linge e
leien pi
ALMA ATA AAST OP OLYMPISCHE WINTERSPELEN
jn degrat
DINSDAG 5 APRIL 1983
GENT - Op de 21ste augustus 1967 werden in België wielrenners bij koninklijk be
sluit vogelvrij verklaard. De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Vander-
poorten regelde in het KB dat voortaan de rijkswacht in de kazernes zou blijven, als
de wielrenners de riempjes van hun toeclipsen aantrokken. De gezaghebbende gen
darmes zouden niet langer de weg vrijmaken voor het peloton. Het lot van de wiel
renners werd in handen gelegd van gewone burgers, die op gezag van de gevaren
driehoek op de auto, knipperlichten en een rode vlag, het dikwijls voortrazende ver
keer tot staan moesten zien te brengen.
Dode
Geparkeerde auto's
T44
Wielrenners wagen constant
bun leven in Belgii
door Jean Nelissen
Jempi Monseré: dodelijk slachtoffer van een wagen
op het parkoers
- FOTOAUDET
Dat werkt niet altijd,
zo hebben reeds vele
wielrenners tot hun
leedwezen ervaren. De
automobilist die haast
heeft en dreigt opge
houden te worden door
het peloton, negeert
frequent gevaren
driehoeken, knipper
lichten en rode vlag
gen.
Dat gebeurde bijvoorbeeld
op de 15de maart 1971 in het
dorpje Lille waar op de
Turnhoutsebaan een auto
mobiliste met haar blauwe
Mercedes het stopteken van
koersdirecteur Eugeen Ja
cobs uit Turnhout negeerde,
en de 22-jarige wereldkam
pioen op de weg Jempi Mon
seré, met een verschrikke
lijk harde klap op de auto
reed. Enkele seconden later
liep een dun straaltje bloed
uit de mond en het linkeroor
van de wereldkampioen en
was hij dood.
Een dag later diende de
PVV-senator Pol Declercq
bij de ministers van Ver
keerswezen en Binnenland
se Zaken een verzoek tot in
terpellatie in om wielren
ners voortaan beter te be
veiligen. Maar de dood van
Jempi Monseré heeft geen
verbetering gebracht. Rege
ring en parlement bleven
zwijgen. En zo waagt een
wielrenner in België, waar
de tijden dat de koers het
verkeer tot staan kon bren
gen, allang voorbij zijn, re
gelmatig zijn leven. Eén dag
voordat de ongelukkige
Gerrie Knetemann tegen de
vlak na de bocht gevaarlijk
geparkeerde Mercedes reed
en de volgers 'de Kneet' tot
hun niet geringe ontzetting
op het met gele leem be
smeurde wegdek in zijn
eigen bloed zagen liggen,
ontsnapte een andere Ne
derlandse wielerprof in Bel
gië ternauwernood aan het
noodlot.
Hans Langerijs denderde
woensdag in het Oostvlaams
kampioenschap op drie kilo
meter voor de finish door de
straten van de aankomst
plaats Wetteren. Het regen
de lichtjes, net zoals een dag
later bij Knetemann, en de
man met de auto, de geva
ren-driehoek, de rode vlag
en de knipperlichten, reed
minstens 500 meter in plaats
van de gebruikelijke 80 me
ter voor de kopgroep van
drie met Langerijs uit. Wat
doen dan automobilisten? Ze
laten de koerswagen passe
ren, wachten even, zien geen
renners entrekken op. Zo
kwam er, juist op het mo
ment dat Hans Langerijs in
sneltreinvaart passeerde,
een witte Opel, waarin een
man en een vrouw zaten,
pijlsnel de weg overgescho
ten. Langerijs en zijn twee
metgezellen wisten na een
waarlijk acrobatische ma
noeuvre de auto op enkele
centimeters na te ontwijken.
Niemand heeft er over ge
sproken, want het liep nog
een keer goed af, al schamp
ten de pedalen van een der
renners langs de portieren
van de witte Opel, maar dit
soort bijna-crashes tekenen
de situatie.
In de verkeersdichtheid
van de jaren '80 is de wieler
koers een anachronisme. En
altijd weer zijn het vooral de
op gevaarlijke punten in het
parkoers geparkeerde
auto's, die vroeger door toe
doen van de gendarmes nog
dikwijls tijdig konden wor
den verwijderd, die voor de
catastrofes in het peloton
zorgen. Joop Zoetemelk
knalde op 22 mei 1974 in vol
le sprint op een door een En
gelse toerist achteloos ach
tergelaten rode sportwagen
en hield er een hersenvlies
ontsteking aan over. Paul
Jesson botste op 26 mei 1980
tijdens de proloog van de
Dauphiné op een geparkeer
de auto en mist sindsdien
een been. Het zijn slechts
enkele voorbeelden.
Bij regenweer doet zich
voor een brildragende man
als Gerrie Knetemann een
cumulatie van gevaarverho-
gende omstandigheden voor.
De gele, natte klei op de weg
waar hij donderdag de Mer
cedes te laat opmerkte, moet
zijn bril besmeurd hebben.
Het was bovendiën koud,
waardoor een bril door de li
chaamswarmte aan de bin
nenkant beslaat.
Maar voor alles stond de
auto te dicht op de bocht ge
parkeerd, zoals sinds het KB
van 1967 er duizenden op de
parkoersen in gevaarvolle
omstandigheden werden
neergezet. Het was sinds juli
1973, toen de amateur Kne
temann in de Tour de l'Ave-
nir in de Alpen een zeer
zware val maakte, tien jaar
geleden, dat hij met ernstige
gevolgen van zijn fiets tui
melde. Statistisch moest er
na een zo lange tijd bijna
wel iets gebeuren. Daaraan
ontkomt vrijwel niemand in
dit riskante beroep.
Joop Zoetemelk: ooit ook slachtoffer van de gevaar
lijke sitiutie tijdens wegwedstrijden in België
- FOTO ANP
Gerrie Knetemann badend in het bloed
- FOTO ANP
Het wonder van Medeo
Eric Heiden is alle wereldrecords kwijt.
Door Wil Kester
NIJMEGEN - Vraag een
schaatsliefhebber waar
het snelste ijs ter wereld
wordt gevonden en hij
zal zonder aarzelen de
Medeo-baan in Alma Ata
noemen. De miljoenen
stad ontleent haar be
kendheid minder aan de
ligging, in de Sovjet-re
publiek Kazakhstan aan
de noordwest-grens met
China, dan wel aan het
feit, dat er meestal bij
zonder hard wordt ge
schaatst.
Onlangs deed het wonde-
rijs van Medeo zijn naam
opnieuw alle eer aan. Elf se
nioren- en twee junioren
wereldrecords waren de
oogst van de schaats-inter-
land tussen de Sovjet Unie
en Oost Duitsland. Zodat al
le wereldrecords, met uit
zondering van Gustafssons
Oslo-topper vorig jaar op de
tien km (14.23.59) en Andrea
Schöne's 5 km-record (7.40.9
dit jaar in Heerenveen ge
vestigd), Medeo-records zijn.
Het Bislett-ijs mag dan
'heilig' heten, het Medeo-ijs
is van 'droomkwaliteit'. Wat
is het geheim van deze baan
in Aziatisch Rusland? Het
laat zich niet moeilijk ver
klaren. Alma Ata, gelegen
op 1691 meter boven de zee
spiegel bezit de 'hoogste'
schaatsbaan ter wereld. Da-
vos, met 1560 meter komt
nog het dichtst in de buurt.
De luchtweerstand in Alma
Ata is bijzonder laag, terwijl
het gletsjer-water, dat van
De baanrecords van de vijf snelste schaatsbanen ter wereld zijn:
500 m
1500 m
5000 m
10.000 m
Medeo
inzeil
Oslo
Lake Placid
Davos
36.57
37.80
38.22
38.03
37.23
1.54,26
1.55,51
1.56.05
1.55.44
1.54.79
6.54.66
6.59.73
6.59.15
7.02.29
7.04.80
14.25,29
14.27.81
14.23.59
14.28.13
14.52.83
de Malaja Almatinka naar
de Medeobaan stroomt zout
en mineraalarm is. Het is
bovendien van een ongewo
ne helderheid.
Een zeer belangrijke fac
tor in de realisering van de
Medeo-toppers vormt de
wind. In het vroege voorjaar
plegen via de flanken van de
bergen, die het ijsstadion
omringen krachtige valwin
den te waaien. Zij zorgen
voor een soort 'tol-effect' bo
ven de baan, waardoor de
schaatsers als het ware per
manent een duw in de rug
krijgen. Met name op de
sprint en de middellange af
standen, waarop een uitge
balanceerde techniek door
slaggevend is, hebben de rij
ders profijt van deze wind.
De Medeo-baan werd in
1973 officieel in gebruik ge
nomen. Een jaar eerder had
een lawine het ijsstadion
van Alma Ata verwoest,
waarna men op precies de
zelfde plaats de Medeo-baan
bouwde. De Russen hielden
de mogelijkheden, die het ijs
bleek te bieden, vooralsnog
alleen voor zichzelf gereser
veerd. Maar in 1974 bleken
de Sovjets zowaar bereid in
Alma Ata een officieel in
ternationaal titeltoernooi te
organiseren. De dames kre
gen deze primeur en Atje
Keulen-Deelstra werd de
eerste en tot dusver enige
internationale kampioene
van het Medeo-ijs. Volgend
jaar pas krijgt de Friezin in
Alma Ata éen opvolgster,
want de Russen hebben de
organisatie van het inmid
dels kwijnende Europese ti
teltoernooi van Heerenveen
overgenomen.
Het damestoernooi van
1974 betekende een kleine
doorbraak naar Alma Ata
voor de westerse schaatswe
reld. Sinds die tijd nodigen
de Russen, weliswaar mond
jesmaat, Noren, Zweden,
Nederlanders enz. uit, zodat
Jan Egil Storholt, Kay Arne
Stenshjemmet en Sten Sten-
sen nieuwe wereldrecords in
het ijs van Medeo konden
krassen. Vanuit Nederland
reisde in 1976 de eerste af
vaardiging af naar Kazakh
stan. Piet Kleine, Joop Pas
man, Hans van Helden en
Jan de Vries maakten deel
uit van de ploeg, die wegens
matige weersomstandighe
den in Alma Ata niet tot op
zienbarende prestaties
kwam.
Sinds die tijd gaat er jaar
lijks een ploegje van de De
venter IJsclub richting Me
deo. Het lid Rob Vunderink
vestigde daar vorig jaar een
Nederlands record op de
drie kilometer (4.05.83), dat
het afgelopen seizoen de
aanvallen van Kramer, Van
der Duim en Vunderink zelf
overleefde. Dit jaar blok
keerden de Russen een gang
van de vaderlandse kern
ploeg naar Alma Ata door
het op een te late aanmel
ding te gooien.
Zodat Europees kampioen
Hilbert van der Duim het
wonderijs van Medeo nog
altijd niet heeft 'geproefd'.
Datzelfde overkwam trou
wens ook Eric Heiden tij
dens zijn glanzende carrière.
De Amerikaan werd angst
vallig door de Russen uit Al
ma Ata weggehouden. Net
als trouwens zijn landgeno
ten. Voor Sheila Young, oud-
wereldrecordhoudster en
Olympisch goud-winnares
op de sprint, aanleiding om
op te merken: „De Russen
zijn bang, dat wij hen op
hun idiote wonderhaan alle
wereldrecords ontfutselen
en ze zo scherp stellen, dat
zij er jaren over doen om ze
terug te pakken".
Nu het geheim van Medeo
steeds algemener bekend
wordt, lijkt niéts de grote
doorbraak naar de interna
tionale sportwereld meer in
de weg te staan. Die zou dan
gestalte moeten krijgen in
1992. Alma Ata heeft zich
kandidaat gesteld voor de
Olympische Spelen en deelt
die kandidatuur met Gar-
misch Partenkirchen. Mocht
het in 1992 niet lukken, dan
willen de Russen de interna
tionale wintersport-wereld
vier jaar later naar de
hoofdstad van Kazakhstan
halen. Ze maken een goede
kans te slagen, want naast
het op 20 kilometer van het
centrum gelegen ijsstadion,
dat 11.000 toeschouwers kan
herbergen, bezit Alma Ata
in de directe omgeving ook
uitstekende skimogelijkhe
den. Het Olympisch schaats
toernooi zou er een extra di
mensie door krijgen. De Me
deobaan, dat betekent im
mers wereldrecords.
niNSP.AG 5 APRIL 198
uiui
van onze sportmedewerke
nOSTBURG - In de tweed'
I klasse A van het KNVB za
I terdagvoetbal, werd o]
s paasmaandag een bijna vol
ledig programma afge
s werkt. Oostkapelle dee<
„ede zaken door Eversteli
let een 5-2 nederlaag huis
I waarts te sturen. Minde
I goed verging het Arnemui
den. Altena trok met 2-1 aai
I het langste eind.
AZVV tegen Neo were
I volgens verwachting een 2-
I zege voor de thuisploeg
Iniiihui
Onve
van onze sport
BIERVLIET - Biervliet he<
„en IJzendijke twee belai
jaald. Daar is dan ook alli
gehele wedstrijd was IJz
ïloeg. De Blauw Witte forn
Bogaert kon echter de Biei
jreken, waardoor de 1-0 st
wedstrijd op het scorebo
Kleef.
Dit in een wedstrijd die
jven grauw was als het weer.
}e acteurs mochten zeker gel-
lige excuses aandragen voor
je matige vertoning. Op de al-
ereerste plaats waren de
weersomstandigheden aller-
lelabberdst voor het bedrij
ven van voetbal, terwijl daar
naast beide ploegen in deze fa
te van de competitie de punten
[oed kunnen gebruiken.
Het was dan ook bij beide
formaties duidelijk merkbaar
dat het degradatiespook hen
loven het hoofd hangt. Niet
rerliezen, dat was de op-
iracht. Het duel begon overi-
;ens al twintig minuten te
aat. Arbiter Marij nissen uit
loeven realiseerde zich in een
trij laat stadium -bij de veer-
joot- dat hij zijn kledij was
/ergeten, en arriveerde juist
ip het moment dat de be-
ituursleden van beide vereni-
lingen zich over de toestand
jingen beraden.
Beide teams zitten niet al
leen wat de punten betreft in
ie hoek waar straks de klap-
)en zullen worden uitgedeeld,
lok hun ziekenboeg zit bar-
:tens vol. Bij de thuisploeg lie-
jen Adri Meijer, Raymond In-
jels en Eddy Doens - de gehele
lanvalslijn- wel in de wei,
naar bepaald niet topfit. Mid-
ienvelder Erwin Duijsserinck
vas er eveneens niet bij. Ge
blesseerd volgens trainer Bou-
:hout, maar naast de ploeg ge
let, waren de 'geluiden die
langs de lijn te horen waren.
IJzendijke, aantredend met
vier A-junioren, mist nog
■teeds Eddy Musson en Peter
(an Vooren, terwijl Patrick
ran de Hemel, na een vijf
maanden durende rugblessu-
e, in de tweede helft een ove
rigens geslaagd heroptreden
deed. Hij verving Nico Aers-
®ns. Een kapitale fout in de
lesde minuut van de wedstrijd
teed IJzendijke de das om.
Doelman Jan Verdonck be
zondigde zich aan de dit sei-
ioen ingestelde drie passenre-
gel. Marij nissen, die vooral in
IULST - Het voetbalteam
ran Clash uit Terneuzen heeft
'et internationaal getinte
«ernooi dat OZO Sport/
'tadsherberg in Huist hield,
[ewonnen. In de finale klopte
'et Stoffels, dat winnaar was
van de tweede poule.
Er werd in twee poules van
'es teams gespeeld. Achter de
le eveneens uit Terneuzen ko
rtende ploeg, eindigde OZO
Stadsherberg op de derde
Plaats
van onze sport
ERNEUZEN - In verband
ïjet het beperkte programma
L paasweekeinde, werden er
•terdag nog enkele vriend-
nappeiijhe voetbalwedstrij-
T» gespeeld. Sluiskil had
P en moeite met Hoofdplaat.
Lf"w4°rp en Vogelwaarde
ien a de punten en Clinge
kwamen eveneens een
r t', ,spel overeen.
3.(1, skil-hoofdplaat
U. "oor rust een gelijk op-
Pen F6 s*rÜc' met weinig kan-
fel uuu0 van d'e schaarse mo-
tj) K"eden werd door Sluis-
"Spe'er Robert de Caluwé
ne, waardoor de thuisploeg
teen voorsprong kon gaan
Sl.^Na de pauze een beter
Iscnr dat veruit de beste
'dgskansen kreeg. Jan de
Kaï-oi na aangeven van
Lj, Wullems 2-0 noeteren
Bp a y van tier Koof t maakte
Sluiskil-treffer,
iv Aanland-voGEL-
Eaana 1-1 Een gelijk op-
Partij met een terechte
tand. Een echte oefen-
