MOER WïMHI Zwart DE OUD-DIRl Rotterdamse gemee en -adviseur van dt posthuma, pleit, nu tekenen van oplevii nieuwe industriële samenwerking tuss havens van Euro Antwerpen, h industriepark Moert industriële kemp volgens Posthuma dt voor de 21ste eeui gevet Di 99 'ZATERDAG 16 APRIL 1983 'E ONTWIKKELINGEN in het Europese geldverkeer hebben een nieuw fenomeen gecreëerd. De grensarbeider. Dat zijn mensen die in Nederland wonen en in België werken (of andersom). Als de frank zakt, daalt zijn besteedbaar inkomen. „Hij heeft het toch zelf gewild. En toen het goed ging hoorde je hem niet", wordt schamper gezegd. Dat 'zelf gewild'geldt in elk geval niet voor vrachtwagenchauffeur Jaap Boogaard (25) uit Krabbendijke, een grensarbeider tegen wil en dank. We reden ëen dagje met hem mee. Huishuur In het schip Getapt Te mooi ZATERDAG 16 APRIL 19C DE GESCHIEDEN 'Vrouw en Geloof groepjes vrouwen gingen lezen met fei de vrouwenpraatgr<J zaken van geloof ei zeker niet op de lal verrassende erva vrouwendagen Roosendaal in 198Ï stapel staat op 16 aj Gc Door Jan van Zuilen HET RIJDEN in Nederland op een vrachtwagen met een Bel gisch kenteken geeft mij een gevoel van sensatie; vergelijk baar met de tintelingen die ik ook had toen ik voor het eerst op mijn eigen bromfiets reed, of later in mijn eerste auto. Zeker naarmate we verder naar het Noorden komen en we de autosnelweg hebben verlaten, ontdek ik reacties die ik me van vroeger herinner wan neer er een buitenlandse auto in ons dorp was. Het mag dan vandaag de dag lang niet meer zo'n zeldzaamheid zijn, toch zie ik nog menige oudere steels achterom kijken. Kinderen zwaaien nog net zo enthousiast als ik vroeger zelf deed. Ik vraag me af of ze misschien zelfs ook nog dezelfde fan- tasien over vreemde landen hebben, maar dat zal wel niet. Daarvoor is het buitenland toch iets te dichtbij geko men. CHAUFFEUR Jaap Boogaard, na een simpele administratieve handeling werd hij een Belgische werknemer. Nederlander op Belgische loonlijst: Liever vandaag terug dan morgen i Jaap Boogaard heeft echter wel wat~ anders aan zijn hoofd dan dit soort herinneringen. Hij zou de rood/witte kentekenplaten van zijn trekker met oplegger nog liever vandaag dan mor gen verruilen voor het Nederlandse geel/zwart. Jaap is grensarbeider geworden toen zijn baas, het transportbedrijf Schoonen uit Bergen op Zoom, ander- E= half jaar geleden onder druk van de Belgische regering een aantal van zijn chauffeurs overzette op de loonlijst van de Belgische vestiging van zijn bedrijf (in Deurne). Schoonen moest dat doen om zijn vervoersvergunning in België te behouden. „Begrijpelijk", SEE erkent Jaap, „want we hebben ons =5 meeste werk in Belgie. Het gaf scheve ogen dat dat door louter Nederlanders gebeurde". Om zijn onderneming een wat 'zui- delijker' tintje te geven stelde Schoo- m nen Jaap Boogaard en nog twintig an- dere chauffeurs voor de keus gesteld: Of op de loonlijst van de Belgische vestiging of uitkijken naar een andere baas. Jaap: „Die keus was niet zo moeilijk. Toen was er voor een chauf- feur ook al nauwelijks meer werk te |3 krijgen, dus was je al blij met wat je EES had. Daarom zijn de meesten van ons EES overgegaan op de Belgische loonlijst". Maar ook anderszins was de keus voor Jaap niet moeilijk. Hij zou door die 'overplaatsing' meteen promove- ren van aspirant chauffeur naar in- ternationaal chauffeur met een nave- nante loonsverhoging. Drie 'correc ties' binnen het Europese muntenstel- sel later, weet Jaap beter. In alle ge- vallen daalde de waarde van de Belgi- E= sche frank ten opzichte van die van de Nederlandse gulden en het gevolg is dat Jaap nu netto gemiddeld zo'n 350 gulden minder per maand in het handje krijgt dan anderhalf jaar gele- den. „Over inleveren gesproken: Dat is precies de huur van mijn huis", stelt hij vast. Dat is dan nog exclusief de kinder- bijslag waar hij zes maanden geleden door de geboorte van zijn dochtertje Monique recht op kreeg. Jaap: „Dat werkt in België iets anders als in Ne derland. Bij de geboorte krijg je kraamgeld voor de inrichting van een kinderkamer en zo, ik meen iets van omgerekend 1200 grilden. Daarna hoor je elke maand een vast bedrag aan kinderbijslag te krijgen, maar tot nu toe heb ik geen cent gezien, noch kraamgeld noch kinderbijslag. Als ik er de boekhouder op de zaak naar vraag, krijg ik altijd hetzelfde ant woord: Het ligt in Brussel", maar on dertussen zit ik er maar mee". Gelukkig is Jaap zolang hij op de Belgische loonlijst staat, nog niet ziek geweest. „Want dan", weet hij van een collage, „zit je helemaal in het schip. Die maat van mij heeft tien weken op z'n geld moeten wachten. Als je dan toevallig geen spaarcenten achter de hand hebt, kom je raar te kijken". En ook gelukkig is dat het werk op zich hem uitstekend bevalt. Kan ook nauwelijks anders voor iemand die van kinds af aan dol is geweest op al les wat door een motor wordt voortbe wogen. Thans rijdt hij bij Schoonen een Daftrekker met oplegger. Hij ver voert hoofdzakelijk gesteriliseerde melk van de zuivelfabriek INZA te Antwerpen-Schoten naar grossier- ders in België en Nederland. Deze dag staat een ritje 'Raalte' op het pro gramma. Hij moet in dit Overijsselse dorp een vracht (24 ton) melk lossen het distributiecentrum Schuitema, van waaruit de Centra-supermarkten in het noorden van het land worden bevoorraad. Jaap moet 's morgens om zes uur aan het laadperron van de IN ZA zijn. Om op tijd te zijn moet hij thuis in Krabbendijke om kwart over vijf gaan rijden. Precies op het afgesproken uur zijn we op de fabriek. „Dat moet wel", had Jaap al verteld, „want als je vijf mi nuten te laat bent, is een ander je voor. Dan kun jij een half uur wach ten en dat betekent dan dat je van avond ook zoveel later thuis bent". De drukte aan het laadperron bevestigt dat. Er is nog net een gaatje voor Jaap. Geholpen door een andere chauffeur van Schoonen, een gezette Belg uit Mol, loost Jaap zijn trailer tussen twee andere. Ik had op mijn lijstje staan dat ik Jaap zou vragen hoe de verstandhou ding met zijn Belgische collega's is, maar nog voor ik daar aan toe kom, ontdek ik dat dat wel snor zit. Het is Japie voor en Japie na. De kleine Zeeuw is getapt bij de andere chauf feurs en bij de mensen van de fabriek. Ze waarderen hem om zijn harde werken en accepteren het dat hij dat op zijn beurt van hen ook verlangt. „Nee", bevestigt hij later als we weer rijden, „nooit het gevoel gehad dat ze mij als een indringer beschouwen. Zo onder elkaar zijn we allemaal gelijk. Je denkt er niet eens meer over na of iemand een Belg of een Nederlander is. Soms weet ik dat amper. Wel als we elkaar zitten te stangen. Dan is het van 'hé stomme Bels' of 'lelijke kès- kop' tegen elkaar, maar dat hoort er bij. Dat vind ik persoonlijk alleen maar tekenend voor de goede ver standhouding". Van broodnijd als 'Belg' tussen de Hollanders is hem evenmin ooit iets opgevallen. „Je hoort weieens van die wilde verhalen dat ze elkaar van de weg proberen te rijden, mij is dat in elk geval nog nooit overkomen. Soms wat geeft, zijn ze ineens veel vriende lijker. Dan kan alles, maar voor mij is dat gewoon smeergeld, omkoperij. Dat maak je bij de Hollandse douane ge lukkig niet mee Jaap kent collega's genoeg die daar aan meewerken. „Soms moet je wel, als je wilt opschieten, maar persoon lijk zou ik zoiets nooit over mijn hart verkrijgen. Dat zeg ik ze ronduit in hun gezicht. Laatst nog. Had ik EEN BELGISCH nummerbord geeft soms voordelen in Nederland. - FOTO'S DE STEM/DICK DE BOER is het zelfs wel makkelijk dat ze den ken dat ik een Belg ben. Als ik ergens moet stoppen om op de kaart de weg te zoeken, wordt dat geaccepteerd. Als je als Nederlander aan het zoeken bent, heb je meteen hele hordes toete rende automobilisten achter je". Tijdens het laden - 24 pallets van elk duizend kilo in dozen verpakte plastic flessen met gesteriliseerde melk per oplegger - sta ik me er over te verbazen dat België melk expor teert naar Nederland, zuivelland bij uitstek. Jaap snapt daar zelf ook het fijne niet van. „Ik kan het je", zegt hij, „nog sterker vertellen. Ik los in Gro ningen op een adres dat vlak naast een fabriek van de DOMO ligt. Die kan het bij wijze van spreken met de heftruck komen brengen". Een exp editiechef van de INZA, die meeluis tert, lacht. „Het wordt helemaal mooi als je weet dat wij een deel van onze melk uit Nederland halen. Kennelijk kunnen wij die goedkoper verwer ken", zegt hij. Meestal worden de voor Nederland bestemde melktranporten ingeklaard aan de grens bij Essen. Dat is welis waar een eind om, maar het gaat veel sneller dan bij de nieuwe grensover gang op de E-10 in Meer. Deze ochtend echter moet ineens alles weer wel over Meer, omdat het schijnt dat het inkla ren daar is vereenvoudigd. Jaap en een Belgische collega die een vracht melk voor het distributiecentrum van Albert Heyn in Tilburg heeft, krijgen de primeur. „Ik ben benieuwd", zegt Jaap als we de E-10 opdraaien. Uit zijn verhalen valt op te maken dat de omgang met de douane bij Meer vrijwel iedere keer opnieuw een beproeving is voor de zelfbeheersing van de chauffeur. „De Hollandse douane loopt nog wel. Die is meestal wel bar formeel, maar je weet wat je er aan hebt, maar van die Belgen krijg ik af en toe helemaal de kriebels. Het ergste vind ik dat die er altijd op uit zijn wat te krijgen. Ze vragen je ijskoud of je niet een paar pakken chocolademelk voor ze hebt. En weet je wat het ergste is. Als je ze vruchtensap bij me. Vraagt zo'n vent of ik een paar pakken kan missen. Natuurlijk zeg ik, maar ik duw hem wel meteen de vrachtbrief onder z'n neus. Of ie ze maar wilde aftekenen. Nou, toen had ie geen sap meer nodig". Doorgaans heeft hij daar zichzelf nog het meeste mee, weet hij. „Ze pakken je terug en de pest is dat ze altijd aan het langste eind trekken". Eén keer heeft de Belgische douane Jaap terug laten komen. Dat was de keer dat hij met pudding door Putte kwam. „Moesten ze ineens nog een monster nemen. Ik zeg tegen die mak ker, had meteen gezegd dat je koel kast leeg was. Bij mij moet je met zul ke smoesjes niet aankomen". Maar deze ochtend hebben Jaap en zijn Belgische makker geen enkel pro bleem met de douane. Binnen het kwartier zijn ze er langs. De procedu re: Eerst naar het douane-agentschap dat de papieren voor de uitvoer in or de maakt, dan voor een stempel naar de Belgische douane, vervolgens weer terug naar het douane-agentschap voor de invoer en tenslotte een stem pel van de Nederlandse douane. „Dat wordt voortaan altijd Meer", zeggen Jaap en zijn collega opgewekt tegen elkaar. „En jammer voor Mienije", voegen ze er aan toe, doelend op de kasteleinse van het Essense café, waar de chauffeurs van Schoonen steevast aansteken als ze die grensovergang nemen. Het is haast te mooi om waar te zijn. Als hij 's middags weer terug is op de fabriek, hoort Jaap dat het dat ook inderdaad was. Nog geen tien mi nuten nadat Jaap en zijn maat de grens over waren, ontdekte de douane dat hun vracht niet volgens de voor schriften was ingeklaard. Onmidde- lijk werd gewaarschuwd voor de an dere melktransporten met als gevolg dat die twee en een half uur werk hadden voor ze de grens over konden. Het slot van het liedje is dat Jaap 's avonds bij Mientje terecht komt, in afwachting van zijn inklaring in Es sen. Daar werkt het douaneagent schap de procedure zelf af. Dat duurt maar goed een uur. Jaap heeft schik voor zes grote mensen tegelijk als hij begrijpt welke mazzel hij heeft gehad. „Maar", voegt hij er aan toe, „voor hetzelfde geld hadden ze je terug laten komen". Antwerpen-Raalte lijkt een hele af stand, maar voor een chauffeur als Jaap Boogaard die gemiddeld per week zo tussen de 2700 en 3300 kilome ters maakt, is het een peuleschilletje. Inclusief een kop koffie onderweg („een bakkie doen", heet dat in chauf feurstaal) duurt de rit ruim drie uur. Even over half twaalf zijn we op de plaats van bestemming en dat bete kent dat we niet 'los' komen voor de middagpauze. Stipt om twaalf uur worden de heftrucks stil gezet. De magazijnchef van Schuitema nodigt de op dat moment aanwezige chauf feurs uit mee te gaan naar de kantine. De chauffeurs klitten bij elkaar. Ge spreksonderwerp aan tafel zijn de di verse magazijnmeesters van de adres sen waar ze geregeld lossen. Tussen chauffeurs en magazijnmeesters be staat, begrijp ik, een soort koning klant relatie. „Je bent", legt Jaap uit, „van hen afhankelijk. Als ze verkeerd willen kunnen ze je uren laten wach ten. Daarom is het zaak ze te vriend te houden en als ze eens met het ver keerde been uit bed zijn gestapt doe ik maar net of ik niks van hun gekanker hoor". Er is geen vracht terug, daarom krijgt Jaap opdracht leeg naar huis te komen en in Antwerpen voor te laden. De volgende dag moet hij die vracht in Bedum (Groningen) lossen. „Een makkie. Ik kan dan in één keer door. Terug zal ik wel karton moeten laden in Oude Pekela. Dat hoef ik dan niet meer te lossen, dus als het even mee zit ben ik op tijd thuis". Door de problemen die de andere chauffeurs van Schoonen bij de grensovergang in meer hebben gehad, belandt Jaap met zijn tweede vracht zoals gezegd weer in Essen bij Mientje. Hij laat een degelijk chauf- feursmaal van frites, doperwten en een buiten proportionele cotelet aan rukken en schuift aan bij twee colle ga's die in hetzelfde schuitje zitten als hij. Eén van hen heeft goede hoop dat hij op korte termijn weer op een Hol landse auto zou kunnen komen. Jaap licht toe: „Hij is de oudste in dienstja ren. Als er in Bergen op Zoom een chauffeur weggaat is hij de eerste die terug kan op de Hollandse loonlijst. Ik ben geloof pas achtste. Nu er zo wei nig verloop is kan ik het dus wel ver geten dat ik terug kan". Aftanken doet Jaap in Bergen op Zoom. Dat doen vrijwel alle 'admin- stratieve' Belgen van Schoonen, om de simpele reden dat de Belgische vesti ging van Schoonen in Deurne niet veel meer is dan een papieren bedrijf. Hij is die avond om negen uur thuis. Dan ligt de kleine Monique al op bed, maar dat is Jaap wel gewend. Er zijn weken bij dat hij zijn dochtertje helemaal niet ziet. „Maar ja", zegt hij berus tend, „dat is nu eenmaal het leven van een chauffeur, 's Morgens vroeg weg en 's avonds laat thuis. En rijk word ik er niet van. Maar och, je kent het ge zegde hè: Een chauffeur die niet steelt of erft, moet rijden tot hij sterft". Door Bert tan Velzen CHICAGO, de stad met de de schouders, is een bolwerk van de Democraten, maarw van de democratie. De stad werd een kwart eeuw lang regeerd door de roemruchte Richard Daley, onder roietis presidium de stemmen weufr gestolen waarmee John Ke#. nedy in 1960 het president schap veroverde. Chicago U zwarte kiezers en ook dode kiezers, die zich vanuit het graf nog met het politieke van Chicago bemoeien. Veld van hen rusten op de genen; Cemetary, een kerkhof dat naar men zegt tweemaal zo groot is als Bonn en tweern® zo gezellig. De corruptie istr, Chicago tot een kunstvorm verheven. Of de gewoonte nu nog besty iceet ik niet, maar een paar jaar geleden kon jein Chtci, met een grote kans op succes* een bod doen op de balpen waarmee een politieman stalten maakte een bon uitti schrijven. Je reikte voortui pennetje van 39 dollarcents biljet van vijf dollar uiten;, agent klapte zijn bonnenbw dan dicht omdat hij zijn pp, kwijt was. Politici meteen fijngevoelig karakter names geen steekpenningen aanij bruine enveloppen, maar wonnen grote bedragen met poker van uitgeslapen lob- byisten die net deden alsofy achterlijk waren. Na de ongekroonde koningl chard Daley is een vrouw, li ne Byrne, burgemeester wu Chicago geworden en nu, k een vunzige politieke camp;; ne, heeft Chicago voor het eerst een zwarte burgenteen- Dat is een belangrijke mijl paal in een stad waar tweei, de van de woonbuurten root 95 procent zwart of blankar en de facto rassenscheidinj diep ligt verankerd. De zwarte burgemeester m Chicago, Harold Washingtir, werd door de Democraten kandidaat gesteld omdat hij zwart was en om dezelfden den gaven de kiezers, pedren door racistische angsten, bijri de voorkeur aan een armalij Republikein, de miljonair Bernard Eptom, die onder normale omstandighedenh het bolwerk der Democrater, weinig meer dan de stemma van familie en vrienden m hebben gekregen. De overat komst tussen beide manneni dat ze tot de politieke «edeiji wichten behoren. Washing die kon rekenen op dezmrtt kiezers, die 41 procent vank electoraat uitmaken in Chici go, had om en nabij de tiointi procent van de blanke stem men nodig, maar die wenkt hem bijna door de neus ge boord. Blanke kiezers vertoonden zich in T-shirts met de op druk: Vote Right - Vote Will of gaven op andere wijze uit drukking aan een harden vrijwel onuitroeibaar racitfl Harold Washington heeft In 1972 een maandje gezeten» gens het ontduiken van de tl lasting - gewoon vergeten, verklaarde hij - maar dat iti Chicago geen belemmering voor de uitoefening van een hoog politiek ambt. De ironie wil dat de zwart-witcamW in Chicago werd gestreden door twee kleurloze manne» Vijftien grote Amerikaanse steden, waaronder Los All ies, Atlanta, Washington er, New Orleans hebben nu* te burgemeesters. Een van it eerste was Carl Stokes, burje meester van Cleveland tent- de van de onrustige lange H zomers in de grote Ameri kaanse steden van bijna vijl- tien jaar geleden. Stokes ufl een feestelijke figuur. Hij eigenschappen die toen wt het gemak met het etiket tt risma' werden beplakt. Hij had leuke ideeën. Zo beslot'- hij de vervuiling van de rit* die zich door Cleveland her- perst te dramatiseren met it weddenschap dat hij over i' rivier kon lopen. Een grote volksmassa begs' zich naar de Cuyahoga, der- vier die kort tevoren in W" was gevlogen en die op een stroom blauwgrijze verf led Stokes won de weddenscho', want gemeentewerkers lui den net onder de waterspvï een plankier gebouwd. Va» Harold Washington is zo if niet te xierwachten. Hij de wereld in als een rouunf dige croupier. Er zullen, gens de beproefde traditie,- wat stemmen voor hem# gepikt. Zijn keuze is eenffl! paal. Dat wel. Mathieullotf TERZOOL (FR) Sneek, aan de weg warden, rij je er pr bij. Sinds '73 woonl (69) in dit wijdse teruggetrokken ii jaar oude boerde dorp Terzooi. Na zijn afscheid als het gemeentelijk have: terdam werkte hij vat vele jaren als adviseur reldbank, een functie combineerde met zijn n Als adviseur bezocht Pt 40 havens in alle delen i Uit het feit dat de We adviezen inwon, blijkt kenning als internation ge op het terrein van dt tering én industrievei MathwuKoth TERZOOL BREI dijk als industriece] bied voor de hele Bi zelfs voor heel Nooi Europa, tussen Ant Rotterdam. De nieti trie van de toekomd ceerde electronica, j tische industrieën i rijke industrieën gJ dé commissie-Wagj hier in het kader vq groots investerings ten worden gereali| is kortweg het ad\ F. Posthuma. Volge ma, indertijd een v| grondleggers van Door Jan Bouwma BREDA - Of vr- zich miskend voelei door de (r.k.)kerk wel anoniem blijvtj Zuidwest-Nederlar vrouw die al het] kropte lijden same] in een onst woord: „Er is eer die kust de grond ej over de vrouwen." Wie zal haar deze bestrijden? Niet LievJ uit Breda en Marga Meer uit Etten-Leurl vrouwen behoren tot de Pige werkgroep „Vrouw loof" die de weg berei: een officiële diocesanq groep van het bisdon. compleet met een door i dom te betalen beroepsk „Onze eerste doel isl vrouw op het altaar te| (hoewel dat wel moet zegt Lieve Troch, in hd lijkse leven staf fundi volwassenkateehese ent vorming van het Dl Pastoraal Centrum vanl dom Breda. En Marga ti Meer, ervaren rot in mingswerk, vult aan; evenmin de bedoeling dl terug te krijgen in de ki Wat dan wel „Wi;

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 14