de4in1krant"
I
Gouden Delta
dreigt
te verdwijnen
Hoechst uit rode cijfers
>ZEM: Welvaart en welzijn aangetast door afwijzing kernenergie
Zuidzandse zoekt
oplossing voor
zwerfkat-probleem
PZEM-experiment in
multifunctioneel
centrum van Oostburg
DE SIEM.
)ESTEM
Motorrijder
zwaar
gewond
DONDERDAG
28 APRIL 1983
Wideo
)nenigheid
,over anti-
ternenergie-
iemonstratie
EINDHOVEN BORSELE - De anti-kerne
nergiebeweging in België gaat ervan uit dat
een Frans-Belgische samenwerking voor de
bouw van nieuwe kerncentrales in Frankrijk
(Chooz) en België (Doel) niet doorgaat.
Hoechst haalt
fosfaat
uit water
Verzet
PZEM
Poezenbelasting
Verbijsterend
Registratieplicht eerste stap"
mm
■■hbhbi
B en W Hulst:
vraagtekens
bij busdienst
NA TIEN JAAR MILIEUNIEUWS
HOLLANDSE DIVISIE HAALT BROEKRIEM AAN
Paradepaardje
"DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
VAN ZEELAND
T18 PAGINA ZEELAND 1
snheid Kindercrèche
3ld meer dan waard is
lkaart
VAKS vreest Nederlandse
inbreng in Doel 5 en 6
Van een onzer verslaggevers
EINDHOVEN - De Neder
landse organisaties doen
onder een ander vaandel
|dan de Belgen mee aan de
anti -kernenergiebetoging
van 14 mei in Antwerpen.
|De Nederlanders vinden de
[leuzen van de Belgen lang
niet ver genoeg gaan en
[zijn met een eigen „mani
fest gekomen".
Om zoveel mogelijk Belgi-
Jsche groeperingen op de been
(tekrijgen hebben de Belgische
[organisatoren een „compro
mis-tekst" opgesteld waarin
[het protest voornamelijk
wordt gericht tegen de bouw
|van nieuwe kerncentrales. Het
tot nu toe in België gevoerde
[kernenergiebeleid wordt
[daarbij buiten beschouwing
gelaten.
De Nederlandse actiegroe-
len vinden dat hun deelname
[alleen zin heeft wanneer daar
»k tegen wordt geprotesteerd.
Ze eisen onder meer ook slui
ting van de bestaande kern-
tentrales, geen opslag van ra-
idio-aktief afval in de Kempi-
[sche kleilagen en geen dum
ping in de oceaan.
Woordvoerder Toine Huis-
Bans van de Zuid-Nederland-
energiecomité's lichtte dit
[gisteren toe tijdens een pers
conferentie in Eindhoven. Hij
fei: „Het is niet de bedoeling
jpm de Belgische beweging
■voor de voeten te lopen, maar
om duidelijk te maken dat het
lok voor Nederlanders zin
jjieeft om aan de demonstratie
pee te doen". Woordvoerder
Homme Jansma van de Belgi
sche actiegroepen maakte dui-
lelijk dat de zuiderburen vre-
de kunnen hebben met de Ne
derlandse houding.
Bij de demonstratie zijn
meer Belgische groeperingen
wokken dan ooit tevoren. Zo
Hoen vele tientallen groepe
ringen mee, waaronder ook
lolitieke partijen als de Socia-
istische Partij, de Volksunie
I en Agalev. Ook afdelingen van
|de socialistische vakbond
BW en enkele geledingen
[dit de christelijke vakbond
f*CV nemen deel.
Het Nederlands manifest is
pdertekend door 20 landelijke
irganisaties waaronder de po-
peke partijen PvdA, D'66,
SP, EVP, PPR, CPN, de Her-
jormde Jeugdraad, de voe-
mngsbond FNV en een groot
lantal milieu- en actiegroe-
jen. Verder hebben enkele
gentallen regionale en plaat
selijke organisaties uit Zuid-
graerland hun steun toege-
"0 VOOR ZUCWEST NEDERLAND
intoren
Terneuzen, Hulst en Goes,
bessen en telefoonnum-
op pagina 2.
ig 258135
te Middelburg.
iels, trappen, deuren enz.
I
BREDA
Kijkhuis: Crogtdijk 58.
ipfc Industrieterrein: De Crog
Tel. (076) 87 92 39.
Telex 54241.
anderdag 14 april: koopavond gesloten.
■'neuzen: Rein van der
slm (editie-chef), Jan Jan-
(plv. chef), Frank Dey,
de Schipper, Cor de
*r Ton Koomen
port). Hulst: Eugène Ver
ben. Goes: Gé van Ber-
1 middelburg: Henk Post-
w- Oostburg: Co Meertens.
"leepunten
oosterzande: mevr. Neve,
;5(Alexanderstr. 4, 01148-
[pecteur Zeeland: C. Me-
TS1" Privé 01150-95839.
Van een onzer verslaggevers
Men houdt er echter rekening mee dat andere wegen
gezocht worden om de centrales toch te bouwen.
Zo vreest men dat een Bel
gisch-Nederlandse samenwer
king op gang komt om de vijf
de en zes kerncentrale bij Doel
te realiseren. Men verwacht
verder dat Frankrijk de plan
nen voor vier nieuwe super
kerncentrales langs de Maas
bij Chooz (vlakbij de Belgische
grens) nu zelf of met een ande
re partner gaat uitvoeren.
Woordvoerder Homme
Jansma van de doorgaans zeer
goed ingelichte Verenigde Ak-
tiegroepen voor Kernstop in
België (VAKS) zei dat gisteren
tijdens een perconferentie in
Eindhoven waarop de leuzen
van de anti-kernenergiede-
monstratie te Antwerpen (14
mei) werden toegelicht.
Jansma wees op de positieve
houding van de Nederlandse
minister Van Aardenne tegen
over kernenergie en op dient
contacten met Belgische be
windslieden over de eventuele
levering van Belgische kern
energie aan Nederland in ruil
voor aardgas.
België - dat geen aardgas-
contract met Rusland gete
kend heeft - zou nog behoefte
hebben aan een hoeveelheid
aardgas die te vergelijken is
met de helft van wat een grote
kerncentrale produceert (700
Van onze correspondent
SLUISKIL - Ten gevolge van
een verkeersongeval werd de
motorrijder P.V. uit Hoek
zwaar gewond. Het ongeluk
gebeurde woensdagmiddag
om kwart over twaalf aan de
oostelijke zijde van de brug te
Sluiskil.
V. kwam in botsing met de
vrachtauto bestuurd door
J.H.A. uit Roesselaere (B). De
ze stond in een file voor de ge
opende brug te wachten, be
merkte dat hij verkeerd was
gereden en verliet de file om te
keren. De motorrijder werd
per ambulance naar het Julia-
naziekenhuis te Terneuzen
overgebracht. De beide voer
tuigen liepen geringe schade
op.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Hoechst
is niet tegen fosfaat in
wasmiddelen. De techniek
maakt het nu mogelijk fos
faat uit afvalwater te ont
trekken, zonder dat er een
slibprobleem ontstaat.
Met financiële steun van
het Riza en Hoechst is het
defosfateren van water uit
de laboratoriumfase ge
haald en op vier plaatsen
in het land bij wijze van
proef in gebruik gesteld.
Hoe zwaar het fosfaatge
halte van het water ook
was; het werd tot bijna nul
gereduceerd.
Hoechst heeft er belang
bij, dat met het reinigen
van afvalwater aan fos
faatwinning wordt ge
daan. Gebleken is name
lijk, dat de herwonnen
kristallen een goede
grondstof vormen voor de
fosfor-oven van de
Hoechstfabriek in Vlissin-
gen.
megawatt). Jansma citeerde
verder een topfunctionaris
van Belgisch grootste elektri
citeitsmaatschappij EBES, die
kortgeleden heeft meegedeeld
dat Nederland nieuwe Belgi
sche kerncentrales zou kun
nen meef inancieren.
Bedrijven uit beide landen
zouden dan bij de bouw be
trokken moeten zijn net zoals
dat bij een Belgisch-Franse
samenwerking het geval zou
zijn (geweest).
In de Belgische senaat is een
toenemend verzet ontstaan te
gen een Frans-Belgische sa
menwerking. Jansma weet dat
aan protesten vanuit de mijn
werkersbonden in Wallonië
die nauwe bindingen hebben
met de Belgische christen-de
mocraten en aan een lobby
van de Amerikaanse kerncen
trale-leverancier Westinghou-
se. Dit bedrijf heeft tot nu toe
alle Belgische kerncentrales
geleverd en komt bij uitvoe
ring van de Belgisch-Franse
plannen buitenspel te staan.
De Provinciale Zeeuwse
Energie Maatschappij laat
zich in een gisteren versche
nen jaarverslag opvallend ne
gatief uit over het uitblijven
van meer kernenergie in Ne
derland. „De Brede Maat
schappelijke Discussie Ener
giebeleid kabbelt rustig door
alsof er aan de energiehemel
geen wolklje te zien is.
Waar het Nederlandse schip in
dat opzicht zal belanden weten
wij niet, doch het zal naar ons
gevoel zeker niet gaan beho
ren bij de koplopers in de race
naar economische wederople
ving. Men kan de achterstand
met de nabuurlanden alleen
maar groter zien worden".
Volgens het PZEM-stuk zijn
welvaart en welzijn het afge
lopen jaar in Nederland aan
getast door een afwijzende
houding tegenover de „relatief
goedkope energiebron die
kernenergie is". „Vooral die
bedrijven die grote hoeveelhe
den energie gebruiken on
dervinden daarvan grote
moeilijkheden in hun concur
rentie op de wereldmarkt met
producenten uit de ons omrin
gende landen, waar hetzij door
geologische omstandigheden
goedkope waterkracht- of
bruinkoolenergie voor hen be
schikbaar is, hetzij door tijdig
genomen innoverende maat
regelen op het terrein van de
elektriciteitsproductie aan
zienlijk meer kernenergie te
gen aantrekkelijke prijzen
aan hen geleverd kan worden
dan in ons land het geval is."
Van een onzer verslaggevers
ZUIDZANDE - Het pro
bleem van de zwerfkatten
begint zich uit te breiden
van de stad naar het platte
land. Ook in Zeeuwsch-
Vlaanderen gaan steeds
meer mensen er toe over om
„overbodig" geworden poe
zen maar simpelweg ergens
uit de auto t^zetten.
„Soms hele nesten jongen
tegelijk", zegt Emmy Ver-
sluys uit Zuidzande, die zich
al jarenlang het lot van de
zwerfkatten aantrekt.
„Daarom moet er snel een
oplossing worden gevonden,
want katten zijn tot nu toe
nog steeds vogelvrij".
De Zuidzandse huisvrouw
denkt in dit verband dat het
invoeren van een registra
tieplicht voor katten, net zo
als die ook geldt voor hon
den, een eerste stap in de
goede richting zou zijn. „Op
die manier wordt het ge
makkelijker om de eigenaar
van een zwerfkat op te spo
ren", meent Emmy Versluys.
Gemeenten moeten, zo
licht ze haar plan verder toe,
ook over gaan tot het heffen
van een poezenbelasting.
„Veel eigenaars zouden
daardoor min of meer wor
den gedwongen hun dieren
te laten steriliseren, zodat de
wildgroei van het kattenbe-
stand een halt wordt toege
roepen".
Volgens Emmy Versluys
gaan de meeste mensen er
veel te lichtvaardig toe over
een kat in huis te nemen.
„Meestal komt het door de
kinderen, die zeuren om een
poesje, dat wordt beschouwd
als een stuk speelgoed. Maar
wanneer het katje groter
wordt verliezen de kinderen
al vlug hun belangstelling
en komen de ouders tot de
ontdekking dat ze zitten op
gescheept met een dier dat
ze eigenlijk niet willen".
De Zuidzandse weet waar
ze het over heeft. Omdat ze
in haar omgeving bekend
staat als iemand die veel
voor katten doet (in huize
Versluys lopen dan ook zes
exemplaren rond), denken
veel mensen dat ze hun niet
langer gewenste dieren wel
even kunnen komen afge
ven.
„Ronduit verbijsterend",
noemt Emmy Versluys het
gemak waarmee velen be
reid zijn hun huisdier zo
maar ergens achter te laten.
Daarom vindt ze dat er
maatregelen genomen moe
ten worden. „In de eerste
plaats om de kat zelf te be
schermen, maar ook om het
aantal zwervers terug te
dringen. Want die richten op
hun beurt ware slachtingen
aan onder andere dieren in
bossen en polders".
J ,0- ■■>-/* 'j
Emmy Versluys met haar katten:
oplossing worden gevonden, want
toe nog steeds vogelvrij"
„Er moet snel een
katten zijn tot nu
Een registratieplicht voor
katten kan enkel mogelijk
worden gemaakt door een
wetswijziging en Emmy
Versluys beseft ook wel dat
ze zoiets niet in haar eentje
voor elkaar krijgt. „Maar als
een grote en invloedrijke or
ganisatie als de Dierenbe
scherming er werk van zou
maken, dan moet het vol
gens mij toch lukken", zegt
ze.
Veel kans dat deze vereni
ging op korte termijn een
-dergelijk initiatief gaat ne-
- FOTO DE STEM/C0RJ.DE BOER
men, is er echter niet. „Een
verplichte registratie zou
het belangrijkste probleem,
namelijk dat er in Neder
land veel te veel katten
rondlopen, niet oplossen",
reageert een landelijk
woordvoerder van de Die
renbescherming.
„Zo'n
maatregel zou veel te laat
komen, want er zijn al mil
joenen zwerfkatten die niet
meer geregistreerd kunnen
worden, maar zich wel ge
woon voortplanten".
HHK
Van een onzer verslaggevers Hulst-St. Niklaas
HULST - Burgemeester en
wethouders van Hulst hebben
de nodige vraagtekens bij de
plannen van de ZWN om een
bus te laten rijden tussen
Hulst en St. Niklaas. „Op zich
vinden we dit een goede zaak",
schrijft het college in een brief
aan de ZWN, „doch wij vragen
ons af of deze uitbreiding niet
overbodig is".
Momenteel vindt iedere dag
reeds een geregeld vervoer
vervoer tussen Hulst en St.
Niklaas plaats, dat door een
Belgische busonderneming
wordt verzorgd. „Om te voor
komen dat u elkaar onnodige
concurrentie aan zult doen",
aldus B en W, „is het naar onze
mening beter dat op dit punt
wordt samengewerkt, om zo
doende de service aan het pu
bliek te verbeteren". Verder is
men van mening dat de belgi-
sche busonderneming op dit
punt de oudste rechten heeft
en niet verdrongen mag wor
den.
Zoals bekend zijn de ZWN-
plannen inmiddels een jaar
vertraagd, omdat de belgische
autoriteiten nog geen toestem
ming gegeven voor de nieuwe
busverbinding, die in het
ZWN-bedrijfsplan is gerela
teerd met een mogelijke op
heffing van de Bredabus.
In de brief aan de ZWN ver
zoeken B en W de Bredabus te
handhaven, „een eventueel
opheffen van deze directe ver
binding zal vooral voor pa
tiënten en bezoekers van de in
Breda staande ziekenhuizen
en voor personen die in Breda
en omgeving studeren een be
hoorlijke achteruitgang bete
kenen". Het college vindt het
alternatief Hulst-St. Niklaas-
Antwerpen-Roosendaal-Bre-
da veel omslachtiger en ver
wacht ook dat die veel duur
der zal zijn.
Dat klopt want bij hante
ring van de huidige tarieven
blijkt men er met de alterna
tieve verbinding op zijn snelst
33 minuten langer over te
doen, terwijl men bijna 13 gul
den meer moet betalen.
In de brief scharen B en W
zich achter een eerder schrij
ven van de Hulster Stichting
Gemeenschapswerk, die zijn
verontrusting omtrent de Bre
dabus al eerder bij de ZWN
kenbaar maakte.
Van een ozer verslaggevers
OOSTBURG MIDDELBURG - Dit jaar moet de PZEM beslis
sen over een advies van een werkgroep van het energiebedrijf in
het in aanbouw zijnde multifunctioneel gebouw in Oostburg een
z.g. warmte-krachtinstallatie te plaatsen.
Gebruik van een dergelijke installatie betekent dat behalve
warmte ook elektriciteit wordt geleverd. Deze warmte-kracht-
koppeling wordt in de industrie al regelmatig toegepast maar
ervaring in kleinere eenheden ontbreekt.
Sinds de stijging van de gas- en olieprijzen is voor deze ma
nier van energie-opwekking in de niet-industriële sfeer veel be
langstelling ontstaan. De PZEM krijgt hieromtrent veel vragen
voorgelegd en men wil met het Oostburgse experiment meer er
varing opdoen.
Bedoeling is een kleine warmtekrachtinstallatie met enkele
ketels te plaatsen, waarmee warmte aan de diverse gebruikers
van het centrum (bibliotheek, ZIKV, Arbeidsbureau, etc.) wordt
geleverd. Hierbij wordt dan tevens elektriciteit geproduceerd
die aan deze verbruikers en (bij een te veel) via het openbare net
aan andere gebruikers wordt geleverd. „Verwacht wordt dat
hiermee een beparing op primaire energie (gas, olie) van 35 pro
cent wordt bereikt.
Dit jaar moet ook beslist worden of een dergelijke installatie
als PZEM Energieproject (PEP) wordt geplaatst in de nieuw
bouw van het PZEM-hoofdkantoor in Middelburg.
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURG - De Gouden Delta, het milieublad
van de Vereniging Milieuhygiëne Zeeland, dreigt per
1 januari '84 na een periode van precies tien jaar te
verdwijnen.
Hans Bannink, voorzitter
van het bestuur van VMZ dat
optreedt als uitgever, beves
tigde gisteravond dat alleen
nog zekerheid bestaat over de
drie nummers die dit jaar nog
moeten verschijnen. Al eerder
bracht het bestuur in overleg
met de redactie de verschij
ningsfrequentie terug van zes-
naar viermaal per jaar.
Het blad, dat in 1973 het
driemaandelijks bulletin van
de VMZ verving, heeft een op
lage van ruim 3.000 exempla
ren. In de loop van zijn tienja-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Hoechst Hol
land is uit de rode cijfers. Vo
rig jaar maakte het bedrijf
een winst van bijna 15 miljoen
gulden, een procent van de
omzet.
De raad van bestuur vindt
een winst van een proeent
echter niet voldoende om over
een bevredigend resultaat te
spreken. Vanwege een goede
bedrijfsvoering acht de raad
een rendement van veertien
procent noodzakelijk.
Om zo snel mogelijk een ge--
zonde Nederlandse divisie te
krijgen heeft de raad van be
stuur een aantal maatregelen
genomen. Er zal een efficiën
ter beleid en een zuiniger be
drijfsvoering worden doorge
voerd. Een groep van twintig
man uit het personeel kreeg
opdracht op genoemde punten
de divisie door te lichten.
Daarnaast werkt onderzoek-
bureau McKinsey aan een
soortgelijk onderzoek.
Uit gelederen van het perso
neel zijn inmiddels, het zelfon
derzoek begon in januari, 250
ideeën aangedragen tot min
der luxueuze bedrijfsvoering.
Ruim honderd van deze sug
gesties zullen op korte termijn
worden onderzocht en uitge
voerd.
Het aanhalen van de broek
riem wordt in het bedrijf te
Breda het hardst gevoeld.
Daar zijn vorig jaar 100 man
afgevloeid, door overplaat
sing, vervroegde uittreding en
enkele gedwongen ontslagen.
Dit jaar zullen nogeens vijftig
man afvloeien en volgend jaar
ook vijftig. Met inkrimping en
bezuiniging hoopt de raad van
bestuur het Bredase bedrijf
over enkele jaren, gedacht
wordt aan 1985, weer rende
rend te krijgen.
De fabriek in Breda draaide
tot 1982 met tientallen miljoe
nen guldens per jaar verlies.
Inkrimping en andere maatre
gelen bracht het verlies vorig
jaar terug tot zo'n tien miljoen
gulden. Er bestaat goede hoop
dat het negatieve getal dit jaar
verder omlaag wordt ge
bracht.
Het paradepaardje van de
Nederlandse divisie is de ves
tiging in Vlissingen. Daar
wordt een flinke winst ge
maakt.
Over de omvang van
de winst hult men zich overi
gens in stilzwijgen, omdat -zo
zegt de voorzitter van het be
stuur- anders de concurrent er
munt uit zou kunnen slaan.
De produktie van Hoechst
Holland wordt voor tweederde
afgenomen door het buiten
land en voor eenderde in het
binnenland. Afzet van die pro
duktie stemt niet tot ontevre
denheid, maar de voorzitter
van de raad ziet toch bepaalde
ontwikkelingen die zijn goed
keuring niet wegdragen. Zo
kan Hoechst geen begrip op
brengen voor de overheid-
maatregel om medicijnen op
een zwarte lijst te plaatsen.
Deze maatregel zal tot ge
volg hebben, dat de industrie
bij de ontwikkeling van medi
cijnen delen gaat kappen en
ontwikkelingen stopt, omdat
er toch geen afzet voor is. De
voorzitter van de raad acht
een dergelijke ontwikkeling
niet bevordelijk voor de volks
gezondheid. Daarnaast gaat de
Nederlandse geneesmiddelen
industrie achterlopen op bij
voorbeeld de Verenigde Staten
en Japan. Een deel van de
markt raakt zo verloren.
rig bestaan heeft het in tal van
gemeenteraden en pronvincia-
le staten van Zeeland tot uit
gebreide politieke discussies
geleid, zowel door zijn hinder
lijk volgen van plaatselijke en
provinciale autoriteiten als
door zijn uitvoerige milieu-
achtergrondnieuws.
Verschillende malen ver
speelde het VMZ-bestuur
daardoor ook subsidies van de
provinciale en gemeentelijke
overheden, en één keer kwam
de Nederlandse Vereniging
van Journalisten tussenbeide
om tegen die beknotting van
de persvrijheid te protesteren.
Volgens VMZ-voorzitter
Hans Bannink wordt het
steeds moeilijker de uitgave
voort te zetten, omdat ver
schillende redactieleden voor
het blad steeds minder tijd
hebben.
„Na tien jaar hard
werken wil een deel van de re
dactie wat anders. Dat is erg
jammer, maar als bestuur kun
je daar heel weinig aan veran
deren."
De laatste jaren werd de
Gouden Delta behalve in Zee
land ook afgezet onder de le
den van Benegora Leefmilieu
in West Brabant en de Belgi
sche grensstreek. Het bestuur
van VMZ heeft overigens nog
geen definitieve beslissing ge
nomen. De komende maanden
zal nader worden bekeken of
en in welke vorm er nog toe
komst is voor de Gouden Del
ta.