De scorpioenen van Portugal
Kamer wil greep
op beleid in
Veiligheidsraad
HM
Grenzen aan de groei in de gezondheidszorg
VERSCHUIF
Oliepij sve
uitgeslotei
Pentagon ma;
Drie vrouwen
maar geen
harten-troef
Haags
Hoogstandje
Wat gloeit en
broeit en
altijd boeit
Agenda
Aardschok in Ioi
ACHTERGROND
19 Miljard
Simpel
Trefwoorden
Vraagtekens
Strijd
Zelfvernietiging
Redder
Gemodder
Midden-Oosten
Zuid-Afrika
Bombardement
[van Irak op
eiland Kharg
VERWACHTING O.
BOWBWA41
KS: OOK IN DE
DINSDAG 18 JANUAR11983
tT^DAG 18 JANUARI
Miljarden-slag in ziekenhuis
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Nog vóórdat de eerste zieken
fondspatiënt op 1 februari met de „pillen-
strippenkaart" en 2,50 eigen bijdrage naar
de apotheker stapt, komt staatssecretaris
Van der Reijden (Volksgezondheid) met
nieuwe besluiten naar buiten, waarbij de
„knaken-bezuiniging" nog maar kinderspel
is: door de ziekenhuizen voortaan aan finan
ciële banden te leggen, zal er alleen al de ko
mende vier jaar zo'n twee miljard gulden be
zuinigd moeten worden. Het nieuwe 'tover
middel': budgettering.
Het woord behoeft nauwelijks uitleg nu de
dalende koopkracht grenzen aan ieders huis
houdboekje stelt. En ook in de directiekamers
van de ziekenhuizen, verpleegtehuizen, psy
chiatrische inrichtingen en andere instellin
gen van de intramularele zorg, weten ze wat
er bedoeld wordt: grenzen aan de groei bete
kent bezuinigen.
Tot voor kort kon men in de gezondheids
zorg eigenlijk doen wat men wilde, de Haag
se geldkraan (en ook die van de ziekenfond
sen en alle andere financiële bronnen die
worden gevuld door de premie- en belasting
betalers) stond wijd open om de gemaakte
kosten te betalen. Wel werden de kranen
steeds verder dichtgedraaid door invoering
van strakke richtlijnen, zoals het aan banden
leggen van bouwplannen en de aanschaf van
medische apparatuur. Maar toch, gemaakte
kosten konden achteraf steeds verhaald wor
den. En wie grenzeloos over geld kan be
schikken, zal niet echt doelmatig en zuinig
zijn. Dat is zichtbaar in St. Tropez, maar ook
in de gezondheidszorg.
volgende week openbaar wordt. Daarin heeft
drs. J. Van der Reijden het over het falende
tarieven-systeem, waardoor de groei van de
kosten in de intramurale zorg, onbetaalbaar
wordt bij een stagnerende economie. De
woorden zijn anders, maar het komt op het
zelfde neer. Wat gaat er nu in de praktijk ge
beuren?
Wat doe je dan als staatssecretaris in barre
tijden? Je stelt budgetten vast: voortaan
krijgen jullie nog maar zoveel geld, genoeg
om de kosten te dekken. Als je zuinig bent,
blijf je onder het budget en hou je wat over.
Maar als je tekort komt, krijg je er niets bij
en moet je maar ergens op bezuinigen.
Wat is economie toch simpel en bezuinigen
toch eenvoudig als je de verantwoordelijk
heid kunt afschuiven.
Natuurlijk staat dat niet zo in de nota, die
De intramurale gezondheidszorg kostte
ons vorig jaar zo'n negentien miljard gulden.
Dat mag niet veel meer stijgen, omdat daar
geen geld meer voor is. Een kleine groei blijft
er wel, want lonen en prijzen staan niet stil
en ook moet er rekening worden gehouden
met bepaalde natuurlijke groei in de gezond
heidszorg, want zelfs de machtigste en zui
nigste premier kan de vergrijzing van de be
volking en daardoor groeiende vraag naar
gezondheidszorg, niet tegenhouden.
Als begin van de budget-operatie zet Van
der Reijden een grote rode streep om dat be
drag van negentien miljard. De tweede stap
is dan te kijken hoeveel ieder ziekenhuis,
verpleeghuis enzovoorts daarvan kreeg: wat
kostte ziekenhuis X in 1982. Ook daar zetten
we een rode streep om.
Met die bedragen moet nog wel wat gedaan
worden om er een goed index-cijfer voor de
budget-operatie van te maken. Het moet
worden „geschoond" voor kosten die de zie
kenhuis-directie niet in de hand heeft: de
prijzen van voeding, de loonkosten-stijging
enzovoorts. Ook mag de directie straks niet
de dupe worden van een te strak budget-cij
fer als er een ziekenhuis in de buurt sluit
(want de bedden-reductie gaat door) en er
extra „klanten" komen. En verder moet er
rekening worden gehouden met bepaalde lo
gische groei van het aantal patiënten.
Zo ontstaat er een zuiver budget-cijfer, dat
bepaalt hoeveel kosten er in het ziekenhuis
worden gemaakt, waar men zelf greep op
heeft. Dat index-cijfer van 100%, mag dan
jaarlijks met een, in Den Haag vastgesteld,
percentage groeien: zoveel erbij voor de stij
ging van lonen en prijzen en zoveel erbij voor
toegestande „natuurlijke" groei in de volks
gezondheid. Allemaal wel zo krap mogelijk,
want bezuiniging is het Haagse doel.
Het zal duidelijk zijn dat de strijd in de po
litiek en de medische wereld zich voortaan op
dit percentage zal gaan toespitsen, waarbij
„doelmatigheid" en „bezuinigingsdrift" twee
trefwoorden zijn.
Maar goed, terug naar de praktijk. Het
budget ligt vast en de ziekenhuis-directie
krijgt dat bedrag op de bankrekening over
gemaakt. Het is dan de bedoeling dat men dat
geld zo doelmatig mogelijk gaat gebruiken.
Want heeft men aan het eind van het jaar
geldt tekort, dan lijkt er maar één weg:
schulden maken of mensen ontslaan. Wie dat
wil voorkomen, moet doelmatig werken: wil
men er een bepaalde afdeling bij, dan zullen
andere afdelingen het wat krapper aan moe
ten doen. De directie die efficiënt werkt (kor
tere verpleegduur, minder bedden, enzo
voorts) houdt aan het eind van het jaar wat
over. Dat is „winst", die bij het eigen vermo
gen kan worden opgeteld en waarmee men
dan wat extra's kan gaan doen.
akkoord, al is het met het pistool op de borst
en „lood in de schoenen", zoals de Nationale
Ziekenhuisraad zegt.
Het resultaat is duidelijk: de bezuinigings
drift verplaatst zich van Den Haag naar het
ziekenhuis. Ziekenhuizen, verpleegtehuizen
enzovoorts worden opgezadeld met een com
plete reorganisatie, waar goede managers
voor nodig zijn en het personeel op alle afde
lingen moet meewerken om van te voren
vastgestelde doelen te bereiken. Dat er in de
kamers van de economische directeuren de
nodige strijd gevoerd zal worden tussen af
deling X en afdeling Y, die allebei minder
krijgen maar meer willen, is zonder koffie
dik te voorspellen. De Haagse taferelen ver
schuiven gewoon naar de directiekamers van
de intramurale zorg.
Dat levert heel wat praktisch problemen
op, maar toch zal de grondgedachte van de
nota die Van der Reijden straks publiceert,
op instemming kunnen rekenen. Alle politie
ke partijen zijn het met het principe van bu-
getering eens en wilden het liever gisteren
dan vandaag zien ingevoerd en ook de medi
sche wereld, die al wat voorbereidende bud
get-experimenten achter de rug heeft, gaat
Dat wil niet zeggen dat er geen kritiek
komt. Er zijn nogal wat vraagtekens te plaat
sten. Is twee miljard gulden bezuinigen voor
1987 wel haalbaar en niet een beetje veel? En
als straks alle franje is weggehaald en de
doelmatigheidsoperatie is geslaagd, wie zegt
dat Den Haag dan niet met een nieuwe mil
jarden-bezuiniging de kwaliteit van de ge
zondheidzorg écht gaat aantasten? Is het wel
eerlijk om ziekenhuizen te binden aan een
toevallig gekozen budget van 1982? Zijn die
percentages voor verwachte en toegelaten
groei niet veel te laag? Leidt dit niet tot mas
sa-ontslagen, omdat personeelskosten nu
eenmaal de grootste en ook snelst-stijgende
uitgavenpost binnen de gezondheidszorg
zijn?
En als een ziekenhuis nou niet rond komt
van dat vastgestelde budget. Dat hoeft niet
door falend beleid te gebeuren, zelfs de beste
manager van Nederland kan er toch niets
aan doen als er door wat voor onvoorziene
oorzaak dan ook plotseling een dringend be
roep op de gezondheidszorg wordt gedaan.
Moet men de „boven-budgetaire" patiënt dan
zeggen: „Sorry, gaat u maar ergens anders
heen, wij kunnen niet helpen, want daar is
geen geld meer voor"?
Allemaal problemen die in de praktijk
moeten worden opgelost. Dit jaar verwacht
Van der Reijden dan ook nog geen financiële
wonderen van de budget-operatie en is er
sprake van een geleidelijke invoering.
Maar later? En dat is de slotvraag, later als
zou blijken dat de Nederlandse patiënten ge
woon geen rekening houden met welke bud
get-operatie dan ook en gewoon doorgaan
met meer medische comsumptie? Dót, zal
Van der Reijden dan antwoorden, dót is on
derdeel van andere mentaliteitsveranderen-
de bezuinigingsmaatregelen, die Nederland
nog te wachten staan, bijvoorbeeld de grote,
sobere volksverzekering, met flink eigen risi
co voor de patiënt. Echt, die 2,50 is nog maar
een sober begin.
Door Anton Theunissen
De Portugese politici gedra
gen zich dezer dagen als
zichzelf vernietigende scor-
pioenen. In het armste land
van Europa wordt de sfeer
in het politieke bedrijf meer
dan ooit vergiftigd door ran
cune, verdachtmakingen en
intrigues.
En hoe onnodig! De cen
trumrechtse coalitie van so
ciaal-democraten (PSD),
christen-democraten (CDS)
en Monarchisten (MPP), be
ter bekend onder de verza
melnaam Democratische
Alliantie (AD), bezit sinds
eind 1982 een voor Portugal
ongekend vorstelijke meer
derheid in het parlement
van 22 zetels. Desondanks
ging het al kort na de dood
van de sterke man Sa Car-
neiro in december 1980 de
verkeerde kan uit. De PSD,
de grootste partij binnen de
AD-coalitie, bleek niet in
staat een sterke leider en
dus premier te leveren. De
goedwilende, brave Pinto
Balsemao was dat niet, en
hij kon vorige maand na de
voor de AD slecht verlopen
gemeenteraadsverkiezingen
niets anders doen dan zijn
biezen pakken.
Pinto Balsemao stapte op
als een verbitterd man. In
zijn politieke zwanenzang
had hij het over „verraad en
tegenwerking" van de kant
van de christen-democraten
en liet blijken niet ongeluk
kig te zullen zijn als presi
dent Eanes nieuwe verkie
zingen zou uitschrijven ook
al zou dat de doodsklap voor
zijn eigen partij, de sociaal
democraten, betekenen.
Toch een merkwaardig fe-
VitorCrespo -fotoanp
nomeen: een gematigde en
liberale man, die zoveel zelf
destructie wil en zoekt!
Maar in Portugal zijn
meer politici op de zelfver-
nietigingstoer, niet om zich
zelf definitief uit te schake
len, maar om vanuit een tij
delijke luwte terug te kun
nen komen als een glorieuze
overwinnaar.
Zo'n man is Freitas do
Amaral, het politieke dier
van Portugal en leider van
de christen-democraten.
Eerst boorde hij Pinto Bal
semao de grond in en na zijn
aftreden, stapte hij zelf ook
maar op om het moeilijke
politieke werk over te laten
aan zijn mensen van het
tweede plan. Toen hij hoor
de, dat de PSD-man Vitor
Crespo, oud-minister van
onderwijs in het kabinet
Pinto Balsemao, naar voren
werd geschoven als premier,
barstte hij van woede uit el
kaar. „Ik denk niet, dat
Crespo mij enthousiast kan
maken", hield hij zich op de
vlakte, maar binnenskamers
(wat daar gebeurt is in heel
Portugal immer hoorbaar)
donderde hij over de „niets
nut Crespo, onder wie ik
geen minister wil zijn".
Freitas do Amaral ook af.
Een merkwaardige zet,
want als Crespo zo zwak zou
zijn, waarom wil de dram
mer Freitas do Aamaral dan
geen minister worden, want
dan heeft hij nog meer mo
gelijkheden dan onder Pinto
Balsemao binnen het nieuwe
kabinet zijn zin door te drij
ven.
Freitas do Amaral kijkt
echter verder dan zijn neus
lang is. Hij weet, dat de AD
is uitgespeeld als een home-
gene coalitie en ook, dat de
electorale kracht van de
grootste partij in Portugal,
de PSD, snel aan het afbrok
kelen is. Freitas do Amaral
wil het nieuwe kabinet van
Crespo even laten aanmod
deren en wacht op het defi
nitief uiteenvallen van de
regeringscoalitie. Hij zal
waarwschijnlijk, als de poli
tieke gemoederen al te ver
hit raken, de man zijn, die de
coalitie de doodssteek zal
bezorgen om zich vervolgens
bij het volk te presenteren
Freitas do Amaral
als „de redder". Dat kan dan
electoraal heel voordelig
uitpakken.
De nieuwe verkiezingen
zullen er in Portugal snel
komen, ook al is het nieuwe
kabinet van Vitor Crespo
vol ijver aan de slag gegaan.
De economische problemen
zijn zo groot, dat nauwelijks
verwacht kan worden, dat
een kabinet met mensen van
het tweede garnituur die zal
aan kunnen.
President Eanes kan de
lijdensweg en het gemodder
van de centrumrechtse coa
litie bekorten en onmiddel
lijk vervroegde verkiezin
gen uitschrijven. Maar de
president wil, dat de rege
ring van Vitor Crespo eerst
een begroting voor 1983
maakt, want het land heeft
dringend behoefte aan een
gedegen sociaal-economisch
programma en de sterke
Portugese vakbonden staan
klaar om de straat op te
gaan.
Een optimistische Vitor
Crespo zei vorige week vast
van plan te zijn zijn rege
ring de rit ter laten uitrij
den, tot in 1984 dus. Maar de
onderhandelaar, die namens
de christen-democraten het
nieuwe kabinet in de stei
gers zette zei: „Regeringen
zijn net meloenen, je kunt
niet bekijken of ze goed of
slecht zijn, totdat je ze
opent".
Aan het woord was een
man die een sleutelpost in de
nieuwe regering gaat bezet
ten en tegelijkertijd een van
de scorpioenen, die het mo
ment van zelfvernietiging
kiest. Niet in het belang van
het land, maar ter meerdere
glorie van eigen belang en
eigen partij.
Waarom is de vrouwenbe
weging niet gelukkig met de
rolbezetting van het kabi-
net-Lubbers? Er is nog
steeds een staatssecretaris
voor emancipatie en boven
dien zitten er twee ministers
in het Catshuis, die weten
waar de schoen wringt voor
een vrouw in deze maat
schappij.
Minister Eegje Schoo
(Ontwikkelingssamenwer
king) was voorzitter van de
emancipatieraad en minis
ter Neelie Kroes heeft in de
praktijk ervaren dat ze eer
der op haar kwaliteit als
„foto-model" werd beoor
deeld dan als als bewinds
vrouw op Verkeer en Wa
terstaat.
En als het gaat om de door
de vrouwenbeweging zo fel
bekritiseerde extra fiscus-
aanslag voor huishoudens
waar man en vrouw beide
een baan hebben, weten de
ministers Schoo en Kroes
waarover ze praten. De man
van minister Schoo kennen
we nog van' vroeger (zijn
naam leeft niet zo fraai
voort in een door premier
Lubbers geintroduceerde
term voor politici die met de
mond bezuinigen, maar de
bijbehorende daden naar
hun opvolgers doorschui
ven: „het Pais-gebeuren")
en dat de man van minister
Kroes, mijnheer Smit, een
aardig betaalde baan bij de
PTT krijgt, is ook buiten de
familiekring bekend.
En toch is de strijdbare
vrouwenbeweging niet blij.
Bijstandmoeders lopen wel
heel wat recepties af, maar
dat blijkt geen feestelijke
gebeurtenis te zijn. Wer
kende vrouwen met even
eens werkende mannen („de
tweeverdienders") hoeven
straks pas later belasting te
gaan betalen, maar omdat
de belastingvrije voet voor
hun partner wordt verlaagd,
vreest men dat die mannen
dan zeggen: „Vrouw, neem
jij maar ontslag, dan hoe ik
niet zo snel belasting te be
talen." Daarom verwijt
CPN-Kamerlid Ina Brouwer
de ministers De Koning (So
ciale Zaken) en Ruding (Fi
nanciën) dat zij door hun po
litieke besluiten in feite zeg
gen: „Vrouw, ga terug naar
je aanrecht."
Maar goed, waarom is de
vrouwenbeweging niet blij.
•Waarom heeft men liever
één Hedy d'Ancona onder
Den Uyl en Van Agt dan
drie WD-vrouwen (die ene
vrouwelijke CDA-staatsse-
cretaris op justitie, Virginie
Korte-Van Hemel, even bui
ten beschouwing gelaten)
onder Lubbers en Van Aar-
denne? Het zit 'm misschien
in dat VVD en het feit dat
het gaat om drie vrouwen
die zonder de vrouwenbe
weging carriere hebben ge
maakt: geen collectieve
vrouwenstrijd, maar indivi
dueel vrij en blij om jezelf te
zijn.
Daarom zegt emancipa
tie-staatssecretaris Anne-
lien Kappeyne van de Cop-
pello in hét feministische
maandblad Opzij: „Ik heb
me nooit onderdrukt ge
voeld. Vrouwenstrijd is voor
mij iets wat ik in mijn eentje
moet voeren, het is een per
soonlijk gevecht om in de
maatschappij iets te berei
ken." Om er aan toe te voe
gen geen feministe te zijn en
„ik ben ook niet het hondje
aan het touw van de vrou
wenbeweging, zoals de
vrouwenbeweging mis
schien wel van mijn voor
gangster (Hedy d'Ancona)
veronderstelde."
Kortom, drie politici die
net als hun mannelijke col
lega's in de eerste plaats het
economische bezuinigings
programma van de VVD
willen uitvoeren: geen voor
uitgeschoven posten van een
collectieve vrouwenbewe
ging.
Het strijdbare vrouwen
blad Serpentine schrijft dan
ook „we houden ons hart
vast." Het zou misschien
verstandig zijn ook een be
schermend handje op de
portemonnee te houden.
„Ik denk dat het goed is, dat
er nu een jongere Nederlan
der op een internationaal be
langrijke post zit. Wat we
internationaal hebben is
weinig: Luns en Van Len-
nep, daarmee heb je het ge
had." Laurens-yen-Brink-
horst (D'66) zaterdag j.l. voor
zijn vertrek naar Tokio als
EG-ambassadeur.
Er is een nieuw politiek item
geboren: de sociale onrust.
De PvdA verwijt het kabi
net de zwaksten in de sa
menleving te hard aan te
pakken en verkent tegelij
kertijd de grenzen van de
parlementaire democratie.
En premier Lubbers heeft
het eerste antwoord al gege
ven: „Er wordt gesproken
over sociaal oproer en bur
gerlijke ongehoorzaamheid.
Anders gezegd: het kabi
netsbeleid leidt tot maat
schappelijk oproer. Die toon
wordt gezet door de opposi
tie. Heb ik geen waarde-oor-
deel over. Ze moeten zelf
maar weten in welke mate
ze overdrijven. Sociale on
rust die dreigt? Nou, ook
daar speelt de oppositie een
rol in. Als je zegt dat het
broeit, begint het ook te
broeien. Voor een groot deel
is het realiteit: het is alle
maal pijnlijk en ontzettend
moeilijk. We hebben te ma
ken met de vraag of een sa
menleving het kan aanvaar
den dat het wat slechter
wordt. Op dit moment heb ik
daar niet direct een ant
woord op, we zullen wat dat
betreft over enige tijd een
balans moeten opmaken.
Maar wat abosluut niet ge
zegd kan worden is, dat de
economische terugang, de
teruggang in inkomen, ligt
aan het kabinetsbeleid."
Kortom: de economische
crisis komt van buiten aan
waaien en nu is men in de
studeerkamers alvast bezig
de schuldvraag van de ge
volgen heen en weer te
schuiven. Politici, die de
laatste jaren allemaal rege-
ringsverantwoordelij kheid
hebben gedragen, wijzen al
lemaal naar een ander. De
oppositie ziet in het kabi
netsbeleid het lont voor de
sociale onrust en het kabinet
zegt dat de oppositie door op
dat lont te wijzen, verant
woordelijk is voor eventuele
brand.
In de tussentijd moeten de
computers van de fiscus
overuren maken om de bur
gerlijke ongehoorzaamheid
van de eerste categorie, be
lasting-ontduiking, aan te
pakken, verdubbelt de Cen
trumpartij de aanhang en
presenteren de crisisver
schijnselen zich als wormen
op een regenachtige dag.
Wordt het dan geen tijd
om ook termen als politieke
ongeloofwaardigheid en
parlementair falen in de dis
cussie te gooien?
Na een vakantie, begint de
Tweede Kamer deze week
weer fris met het vergader-
werk: de begrotingen voor
Buitenlandse- en Econono-
mische Zaken staan op het
programma. Verder wordt
er ingehaakt op actuele ge
beurtenissen, van ADM tot
Oosterscheldewerken.
Deze week behandelt de Tweede Kamer, dan net terug van eer
tamelijk uitgebreid Kerstreces, de begroting van Buitenlandse I
Zaken. Minister Van den Broek, die zich in het tussenkabinetje I
Van Agt/Terlouw als staatssecretaris al voorbereidde op het ho-1
ge ambt dat hij nu bekleedt, zal daar geen gevechten op leven er
dood hoeven te leveren, maar een paar toegevingen verwacht de
Kamer toch wel van hem. Een korte voorbeschouwing met dank
aan Relus ter Beek, PvdA-buitenlandspecialist en voorzitter van I
de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken. Volgende
week begroting Buitenlandse Zaken
MINISTER mr. H. van den Broek
Door Frans Boogaard
DEN HAAG - Welke hou
ding gaat Nederland de ko
mende jaren innemen ten
opzichte van zijn grootste
bondgenoot, de VS? Die
vraag is niet sinds gisteren
actueel, maar als zij deze
week, tijdens de parlemen
taire behandeling van de be
groting voor Buitenlandse
Zaken, opnieuw aan de orde
komt, heeft zij toch een ex
tra dimensie. Die komt voort
uit het Nederlandse lid
maatschap van de Veilig
heidsraad, bij de invulling
waarvan de Kamer heel
nauw betrokken wil wor
den.
„Dat lidmaatschap van de
Veiligheidsraad is te be
langrijk om er incidenten-
werk van te maken zoals nu
in feite met ons lidmaat
schap van de VN het geval
is. Plotseling duikt er dan
zo'n freezeresolutie op (over
wederzijdse onmiddellijke
bevriezing van de kernwa
penarsenalen in Oost en
West - red.), en daar is de
Kamer dan dagenlang mee
bezig. Daarom willen wij als
commissie eens in de twee a
drie maanden een notitie
met een korte nabeschou
wing en een agenda van wat
er nog komt. Die toezegging
willen we volgende week,
want tot nog toe heeft Van
den Broek daar niet op ge
reageerd."
Relus ter Beek, buiten
landspecialist van de PvdA
en sinds de verkiezingen van
september vorig jaar ook
voorzitter van de vaste Ka
mercommissie voor Buiten
landse Zaken, vindt het heel
belangrijk dat deze week de
verhouding Nederland/VS
nog eens uitgebreid aan de
orde komt. „Spattende de
batten zullen het niet wor
den, daar is de politieke
agenda te mager voor, maar
het is toch wel belangrijk
dat we uitspreken of we de
solidariteit binnen het bond
genootschap de hoogste
prioriteit geven, of dat we
bijvoorbeeld ook nog probe
ren bruggen te slaan tussen
Europa en de derde wereld.
Volgende week is een goede
gelegenheid om over die
vraag te discussiëren."
Hoewel dus de „spattende
debatten" voor later worden
gereserveerd, zal tijdens de
driedaagse sessie over ons
buitenlands beleid de Ka
mer toch in snel tempo de
hele wereld rondreizen. Zo
zitten de PvdA en „klein
links" nog met de oude wens,
de contacten met de Pales
tijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO op te waarderen.
Tot nu toe valt het buiten de
lijn op regeringsniveau met
PLO-functionarissen om te
gaan, al hoeft Van den
Broek, als hij er één tegen
komt op een receptie, er niet
met een boog omheen. Toch
willen de PvdA en „klein
links" deze contacten wat
beter structureren, en dat is
iets waarmee het CDA nog
steeds grote moeite heeft; en
politiek nog grotere moeite,
nu kort geleden ook de
Europese christen-demo
craat Jean Penders zich in
een eigen Midden Oosten
notitie voor het Europarle
ment voor intensiever con
tacten met de PLO heeft uit
gesproken. Ter Beek is van
plan op dit punt de eensge
zindheid van het CDA te
testen.
Een ander puntje wat ze
ker aan de orde komt, en
wat ook voor onenigheid
binnen de regeringsfracties
CDA en VVD kan leiden, is
de eventuele leverantie van
verrijkt uranium aan Tai
wan. Ter Beek, die zich an
ders zelden het vuur uit de
sloffen loopt voor het be
drijfsleven, vindt dat Uren-
co recht heeft op duidelijk
heid, en daarom wil hij de
leverantie toetsen aan het
regeringsbeleid: zowel in al
gemeen-politieke zin (leve
ring aan een niet-erkend
land) als op het terrein van
de non-proliferatie: Taiwan
heeft zich niet verplicht
geen kennis van nucleaire
technologie aan derden te
leveren.
En daar komen dan nog
wat relatief kleinere punten
bij. Te noemen zijn:
- het EG-hulpprogramma
voor Midden Amerika,
waarin Nicaragua niet meer
voorkomt; dat roept de
vraag op wat onze houding
ten aanzien van dat land is;
- de vestiging van een Sov
jet-consulaat in Rotterdam,
dat door Lubbers en Smit-
Kroes (Verkeer en Water
staat) al half is toegezegd,
terwijl Van den Broek er
nog steeds niet aan wil, en
- het mensenrechtenbeleid
in met name Midden Ameri
ka en Turkije, in beide ge
vallen weer met een link
naar de toch al onder druk
staande west/west-verhou
dingen. In het geval van
Turkije bovendien met de
statenklacht die Nederland
samen met een aantal ande
re Westeuropese landen
heeft ingediend en de vraag
of Turkije nog wel langer lid
kan blijven van de Raad van
Europa, nu het zijn eigen
burgers net zo martelt als
willekeurig welk Middena
merikaans regime.
Tenslotte resteert dan nog
het hete hangijzer Zuid
Afrika, waarvoor bij het
CDA (andere delen worden
door Hans van Weezei en
Joep de Boer gedaan) spe
ciaal Jan Nico Scholten in
het strijdperk zal treden.
Ter Beek verwacht hierover
nog geen uitgebreide discus
sie, omdat de nota waarin
het Nederlandse boycotbe-
leid wordt ontvouwd, nog
steeds de Kamer niet heeft
bereikt. Volgens door Bui
tenlandse Zaken niet-beves-
tigde berichten zal dat pas
tweede helft februari het
geval zijn.
Van den Broek geeft dat
de gelegenheid zijn eerste
integrale beleidsdebat met
de Kamer zonder kleer
scheuren en zonder ook al te
veel moeite door te komen.
In zijn korte periode als
staatssecretaris, toen hij
vooral was belast met de nu
door de VVD-er Van Eeke-
len overgenomen Europese
Zaken, heeft hij zich al doen
kennen als iemand die ter
zake kundig is, zich snel in
werkt en over voldoende po
litieke feeling beschikt om
het in een parlementair de
bat niet al te snel moeilijk te
krijgen. Maar met de nog
verse herinnering aan zijn
eerste grote Kameroptreden,
toen als gevolg van de boven
al aangehaalde freezereso
lutie liefst elf CDA-ers de
kant van de oppositie kozen,
zal hij zichzelf ook wel een
kleine revanche gunnen.
ATHENE - Een krachtige
aardbeving heeft zich maan
dagmiddag voorgedaan in Ita
lië, Griekenland, Joegoslavië
en Albanië.
Er waren geen slachtoffers
maar er brak op verscheidene
I olaatsen paniek uit vooral in
I Zuid-Itaüë waar bij een aard-
I beving in november 1980 bijna
3(
k'
k:
vi
h
s(
P
G
B
r<
vs
ecoi
BAGDAD/TEHERAN
Iraakse gevechtsvliegtuigen
hebben maandag het Iraanse
olielaadstation op het eiland
Kharg in de Perzische Golf en
gebombardeerd alsook gasin
stallaties in de Zuidiraanse
stad Ahwaz.
De toestellen troffen accu
raat en effectief doel. In een
Iraaks legercommuniqué
stond dat de aanvallen vergel
dingsacties waren voor Iraan
se beschietingen van Iraakse
steden.
BAHREIN (ANP) - De president i
Olie Exporterende Landen), de Ni,
ko, acht het uitgesloten dat in de
ring van de organisatie die mogeli
Genève wordt gehouden overeens
over verlaging van de exportprijze
Hij zei dat maandag in Bah
rein, waar het afgelopen
weekeinde informele bespre
kingen zijn gevoerd over de
schending van de prijs- en
produktie-afspraken door
sommige OPEC-leden.
Dikko verklaarde tegenover
de pers vrij optimistisch te
denken over de kans op de tot
standkoming van een over
eenkomst over herverdeling
van de maximumproduktie
van 18,5 miljoen vaten (van 159
liter) per dag voor de dertien
landen samen.
(ADVERT!
Van onze redactie buitenlai
Washington - De verenigd*
■boeten voorbereidingen treffen
b'innen van een langdurige kei
tegen de Sovjet-Unie en voor he
van een oorlog in de ruimte.
Dat staat in een geheime stu
■tet Amerikaanse ministerie van
®e, waarop het persbureau UPI
beeft weten te leggen. Een woorc
yan het Pentagon heeft het bes
van erkend.
Toen vorig jaar enkele Amel
wanten melding maakten van
Port, ontkende Defensieministe
