KBB:
3 miljard
en 20.000 mensen
BIJENKORF:
paradijs in
het ongerede
Mevrouw P. Pycke-Visser Lezer van het Jaar
GELD
He
ZATERDAG 22 JANUAR11983
iUÉ BTBMIÜI liö SfflBiB*
W2ll
=RDAG 22 JANUARI 198c
'E Bijenkorf is in de gedachten van
velen het enige Nederlandse warenhuis
dat een vergelijking kan doorstaan met
meer of minder beroemde
winkelbedrijven in andere Europese
hoofdsteden. Afgezien van de vraag of dat
inderdaad zo is, blijkt de dreigende
ondergang van het roemruchte concern
diepe indruk te maken. Werd het concern
te snel te groot? Of verloor het zijn
„trendsettende" talent, dat het eerst ook
groot had gemaakt?.
■de Bijenkorf
Hema
9 Macks
5 aMaxis
H Perry Sport
«Mobell
1 KBB -holding met concernstaf
„Natuurlijk moet de
Bijenkorf blijven. Je
kunt toch niet voor el
ke kleinigheid naar
Parijs, Londen, New
York of Dallas vlie
gen?".
Eenheidsprijzen
Expansie
Te veel
Begeerte
McKinsey
Met honderden zijn ze binnen
gekomen, de inzendingen op
de prijsvraag Lezer van het
Jaar.
Speels
Sport
Vergissen
innmimi
ebt u ook wel eens
lloop- of een verstopte n
tieuk, hoofdpijn, huiduï
dan een vorm van a
Nederland heeft 12 to
bevolking een allergie
Een allergische reacti
medisch, maar oc
maatschappelijk prob
zeggen dat iemand een
Een onjuiste kwalifi
allergisch of je bent hi
ook niet een beetje zu
reacties kunnen do*
veroorzaakt worden,
stoffen bekend, die als
reacties in het lichaan
M Dr.Z.Pelikan in Bi
weet veel over allei
Hij is de enige alle:
loog inZuid-N&
land en verbonden
Medisch Centrum
Klokkenberg.
Reacties
Dj
Bij al het rumoer om 'de Bijenkorf' gaan de gedachten voor
al naar de warenhuizen en in het bijzonder naar het karak
teristieke gebouw aan het Damrak in Amsterdam. Maar de
warenhuizen zijn - hoewel tesamen het vlaggeschip van het
concern - niet meer dan een bescheiden onderdeel van een
samenstel van winkelketens, dat Koninklijke Bijenkorf Be
heer heet. De gezamenlijke omzet van deze winkelbedrijven,
waar ruim 20.000 mensen werken, bedroeg in 1981 ruim 3
miljard.
Het concern zit als volgt in elkaar:
Artikelen met kwaliteit, smaak en individuele stijl;
omzet 390 miljoen, personeel 2508 (omgerekend naar full
timers);
warenhuizen in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eind
hoven en Arnhem, woninginrichting in Utrecht, Arnhem
en Haarlem.
Beperkt en gespecialiseerd assortiment, scherp geprijsd;
omzet 1,7 miljard (inclusief aangesloten bedrijven), per
soneel 6645 (fulltimers, alleen in eigen filialen);
73 eigen filialen en 107 aangesloten bedrijven.
Kleinere winkels van het Hema-type;
omzet 75.8 miljoen, personeel 1196 (fulltime);
98 winkels in kleinere steden in het zuidoosten van de Ver
enigde Staten.
Type weiland-winkel, waartoe ook de Trefcenters, Praxis
(doe-het zelf), Berko Ede (deelneming) behoren,
omzet 632 miljoen, personeel 1875 (fulltime);
3 Maxis-winkels, 3 Trefcenters, 1 Berko, 19 Praxis-winkels
en 1 doe-het-zelf-center De Bouwvakker (Delft).
Speciaalzaak in sport- en vrijetijdsartikelen, reizen en
bungalowverhuur
omzet 121 miljoen, personeel 425 (fulltime);
22 vestigingen in het hele land.
Ikea-achtige winkel voor woninginrichting en decoratie;
omzet 3.9 miljoen (in 414 maand), personeel 47;
eerste winkel in het handelscentrum Soetelieve in Den
Bosch in herfst 1981 geopend.
Sinds 1981 in nieuw kantorencomplex in Bijlmermeer, 296
man personeel. Daar zetelt ook de onroerend goed maat
schappij Mavo (met de 'financiële' dochter Mavoma).
Het concern neemt verder deel in Robex (recreatieprojecten)
en Roemo Total Care (onderhoud).
De cijfers zijn van 31 januari 1982.
Hans Ferrée uit Willeskop,
erkend orakel op het gebied
van trends en life styles, zit er
maar mee. De Bijenkorf in
nood, zijn eigen Bijenkorf. „Een
paradijs dat in het ongerede is
geraakt", vindt hij.
Wat nu, niet zonder enige eli
taire klop-klop, door menigeen
als een onschatbaar cultuur
goed wordt omarmd, begon aan
het eind van de vorige eeuw als
zo vele andere, later befaamd
geworden winkelbedrijven. De
Brenninkmeyers (C&A), Ger-
zon, Hirsch, Lampe, Vroom en
Dreesmann legden in het Am
sterdam van die tijd de grond
slag voor hun imperiums.
'Mama koopt alles bij de
Byenkorf', was de leus van Ar-
tur Isaac, die in 1889 een een
voudige textielwinkel aan de
Nieuwendijk in Amsterdam
overnam van zijn oom Simon
Goudsmit.
De zaken gingen blijkbaar
voortreffelijk. Vijfentwintig
jaar later opende Isaac, tesa
men met enkele compagnons,
aan het Damrak in Amsterdam
een kooppaleis dat zijn weerga
niet had in Nederland. Parijs
had zijn 'Au Bon Marché', Am
sterdam had voortaan zijn 'Bij
enkorf'.
De Bijenkorf maakte snel
naam met ware spektakelstuk
ken en etalages waarbij Pano
rama Mesdag verbleekte. 'De
Bijenkorf heeft 't', zo heette het.
De thematische aanpak, de ge
durfde reclame en natuurlijk
een selectief assortiment be
zorgden het warenhuis een on
verwoestbaar imago van stijl,
kwaliteit en exclusiviteit.
In 1926, in hetzelfde jaar dat in
Den Haag een tweede Bijenkorf
open ging, werd de Hema opge
richt: Hollandsche Eenheids
prijzen Maatschappij Amster
dam. De formule was afgeke
ken in Amerika, waar één van
de directeuren twee maal per
jaar heen voer om nieuwe din
gen te ontdekken. Alles was ge
prijsd in stuivers, dubbeltjes en
kwartjes.
Die Hema's waren in het be
gin geen vetpot, maar de Bijen
korf-directie hield vol. In 1930
waren er 15 Hema-filialen. En
de laatste jaren hebben de wa
renhuizen een heleboel plezier
gehad van die Hema's. Zonder
deze volkszaken, nummer één
in rookworsten en BH's, zou de
sjieke Bijenkorf er waarschijn
lijk al niet meer geweest zijn.
Volgens het bedrijf zelf komt
65% van alle in Nederland ver
kochte rookworst uit de Hema
en een kwart van alle buste
houders.
De grote expansie, de concern
vorming, is pas in de jaren ze
ventig gekomen. De Hema,
eerst een dochter, was toen al
opgeklommen tot een zusterbe
drijf van de Bijenkorf en top
man drs. J. Bons, afkomstig
van een organisatie adviesbu
reau, had een piepjonge mana
ger geronseld bij de Zweedse
luierfabrikant Mölnlycke, Ivar
Samrén.
Het concern, in 1970 bij het
eeuwfeest 'koninklijk' ge
kroond, ging weilandwinkels
bouwen (Maxis/Praxis) en ko
pen (Trefcenters, overgenomen
van De Gruyter) en werd ook
eigenaar van de sportwinkels
van Perry van der Kar. Samen
met Sporthuis Centrum werd
dat de Perry Sport-keten.
In de jaren zestig had Eind
hoven het vierde Bijenkorf-
warenhuis gekregen en in 1975
werd de vijfde Bijenkorf ge
opend in Arnhem. In Utrecht,
waar de zesde zou volgen, is dit
Bijenkorf-medewerkers op het Amsterdamse Beursplein voor het gebouw van het warenhuis. Met een
petitie en handtekeningen trokken zij even later naar het hoofdkantoor van het KBB-concern in de Bijl
mermeer. foto anp
succesverhaal blijven steken.
Door geruzie met de gemeente
over de ontwikkeling van
bouwplannen, maar ook door
groeiende twijfel binnen het
bedrijf zelf is op de plaats waar
eerste Galeries Modernes stond,
tot dusver alleen een noodwin-
kel van Bijenkorf Wonen geko
men. Niemand gelooft nog in
een echte Utrechtse Bijenkorf.
Koninklijke Bijenkorf Beheer
(KBB) heeft te veel hooi op zijn
vork genomen: én een kostbare
modernisering van de waren
huizen (kosten ongeveer 100
miljoen, én de huisvesting van
de kantoren in een nieuw ge
bouw in de Bijlmermeer (op
nieuw ongeveer 100 miljoen),
én de koop van bijna 100 Hema-
achtige winkels in de Verenig
de Staten (Macks Stores, prijs
35 miljoen).
De laatste tien jaar, zo blijkt
uit de cijfers van het concern, is
de schuld tot meer dan 1 mil
jard gestegen terwijl het eigen
vermogen niet verder groeide
dan tot 200 miljoen. In de pe
riode 1977-1981 groeide de
schuld met bijna een half mil
jard gulden.
Een belangrijk onderdeel
van het investeringsplan dat
daarmee werd gefinancierd,
was de vernieuwing van de wa
renhuizen. Na een reeks van
succesvolle jaren begon er dui
delijk sleet te komen op het ooit
onaantastbare imago van de
Bijenkorf. Het begon er een
beetje rommelig te worden.
Waar was de durf en de stijl
van weleer?
Het management reageerde
met een operatie, die bekend is
geworden als de 'strategische
heroriëntatie'. Er was niet veel
opmerkingsgave nodig voor de
constatering dat er in Amster
dam en ook in andere steden
een heleboel gaande was dat
het winkelgebeuren beïnvloed
de. De binnensteden waren
verloederd en moeilijker te be
reiken en in wijkwinkelcentra
en in de winkelstraten van
kleinere plaatsen kon je ook
heel aardig boodschappen doen.
Een bezoek aan de Bijenkorf
moest weer een treinreisje
waard worden, dus. Naar het
voorbeeld van het beroemde
New Yorkse Bloomingdale's
kregen de warenhuizen een fa
ce lift, die met name in de Am
sterdamse vestiging zo veel on
gemak met zich bracht, dat het
publiek wel heel erg op de proef
werd gesteld. Te veel, heeft de
KBB-directie later ook toege
geven.
Trendgevoelige Hans Ferrée is
heel duidelijk in zijn diagnose:
„In een warenhuis behoor je
geil te worden. Als je daar
rondloopt, moet je begeerte
worden opgewekt. De Bijenkorf
is ontrouw geworden aan zijn
eigen concept. Een warenhuis is
meer dan een verzameling win
kels onder één dak. Het moet
een organisch geheel zijn. Een
afdeling die het even wat min
der doet, kun je niet ongestraft
weg doen".
Hij doelt misschien op het
sluiten van de befaamde le
vensmiddelenetage in de Am
sterdamse Bijenkorf. „Ja, zoiets
brengt traffic mee. Iemand die
een zalmsalade komt halen,
neemt misschien ook wel een
leuke lamp mee, niet?".
De investeringen bleken ho
ger en duurder dan verwacht
en de ontwikkeling van de om
zet viel juist tegen. Hoewel nie
mand kon zien aankomen dat
de koopkracht vanaf 1982 zo
sterk zou kelderen, bleef de Bij
enkorf-top wel erg lang opti
mistisch. „Wij geloven niet in
verzadiging van de consument,
wij geloven nog in de groei van
de welvaart en groei van inko
mens", zo citeerde Beleggers
Belangen in de zomer van 1981
nog met stille verbijstering
KBB-topman drs. Bons.
Een paar maanden later, in
november 1981, barstte de bom:
het concern moest sterk gaan
bezuinigen. Een reorganisatie
zou 1300 tot 1500 arbeidsplaat
sen kosten. De Bijenkorf-wa
renhuizen zaten dik in de rode
cijfers en tot overmaat van
ramp was de winst van de He
ma, jarenlang een goudmijntje
voor het concern, niet meer vol
doende om die verliezen te
compenseren.
Sindsdien is KBB haast niet
meer uit het nieuws geweest.
Een kritische fractie van de on
dernemingsraad bestookte on
ophoudelijk via de pers de raad
van bestuur, nog steeds onder
leiding van drs. Bons, die ver
liezen zou verdoezelen en jaar
rekeningen manipuleren. Het
organisatie adviesbureau
McKinsey werd er tenslotte bij
gehaald om de financiële posi
tie van het concern nog eens
door te lichten en mogelijkhe
den aan te geven voor een her
stelplan.
Intussen is ook uit die rap
portages ruimschoots gepubli
ceerd. Die puzzel leidt tot de
conclusie dat een totale ont
manteling van het concern
dreigt. De warenhuizen zouden
alleen door een injectie van zo'n
200 miljoen te redden zijn.
De KBB-directie heeft be
loofd eind janauri eindelijk met
een herstelplan te komen. Het
Bijenkorf-personeel probeert
de dreiging van het ergste te
bezweren door vandaag mas
saal aandacht te vragen voor
het belang van het behoud van
de warenhuizen. Simon Car-
miggelt heeft hen daarvoor een
echte Bijenkorf-leus aan de
hand gedaan: „De Bijenkorf
moet blijven. Houden zo".
üllllllllllllllllllllllllllllllll
Van onze redactie binnenland
En even zo talrijk zijn de oorde
len over De Stem, waarom was ge
vraagd. Straks daarover meer.
Eerst de goede oplossing van de
vragen, die op de eerste algemene
pagina waren gesteld.
De Nederlandse journalisten zijn ge
dood in El Salvador; het banenplan van
Den Uyl voorzag in 25.000 nieuwe banen;
de bekende politicus die na een nederlaag
aftrad was natuurlijk Jan Terlouw; ko
ningin Beatrix en prins Claus gingen naar
Amerika ter herdenking van 200 jaar Ne
derlands-Amerikaanse betrekkingen;
Lech Walesa was leider van Solidariteit
(merkwaardig, hoeveel mensen het ant
woord op deze vraag niet juist hadden);
Gerard Nijbper won de marathon in
Athene; het bloedbad in het Palestijns
vluchtelingenkamp had plaats in Sabra;
om de Falkland Eilanden is oorlog ge
voerd; paus Johannes Paulus II begon zijn
internationale reizen in Afrika; de meeste
aandacht werd besteed aan het overlijden
van prinses Gracia; Andropov is de opvol
ger van Brezjnev; de staking bij De Stem
duurde tien dagen; Garcia Marquez kreeg
de Nobelprijs voor de literatuur en Anne-
marie Verstappen haalde medailles in het
zwemmen.
Dan waren er nog de typisch Zeeuwse
vragen en de gevraagde antwoorden zijn:
Westdorpe, Hoek, Het Verdronken Land
van Saeftinghe, Sas van Gent, 104 jaar,
olie-overlast in de Westerschelde, Octo
pus, Miss Zeeland, een dag staken, Bres-
kens, exclusieve thermometer, oorlog
stuig, de verkoop van Diepvries Breskens,
zeeprik, braderie Axel, 80 meter, opening
NS-kantoor Sas van Gent, het diertje
dreigde te verhongeren, Sluiskil en een
grootscheepse EHBO-oefening.
Nou als U nog weet wat U hebt ingevuld
dan kunt U nu controleren of U de goede
antwoorden hebt gegeven.
Men begrijpt, dat goed invullen alleen
niet voldoende is. Dan zouden we de Lezer
van het Jaar lukraak moeten kiezen uit de
grote stapel. En dat is niet de bedoeling;
het gaat er immers niet alleen om dat U de
krant goed leest, maar ook, dat U een
beetje speels, een beetje serieus over de
krant kan oordelen.
En daar heeft het niet aan ontbroken.
Heel veel lezers hebben de moeite geno
men om puntig, geestig of serieus een oor
deel over De Stem te geven.
Opvallend daarbij was, dat velen van
hen de staking bij de De Stem een afschu
welijke ervaring hebben gevonden.
Zo schrijft het echtpaar P. van Voren uit
IJzendijke: „Wij vinden De Stem een goede
krant, want anders waren wij na die sta
kingsacties in maart geen abonnee geble
ven....ik kan je wel vertellen, dat tien da
gen geen krant in de bus niet leuk is."
En mevrouw A. Schelfhout uit Sluiskil
schrijft: „De Stem, ik kan hem niet missen,
geen dag en toch hebt U het gepresteerd
ons tien dagen zonder krant te zetten. Vre
selijk was dat."
Naast veel lovende woorden over de
krant kwam uit de brieven toch ook naar
voren, dat men zaken mist. Opvallend ge
noeg vooral op sportgebied. En dat, terwijl
we zelf toch denken de meest complete
sportkrant van zuid-Nederland te hebben.
Maar wat schrijft J. de Feber uit Kloos-
terzande: „Op één ding moet ik echter kri
tiek geven en dat is op sportgebied. Er
staat in het weekend veel sport te gebeu
ren, maar voor het weekend staat er nooit
een volledig programma van amateurs en
afdelingsvoetbal in" en Frans Merckx uit
Clinge: „Wij zouden willen dat er meer
sport in kwam", Eric de Cock uit Hulst
vindt, dat er meer autosportnieuws in De
Stem zou moeten staan, terwijl J. Burg-
grave uit Hulst het erg op prijs zou stellen
als in de sportverslaggeving meer reke
ning zou worden gehouden met de „pu
blieke opinie": „Het kan een bron zijn van
meer democratie in sportverslagen door
medewerking van redactie en publieke
opinie."
Lovende woorden natuurlijk ook over
De Stem. Annie van Leeuwen uit IJzen
dijke heeft veel begrip voor het werk bij
de krant: „Fouten komen er in voor en
vergeet de redactie berichten, dat is ge
woon vergissen. Maar ondanks dat kun
nen we dagblad De Stem geen dag mis
sen." A. Nagelkerke uit Kapellebrug is
heel kernachtig: „Ik zonder krant is als
een boer zonder land" en de familie Van
de Veire uit Terneuzen constateert „Op
staan met De Stem in de morgen is op
staan zonder zorgen". Het is onvermijde
lijk, dat menig lezer de dichtvorm heeft
gekozen voor zijn reactie. Zoals E. Bree-
poel uit Axel die dicht:
„Wie veel wil lezen en alles wil leren
moet zich op De Stem abonneren
Een beetje rood, dat wel inderdaad
'k Geloof overigens niet dat het schaadt"
Alles bij elkaar dus tal van leerzame, leu
ke, kritische en meelevende brieven. Eén
daarvan sprong er toch uit. En de inzender
daarvan heeft van ons de ere-titel Lezer
van het Jaar gekregen. Kort en kernachtig
en heel goed gevonden geven hij en zij hun
oordeel over De Stem.
Lezer van het Jaar is ge
worden mevrouw P. Pycke-
Visser uit de Westlandstraat
15 in Breskens. Zij schreef de
redactie:
D Duidelijk
E Eerlijk
S Snel
T T reffend
E Evenwichtig
M Mooi meegenomen
door Bert van Velzen
De actualiteit is geld. Een som
van 120.000 gulden lenen is, «j,
men belastingtroost buiten t*.
schouwing laat, zo maar ineej,
6000 gulden per jaar of 500 gul.
den per maand goedkoper
een jaar geleden. Ik had voor
een illustratie van de renteval
liever een ton gekozen, maar
met 120.000zijn de sommen
zonder handcomputer te ma
ken. Het lijkt een magisch uit.
gangspunt: S procent veroor.
zaakt een bruto rentelast van
800 gulden per maand en 0,125
procent meer of minder is
twaalf en een halve gulden.
Een en ander wil natuurlijk
niet zeggen datje voor het ge.
mak 120.000 gulden moet lenen
als je er maar 110.000 nodig
hebt.
De man die me dit in de
trein zat voor te rekenen zag er
witjes uit. Hij genoot van zijn
eigen verhaal met het schicht;,
ge genot van Koot op de kleffe
toer; hij sprak de cijfertjeiuit
alsof ze proefden naar porno.
Lekkere ronde cijfertjes. Weet
je wel, van die fijne vijfies e»
die erotische joekels van ach
ten.
Ik droom ervan, zei hij. Van
bruto maandlast door rente en,
gezien mijn leeftijd en geuiichi
per centimeter, een verzeke
ring getekend aan mijn leven
zodat mijn vrouw, zodra ik
eindelijk ben heengegaan, in
mijn verscheiden een gunstige
ontwikkeling zou kunnen zien
Want dan woont ze voor een
habbekrats. Mocht zij daaren
tegen besluiten eerder af te rei-
zen dan ik, dan koop ik de ver
zekering op het juiste moment
af, na een korte periode van
intense rouw, en dan zet ik nog
eenmaal de bramzeilen op voor
onder meer een bezoek aan Tb-
kio. Ik heb me ten zeerste met
mijn dood beziggehouden,
want ik voel dat ik met die
verzekering mijn leven heb ge
geven voor mijn vrouw. Toert
de onderhandelingen over de
details nog gaande waren heb
ik doodsangsten uitgestaan dal
ik het niet zou halen. Ik hield
mijn adem in als een stadshui
een poep gas had gegeven. Ik
zei tegen mezelf: goed door it
neus ademen, niet hyperventi
leren. Denk aan je hart.
Zachtjes aan met die bus
luchtverfrisser, want dat slaat
op je longen. Het zou toch zon
de zijn geweest als ik, door on
voorzichtigheid of noodlot, met
een dag een gratis huis voor
mijn vrouw zou hebben gemiil.
Ik ben een etmaal van de straat
afgeweest en heb mij in huis
verschanst waar het gevaar
voor instorting, vallend ge
steente en omvallende boeken
kasten het kleinste was. Daar,
in een stille hoek, heb ik de
laatste uren doorgebracht,
luisterend naar de eenzame ja
ger in mijn borst of, door ver
moeidheid overmand, vech
tend in spinnewebben van
nachtmerries. Er zat geen en
kele deur aan het huis waarin
ik de garantie van mijn leven
had gehecht. De vloeren wam
tampolines waarop mijn
vrouw doende was zichzelf te
lanceren naar een omloop mi
de aarde en op zeker moment
zat ik in bad, in het schuim, op
het trottoir, omringd dooreen
geboeide mensenmenigte, die
juichte toen ik een spons uit
kneep boven mijn hoofd. Ik
droomde dat de buren de gas-
toevoer hadden afgetapt; er
kwam, uit de kleine letters va#
een opstalverzekering, een
schip op de kruin van een reu-
zengolf neergedaald op mijn
dak en er was ook volksoproer,
waartegen ik verzekerd was. Ik
heb geslapen met een brie/fe In
mijn hand waarop te lezen
stond dat ik helaas wat te
vroeg was heengegaan en dat
zulks, terwille van de verzekt-
ring, een dagje geheim gehou
den moest worden. Ik heb toen
in mijn onrustige slaap ge
huild. Want toen het dag utri
zag mijn vrouw dat briefje in
mijn koude, marmeren hand
en toen ze het gelezen had zei
ze: juist. Alsof het de gewoon
ste zaak van de wereld was. Ik
had nog wel in een PS om een
eenvoudige begrafenis ver
zocht, zonder eikenloof, maar
met de stem van Paul Robeson:
Swing Low, Sweet Chariot. Hel
is er niet van gekomen. Ik heb
acht procent, tien jaar vast. Ik
moet een beetje gaan uitkijken
voor mijn hart. Beetje uit de
buurt blijven van die spuit
bussen
In acht jaar tijd hee
daar een afdeling allergo
immunologie met dertig r
werkers opgebouwd, die
yan de grootste op dit geb
West-Europa is uitgegroe
een bovenregionale f
vervult. Dr.Pelikan pub]
regelmatig en geeft ook
lezingen in buiten- en bi
land.
„De allergie staat de 1
jaren sterk in de belangsti
Er wordt in vaktij dschrif
andersoortige weekblad®
ud éVèi- -geschreven $n er
"-"^'•óbR0veel over gepraat,
discussies over de allergi<
blematiek beluistert, me
dat deze vaak zwaar wor
derschat of het etiket
rieus/ongrijpbaar opg-
krijgt. Dit beeld is on
door een gebrek aan jui;
formatie.'Daarom mijn
werking aan dit ver,
Dr.Pelikan houdt niet ve
geblazen toestanden en
zijn informatie dan ook
zakelijk.
m
Alle
§>8 JW9 tvsbtvrt jïTyr Juim
ÏJT,rual uos QErdaoWhyino
loou os SrtOOW Jtnb 1 secVJ
Doe
„Allergie is een abno
reactie van een orgaar
systeem Of van het he
chaam. Onder allergie
alle ziekten welke door
letgische reactie verooi
zijn. Met allergie is het 1
immunologie nauw verbt
De immunologie houdt zi<
zig met het afweermecha
van het lichaam en da;
ook met het mechanisme
- - allergie-reactie.
1= Allergische reacties on
als de antilichamen, die
lichaam nagenoeg in alle
nen voorkomen, in contE
men met 'vreemde' stoff.
antigenen of allergene
noemd worden. Deze it
sprong nuttige réactie k;
der bepaalde omstandij
binnen of buiten het lich;
veranderd worden, dat
langer nuttig maar juist
lig voor het lichaam werk,
Antilichamen zijn
welke door het afweers;
Hg in het levend lichaam ge
ceerd worden. Met de g;
=5 krijgt het kind de basish;
heid van deze stoffen
moeder mee, later proc
het de antistoffen zelf.
Antigenen zijn stoff;
diverse oorsprong (vaak
ten, meervoudige suiker:
moiucaire vetten of co:
ties hiervan), die de pr;
=3 van antilichamen, stirr
en daarna met deze exi
produceerde antilicham;
33 geren.
=3 Antigenen zijn verdi
allerlei groepen en subg
=3 bijvoorbeeld interne (d
Hg een abnormaal proces ir
=3 chaam ontstaan) en
33 (die van buiten af kome
de huid blijven hangen c
=5 lichaam dringen). Er
zo'n 350.000 stoffen beke
ke als volwaardige of
waardige allergenen
optreden.
3= De allergische reacti;
den verdeeld in vier ty
