49,
mmm
79.V
mmm
mp/mm
•E
kip
Dan netje
f 12,50
Globe en
Tsjechov
„De Drie Zusters":
als kasteelroman
Jan Decleir wekt
sprookjes van
Dario Fo tot leven
KATOENEN
WARMERS
MIJMJES
Ex libris Manifestatie
Minne en
Carasso
Vluchtig
AA
Ml Benelux B.V.
oepsleldeipler)
derafhandeling
EbpvIcb Benelux B.V.
OU.-
In Theater Achterom Breda
icky Luke: Daisy Town
Suske en Wiske: Het Bretoense broertje-
rie Happie houdt van een lekker toetje
Boes-
OP L 0 S 5 I N G
badstof gevoerd. Wit, grijs,
b en bleu.
|S, M, L. XL
naai en styling
nteuwend m materiaal en styling
loerd.
Ie nieuwe voor-
rskleuren
38 t/m 48
Iportief model met netgarnering.
art. turquoise
Ifuchsia
bdieus model met bandplooien in
ly ester/katoenjm
Ibalt, groen /^ar$0
(marine. m
1.36 t/m 46 m WlT
Imgle-jersey. Uni en strepen.
.36 t/m 46
'erneuzen: Noordstiaat 76.
butiecentrum voor
n platen en aanverwante
r indiensttreding op korte
nijn zoeken wij een
zij heeft de leiding over een
I medewerksters.
>r deze funktie is geen
ciale opleiding vereist,
ie voorkeur gaat echter uit
r iemand met bijv. ervaring
bandleider(ster). Minimum
ftijd 27 jaar.
informatie en/of sollicitatie
richten tot:
ker 9 4824 AL Breda Tel.
on van de Kamp.
ikken kip met een garnituur
spekjes, champignons, uitjes,
ss en dobbelsteenaardappeltjes
irende de maand maart
Stations restauraties
Tilburg - Breda - Roosendaal - Bergen op Zoom
Does - Middelburg - Vhssmgen
APNSPAG 16 MAART 1983
T3 PAGINA GIDS 2
W-A. van de Walle
joor liet Troelstra-oord
(Er fibris in Breda).
technieken komen daarbij
aan de orde en makers als
Rueter, Dooyes, De Ru, Bij
moer en Van Praag zelf.
Uit (kunsthistorische
oogpunt een aardig interes
sante verzameling en den
kertjes rond de geschiedenis
van het socialisme. Waren
het niet enkel salon-socialis
ten die zich deze vorm van
kunst, die een fikse boeken
kast veronderstelde, konden
veroorloven? Dramatische
kunst, ontloken (om in stijl
te blijven) aan vaardige
kunstenaars- en kunstnijve-
re handen. In 84 komt er een
boekje over uit: „Sociale
symboliek op exlibris", We
reldbibliotheek.
HENK EGBERS
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
Bert van Loo, glaswer-
(jeri en socialistische ex
hbris uit de collectie Van
PraagDe Beyerd, Breda.
Open: dinsdag tot en met
:tterdag van 10-17 uur en
ondag van 13-17 uur. (tot
i april).
Schonken we vorige week
aandacht aan het werk van
Werkman en Paul de Nooij-
er in De Beijerd, er zijn te
gelijk nog twee exposities
die ook niet over het hoofd
gezien mogen worden. Bert
van Loo (37) stamt uit de
glasgroep van de Rietveld
academie, die experimente
rend gezocht heeft naar an
dere uitdrukkingsvormen in
dit materiaal dan de tradi
tionele.
In een Beyerd-zaal zijn
tegen de wanden nogal wat
panelen te zien, waarop met
losse gekleurde glasdelen
mozaïekachtige voorstellin
gen zijn aangebracht, ter
wijl op de vloer objecten
staan, waarin naast mate
rialen als hout en lood ge
blazen glasfiguren (b.v. in
neon) verwerkt zijn.
Vaktechnisch is het alle
maal erg knap gedaan;
vormgevend en inhoudelijk
spreekt het mij persoonlijk
met zo aan. Zo'n gestyleerde
vogel bijvoorbeeld, opge
bouwd uit aan draadjes
hangende glasstukken vindt
ik tè decoratief en tè artifi
cieel. De gekleurde glas
stukken (en wat voor kleu
ren!) tegen zwarte achter
gronden sollen met het be
grip kitsch of roepen re-
minscenties* op aan de pop-
-art. Tja...
De objecten, waarin glas
verwerkt is, spreken me wel
I aan door de manier waarop
met verschillende materia
len monumentaal gewerkt
is. Er is zeker sprake van
zoeken naar nieuwe beel
dende vormen met glas als
materiaal, maar te weinig
wordt daarbij naar mijn ge
voel uitgegaan van de inhe
rente beeldende, typische
eigen kracht van het glas
zélf.
Prof. Philip van Praag
verzamelde ruim 4000 ex li
bris. De getoonde collectie is
vooral bijeengebracht tus
sen 1920 en 1940. Het gaat
daarbij om socialistische
symbolen rond strijd en ide
aal, gevoed door symbolisme
en Jugendstil. Veel grafische
Kunstmanifestatie110
regionale kunstenaars in
diverse lokaliteiten, (tot
10 april).
Voor de tweede keer mani
festeren Tilburgse kunste
naars zich collectief. Dat wil
zeggen binnen verschillende
lokaliteiten. Je kunt mo
menteel een kunstpelgrima
ge door Tilburg maken.
Meer dan 100 kunstenaars
stellen er hun werk ten toon.
Een nogal binnenskamers
gebeuren. Het zou aardig
zijn als bij een volgende or
ganisatie de beeldende kun
stenaars ook de straat op
zouden gaan, te meer omdat
de gemeente van plan is
steeds meer kunstenaars in
te schakelen in het buiten-
gebeuren in deze stad.
Het is een open deur in
trappen met te zeggen dat de
beeldende kunst van dit mo
ment zeer divers is. Die in
druk wordt zeer bevestigd
als je een tocht maakt langs
verschillende punten. Hoe
wel de kwaliteit nogal uit
eenlopend is, hoeft het ge
middelde dat gehaald wordt,
niet onder te doen voor wel
ke andere stad in het land
dan ook, zelfs niet voor de
randstad.
Er is binnen dit bestek
geen beginnen aan om na
men en werken te noemen.
Ik was onder meer in die
oude fabriekshal van Mut-
saers aan de Gasthuisring,
waar 63 kunstenaars hun
werk tentoonstellen. Daar
vind je dus het grootste deel
bij elkaar. Daar kun je tot
en met 1 april van maandag
tot en met vrijdag van 12-18
uur terecht. Zeker doen!
Verder heeft het Kultureel
Sentrum, voor het laatst aan
het Koningsplein, deel aan
deze manifestatie, omdat het
Sentrum naar de schouw
burg verhuist. Daar kun je
terecht van dinsdag tot en
met vrijdag van 10-18 uur en
zaterdag van 10-16.30 en
zondag van 13-16.30 uur.
In de foyer van de
schouwburg hangt, als in
het Sentrum, ook vaak inte
ressant werk opgebouwd
vanuit uiteenlopende denk
en gevoelswerelden. Bij de
stichting „En Nu", aan het
Wilhelminapark 53, is een
kunstenaar bezig een instal
latie op te bouwen, terwijl er
af en toe performances
plaatsvinden. Ook de gale
ries Zero en Resy Muysers
doen met hun exposities mee
aan het brengen van kunst
uit Tilburg. Zero is open op
donderdag, vrijdag en zater
dag van 14-18 uur aan de
Willem Il-straat en Muysers
van woensdag tot en met za
terdag van 12-17 uur. Als u
er een dagje voor uittrekt
kan het spannende tocht
worden door Tilburg.
H.E.
Beelden van Fred Ca
rasso en George Minne.
Markiezenhof Steenberg-
sestraat in Bergen op
Zoom. Geopend: Carasso
dagelijks 13.30-17 uur,
Minne dinsdag tot en met
zondag 14-17 uur (Op
zondag 3 april gesloten).
Tot 18 april.
De Stichting Etcetera toont
van Fred Carasso (1899-1969)
een fraaie selectie kleine
(vooral bronzen) beelden,
penningen en tekeningen uit
diens figuratieve periode.
Carasso is misschien wel het
bekendst geworden door zij n
kolossale, abstracte bevrij
dingsmonument aan de Rot
terdamse Willemskade.
De expositie laat een meer
klassieke Carasso zien wiens
aandacht het meest uitging
naar het vrouwelijke naakt
en een religieuze thematiek.
Het boeiende van de bronzen
liggende vrouwenfiguren is
dat de gestileerde vormen
zodanig zijn gecomponeerd,
dat er ruimtelijke beweging
ontstaat, die eigenlijk al
meer het abstracte, puur
beeldende dan een realisti
sche weergave beoogt.
Sommige, kleine staande
bronsjes lopen vooruit op
het latere non-figuratieve
werk. Schetsboekbladen to
nen de technische vaardig
heid van de 16-jarige Caras
so en de gekleurde tekenin
gen tonen voornamelijk de
belangstelling voor de
sculpturale mogelijkheden
van menselijke figuratie.
Hoewel één, zeer strak en
grafisch gecomponeerde te
kening van een concentra
tiekamp, bepaald dramati
sche kwaliteiten bezit.
De expositie wordt ge
opend met een kubistisch
aandoende portretkop van
Carasso door Charlotte van
Pallandt. Wat helaas ont
breekt, is documentatie over
de kunstenaar, terwijl date
ring van het getoonde node
wordt gemist.
Van het Museum voor
Schone Kunsten in Gent
heeft het Markiezenhof een
gedeelte overgenomen uit de
grote overzichtstentoonstel
ling, die daar vorig najaar
van het werk van de Vlaam
se beeldhouwer George
Minne (1866-1941) werd ge
houden. Daaraan is toen in
De Stem uitvoerig aandacht
geschonken.
Als tijdsbeeld is deze ten
toonstelling het meest inte
ressant. Mijn persoonlijke
voorkeur gaat uit naar een
bijna klassieke kop van een
man uit 1910 met de allure
van een Romeinse Caesar,
hoewel Minne's beeldhouw
werk van na 1900 over het
algemeen als het minst ka
rakteristieke wordt be
schouwd.
MARJAN MES
Flip Rutten schilderij
en, W. Rieken grafiek en
montages, Galerie Sege-
ren, Raadhuisstraat 10
Breda, open van maandag
t/m zaterdag van 9 tot 6(
tot 10 april).
De zachte, emotionele bena
dering van zijn onderwerp
mondt bij Flip Rutten uit in
abstracties, waarvan de
vorm en niet de kleur bepa
lend is. Al zijn werk draagt
de titel: „Landschappelijk".
Het is een sfeervolle, bijna
volkomen geabstraheerde
vorm van landschap schil
deren. Maar nadrukkelijk
wil Rutten tonen, dat voor
hem het landschap slechts
uitgangspunt is. Het behoeft
niet te worden weergegeven.
Evenmin zijn er aan het
landschap herinnerende
kleuren. De vormen daaren
tegen werken associatief.
Iets erin herinnert aan land-
schappelijkheid.
Met tekenachtige vormen,
soms rechte korte lijnen, als
in staccato neergezet, of on
regelmatige organische vor
men worden de bladen
dichtgetekend of geschil
derd. Van ruimtelijkheid is
geen sprake. De grijze toon
overheerst in dit werk, veel
verschillende grijstinten
vormen soms schijnbaar
toevallig, soms opzettelijk
een beeld. De enkele kleur-
toets, die erin is aange
bracht, lijkt er per ongeluk
in verdwaald. De schetsma
tige opzet versterkt het
vluchtige karakter van dit
werk.
De rationele benadering
van W. Rikken heeft geleid
tot een serie minimal arts,
en montages van fotokopiën.
Hij heeft voldoende van het
bestaande beeldmateriaal.
Dit te vervormen, voorna
melijk door het te verme-
ningvuldigen, levert een
voldoende nieuw beeld op.
De meeste van deze beeldve
randeringen zijn geestig van
karakter, wat titels als
„voeoeoets" voor een lino
van een schoen, die enkele
meters is uitgerekt, knoop
met 24 gaatjes al doen ver
moeden.
Lia Roose
Door Henk Egbers
De kijk van Globe, van regisseur Ge-
rardjan Rijnders, op de Russische schrij
ver Anton Tsjechov is ontmythologise
rend. Hij haalt, zoals bleek bij de premiè
re van „De drie zusters" in Eindhoven,
deze auteur uit de zwaar gebonden klas
sieke band om er een soort actueel volks
theater van te maken. Dat lukte (nog?)
niet helemaal, omdat de klassieke tradi
tie in sommige delen nog op gespannen
voet staat met het onderuit halen van
zwaarwichtige opvattingen, met de knip
oog naar het leven. Hoewel men er niet in
slaagde gedurende de zit van drieënhalf
uur de aandacht voortdurend gespannen
te houden was mijn totaal-ervaring toch
positief.
Tsjechov was aanvankelijk de man
van de vrolijke en humoristische vertel
lingen. Later werd hij veel droefgeesti-
ger. Deze „Tsjechov-stemming" is bij ons
door het bourgeoisie-theater omgezet in
zwaargeladen dramatiek. Oom Wanja,
De Kersentuin en De drie zusters kregen
calvinistische voeten. Het interessante
van deze voorstelling is dat Rijnders de
sferen en situaties, die Tsjechov oproept,
heel relativerend en vanuit een ander
leefgevoel benadert. Op de folder staan
de drie zusters niet voor niets met mas
kers van bekende stripfiguren afgebeeld.
Vaak is het de sfeer van de kasteelroman,
van de jonge meisjesdromen van Carrv
van Bruggen, soms zelfs van de slapstick.
Het is geen uiterlijke verandering al
leen, maar er is sterk van binnenuit ge
dacht, vanuit eigenlijk tijdloze processen,
die zich tussen mensen, tussen mannen
en vrouwen, afspelen. Het is daarom geen
volledige breuk met het verleden; zowel
in decor als enscenering wordt een hele
eeuw overbrugd. Dat voorkomt een door
slaan, maar geeft mij het gevoel van iets
tweeslachtigs. Ik denk wel dat Globe
dichterbij de werkelijkheid van Tsjechov
gekropen is. En dat is op zich al een span
nende gebeurtenis.
Zoals wellicht bekend gaat het stuk
over mensen die zich vervelen; het zich
doelloos en overtollig voelende burger
dom van intelligentia en militairen. Er is
alle tijd om allerlei relatie-problemen op
te roepen. Nu zijn er hedendaagse toneel
stukken geschreven waarin die relatie
problemen heel wat interessanter en ook
intenser geanalyseerd worden dan bij
Tsjechov. De uitdaging om deze Russi
sche auteur uit de sfeer van het Neder
landse burgerlijke theater te halen is dan
ook een ander motief tot spelen.
En er gebeuren leuke dingen op het to
neel. Het meest spectaculair is het inge
bouwde draaitoneel, waarmee binnen de
vaste opstelling mooie dingen voor de
mensen gedaan worden. Op allerlei ma
nieren wordt geprobeerd de klassieke
Tsjechov - althans het beeld dat van hem
geschapen is - te verstoren. Een van die
stoorzenders is bijvoorbeeld de rond
drentelende Anfisa, waarvan Helen
Juurlink een mooi typetje maakt.
De drie zusters worden gespeeld door
Liesbeth Coops, Nettie Blanken en de
gastspeelster Ditha van der Linden.
Daarbij moet jammer genoeg geconsta
teerd worden dat de aangetrokken gast
speelster het minst voldeed; het klikte er
gens niet. Huib Rooijmans speelt vanuit
zijn eigen klassieke gedragenheid de
broer, terwijl Guusje van Tilborgh heel
goed als zijn vrouw haaks op de drie zus
ters ging staan. Ook Han Kerckhofs
maakte van gymnasiumleraar Koelygin
een misschien net iets te lachwekkend ty
petje; Allard van der Scheer is een zeer
effectieve legerarts. Joost Prinsen is als
Toezenbach naar mijn gevoel in deze vi
sie een van de meest geloofwaardige spe
lers. Kees Hulst en Adriaan Olree vervul
len twee militaire rollen op een vrij neu
trale manier.
Misschien moet er toch nog wat in de
tekst gesneden worden of het tempo wor
den opgevoerd wil de goede aanzet, die
deze Drie Zusters heeft de spanning erin
houden.
„De Drie Zusters" is onder meer te zien in
Tilburg 15 en 16 maart, Breda 18 en 19
maart, Etten-Leur 30 maart, Middelburg
18 april, Roosendaal 19 april, Goes 22
april, Terneuzen 23 april.
Door Marjan Mes
De Vlaamse acteur Jan
Decleir geeft op zaterdag 19
maart in Theater Achterom
een solovoorstelling van „De
tijger en andere verhalen",
drie verhalen van de Ita
liaanse schrijver-acteur Da
rio Fo. Fo, die momenteel in
ons land volop wordt ge
speeld, heeft Decleir samen
met zijn lijfregisseur Arturo
Corso, zelf van advies ge
diend bij de realisatie van
diens programma.
„Waarom ik nu plotseling
met Dario Fo tevoorschijn
kom", aldus Jan Decleir,
„laat zich gemakkelijk ver
klaren. In de tijd, dat ik bij
de Internationale Nieuwe
Scène zat, ben ik zo betrok
ken geraakt bij „Mistero
Buffo" van Fo, dat hij mij
nooit meer heeft losgelaten.
Arturo Corso was toen ook
de regisseur. Ik heb belang
stelling voor grote moderne
auteurs met een sociaal-po
litiek engagement en een
mooie, rijke taal. Ik spring
ook graag onbeschaamd van
de ene in de andere huid om
halsbrekende salto's te ma
ken van de ene auteur naar
de andere. Misschien ben ik
daarom wel niet zo integer,
maar ik ben tenslotte een
speler. Het is met de leugen,
ons gegeven door het woord,
door de corruptie van het
gevoel, dat ik aan de kost
komt. Zodoende ontstaat er
telkens opnieuw heel even
een waarheid, die mij dier
baarder is dan de waarheid,
die ik hoor van politici, van
de kerk of van de politie. Ik
prijs mijzelf gelukkig in de
nabijheid te vertoeven van
de prachtige leugens, tussen
aanhalingstekens, van grote
auteurs zoals Dario Fo".
Jan Decleir, een robuust
acteur met een groot scala
aan mimische en vocale
middelen, speelde eerder
(ook in Breda) de solo „Jan
zonder Vrees" van Giorgio
Gaber in de bloemrijke be
werking van Hugo Claus. In
de film „Twee vorstinnen en
een vorst" speelde hij de
echtgenoot van de grillige
moederfiguur (Kitty Cour-
bois) op een ontroerende
manier. Een groot publiek
zal hem nog herinneren als
„Sil de Strandjutter" in de
gelijknamige tv-serie en als
de stoere minnaar van Wil-
leke van Ammelrooy in de
film „Mira".
Uitbundig
In „De tijger en andere
verhalen" is Decleir het
bruisend middelpunt van
een gulle, uitbundige atmo
sfeer, die we kennen uit de
kermis- en jaarmarkttafe
relen van Pieter Breughel.
Jan Decleir:leugens als waarheid
- FOTO BIG BOY PRODUCTIONS
Met zijn Antwerps accent
sluit Decleir goed aan bij de
warmbloedige volkstaal van
Fo, die hier werd vertaald
door Filip van Luchene. De
drie sprookjes zijn afkom
stig uit een breed cultureel
gebied. Met „Het eerste mi
rakel van het Kindeke Je
zus" wordt ingespeeld op de
apocriefe boeken. Jezus mag
niet met de andere kinderen
spelen, omdat hij een Pale
stijn is en om bij hen in de
gratie te komen, verricht hij
zijn eerste mirakel, hij laat
geboetseerde vogeltjes vlie
gen.
Fo laat humor en satire
ook bij zo'n thema een niet
geringe rol spelen. Het twee
de verhaal is gebaseerd op
„Daedalus en Icarus", over
de droom van de man, die
een betere wereld wil en op
stijgt naar de zon, welke zijn
vleugels van was doet smel
ten. Het verhaal, „De Tijger"
is een ironische allegorie
van Chinese oorsprong, die
Fo zelf heeft horen vertellen
in het hedendaagse China
door een oude man. Jan De
cleir met Julien Schoenaerts
behorend tot de grootste
Vlaamse acteurs, weet de
sprookjesachtige verhalen
zo beeldend tot leven te
wekken, dat de luisteraar ze
aan zijn oog voorbij ziet
trekken. Decleir speelt mo
menteel ook bij de Theater
unie in „Mezcal" van Jan
Ottenhof, over het leven van
de schrijver Malcolm Low-
ry.
APPlE HHa=TAC7l2zl
frowxt/eo meter.'
eu watDcer-ie naa
IC-UkT- IE ALWEER NAAR CWI
FOTOOTJE AféETÖCH
J/t-rexfUf rzxy/ A/ZIST.'
hu 6£sn/a&£hr
De
use, je "t cwt
zo zour ee-
eerewTY?,
t
k
•supai >iiom. 'sef do doorn) '§njq uba
uappiui qaipuBui 'pueq 'jjezset 'jsoa japuo
'ueui uba paoq 'sjipaj uapptm 'sjjuq
