Ambtenaren en computers:
akelig kille combinatie
Korter werken nog lang niet in zicht
Gemengd huweliji
opnieuw in gespre
Kiezen tussen
groen en grijs
Polen
tot sta
opger<
katholil
Paus al
'BIG BROTHER IS WATCHING YOU'
MINIMUM-UURLOON LEGT BOM ONDER STICHTINGSAKKOORD
ZATERDAG 29 JANUARI 1983
ACHTERGROND
TIIPAGINa
Nadelen
Volkstelling
Wetsontwerpen
Testcase
Opvatting
p'Aubuisson
van meeste
macht beroofd
Solidariteit noemt
De nadelen? Laat uw ter
mijn maar eens verstrijken
door een vergissing van het
apparaat en u krijgt prompt
een dubbele aanslag. Onher-
roepbaar. Want het betreft
een zogenaamde 'aangifte
belasting' en u bent zelf ver
plicht opgave te verstrekken
van het feit of u een auto
rijdt. Aan te nemen valt, dat
deze vorm van 'service' een
uiterst lucratieve bijver
dienste voor de fiscus is. Met
dank aan de computer.
En wie heeft nooit een
vriendelijke juffrouw aan
de lijn gehad die met het ex
cuus "sorry, foutje van de
computer" voor de zevende
maal beloofde uw naam
voortaan correct te gebrui
ken?
Maar of we willen of niet,
de zegeningen van de auto
matisering zullen we onder
gaan, want ze worden al on-
ZE weten allemaal wel
een beetje van ons pri-
vé-leven, de chip-ge
heugens en magnetische
banden van fiscus, be
volkingsregisters, Ra
den van Arbeid, Be
drijfsverenigingen, So
ciale Verzekeringsban
ken, Ziekenfondsen, Ge
meenschappelijke Medi
sche Diensten, Kadas
ters, Kamers van Koop
handel, Centraal Bu
reau voor de Statistiek,
PTT, het Bureau Kre
dietregistratie en tien
tallen andere (semi)
overheidsinstanties.
Zolang al die gevoelige in
formatie is opgedeeld in
kleine partjes en zolang de
burger weet welke informa
tie bij welke instantie vast
ligt is er weinig loos.
Er ligt al een jaar een wet
bij de Kamer, die het uitwis
selen en combineren van al
deze gegevens regelt. De be
doeling is, dat de Kamer te
gelijkertijd een wet aan
neemt die de burger be
scherming biedt tegen in
breuken op zijn privé-leven.
Maar beide wetsontwer
pen zijn nu al zo omstreden,
dat niemand er zijn vingers
aan durft te branden. En in
tussen staat de techniek niet
stil. De overheid is al volop
bezig met het koppelen van
systemen. Stukje bij beetje
wordt de puzzle in elkaar
gelegd, waarmee de ambte
naar ongevraagd een royale
blik in onze huiskamer
krijgt.
De voordelen van de com
puter zijn duidelijk. Het ma-
chien verleent zijn diensten
uiterst snel. Zijn geheugen is
eindeloos, wat je er instopt
vergeet het nooit meer en is
met een simpel commando
opvraagbaar.
Zo wordt u tijdig gewaar
schuwd, dat uw termijn voor
de motorrijtuigenbelasting
afloopt. De computer van de
Rijksdienst voor het Weg
verkeer houdt dat keurig
voor u bij.
gebreideld over ons uitge
stort. En allé, de vooruit
gang dient ons allen. Ten
slotte kan 008 dankzij een
intelligent data-systeem het
telefoonnummer van uw uit
het oog verloren vriend op
hoesten bijna nog voordat u
het heeft gevraagd. En een
pas getrouwd paartje zal de
hostess van een felicitatie-
dienst, gestuurd door de
magnetische band van het
gemeentelijke bevolkingsre
gister, niet licht de deur wij
zen. Al is nog de vraag of
Keurkoop de volgende dag
even welkom is.
Wie denkt dat het bij deze
meestal handige, soms irri
terende, maar in elk geval
onschuldige vormen van
automatisering blijft heeft
het grondig mis.
Stel eens u bent 40 jaar,
gehuwd, twee kinderen. U
heeft net een nieuwe auto
gekocht. Een caravan had u
al. U boekt tweemaal per
jaar een vakantie en u heeft
een belastbaar inkomen van
35.000 gulden. Uw buurman
vraagt zich al langer af:
waar doet hij het van? Maar
als u met die vraag op een
doordeweekse avond wordt
opgebeld is dat niet de buur
man. De fiscus zit op uw
spoor.
Een ambtenaar van de
Fiscale Opsporings- en In
lichtingendienst was op het
idee gekomen alle Nederlan
ders eens door te lichten die
rond de veertig zijn, pas een
auto hebben gekocht, een
caravan hebben en een in
komen tussen de 30.000 en
40.000 gulden. Hij drukt en
kele knoppen in en de com
puter braakt namen en
adressen uit. Nog wat knop
pen en hij weet wat de be
trokkenen op hun aangifte
formulier hebben ingevuld.
Het opvissen van de 'ver
dachte gevallen' is vervol
gens vergelijkbaar met hen
gelen in een kweekvijver.
Dat kan niet? Bovenstaand
voorbeeld is nog geen wer
kelijkheid, maar wel dicht
daarbij. De fiscus is begon
nen aan een gigantisch
automatiseringsplan, dat
een massale controle zoals
hier beschreven terugbrengt
tot micro-seconden.
Gegevensverwerking, da
tabanken, micro-processors,
informatie-uitwisseling,
automatisering. Dat zijn de
ongrijpbare hulpmiddelen
die een functionaris van het
Centraal Bureau voor de
Statistiek in Heerlen een
wip vertellen of de vrouw
van zijn kennis ooit een
doodgeboren kind heeft ge
had. Zelfs of de vrucht nog
even heeft geleefd. Dat is
wel al werkelijkheid.
Over een volkstelling
hoeft zich niemand meer
druk te maken. Het CBS
krijgt toegang tot de bestan
den van andere instanties en
kan de aldus op naam ver
kregen gegevens eindeloos
combineren.
De ambtenaar van de so
ciale dienst weet in een
handomdraai of u wel écht
gescheiden bent en recht
heeft op bijstand of huur
subsidie.
En wat te denken van toe
passingen zoals in Engeland,
waar men van plan is om
een onzichtbare camera te
plaatsen bij verkeerslichten
en die te verbinden met een
computer die kentekens van
gestolen auto's registreert.
Nu al waarschuwt een
ambtenaar van de belastin
gen ongevraagd de gemeen
te, indien uit iemands aan
gifte blijkt dat hij teveel bij
stand of huursubsidie ont
vangt. De geheimhoudings
plicht is onlangs speciaal
met dat doel opgeheven.
De politie beschikt overi
gens soms ook over een
aparte registratie van
vreemdelingen. Dit geauto
matiseerd bestand vertelt de
Haagse politie bijvoorbeeld
meteen welke buitenlander
legaal in de hofstad woont,
hoe oud hij is, hoeveel kin
deren hij heeft en of hij
werk heeft.
Voor de Binnenlandse
Veiligheidsdienst en de poli
tie zou een koppeling van al
lerlei computersystemen ook
best handig zijn. Willekeu
rig voorbeeld: "Laten we
eens alle fietsendieven en
parkeerovertreders die na
juli 1982 werkloos zijn ge
worden en die zijn gepakt
wegens zwart tv-kijken
controleren op het bezit van
verdovende middelen". Zo
zijn er evenveel combinaties
te bedenken als er zetten
mogelijk zijn op een schaak
bord.
En hoe staat het met de
bescherming van geautoma
tiseerde persoonsregistraties
tegen diefstal? Neem een
verzekeringsmaatschappij
die aparte magnetische ban
den heeft met gegevens over
verzekerden in verhoogde
risico-categorieeën, mensen
bijvoorbeeld die afgelegen
wonen. Het CDA-kamerlid
Faber: "Ik moet er niet aan
denken, dat het inbrekers
gilde daar achter komt".
door Herman Mertens
Dan is er het gevaar voor
het 'uitdijen' van de instel
lingen en dus mensen die
bekend zij n met iemands le
vensloop. Hoe wordt bij
voorbeeld voorkomen, dat
gegevens die de reclassering
over een ex-gedetineerde de
gezinsverzorging of de kin
derbescherming verschaft
niet ook in de systemen van
deze instanties worden op
geslagen?
De politiek houdt zich al
meer dan tien jaar met dit
onderwerp bezig. En om een
lang verhaal over studie
commissies en adviesraden
kort te maken: ongeveer een
jaar geleden zijn bij het par
lement vrijwel gelijktijdig
twee wetsontwerpen inge
diend.
Het ene wetsontwerp pro
beert een antwoord te geven
op de vraag hoe de bestuur
ders zo snel mogelijk geïn
formeerd raken over het wel
en wee van hun onderdanen.
Daarbij gaat het om geboor
ten, verhuizing, huwelijk,
scheiding, emigratie, leef
tijdsopbouw, adressen. Alle
maal zaken die 'de politiek'
nodig heeft als basis voor
bevolkingsbeleid. Het is de
bedoeling om hiervoor een
landelijk computercentrum
op te richten, waarin iedere
Nederlander een nummer
krijgt.
Het tweede wetsontwerp
gaat over de wijze waarop
de burger beschermd kan
worden tegen onrechtmatig
gebruik van gegevens die
waar dan ook liggen opge
slagen.
De Sociale Verzekerings
raad zegt daarover in een
advies: "De ondoorzichtig
heid die het verschijnsel
persoonsregistratie thans
veelal kenmerkt is niet op
gelost met alleen een rege
ling voor de bescherming
van de persoonlijke levens
sfeer. Met name moeten aan
de burgers mogelijkheden
worden geboden zich te wa
penen tegen een achterstand
in informatie ten opzichte
van ambtenaren en autori
teiten die gebruik kunnen
maken van databanken. De
ongelijkheid in het beschik
ken over informatie is een
machtsprobleem".
Over al deze zaken is tot
nog toe niets wettelijk vast
gelegd. Ook niet over het in
zagerecht en het correctie
recht. Zo kan het gebeuren
dat iemand gemeentegaran
tie voor een huis wordt ge
weigerd, omdat uit inlich
tingen bij de Stichting Bu
reau Kredietregistratie in
Tiel blijkt dat de aanvrager
schulden heeft. Maar dat
hoeft niet het geval te zijn:
banken willen nog wel eens
vergeten iemand die een le
ning heeft afbetaald uit het
register van het BKR te la
ten verwijderen.
En al helemaal is er niets
geregeld over de plicht van
instellingen om de betrokke
nen te waarschuwen als
over hen persoonlijke gege
vens aan derden worden
verstrekt.
Intussen raken de beide
wetsontwerpen alweer be
stoft. Het daarin voorgestel
de verbod op alle bestanden
die niet in een openbaar re
gister zijn ingeschreven met
daaraan gekoppeld een
strenge controle op het ge
bruik van vertrouwelijke
gegevens door een op te
richten Registratiekamer, is
een operatie van vele tien
tallen miljoenen.
Daarnaast zijn er tal van
praktische bezwaren. Zo
foeteren de gemeenten op de
instelling van de landelijke
computer, omdat ze hun be
volkingsadministratie veel
al regionaal geregeld heb
ben. Andere instellingen
weer zeggen dat een alge
meen inzagerecht en correc
tierecht de totale organisatie
in de war zal schoppen.
De techniek trekt zich
daar niets van aan. Minister
Ruding (Financiën) kondig
de onlangs aan dat iedereen
een fiscaal nummer krijgt
dat ook ter beschikking
wordt gesteld aan inhou-
dingsplichtige organen (on
dernemingen bijvoorbeeld).
En minister De Koning (So
ciale Zaken) is bezig elke
Nederlander een nummer te
geven waarachter diens so
ciale status schuil gaat. Het
produceren van de echte mi
nima is dan een kwestie van
programmeren. Wie het
recht krijgt over die kennis
te beschikken blijft in het
vage.
Het is nog maar een jaar
te gaan tot 1984: het jaar
waarin George Orwells boek
Big Brother is Watching
You speelt. Hij voorzag al
vlak na de tweede wereld
oorlog het gevaar van die
akelig kille combinatie:
ambtenaren en computers.
door Ido Broersma
DAADWERKELIJKE in
voering van arbeidstijdver
korting, zoals de centrale
werkgeversorganisaties en
de vakcentrales begin de
cember in het akkoord in de
Stichting van de Arbeid
overeen kwamen, lijkt nog
lang niet in zicht. Daar wij
zen verschillende ontwikke
lingen op:
•De eis van de werkgevers tot in
voering van een wettelijk minimu
muurloon stuit bij de FNV op fel
verzet en kan het stichtingsakkoord
in gevaar brengen.
•Op bedrijfstaks- en onderne
mingsniveau hebben de cao-part
ners de aanbevelingen van de Stich
ting opgevolgd, door te overleggen
over het ruilen van loon (voorlopig
de prijscompensatie van 1 januari)
voor arbeidstijdverkorting. Bij de
belangrijkste cao's, zoals de metaal
cao en de bouwcao, loopt dat even
wel stuk op de vraag hoe de ar
beidstijdverkorting vorm moet krij
gen. Alleen bij het overheidsperso
neel is een doorbraak bereikt.
De bonden van overheidsperso
neel en minister Rietkerk (Binnen
landse Zaken) maakten met hun
compromis de verwachting waar
dat de overheid een voorbeeldfunc
tie ten opzichte van het bedrijfsle
ven heeft te vervullen bij het korter
werken. Dat vergelijk kwam neer
op inleveren van de prijscompensa
tie in ruil voor 3 vrije dagen extra,
die weer kunnen worden omgezet in
ruim 5000 nieuwe arbeidsplaatsen
bij de overheid. Realistisch als de
bonden dit keer waren slikten ze het
compromis - zij het met moeite -
omdat ze anders niets zichtbaars
voor het inleveren hadden terugge
kregen.
Tot een ander vergelijk kwamen
de vakbonden en de werkgevers in
de bouwnijverheid, dat tenslotte
door de bouwondernemers werd ge
torpedeerd. Dat principe-akkoord
bestond uit een vermenging van
eisen van de cao-partners. Zo wil
den de werkgevers en de CNV-bond
met behulp van de prijscompensatie
een werkgelegenheidsfonds om jon
geren aan deeltijdbanen te helpen.
De FNV-bond dacht er anders over.
Die eiste 6 roostervrije dagen, een
aaneengesloten blok van snipperda
gen. De onderhandelaars bedachten
een tussenvorm: een werkgelegen
heidsfonds en 2 roostervrije dagen.
Hoeveel moeite de FNV-bond
daarmee had bleek wel uit het feit
dat direct na het akkoord het be
stuur 's nachts bijeen kwam om zich
over het resultaat te buigen. Dat
werd tenslotte geslikt. Maar de
bouwondernemers wezen het af om
dat het te weinig soelaas biedt aan
de bestrijding van de jeugdwerk
loosheid. Bovendien meenden zij dat
2 roostervrije dagen moeilijk in de
voor de bouw produktieve periode
zouden zijn in te passen. De bouw
vakkers krijgen door het afknappen
van het principe-akkoord alsnog de
tijdelijk opgeschorte prijscompen
satie uitbetaald.
vers spraken zich uit tegen zo'n al
gemene arbeidstijdverkorting. Zij
wilden oudere werknemers inruilen
voor jongere werknemers, die dan
op een 32-urige werkweek zouden
worden aangesteld.
Breekpunt in de onderhandelin
gen was echter veel meer de gang
van zaken bij het vliegtuigconcern
Fokker, aangesloten bij de metaal
werkgeversorganisatie FME. Fok
ker wilde van de FME instemming
hebben met het daar bereikte prin
cipe-akkoord, dat omzetting van de
prijscompensatie in 150 banen voor
jongeren behelst. FME-voorzitter
ir.Ter Hart weigerde daarover in
het overleg een oordeel uit te spre
ken. Hij meende dat zijn achterban
uit meer dan Fokker bestaat.
De Industriebond FNV meende
als grootste voorvechter van ar
beidstijdverkorting binnen de vak
centrale van de metaalcao een test
case te kunnen maken. Deze cao is
voor andere cao's van zeer groot be
lang, omdat die een eenmaal bereikt
akkoord vaak volgen. Met de CNV-
bond en de Unie BLHP werd een
eerste vergelijk bedacht, dat op een
36-urige werkweek voor iedereen
vanaf 1986 neerkwam. De werkge-
Met hun opvatting over invoering
van het wettelijk minimumuurloon
staan het VNO en het NCW een ver
dere uitbouw van het Stichtingsak
koord in de weg, vindt de FNV. Het
ontbreken van een minimumuur
loon maakt het hen moeilijk hun vi
sie op arbeidstijdverkorting te ver
wezenlijken. De centrale werkge
versorganisaties willen vooral
oudere werknemers inruilen voor
jongeren, die dan op- een deeltijd
baan of een 32-urige werkweek
moeten worden gezet. Het probleem
is hier dat ze het wettelijk mini
mumloon per week of maand niet
kunnen uitbetalen.
Maar volgens de FNV zit achter
dat pleidooi wat anders. De sociale
uitkeringen zijn formeel nog steeds
gekoppeld aan het minimumloon,
dat op zijn beurt de gemiddelde
loonontwikkeling - via de rege
lingsloonindex - in het bedrijfsleven
volgt.
Wordt nu het minimumuurloon
wettelijk ingevoerd - en minister De
Koning (sociale zaken en werkgele
genheid) is daar geen tegenstander
van - dan zakken ook de regelings
loonindex, het minimumweek- of
maandloon en de sociale uitkerin
gen mee. Dat gaat ten koste van de
inkomens van de laagstbetaalden,
waar de FNV en het CNV voor op
willen komen. FNV-secretaris
Frans Drabbe kondigde al aan dat
invoering van wettelijk minimu
muurloon de verdere uitbouw van
het Stichtingsakkoord in de weg
staat. Daarmee is een levensgevaar
lijke bom onder het akkoord gelegd.
doorj. Hulshof
IN 1971 kwamen de grotere Nederlandse kerk,
met een gemeenschappelijke verklaring ov
het gemengde huwelijk.
Die verklaring vormde
een keerpunt in een lange,
onverkwikkelijke geschie
denis van verdeeldheid en
achterdocht tussen de ker
ken. Voortaan zou respect
voor de overtuiging van de
huwelijkspartners voorop
staan. Intussen veranderde
het culturele klimaat snel in
de loop van de zeventiger ja
ren. Niet het gemengde hu
welijk, maar het huwelijk
als zodanig stond ter discus
sie.
Deze nieuwe situatie stelt
ook nieuwe vragen aan de
kerken die geroepen zijn tot
een gemeenschappelijke
zorg voor mensen die elkaar
vinden in relaties en huwe
lijk, dwars door kerkelijke
en godsdienstige tradities
heen. Het boekje „Oecume
nisch Huwelijkspastoraat",
geredigeerd door dr. A. Hou
tepen, bevat de Verklaring
over het Gemengde Huwe
lijk van 1971, een aantal
aanvullende voorstellen die
de Werkgroep Gemengd
Huwelijk in 1982 aan de ker
ken heeft voorgelegd, en
daarnaast een aantal bij
dragen van leden van ge
noemde werkgroep, die de
praktijk en de achtergron
den van het oecumenisch
huwelijkspastoraat in onze
tijd belichten.
In één van deze bijdragen
ontleedt P. van Leeuwen de
gevens van het Centraal Bu
reau voor Statistiek die be
trekking hebben op de ge
mengde huwelij kssluitingen
tussen 1966 en 1979. Niet ver
rassend is de scherpe daling
van het totale aantal huwe
lijkssluitingen in Nederland
vanaf 1974. De groei van het
aantal samenwoningen ver
klaart ook de achteruitgang
van het aantal gemende hu
welijkssluitingen in absolu
te cijfers sinds 1974. Het
aandeel van de gemengde
huwelijkssluitingen en ge
reformeerden is in de jaren
1966-1975 sterk gestegen,
maar begon zich vanaf 1976
te stabiliseren: bij roomska-
tholieken lag dat percentage
,in 19,7ft op 36,814, bij hem
vórmden in 1979 op 64,9% en
bij gereformeerden in 1979
op 59,2%. De percentages
verschillen natuurlijk van
streek tot streek. In de vier
grote gemeenten van de
randstad is het huwelijk van
gelijkgezinden bijna tot
uitzondering geworden
het licht van zulke gegev,
wordt ook pas de vi,
draagwijdte van een anft
vastselling duidelijk. In jf
werden bij geboorte-aaiw
tes 57,3% van alle uit
mengd huwelijk
kinderen als onkerkelijk j',
gegeven. Bij huwelijkenV}
gelijkgezinden lag ditCij|P
veel en veel lager
rooms-katholieken 3,7%,
hervormden 5,6% en bij'
reformeerden 1,2%). -
betekenis van dit
gaat van Leeuwen veri»
niet in, maar de cijfers
natuurlijk van groot bei
voor ieder die de drastisci
groei van de onkerkelijk^
in Nederland probeerttek
grijpen
Ik trek uit dit alles tw
conclusies. Ten eerste bli
de gelijkgezindheid van
ouders nog steeds een i
schatbare factor voor
kerkelijke oriëntatie vani
„n 7jjn macht verloren, die
Mals voorzitter van -
constituerende vergadering.
D'Aubuisson kwam m con
flict met gematigde politici
over de greep op het kabinet
Sim werd de bevoegdheid
ontnomen als enige de consu
merende vergadering bijeen te
kunnen roepen en alleen de
agenda te bepalen D;Aubuis-
son wilde de vergadering laten
verklaren dat er onvoldoende
leden aanwezig waren om een
gematigd politicus als nieuwe
minsiter te bekrachtigen het
geen niet het geval was.
De nederlaag van D'Au-
°P 4 buisson is een versterking
voor president Magana die al
langer in een gevecht om de
macht met D'Aubuisson is ge
wikkeld.
raakt. Nu
mengd gehuwden een oï
venredig deel van de laste
waarmee de confession
nalatenschap'-bezWafard is
Dr. A. Houtepen (rei
Oecumenisch Huwelijks/®
toraat, praktijk en achla
Amersfoort,
f 14.95.
119 blz.,
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - In 2000 gaat het licht uit,
ze...
Energie: te belangrijk om alleen aan deskun
digen over te laten, zeggen ze...
Zeggen ze? Nederland
draait al vanaf 1974 om de
hete brei heen, de hete brei
die kernenergie heet. Toen
de politiek aan het eind van
de jaren zeventig hopeloos
met de handen in het haar
zat, koesterde het eerste ka
binet Van Agt de brede dis
cussie naar een idee van de
hervormde synode, de FNV
en de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten. Even
zou het kwaad kunnen wor
den afgewend, zoals later
ook de commissie-Beek de
kastanjes uit het vuur mocht
halen voor een politieke be
slissing over de bestaande
kerncentrales.
Jonkheer De Brauw is
met de leden van de stuur
groep op pad gestuurd om
het energievraagstuk voor
iedereen open en bloot op ta
fel te leggen. Voor iedereen,
want alle burgers moeten er
hun zegje over kunnen doen.
Links en rechts werd geld
uitgedeeld om voor- en te
genstanders aan het werk te
zetten. Tientallen miljoenen
waren nodig om de breedte
van de discussie te onder
strepen. En nog was het te
weinig, vond dikwijls De
Brauw, die inmiddels zijn
Brede Maatschappelijke
Discussie over Kernenergie
omdoopte tot Maatschappe
lijke Discussie Energiebe
leid.
Vier scenario's legt De
Brauw de komende maan
den op 2000 bijeenkomsten
in rokerige zaaltjes op tafel.
Vier opties voor vraag en
aanbod van energie rond de
eeuwwisseling, als de be
staande kerncentrales in
Dodewaard en Borssele hun
laatste radio-actieve adem
van ouderdom haast uitbla
zen. Varianten van het so
ciaal-economisch beleid met
alle gevolgen voor de ener
gievoorziening. Ongewijzigd
beleid zal minder
-ATFRDAG 29 JANUAR
Van
onze redactie buitenland
.N SALVADOR - De uiterst
rpchtse en machtige poht.cus
Roberto d'Aubuisson in El
Salvador heeft gisteren veel
an zijn macht verloren, die
H had als voorzitter van de
orsica
je verboden Corsicaanse af-
icheidingsbeweging heeft zijn
maf hankelij kheidseis giste-
•en verzacht. Het Nationale
3evrijdignsfront van Corsi-
-alFNLC) neemt genoegen met
kinderen. Ten tweede 21Jnt :„la£hankelij kheid, waarbij
verhoudingen tussen de ke: band met Frankrij k wordt
ken nog steeds van ft ;ehandhaafd. Vorig jaar
aard dat het huwelijk tusss de het front 388 aansla-
christenen uit verschillen! ;en op Corsica,
kerken in veel gevallen nie
als een huwelijk van gelijk
gezinden worden ervars
De statistiek toont aan 4
dit zelfs geldt voor huweli
ken tussen hervormden
gereformeerden. In die zin
het misschien niet zozeerk
gemengde huwelijk zelf,
wel de trage gang der oeci
mene die de onkerkelijkhti
bevordert. Dat zou allen
denken moeten geven d
uitkerkelijk zelfbehoud
oecumene warsbomen. H
grensverkeer tussen deke
ken is onstuitbaar op g;
gekomen en er is voor
kerken geen weg terug, E
maar één zinvol perspectis
dat de kerken moedig
doorstastend zichzelf
vormen tot een gastvrij
huis waar het goed toeven
voor ieder die door lïlWARSCHAU(AP) De ondfl
Evangelie van Jesus is ge verboden onafhankelijke va
drjjgen de !i en hebben de arbeiders op
lUf/Hort oon
reiden op een landelijke, alg
Een datum voor die stal
herder vroegen zij de arbeii
boycotten van de nieuwe sta
Vrijdag
van het
werd een pamflet
.tijdelijk coördine-
gronden. Uitg. de Horstnl "end comité" van Solidariteit
iverhandigd aan westerse
ournalisten. In het pamflet
werd aan internationale orga
nisaties zoals het Rode Kruis
en Amnesty International ge
vraagd waarnemers te sturen
voor het proces tegen zeven
eiders van Solidariteit die zijn
beschuldigd van opruiing.
Door de bevolking op te roe
ien zich voor te bereiden op
■en algemene staking en nog
;een datum vast te stellen,
ijkt Solidariteit te willen pei-
sn hoeveel steun er voor een
lergelijke actie zou zijn. Ver-
Ier werden de arbeiders in het
lamflet opgeroepen de officië-
e staatsvakbonden te boycot-
kosten dan krachtig ind® en> protestacties te organise-
trieel herstel, een struct»
reel
anders ingerichte effl
nomie naar het model
het Centrum voor Energj
besparing minder dan
beide voorgaande.
Alleen in het laatste
nario komt kernenergie
aan bod. In de drie ana
varianten zijn uranium
steenkool onontbeerlijk.
Vier varianten, twee
veel, zegt de milieubel
ging. Liever hadden zij
scenario van het Centn
voor Energiebesparing
enige alternatief gezien'®
voortzetting van het huidï
energiebeleid. „De verff"
ring zal alleen maar toe'
men",zegt de Werkg®
Energiediscussie pessirij
tisch. Maar voor De Bral
lijkt vooral te g
kunnen werkelijke ketf
worden gemaakt.
Maar die keuzes beperk'
zich niet tot onze energi'
voorziening, want decent
le vraag is toch: hoe w®
we onze economie inricht®]
Met in het jaar 2.000
werklozen, nieuwe kolen-
kerncentrales en een
steedbaar inkomen
hoofd van de bevolking®
plus 7 Of met 2001
werklozen, geen nieuwe
len- en kerncentrales en
stijging van het besteedt
inkomen met 4%? Om
vraag gaat het in de (B)P|
Energie, zegt De Brau»'-
te belangrijk om alleen®
deskundigen over te
Milieudefensie: „Wie ma<
de keuze? De bevolkinê
een handvol managers
politici?". En als straks
zalen volstromen, gaa'
strijd opnieuw tussen
groene economie en het
dustrieel herstel, tussen
als dat vroeger heette
zijn en welvaart, Ws
groen en grijs.
ADVERT
Van een onzer verslaggt
DEN BOSCH - De uitnodigin
bezoek dat PLO-leider Araf
aan het Vaticaan heeft gebra
Paus Johannes Paulus II all
Saan, zonder enige voorkem
secretariaat voor de eenheid.
Dit werd gistermiddag op
conferentie van de Kathol
voor Israël (KRI) onthuld do
er Jozef Keet. Onmiddellijk
ezoek van Arafat aan de p;
was geworden, had voorzitte
elefonisch tot genoemd secr
Rome gewend. Daar bleek
niets te weten.
Tegen een gesprek met di
er had de Raad op zich gee
el tegen de eenzijdigheid
Preekt zolang het Vaticaa
sraël niet als zodanig erke
ehzijdigheid zit onze pijn"