Kunst- en Antiekbeurs van Breda blijft zich vernieuwen Kunstenaars en overheid willen sleutelen aan BKR ONTDEK DE VERSCHILLEN e kunst' te keur Ruimte-tijd Drie schilders Decadente meubelen '-sfervy v,,;.. -I OPLOSSING nüNSPAG 23 MAART 1983 tentoonstellingen Tentoonstelling tcfcy Luke: Daisy Town. Suske en Wiske: Het Bretoense broertje T3 PAGINA GIDS 2 e1,1CEEDAKTIE HENK EGBERS Overzicht J.C.J. van der Heyden. Stedelijk Van Abbe Museum in Eindhoven. Ge- 0pend: dinsdag tot en met zaterdag 10-17 uur, zondag 13-17 uur. Tot 24 april. Misschien hoort de zelden in Ie publiciteit tredende Bos sche kunstenaar Van der Heyden (54) wel tot de aller grootste Nederlandse kun- stenaars van deze tijd. Bui lende elkaar snel opvolgen- jestromingen van de laatste twintig jaar ging hij rustig weloverwogen zijn eigen g. Hij is geestelijk ge tornd door de tradities van Hollandse schilderkunst, «ar die ruimtelijkheid wil de uitdrukken en harmonie, Vermeer deed, die in lijn wetenschappelijk aan doende collages een rol speelt. Van der Heyden maakt, als Vermeer in zijn tijd m speciale lenzen, gebruik tan camera en het uitzicht oit vliegtuigen hoog boven de wolken, om de realiteit een nieuw gezichtspunt te geven. Ook heeft hij zwarte .kamers" gemaakt van waaruit hij naar het land schap en de lucht kon kij ken. Zo'n kabine is nu, als kunstwerk met een interieur van kleine schilderijen en technische voorwerpen, in het museum geplaatst. Ogenschijnlijk lijken de tot een minimum aan beeld teruggebrachte schilderijen niet meer te zijn dan schil derij. Een zwart vierkant omvat door een wit kader Bijvoorbeeld, bepaald on zorgvuldig geschilderd, lijkt |e willen laten zien wat een fchilderij eigenlijk is: een Kat vlak met een lijst. Maar |n de spanning tussen geo metrische vorm en niet- leuren ontstaat op een raadselachtige manier diep- |e en ruimte, terwijl de I,voorstelling" (soms ook poorten en kruizen) toch plkomen plat is. Ook bij de minimale composities van ten vlak opgedeeld in twee helften van verschillend Kauw of wit en blauw is fuimtelij kheid ontstaan. 1 Men kan er een kosmisch {evoel aan ontlenen. Deze iMit"-schilderijen ont bonden na de vliegverken- togen. Wat Van der Hey- steeds meer bezighield, ps het laten zien van de «ervaring en hij dacht, dat hij daarom met schilde ren moest ophouden. „Door een overmaat aan informa tie lijken wij in enkele jaren te ervaren, waar vroeger een heel leven voor nodig was. En toch heb je maar weinig te doen in je leven, maar een paar dingen, die steeds meer terugkeren", schrijft hij in de catalogus. Daarom bleef hij toch schilderen, naast het gebruik van hulpmiddelen als video en film. En juist in die simpel lijkende schilde rijen komt men heel diep gaand ruimte- en tijdsbele ving tegen, op een metafysi sche manier. Marjan Mes Drie schilders en een beeld houwer; Colette Bitker, Pol Mara. Gilbert Swimberghe en Herman van Nazareth bij Stichtng Veranneman, Kruishoutem. Open: alle da gen van 14-18 uur; behalve op zondag en maandag (tot 23 april). Ook aan het museum- en galeriewezen gaat de econo mische recessie allerminst voorbij. Afgezien van de na delen is een der positieve ge volgen daarvan dat het voor deze instanties moeilijker wordt grote namen uit het buitenland te engageren, niet alleen vanwege de hoge transport- en verzekerings kosten, doch ook vanwege het feit dat de koopkracht der verzamelaars, met name waar het om grote-namen- prijzen gaat, aanzienlijk is afgenomen. Dit geeft kunstenaars van minder grote naam en van eigen bodem, maar met kwalitatief hoogstaand werk gelegenheid tot ten toonstellingsruimten door te dringen, die voorheen voor hen moeilijk toegankelijk of gesloten bleven. Anderzijds stelt het de kunstkoper in staat eindelijk zijn eigen smaak- voor zover hij die bezit - te volgen en niet lan ger obligaties in plaats van schilderijen en beeldhouw werken aan te schaffen. Bo vendien krijgt hij zo de mo gelijkheid eens weer ont dekkingen te doen. Dat het hem niet in de grote namen zit bewijst ook de jongste expositie in de Stichting Veranneman te Kruishoutem, dicht bij Gent: Pol Mara blijkt in zijn late jaren afgezakt tot een plaatjesmaker die de kitsch nadert, Gilbert Swimberghe daarentegen, weliswaar een kusntenaar van naam, maar een man voor een klein pu bliek, toont hier een collectie van zijn laatste werk: ab stracte, zo men wil construc tivistische wit-in-wit en nuanceschilderingen en re liëfs van een gelukkigma- kende puurheid, de Waals- Belgische schilderes Colette Bitker is vertegenwoordigd met haar op de Droom van de Heilige Ursula van Carp accio geïnspireerde reeks van zes doeken in een fasci nerend, verdroomd coloriet. De echte ontdekking Bobox van Edward Geluk. Proefmodel van een „woondoos" voor een pesoon (Rotterdam Bouwcen trum). - FOTO BOUWCENTRUM ROTTERDAM. waartoe deze expositie leidt is echter die van de beeld houwer Herman van Naza reth, die na een jarenlang verblijf in Zuid-Afrika vier jaar geleden naar zijn va derland terugkeerde en thans voor de eerste maal laat zien wat hij, afwisse lend werkend op zijn boe renhoeven in Vlaanderen in de groeven van Carrara en in Italiaanse bronsgiete rijen in marmer en brons tot stand bracht. En dat is niet gering, het is gemakkelijk op één lijn te stellen met het beste van de hedendaagse Vlaamse beeldhouwkunst afkomstig van een Jan Dries, een Gerard Holmens. Hërman van Nazareth is een sterk abstraherend beeldhouwer wiens motie ven nochtans de herkomst van het menselijk lichaam verraden, maar hij weet de delen daarvan te maken tot nieuwe in zich gesloten din gen en stenen, die zowel in brons als marmer de grote liefde voor het materiaal waarmee deze kunstenaar zijn visie vorm geeft en zijn technische perfectie en per fectiedrang verraden. Medi tatie objecten en -stenen zijn zijn werken, som sbijna on bewust tot stand gekomen, soms ook bewust zo gedacht en bedoeld, van een verstilde zuivere puurheid. Willem Enzinck Nederlandse meubelen 1980/1983. Bouwcentrum Rotterdam. Open: maandag van 13-17 uur en van dins dag tot en met zaterdag van 9-17 uur. (Tot en met 29 maart). Uit 600 ontwerpen heeft een keuzecommissie van het Bouwcentrum en het vorm geverstijdschrift Items een paar honderd stoelen (voor al), tafels, lampen en multi functioneel meubilair voor deze tentoonstelling uitge kozen. Experimentele mo dellen, nog niet vervaardig de prototypen en produkten die al in de handel zijn. Er blijkt de laatste jaren in Ne derland het een en andere aan de hand te zijn, gevoed door ontwerpers die hun vorming kregen aan de Ne derlandse kunstacademies. In een eerste reactie kreeg ik het gevoel, dat er een erg groot gat zit tussen wat deze, vaak talentvolle, ontwerpers maken en de „normale" Ne derlandse meubelindustrie. Die industrie is gebaseerd op een burgelij k gevoel voor status; wat deze ontwerpers neerzetten geeft me vaak het gevoel van snobisme. Verder is een vergelijking met meubels uit de Derde Wereld, die ik in dezelfde week op een expositie zag niet helemaal eerlijk. Maar wat staan onze mo derne meubels dan, zowel in het materiaalgebruik als vormgeving, meestal ver van het lichaam af; ondanks alle theoriën daarover. Wat zijn wij decadent bezig! Overbodige esthetiek, die zijn eigen grenzen niet meer kent. Je kunt beter praten van beeldende vormgevers dan ontwerpers. Heel veel meubelstukken maken de indruk eerder beeldend ob ject dan functioneel ding te zijn. In die zin kan ik er dan ook vaan van genieten, want er staan vindingrijke en fantastische ontwerpen bij. Kunst die nauwelijks meer gebonden is. Je ziet overigens - en niet hier alleen - de twintiger én dertiger jaren weer hun in vloed uitoefenen (Bauhaus Stijl). Gedacht vanuit Ar chitectuur. Veel vormen ge baseerd op lichaamsvreem- de hoeken of ruggegraad verpestende lig-zit houdin gen. Het thema stoel als communicatiemiddel of ta fel als communicatie blok- keerder zou een interessant thema kunnen zijn voor een toekomstige expositie. Maar er zijn ook hele bruikbare en tegelijk mooie dingen te zien, zoals een kin- derkampeerbed, wieg, een pyramide-achtige hoekkast of tafels en stoelen van golf karton voor kort gebruik (kinderkamers, noodbehui zingen, studentenkamers e.d.). Bij de vele lampont werpers valt bijvoorbeeld het gebruik van onbrand baar textiel op. De hele sfeer laat de nostalgische wange drochten uit de zeventiger jaren vergeten en verwijst weer naar de cleane periode daarover. Jammer genoeg durft ■men zichzelf nog niet in het ootje te nemen zoals de Ita- kiaanse stroming rond Al- chima, Memphis en Sottsass. En om het chauvinisme te dienen: twee ontwerpers van St. Joost (en dat is niet zo veel): Aldo van den Nieu- welaar met een zogeheten Amsterdammer kast en Miep Collin met een stoel van geperforeerd metaal. Een specifieke tentoonstel ling, die als zodanig de moeite waard is. Van onze kunstredactie BREDA - Van 26 maart tot en met 4 april wordt in het Turf schip in Breda voor de zeventiende keer de Bredase Kunst en Antiekbeurs gehouden. Hoewel vorig jaar, door middel van afslanking, werd gesproken van een nieuwe beurs, is er nu ook weer sprake van "Breda Nieuwe Stijl", op basis van compactheid, selectiviteit en overzichtelijkheid. Het deelne mersbestand is gelijk aan vorig jaar: 37 kunsthandelaars uit Nederland en België (3). Arnold Zoetmulder uit Rotterdam, voorzitter van de organiserende stichting Nederlandse Kunst- en An tiekbeurs Breda: „De kleine verzamelaar zal zich hier evengoed thuisvoelen ais de grote collectioneur. Er zijn tal van objecten in de lagere prijsklassen te vinden. Daarnaast zijn er uiteraard kostbare en zeldzame stuk ken te vinden die voor het gros van de bezoekers kijk stukken zullen zijn, maar voor musea, collectioneurs en buitenlandse handelaren begerenswaardig zijn. De laatste waren vorig jaar niet alleen afkomstig uit West- Duitsland en België, maar ook uit Engeland, Frankrijk, Amerika en Japan". Door het aantrekken van twee extra Belgen en een nieuwe Haagse kunsthande laar lijkt het erop, dat de schilderkunst een ruimere plaats gaat innemen op deze beurs. Breda is altijd sterk geweest in sculptuur en dat zal ook nu het geval zijn. Een ander accent op deze beurs was steeds het sieraad (van late middeleeuwen tot Art Déco); ook nu is dit het geval. Verder zijn er zoals voorheen meubelen, uur werken, aardewerk, glas, al lerlei metalen, grafiek, iko- nen, tapijten, streeksiera- den, munten en penningen, Aziatica, archeologie, nauti sche en medische instru menten, antiquarische en antiekboeken. Bij de aangekondigde top stukken bevinden zich onder meer Vrijmetselaarsbokalen uit de 18e eeuw, een avond- "maalsbeker uit de I7e eeuw, een collectie Friese munten, en een Geert Grote Getij denboek uit de 15e eeuw. Er David en Goliath, miniatuur op perkament; Frank rijk circa 1450; stand 39. is weer een goed verzorgde de Vrijdag, de eerste zondag catalogus te koop. De ope- en de beide paasdagen; op ningstijden zijn dagelijks deze dagen is de beurs open van 14-22 uur, behalve Goe- van 11-18 uur. AMSTERDAM - De Federatie van kunstenaarsverenigingen en de daarbij aangesloten beel dende kunstenaarsvereniging BBK '69 willen dat de bestaan de beeldende kunstenaarsrege ling (BKR, een soort contra prestatie) een andere opzet krijgt. Gistermiddag hebben ze hun nota's aangeboden aan mi nister Brinkman van welzijn, volksgezondheid en cultuur en aan staatssecretaris De Graaf van sociale zaken. Volgens de Federatie zijn de artistie ke en sociale normen in de huidige BKR te veel vermengd geraakt. Zij wil deze regeling, op grond waarvan ruim 3400 beeldende kunstenaars een inko men verwerven, daarom splitsen in twee regelingen: een (aanvullende) re geling waarbij de kwaliteit van het werk van de kunstenaar beslissend is en een sociale basisregeling. De laatste regeling zou sociale zekerheid moeten bieden voor de beroepskunstenaar, die om wat voor reden dan ook niet op de vrije markt of anderszins in zijn of haar levensonderhoud kan voorzien. BBK '69 stelt voor in de plaats van de BKR een basisvoorziening in het leven te roepen via welke de beroepskunste naar een werkbedrag ontvangt, waarin opgenomen ateiierkosten, materiaal kosten en kosten van levensonderhoud of een aanvulling daarop. Ook naar de mening van BBK '69 moet het werk van de betrokken kunstenaar beoor deeld worden naar kwaliteit en be roepsmatigheid. Dat zal de taak moe ten zijn van een centrale commissie van deskundigen, die de minister advi seert wie er wel of niet tot deze voor ziening wordt toegelaten. Ook de tentoonstelling „Moeten de kunstenaar zijn biezen pakken?", die op vrijdag 25 maart om 16 uur geopend wordt in de stadsschouwburg van Bre da, houdt zich bezig met de BKR. Aan leiding is het zogenaamde IVA-rap- port, dat in opdracht van de minister van Sociale Zaken heeft onderzocht wat er landelijk met de Beeldende Kunstenaars Regeling moet gebeuren. De voortzitter van de BKR-commissie in Breda, die alle Westbrabantse ge meenten adviseert bij de uitvoering van de regeling, J. van Oosterhout, opent de tentoonstelling. In het hele land maken ongeveer 3500 beeldende kunstenaars gebruik van deze regeling. In de regio Breda waren er dat vorig jaar 127. Zoals bekend geeft het Rijk 130 miljoen gulden per jaar uit aan uitkeringenaankoopgel- den. Het regeerakkoord wil hierop tachtig miljoen bezuinigen. In Breda werd het afgelopen jaar f 2.839.200,— uitgegeven, maar de gemeente kreeg daarvan f 2.697.268,-- van het Rijk te rug Hiervoor kreeg de gemeente Bre da 1700 kunstwerken in bezit. Er zijn onvolkomenheden in de BKR aan het licht gekomen, die het ministe rie liet besluiten het Tilburgse Insti tuut voor Sociaal-wetenschappelijk onderzoek (IVA) te vragen er een on derzoek naar in te stellen. Het IVA rapport stelt dat de BKR eigenlijk best goed is als regeling, maar dat ze bijge stuurd moet worden. Dat bijsturen moet niet alleen op basis van bezuini gingen gebeuren. Een van de adviezen luidt onder meer een strenger toela tingsbeleid. Daarbij wordt, in verschil-, lende varianten gedacht aan het terug brengen van het BKR- bestand van tien tot veertig procent. Het IVA-rap- port stelt ook dat kunstenaars op basis van uurloon betaald zouden moeten worden; hetgeen de kunstenaars waar schijnlijk meer zal opleveren dan nu het geval is. Uiirom mhijzuh> nu w tol proppen ■sppa.i 3na do 'jnap ui pueq 'uaAoqsjqoaj uieer 'uappiuu tuqd 'sijuij pueq 'paoq 'siqoaj ;oodiaje^ '}UE[d uba pejq 'jnntuouqijq 'tiojq uba sjazhyy).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 21