Profiteer a Winst BASF am Dick Bruna en zijn 'simpele boekjes: Presteert veel, :arrosseriebe- Koop pas een )osterhout Prijs NEDERLAND 1 BELGIE NED 1 BELGIE NED 2 BELGIE FRANS 1 NEDERLAND 2 BELGIE FRANS 2 DUITSLAND 1 DUITSLAND 2 DUITSLAND 3 HILVERSUM 1 HILVERSUM 2 HILVERSUM 3 HILVERSUM 4 A54 ^MDÉRDAG 3 FEBRUARI 1983 „Het gaat om de moeilijk in beweging te brengen bureaucratische massa in de VS. Wie er president is doet er niet veel toe" Randy Newman, popmusicus T2 PAGINA GIDS 1 1/11489 I327 Ik laat ruimte voor de antasie van het kind'' 2.895,- rs S. Door Adri Garissen Boor de tekeningen n de tekst in mijn oekjes zo eenvoudig hogelijk te houden, ast ik ruimte voor de antasie van het kind at ze leest", zegt Dick Iruna. De kinder boe enschrijver en voor tekenaar praat jaag over zijn werk. Zijn schitterende atelier, :n voormalige zolder boven :n drukkerijis er mee door- tenkt. Van alle kanten kijken typische Bruna-figuurtjes aan en de aandacht wordt itds getrokken door het Ironkstuk van de ruimte: een 1st met daarin enkele hon- jerden van zijn boekjes in ve- Irlei talen. Took in het atelier vind je ijn voorkeur voor eenvoud Irug. De muren en het inte- Wzijn hoofdzakelijk wit en Evendien zijn de meubelstuk- En allemaal strak van lijn. lick Bruna is een meester in vereenvoudigen van de [erkelijkheid. Hij maakt zijn lekjes met minimale midde- grote kleurvlakken, Jieestal in de kleuren zwart, nod, wit, geel, groen of blauw, iet daarop nauwelijks gede fileerde figuurtjes met ronde lofden, ovalen ogen en ■reepjes voor mond en neus. jlle figuren, voorwerpen en [eurvlakken worden van el- gescheiden of omlijnd or een dikke zwarte lijn. ïties worden ook met be- Iheiden middelen uitgebeeld: j verdriet mondhoeken om- ag of een eenvoudige ronde aan, bij blijdschap mond- leken omhoog. lages (Het principe van zijn werk terug te voeren op de colla- die de Franse schilder fenn Matisse op het eind van jn leven maakte. Bruna was is erg geïnteresseerd in IKunst met een grote K" zoals Ij zelf zegt. Zo kwam hij in jn jongen jaren in contact ft het werk van Picasso, iee en Matisse. „Deze werkte zijn collages met grote eurvlakken en gebruikte »rin heldere kleuren. Ik icht toen, als je dat zelf ook u kunnen, als je zelf op die anier ook iets heel simpel u kunnen weergeven, dan 111 je een kinderboek ma- aldus de 55-jarige uit een Ikertd uitgeversgeslacht Mimende Bruna. En het lukte hem. In 1953 rscheen „De Appel." Het J™ie werd echter geen door bed succes en bleef jaren P de plank" bij de boeken web. Dat was niet zo'n Mpvoor Bruna, want op een ®er terrein had hij meer pees. Toen uitgeverij Bruna, I wie hij aanvankelijk voor- md was om zijn vader als _ecteur op te volgen, met de taamde Zwarte Beertjes- pks begon, kreeg hij de kans omslagen te ontwerpen. .Nadat ik een opleiding in "l uitgeversvak had doorlo- Dick Bruna in zijn atelier. pen, ik was daarvoor een hele tijd in Londen en Parijs, stelde ik vast dat dat niets voor mij was. Ik tekende van jongsaf aan en wilde eigenlijk niet an ders meer. Toen ik terugkwam uit Parijs heb ik daar met mijn vader over gesproken en hij vond het goed. Later mocht ik proberen om omslagen te tekenen voor de Zwarte Beertjes. In die serie versche nen vooral detectives, bijvoor beeld van Simenon en Ha- vank. Het lukte me en in totaal heb ik nu zo'n tweeduizend omslagen gemaakt." Een van zijn bekendste ontwerpen op dat terrein, was de pijp van Maigret voor de omslagen van de Simenon-boeken. Twee jaar na het verschij nen van het eerste kinderboek begon ook op dat terrein het succes. „Voor die tijd stond ik wel eens op de kunstmarkt hier in Utrecht achter een kraampje. Ik zag dan dat de kinderen mijn boekjes wel leuk vonden, maar de ouders trokken hun weg. Mijn boek jes waren naar de smaak van de ouders veel te dun en er stond bovendien te weinig in, ze kochten liever wat anders voor hun geld. Nu is dat an ders, de ouders van nu hebben vroeger als kind zelf Nijntje gelezen", stelt Bruna vast. Simpel Nadat hij eenmaal in Ne derland was doorgebroken, kwam ook al heel snel elders het succes, met name in Japan. Het waarom van dat succes kan Bruna moeilijk verklaren. „Het komt waarschijnlijk om dat in mijn boekjes alles zo simpel is. Het is mijn ideaal om dingen zo eenvoudig en duidelijk mogelijk te maken, zowel in kleur als in lijn. Dat geldt ook voor de tekst. Pro fessor Kohnstamm heeft eens een onderzoek gedaan naar het woordgebruik van kinder boekenschrijvers. Daaruit bleek dat ik heel dicht bij het vocabulaire van vierjarige kinderen zit. Het simpele van Bruna's boekjes maakt dat een buiten staander denkt, dat hij het zelf ook kan of dat er weinig tijd voor nodig is om ze te maken. De werkelijkheid is volgens Bruna echter anders: „Je loopt soms maanden met een idee rond. Ik heb voor ik aan de uitwerking begin het idee dat ik het koude water in moet en probeer het zo lang mogelijk uit te stellen. Maar op een be paald moment begin je toch, vaak ontzettend klunzig. Ik heb een aanloop van een hele boel troep nodig. Daarna pas kom ik er in en gaat het beter. Maar dan nog kom je er soms een hele tijd niet uit. Daarom werk ik meestal aan twee boe ken tegelijk. Dat is heel mak kelijk, als je met het ene vast loopt, kun je naar het andere overstappen of tekeningen of ideetjes van het ene gebruiken in het andere." Voor één boekje maakt hij soms wel honderd tekeningen. „Ik begin vaak heel gecompli ceerd en laat dan steeds meer dingen weg. Tot slot blijven er dan twaalf tekeningen over. Soms maak ik er tijdens het tekenen al een tekst bij. Aan die tekst werk ik vaak net zo lang als aan de tekeningen, want ik ben eigenlijk geen schrijver. De strakke ver svorm (vier regels met afwis selend 8-6-8-6 lettergrepen, waarbij het laatste woord van de vierde regel rijmt op het laatste woord van de tweede) die ik gebruik, dwingt me om zo eenvoudig mogelijk te schrijven. Het is heel moeilijk om van die versvorm of van dat ritme af te wijken. Dat rit me zit in mijn hoofd, want ik betrapte me erop dat ik het zelfs in Sinterklaasverzen ge bruikte. Kinderen pikken dat ritme ontzettend snel op, ze le- (ADVERTENTIE) - FOTO T STICHT ren de tekst daardoor heel snel uit hun hoofd." Kinderen Het klinkt vreemd, maar Bruna heeft nauwelijks con tact met kinderen. „Ik ben daar niet makkelijk mee, ik weet niet wat ik moet doen om kinderen bezig te houden. Ik laat mijn werk ook nooit aan kinderen lezen. Als een boekje klaar is voor de drukker, laat ik het eerst aan mijn vrouw zien. Pas als die het helemaal goed vindt, gaat het echt naar de uitgever en drukker. Ik heb mijn vrouw nodig als toets steen, want als je lang alleen aan iets werkt, dan zie je de fouten niet meer." De weinige contacten die hij met kinderen heeft, lopen meestal per brief. Ze sturen hem ideeën voor nieuwe boek jes of corrigeren hem. „Ik heb vroeger een keer een fout ge maakt. In het boekje over de tweeling Fien en Pien zijn bei den van elkaar te onderschei den doordat Fien gele strikken in het haar heeft en Pien rode. In één druk van het boekje werd dat onderscheid in de tekst en de plaatjes door el kaar gehaald. Dat heb ik ge weten, ontzettend veel kinde ren hebben me daarop attent gemaakt." Boodschap Er zuilen maar weinig Nederlandse kinderen zijn, die opgroeien zonder ooit een van de kinderboeken van Dick Bruna onder ogen te hebben gehad. De werken van Bruna vinden erg gemakkelijk hun weg naar de huiskamers van jonge gezinnen en natuurlijk naar de kleuter- en peuterspeelzalen in den lande. Bij een in 1971 onder speelzalen en kleuterdagverblijven gehouden enquete naar de boekjes die daar voor kinderen onder de vier jaar in huis waren, bleek dat van de twintig meestgenoemde er zestien van de hand van Bruna waren. De door hem getekende en geschreven boeken mogen zich niet alleen in ons land in eert levendige belangstelling verheugen, maar ook in andere landen, want inmiddels zijn ze in 28 talen vertaald. Zo kunnen Chinese, Engelse, Japanse, Arabische en nog veei meer andere kinderen deelgenoot worden van de avonturen van Nijntje en Snuffie. In totaal zijn er over de hele wereld al meer dan dertig miljoen exemplaren verkocht. Kort geleden verscheen Bruna's vijftigste kinderboek. Het eerste, 'De Appel', verscheen dertig jaar geleden en Nijntje, één van zijn hoofdfiguren, wordt dit jaar 25. Genoeg redenen dus om met Dick Bruna over zijn werk te gaan praten. Heeft hij de prijs en de ste vigheid steeds goed in de hand kunnen houden, bij het ge bruik van zijn figuurtjes door anderen lukte dat eerst niet zo best. „Toen ik pas succes had, werden de figuurtjes gewoon voor allerlei doeleinden ge pikt. Dat kan soms heel verve lend zijn, vooral als je niet achter het doel waarvoor het gebruikt wordt staat. Zo ge beurden er hele vervelende dingen, een beertje kwam bij voorbeeld op een race-auto te staan. Ik wist eigenlijk niet goed wat ik met dat pikken aan moest. Een vriend van me heeft me vijftien jaar geleden daarom zijn hulp bij die zaken aangeboden. Nu is het alle maal goed geregeld. Wat er nu waar ook ter wereld met mijn figuurtjes gebeurt, moet eerst door mij worden goedgekeurd. Als er nu wat verschijnt, sta ik er ook achter." In de boekjes stopt Bruna nooit bewust een boodschap. „De boekjes zijn puur voor het plezier van kinderen bedoeld. Ik schrijf daarom nooit met opzet over een actueel onder werp. Wel ben ik opvoedkun dig bezig als ik Nijntje na een fijna dag dank je wel laat zeg gen. En het hondje Snuffie krijgt op een plaatje te maken met luchtverontreiniging, dat komt omdat ik als ik op mijn fiets achter een bus rij me heel goed voor kans stellen dat een hond daar last van heeft. Dat komt dan heel terloops ter sprake in een boekje, maar be wuste boodschappen, nee, die stop ik er niet in." Het gebruik van zijn fi guurtjes voor allerlei doelein den heeft mede bijgedragen aan de bekendheid van Bruna, die met zijn werk al vele prij zen heeft gewonnen. In die prij zenreeks ontbreekt er tot nog toe één: het Gouden Pen seel voor de beste kinderboe killustrator. Bruna daarover: „Ik zou het best fijn vinden om die prijs te krijgen. Maar dat ik hem niet heb, daar til ik niet zo zwaar aan. Mijn mooiste prijs is dat kinderen het fijn vinden om mijn boekjes te le zen." pAK DAT VOORDEEL! 2-PAK 3-PAK! Kijk, goed nieuws! De vernieuwde BASF-Cassettes in'n^'Pak en 3~Pak- Precisie-cassettehuizen, geruis te bandloop, perfekte Azimuth. Gefabriceerd volgens de internationaal geldende imiECChrorndioxidll 0Ü ^"Sfper zelfs SeKozen tot wereldnorm! pi1 c'at vo°rdeel van Nederlands meest |LH-Extra I) zelfs ii cassette (BASF in 3-Pak. WIN 'N LONG-CONCORDE-WEEKEND NEW YORK'. (VOOR 2 PERSONEN). Haal dat wedstrijdformulier van BASF bij uw winkelier. Puzzelen maar, en... wie weet: winnen maar! Volledig verzorgd, eerste klas hotel. Puzzel méé en vlieg méé per Concorde Lang BASF-weekend New York per supersonische Concorde. Sneller dan de zon over de oceaan. Excellente boordservice. Gastronomische maaltijden volgens Franse traditie. Riant ver blijf in het luxueus ingerichte Parker Meridien Hotel, eigen- JnV/W dom van de Air France. AIR PRANCE Bon voyage! naar New York. Extra prijzen: 250 inzenders maken bovendien een kans op een 2-Pak Chroom-Super, de 8-voudige testwinnaar. NOS 09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. 10.00 Schooltelevisie. 10.30-10.50 Open schooI/ROF. Fries pro gramma. 11.00-12.00 Schooltelevisie. 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. TROS 16.00 TROS Aktua matinee. Actualiteitenru briek. 16.15 Skiën leer je zo. Herhaling vijfde afle vering. 16.33 Sons and daughters. Australische serie over de tweeling John en Angela. 17.15-17.20 Weekend weersverwachting. Door Jan Pelleboer. TELEAC 18.25 Kunstgeschiedenis. NCRV 18.55 Professor Balthasar. Tekenfilmserie. 19.00 De Harold Lloyd show. Hoogtepunten uit stomme films. 19.25 Operatie Wombat. Avontuurlijke jeugdserie. Derde afl. 20.0 Journaal. 20.28 Armoede. Tv-film in elf delen naar de roman van Ina Boudier-Bakker. Kitty Brugsma is een frivole zangeres gewor den in een Brussels café-chantant. 21.20 Hier en nu. Actualiteitenrubriek. 22.00 Maggie Forbes. Engelse politieserie. Na een ruzie in een winkel, maakt de win kelier een ongelukkige val. 22.50 Tussen hemel en aarde. De wereld van het bovennatuurlijke. Vijfde afl.: Reïn carnatie. 23.20 Journaal. 23.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. 14.00-17.30 Schooltelevisie. 18.00 Tik tak. rserie. 18.05 Chips. Amerikaanse serie voor de jeugd. 18.50 Funnies. De dansende beer. 18.55 Jukebox. Met: ABC en ABBA, 19.19 Uitzending door der den. Programma van de VNO. 19.40 Morgen. Overzicht programma's en mededelin gen. 19.45 Journaal en sportbe richten. 20.10 Kunst-zaken. Kunst en cultuuractualiteiten. 20.15 Cinemanie. Filmkwis van Michel Follet. 21.00 Panorama. Actualitei ten. 21.50 Dallas. JR blijkt uit te zijn op een akkoord met Thurman, de eigenaar van een raffinaderij. Deze voelt wel voor zaken als daar een extraatje aan vast zit. 22.35 Journaal. Aansluitend: Coda (muziek). 19.00 Een vinger in de pap. Jongerenprogramma. 19.40 Morgen. 19.45 Journaal en sportbe richten. 20.10 Kunst-zaken. 20.15 EK Kunstrijden op de schaats. Vrije figuren voor heren. 21.45-22.45 Schooltelevisie. 12.00 Teletekst. 14.00-15.30 Schooltelevisie. 16.45 ONEM. Informatie voor werkzoekenden. 17.00 Schooltelevisie. 17.25 Plein jeu. Gevarieerd jeugdprogramma. 19.08 Ce soir. Waalse actua liteiten. 19.30 Journaal. 19.55 Autant savoir. Archi tecten. 20.20 Inspecteur Klute. Amerikaanse film van Alan J. Pakula (1971). 22.10 Le carrousel aux ima ges. Filmrubriek van Sélim Sasson. 22.50 Journaal. NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. 18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden. 18.20 Paspoort. Informatie voor de Turkse gastarbeiders. 18.30 Sesamstraat. 18.45-18.51 Jeugdjournaal. 19.00 Journaal. VARA 19.12 De wereld van het jungleboek. Serie van de Zweedse natuurfilmer Jan Lindblad. Vierde afl.: Bharatpur - het Indisch vogelparadijs. 20.02 Joao Gilberto. De Braziliaanse zanger Joao Gilberto zingt en speelt gitaar. 20.51 Kijk haar. Feministisch magazine van Tony Boumans, Hedda van Gennep, Marjoiijn de Vries en Marga Wolthuis. Onderwerp van deze avond: Bolivia. 21.30 Deux-pièces. Eerste deel van een inter nationaal debat over het feminisme. Onder leiding van Annemarie Grewel gaan Alice Schwarzer (Duitsland), Ger- maine Greer en Elizabeth Wilson (En geland) en Linda Gordon (Amerika) met elkaar in discussie. Het tweede deel volgt op 10 februari a.s. 22.30 Journaal. 22.45 Den Haag vandaag. Parlementaire ru briek. 23.00 Studio sport extra - kunstrijden. De EK in Dortmund met de vrije kür voor he ren. Commentaar: Joan Haanappel. 23.45 Journaal. Annemarie Grewel in „Deux-pièces", Neder land 2, 21.30 uur. - FOTO ANP 12.00 Zie België Frans 1. 18.05 Romance. Engelse se rie. 19.00 Présence protestante. 19.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. 19.55 Au-dela de l'histoire. Prehistorie. 20.50 Der Ring des Nibelun- gen. Operacyclus van Ri chard Wagner. 22.20-23.05 Clap, la fête aux images. Opnamen van ama teurcineasten. 08.10 Schooltelevisie. 09.25 Het programma met de muis. 10.00 Journaal. 10.03 EK Kunstschaatsen. 10.45 De kikker en de een dagsvlieg. Herhaling. 12.10 Balans. 12.55 Persoverzicht. 13.00 Journaal. 13.15-13.30 Videotext voor iedereen. 15.40 Videotext voor ieder een. 15.25 Journaal. 15.30 Verloren wensen. Gastarbeidersvrouwen in Duitsland. 16.15 Tom Sawyer en Huck Finn. Jeugdserie naar Mark Twain. 16.40 De vakantie van me neer Rossi. Italiaanse teken filmserie. 17.05 EK Kunstschaatsen. 18.00 Actualiteiten. Streek- nieuws. 18.25 Gastspieldirektion Gold. Serie. 19.00 Dr. Teyran. Franse thrillerserie. 20.00 Journaal. 20.18 In het brandpunt. Ac tualiteiten. 21.15 EK Kunstschaatsen. 22.45 Actualiteiten. 23.15 's Middags op het Rode Plein. Gedramatiseerde do cumentaire over dissidenten in Rusland. 00.55 Journaal. 10.00 Zie Duitsland 1. 15.57 Overzicht program ma's. 16.00 Journaal. 16.04 Het fascinerende heel al. Serie over moderne astronomie. 16.35 Altijd ergernis met pop. Kinderprogramma. 17.00 Journaal. 17.08 Tele-illustratie. 17.50 en op de tuba blaast Huber. Komische mu zikale serie. Aansluitend: Journaal. 18.20 Sherlock Holmes en dr. Watson. Engels-Poolse serie. 18.57 Overzicht program ma's. 19.00 Journaal. 19.30 Vrolijke muzikanten. Met o.a. Vader Abraham. 21.00 Actualiteiten. 21.20 Kenteken D. Nieuws uit Oost en West. 22.05 'Een tijdlang, het was in Rome, dacht hij alleen maar aan met sneeuw be dekte velden'. Tv-film van Erwin Michelberger. 23.35 Journaal. 08.00 Gymnastiek. 08.10-12.15 Schooltelevisie. 17.00 Schooltelevisie. 18.00 Telecollege I. 18.30 Het programma met de muis. 19.00 Het actuele uurtje. 20.00 Journaal. 20.15 Ring of fire. Ameri kaanse speelfilm van An drew L. Stone (1961). 21.45 Economisch verslagge ver. 22.15 Terugkeer naar de sterren. Een film over scien ce en fiction. 23.40 Journaal. 6.09 Vandaag donderdag - 8.06 Actualiteiten - 9.03 Wie weet waar Willem Wever woont? - 10.03 Muziekjes bij de koffie - 11.03 Het Hollands kwartiertje - 11.30 Twaalf-uurtje - 11.50 Culi naire tips - 12.40 Middagpauze- dienst - 13.06 Actualiteiten - 13.20 NCRV-Globaal - 16.02 Gou denregen Ensemble - 16.30 Voor de kleuters - 16.40 Van stad en land: Drente - 17.02 Rozegeur en prikkeldraad - 18.06 Actualitei ten - 19.02 Muziek in de vrije tijd - 20.03 Vierkant - 21.02 Op de vrije toer - 22.02 Sportprogram ma - 23.02 (NOS) Met het oog op morgen - 0.02 Oogluik - 1.02 Nie mandsland - 6.02 Ontbijtshow. 7.20 (AVRO) Actueel en infor matief - 9.05 Gymnastiek voor de vrouw - 9.15 De werkbank - 9.33 Open school - 10.03 Buiten - 11.03 Duimeland - 11.10 School radio - 11.03 Kijk op kunst - 12.00 Radiojournaal - 12.03 Zakelijke bespiegelingen - 12.36 Radio journaal - 12.50 Regio-naai - 13.10 Lunchgesprekken met en over leden van kabinet en parle ment - 13.57 Financieel nieuws - 14.00 (NOS) Oorlogsvoorberei ding en vredesverwachting - 14.33 Radiovolksuniversiteit - 15.03 (KRO) Over profeten van vroeger en nu - 15.20 Magazine over kerk en samenleving - 15.32 De wereld op donderdag - 18.10 Een week Europese politiek - 18.20 Politieke partijen - 18.30 IKON-programma - 19.00 (KRO) Commentaar op een lied - 19.10 Berichten uit het achterland - 19,20 Nieuws ontwikkelingen en mogelijkheden, de invloed op de samenleving en onze verant woordelijkheid voor weten schapsbeoefening - 20.03 Radio Vitrine - 20.30 Spectakel - 21.30 Teleac - 22.40 Liturgie van de Goede Week en Pasen - 23.00 Het kastje van oma - 23.45 Ter over weging. 7.02 (TROS) De havermoutshow - 9.02 Hugo van Gelderen - 11.03 De polderpopparade - 13.03 50 pop of een envelop - 15.03 Tros top 50 - 18.03 (NOS) De avond- spits - 19.02 (TROS) De Engelse popmuziek in de jaren '50 en '60 (23): The Searchers - 20.02 Soul- en discoshow - 22.02 Sesjun - 23.02 Wim van Putten. 7.02 (VARA) Morgenrood - 9.00 Gevarieerd morgenconcert - 12.25 Operette - 13.05 Gevarieerd concert - 13.30 Jazzprogramma - 14.30 (EO) Orgelbespeling - 15.00 Open huis - 16.00 Woord en lied - 16.40 Theologische verkenningen - 17.00 Overname Hilversum 2 - 20.00 (NOS) Alicia de Larrocha, piano speelt werken van Grana- dos, De Falla en Chopin - 21.00 Onder de groene linde - 21.15 Nederlandse muziek - 22.00 Mu ziek uit de Middeleeuwen en Re naissance - 22.30 Horizon.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1983 | | pagina 15