initiatief niet ios
VERlVACh
Olieschai
is
'V erkiezinge
Bondsrepub
worden uitgi
M më
PASPOORTEN
MIN
EXTRA
w J h' I P J
Alleen rijden
Minder lessen
VRIJDAG 11 FEBRUAR11983
ynuPAG 11 FEBHUAHI isaa
„Als ik je niet afrem, vlieg je de zandbak in'
u*.
1 ferfgi W mËÊ
lfeS!g 5Sftgf,
Door Jack Arentsen
VAASSEN - „Als ik
nummer '3' niet af
rem, dan gaat-ie de
zandbak in." Even
later gaat op het dak
van de kanariegele
Volkswagen Diesel
het rode licht bran
den: teken dat er af
geremd wordt.
Haye, een 46-jarige
Fries uit Franeker die
zich na vier lessen op de
openbare weg helemaal
niet zo prettig voelde in
een auto en daarom be
sloot om eerst maar
eens een dagje op een
verkeersoefenterrein te
gaan rijden, heeft op
dat moment echter nog
wel zijn rechtervoet op
het gaspedaal.
Desondanks remt de les-
wagen af en even later gaat
ook het gele licht op het dak
branden. De koppeling is nu
ook ingetrapt. „Haye, hou de
snelheid onder controle en
voer de juiste handelingen
voor het nemen van een
scherpe bocht uit," zegt even
later Gert Dinkla vanuit de
'commandotoren' op het ver
keersoefenterrein in Vaas-
sen.
Haye is op deze dag een
van de zeven leerlingen op
de baan. Gelijktijdig met
hem draaien Hans (21 jaar,
afkomstig uit Hilversum en
nog nooit in een auto gere
den), Anneke (28 jaar, even
eens afkomstig uit Hilver
sum en ruim een jaar gele
den na twintig lessen ge
stopt), de tweelingszusjes
Jeanet en Germa (19 jaar,
afkomstig uit Appingendam,
met ieder één les op de open
bare weg als ervaring),
mevr. L. (50 jaar, afkomstig
uit Lelystad en in het bezit
van een rijbewijs, maar kan
nog altijd niet behoorlijk
schakelen) en Marja (18 jaar,
afkomstig uit Hilversum en
zonder rijervaring) hun
rondjes op het circuit, dat
bestaat uit zeer afwisselend
wegdek.
Geen van deze leerlingen
heeft gehoord wat instruc
teur Gert Dinkla zojuist te
gen Haye heeft gezegd. Door
het indrukken van knop '3'
(corresponderend met het
nummer van de leswagen)
ontvangt alleen Haye deze
opmerking. In de auto is al
leen een ontvanger ge
plaatst; de instructeur ont
breekt. „De leerling kan dus
niets terugzeggen. Ik hoor
ook zijn gevloek niet," zegt
instructeur Gert vanuit zijn
toren.
Het is rond twee uur in de
middag.
's Ochtends tussen acht
uur en half negen zijn de
leerlingen uit het noorden
en de omgeving van Hilver
sum naar het oefenterrein
gebracht. Na een korte uit
eenzetting van het program
ma, de kennismaking met de
auto, uitleg over hoe men
een auto start en op welke
manier men een wagen kan
laten rijden, stapt iedere
leerling met een instructeur
(Gert wordt op deze dag ge
assisteerd door Fokke Al-
gra) in de wagen. De één
rijdt wat meer rondjes dan
de ander, maar voor het eer
ste halfuur voorbij is, ver
trouwen de instructeurs de
wagens toe aan de leerlin
gen.
Dé eerste sensatie: alleen
rijden in een auto en toch
weten dat er niets fout kan
gaan. Of zoals Anneke later
zegt: „Tijdens mijn eerdere
rijlesperiode liet ik alles zo'n
beetje op de instructeur
aankomen. Hij zat naast me
en reageerde wel als er wat
fout ging. Nu zit je alleen.
Even angstig, dat wel, maar
je krijgt zeker als bepaalde
dingen goed gaan, wel in
eens zelfvertrouwen."
Alle facetten van het
autorijden komen op zo'n
dag aan de orde: afremmen
op hoge snelheid, de nood
stop, achteruitrijden (zowel
in bochten als in garage),
een slalom, de hellingproef
(met en zonder handrem),
het op- en terugschakelen,
het zit allemaal in het les
programma verwerkt. En na
afloop van de dag krijgt
iedere leerling de instructie
kaart (welke in samenwer
king met het verbond van
Directeur Stegemann in de commandotoren op het verkeersoefenterrein in Vaassen.
„Als de 300.000 nieuwe leerlingen welke de
autorijscholen jaarlijks te verwerken krij
gen, eens allemaal zouden beginnen op
een verkeersoefenterrein, dan zou je af zijn
oefenbanen: een provisorische op het cir
cuit van Zandvoort en twee specifieke
oefencentra in Almere en Vaassen (bij
Apeldoorn).
Om deze nieuwe ontwikkeling te kunnen
MS5(§èrNèderimid
van die eerste lessen op de openbare weg
met stuntelende, opstoppingen veroorza
kende beginnelingen, die irritatie opwek
ken bij andere weggebruikers."
Ed van Lierde, consulent rij-opleidingen
bij Veilig Verkeer Nederland, blijft vechten
om zijn ideaal van de grond te krijgen: ver-
keersoefenterreinen in diverse delen van
het land. Voorlopig lijkt het een strijd tegen
de bierkaai.
En dit ondanks het feit dat de rijschool
houders in ons land onderricht op ver-
keersoefenterreinen beslist niet waarde
loos vinden. Integendeel. Ze staan er bijna
allemaal achter, maar dan moet het geheel
in handen zijn van de overheid. Het particu
lier initiatief moet er uit.
Al sinds de jaren zeventig is de rijschool
wereld met dit onderwerp bezig. Er kwa
men banen, maar door onderlinge wrijving
mislukten deze projecten. Desondanks
kent Nederland op dit moment nog drie
stimuleren en reguleren, hebben Veilig Ver
keer Nederland en de ANWB de Stichting
Landelijk Orgaan Verkeersoefenterrein
(LOVO) opgericht. Een vertegenwoordiger
van het ministerie van Verkeer en Water
staat is eveneens in het bestuur te vinden.
Het Instituut voor Zintuigfysiologie-TNO
kreeg ondertussen van de directie Ver
keersveiligheid van dit ministerie de op
dracht om het nut van het eerste rij-onder-
richt op een afgesloten terrein te onder
zoeken.
Om meer te weten te komen over het
doel van de stichting, het tot nu toe meer
dan geslaagde project in Vaassen, de
weerstanden uit de rijschoolwereld en de
(enthousiaste) reacties van leerlingen, ging
Jack Arentsen eens een dagje zijn licht op
steken op het Veluwse verkeersoefencen-
trum.
grote snelheid de bocht in
gaat om uiteindelijk in het
zand naast de baan tot stil
stand te komen, merkt Gert
op: „Probeer de volgende
keer de rem nu eens wat
langer vast te houden. De
laaste dertig meter voor de
bocht schakelde en remde je
goed, maar toen was het rem
met de rem."
De rode en gele lampen op
de daken van de Golfs ver
raden dus de technische
handeling in de auto. Zoals
bij Jeanet: eerst geel en
daarna rood licht. Gert van
uit de commandopost: „An
dersom die voeten gebrui
ken: eerst remmen en dan de
koppeling." Even later komt
Jeanet voorbij en haar ge
baar maakt duidelijk dat ze
de opdracht begrepen heeft.
Veilig Verkeer Nederland en
de ANWB is samengesteld)
waarop te lezen staat hoe
hij/zij de verschillende on
derdelen heeft afgewerkt,
mee naar huis. „Belangrijk
voor de instructeur, die later
met zo'n leerling de weg op
gaat. Hij weet dan," stelt
Gert Dinkla, „waarop nog
speciaal gelet moet worden."
„Hans, dat was een stop
bord, waar je door heen
rijdt," corrigeert Gert, wan
neer hij ziet dat wagen '1'
een van de verkeersborden
op het circuit negeert.
Via een druk op de rode
knop, wordt radiografisch
een stopcommando aan de
wagen gegeven. Hans
schrikt: dus slaat de motor
af. „Rustig opnieuw begin
nen," klinkt het daarna door
de luidspreker in auto '1'.
Op auto '5' brandt op heel
ongeregelde tijden het gele
licht. „Anneke, haal die lin
ker voet toch eens van de
koppeling," zegt voor de zo
veelste maal de onzichtbare
instructeur in de auto. En
onmiddellijk dooft het licht.
En als Haye weer met te
Wat is nu het nut van een
dergelijke instructiedag?
Mr.H.A.M. Stegemann (40
jaar oud, in 1964 met het ge
ven van rijslessen begonnen,
daarna ook gestart met een
rechtenstudie en in 1979 af
gestudeerd, in september
1981 gestart met het project
'V erkeersoefencentrum
Midden-Nederland') heeft
ondertussen ruim 1200 leer
lingen op de baan gehad en
geeft als voorlopige conclu
sie:
„Gemiddeld heeft iedere
leerling vijf lessen minder
nodig, terwijl het geslaagde
percentage met dertig pro
cent is gestegen." Veilig
Verkeer Nederland, welke
instantie in de periode 1 ju-
ni-15 juli 1982 115 leerlingen
ondervroeg, kwam tot een
bevestiging van deze cijfers.
„Veel leerlingen halen
binnen drie maanden het
rijbewijs, omdat het lessen
op een oefencentrum (één
dag voor ƒ260,-) gelijkstaat
met gemiddeld dertien we
kelijkse lessen op de open
bare weg. Veelal wordt na
deze oefendag al het examen
aangevraagd. Daardoor kan
het voorkomen dat men on
geveer acht weken na de
eerste les examen kan doen.
Verkeersoefenterrein ko
men dus niet alleen ten goe
de aan de verkeersveilig
heid; de leerlingen kunnen
er ook financieel voordeel
aan belèven. Maar daarmee
zijn de meeste rijschoolhou
ders niet gebaar. MrStege
mann: „Ik heb in Midden-
en Noord-Nederland een
aantal rijscholen. Voor mij
is het dus gemakkelijker om
Al vanaf 1972 probeert
Veilig Verkeer Nederland
een aantal rijschoolhouders
bij elkaar te krijgen.
„Maar tot nu toe is alles
falikant de mist ingegaan.
Samenwerken was onmoge
lijk. Er was altijd wel iets
aan de hand. Wij kwamen
niet eens toe aan onderwijs
kundige zaken. Geen enkel
project werd operationeel."
Waaróm slaagde Vaassen
wel? Directeur Stegemann:
„Het opzetten en functione
ren van een oefenbaan is al
leen mogelijk wanneer er
één kapitein op het schip
staat. In eerste aanleg had ik
een BV met aandeelhouders.
De medewerkende rijscho
len hadden aandelen; ik de
meerderheid. Dan zou je
toch zeggen: iedereen is er
financieel zakelijk bij be
trokken. Maar ook dat sys
teem werd een ramp. Binnen
een halfjaar heb ik alle aan
delen gekocht. Het is lastig
samenwerken met collega's
in deze sector. Bijvoorbeeld
wel reclame maken met de
oefenbaan, maar op het mo
ment dat de leerling zei dat
hij naar de 'school' wilde,
werd hij omgepraat.
Directeur Stregemann
heeft dus leergeld betaald:
„Ik zie samenwerking met
rijscholen alleen maar zitten
op basis van een contract:
zoveel leerlingen per jaar
enmet een bankgarantie
er achter. Als ze niet aan
hun verplichtingen voldoen
u/aSHINGTON - „Ik heb hier
I TevesVigd gekregen dat de VS
f„rtklaar zitten om andere
1 Russische voorstellen dan de
1 nuloplossing grondig in over
weging te nemen", zei gister
avond in Washington Neder
lands minister van defensie
nè Ruiter na afloop van een
langdurig onderhoud met zijn
Amerikaanse collega Wein
berger.
I pe Amerikanen wachten
volgens De Ruiter op een ern
stig Sowjet-voorstel ter we
derzijdse beperking van euro
raketten dat het einddoel kan
dienen om de hele generatie
Kruis-, en Pershing- en SS-
1 20-raketten af te schaffen.
De Ruiter zei dat Weinber-
Een overzicht van het 'circuit', waarop leerlingen op één dag alle principes van het autorijden krijgen af te werkeiM
En: dat doet men zonder instructeur in de auto.(foto bo ven en onder) FOTOS#ulrl
om quitte te spelen rond die
investering van 400.000."
De federatie van autorij-l
schoolmanagers en ook de
COA (een overkoepelend or-
gaan van de bonden) hebber.
al verschillende malen ovei|
verkeersoefenterreinen
sproken. Er kwam zelfs e
beleidsvisie. Bijna iederea I
was in theorie voorstand» I
van een dergelijke ontwik-
keling, mits het geheel iel
handen van de overheid
kwam. Het particulier
tiatief moest verdwijnen!
Stegemann: „Maar wair|
haalt de overheid het
vandaan? Dat het verkeert I
veilig is, staat vast, maatl
waar moet worden t
nen. De rijscholen willen ge-1
woon niet in een be
richting geduwd worden. Zei
kunnen duizend keer zegge: I
dat het goed is, maar eikel
rijschoolhouder wil wel zij:I
eigen oefenterrein hebber!
Daar komt het in wezen op I
neer. En dat is het probleerr.l
waar je niet doorheen kuni|
prikken."
Misschien dat in de ko l
mende tijd de Stichtiijl
Landelijk Orgaan VerkeersT
oefenterrein (LOVO) dil
zaak in het juiste spoor ku|
leiden.
Ed van Lierde, WK-I
functionaris en secretarii|
van de stichting: „De i
stellingen van de stichtirj
komen volledig overeen li/I
Het publiek is wel duide
lijk geïteresseerd in een der
gelijke begeleiding van de
rijlessen. VVN-man Ed van
Lierde: „Nog niet zo lang ge
leden leek in Limburg een
nieuw project, in samenwer
king met Volvo, te ontstaan.
Alleen al door de publiciteit
rond het gebeuren, werd de
rijschool die mee zou doen,
wat leerlingenaantal betreft
driemaal zo groot. Het
oefenterrein is echter niet
van de grond gekomen. Er is
ook nooit geïnvesteerd en
Veilig Verkeer Nederland
heeft zich daarom uit het ge
heel teruggetrokken. De
zaak was ineens weinig
overzichtelijk."
Met een investering van
rond vier ton zijn nieuwe
projecten op te zetten.
„Ik heb zo'n 850 gemeen
ten in het land aangeschre
ven of men bijvoorbeeld
grond beschikbaar heeft
voor een oefencentrum. De
eerste positieve reacties (in
de buurt van Utrecht en
Rotterdam) zijn er al. Maar
om niet afhankelijk te zijn
van de grillen en grollen van
rijschoolhouders, zal ik zelf
meer rijscholen moeten be
ginnen. Ik zou graag tien
terreinen in dit land willen
bouwen en exploiteren,
maar dat betekent gelijktij
dig ook 150 rijscholen in ver
schillende steden. Dan kun
je pas onafhankelijk opere
ren. Een terrein is binnen
vijf maanden gereed. Je be
gint simpel met vier auto's
en je hebt aan twaalf leer
lingen per week voldoende
99
tUi
ger zien
over de te
landse of
van de rr
wapends.
kwestie i
vertoond
terse or
en de ka
IMF:
I WASHINGTON - De wereldec
dit jaar geleidelijk herstellen v
j cessie sinds de jaren dertig, zo
trouwelijk rapport van het Int(
netaire Fonds (IMF).
Het rapport zal worden gebruikt 1
van het Interim-eomit'van het fonds
Het herstel zal zich gaande
het jaar steeds duidelijker af-
j tekenen, wat niet in de laatste
plaats het gevolg is van de
j vermindering van de inflatie
en de daling van de renteta-
rieven, aldus het rapport.
Het IMF waarschuwt er-
I voor dat het herstel in de kiem
1 kan worden gesmoord als de
industrielanden zich niet aan
passen aan de vermindering
i van de inflatie en als het ver
trouwen in de economie niet
terugkeert.
Als dat vertrouwen er wel is
j kan de economische groei in de
industrielanden groter uitval-
I len dan nu wordt geraamd.
Het IMF gaat uit van een groei
van 1,3 procent dit jaar. Vorig
jaar was er een achteruitgang
van 0,3 procent. Het rapport
noemt de samenwerking bij
het oplossen van de problemen
I van de landen die grote schul
den hebben een positieve ont
wikkeling. Daardoor is de
dreiging van nieuwe tegenval
lers in een zwakke wereldono-
mie de 1
zienlijk
Grote
en dan
begrotin;
Dergelijl
duurzaai
misch
schaal. Z
minderd
biliteit ii
landen
werkloos
jaar gei
van de
dragen t
jaar.
De we:
wat kleii
nomie i
rapport 2
lingslane
ring. D
landen z
de ree
maar ze
afzien v
ontwikki
staat in 1
Van onze correspondent
BONN - De Duitse verkiezin
gen van 6 maart zullen wor-
den uitgesteld, zo meldt de
Mainzer Allgemeine Zeitung.
Het Constitutioneel Hof in
i Karlsruhe zou tegen de ver
kiezing zijn. Het Hof zal
I woensdag zijn beslissing offi
cieel bekend maken. Volgens
het bericht zou de tweede se
naat van het Hof met vijf te
gen drie stemmen besloten
I hebben tot een voorlopige be
schikking die inhoudt dat de
r verkiezingen in elk geval uit
gesteld moeten worden. Een
woordvoerder van het Hof zei
J gisteren dat het bericht „elke
feitelijke grond mist".
Het Constitutioneel Hof
houdt toezicht op de grondwet.
Beslissiil
Bondsk;
kunnen
worden
buigt ht
klacht i
den, die
waarop
parlemi
niet ree
Carst
ding r
Kohl irl
niet he
kregen
Kohl, d
heid in
nam zij
om nie
gelijk t
nieuwe
democr
de kieze
het principe van Veilig Vet
keer Nederland. De LOVO
heeft twee zaken voorop
staan: ten eerste het vergro
ten van de verkeersveilig
heid van bestuurders
daarmee het vergroten va«
de verkeersveiligheid,
tot standkoming van ver
keersoefenterreinen in Ne-
derland te bevorderen; te
tweede het waken over
kwaliteit van verkeersoe
fenterreinen en over de wij
ze waarop deze terreinen ge
bruikt worden.
De LOVO, ruim een
geleden gesticht, en dirS'J
teur Stegemann van
'Verkeersoefencentrum
Midden-Nederland' wille'l
best het voortouw neme!
voor een verdere uitbou'!
van oefenterreinen.
dan moet er wel een
voor alle banen, vastgest»|
lesprogramma komen
dus niet met wat leerlinge'!
staan te klungelen op e
grote lege parkeerplaats i
als nu wel eens gebeurt. Nee|
professioneel de zaak aa*
pakken. En met mij," z<
Stegemann, „zullen echt 2
kelijk ingestelde rijschool'!
houders best kunnen sa-|
menwerken. Maar als
merk dat ik word bedondeja
- een leerling wordt van
baan gepraat - dan krijfl
zo'n school wel de ro®|
kaart."
lllllllllllllllllllillllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Van onze correspondent
ROME - Het regent arrestatiebevelen in
net zogenaamde Italiaanse petroleum-
scnandaal. Beperkte de justitie haar on
derzoek eerst tot de tientallen zakenlie
den, politici en leden van de fiscale poli
tie zelf, nu blijkt dat ook enkele katholie
ke geestelijken zich aan laakbare feiter
nebben schuldiggemaakt.
Het gaat om topfunctionarissen van d(
aticaanse hiërarchie. Kardinaal Poletti
e rechterhand van de paus, heeft zich ail
oor het gerecht moeten verantwoorden.
i n" is °°k mgrDe Bonis, bestuurslid!
n "e omstreden Vaticaanse bank IOR
financieel adviseur van de paus, ir
in bewegingsvrijheid beperkt.
11 o-xi61,, Petr°leumschandaal dateert ui
jroen bleek dat oliehandelaren, be
na ®mensen, politiefunctionarissen, fi
7aa?lÜrs en Pofitioi jarenlang gemem
k hadden gemaakt om de belasting O]
Producten te ontduiken. De scha1
v°°r de schatkist werd destijds ge
°P vijf miljard gulden, maar enij
von a rekenwerk heeft de rekenin
r „r de Italiaanse gemeenschap kunne:
liwS® tot ongeveer een miljard gul'
de miljard lire). Maar dat doet aai
strafbaarheid'van de gepleegde feitei
we'mg af.
laS1'6 verkocfit aan de Italiaanse hande
niWerd geraffineerd en vervolgen
zee^istaafd. als stookolie, waarvoor eei
- 'age accijns geldt. In werkelijkheii
['''''''«lillllllllllllllllllllllllillllllllllHIIUUHIHIUUIUillHIlnr
