Houten appels attractief voor groot publiek ONTDEK DE VERSCHILLEN te kunst' te keur „Zien": tijdschrift over kunstfotografie Theater- bureau's en hun artiesten DUITSLAND 1 20-15 ]oi DUITSLAND 2 Commissaris en kunst Macht Van Amen Kees Franse herdacht in Boymans plucky Luke: Daisy Town Suske en WiskeHet Bretoense broertje we Happie: Houdt van een lekker toetje' Boes OPLOSSING beleef ik aan mijn ■se jeugd steeds meer Ischa Meijer LnENSPAG 30 MAART 1983 Mi t iii T3 PAGINA GIDS 2 der de rol van een kroegbaas met een Nederlands accent of wat men daar in Vegas on der verstaat. De show eindig de in een scene vol onder broeken lol, terwijl Reagan aan het slot een' gedicht voorlas over acteurs. Hij ver diende in de twee weken evenveel als met de opnamen van zijn laatste film. - fotoap Pierre Kartner onze redactie weten dat Vader Abraham voor een optreden van 20 tot 1 uur 1500 gulden ontvangt en niet 2400. De overige 900 gul den moet dus wel betaald wor den, maar gaat niet naar de artiest. Robert Oppenhelmer In het laatste deel van de tv- serie over de 'vader van de atoonbom' wordt Oppenhei- mer ervan beschuldigd een Sovjet-agent te zijn. De pre sident laat eerst Oppenhei- mer zijn researchwerk af maken, voordat het tot een onderzoek naar de beschul diging komt. 21.25 Huil niet Zeven leden van het Gro nings Philharmonisch Or kest vormden in 1977 uit liefde voor de lichte muziek het Salonorkest Pluche. In 1980 sloot zich Marjol Flore bij hen aan. Vanavond tre den ze voor de Duitse televi sie op met nummers uit het repertoire van beroemde Berlijnse chansonnières uit de twintiger jaren, van Sop hie Tucker tot Zarah Lean- der. MARJOL Flore in „Huil asjeblieft - FOTO ANP 22.25] Melodie van een stad Een van de beroemdste mu ziekfestivals van de Vere nigde Staten vindt ieder jaar in het populaire win tersportoord Aspen in Colo rado plaats. Het op vijfen twintighonderd meter hoog te gelegen stadje, dat als de Amerikaanse pendant van St. Moritz beschouwd kan worden, bezit een uitstekend orkest en een gerenommeer de muziekhogeschool, waar aan 's zomers gastsolisten en de sterren van het festival colleges geven. 1 Hedendaagse kunst uit d-Brabant. Noord- I imbants Museum Den sch. Open: dagelijks jjn 13-17 uur (tot 2 mei). gjjrtsema neemt afscheid ju Gelderland met een ten toonstelling. Van der Harten Joet hetzelfde in Brabant, j geertsema heeft tijdens zijn 'jnctioneren als commissa rs van de koningin regel- I Üatig het exposeren in zijn «oonhuis bevorderd; Van der Harten is vroeger kunst- facteur geweest. Dit soort i,0iiimage-tentoonstellingen I '^oet je dan ook niet meer waarde geven als die van een toevallige geste. Deze tentoonstelling is een vergaarbak van aanleidin gen geworden. Op de eerste plaats is het een presentatie van de provinciale kunst aankopen 1981; op de tweede i plaats wordt ermee geaccen- I tueerd dat de Brabantse Kunst Stichting, onder wier supervisie de jarenlang wat verwaarloosde aankoop weer op gang kwam, om 1 Zeep werd geholpen, op de derde plaats wordt hiermee geprobeerd een nieuwe stichting, die de naam van stichting uit de zestiger ja il ren Brabantse Kunst Stich ting (BKS) voorzien van het woordje Nieuw (NBKS) weer heeft opgenomen, te presenteren en op de vierde 3 wordt Van der Har- ten ermee uitgeluid. Er ligt nog een vijfde re- den op de loer. Deze aankoop en collectievorming wordt namelijk gekoppeld aan de oprichting van een provin ciaal museum (dat komt er gewoon, ook al zijn er hele legers tegen), dat gevestigd wordt in de burcht, die Van der Harten als laatste com missaris bewoond heeft. Nu de aankoop zelf. Dat is een hele serieuze zaak ge weest; zowel in de gehan teerde methode als de ma nier waarmee de daartoe bevoegde commissie zich van zijn taak gekweten heeft. Er is een globale opzet gemaakt in twee soorten werk, het schilderen en het conceptuele werk. In de catalogus geeft com missielid Jaap Bremer een goede verantwoording van de uitgangspunten en de ge maakte keuzen. „De selectie resulteerde in een voorstel tot aankoop van werk van 30 beeldende kunstenaars uit Noord-Brabant, een geva rieerde collectie, die laat zien wat de beeldende kunst in deze provincie op ge noemde deelgebieden eind jaren zeventig betekende en bezighield". Zonder op details van de ze keuze in te gaan: het is een boeiende collectie ge worden. En om het wat chauvinistisch te zeggen: Brabant doet niet onder voor welke provincie dan ook, of de Randstad. Het goede gemiddelde wordt hier ook gehaald. De vraag is of je altijd gelukkig kunt zijn met het soort werk, dat doorgaans van de ene kant spreekt van verwarring en tegelijk van zoeken naar nieuwe waarden. Het is al lesbehalve statisch. Aangekocht werkstuk van Marius Boender uit Breda. Opvallend is ook dat bij de schilders op de Bredase Kantelberg na West-Bra bant niet in het verhaal voorkomt. Het werk dat ge kozen is stamt uit de regio's Den Bosch en Eindhoven. Het coneptuele werk is in Breda sterker aanwezig, in deze collectie met Boender, Kemper, Peeters en Hoeks. Mattie Schilders, acryls, aquarellen en tekenin gen. Gemeentehuis Gilze- Rijen, Raadhuisplein 3, Rijen. Geopend alle werkdagen van 9-12 en 14-16 uur, zondag 3 en maandag 4 april van 14-17 uur. tot en met 8 april. Op de grens van figuratief en abstract balanceert het werk van Mattie Schilders, die in zijn eigen woonplaats exposeert. In de hal van het gemeentehuis hangt op de bendenverdieping een serie monumentale schilderijen in acryl met zandstructuur. Boven hangen aquarellen en tekeningen. De acryls zijn interessant om schilderkunstige en the matische redenen. Ze zijn al dan niet dubbelzinnig be doeld, en allemaal „Macht en Onmacht" getiteld. Het thema is in dit werk niet moeilijk te vinden. Hij bouwt zijn gestalten, die machthebbers en verdruk ten vertegenwoordigen, op uit naast elkaar staande vlakken met grote kleur nuances en sterke kleurcon trasten. Deze mensfiguren zijn zo geplaatst dat ze op overtui gende wijze hun tegenover elkaar gestelde positie in de wereld gestalte geven. Vaak gebeurt dit door volkomen verticale en horizontale plaatsingen. De figuren zijn, oppervlakkig gezien, in een naar het kubisme verwij zende techniek opgezet. Wat niet wil zeggen dat Schilders tentoonstellingen EINDREDAKTIE HENK EGBERS consequent kubistisch te werk is gegaan. Het meest interessante aan dit werk is echter het contrast tussen de levendige figuraties en de strenge, in verticale kleur en structuurbanen ingedeel de, volkomen vlakke achter grond. Het grote contrast dat daardoor ontstaat geeft een sterke picturale werking aan deze doeken. De tekeningen-aquarellen hebben het figuratieve ge bied verlaten. Deze „dansen" zijn fors van opbouw. Ze doen daardoor meer denken aan studies in architectoni sche structuren dan aan dansen. Krachtige, zwarte lijnen doorkruisen de bla den, die in geometrische vlakken zijn ingedeeld. Veel variatie is er in deze teke ningen niet te vinden. De gouaches vormen wat sfeer betreft een groot con trast met de tekeningen. Zo hard en recht toe recht aan de laatste zijn, zo teder en poëtisch van sfeer zijn de heldere waterverven. In dit werk zit weer hetzelfde soort spanning als in de gro te doeken, die vooral wordt veroorzaakt door de excen trische plaatsing van de fi guren ten opzichte van de lege ruimtelijke achter grond. LIA ROOSE Woody van Amen: kleu renlitho's, tekeningen, aquarellen. Grafiek Plus, Ginnekenweg 60, Breda. Open maandag tot en met vrijdag 10-17, zaterdag 13-17 uur, zondag op ver zoek. tot en met 8 april. Waar brengt een berg een man toe? Woody van Amen, reizend kunstenaar van be roep, heeft een obsessie overgehouden aan de con frontatie met het Alpenge- weld, dat hij gebundeld zag in de Matterhorn. Het sil houet van deze berg, eenie der van de bekende Zwitser se groene kaaspotjes bekend, is voor Van Amen een syn droom geworden, dat hem in zijn werk van de laatste vijf jaar achtervolgt. Inmiddels is de berg een niet weg te denken onder deel geworden in de bladen en andere werkstukken, zo dat deze welhaast een signa tuur, een handelsmerk ge noemd kan worden. Varia ties op het thema Matter horn zijn er voornamelijk in deze nieuwe galerie te zien. Iconografisch levert de berg geen problemen, zoals in de catalogus van de tentoon stelling, die Van Amen eind 1982 begin dit jaar in het Haagse gemeentemuseum had, vermeld staat, is de berg het symbool van de westerse wereld geworden. Wanneer Van Amen dus de tegenstelling Oost-West wil uitdrukken, waar hij als rondreizend persoon uiter aard mee in aanraking komt, plaatst hij „zijn Mat terhorn" in een omgeving met een duidelijk Oosterse symboliek zoals Chinese ka rakters, vlechtwerk, of recht toe recht aan prentbrief kaarten. Thema's die over bekend zijn dus. Gelukkig loopt Woody van Amen over van fantasie, die hij althans wat zijn tast bare creatieve produkten betreft, op een nieuwsgierig makende manier in banen leidt. Bij het zien van de li tho's waaruit het grootste deel van deze tentoonstel ling bestaat, rijst de vraag of er nog meer variaties op de berg mogelijk zijn. Het spel is voorlopig nog niet ten ein de, en de resultaten zijn oog strelend. De heldere kleuren en de fantastische vormgeving hebben daarin elk hun func tie. Ieder onderdeel van een blad is ook een onderdeel van de reiservaringen van Woody van Amen, en de symboliek is duidelijk ge noeg voor wie hem lezen wil. Wat het Oosten voor hem betekent, drukte Van Amen uit in twee aquarellen „Red snow" getiteld, waarin bij wijze van uitzondering nu eens geen Matterhorn voor komt. De sfeer van deze prenten is schitterend: drijvend in een rood-witte wolkenlucht tracht de westerse Van Amen de oosterse symboliek van de Swastika uit te puz zelen. Zo blijft een nieuws gierig kunstenaar aan het werk. LIA ROOSE Door Marjan Mes Sinds jonge fotografen op nieuw willen bewijzen, dat fo tografie kunst is en er een nieuw soort fotografie is ont staan, die geen registratie van de feitelijke werkelijkheid is, maar een psychologisch-sym- bolische enscenering van de realiteit, is er ook behoefte aan tijdschriften gekomen, die de ideeën van deze foto kunst uit dragen. „Zien" is een fotografisch prachtpblad van 30 bij 30 cen timeter, dat op zichzelf al een kunstwerk mag heten. Het is een internationale, tweetalige uitgave, in Nederland ver zorgd door de Stichting Pre tentieus in Rotterdam en on der hoofdredactioneel beheer van Gérald van der Kaap. Het tijdschrift verschijnt vier keer per jaar en stelt zich op als een forum voor moder ne ideeën en theorieën over fo tografie en als „expositieruim te". Het keert zich tegen de dogmatiek, die de kunstfoto grafie beheerst, maar ook te gen de moraliteit, die zij krijgt opgelegd. Seksualiteit en dood zijn twee taboes, die in een deel van de eigentijdse kunst fotografie provocerend wor den doorbroken. Het vierde nummer van „Zien" (het win ternummer 1983), met het the ma „Honger en dorst", laat daar geen misverstand over bestaan. Fallische obsessies van o.a. Robert Mapplethorpe en het beeldend kunstenaarsduo Gil bert George zijn op groot formaat en, technisch uiter mate gaaf afgedrukt. Even wordt de indruk gewekt, dat het „zien" vooral te doen is om prikkelende afbeeldingen voor decadente kunstsnobs, maar de voortreffelijke artikelen in deze aflevering over fotografie als zelfstandige kunst van Ma- riëtte Haveman en over de fo tograaf Joel-Peter Witkin door Gerry Badger (kunstkri- tikus, architect en fotograaf) bewijzen het tegendeel. Het is geen gemakkelijke kost - bei de auteurs betrekken kunstfi- losofische overwegingen in hun betoog - maar de Engelse tekst is gelukkig op een uit- neembaar tekstkatern. Daarnaast maakt „Zien" door zijn uitstekende vormge ving puur beeldende wijze duidelijk, dat fotografie wel degelijk kunst kan zijn; een puur individualistische ver beelding van de innerlijke werkelijkheid van een kunste naar, die fotografie tot zijn medium heeft gemaakt waar dat wellicht ook de schilder kunst had kunnen zijn. Ander fotowerk, dat op grootformaat aan de orde komt, is dat van Henk Remi Elenga (gefotogra feerde abstracte collages) - en George Whiteside (vrouwelij ke naakten, die verwantschap vertonen met de graffiti-ach- tige schilderkunst van jonge Amerikanen). Dit alles wel in zwart-wit, terwijl ik vermoed, dat het oorspronkelijk om kleur gaat. ,f De wetenschappelijke arti kelen zijn geïllustreerd met kleine reprodukties vat), foto's van o.a. Edward SteicÖh, Li- sette Model en Diane Aijjaus en uiteraard van Joel-Peter Wit kin. Deze fotograaf met zijn symbolische, surrealistische voorstellingen met een sado masochistisch karakter, wordt diepgaand geanalyseerd in een beschouwing, die als disserta tie van Badger heeft gefun geerd. „Zien" verschijnt ook in Amerika, België en Frankrijk. De Nederlandse uitgave wordt verzorgd door: de stichting Pretentieus, Dresselhuys- straat 11a in Rotterdam, tel. 010-654898. Een nummer kost 12,50. Men kan zich ook abonneren. Door Marjan Mes De vorige zomer op 57-jarige leeftijd overleden, Rot terdamse kunstenaar Kees Franse was een van de weinigen wiens werk een groot publiek aanspreekt, zonder dat het vervalt in zoetsappige imitatie van de werkelijkheid. Zijn houten appels aan de Rotterdam se Heemraadsingel en de „Grote Appel" op Schiphol hebben zich zelfs populariteit weten toe te eigenen. In het ronde gevaarte op Schiphol hebben zoveel reizi gers in de loop van de tijd hun handtekening gekerfd, dat toen Franse er later de zijne wilde zetten, hij eerst een plekje vrij moest schuren. „Tafels met appels", houtreliëf van Kees Franse. Het Museum Boymans-van Beuningen in Rotterdam ge denkt Kees Franse tot 2 mei met een kostelijke tentoonstel ling van houten reliëfs en oudere schilderijen en aqua rellen. Zijn ontwikkeling van poëtisch figuratief schilder naar „timmerman" van hou ten, ruimtelijke objecten komt er karakteristiek aan de orde. Nauwelijks geopend, toont het Rotterdamse publiek al een geweldige belangstelling voor deze expositie van zijn overle den stadgenoot. Het bevestigt opnieuw diens aantrekkings kracht op een publiek, dat normaal gesproken niet zoveel op heeft met kunst. Kees Franse was bovendien in de Maasstad een gewaar deerd lid van meerdere beel dende kunstcommissies en maakte ook deel uit van de commissie van advies van Boymans. Met een kritische houding jegens modische ver schijnselen wist hij, zonder vooroordelen, kwaliteit aan te wijzen. In discussies onder scheidde hij zich door, wan neer de meerderheid zijn toe vlucht nam tot een gemak zuchtige opinie, onverwacht met een andere mening naar voren te komen, die dwingend tot nadenken stemde. In zijn werk komt die hou ding ook naar voren. Als ta melijk conventioneel schilder maakt hij nogal radicaal een overstap naar de sculptuur en het houtreliëf. De herkenbaar heid, het on-Nederlands deco ratieve en poëtisch lichtvoeti ge, bleven, maar toch zijn die houten objecten plotseling meer dan aardige voorstellin gen. Het is (rond '68) de tijd van de conceptuele kunst en zon der zichzelf ontrouw te wor den, voelt Franse blijkbaar ook de noodzaak om door te dringen tot de kernvraag wat kunst en voorstelling nu wel inhouden. Hij maakt gladde of bewerkte houten lijsten tot kunstwerk en laat soms de ruimte voor de afbeelding he lemaal leeg. Andere lijsten lo pen door in het beeldvlak en vormen één (kleurrijk) hout reliëf. Ook maakt hij kleine, sche ve, „primitieve" lijstjes, die een driedimensionaal bloe- •menstilleven uit hout of ander materiaal bevatten; poëtische werkjes met een speels, deco ratief element, maar ook met een dubbele bodem. Wat op een schilderij plat is, krijgt bij hem echte dimensie. Franse is in 1968 ruimtelijke voorwerpen aan zijn aquarel len gaan toevoegen, nadat hij was gefascineerd door aange spoelde celluloidpoppen op het strand van Biaritz. Er ver schijnen dan assemblages met ledepoppen. Toen hij op een keer een plastic poppehoofd tekort kwam, maakte hij zelf uit hout zo'n kop en sindsdien werd hout, gewoon vurehout, zijn materiaal. De kop werd op een gegeven moment een ap pel en sinds 1971 verschenen appelreliëfs en plastieken van ruw hout, dat, omdat het ge makkelijk verweerde, een boeiende structuur kreeg. De losse appels en de wand- reliëfs werden op ambachte lijke manier gemaakt, uit smalle stroken, die kunstig in elkaar werden gepast. Dub belzinnig, maar ook zonder voorkennis genietbaar en aan stekelijk mooi, zijn door de Boymans - die er overigens meerdere van in zijn bezit heeft - getoonde houten „stil levens". Vooral dat van de „Tafel met appels", waarop de tafel plat is gebleven, maar de appels volledig ruimtelijk zijn. Houtstructuur en gedempt kleurgebruik zijn samenge voegd in een compacte con structie met de schijn van iets, dat aangetast is door de tijd. De „kastjes", zoals sommige reliëfs ogen, zijn daardoor van een bijzondere, oncalvinisti sche schoonheid. Een serie aquarellen en tekeningen laat zien hoe Franse zijn beperkte thema op allerlei mogelijke manieren varieerde, vangede- tailleerd realistisch to tl; gesti leerd abstract. Ook de Rotter damse Galerie Fenna de Vries vertoont momenteel werk van Franse. Kees Franse. Museum Boy mans van Beuningen in Rot terdam. Geopend: dinsdag tot en met zaterdag 10-17 uur, zondag 11-17 uur. Tot 2 mei. auiepjaoA 'auiep snau 'jbbiiS jue^ua a -oq 'n-inf do uiaoiq 'uomeq iuei(uaAoq 'jaous 'jeepiS uba douij 'uoj([Bq japuo 'sjipaj uauais 'uibbj ut uftpjoo :0NISS01d0

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 17