OESO: oude
wijn in
nieuwe zakken
VASOLASTINE IN HET ZIEKENFONDSPAKKET
De opmars van
zwijgende
meerderheden
Spaanse UCD kwam, zag,
overwon maar sneuvelde
*LO KIEl
'arlemei
til val Libië in
Vandaag besluit Tweede Kamer:
DINSDAG 22 FEBRUAR11983
ACHTERGROND5
Eenzijdige nadruk op
terugdringen begrotingstekort
- V ZUID-AFRI
MSDAG 22 FEBRUARI
Bloedbad in Indiase deelstaat Assam:
Rietkerk
fluistert
te hard
Schoo: bang
voor lezende
Kamerleden
Haags
Hoogstandje
Kermis in
de RSV-hel
erkiezingen
uroparlement
astgesteld
\s TREKKEN
T11 PAGINA 4
Door Piet er-Jan Dekkers
WIE HET rapport van dc
Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO) over
de Nederlandse economie
leest, kan niet aan dc in
druk ontkomen, dat deze
organisatie weer heel wat
oude wijn in nieuwe zakken
doet. Belastingverlaging,
wegwerken begrotingste
kort, verlaging sociale uit
keringen en (huursubsi
dies, loskoppeling uitkerin
gen van lonen, het zijn puur
markteconomische maatre
gelen, die het bedrijfsleven
weer op poten zouden moe
ten helpen.
Tot nu toe werd door deze
organisatie de 'Reagono-
mics' aanbeden: de theorie
van de Amerikaanse presi
dent Reagan en de Britse
premier Thatcher, dat de
economische crisis alleen
maar te bestrijden is door
de inflatie terug te dringen
en de arbeidskosten van on
dernemingen te drukken
door vergaande loonmati
ging-
De OESO constateert nu,
dat wat dat betreft Neder
land de afgelopen jaren een
goed figuur heeft geslagen:
de loonmatiging èn het te
rugdringen van de inflatie
zijn zeer succesvol geweest.
De concurrentiepositie van
Nederland ten opzichte van
het buitenland is er aan
zienlijk door versterkt.
Een pluim dus, zou men
denken. Vergeet het maar.
Want, zo gaat het rapport
verder, het Nederlandse be
drijfsleven heeft er niet van
kunnen profiteren, omdat
de binnen- en buitenlandse
vraag sterk afnam. Dat
laatste heeft een regering
natuurlijk niet in eigen
hand. Anders is het met de
binnenlandse vraag. Juist
door de loonmatiging van
de laatste jaren is de koop
kracht nogal fors gedaald
en vanzelfsprekend merkt
de industrie dat door lagere
afzetten. Het midde) bleek
dus erger, of op z'n minst
even erg, als de kwaal.
Nu dat beleid niet de ge
wenste resultaten heeft ge
had (en dat ondanks de ja
renlange verzekering dat
deze 'bittere' pil moest wor
den geslikt om de economie
gezond te maken) komt de
OESO op de proppen met
een program, dat even een
zijdig is, als wat we achter
de rug hebben Alle heil
moet nu komen van het te
rugdringen van het over
heidstekort en de collectieve
uitgaven in de sociale sec
tor. Punt uit.
Een lager overheidstekort
zorgt, aldus de OESO, voor
lagere rente-tarieven en dat
is weer een voorwaarde
voor herstel van de investe
ringen. Geen woord over de
forse rente-daling van de
afgelopen tijd en het effect
daarvan op de bedrijfsin
vesteringen. Die rente daal
de juist ondanks een stij
gend overheidstekort en
enig effect op de investerin
gen heeft het niet gehad.
Het werkt dus blijkbaar
niet of op z'n minst onvol
doende.
Verlaging van de lasten
voor het bedrijfsleven, ook
een 'must' van de OESO, zal
naar gevreesd moet worden,
voorlopig ook niet leiden tot
meer investeringen uit die
hoek. Immers, elk meeval
lertje wordt door de werk
gevers gebruikt om overtol
lige voorraden en machines
weg te werken. Het is na
tuurlijk wel zo, dat verla
ging van de winstbelasting,
hogere inflatiecorrectie en
lagere werkgeverspremies
voor sociale verzekeringen
meer financiële ruimte
schept voor ondernemers
om te investeren. Maar zo
lang de binnenlandse vraag
door dalende koopkracht
wordt bepaald en de groei
van de wereldhandel nog
steeds niet goed op gang
komt, moet men van dit
soort maatregelen niet al te
veel verwachten, zeker niet
op korte termijn.
Op één punt heeft het
■OESO-rapport het grootste
gelijk van de wereld, al be
treft het wel een open deur:
de Nederlandse regering
moet eindelijk eens duide
lijk prioriteiten gaan stel
len. Voor de OESO is die
keus beperkt: óf verlaging
van de overheidsuitgaven,
óf verlaging van de lasten
van het bedrijfsleven óf het
stimuleren door de overheid
van (bedrijfs)investeringen.
De OESO kiest voor terug
dringen van het overheids
tekort. Daar moet alles voor
wijken.
Naar Nederland vertaald
zou dat betekenen, dat de
regering pas een begin heeft
Thatcher
..deregulering..
- FOTO ARCHIEF DE STEM
gemaakt met het bezuini
gen op de overheidsuitga
ven. Er zullen vele nieuwe
miljarden guldens gevon
den moeten worden om het
begrotingstekort weer tot
'redelijke' proporties terug
te brengen.
Een schier onmogelijke
opgave, als men bedenkt dat
het bezuinigen van een paar
miljard gulden al zoveel
voeten in de aarde heeft.
Kiest men desalniettemin
voor het verder terugdrin
gen van het begrotingste
kort dan staat men voor de
moeilijke keus op welk ter
rein: op dat van de over-
dachtsuitgaven (sociale uit
keringen, subsidies) of dat
van de investeringen.
Het huidige kabinet heeft
eigenlijk nog geen duidelijk
keus bepaald, al kan men
niet aan de indruk ontko
men, dat de voorliefde bij de
overheidsinvesteringen ligt.
Met name het drukken van
het woningbouwprogram
ma en de bezuinigingen op
het terrein van Verkeer en
Waterstaat wijzen in die
richting/*" «•••-»
Natuurlijk is elke keus
betwistbaar. Het verminde
ren van de overheids-inves-
teringen (woningbouw, we
gen) leidt tot forse werk
loosheid, door het verlagen
van de overdrachtsuitgaven
daalt de koopkracht verder.
De binnenlandse vraag
komnt daardoor weer sterk
onder druk te staan.
Zo simpel als de OESO nu
voorstelt, alléén de collec
tieve uitgaven fors korten,
is het natuurlijk niet. Dat
de verschillen tussen de lo
nen en de uitkeringen best
wat groter mogen worden,
is misschien verdedigbaar
in het kader van een pure
markteconomie, we weten
langzamerhand wel, dat de
overheid zoveel regels aan
het bedrijfsleven heeft ge
steld, dat die marktecono
mie in belang heeft inge
boet. Men kan de economi
sche crisis aldus te lijf gaan
met alom erkende 'genees
middelen' uit het markteco
nomie-medicijn-kastje, als
die economie echter deels
geleid wordt door over
heidsbemoeienissen, dan
werkt zo'n medicijn maar
half.
Dat hebben we na jaren
loonmatiging en inflatie
vermindering gezien. Dat
waren dé middelen om de
economie weer op te pep
pen. We hebben dat jaren
geslikt, zij het met tegenzin.
Het heeft niet het beoogde
effect gehad.
Daarom moet men des te
voorzichtiger zijn met
'nieuwe' oude medijcijnen,
die de OESO aandraagt om
de Nederlandse economie
weer uit het dal te halen.
Het overheidstekort terug
dringen? Prima, maar niet
als de prijs een miljoen
werklozen is. Groter ver
schil tussen lonen en uitke
ringen? Ook dat kan men
verdedigen. Maar niet tot
elke prijs en zeker niet als
de overheid de eigen tarie
ven dermate fors verhoogt,
dat de laagste inkomens
dubbel worden 'gepakt'. La
gere werkgeverspremies
voor de sociale verzekerin
gen? Best uitvoerbaar,
maar door het stijgend aan
tal werklozen, WAO'ers en
bejaarden kan men in rede
lijkheid niet allèen de wer
kenden daarvoor laten op
draaien.
De economische verhou
dingen in Nederland zijn
sinds de oorlog zo ingewik
keld 'geleid', dat een 'een
voudige' maatregel als het
terugdringen van de collec
tieve uitgaven op zich niet
het gewenste resultaat
heeft. Er zal heel wat meer
nodig zijn om de economie
uit het dal te halen. En dan
hebben we het nog niets
eens over de zo noodzakelij
ke internationale aanpak.
Door Edo Sauren
„WIE GENEEST heett ge
lijk" zegt een oud Chinees
spreekwoord. Deze Oosterse
wijsheid schijnt niet op te
gaan in onze 'beschaafde'
Westerse wereld. Het lijkt er
hier op dat de medische we
reld zich meer bekommert
om de manier waaróp er ge
nezen moet worden, dan de
genezing zelf.
Terwijl de medische we
reld nog steeds strijdt tegen
de opkomst van gezondheids
centra en de apotheekhou-
dende huisartsen en apothe
kers voorlopig hun strijdbijl
even hebben begraven, gaat
het eeuwenoude gevecht tus
sen gevestigde medici en de
alternatieve genezers in alle
hevigheid door.
Tienduizenden Nederlan
ders vinden baat bij de alter
natieve gezondheidszorg.
Even leek het erop dat deze
tak van genezers een bres
had kunnen slaan in het
machtige bolwerk van de Ne
derlandse gezondheidszorg.
Meer erkenning voor ver
schillende alternatieve ge
neeswijzen scheen door te
breken, maar ambtelijke lob
by's op de departementen
proberen daar toch een stok
je voor te steken. Over enkele
maanden verschijnt er een
nota in de Kamer, waarin de
alternatievegeneeswijzen be
sproken worden. Dan zal
moeten blijken welke plaats
deze vorm van genezen in
mag nemen in de gezond
heidszorg.
Een van de meest omstre
den 'geneesmiddelen' is 'Va-
solastine'. Een in 1948 in Ne
derland ontwikkeld prepa
raat dat inmiddels in veel
landen al jaren prijkt op de
lijst van erkende geneesmid
delen, maar dat hier officiële
erkenning moet ontberen. Al
meer dan 20 jaar vecht een
grote groep Nederlandse ge
bruikers ervan verbeten om
erkenning van het middel,
waarbij zij zoveel baat vin
den. Verenigd in voorheen de
stichting 'Vrienden van de
Koningshof' en nu 'De Vere
niging Enzymtherapie' heeft
deze groep via stapels brie
ven en tienduizenden hand
tekeningen de medische we
reld en de bewindslieden
proberen te overtuigen van
het nut van dit preparaat. Er
verschenen boekwerkjes,
waarin gebruikers van dit
middel hun genezingsproces
beschreven. Vele daarvan
handelen over mensen, die
amputatie van lichaamsde
len hadden kunnen voorko
men dankzij 'Vasolastine'.
Verschillende ziekenfondsen
hadden 'Vasolastine' wel in
hun pakket, anderen niet. De
ene groep artsen schreef wel
middel wél voor, de andere
groep weer niet.
'Vasolastine' prijkte lange
tijd op de lijst van voorlopig
erkende geneesmiddelen,
maar nam daar geen hechte
positie in. Begin 1981 weiger
de het College ter Beoorde
ling van Geneesmiddelen het
preparaat als geneesmiddel
te registreren en adviseerde
staatssecretaris Veder-Smit
negatief. Volgens het college
was de genezende werking
niet aangetoond. Dankzij po
litieke druk van de grote Ka
merfracties mocht het mid
del in de handel blijven,
maar dan niet onder de titel
'geneesmiddel'. Er volgden
wat schijnbewegingen van
minister Gardeniers en na
het nodige geharrewar be
landde het middel op 'lijst
vier' van de geneesmiddelen.
Dat hield in dat het uitslui
tend op voorschrift van de
arts verstrekt mocht worden
en pas met een machtiging
van die arts voor vergoeding
van het ziekenfonds in aan
merking kwam.
„Een mens heeft recht op
het kiezen van zijn eigen ge
zondheidszorg", zegt me
vrouw Van Leemput uit Ber
gen op Zoom, secretaresse
van de patiëntenvereniging
Enzymtherapie: „Door de pa
tiënten afhankelijk te maken
van de zienswijze van de art-
sen is er geen sprake meer
van vrije keuze. De vrijheid
ervan wordt aangetast door
het mensen financieel erg
moeilijk te maken een be
paald middel te kiezen. En
dat terwijl de behandeling
met Vasolastine veel goedko-
per is dan de andere medi-
sche behandelingen, die wj]
vergoed worden".
De Kamerleden De«
(WD) en mevrouw Cornelis-
sen (CDA) hebben bij de 1».
handeling van de begroting
van Volksgezondheid een
motie ingediend om het mid.
del in het ziekenfondspakkel
op te nemen. Daar wordi
vandaag over gestemd. Voor
de gebruikers van 'Vasolati-
ne' komt er dan mogelijk een
eind aan de onzekerheid.
Door Pieter Eggen
DEZE WEEK lopen in de In
diase deelstaat Assam de
verkiezingen ten einde. Dat
die een grote flop zijn ge
worden is duidelijk, al was
het alleen omdat ze massaal
geboycot zijn. Maar belang
rijker is dat deze verkiezin
gen, bedoeld om de rust te
rug te brengen, de diepe ver
deeldheid die al tientallen
jaren sluimert sterker heb
ben losgewoeld dan ooit te
voren. Volgens de laatste be
richten heeft de verkiezings
strijd aan zeker duizend
mensen het leven gekost.
Het is niet de eerste keer
dat Assam het toneel is van
bloedige twisten. De wortels
van het kwaad liggen bij het
Britse bestuur in haar voor
malige keizerrijk India, dat
tot de onafhankelijkheid in
1947 het tegenwoordige In
dia) Pakistan en Bangladesh
omvatte. In het,, begin van
deze eeuw begonnen de Brit
ten, in een poging het
vruchtbare maar dunbe
volkte Assam te exploiteren,
massaal (west- en oost) Ben
galen naar Assam over te
brengen. Die Bengalen,
meest moslims, kregen de
leidinggevende posities in
het bestuur van de nieuw-
gekoloniseerde deelstaat,
zeer tot verdriet van de As-
samezen, die praktisch alle
maal het hindoestaanse ge
loof aanhangen.
In de jaren dertig hielden
de Engelsen een volkstelling
in Assam, en die toonde de
nieuwe verhoudingen pijn
lijk scherp aan. De Assame-
zen maakten nog maar der
tig procent van de bevolking
uit, weliswaar de grootste
gemeenschap, maar het ver
schil in aantallen met de
Bengalen was nog maar zeer
klein. Een Engelse demo
graaf voorspelde in die tijd
al dat die bevolkingsopbouw
de kiem vormde voor grote
problemen, omdat „de Assa
mese cultuur en beschaving
ontwricht zou worden". Kor
te tijd later meldden Britse
zaakwaarnemers al de eer
ste botsingen tussen Assa-
mezen en Bengalen.
Kort na de onafhankelijk
heid van India in 1947 kwam
het opnieuw tot ongeregeld
heden. Aanleiding was de
instelling van een zelfstan
dige Assamese regering,
waarin het aandeel van de
Bengalen zeer gering was.
De nieuwe regering greep
die machtspositie aan om de
Bengaalse 'overheersers' een
les te leren. Velen van hen
vluchtten over de grens naar
Oost-Pakistan (het tegen
woordige Bangladesh) of
naar de Indiase deelstaat
West-Bengalen. Een nieuwe
volkstelling, korte tijd later,
leerde dat de Assamezen met
bijna 60 procent hun histori
sche plaats als grootste ge
meenschap weer hadden in
genomen. Dat lag niet alleen
aan het grote aantal vluch
telingen, maar kwam ook
doordat veel Bengalen opga
ven Assamees te zijn, wat
gezien de grote overeenkom
sten in taal en cultuur veel
Bengalen niet zo moeilijk
moet zijn gevallen.
Aan het gevoel van veel
Assamezen weer heer en
meester in eigen huis te zijn
kwam in 1971 een einde.
Toen brak de oorlog uit tus
sen India en Pakistan, die
onder meer tot gevolg had
dat de Oost-Pakistani (het
land ligt zo'n tweeduizend
kilometer van Pakistan ver
wijderd) hun eigen zelfstan
digheid uitriepen: de staat
Bangladesh was een feit.
Voor veel islamitische bewo
ners van het nieuwe, econo
misch en politiek uitermate
zwakke, land de grenzen
over vluchtten, richting As
sam In dat verband is het
van belang te weten dat één
van de redenen voor zelf
standigheid van Bangladesh
een religieuze was. Pakistan
is islamitisch, Bangladesh is
meer hindoestaans georiën
teerd. Het wegvallen van de
islamitisch-Pakistaanse be
scherming was voor veel
Bengalen reden om naar hun
'vaste' uitwijkhaven Assam
terug te keren.
De nieuwe bevolkingsop
bouw hield uiteraard op
nieuw een risico in voor de
machtsverhoudingen in As
sam. Toen de Indiase voor
zitter van de verkiezings
commissie in 1979 waar
schuwde voor de gevolgen
daarvan, gaf hij misschien
ongewild het startsein voor
nieuwe haatcampagnes. As
samese politieke partijen
onthulden dat een groot aan
tal Bengalen, die stemrecht
hadden voor de verkiezingen
van 1980, illegaal in het land
verbleven. Daarmee bereik
ten ze dat die verkiezingen
werden uitgesteld tot deze
maand. De Indiase regering
probeerde in de tussentijd
een compromis voor nieuwe
verkiezingen te bereiken.
Toen de bereidheid niet be
stond om tot een vergelijk te
komen, bepaalde de Indiase
regering dat Assamezen en
Bengalen elk hun verkiezin
gen zouden krijgen. Dat
bleek bepaald geen gelukki
ge greep, want de Assame
zen werden opgeroepen
massaal de verkiezingen van
deze maand te boycotten,
waaraan ze gevolg gaven.
Het begon enkele weken ge
leden met een serie kleinere
moordcampagnes. De Assa
mese politie die orde op za
ken had moeten stellen,
bleek zelf zo verdeeld, dat ze
meegesleurd werden in de
spiraal van geweld. Verle
den week stuurde de Indiase
regering 10.000 federale sol
daten naar Assam, die de
vechtende partijen uit el
kaar moeten zien te houden.
Dat zal uiteindelijk wel
lukken, maar waar New
Delhi zeker niet in zal slagen
is het terugbrengen van de
vrede. De haat bestaat al te
lang in Assam en zit te diep.
Door Anton Theunissen
DE UNIE van het Democra
tisch Centrum (UCD) in
Spanje is in 1975 uit bittere
politieke nood geboren en het
afgelopen weekeinde uit bit
tere politieke nood gestor
ven. Een partij met een spec
taculaire start, maar roem
loos ten onder in tweedracht,
ruzie en enorme schulden
achterlatend. Een merk
waardig fenomeen in de
Westeuropese partijcultuur,
een partij, die kwam zag,
overwon maar uiteindelijk
sneuvelde.
De UCD is altijd een nogal
heterogeen, politiek gezel
schap geweest. Een bont
conglomeraat van christen
democraten, liberalen, ge
matigde sociaal-democraten,
aangevuld met enkele 'be
keerlingen' van Franco's Na
tionale Beweging.
Een partij, die uit politieke
nood en dus haastig werd op
gericht. Adolfo Suarez was
in juli 1976 door koning Juan
Carlos tot premier benoemd,
maar beschikte niet over een
partijorganisatie die hem in
de verkiezingsrace van juni
1977 zou kunnen ondersteu
nen. Een groot aantal splin
terpartijtjes, dat vlak na
Franco's dood als paddestoe
len uit de grond schoot,
kwam al spoedig tot het be
sef dat het weinig zin had om
afzonderlijk aan die verkie
zingen deel te nemen en
zocht naarstig naar een poli
ticus die bereid was de lei
ding van dat collectief op
zich te nemen.
Het pact voor de oprich
ting van UCD was daarna
snel gesmeed. Het charisma
van Suarez, het lef waarmee
hij de overblijfselen van het
franquisme omturnde in een
parlementaire structuur, en
tenslotte zijn successen in de
verkiezingen van juni 1977 en
maart 1979 (168 zetels, bijna
de meerderheid in het parle
ment), maakten dat zijn po
sitie als leider voorlopig bo
ven iedere discussie verhe
ven bleef.
De problemen begonnen
pas toen Suarez die nieuwe
parlementaire structuur in
houd moest gaan geven want
daar bleek zijn grote gebrek:
hij miste een eigen ideologie,
zag geen kans een duidelijk
beeld te formuleren en pro
beerde slechts brandjes te
blussen als zich werkelijk
controversiële kwesties
voordeden. En om zich vast
in te dekken tegen eventuele
interne kritiek, probeerde hij
al op voorhand zijn positie
veilig te stellen door het par
tijapparaat te bemannen met
vertrouwelingen.
De ivoren-toren-politiek
breekt Suarez snel op. In het
voorjaar 1980 worden de eer
ste grote ruzies zichtbaar in
de UCD en de oppositie tegen
Suarez' autoritaire optreden
en politieke besluiteloosheid
nemen hand over hand toe.
Het motto van het offensief
is simpel: democratisering
van de partij. Christen-de
mocraten, liberalen en so
ciaal-democraten (wederom
een heterogeen gezelschap)
vinden elkaar en proberen
op een congres Suarez te la
ten struikelen. Om uiteenlo
pende redenen: de christen
democraten zijn boos over de
nieuwe echtscheidingswet,
de liberalen omdat zij geen
post krijgen in het kabinet
en de sociaal-democraten
omdat Suarez het democrati
seringsproces te weinig rich
ting geeft.
Suarez slaat nog even te
rug: hij dringt de 'criticos' in
een minderheidspositie,
maar de conflicten binnen de
partij zijn zo fundamenteel,
dat men begin 1981 al van het
begin van het einde van de
UCD kan spreken. Twisten
waren er binnen de partij
over bijna alle hete Spaanse
hangijzers: de echtscheiding,
de hervorming van de uni-
SUAREZ
.doelloos.
FOTO ARCHIEF DE STEM
versiteiten, de economische
en belastingpolitiek, hervor
ming van de sociale verzeke
ringen en autonomie voor de
verschillende Spaanse ge
westen.
Vlak voor de mislukte
coup van kolonel Tejero trad
Suarez onder nog steeds nie!
geheel opgehelderde omstan
digheden als premier en par
tijleider. De kleurloze Calvo
Sotelo - op de dag van zijn
installatie vielen schoten uit
de geweren van de Guardia
Civil in het Spaanse parle
ment - wist geen nieuw leven
en élan te blazen in de partij,
die uiteindelijk vermorzeld
werd door socialisten en de
conservatieven van Manuel
Fraga Iribarne bij de verkie
zingen van eind vorig jaar:
zij hield 12 van de 168 zetels
over in het parlement. Haar
leider van het eerste uur, Al-
dolfo Suarez, was inmiddels
gedeserteerd naar een eigen
centrum-partij, die overi
gens ook de pin op de neus
kreeg tijdens de laatste ver
kiezingen
De UCD sterft uit politieke
nood, maar men kan niet jui
chen bij haar ondergang. In
de overgang van de Franco
dictatuur naar de broze par
lementaire democratie is de
partij een betrouwbare, zij
het logge en weinig homoge
ne centrum-beweging ge
weest, die veel aarzelende
Spanjaarden kon winnen
voor een nieuw systeem: de
democratie.
PIJNLIJK momentje voor
Rietkerk. Vorige week kwam
de minister van Binnenland
se Zaken, als werkgever van
een overigens al flink slin
kend legertje ambtenaren,
zich in de Kamer verant
woorden voor het overheids
personeelsbeleid. Zijn eigen
partijgenoten vroegen hem
toen nadrukkelijk ook aan
dacht te besteden aan het
door de VVD uitgedachte
jeugdwerkplan.
Rietkerk zei
achter zijn hand tot één van
zijn ambtenaren, dat hij dat
hele plan nog niet kende. Een
uitspraak die Frans Moor
(PvdA) in de goed horende
oren knoopte. Toen even ia-
ter de minister geruststellend
zei dat „bepaalde elementen"
uit het VVD-jeugdwerkplan
hem zeer aanspraken, en dat
hij ze ook zeker in het kabi
netsberaad zou inbrengen,
was Moor er als de kippen bij
om te informeren welke ele
menten Rietkerk dan wel zo
positief beoordeelde. Grote
verlegenheid achter de rege
ringstafel.
Maar het grapje
van Moor had maar gedeelte
lijk succes: VVD-Kamerlid
Linschoten zag meteen de
ministeriële problemen, en
vulde de bewindsman zelf
aan. Toch zal Rietkerk zich
er voortaan wel voor wach
ten nog zo openhartig te zijn
of minder hard te fluisteren,
RIETKERK.pijnlijk
- FOTO ARCHIEF DE STEM
in elk geval als er waakzame
oppositieleden in de buurt
zijn.
„DIE schriftelijke antwoor
den moeten we op tijd heb
ben, al was het alleen maar
omdat we dan kunnen ingrij
pen als onze vragen monde
ling niet beantwoord wor
den," roept Fred van der
Spek vanuit de oppositieban-
ken. „Het is steeds hetzelfde
departement. Men zou daar
echt eens wat aan moeten
doen," beaamt Kamervoor
zitter Dolman vermanend.
Lijdend voorwerp is de mi
nister van Ontwikkelingssa
menwerking, die wat hulpe
loos achter de regeringstafel
staat. „Het spijt me, meneer
de voorzitter, ik hoop echt
dat de schriftelijke antwoor
den er vlug zijn. Maar ik
dacht dat het wel vaker ge
beurde dat bij een begro
tingsbehandeling de ant
woorden wat later kwamen".
Bij elke begroting wordt
een deel van de talloze Ka
mervragen schriftelijk be
antwoord, waarna de be
windsman of -vrouw in mon
delinge reactie de grote lij
nen van beleid uiteenzet.
Goed gebruik is daarom, dat
die schriftelijke beantwoor
ding er minstens een uurtje
voor de mondelinge reactie
van de minister is, zodat de
Kamerleden er minimaal
vluchtig van kennis kunnen
nemen. Dolman is het dan
ook zichtbaar oneens met de
uitvluchten van Schoo, die
wat hem betreft zeker geen
parlementaire traditie mo
gen worden.
Schoo probeert het nog één
keer met een ander argu
ment, waarin ze wat al te
openhartig laat blijken dat ze
niet voor niks een verhou-
SCHOO.
.hulpeloos.
- FOTOARCHIEF DE STEM
ding met een onderwijzer
heeft. „Ik was ook bang dat
de Kamer zou gaan lezen, en
daardoor niet meer naar zou
luisteren."
Dolman: „Dat is dan de
verantwoordelijkheid van de
Kamer. En nu sluit ik dit in
cident."
„IK voel dat er iets broeit. Ik
heb hetzelfde gevoel als in de
jaren zestig. Toen was er een
generatie die op een wat on
gebruikelijke manier van
zich deed horen. Nu is het een
klassenstrijd en dat is aan
zienlijk gevaarlijker. Het
gaat nu om woede, frustratie,
onmacht. En alles wat uit on
macht gebeurt is per defenitie
gevaarlijk".
Drs. Marcel van Dam, Tweede
Kamerlid (PvdA).
HET was even kermis in de
hel. Terwijl duizenden RSV-
werknemers zich bezorgd af
vroegen of hun salaris deze
maand nog wel gestort zou
worden, maakte directeur J.
de Reus vanachter bossen
bloemen en een feestelijke
versnapering bekend dat zijn
liften-bedrijf in veiligheid
gebracht is: de RSV-dochter
koopt zich vrij en de werkge
legenheid van driehonderd
werknemers is gered.
„Ik voel me een beetje be
schaamd dat wij vandaag de
vlag hebben gehezen, omdat
de banen van vele duizenden
andere RSV-werknemers
nog steeds op het spel staan.
Maar aan de andere kant
weet ik dat men ons dit suc
ces zal gunnen", zei de op
richter, directeur en nu weer
belangrijkste eigenaar van
zijn naam dragende bedrijf,
dat enkele jaren geleden, via
een samenwerking met de
Machinefabriek Breda, het
RSV-concern binnenstapte
en nu als eerste het zinkende
schip verlaat. Met eigen geld
van J. De Reus en enkele
stafmedewerkers en de me
dewerking van een bank,
heeft De Reus zich voor dik
10 miljoen los gekocht en
gaat het veelbelovende be
drijf zelfstandig door.
De Reus had een publici
teitsbureau ingehuurd op het
vlagvertoon te regelen, want
iedere regel negatief nieuws
over RSV schaapte een schil
fer van het vertrouwen dat
opdrachtgevers hebben voor
bedrijven, die nu gebogen
gaan onder de loden last van
wantrouwen die de letters
RSV oproepen. Met een knip
oog naar zijn klanten prees
De Reus zijn produkten, zijn
service, zijn winstcijfers en
zelfs de kwaliteit van de be
drijfskantine werd recht
streek de Michelin-gids in
geprezen. De buitenwereld
moest duidelijk worden: De
Reus is reusachtig.
Natuurlijk is de presenta
tie van een staaltje Neder
lands ondernemerschap nooit
weg, maar het is wel angstig
om te zien wat RSV-bedrij-
ven allemaal moeten doen op
de schade en schande van de
surséance weg te poetsen:
macabere feestjes op de
puinhopen van RSV.
psTAD - Drie Zuidafrikaan
„entsleden zijn gisteren afg
"een soort weddenschap.
Het zijn minister Fanie Botha 1
id en de uiterst rechtse parlel
:rs Andries Treurnicht en Ton-1
Door onze correspond4
,GIERS - „Het Reagan
grd als een gezonde bi
jardige oplossing van
eem en voor de oplossin]
raëlische conflict."
Deze passage is gister-
iddag opgenomen in de
ïtwerp-resolutie van de
ilitieke commissie van
Palestijnse Nationale
aad.
De officiële woordvoerder
dens de zitting van het Pa-
itijnse parlement in balling-
hap Ahmed Abder Rahman
eft verklaard dat dit besluit
n de politieke commissie be-
rent dat het Reagan-plan
it is verworpen. Hij voegde
toe dat de Nationale
ad die gisteravond opnieuw
voltallige zitting bijeen is
tomen, de ontwerp-resolu-
ga
dc
dq
da
oq
hc
tUSSEL - De verkiezingen
wr het Europese Parlement
llen gehouden worden van
tot en met 20 mei 1984. De
ederlanders kunnen op don-
rdag 17 mei naar de stembus
25 van de in totaal 434
iropese parlementariërs te
wen.
Dat is gisteren in Brussel
ereengekomen tijdens een
rgadering van de ministers
n Buitenlandse Zaken van
Europese Gemeenschap.
De stembureaus in Neder-
nd zullen op donderdag-
ond 17 mei na 19.00 uur gaan
len, maar de uitslag zal niet
per bekend gemaakt wor
se dan op de volgende zon-
igavond of maandagochtend,
i inmiddels ook de andere
iden naar de stembus zijn
tveest.
In feite zijn de ministers
n Buitenlandse Zaken het
iteren alleen eens geworden
er de verkiezingsdata. Ten
Inzien van de procedure heb-
zij geen overeenstemming
eikt. Voornamelijk de
jaag of alle Europese burgers
het land waar zij wonen,
'gen stemmen, werd niet
sluidend beantwoord,
ederland houdt zich aan
oorspronkelijk voorstel,
tgeen betekent dat Europese
rgers, die in ons land woon-
bg zijn, in Nederland mo-
1 stemmen. Dat betekent
dat de buitenlanders al-
'h op Nederlandse kandida-
zullen mogen en kunnen
pmen. Een uitzondering zal
tnaakt moeten worden voor
ftenlanders door wier va
lland geëist wordt dat zij
n in eigen land hun stem
fgen uitbrengen,
ederlandse onderdanen,
in een ander land van de
eenschap wonen, zullen de
jegenheid krijgen per post te
mmen op de Nederlandse
ididaten voor het Europese
'lement.
red
sel
W. van Schellebeek, de
voorzitter van de centrale
ondernemingsraad, vindt dat
het wrange, maar logische
gevolg van het kabinetsbe
leid met de RSV. Het is een
soort oorlog geworden, waar
bij RSV-bedrijven en werk-
nemers tegen elkaar worden De Libische ieiUe„
m Pre-
fSHlNGTON - De gevaar
jen Libische inval in het
a ^oe^an is volgens de
n .aanse minister Shultz
Buitenlandse Zaken voor-
K geweken.
uitgespeeld in de strijd om
werk, de slag om uit surséan
ce te komen. Dat is niets
nieuws. De geschiedenis her
haalt zich en boekenkasten
zijn er al over vol geschre
ven, van Marx tot Mailer en
van Tinbergen tot Traven.
Misschien een leuke lees-tip
voor Molkenboer en Stikker
als ze straks in hun vrije tijd
zwemmen.
«t Noumeri hebben willen
»v?n.
Minister Shultz verklaarde
re u,at Washinton er
tfn?f lijft staan dat Gad-
V veel ruimte krijgt
Ajn buren echt te bedrei-
Amerika trekt deze week
zowe
vlieg
als
uit de
He
News
dat i
ge we
een
zuido
aantc
bomn
de. Ti
gen z
ruim
agent
gelicl
planr
