Nieuwe vredesaktie: „Aktie Rode Kaart" VVD wil fiscaal voordeel betalen uit „banen-pot ZONNEWIJZERS TE KIJK In Kaufbeuren werden geen mensen geslagen II )etrel L5 'Verdachte' minister Jan de Koning liet verstek gaan op WAO-tribuiiaal PLANNEN EG NOG NIET ROND Geen wondermiddel CDA: Belasting verhoging twee verdieners moet nlNSDAG 26 APRIL 1983 JW PEN an CONFLICT SCHILDERWERK: DE STEM COMMENTAAR HBO-RAAD: Niet bezuinigen op studiebeurs ALBERT T. ONTKENT Handboek voor gemeentelijke banenplannen Bureaus voor beroepskeuze in problemen Straaljager neergestort, piloot vermist V et i Na 1985 weer volop werk voor stratenmakers Zeven nieuwe leden senaatsfractie CDA B10TEM BINNENLAND T22 PAGINA 5 mor het Ar- sidentschap, iktober ver- tshebben. Is- er vanwege digheid en- jenisstraffen. kandidaat! ■e-presiden t- e partij op .000 mensen es IRENE R0DR1- met andere ijen werd de ic partij van de militaire ning in 1976 r in het kiel- xrnederende het Argeti de Falkland- e junta weer ijvigheid toe de voor dit gen. De ver dat de twee van Argenti- tche en radi- ste stemmen erikaans oor- lent, is ach- r nadat hij et geweld van Wereldoorlog mderscheiden le Heart Me- ie in 1944 een won voor zijn 18 april 1946 iff en door Ja- ruur op een :inawa in de Behalve de in gen daar verslag ge- .bardementen gevechtshan- oord-Afrika. r-'S'Ssf" en nooit Gezond ademen diep inademen m uitademen. iarbij het beste een zanger, ungt zal probe- ademen en dan 1 uit te ademen, voor hyperven- goede therapie diep ademhalen iet samen met angst krimpt taar, blokkeert demhaling. Be- de ademhaling mede een weg ;t te overwinnen. ir van Justitie binnenkort een Duitsland om de rlogsmisdadigers i, maar „Vrijla" groot psychisch de oorlogs- en itoffers". Het is nister belangrü" gevoelens te ont- twee vrij te i stukje in ,.De 19 april j.l. On* de verwacht dat misdadigers niet dan psychische zijn geworden. ;og enige zin hen „straffen"? Wor- ar niet de wraak- de nog leven- :rs en hun nabe- aangewakkero. ent van de minis* lij bijzonder zin wan ters Van een onzer verslaggevers TEGEN DE KERNBEWAPENING BREDA - Een stoeiende Rea- San en Andropov, uiteraard in 3e clubkleuren van hun eigen land, die vechten om een bal die al duidelijk de tekenen van ruw spel vertoont, prijken op een affiche van de nieuwe Stichting Internationale Aktie Rode Kaart. „Stop het spel met onze we reld", staat boven de hoofden van 'beide heren terwijl ze door een hand de rode kaart wordt voorgehouden. De Stichting Internationale Aktie Rode Kaart wil haar steentje bijdragen in het stop pen van de bewapeningswed loop tussen de grootmachten. „Stuur een protestkaart naar de wereldleiders", zegt het stichtingsbestuur in een brief bij het aktiepakket, dat ondere andere bestaat uit een tweetal briefkaarten geadres seerd aan Reagan en Andro pov. De kaarten kunnen wor den opgestuurd aan een door de stichting in de arm geno men notaris, die het aantal ad hesiebetuigingen nauwkeurig zal bijhouden. Volgens de heer Bouwman, een van de initiatiefnemers van de stichting, is de Stich ting Internationale Aktie Rode Produktie van staal niet verder terug Van onze correspondent LUXEMBURG - Nederland voelt er niets voor de staalindustrie nog meer in te krimpen om daarmee te voldoen aan de doelstellingen van de Europese Gemeenschap om in totaal de produktie van staal te ver minderen met 30 tot 35 miljoen ton. Op de zogenaamde staalraad in Luxemburg i liet minister van Econo mische Zaken, Gijs van Aardenne, gisteren weten dat met een terugdringen van de capaciteit met acht procent, oftewel 676.000 ton ruwstaal bij Hoogovens en Nedstaal ÖEN HAAG - De VVD 'vindt dat een deel van het geld dat nodig is om huis-eigenaren een fiscaal voordeel te geven als ze hun huis laten schilderen, betaald moet worden uit de „werkgele- genheidspot". 99 Goldschmidt-v.d. Dat zei VVD-fractie-voor- zitter drs. Ed Nijpels gisteren in Den Haag. Zoals bekend wil de VVD zo'n honderd miljoen gulden uittrekken, om ook het buiten schilderwerk drie jaar lang fiscaal aftrekbaar te maken I bij het groot onderhoud van de eigen woning. Het kabinet I vindt dat daar geen geld voor is, maar de VVD-fractie houdt vast aan de eis en meent het I geld „gevonden" te hebben. Van het benodigde bedrag wordt een deel gevonden door i het huur-waardeforfait (be lasting) met 0,1 procentpunt te verhogen, een ander deel komt „automatisch" binnen door verschillende optredende ne ven-effecten en het laatste deel (zo'n dertig miljoen gul den) moet volgens Nijpels worden betaald met het geld dat het kabinet beschikbaar stelt voor het verbeteren van de werkgelegenheid. Dat laatste is volgens de VVD gerechtvaardigd, omdat door het fiscale voordeel veel bedrijven extra opdrachten voor schilderswerk zullen krijgen. Want wie met „zwart werkers" aan de slag gaat, komt uiteraard niet in aan merking voor de extra fiscale aftrekpost. Het kabinet zal, zoals pre mier Lubbers heeft gezegd, niet zelf met voorstellen ko men om het schilderwerk fkbaarheid worden van inko men en prijs van de woning afhankelijk. DEN UYL en minister De Koning (Sociale Zaken), oppositie en regering dus, betwisten elkaar het eerstgeboorterecht van het rrtee dat de massale werkloosheid van de tachtiger jaren alleen door rigoureuze arbeidstijdverkorting is op te lossen. Merkwaar dig die ruzie, want lang niet iedereen is er van overtuigd dat ar beidstijdverkorting het wondermiddel is tegen de „maatschappe lijke pest" van een uitzichtloze werkloosheid. De Koning en Den Uyl willen aansturen op een 32-urige werk week tegen 1990. Het PvdA-congres ziet zelfs al een werkweek van 25 uur in het verschiet. Er is een tijd geweest - en die ligt niet eens zo ver achter ons - dat hooggeroemde toekomstvoorspel- 'ers als Kahn en Polak zulke rooskleurige verwachtingen hadden van de (groei)mogelijkheden van de geïndustrialiseerde wereld, dat een korte werkweek ons, naar hun vaste overtuiging, als op een presenteerblaadje zou worden aangeboden. Zij blijken zich vergist te hebben. Het staat vast, dat arbeidstijdverkorting niet om net is door te voeren. Wie nu werk heeft zal flink moeten inleve ren om anderen aan werk te helpen. Het invoeren van een wezenlijke arbeidstijdverkorting voor oudere werknemers roept in de privé-sfeer problemen op, die ook voor degenen, die de solidariteitsgedachte zijn toegedaan, in vele gevallen onoverkomelijk lijken. De meeste oudere werkne mers zijn verplichtingen aangegaan ten aanzien van hun woning, oe opvoeding van hun kinderen etc. op basis van een bepaalde inkomensverwachting. Als zij op dat inkomen zwaar gekort wor den zou hun echtgenote een baantje moeten gaan zoeken. Kun nen ze dat en willen ze dat? Begin dan maar met de jeugd korter te laten werken, wordt er gezegd. Maar hoe komt de jeugd dan aan een inkomen om een nuis ,e kunnen huren en inrichten? Het zal er op neerkomen dat jonge mensen in feite verplicht worden om bij huwelijk en anders- <jns samen te blijven werken. Voor velen zal dat geen bezwaar jp.Maar er zullen ook jongeren zijn en blijven die een arbeids plicht als een inbreuk zullen ervaren op hun onvervreemdbaar 'echt om hun samenleven naar eigen inzicht in te richten, ./jetstaat ook buiten kijf dat de doorvoering van arbeidstijdver- I kSI i het bedrijfsleven voor grote problemen zaf stellen. De kwaliteit van het werk en de produktiekosten komen immers on eer zware druk te staan. De Koning en Den Uyl denken over al eze haken en ogen wel wat erg gemakkelijk. Vooralsnog lijkt het I "es verstandiger - en tegenover de jonge werklozen ook eerlijker ia h arbeicistijdverkorting als niet meer dan één van de middelen «beschouwen om de werkloosheid te bestrijden. Alles zetten op e kaart van de arbeidstijdverkorting zou wel eens tot armoe troef tonnen leiden. ons land ruimschoots zijn aandeel binnen de EG be reikt heeft. „Als de Europese Commissie zegt dat het onvoldoende is, zullen we alle plannen van al le lidstaten moeten kennen", zei Van Aardenne gisteren. „Je kunt niet van Nederland verlangen rendabele bedrij ven af te breken als er in an dere landen onrendabele be drijven blijven doordraaien. Het einddoel is tenslotte een efficiënte Europese staalpro- duktie". Omdat naast Nederland ook West-Duitsland, Engeland en Italië vinden genoeg te hebben gedaan ter sanering van de staalproduktie gingen de mi nisters van Economische Za ken gisteren in Luxemburg uiteen zonder meer te hebben bereikt dan het vaststellen van een nieuwe datum, 25 mei. Volgens de Europese Com missie moet de Europese staal industrie, die met een veel te grote overcapaciteit zit, voor het einde van 1985 in een soort gezondheidsmakingsproces de produktie inkrimpen met 30 tot 35 miljoen ton. De afzon derlijke lidstaten moesten daartoe voor eind september 1982 plannen indienen. Maar gisteren bleek dat Groot-Brit- tannië, België en Griekenland de plannen nog niet op tafel hadden gelegd. De Nederlandse sanerings plannen omvatten een totaal bedrag van 2,3 miljard gulden, waarvan 1 miljard door Hoog ovens zelf gefinancierd wordt. Als gevolg van de sanering zullen van de 18.500 arbeiders bij Hoogovens 2300 mensen hun arbeidsplaats verliezen. De Europese Commissie waarschuwde de ministers in Luxemburg gisteren dat, als er niet spoedig tot reductie overgegaan wordt, in 1985 het produktie-overschot van 50 miljoen ton staal zal zijn be reikt. Het saneren van de Europese staalindustrie heeft in de EG al 250.000 arbeids plaatsen verloren doen gaan. Als de plannen tot verminde ring van produktie tot 35 mil joen ton doorgang vinden, zul len er nog eens 150.000 werklo zen bii komen. Kaart opgezet om al dié men sen tot steun te bewegen die zich niet wensen te stellen achter andere vredesinitiatie ven vanuit de politiek of met een geestelijke achtergrond. „Er leeft", zo zegt de stich ting, „een grote onvrede bij de mensen over de gang van za ken in de wereld. Met name de kernbewaping wordt als zeer Van onze redactie binnenland UTRECHT - De HBO-Raad dringt er bij regering en par lement op aan niet te bezuini ging op de studiebeurzen. Als de Tweede Kamer ak koord gaat met de bezuini gingsplannen uit de voor jaarsnota, zullen de inkomsten van de beursstudenten met twintig procent dalen. De raad maakte dit gisteren bekend op zijn algemene vergadering. De voorjaarsnota voorziet in een bezuiniging op de studie beurzen van driehonderd mil joen gulden. De eerste 54 mil joen daarvan moet volgens de plannen van minister Deet- man al dit jaar worden bezui nigd. Volgens de HBO-Raad zal dat desastreuze gevolgen hebben voor de financiële po sitie van de studenten. De raad is bovendien verontrust over het alsmaar uitblijven van voorstellen om te komen tot een beter stelsel van studiefi nanciering. bedreigend ervaren. Toch zwijgt de grote massa uit een gevoel van onmacht. Niemand, van welke politieke overtui ging of religieuze richting ook, is in wezen vóór die kernwa pens. Sommigen zeggen de noodzaak ervan in te zien of de onmogelijkheid het probleem op te lossen. Maar iedereen zou blij zijn als het evenwicht en de vrede bewaard zouden kunnen blijven zónder die kernwapens. Maar dat is na tuurlijk geen politiek stand punt, dat is een zuiver mense lijk standpunt dat nu eenmaal niet door politieke zegsman- nen kan worden verdedigd. Vandaar dat alleen op parti culier initiatief dit pakket kon worden samengesteld. Zonder politieke of religieuze motie ven". Voorzitter van de stichting is Herman van Veen. Bouman is nog druk doende het bestuur met andere leden aan te vul len. 99 Van een onzer verslaggevers MAASTRICHT - De van oorlogsmldaden verdachte Nederlan der Albert T. heeft op de eerste zittingsdag van zijn proces te genover de bijzondere strafkamer van de rechtbank te Maas tricht niet alleen ontkend zich schuldig gemaakt te hebben aan het doden van gevangenen, hij zei ook dat bij zijn weten in het kamp geen mensen mishandeld waren. T. zei dit nadat de recht bank maandagmorgen ge tracht had te reconstrueren in hoeverre hij tijdens de Tweede Wereldoorlog met de bezetters geheuld zou hebben en hoe hij in het kamp Kaufbeuren te recht was gekom,en. „Je werd aangewezen en als je niet deed wat je werd opge dragen, was het met je afgelo pen. Ik had lang genoeg in concentratiekampen gezeten om dat te weten." De in een keurig grijs pak gestoken T. (63) verzekerde dat gisteren de Bijzondere Strafkamer van de Maastrichtse rechtbank, waar hij zich de eerste dag moest verantwoorden voor moord op Hongaarse en Poolse joden in het kamp Kaufbeuren-Rie- derloh. „Ik ontken alles wat mij ten laste wordt gelegd", beet de goed van tongriem ge sneden T. van zich af. Met een knuppel heeft Ta- lens, volgens de aanklacht van officier van Justitie mr. J. Nabben, als kamp-oudste op de appèlplaats en in de was ruimten joodse dwangarbei ders gedood. Anderen zou hij ontkleed tot bloedens toe met een lap met zand hebben inge wreven en hen zolang in de snèeuw laten liggen tot ze doodgingen. Zeker twee weken gaat het proces tegen de sinds 1973 in het Oostenrijkse Westendorf wonende pensionhouder T. duren. Zeven overlevenden van het kamp Kaufbeuren, die nu in Amerika, Israël en Duitsland wonen, komen de Bijzondere Strafkamer uit de doeken doen wat er zich in tussen 1 oktober 1944 en 10 ja nuari 1945 in het kamp heeft afgespeeld. Aan de uit drie rechters bestaande Bijzondere Strafkamer zijn twee rechters toegevoegd, die in onvoorziene omstandigheden elk moment kunnen inspringen. Het proces wordt vandaag voortgezet. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De gemeente kan niet langer achterblijven in de strijd tegen de werkloos heid. Ook al zullen de burgemees ter en zijn wethouders het werkloosheidsprobleem nim mer op eigen houtje kunnen oplossen, helemaal zonder ba nenplan blijven past niet meer in deze tijd. Hoe de gemeenten de werk loosheid te lijf kunnen gaan staat beschreven in het hand boek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat de titel „Gemeente, werk en werkloosheid" draagt. De mensen aan werk helpen is aardig, maar realiteit is dat op dit moment een op de drie personen niet aan het betaalde arbeidsproces deelneemt. En daarom is in het handboek minstens zoveel plaats inge ruimd voor scholingskansen, vervangend werk, voor op vang en begeleiding. Er is zelfs een overzicht van werkprojec ten die de gemeente tenminste van de grond kan helpen til len, zoals ambachtelijke be drijfjes of mens- en milieu vriendelijke ondernemingen. Een lokaal jeugdwerkplan is iets wat er ook bij hoort, tonen vijf praktische suggesties aan. TOT 13 mei a.s. wordt in het Utrechtse Muziekcen trum een expositie van uit eenlopende klokken gehou den. De expositie omvat ver schillende soorten zonnew ijzers, waaronder een van klei (links). Hierbij valt het licht door de spleten en kan de tijd door het gat bovenin de bol worden afgelezen. Aan deze 'klok' van vijftig kilo werd drie jaar gewerkt. - FOTO ANP WEER BANEN WEG Van onze redactie binnenland HAARLEM - Dc bureaus voor beroeps- en schoolkeuze zijn als gevolg van de enorme fi nanciële kortwieking niet of nauwelijks meer in staat hun werk naar behoren te verrich ten. Nergens is zo extreem door de overheid bezuinigd als bij het beroepskeuze-werk. Vorig en dit jaar moest men 17 pro cent van de subidie inleveren. Dat leidde er toe dat 100 van de 600 banen verdwenen. Het einde is echter nog niet in zicht, want voor volgend jaar moeten de bureaus nog eens fors inleveren. Het totaal van de bezuinigingen komt dan op een kwart van de sub sidie. Dat zal zeker veel banen kosten, vreest men. De nieuwe bezuinigingsron de zal bovendien met zich meebrengen, dat nog meer mensen, die eem beroep op de bureaus doen, in de kou zullen komen te staan, met name mensen uit kansarme en lage inkomeps-groepen. DEN HAAG - Een straaljager van de luchtmacht Is gister middag tijdens een navigatie- vlucht boven de Belgische Ar dennen neergestort. Het toestel kwam neer op ongeveer 35 kilometer ten zui den van Luik. De 25-jarige pi loot werd gisteravond nog vermist. Na het ongeval heb ben vliegtuigen en helikopters van de Belgische luchtmacht het gebied intensief afgezocht. Merijn is ziek DEN HAAG - Het CDA is blij dat het kabinet, ondanks forse kritiek van de Raad van State, vasthoudt aan een belasting verhoging voor gezinnen waar man en vrouw belde een baan hebben. Deze extra aanslag voor „twee-Verdieners"'moet vanaf 1 juli van kracht worden. „Ik kan me niet voorstellen dat het wetsvoorstel straks in het parlement zal worden weggestemd", zei CDA-frac- tie-voorzitter dr. Bert de Vries gisteren op een spreekbeurt in Nijmegen. Binnen VVD en PvdA is wel forse kritiek op het wetsvoorstel, maar vooral in de Eerste Kamer, waar het ingrijpende voorstel straks in grote haast behandeld zou moeten worden, tekent zich nu al verzet aan. Als het wetsvoorstel niet wordt aangenomen, zou de schatkist minder geld ontvan gen, zodat er geen ƒ300 mil joen beschikbaar komt voor de koopkracht-uitkeringen aan de échte minima. Maar dat moet dan op een andere ma nier op tafel komen, want die ƒ300 miljoen moet er komen, zo zijn CDA en VVD het in ieder geval eens. In Nijmegen zei De Vries gisteren waarom hij zo hecht aan het wetsontwerp: „Omdat het er op gericht is een klein stukje van het grote belasting voordeel ongedaan te maken dat huishoudens waar twee inkomens binnenkomen (dankzij de belastingwetge ving) genieten, in vergelijking tot een gezin met één kostwin ner. Deze fiscale bevoordeling van dubbele inkomens is niet gerechtvaardigd." van onze redactie binnenland AMSTERDAM - De werk gelegenheid voor straten makers zal de komende ja ren dalen, maar vanaf 1985 fors toenemen. Dit blijkt uit een onder zoek dat het Economisch Instituut voor de Bouwnij verheid heeft uitgevoerd in opdracht van de Stichting Beroepsopleidingen Weg -en Waterbouw. Volgens de onderzoekers ligt dat werk vooral in het onderhoud waar de meeste gemeenten nu op bezuini gen en het onderhoud aan straten die eind jaren ze ventig zijn aangelegd. DEN HAAG - Na de verkie zingen voor de Eerste Kamer in juni zal de CDA-fractie ze ven nieuwe gezichten tellen, als het partijbestuur zijn zin krijgt. Aanvoeder van de door het partijbestuur opgestelde ad- vies-kandidatenlijst is Piet Steenkamp, die waarschijnlijk prof. Thurlings uit Wagenin- gen zal opvolgen als voorzitter van de Eerste Kamer. Vijf van de nu zittende le den hebben laten weten niet in nieuwe Senaat te willen te rugkeren (oud-minister Albe- da, de huidige senaatsvoorzit ter Thurlings - die overigens tegen zijn zin afscheid neemt, maar vanwege zijn leeftijd (67) door het partijbesttiur niet meer gekandideerd zou wor den), de Arcense burgemeester mevr. Van Soest en senator Netjes). Twee leden zijn door het partijbestuur niet meer gekandideerd (Vrouwenfelder en Tjeerdsma) en één lid, (ir. Gooden uit Breda) is door het partijbestuur op een onver kiesbare plaats gezet. Het CDA zal bij de verkiezingen door de Provinciale Staten met 27 zetels, één minder dan pu, genoegen moeten nemen. De zeven nieuwe leden zul len waarschijnlijk worden: de voorzitter van de afdeling Limburg, Pleumeekers, die nog onlangs felle kritiek uitte op het doen en laten van het CDA in 'Den Haag', de voor malig vice-voorzitter van de ARP, prof. D. Kuiper, de vroe gere vice-voorzitter van het CDA en voorzitter van de zui vel werkgevers, Rinse Zijlstra, de oud-voorzitter van het be stuur van de Utrechtse Uni versiteit, prof. Wattèl, de voorzitter van het CDA-Dren- te Numan, de Amsterdammer Schouten en verder drs. Coe- neman en mr. dr. Postma, do cent staatsrecht aan de Gro ningse universiteit. door Wim Kuipers EDE - Hoofdverdachte minister Jan de Koning van Sociale Zaken is gisteren - zoals verwacht - niet verschenen op het WAO-tribunaal in Ede. Hij had daar terecht moeten staan omdat hij „de strekking van de sociale verzekeringswetten schendt en geschon den heeft". Anders gezegd: duizenden WAO'ers voelen zich bedonderd. De minister werd net niet van oplich ting beticht. Wel van „continue schen ding van behoorlijk bestuur, schending van de uitgangspunten van de WAO- wet en van grondrechten". Minister De Koning somde in een brief aan het tribunaal twee redenen op waarom hij niet wilde verschijnen. Al lereerst: hij acht zich formeel uitsluitend verantwoordelijk tegenover het parle ment. Dat hadden de organisatoren van het tribunaal kennelijk voorzien: zij daagden daarom ook de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer. Omdat eind vorig jaar enkele bezuinigingswetten (het zogeheten Kerstpakket) veel en veel te snel door de Kamers zouden zijn ge jast, zoals Herman Bode, vice-voorzitter van de FNV, zei. Hij noemde dat „een af gang zonder weerga van het parlement". Overigens waren de beide Kamervoor zitters ook niet verschenen. Het tweede argument van De Koning om in Den Haag te blijven: hij vond een tribunaal veel te zwaar aangezet. Een tribunaal wordt gehouden, schreef hij, „als de stem van betrokkenen niet ge hoord kan worden of onderdrukt wordt". Dat leek hem hier niet het geval. In het verleden zijn tribunalen gehouden over ondermeer de uitroeiing van Indianen en ten gunste van politieke gevangenen. Toch was de voornaamste reden van dit tribunaal, zo zei voorzitter prof. dr. J. Soetenhorst, hoogleraar Sociale Hulp verlening: „De belangen van de WAO'er meer in de belangstelling te brengen". Daarnaast hoopte het Landelijk WAO- Beraad, initiatiefnemer van het tribu naal, dat er wat constructieve voorstel len te voorschijn zouden komen. Dat is gebeurd. Kamerleden en ook de vakbonden, die aan het boe-geroep te horen niet zo bijster populair zijn bij WAO'ers, krijgen deze voorstellen onge twijfeld thuis gestuurd. Een kleine greep uit de aanbevelingen. De koopkracht van arbeidsongeschikten mag niet méér dalen dan die van andere uitkeringstrekkers en werkenden. Daar toe dienen de zwaardere lasten die ze veelal hebben, gecompenseerd te wor den. Heel hard is de eis dat de duur van de WAO-uitkering onbeperkt moet blij ven. Het gonst van de geruchten dat daar verandering in komt. Voor een van de aanbevelingen riep de aanklager, mr. Leo Spigt, de hulp in van Veldkamp, een van de voorgangers van De Koning. Deze ex-minister van Socia le Zaken pleitte onlangs voor tijdelijke bezuinigingen op uitkeringen. Geen strukturele maatregelen, „want", zo sloot aanklager Spigt zich aan: „Als de crisis tijdelijk is, wat gehoopt en be weerd wordt, dan moeten vanwege die crisis genomen maatregelen ook tijdelijk zijn". Een van de hoofddoelen van het tribu naal lijkt in elk geval bereikt: aandacht. In veel toonaarden (jammerklachten, cijfers, regelrecht schelden) werden het leed en de moeilijkheden van de WA O'ers verteld. Verschillende keren viel het woord 'zelfmoord'. Zo uitzichtsloos zouden ar beidsongeschikten hun positie zien. Een man schreeuwde vanuit de zaal: „Ik loop al in leenkleren, nu hang ik mijn maag ook nog maar aan de kapstok". Een van de getuigen, de heer C. Ardon uit Roosendaal, die sprak als de uitke ringstrekker W.A. Ongeschikt uit Inle- veringsdorp, zei: „Je gezondheid missen betekent armoe voor het hele gezin. We komen de deur niet meer uit, want dat kost geld". Hij bleef desondanks humo ristisch. „Onze grenzen worden wel ge sloten voor de varkenspest, maar niet voor de briefjes van duizend die bij dui zenden naar het buitenland gaan", zo zei hij onder applaus. Ondanks de voorbeelden van leed en zorg, bleek het moeilijk één duidelijk beeld te schetsen van de WAO'er. De ene arbeidsongeschikte is de andere niet. Persoonlijke omstandigheden (gezin, on gehuwd, en de hoogten van uitkeringen verschillen sterk). Toch is er een soort gevoel van; het kan zo niet langer. Waarom? Jacques van der Horst uit Brede, in dustriepastor in het dekenaat Ooster hout: „Het is vooral de angst. Angst dat ze binnen enkele jaren in de Bijstand zullen zitten. Dat is nu nog een gerucht, maar ik ken mensen die reeds hun eigen huis willen verkopen. Bang dat ze het straks moeten opeten, zoals dat heet". Een tweede vrees is dat de tegenstel ling tussen werkenden en niet-werken- den vijandiger vormen gaat aannemen. Een van de getuigen, ex-mijnwerker Moens uit Hoensbroek beschuldigde de regering er van de mensen tegen elkaar op te zetten. Volgens Van der Horst krijgen WA O'ers, en ook werklozen, steeds meer du bieuze opmerkingen te horen. „Opmer kingen als: als ik naar de fabriek ga, heb ik drie uitkeringstrekkers achterop mijn brommer. Niet echt keihard", zegt Van der Horst, „maar het maakt wel bang. Als je arbeidsongeschikt bent, je hebt die zekerheid van werk niet meer, je inko men wordt steeds minder, en er komt die vrees van discriminatie bijprobeer dan nog maar eens nieuwe zin aan je leven te geven".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 3