„Van der Stee: RSV moest
jaar geleden al failliet"
Ghana-man,
waarom
ga je niet?
VERHOG
Reddingsplan Bijenkorf niet zonder risico's
Ex-minister Terlouw in politiek dagboek
D'66 en de
toekomst:
niks nieuws
VVD en PLO
praten tegen
wil en dank
Het einde
van een
traditie
Haags
Hoogstandje
Agenda
DINSDAG 8 FEBRUAR11983
ACHTERGROND
pagina
Zwaartepunt
Afkopen
De Schelde
Nijpend
Verbijsterd
Uit de boom
Basis
niNSPAG 8 FEBRUARI
Co
i
i
Probeerde legertop
T11
Van ome Haagse redactie
DEN HAAG - Als het aan
oud-minister Van der Stee
(Financiën) had gelegen,
was de hele RSV vorig jaar
al failliet gegaan.
Dat schrijft ex-minister
van Economische Zaken, dr.
Jan Terlouw, in zijn deze
week uitkomende politieke
dagboek Van Zeventien Ze
tels En Terug, waarin hij te
rugblikt op de laatste twee
kabinetten-Van Agt. Ter
louw schrijft verder dat wat
hem betreft RSV-topman
Stikker al veel eerder zijn
biezen had gepakt en dat de
ketelbouw in Nederland het
best bij De Schelde in Vlis-
singen geconcentreerd kan
zijn en niet naar Hengelo
moet verhuizen.
De RSV-problematiek be
gint voor de ex-minister van
Economisch Zaken op don
derdag 14 januari van het
vorige jaar als hij een ge
sprek heeft met de presi
dent-commissaris van de
RSV, De Vries. Terlouw
schrijft in zijn dagboek:
„RSV staat onder leiding
van de heer Stikker. Het be
drijf heeft al meer dan een
miljard aan overheidssteun
binnen. Er zijn een aantal
gigantische fouten gemaakt.
Zo is er bijvoorbeeld de zo
genaamde Kameel, een
booreiland op poten dat
tweemaal duurder is gewor
den dan indertijd is begroot
en waarvan het tweemaal te
lang heeft geduurd voor het
klaar was. Nu wil de klant,
Volker-Stevin, het niet meer
afnemen. De overheid is
voor de verliesdekking. Ver
der heeft dochter Thomas
sen van RSV vorig jaar mis
gekleund in Algerije, wat
ook weer een groot verlies
oplevert.
Wie is de schuld? Onge
twijfeld komt er heel wat op
rekening van bepaalde leden
van de directie, die overi
gens ook hun verdienste
hebben voor het bedrijf.
Maar de eerst-verantwoor-
delijke is natuurlijk de
voorzitter van de raad van
bestuur, de heer Stikker. En
dus vraag je je af wanneer
de heer Stikker de enige
juiste conclusie trekt uit de
gebeurtenissen. Die vraag
leeft, als ik het goed taxeer,
niet alleen bij mij, maar ook
bij de ondernemingsraad, bij
mijn mensen, bij vele onder
nemers in het land en zelfs
bij een goed deel van de raad
van commissarissen".
Climax
Ook een ander aspect van
de RSV-zaak komt uitvoerig
aan de orde in het dagboek
van Terlouw: de ketelbouw
bij De Schelde.
Terlouw op vrijdag 13 no
vember 1981„De problemen
van de ketelbouw schreeu
wen om een oplossing. De
Schelde, onderdeel van de
RSV, is een modern bedrijf
dat eigenlijk de ketelbouw
in Nederland voor zijn reke
ning zou kunnen nemen.
Maar in het door werkloos
heid geteisterde Twente
hebben we de VMF-dochter
Stork KAB, en dat kunnen
we niet failliet laten gaan.
Van Aardenne heeft de zaak
aardig voor zich uitgescho
ven. Ik zal binnenkort kno
pen door moeten hakken."
Op woensdag 25 novem
ber gaat hij door: „Er wor
den grote ketels voor electri-
citeitscentrales bij Stork in
Terlouw: „Van der Stee wil het zo hard spelen dat
het bedrijf desnoods failliet gaat"
Hengelo en De Schelde in
Vlissingen gebouwd. Twee
van zulke bedrijven in ons
land is teveel. Maar een sa
mengaan stuit op onenig
heid die van oudsher tussen
de raden van bestuur be
staat. Om dat op te lossen
heeft Van Aardenne de
Stichting Energieappara-
tuur Nederland in het leven
geroepen, de SEAN. Het lijkt
me dat er in die club vele
onderhuidse problemen le
ven. In april zijn ze met een
rapport gekomen, maar Van
Aardenne heeft geen beslis
sing durven te nemen."
Terlouw kondigt aan dat
wel snel te doen en zegt:
„Het probleem is het volgen
de: De Schelde is het betere
bedrijf. Het rust op een stuk
of vij f poten en is innovatief
ingesteld. Stork is verliesge
vend, al ettelijke jaren dekt
het Rijk de verliezen. Dat
kan zo niet blijven door
gaan, al was het maar om
dat Brussel (de EG, die niet
wil dat overheden eigen be
drijven te veel subsidie ge
ven waaronder de interna
tionale concurrentie lijdt)
het niet langer toelaat. ALS
we Stork blijven steunen, in
een verzelfstandigde vorm,
dan zal er perspectief moe
ten zijn voor de langere ter
mijn. Dat perspectief is er
alleen als op den duur de ke
telbouw voor grotere ketels
zich bij Stork concentreert,"
Isj'ti d'l'J^LC OI
Op donderdag 30 maart
1982 nadert het probleem
van RSV volgens Terlouw
een climax:
„Fons van der Stee wil het
zo hard spelen dat het be
drijf desnoods failliet gaat.
Ik kan me dat voorstellen,
na wat de overheid allemaal
al heeft gedaan in het verle
den en gezien de blunders
die sindsdien weer zijn ge
maakt, maar ik zit met Vol
ker-Stevin in mijn maag.
Als we de zogenaamde ROS-
problematiek niet voor onze
rekening nemen gaat dat
bedrijf er ook aan. Het wan
delende booreiland, de Ka
meel, had voor 175 miljoen
gebouwd zullen worden.
Compleet met schadeclaims
gaat het in de buurt van de
600 miljoen kosten. Huidige
waarde: de schrootwaarde,
zijnde 30 miljoen. Daarnaast
is er op projecten in Algerije
nog eens 250 miljoen verlo
ren. En nóg maakt de raad
van commissarissen geen
haast met de reorganisatie
van de leiding. Het is niet
verantwoord om nieuwe
steun toe te zeggen als het
management niet wordt
versterkt, dus zal ik een toe
zegging moeten krijgen, en
dan heb ik nog een aantal
voorwaarden. Maar eerst
moet ik Fons overtuigen."
Op dinsdag 6 april is het
zover: „Fons gaat akkoord
met een nieuwe financiële
injectie, op voorwaarde dat
we de ROS-verplichtingen
aan het Rijk daarmee afko
pen. Zelf heb ik voorwaar
den gesteld over het verbre
ken van dwarsverbindingen
voor zover mogelijk en ge
wenst, waarover 1 artikel
moet worden gerapporteerd
in de vorm van een sterkste-
■kwakte-analyse, en op het
beleid van het management.
Het is verbijsterend hoeveel
dit bedrijf de gemeenschap
al heeft gekost."
Dat laatste schijnt nog
steeds niemand te kunnen
becijferen, maar het moet
volgens deskundigen wel
bijna twee miljard gulden
zijn. Zoals bekend is de door
Terlouw geëiste sterkte-
izwakte-analyse bijna een
half jaar later inderdaad ge
komen. Toen stelde de RSV-
top voor om via afslanking
met duizend werknemers de
gezonde RSV-delen af te
stoten.
Twee maanden latèr, toen
de RSV al weer bij de opvol
ger en tevens voorganger
van Terlouw, Van Aarden
ne, aanklopte om ƒ300 mil
joen steun was de analyse
overigens al weer negatief
bijgesteld: 7500 ontslagen,
waaronder Stikker zelf. Met
dit verzoek, later aangevuld
met de vraag om ruim 800
om RSV te laten overleven,
kwam het einde van de RSV
definitief in zicht. Het kabi-
net-Lubbers, bang voor een
rampzalig faillissement,
hakte de knoop door, zodat
we vandaag geconfronteerd
worden we dé resultaten, die
een mengeling zijn van
slechte economie, politiek
vooruitschuiven en falend
management. Wie van de
drie is de hoofdschuldige?
Het inmiddels achterhaal
de SEAN-advies voorzag
daarin. Voor vijf jaar zou
den Stork en De Schelde sa
men aan ketelbouw kunnen
blijven doen, al werd het
zwaartepunt vanwege het
werkgelegenheidsbeleid van
het kabinet in Hengelo ge
legd en niet bij De Schelde
hoewel dat „uit oogpunt van
industriebeleid" (Terlouw)
beter zou zijn.
Nu minister Van Aarden
ne opnieuw knopen door
moet hakken, lijkt die situa
tie veranderd. Ten eerste
zijn er zoveel geplande or
ders weggevallen (voor de
kolencentrales bijvoorbeeld)
dat het langer vooruitschui
ven van een keus voor één
van de twee bedrijven on
mogelijk lijkt. Daarbij lijkt
Hengelo van het kabinet nog
steeds het voordeel van de
twijfel te krijgen, want nog
steeds is de werkloosheid in
Twente hoog.
Maar er zijn twee nieuwe
argumenten bijgekomen:
het gaat nog steeds niet goed
met Stork (150 ontslagen
dreigen) en ook Vlissingen
kan nu uit oogpunt van Wei
nig werkgelegenheid (de
massa-ontslagen bij de
KMS-onderdelen van de
RSV) aanspraak maken op
extra aandacht. Bovendien
is De Schelde uit industrieel
oogpunt gezien nog steeds
het beste bedrijf van de
twee. Ook dié steeds voor
uitgeschoven beslissing
moet nu definitief genomen
worden
Door Anton Theunissen
Home, sweet home. Niet
zonder trots en optimisme
heeft de Ghanese regering
deze naam gegeven aan de
operatie opvang "Verdreven
landgenoten.
De naam staat voor twee
werkelijkheden: voor het
meelijwekkende gevoel van
de Ghanezen, die met dui
zenden langs de weg van de
exodus, Lagos-Accra, staan
te zingen en te wuiven naar
de honderdduizenden men
sen op duizenden lorries en
het trieste gevoel van mach
teloosheid: de grote massa
vluchtelingen betekent niet
alleen een opluchting voor
wie ze kwijt is, maar ook een
zware politieke en economi
sche last voor wie ze rijk
wordt.
De weg van de exodus
eindigt op het grote tentoon
stellingsterrein in Accra,
een overblijfsel uit de eerste
gouden jaren van Ghana's
onafhankelijkheid. Het is nu
het plein van de ellende,
waar de harmatan, de droge,
hete Sahara-woestijnwind
de mensen extra irriteert.
Harrie de Bruijn (41), di
recteur van SIVOS (Stich
ting Instituut voor Ontwik
kelingssamenwerking) te
Cadier en Keer, was midden
vorige week ooggetuige van
de misère. „De mensen pro
beren zich goed te houden,
maar velen storten in el
kaar, als ze in Accra van de
vrachtwagens komen. Zij
hebben dan drie tot vier da
gen in een moordende hitte
op zo'n vehikel gezeten, zon
der voedsel, drinken of wat
dan ook".
(ze zijn herkenbaar
omdat
zij in tegenstelling tot
Yoruba's in Nigeria gee.
kerven in het gezicht heb
ben) met de kreet „Oia0!
Ghana, you no go-go?»
Ghana-man, waarom ga i"
niet - en werden dan zondi
enige aanleiding afgetuigd»
De SIVOS-directeur
«81,
va»
Een onafzienbare mensenmassa stroomt samen bij de
grensovergang.
De SlVOS-directeur heeft
bewondering voor de voort
varende manier, waarop de
Ghanese regering de zaken
aanpakt, maar zij kan niet
zoveel doen omdat er van al
les te weinig is in het land:
voedsel, medicijnen en
transportmiddelen.
De voedselsituatie is nij
pend, omdat een langdurige
droogte de grond zo hard
heeft gemaakt, dat zelfs de
casave en yamwortels, pro-
dukten voor de dagelijkse
hap van de Ghanees, niet
geoogst kunnen worden.
Harrie de Bruijn: „Het
vervoer van de mensen naar
het achterland is na het eten
het grootste probleem. Twee
van de vier auto's staan op
blokken, omdat de enige
bandenfabriek er al maan
den buiten bedrijf is wegens
gebrek aan grondstoffen. Bij
de lorrieparken (bussta
tions) zitten mensen dagen
en dagen te wachten".
De medische situatie is
ook al allerbelabberdst.
„Toen ik vorige week uit
Ghana weggging was er nog
voor anderhalve dag medi
cijnen. Er heerst grote angst
voor cholera en tyfus. Dan
zullen er duizenden doden
vallen, zoals tijdens een cho-
lera-epidemie in 1970", aldus
de SlVOS-directeur.
Harrie de Bruijn heeft
met verbijstering geluisterd
naar de verhalen van de
verdrevenen over de slechte
behandeling door de Nige-
rianen. „De Ghanezen zijn
als beesten behandeld. Zij
zijn geslagen, geschopt en
mishandeld. Kostbaarheden
en geld zijn geroofd. Een
man vertelde me, dat de
Ghanezen gewoon op straat
werden staande gehouden
dat de Ghanese regering erE
bang is voor een staatsgree»
„Hoge regeringsfunctiona.
rissen vertelden me, dat
plotselinge deportatie
de Ghanezen door L_
mede is ingegeven door°|
overweging de Ghanese re
volutie (die op een anti-ka-
pitalistisch kompas probeert
te varen) om zeep te helpen
Dit doet Nigeria niet op zij»
eentje, houden de Ghanese
leiders vol, die dan ook maa-
één grenspost, bij Aflao, mei
het buurland Togo hebben
opengesteld, om enige com
trole te kunnen uitoefenen
op de binnenkomende men-
sen. De regering vreest een
aanval van huurlingen,
denk dat het geen indianen-
verhalen zijn".
Op het grote plein in Ac
cra wassen de Ghanese
vluchtelingen hun gezichten
om te voorkomen dat be
paalde schokkende beelden
hen zullen blijven achter
volgen. Harrie de Bruijn:
„Ik ben bang dat die beelden
voorlopig niet uit te wissen
zijn. Eigenlijk is de zaak
heel triest. Nigeria en Gha
na hebben veel gemeen,
Ghana had rijk en Nigeria
had op dit moment zeer rijk
kunnen zijn. Beide landen
hebben de fout gemaakt de
eigen boeren te weinig te be
talen voor hun oogsten en zij
hebben te veel gestoken in
prestige-objecten, waardoor
ze tot over hun nek in de
schulden zitten. Bovendien
kunnen de landen, poten
tieel vruchtbaar, hun eigen
mensen niet meer voeden.
Dat zal de komende jaren
problemen blijven geven,
maar ze komen er wel bo
venop. Er zal nog veel geëx
perimenteerd moeten wor
den, ook met een op Afri
kaanse tradities en waarden
afgestemde regeringsvorm,
voordat het zover is".
DE VASTE Kamercommissie voor het Midden- en
Kleinbedrijf krijgt vandaag bezoek van allerlei mensen, die
op een of andere manier met de Koninklijke Bijenkorf
Beheer hebben te maken. Met het Bijenkorf-concern, lang
een grote naam in het Nederlandse bedrijfsleven, gaat het
ook al niet zo best.
Een minder slagvaardig beleid van de raad van bestuur,
de bouw van een peperduur hoofdkantoor in Amsterdam
WJiiioui sb inA lail zzodtuu sant
en enkele misstappen hebben het concern aan de rand
van de afgrond gebracht. Er zullen bedrijven afgestoten
moeten worden, als Perry Sport, de Max Stores in
Amerika en het splinternieuwe warenhuis Mobel in Den
Bosch. Dat gaat arbeidsplaatsen kosten.
De raad van bestuur van KBB heeft een soort
reddingsplan opgesteld, dat vandaag een van de
onderwerpen van gesprek zal zijn in Den Haag. Het
concern heeft namelijk geld nodig. Ook van de overheid.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM/BREDA - De raad van be
stuur van de Koninklijke Bijenkorf Beheer
heeft uitgerekend, dat er een kleine 200 mil
joen gulden nodig is om het concern te red
den. Dat geld zal, zo meent de raad van be
stuur, opgehoest moeten worden door de
overheid (60 miljoen), de banken (80 miljoen)
en het personeel (56 miljoen). Daarnaast zijn
er nog een aantal niet bijster populaire
maatregelen te nemen, waardoor een deel
van de werkgelegenheid voor het nu nog
20.000 man tellende personeel zal vervallen.
Het reddingsplan van de raad van bestuur
van KBB komt er op neer, dat KBB zich gaat
richten op een drie-sporenbeleid. Wat over
blijft van het concern zijn de Bijenkorf-ves
tigingen, de sterk winstgevende Hema-vesti-
gingen en de Maxis/Praxis-zaken in ons
land. De rest "zal afgestoten worden, of wor
den gesloten. Het concern zal dan ook in sterk
afgeslankte vorm worden voortgezet.
Maar het is een vrij riskant voorstel. De
banken staan nu niet bepaald te springen om
opnieuw geld te steken in het wankelende
concern, wat de overheid doet is zeer onzeker
en er zullen zeker nog zware onderhandelin
gen moeten plaatsvinden met de bonden over
de bijdrage van het personeel. Dat zoü in drie
jaar tijd 56 miljoen op moeten brengen via
het inleveren van de 4% kerstgratificatie en
de prijscompensatie, het inleveren van l'/a
uur werk voor de hulpkrachten tijdens de
koopavonden. Bovendien zouden jongeren
aangesteld moeten worden op het mini-
mum(jeugd)loon. Nu zitten ze daar boven.
Banken, bonden en overheid kijken mo
menteel de kat een beetje uit de boom. Ieder
een wacht af wat de ander doet; de banken
wachten af wat de overheid doet, de bonden
bekijken wat banken en overheid doen. De
huisbankier (Amro) doet in ieder geval niet
mee met de besprekingen over nieuwe kre
dieten voor KBB.
Het is nu al bekend dat de raad van be
stuur van KBB, die binnenkort drastisch ge
wijzigd zal worden, zal voorstellen de vijf
Bijenkorf-vestigingen in Nederland te slui
ten als de overheid niet met 60 miljoen aan
achtergestelde leningen op de proppen komt.
Bij een dergelijke lening hoeft de eerste jaren
geen rente betaald te worden.
Bernard a Campo, bedrijfsleider van het
Hema-restaurant in Breda, is o.m. lid van de
centrale ondernemingsraad (COR) van KBB.
Hij is daarin voorzitter van de commissie So
ciaal Beleid. „Als de Bijenkorf-vestigingen
gesloten moeten worden, dan praat men over
het ontslag van zeker 2400 mannen en vrou
wen. Wat sluiting trouwens zou betekenen
voor de plaatselijke middenstand laat zich
niet overzien. De Bijenkorven hebben name
lijk een enorme zuigkracht". De COR heeft
zich in grote lijnen akkoord verklaard met
het voorgestelde drie-sporenbeleid. „De COR
vindt dat dat nieuwe beleid moet slagen, al
was het alleen maar voor de werkgelegen
heid". Vraagtekens zijn er wel gezet bij een
eventueel gedwongen afvloeiing van 800 man
in het concern van 57,5 jaar en ouder, a Cam
po: „Wij hebben gezegd dat men daar zeer
voorzichtig mee moet zijn. Er zijn zeker 150
man van die leeftijd, die op vitale posten zit
ten. De COR vindt dat zij op vrijwillige basis
zouden moeten kunnen vertrekken. We heb
ben die toezegging nu zwart op wit van de
raad van bestuur. Maar het belangrijkste
van het drie-sporenbeleid is toch dat er dui
delijkheid moet komen voor het personeel.
Dat moet weten waar het aan toe is".
Hij hoopt van ganser harte, dat de over
heid met de 60 miljoen over de brug komt.
„Want dat is eigenlijk de basis voor het nieu
we plan". De Bredanaar, kijkend naar eigen
Hema-bedrijven, vreest eigenlijk geen gevol
gen daarvoor van het drie-sporenbeleid. „Het
is natuurlijk nog een beetje afhankelijk van
de uitwerking daarvan, maar ik zie geen con
sequenties voor het personeel van de Hema.
Er is een arbeidsplaatsenovereenkomst met
de bonden afgesloten die geldt tot 1 juli 1984.
Daarnaast heeft de Hema-directie zich de af
gelopen tijd steeds sterk gemaakt voor vol
doende investeringen in alle vestigingen. Die
zien er nu ook goed uit. De leiding heeft in
moeilijke economische situaties op tijd inge
speeld op de veranderde ontwikkelingen in
de maatschappij en we maken nu goede win
sten". Veel van die winst vloeit echter naar
het Bijenkorf-concern en dat is wel een zorg
voor de toekomst.
Bernard a Campo, ook voorzitter van de
ondernemingsraad van de groep Horeca bin
nen de Hema en lid van de groeps-OR Hema,
heeft vooral vertrouwen in de toekomstige
voorzitter van de raad van bestuur van KBB,
Hema-directeur Maas. „Dat vertrouwen is
gebaseerd op de ervaringen met hem binnen
de Hema. Ik denk dat hij ook in de raad van
bestuur van KBB de zaken kan klaren. Maar
het gaat er natuurlijk ook om hoeveel ruimte
hij binnen de raad van bestuur krijgt, hoe
veel vrijheid". Als het aan hem lag zou Maas
vandaag nog voorzitter van de raad van be
stuur worden.
Een zaaltje in Nieuwspoort,
daarachter D'66-fractie-
voorzitter Maarten Engwir-
da, partijvoorzitter Kohn-
stamm, oud-staatssecretaris
Glastra van Loon en oud
Tweede Kamerlid Nuis. Op
tafel het rapport „Een nieuw
hoofdstuk - de plaats van
D'66 in 1983". En aan de an
dere kant van de tafel een
dertigtal journalisten, zich
zichtbaar inspannend om
niet in slaap te vallen. „Na
onze verkiezingsnederlaag
van vorig jaar vonden wij
het nodig orde op zaken te
stellen," vertelt Maarten
Engwirda enthousiast. „En
daarom is in de partij dit
stuk gemaakt, dat nu naar
de leden gaat."
„Dit stuk" zegt dan dat
D'66 de kant van de realisti
sche hervormers kiest, dat
de bedreigde erfenis van de
aarde verantwoord beheerd
moet worden en gestreefd
moet worden naar een
waardig bestaan voor ieder
mens. Kortom, het zou in de
Kamer een hamerstuk zijn,
met hoogstens één tegen
stem van de Centrumpartij.
„Eerste vraag," zegt D'66-
woordvoerder Jan Goeijen-
bier als eindelijk ook Eng
wirda er het zwijgen toe
doet. En na een pijnlijke
stilte: „Niet allemaal tege
lijk graag." Eén vraag blijkt
trouwens genoeg: „Kan
iemand achter de tafel mij
uitleggen wat er nieuw is in
deze nota?" „Eigenlijk staat
er niets nieuws in," zegt
Glastra van Loon, En Nuis:
„Dat zou ook niet goed zijn,
want dat zou betekenen dat
wij een weinig consequente
lijn hebben." Over de plaats
van D'66 in 1983, een oud
hoofdstuk dus.
Waarom stond VVD-buiten-
landwoordvoerder Jan Dirk
Blaauw afgelopen week
knarsetandend op de kathe
der om toch ambtelijke con
tacten met de PLO te beplei
ten? Waarom toch in ge
sprek met deze „onaan
vaardbare gesprekspart
ner", waarmee „wij ministe
rieel contact vierkant afwij
zen"?
Een Kamerlid van coali
tiegenoot CDA, een partij
die op dit vlak toch ook een
rijk verleden heeft, kijkt
geamuseerd toe, en ver
klaart na afloop: „Zo'n
krakkemikkige stemverkla
ring heb ik nog nooit ge
hoord." Een breuk?
Drie weken eerder legde
Relus ter Beek (PvdA) een
motie op tafel, waarin wordt
gevraagd contacten, ook op
ministerieel niveau, met de
club van Yasser Arafat niet
langer uit de weg te gaan.
Een politiek handige zet,
want heeft niet een paar we
ken eerder CDA-Europarle-
mentariër Jean Penders een
nota geproduceerd waarin
ook al nauwere banden met
de Palestijnse bevrijdings
organisatie worden bepleit?
De VVD wil daarvan niks
weten, en dat komt Ter Beek
goed uit. Maar dan komt
Hans Gualthérie van Weezei
van het CDA in actie. Hij
legt een eigen motie op tafel,
waarin contacten op ambte
lijk niveau wel en op minis
terieel niveau niet uit de
weg worden gegaan. En vol
gens goed parlementair ge
bruik is daar vooraf overleg
over met coalitiegenoot
VVD.
Dat overleg (Van Weezei
en Blaauw) is net aan de
gang, als plotseling de deur
openzwenkt, en fractievoor
zitter Nijpels binnenbeent,
een gezond kleurtje van de
Israëlische zon nog op het
gelaat, Nijpels wil toch wel
even weten hoe de Israëli-'
sche ambassade over PLO-
contacten denkt, en dus
wordt daarnaar geïnfor
meerd. De reactie is even
voorspelbaar als storm in de
winter, en Van Weezei
wordt geprest zijn motie bij
te stellen. Tegen diens zin,
want inmiddels heeft minis
ter Van den Broek de eerste
versie van de CDA-motie
omhelsd. Tot grote vreugde
van de PvdA, tot grote woe
de van de VVD.
PvdA'er Van Thijn kan
dan ook niet nalaten nog
even zout in de wonde te
strooien met zijn stem
verklaring. „Ambtelijke
contacten ja, maar die staan
toch zoals altijd onder mi
nisteriële verantwoordelijk
heid."
Het zal velen ontgaan zijn,
maar Nederland is weer een
traditie armer. Waar vond
de revolutie plaats? In de
Tweede Kamer. Daar spre
ken bewindslieden Kamer
leden sinds een grijs verle
den aan met „geachte afge-
vaardige". Dat is nog een
overgeleverd gebruik uit de
tijd dat Nederland een dis
trictenstelsel kende en een
minister de bevolking min
of meer direct toesprak via
„de geachte afgevaardige
uit..." Noem maar een
plaats.
Het districtenstelsel sneu
velde, maar de traditie werd
voortgezet. Kamerleden
spreken elkaar in discussie
wel aan met „mevrouw Zus"
en „de heer Zo", maar mi
nisters en staatssecretaris
sen geven nog steeds ant
woord op vragen van „de
geachte afgevaardigen Zus
en Zo".
Ex-VVD-Kamerlid
Dirk Dolman
Scherpenhuizen moest nog
even aan zijn nieuwe positie
als staatssecretaris wennen
en sprak daarom afwisse
lend van „heren en mevrou
wen" en „geachte afgevaar
digden". Toen hij op een
wellicht historisch moment
stamelde „Mevrouw Lam-
bers..eh..ik bedoel: de
geachte afgevaardigde, me
vrouw Lambers" greep de
Kamervoorzitter dr. Dirk
Dolman in: „Van mij hoeft
het niet. Ik begrijp al jaren
niet waarom die archaïsche
uitdrukking wordt gebruikt.
Dat heb ik nu eens in het
openbaar gezegd. Ik dank de
staatssecreatris dat hij mij
daarvoor de gelegenheid
gaf".
En met één klap was een
traditie om zeep geholpen.
Ministers zullen ongetwij
feld per ongeluk nog wel
eens een „geachte afgevaar
digde" uit de mond laten
vallen of die achting nu wel
of niet aanwezig is. Zolang
het niet ontaard in „Luister
's Ineke, jij zij daarnet wel
datzal Dolman tevreden
blijven. Of komt er straks
ook een einde aan de traditie
dat Kamerleden en be
windslieden elkaar nooit di
rect aanspreken maar altijd
via de voorzitter? „Mijnheer
de Voorzitter, het stemt ons
somber dat de geachte afge
vaardige de heer Dolman
zojuist een einde heeft ge
maakt aan een van de wei
nige tradities in deze Ka
mer." Wordt dat nu: „Hé,
Dirk, wat maak je me
nou.
„Als er twee kiezers bijko
men is er één VVD-stemmer
bij. Als er twee kiezers over
lijden is er één CDA-stem-
mer bij. Zo houdt deze coali
tie zichzelf in evenwicht".
Aldus een enigszins mordbi-
de VVD-Tweede Kamerlid
dr.Rudolf de Korte op hel
congres van de 35-jarige
VVD in Breda.
Van onze verslaggevers
AMSTERDAM - De Duitse
'rlogsmisdadiger Klaus Bar
bie die sinds dit weekeinde in
Franse gevangenschap ver
keert, was in 1941 betrokken
bij dé arrestatie en deportatie
van driehonderd in Amster
dam ondergedoken joden naar
h„t concentratiekamp Mau
thausen.
Volgens de heer Paapen van
het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie (RIOD) wist
Barbie, die in 1941 als mede
werker' van Willie Lages bij de
SD in Den Haag en Amster
dam werkte, onder valse voor-
w
si
d
C
ls
n
g
te
o
P
Z'
Bru
Van onze correi
BRUSSEL - De Europese
financiële middelen. Zij
drag dat zij van de lidst
krijgt onvoldoende om ee
kunnen voeren.
Zij doelt daarbij voornam
van de Landbouwpolitiek.
Hoewel de Commissie pas in
de lente met een volwaardig
plan denkt te komen ziet zij
als een der middelen het ver
hogen van de 1-procent BTW-
bijdrage, die zij van de lidsta
ten ontvangt. Een dergelijke
verhoging zal op veel verzet
stuiten, en zeker in Nederland,
omdat zij inhoudt dat de aan
gesloten landen dan hun eigen
BTW moeten verhogen.
De algemene middelen van
de Europese Gemeenschap be
staan uit een douane-heffing
op de invoer van industriële
produkten, heffingen op in
voer van landbouwprodukten
en maximaal 1 procent van de
BTW van elk der lidstaten.
In een discussiestuk, waar
over het Europees Parlement
zich deze week in Straatsburg
buigt, zegt de Commissie dat
het in Europa al van het begin
af de bedoeling was dat de
Commissie over de hoofden
van de verscheidenen regerin
gen heen een eigen beleid zou
kunnen voeren. Een van de
bronnen van inkomsten was,
aldus de Commissie, de land
bouw. Dooi-dat Europa door de
landbouwpolitiek hogere prij
zen kende dan de rest van de
wereld moesten er heffingen
worden ingesteld voor pro
dukten van elders, die ten goe
de kwamen aan de Gemeen
schap.
Dat is volgens de Commissie
bij lange na niet voldoende om
Stroessner
JET staatshoofd van Para-
luay, generaal Stroessner,
leeft een ruime overwinning
lehaald bij de algemene ver-
tiezingen die zondag in zijn
and werden gehouden. Hij
:ou negentig procent van de
'temmen hebben weten te be
machtigen.
■holera
'N Tanzania zijn in totaal 125
nensen overleden aan een
■holera-epidemie die vier
naanden geleden uitbrak,
/olgens het regeringspersbu-
"eau moesten 443 patiënten in
.en ziekenhuis worden opge
komen.
ee
Bi
be
tei
ui
ka
di
w<
al(
lai
oli
ho
pe
da
gej
ov
va
ko
Cd
da
ter
gei
BC
pol
gei
dei
slu
opf
koi
SP
vei
I
ten
daj
ten
nu:
Hij
dei
dei
I
ricl
fle'
CD
du:
'im
soc
wit
dri
me
wa
sla
Van onze redactie buitenland
E uitwijzing van een Franse
ournalist in het afgelopen
wekend uit Marokko lijkt de
leutel te worden tot de ont
dekking van een mislukte po-
jUig tot staatsgreep, die verle-
maand vanuit het leger
egen de Marokkaanse koning
Hassan II.
De Tweede Kamer gaat ee»
druk weekje tegemoet. De
spits wordt afgebeten mei
stemmingen over eerder in
gediende moties. Maximum
snelheid op de auto-wege»
verhogen tot 120 kilometei
per uur? Nee. Harder aan
pakken van „zwartrijders1
in bus, trein en tram? Ja. E»
zo volgt nog een trits Kame
ruitspraken op het terrei»
van Verkeer en Waterstaat,
Justitie en Binnenlands'
Zaken (inclusief politie) et
de provincie Twente, die ei
nu nog niet is. In totaal
staan er bijna vijftig moties
op de agenda vandaag.
Daarna wordt de begro
ting van WVC, Welzij»
Volksgezondheid en Cultu*
en wat daar van over blijf
behandeld en wordt er ook
wat tijd uitgetrokken om*
uittocht van gastarbeider»
uit Nigeria te bespreken.
Maar de aandacht is na
tuurlijk vooral gericht op*
toestand in het Nederlands'
bedrijfsleven, die uitvoert
aan de orde komt: RSV,
Bijenkorf en ook de PTT.
De berichten over de coup
geen duidelijk
nog
ieden
n!»MVun hetgeen zich afgë-
ion heeft- maar toch doe-
mtussen de contouren
de staatsgreep op. De Ma-
se 'sterke man' in het
S?eraal Achmed Dlimi,
ve'hebber van het Sahara-
nni„en vertrouweling van de
iet 8 Z0U e'nd verleden jaar,
pmv,iien aantal gezworenen
wi^eerd hebben de koning
i. Zijn aandeel in de
rmbddf}118 heeft de §eneraal
nmiddeK met de dood moeten
- open- want op 25 januari
an dit
sn
jaar kwam Dlimi bij
-ver,'ueers°ngeluk om het
ant- 'i u feit dat volgens een
ngeval ni?en zich biJ dat
A„, i explosies voordeden
ecnnri de honing niet
ood erd werd met de
eeftzi->n rechterhand
°or een speurtocht naar
luropi ^gronden- De Franse
Ük h'1 Si? dle inmiddels de
neeft moeten nemen, kon
:aat*„ .rnanier de poging tot
Belp reep rec°nstrueren.
ïelecn^grijk element in het
c°mplotverhaal is de ont-
mof
geh
ger
lam
rijs
twe
stig
twe
stee
vaa
bes
twi;
van
mal
bel;
wer
S
te,
ma;
bak
vori
Spa
twi;
Algi
Mai
Spa
te v
gebi
fron
""""""U'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniininiinnnHiiiiiiiiiii
