dure
ONS ERFDEEL
Wandelboeken wijzen de weg in eigen land
DE STATUS
ARK
aenmmino. /Otndi ittut een oude ritsen
Lucky Luke: Daisy Town
[ymrennoeviUm jullie^ (wrroor moeten we ètwerXJf}
m tomrnt J1 5td[ van Herlijn van it mentor
Iwtowirmjto.) f halm. Qat dm wemorfai.Ml
JL__ 1 t tf. iwtm l
pie Happie Als Aerobic Robot
\JOJO 0CI/ZEMZOQ5
T43
ark? Hamvraag is
eheerd moet wor-
n functioneren. In
an het woord, die
<ken zijn en ieder
jebied als toekom-
ite de Enschedese
<undige professor
»nze weekendbijla-
i hoe er naar zijn
jet worden.
Ie voorbereiding is
er C.F. Kleisterlee,
eede Kamer. Hij is
itionale Parken,
eek vervolgd met
pelveld, consulent
deze provincie.
■sbosch tot Nationaal
>ment onderzocht door
Jeze moet de minister
■en om wel of niet tot
aoet de Commissie de
als Nationaal Park in
1 moeten worden.
heeft Staatsbosbeheer
kundigheid- gevraagd
ultaat daarvan is het
splan". Op de inhoud
26 personen en instan-
al gereageerd hebben,
;evraagd. Aan de hand
isie een ontwerp te ma
ter. De bevolking kan
ant met algemene in-
Commissie eind april
wendt de Commissie
igeerd hebben, met het
ven hebben, heeft de
belanghebbenden en
Met hun opmerkingen
missie zich nogmaals
bij te stellen en aan te
eeft de Commissie een
gaat naar de betrokken
s en wordt voor de be-
bare gebouwen. Vanaf
nteresseerden gelegen-
rmeer via informatie-
de krant uitkomen met
ruit voortkomt, maakt
t gaat naar de minister
minister het al of niet
wenden tot de betrok-
;tuurders om zich van
Waarschijnlijk zijn we
ijk hebben gegeven, zal
net ingang waarvan De
phting is. Het overlegor-
heden, eigenaars en be-
n tegelijkertijd moeten
Tijdens een wandeltocht heeft men alle tijd om te genieten van de mooiste plekjes van Nederland. - foto de stem/ johan van gurp
Steeds weer een avontuur
ook voor Domeinen. De
iwijzing tot Nationaal Park
oovendien overheidsbeleid,
ereen zal dat moeten res
teren". I|
Door Harry Janssen
Iedere wandeling, of het nu
een blokje om is in de stad of
een tocht van vele uren door
de vrije natuur, is en blijft
een avontuur. Iedere wan
deling is een ontdekkings
tocht, waarop de wandelaar
dingen tegenkomt die nieuw
en onverwacht zijn. 'Een
vliegende kraai vangt altijd
wat' is in deze zin een veel
zeggend spreekwoord.
Wandelen gaat hoe langer
hoe meer tot de vaste ele-
I menten van vrije tijdsbeste
ding horen. De mensen heb
ben (soms tegen hun zin) de
beschikking over steeds
meer vrije tijd. Dat heeft ge-
t volgen voor vormen van re
creatie.
Toeristische deskundigen
hebben voorspeld dat de
mensen in toenemende mate
gaan kiezen voor kortere
vakanties in eigen land, voor
eenvoudige dag- en weeken
drecreatie in de eigen omge
ving.
Maar voor veel mensen
blijkt wandelen nog steeds
iets geheimzinnigs te heb
ben. „Er zijn twee soorten
wandelaars", zei Sietzo
Dijkhuizen deze week bij de
presentatie van zijn boek
'Op stap in eigen land'. „Veel
mensen zijn nog steeds echt
bang om te verdwalen. Zij
voelen zich onzeker in de
natuur. En er zijn mensen
die inderdaad in staat zijn
om te verdwalen al sla je om
de tien meter een rood
paaltje in de grond".
De tweede categorie wan
delaars (de 'gevorderden')
houden van 'een flink eind
struinen' en ze zien wel
waar ze uitkomen. En voor
'struinen' geeft het woor
denboek de verklaring:
rondzwervende kijken of
men iets van zijn gading kan
vinden.
Voor beide soorten wan
delaars zijn er nu (vlak voor
het begin van het 'seizoen')
boeken verschenen die een
betrouwbaar houvast kun
nen betekenen bij wandelin
gen van langere of kortere
adem.
Allereerst het werkelijk
heel bijzondere Boek van de
Maand, 'Op stap in eigen
land' van Sietzo Dijkhuizen.
Daarin staan honderd wan
delroutes door natuur, stad
en landschap. Iedere wande
ling staat op één blad en kan
uit de ringband genomen
worden om dan in een plas
tic envelop bij de avontuur
lijke onderneming te wor
den meegenomen.
Duidelijk
De kaarten (getekend aan
de hand van luchtfoto's) ma
ken verrassend duidelijk
welke paden en wegen ge
volgd moeten worden. De
wandelingen zijn vrij kort
(een tot twee en een half
uur) en dus geschikt voor
iedereen. Dijkhuizen heeft
er bovendien gebieden geko
zen die voor iedereen toe
gankelijk zijn.
In het Gelderse wandelt
hij bijvoorbeeld door het
Hulshorsterzand, rond de
Posbank bij Rheden, op het
landgoed Staverden bij El-
speet, het landgoed Kern-
hem bij Ede, in de Kruis-
bergse Bossen bij Doetin-
chem, bij Vorden in de Ach
terhoek, op het landgoed
Duno bij Doorwerth, in de
omgeving van Winterswijk
(Bönnink en het Hilgelo), in
de bossen rond 's-Heeren-
berg en in de omgeving van
Waardenburg en Neerijnen.
De serie 'Gelderland' wordt
compleet gemaakt met
stadswandelingen door Arn
hem en Nijmegen. Ook aan
de Limburgse Mookerhei en
aan de Piasmolen zijn bla
den in het boek gewijd.
Opmerkelijk
Dijkhuizen wijst niet al
leen de weg in stad, land
schap en natuurgebied. Hij
vertelt wat er aan opmerke
lijks te zien is en geeft on
derweg ook op een heel
speelse manier informatie
over de gedragingen van de
natuur. De duinen, de pol
ders, zandverstuivingen en
bosgebieden, heidevelden,
oude vestingen als Bourtan-
ge in Groningen en vesting
Naarden komen aan bod,
evenals statige havezathen
en landgoederen.
Het is een voortreffelijk
boek geworden, een heel
bruikbaar 'doe-boek', waar
in veel zorg is besteed aan
betrouwbaarheid zowel als
aan de werkelijk fraaie
vormgeving.
'Struiners'
Eigenlijk meer voor de
'struiners' is de tweede
'Voetwijzer' die Jan Erik
Burger, Paul Hesp en Steven
van Schuppen hebben ge
maakt. Daarin staan 22
nieuwe wandelingen met
een lengte van 8 tot 18 kilo
meter en wie daaraan begint
moet wel regelmatig de
wandelschoenen hebben
aangetrokken.
De drie samenstellers zijn
er niet op uit geweest om de
liefelijkste plekjes van ons
land te kiezen. Zij zijn op
zoek gegaan naar de ge
schiedenis van het land
schap en hebben daarbij een
voorkeur laten blijken voor
de overgangen in dat land
schap. De duinranden bete
kenen zo'n overgang van
hoog naar laag, zoals die ook
te zien is langs de waterlinie
die de 'Vesting Holland' te
gen indringers moest be
schermen. Ook de grenzen
van het oude en het nieuwe
land worden getrokken.
In 'Voetwijzer 2' (de eerste
bestond uit 12 stevige dag
tochten) maken de samen
stellers gebruik van frag
menten van de authentieke
topografische kaart van Ne
derland (de zogenaamde
'stafkaart') en die blijkt eens
te meer zeer degelijk en be
trouwbaar te zijn. De daar
aan toegevoegde routebe
schrijving is helder, terwijl
de wandelaar erg veel ple
zierige informatie krijgt
over het landschap van zijn
keuze.
Heel af en toe blijken de
samenstellers echte 'strui
ners'. Op de route 'Van pol
der tot paleistuin' (een tocht
van 13 kilometer van Baarn
naar Amersfoort) sturen zij
de wandelaar in het gehucht
Grote Melm tussen enkele
boerderijen door naar de
Eemdijk. De argeloze wan
delaar wordt ter plaatse
evenwel geconfronteerd met
evenveel borden 'Verboden
toegang' als vervaarlijk
grommende bouviers.
Een wandeling blijft per
slot van rekening een ont
dekkingsreis.
Sietzo Dijkhuizen, Op stap in
eigen land. Zomer Keuning,
Ede. Tot 21 mei 32,50, daarna
S 49,50.
Jan Erik Burger, Paul Hesp en
Steven van Schuppen, Voetw
ijzer voor Nederland (2). Op Le
men Voeten Amsterdam -
Dwarsstap Nijmegen, 18,50.
Van onze kunstredactie
BREDA - Het nieuwste nummer van „Ons
Erfdeel", tweemaandelijks cultureel tijd
schrift voor Nederland en Vlaanderen, bevat
een aantal lezenswaardige onderwerpen en
beschouwingen over o.a. de dichters Eddy van
Vliet en Pierre Kemp, Willem Brakman, Cees
Nooteboom, de schilder Joop van Meel en de
architectuur-relatie tussen Vlaanderen en Ne
derland.
Het openingsartikel van Cees J. Hamelink,
socioloog, besteedt aandacht aan de wijze
waarop de elektronische media cultuur door
geven, waarbij geconstateerd wordt, dat er een
waarneembare tendens is naar „zelfvoorzie
ning" ten nadele van schouwburg- en bio
scoopbezoek.
Maar ook wordt opgemerkt, dat de werkelij
ke invloed van de nieuwe audio-visuele moge
lijkheden niet voor het jaar 2000 merkbaar zal
zijn, omdat een grote markt nog niet kon wor
den geïnteresseerd voor elektronische kranten,
teletekst, viewdata etc. Optimistisch over in
grijpende culturele verschuivingen door elek
tronische media is de auteur niet, omdat een
individuele participerende ervaring wordt uit
gesloten en deze media bestaande maatschap
pijvorming alleen maar bevestigen.
De problemen van de Neerlandist in het bui
tenland en een artikel over Hendrik Conscien
ce in Nederland bestendigen de discussie over
de beperkte mogelijkheden van het Neder
lands taalgebied. Ook het christelijk humanis
me van prof. Schillebeeckx wordt in het
maart-aprilnummer van Ons Erfdeel bespro
ken. De architect Marc Dubois constateert, dat
een onderzoek naar de relatie tussen de archi
tectuur van Noord en Zuid een braakliggend
terrein is, terwijl verschillende Vlaamse ar
chitecten toch door Dudok worden beïnvloed.
Ruud Kraayeveld gaat in op de rol van de
lezer in de literatuurwetenschap. Hij pleit voor
een literatuuranalyse op basis van de wijze
waarop proza en poëzie door lezersgroepen
worden ontvangen. Hij verwijst naar de zeer
uiteenlopende ontvangst van „Bezonken Rood"
van Jeroen Brouwers, dat door mensen met
kampervaring geheel anders en negatiever
werd geïnterpreteerd dan door niet-ingewijde
literatuurliefhebbers.
In de toneelrubriek
wordt o.a. „Het chemisch huwelijk" van Gerrit
Komrij, opgevoerd door Globe, besproken,
waarbij de nodige scepsis in acht wordt geno
men. In de filmrubriek wordt „De Vlas-
schaard" van Jan Gruyaert behandeld.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
(ADVERTENTIE)
lus/ce en Wiske: Het Bretoense broertje
1 m
rTl F
Er'l Tja.vam a=
£<-. I o'/voyv s
ZXt/AT-
(SliESCEteR6
temming moete bereiken.
t - foto's de stem/johan fi
van gubp
&P/7&
(/VA*V?
HEM i
oo/te5jv
EEsSEVUUeC» <Z£MXMD.')
PUSSIS G
•ueui uba aCsep 'uaajsjootps 'uibbj
-qep '-j o;neiqoejA ui 'squn aoq do
qaja 'uiooq uba uiBjs 'auiep uba jbbij 'ubui
uba paoq'duiBjdobi 'japuosquq abpoM.
