden. Als er al sprake zou moeten zijn van inleveren, dan de pijn verdelen over alle ambtenaren. Deze week hebben de on derwijsorganisaties zelf, al thans de besturen, de eis van gelijke behandeling laten vallen. Ze zijn bereid een aanzienlijk salarisoffer te brengen, op voorwaarde dat minister Deetman daar nieuwe banen mee 'koopt' in het onderwijs. Er moet in die korte tijd wel heel wat zijn gebeurd dat de bonden zelf om een aparte behandeling vragen en nog wel in de vorm van het aanbieden van een loon- offer. De ontwikkelingen in het onderwijs, waar de werk loosheid shcrikbarende vor men dreigt aan te nemen, hebben ABOP, KOV en PCO in maart van dit jaar tot het inzicht gebracht, dat er actie ondernomen moest worden. Er zitten op dit moment bij na 35.000 onderwijzers en le raren thuis zonder een baan. Alleen al door de terugloop van het aantal leerlingen (die klap gaat nu het voort gezet onderwijs treffen) zul len de komende tien jaar nog eens 30.000 leerkrachten hun lessenaar definitief moeten dichtklappen, verwacht mi nister Deetman. Tel daarbij op het verlies aan werkgele genheid dat ontstaat als ge volg van bezuinigingen, dan doemt het spookbeeld op van 100.000 werkloze leerkrach ten. Een zo omvangrijke groep (veel eenvormiger van sa menstelling dan de bouw- werklozen) zal niet stilzwij gend de vanzelfsprekend heid aanvaarden waarmee ex-collega's aanspraak kun nen maken op een zeer rede lijk betaalde, volledig baan. De veelbezongen solidariteit tussen werkenden en niet werkenden zou volledig on dermijnd worden door een vakorganisatie die haar le den zo massaal naar het ar beidsbureau laat sturen, zonder een ander alternatief te bieden dan het heffen van een machteloze vuist. Van daar, dat de organisaties in het onderwijs beseffen, dat de belangen van de werklo zen ook de belangen van de werkenden raken. De indruk moet overigens worden weggenomen, dat het banenplan alleen inge geven zou zijn door vak bondsstrategie. Zonder een flinke portie medeleven met ontslagen collega's zou het nooit zijn geboren. De voor stellen vanuit de achterban, op afdelingsvergaderingen van alle bonden werd de roep om 'eerlijk delen' steeds luider. Eén dag voordat de drie vakorganisaties met hun voorstellen naar buiten kwamen, gaf minister Deet man een soortgelijk plan aan de openbaarheid prijs. Een handige zet van de be windsman, die al enkele we ken geleden Tucht' had ge kregen van het overleg over arbeidstijdverkorting dat de bonden voerden. Op het mi nisterie wordt hierover al bijna een jaar lang gedacht. Maar het moment van pu blicatie en de manier waar op (een haastig aan elkaar geniete stapel stencils die plotseling uit de lucht kwam vallen, zonder een begelei dende persconferentie) was zo toevallig, dat de conlusie van de bonden voor de hand ligt: Deetman wil in deze 'baanbrekende' ontwikke ling het initiatief in handen houden. Want als het even meezit gaat 'onderwijs' pioniers werk verrichten in de we reld van de ambtenaren, die het liefst geen eigen onder handelingen met de over heid over hun salaris en rechtspositie wensen, maar de trend in het bedrijfsleven willen volgen. Die volgposi- tie is wel al enkele malen aangetast, maar als het voorbeeld van de onderwij zers en leraren een inktvlek werking krijgt binnen de ambtenarenwereld gaan de ambtenaren een positie krij gen die volkomen losstaat van de werknemers in het bedrijfsleven. Dat onderwijs die voor trekkersrol gaat vervullen betwijfelt eigenlijk niemand in politiek Den Haag, al zal Deetman het spel uiterst nauwkeurig moeten spelen, willen de onderhandelingen niet stuklopen. Voetangels en klemmen zitten er genoeg in. In hun opzet wijken de ministeriële plannen nau welijks af van die van de bonden: kleuterleidsters en onderwijzers krijgen eens per drie weken één keer 's ochtends en twee maal 's middags vrij, een leraar krijgt een normbetrekking van 26 in plaats van 29 uur. Een arbeidstijdverkorting (ATV) van 10,3 procent. Vor mingswerkers en medewer kers van begeleidingsdien sten gaan terug van een 40- urige naar een 36-urige werkweek. De operatie le vert ongeveer 18. 000 volledi ge banen (en gemeten naar het huidige percentage deel tijdwerkers ruim 20.000 ar beidsplaatsen) op. Ook daar over is geen verschil van mening. Maar de bonden gaan ver der. Zij gaan ervan uit, dat de overheid geld spaart doordat het uitgekeerde be drag aan ww-uitkeringen en wachtgelden vermindert. Verrekend met de vermin derde belastingopbrengst (doordat korter werken ook minder belastingbetalen in houdt) houdt Deetman nog altijd bijna een half miljard over en dat geld moet hij ge bruiken om aangekondigde bezuinigingen ongedaan te maken, aldus de vakorgani saties. Daardoor kunnen nog eens ruim 14.000 onderwijs krachten aan de slag kun nen blijven. Voor het terugsluizen van uitgespaarde uitkeringen naar het onderwijs heeft mi nister Deetman dit jaar voor het eerst toestemming ge kregen van financiën. Maar het gaat hier over een tijde lijke onderneming: na een jaar moeten de leerkrachten die op deze wijze nog kun nen blijven werken toch naar huis. Over een blijven de aanwending van de uit keringen ligt een veto van minister Ruding. Hij houdt het erop, dat op die manier geen bezuinigingen mogen worden ingevuld. Toch zal het kabinet enige soepelheid moeten betrach ten in deze kwestie willen de onderhandelingen over de arbeidstijdverkorting (de eerste prioriteit van de rege ring) enige kans op slagen hebben. De vraag hoeveel salaris ingeleverd moet worden en hoe een al te grote knik in de pensioenen moet worden op gevangen is dan nog niet be antwoord. Tien procent bru to is lang geen tien procent netto omdat de 'kop' eraf is en de fiscus over het hoogste loonbestanddeel het meeste opeist. En als behalve (een deel van) de uitkeringen ook de honderden miljoen mo gen worden aangewend die straks uit de salarisher structurering 'opborrelen' dan zal ook het brutopercen- tage al flink beneden de tien procent liggen. Hoewel de afzonderlijke bonden niet allemaal even happig zijn op het inleveren van loon, lijken de belde plannen tal van aankno pingspunten te bieden voor de onderhandelingen in sep tember. Uit de vakbonden klinkt terecht de opmerking, dat „wij ver onze nek heb ben uitgestoken en dat het kabinet deze kans niet mag laten schieten." Maar eerst nog moeten de besturen de eigen leden ach ter zich zien te krijgen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 3