Stormschade valt mee
Bomen en caravans
voornaamste
slachtoffers
TUIMELAAR WOEI
NAAR ZIERIKZEE
4 weken
op I 1
Is energieruil
met België
al beklonken?
4 in 1 krant
ISTEM
DE STEM
'Beleid rond de
Oosterschelde
moet in één hand'
erikanen
)or de
DE STEM
Commissie: Als nieuwbouw niet
ZATERDAG
14 ME11983
T18 PAGINA ZEELAND 1
behandicapten-
Irganisaties
[erken samen
Forse boetes
geëist voor
visfraude
_E,
Anti-kernenergiebetoging in Antwerpen
trekt veel belangstelling uit Nederland
Bestuurslichamen ondertekenen
intentieverklaring
T44
dien kozen zij partij tussen de
ende landen, hetgeen leidde
;e en langdurige onderlinge
;n die zij in Amerika onver
den voortzetten, overigens.
Amerika waren zij voorals
iet, want toen de Engelse ko-
ius I aan het begin van de ze-
eeuw eindelijk vrede met
had gesloten, transporteerde
ïarde Laaglanders naar het
lster (Noord-Ierland). Hon-
ïden van deze Presbyteriaan-
nten moesten daar een tegen-
nen tegen de katholieke Ierse
die in opstand kwam tegen de
/esheersing. De militante do-
Paisley is een van hun naza-
mjkheid
begin van de achttiende eeuw
ïw in Ierland gewoond te heb-
n de protestante 'Ulstermen'
3cotch-Irish' later in Amerika
md werden) de Engelse over-
eu, en vertrokken en masse
rika, „en ze droegen met zich
astberaden Calvinisme, demo-
aanleg, een felle haat tegen
tegen aristocratie en tegen het
lolicisme", schrijft professor
Moore in zijn boek „The Fron-
nd als zij waren in de verte-
gende democratie van de
irk', in de wildernis terugge-
hun eigen vindingrijkheid en
ïamen zij het voortouw bij de
Lng van dat mensentype dat in
en het zakenleven uiteinde-
merikaanse type zou worden",
rrods, McAfees, Calloways,
ryans, Logans, Floyds en Ken-
•mden over de Amerikaanse
uit en wisten dat overal de ge-
arden. De Indianen hadden al
ie gaten dat zij niet langer te
Iden met vreedzame Quakers,
ens vanuit Pennsylvania kwa-
?n, of met bonthandelaren die
zochten dan het in Europa zeer
oeverbont. En ook niet met je-
lie hun zieltjes probeerden te
Nee, deze nieuwe mensen kwa-
hun het land af te nemen en er
i, het wild te doden en de bossen
ronder dat de Indianen felle te-
boden. Constant moesten de
ide kolonisten in hun pas ge-
aderzettingen op hun hoede zijn
igende Indiaanse aanvallen. Al-
sten zij bij wijze van spreken
oog open slapen, het geweer bin-
Ibereik.
niet alleen voor de wanhopig
le Indianen, ook voor elkaar was
ijken geblazen. In het wetteloze
asten was het land van niemand,
gewoon het beste stuk wat je
kon in bezit en je ging erop zit-
AS ligt dichter bij El
r dan bij
.ussetts", hield
it Reagan onlangs
aans gehoor voor. De
■Reagan en
re Amerikanen zijn
mg voor het gevaar
■ichting. De president
•woede pogingen om
geldsommen voor
oud' van Midden-
a van het Congres los
en. De hele kwestie
-Amerika verdeelt
ng en politici steeds
- FOTO ARCHIEF DE STEM
"dagblad voor zuidwest nederland
ff
VAN ZEELAND
Van onze verslaggevers
I tERNEUZEN GOES - De
orkaan, die donderdag met
windkracht 12 over Zeeland
I raasde, heeft betrekkelijk
I weinig materiële schade
I aangericht. De voornaamste
slachtoffers zijn bomen en
taravans. Vanwege de zuid-
I westelijke windrichting lie-
I pen dijken en duinen nau-
I welijks averij op.
In West-Zeeuwsch-
I Vlaanderen, waar de orkaan
I zich donderdag vroeg in de
I middag het eerst manifes-
I teerde, raakten tientallen
I bomen ontworteld of knap-
I ten af. Met name op de pol-
I derwegen ondervonden de
I automobilisten veel hinder
I van afgebroken takken.
Langs de kust waren di-
I verse op campings gestatio-
I neerde caravans de dupe
I van de orkaan. Op camping
I Zonneweelde bij Nieuwvliet
I gingen drie grote wooncara-
I vans de lucht in om een tien-
1 tal meters verder weer te
I worden neergesmakt. Ook
Cadzand, Breskens en
I Hoofdplaat werden cara-
vans omver geblazen.
'Jacoba' heeft Oost-
IZeeuwsch-Vlaanderen en de
kanaalzone donderdagmid-
grotendeels links (of
rechts eigenlijk) laten lig-
In de meeste plaatsen
lieden de windstoten her en
I der wat takken van bomen
knappen en waaiden hekken
Ien straatverversperringen
lomver.
Een spectaculair voorval
letje deed zich voor in Hon-
I tenisse, waar bij het kruis-
I punt Rapenburg-tol/ Pro-
I vinciale weg een caravan
I omwaaide. Het gevaarte kon
I echter weer snel overeind
I worden gezet en de schade
I bleek beperkt. Verder het
I gebruikelijke beeld van af-
I gewaaide dakpannen en
vernielde tv-antennes.
ir ieder moment kon iemand an-
beren je eraf te jagen. Harde ko-
isten in dergelijke gevallen,
idividu was alzo gedwongen zien
inden gewapend staande te hon
en zeer reële gevaren, en de zich
ie gemeenschappen moesten
iamenlijk verweren tegen aan-
an de oorspronkelijke bevolking.
rouwen
daarbij nog een onbarmhartig
(barre winters, sneeuwstormen,
te zomers, zandstormen) en het
3 wel zo'n beetje compleet: de
aanse kolonisten groeiden van
op geslacht uit tot een mensen
wie één eigenschap overheerste,
pzittend wantrouwen tegen alles
•een.
migranten die de 'Scotch-Ins®
i op het door hen geëffende pa®
het leefpatroon over dat deze pi°"
JNSIE-onderminister
le toont bezorgd het
evaar dat dreigt van-
'aribisch eiland Gre-
- FOTO ARCHIEF DE STEM
oodgedwongen hadden ontwik"
litsers, Skandinaviërs, Nederlan-
wie er ook verder Amerikaan
allen moesten leven met de har-
velijkheid: bescherm je land. F
apen je, en blijf alert, want alsj
kijkt pakken je vijanden je ai-
ïrlijk zijn de Verenigde Staten
primitieve samenleving meer'
it harde gevecht dat de bevolking
oeten voeren om het land te ver
heeft zijn sporen nagelaten. P®r'
wapenbezit is bijvoorbeeld n°e
wijdverbreid en iedere P°ë'n°
bij de wet een einde te mak® j
felle tegenstand.
aar dat de gemiddelde Ameh
open staat voor politici die he I
iden dat er een vijandige ma®
im alles wil afnemen en vanen,
ne meisjes van tien jaar er oo
heilig van overtuigd zijn dat An
de baarlijke duivel in eigen p®
Het wantrouwen is uit de Ah®
psyche waarschijnlijk noo
eg te branden.
finecn onzer verslaggevers
LAURENS (ANP) - De
kentien in Zeeland opere-
pie gehandicaptenorganisa-
s zijn toegetreden tot het
Jthandicapten Adviesbureau
pnd(GAZ).
[Daarmee is volgens voorzit-
|C- Hoek van de stichting
Ji unieke samenwerking tot
ad gekomen, zoals die in
I Nederland niet bestaat.
J heeft Hoek vrijdag in St.
pfens (Walcheren) gezegd.
7«t GAZ, dat sinds novem-
f 1978 bestaat, is een stich-
S die geheel op vrijwilli-
swerk is gebaseerd en die
™t gerund door mensen
Ji ANIB (Algemene Neder-
we Invalidenbond) Zee-
I en GAN (Gehandicapten
J Arbeidsongeschikten Ne-
fand). Zeeland telt tussen
Iden- en twaalfduizend ge-
(dieapten.
pig jaar heeft de stichting
■zaken behandeld, waarvan
„zware" gevallen. 71 Pro-
li' 'an deze gevallen is met
TjW resultaat voor de be-
raide gehandicapten afge-
l redactionele za-
I nAiait u dit weekeinde
«act opnemen met
15 Schipper, 01152-
I'' 'bgg 01153-1534).
WOR ZUIOWEST NEDERLAND
'euzen, Hulst en Goes.
®n en telefoonnum-
P°P pagina 2.
«Ie
leuzen: Rein van der
"(editie-chef), Jan Jan-
L®v- chef), Frank Dey,
°e Schipper, Cor de
(foto), Ton Koomen
U Hulst: Eugène Ver-
®n- Goes: Gé van Ber-
[jfiddelburg: Henk Post-
"burg: Co Meertens.
Punten
,s'«zande: mevr. Neve,
^«xanderstr. 4, 01148-
'entie-expl.
,^'eur Zeeland: C. Me-
[p,lvé 01150-95839.
'Ziekenhuis Sluiskil
best op te knappen'
In Nieuwvliet blies de orkaan de ene caravan na de andere om
FOTO DE STEM COR J. DE BOER
Van een onzer verslaggevers
CADZAND - De redding
boot De Tuimelaar uit Cad
zand heeft donderdag de
plotselinge storm op volle
zee moeten doorstaan.
Schippper Andre'de Nijs en
z'n bemanningslid Harry
Gortmans moesten echter
wel uitwijken naar de Oos-
terschelde. Ze kwamen uit
eindelijk in Zierikzee te
recht en waren pas donder-
dagvond laat weer thuis.
Donderdagmorgen om
kwart voor twaalf kreeg De
Nijs bericht dat er dwars
van Westkapelle een j acht in
moeilijkheden verkeerde. De
Tuimelaar voer onmidelijk
uit. Op dat moment woei het
windkracht 7 tot 8, geen ab
normale omstandigheden
dus.
Op de aangeduide plaats
gearriveerd bleek dat het
bewuste jacht al werd ge
holpen door een loodsboot.
De Nijs wendde vervolgens
de steven om weer naar het
reddingsstation terug te ke
ren. Juist op dat moment
wakkerde wind snel aan.
Het nuchtere relaas van
De Nijs: „We konden niet
meer terug. We hebben het
nog wel een tijdje gepro
beerd, maar de boot sprong
omhoog. De golven bouwden
zich ontzettend snel op met
het risico dat we achterover
geblazen zouden worden.
We zagen niks meer omdat
het water eenvoudig uit de
zee woei. We zijn toen voor
De Tuimelaar in betere tijden
de wind weggelopen. Bij
Westkapelle konden we net
het hoekje omraken richting
Domburg. Vandaar zijn we
de Oosterschelde ingegaan.
In Zierikzee hebben we bij
getankt".
Pas rond half elf donder
dagavond konden De Nijs en
Gortzak hun natte plunje
uittrekken.
Overigens toonde de Cad-
zandse schipper zich niet
ontevreden over het gedrag
- FOTO DE STEM COR J. DE BOER
van De Tuimelaar tijdens de
orkaanwinden die het schip
te verduren kreeg. De Nijs:
„Met dit type schip kun je
veel uithalen, maar met
weer als dit gaat het niet
meer".
MIDDELBURG(ANP) - De
rechtbank in Middelburg
heeft zich gisteren opnieuw
beziggehouden met de Zeeuw
se visfraude-affaire. Ditmaal
waren het vissers uit Kortge-
ne, Colijnsplaat en Vlissingen
die zich moesten verantwoor
den voor niet juist of helemaal
niet opgegeven omzetten over
de jaren 1977-1980.
Met deze visfraude-affaire,
waarbij grote partijen vis
zwart werden doorverkocht
aan de handel, is een bedrag
gemoeid geweest van ruim zes
miljoen gulden. Vorig jaar zijn
de eerste groepen van fraude
rende vissers al berecht.
De vissers die zich vrijdag
moesten verantwoorden wor
den ervan verdacht de belas
ting te hebben opgelicht voor
bedragen variërend van enke
le tienduizenden guldens tot
bedragen die ver boven de
honderdduizend gulden lig
gen. De officier eiste tegen de
59-jarige visser I.B. uit Kort-
gene een boete van 11.300 gul
den of drie maanden gevange
nisstraf, tegen B.W.B. (29) uit
Vlissingen 10.700 gulden of
drie maanden, tegen O.B. (23)
uit Kortgene 11.000 gulden of
drie maanden, tegen A.B. (27)
uit Colijnsplaat 10.500 of drie
maanden en tegen de firma
I.B. en zonen bv uit Kortgene
6600 gulden.
De rechtbank doet op 27 mei
uitspraak.
(ADVERTENTIE)
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
<x>
co
■p
OJ CD
O
- O
°o
cvj E
cd t— ra
■v
O. O
I
=3 <T
O r u
E
E E II-
c c<o
w E
1 ra c:
ai
i o m 2
cl ca
i c:
a> -se
Z. >-
I a>
5 o °-
i "rö O
Door Mathieu Kothuis
DE BELGISCHE anti-ker
nenergiebeweging demon
streert vandaag in Antwer
pen tegen het kernenergie
programma van de Belgi
sche overheid. Aanleiding
vormt de nauwe samenwer
king van België met Frank
rijk voor de bouw van zes
nieuwe kerncentrales; vier
aan de Maas bij Chooz en
twee centrales bij Doel, na
bij Antwerpen.
Behalve het feit dat een
aantal van deze centrales
niet ver van de Nederlandse
grens zijn gepland, is er nog
een andere reden dat van
morgen vroeg volle bussen
Nederlandse demonstranten
naar Antwerpen vertrekken
voor deelname aan deze an-
ti-kernenergiebetoging.
Want, zo zegt de beweging,
is niet nog onlangs door de
Nederlandse overheid inte
resse getoond voor het grote
overschot aan kernenergie
in België?
Vorig jaar zomer al wer
den tussen de Franse en Bel
gische nucleaire industrie
een aantal akkoorden geslo
ten over de wederzijdse
deelname aan de bouw van
de zes kerncentrales. Het
huidige kernenergiepro
gramma in België bestaat al
uit zeven centrales waarvan
er inmiddels vijf in bedrijf
zijn: de centrales Doel 1,2 en
3 en Tihange 1 en 2. In aan
bouw zijn Doel 4 en Tihange
3. In totaal leveren de zeven
centrales dan een kernener
gievermogen van in totaal
5.600 megawatt. Daarmee
betrekken de Belgische in
dustrie en -huishoudens dan
50 procent van hun electrici-
teit uit kernenergiecentra
les.
Reserve
De anti-kernenergiebe-
weging in België heeft in
middels berekend dat in 1985
in België een reservecapac-
teit van 80 procent zal ont
staan. Gevreesd wordt dat
dan de prijs voor de klein
verbruiker sterk ophoog zal
gaan terwijl de grootver
bruikers van lage tarieven
kunnen blijven profiteren.
De Nederlandse anti-ker-
nenergiebeweging vermoed
dat die overcapaciteit in
middels al lang aanleiding is
geweest voor besprekingen
tussen de Belgische en Ne
derlandse overheden over
een ruil van energie: Neder
lands gas voor België en
(goedkope) kernenergie voor
de Nederlandse industrie.
Ondanks een heftige ont
kenning van minister Van
Aardenne (economische za
ken) in februari van dit jaar
dat dergelijke onderhande
lingen werden gevoerd, hou
den de Verenigde Aktie-
groepen voor Kernstop
(VAKS) in België het erop
dat van een dergelijke ruil
wel degelijk sprake is. De
Belgische staatssecretaris
voor energie, Etienne
Knoops, bekende namelijk
wél met Van Aardenne te
hebben gesproken. „Ik had
de onderhandelingen liever
geheim gehouden maar het
is duidelijk dat de Hollan
ders jaloers zijn op ons
atoompark", aldus Knoops
in het Belgische blad Le
Soir.
Maar maar er zijn meer
redenen voor de Nederland
se anti-kernenergiebewe-
ging voor deelname aan de
demonstratie in Antwerpen.
In een speciaal manifest dat
de gezamenlij ke Energie Co-
mité's Zuid-Nederland deze
week uitbrachten, zeggen
die comité's dat in Antwer
pen niet alleen de aandacht
wordt gevestigd op de nieuw
te bouwen kerncentrales,
maar op alle bestaande ne-
cleaire instellingen in Bel
gië.
Eurochemie in Mol bij
voorbeeld, de opwerkingsfa
briek en de splijtstofstaven-
fabrieken FBFC en Belgo-
Nucléaire. De opslag van ra
dio-actief afval in de kleila
gen in de Belgische Kempen
en de vervuiling van het
Maaswater door de nieuw te
bouwen centrales, vormen
volgens de anti-kernener-
giebeweging een ernstige
bedreiging van het milieu in
Nederland. Alle reden voor
deze beweging dus voor een
dagje demonstreren in Ant
werpen.
SLUISKIL - Het Elisabeth-ziekenhuis in
Sluiskil is veel beter op te knappen en uit te
breiden dan het Terneuzense 'Juliana'. Sluiskil
ligt bovendien centraler in het verzorgingsge
bied. Als de geplande nieuwbouw van één
streekziekenhuis in de kanaalzone (met 280
bedden) niet doorgaat, dan moet het zieken
huis in Sluiskil maar als zodanig dienst gaan
doen.
Dat is de strekking van een
rapport, deze week door de
'Overwegingscommissie zie-
kenhuisbouw Zeeuwsch-
Vlaanderen' toegezonden aan
staatssecretaris drs. J. van der
Reyden (WVC), die de zieken
huizen in zijn portefeuille
heeft. Tegelijkertijd ontvingen
zowat alle betrokken instan
ties een afschrift van het huis
werk van de commissie.
De overwegingscommissie
kwam enige tijd geleden tot
stand op initiatief van Sluis-
killenaar W. Goethals, die in
het eventuele verdwijnen van
het ziekenhuis een bedreiging
zag voor de leefbaarheid in
zijn dorp. Een van de eerste
daden was een gesprek met
het bestuur van de zieken
huis-stichting in de kanaalzo
ne. Daaruit resulteerde begrip
voor het standpunt van de
commissie. Echter ook de con
clusie dat het stichtingsbe
stuur blijft uitgaan van de
nieuwbouw en het te vroeg
vindt voor een discussie over
alternatieven.
Pessimisme
De commissie, overwegend
samengesteld uit Sluiskillena-
ren, nam daarop zelf de zie
kenhuissituatie opnieuw in
overweging. Het uitgangspunt
was (in deze tijd van bezuini
gingen) pessimisme over de
kansen op een geheel nieuw
streekziekenhuis, en een
rooskleurig beeld van de mo
gelijkheden in Sluiskil. Zes
artsen uit de kanaalzone, die
geen directe banden hebben
met een van beide ziekenhui
zen, onderschreven het rap
port ook.
Het rapport stelt vast dat
een nieuw ziekenhuis erg duur
zal uitvallen. Niet alleen van
wege de nieuwbouwkosten,
maar ook om de kapitaalver
nietiging (30 tot 40 milioen
gulden), die het gevolg zal zijn
van sluiting van de bestaande
ziekenhuizen. Renovatie van
een van de twee is volgens de
commissie het onvermijdelijke
alternatief als het nieuwe
streekziekenhuis er niet komt.
Minpunten
En dan valt de keus over
duidelijk op Sluiskil. Over het
'Juliana' weet de commissie
enkel minpunten op te som
men, zoals een slechte situe
ring, 'oorlogsbouw', en 'smalle
gangen en kamers met lage
plafonds'. Het Elisabeth-zie
kenhuis valt in het rapport
veel positiever op. Het ligt niet
alleen centraler en is gemak
kelijker te bereiken, maar»
biedt ook nog een boel andere
voordelen.
De overwegingscommissie
noemt onder meer de aanwe
zigheid van een nieuw streek-
bacteriologisch laboratorium,
voldoende ruimte voor uit
breiding, een ruime verpleeg
stersflat en een geschikte kan
tine en keuken. Het laatste,
'maar niet te verwaarlozen'
argument is de betekenis voor
het dorp Sluiskil. De sociaal-
economische schade door het
verdwijnen van het Elisabeth
zal aanzienlij k zij n, zowel voor
kleine neringdoenden in het
dorp als voor de werknemers
van het ziekenhuis.
De eerste reacties op het
rapport zijn volgens de heer
Goethals positief, maar hij re
kent op meer. De commissie
wil met haar studie de boer op
en zal niet schromen om daar
bij ook het ministerie nog eens
aan te doen. Dat zou, denken
de initiatiefnemers, verhelde
rend kunnen werken, als de
Zeeuwse gedeputeerde W. Don
binnenkort praat met de
staatssecretaris over de zie
kenhuissituatie in de provin
cie.
MIDDELBURG - De besturen van de provincie Zee
land, dertien gemeenten en drie waterschappen heb
ben schriftelijk vastgelegd dat ze de uitoefening van
bevoegdheden ten aanzien van het Oosterscheldege-
bied zoveel mogelijk op elkaar afstemmen. Verwacht
wordt dat de „intentieverklaring" binnenkort ook
wordt ondertekend door de ministers van zeven mi
nisteries, die met de Oosterschelde te maken hebben.
De verklaring is opgesteld
om een evenwichtige ontwik
keling van het Oosterschelde-
gebied mogelijk te maken. De
ondertekenaars (declaranten)
zullen geen publiek- of pri
vaatrechtelijke taken of be
voegdheden uitoefenen die in
strijd zijn met het geldend Be
leidsplan Oosterschelde.
Dit plan wordt telkens in
overeenstemming met de de
claranten door de Zeeuwse
staten vastgeteld. De onderte
kenaars kunnen zich alleen
aan de verklaring onttrekken
wanneer wettelijke voor
schriften of „zeer gewichtige"
redenen daartoe nopen.
Het toezicht op de naleving
van de afspraak berust bij de
Stuurgroep Oosterschelde,
waarin de ondertekenaars
vertegenwoordigd zijn. De de
claranten zijn verplicht om de
stuurgroep onverwijld schrif
telijk op de hoogte te stellen
van elk voornemen dat van in
vloed kan zijn op de ontwikke
lingen in het Oosterscheldege-
bied.
Om doelmatig te kunnen
werken wil men het toezicht
niet door de hele stuurgroep
laten uitoefenen, maar deze
delegeren naar het dagelijks
bestuur van de stuurgroep. De
ondertekenaars krijgen wel de
mogelijkheid bij de hele
stuurgroep in beroep te gaan.
De Stuurgroep Oosterschel
de beslist donderdag 26 mei
over deze delegatie van het
toezicht. Dan komt ook het
Zeeuws protest aan de orde te
gen de overweging van minis
ter Smit-Kroes om de werken
aan de Oester- en Philipsdam
uit te stellen. Verder wordt
over de voortgangs- en eva
luatierapportage 1982 gespro
ken. De vergadering is open
baar en wordt gehouden in het
statenzaalcomplex te Middel
burg. Aanvang.14.30 uur.
