IOP
BELS
8, Gilze
■LUKE
>ORDIGER
Andropov zou
aansturen op
diplomatieke
oplossing
LtëRDAG 15 JANUAR11983
EXTRA
o.-
ƒ20.-
GRATIS ENTREE]
I uur tot 18.00 uur
apier en plastiek
(Uianties
Woede
Ziektes
Busdiensten
'Samarkand
Jermez
Mashhad'
/Shibarghan Mazar< j)
i-SharifMBaghlan
/(f====Maimana
J1 Sala"S,u"nel AsaHahad
jföala-iNaw CharikarfJ^ y-
Chaghcharan
Ghazni*
Gardez
AFGHANISTAN/ r"'
[Khyberpas
Peshawar
Kandahar/Kalat
Lashkargah
Ouetta
pn grenen
akken 20.-
ir mahonie
Imahonie
is f 20.-
kleur manonie
seerde kringen
aemaakte
I te breiden tot de snel
1 commercialiseren
tTAP 4700.
I hun tekstverwer-
basis van het brede
jlgever is zeer
Inisatie. De ideale
Sowjet-Unie kan beoogde
oelen in Afghanistan
ij lange na niet bereiken
^Adverteren
opent
99
InhcnT'ngen:
De Stem. 076-236911
ieken van België N.V. zoekt
jamma verpakkingsartike-
extiel
wagenvergoeding
opleiding en begeleiding
5r ie wonen
Liderdom max. 45 jaar
- Avenue de l'Énergie, 2
63.19.74) of zich melden:
e weg naar Bavel) - tel.
pt 12.30 uur en van 14 tot
e woord staan.
ZIA UL-HAQ
.sleutelrol.
Namens de beide echte
lieden Alsem-Nietz-
man. beiden wonende te
Lage Zwaluwe, ge
meente Hooge en Lage
Zwaluwe, aan de Vij
verstraat no. 4 is door
ondergetekende bij de
Arrondissements-
Hechtbank te Breda een
verzoekschrift inge
diend, strekkende tot
goedkeuring voor het
maken van huwelijks
voorwaarden. Het ont
werp van de acte ligt ter
inzage ter Griffie van
voornoemde Recht
bank, Kloosterlaan no.
46 te Breda. Schuldei
sers kunnen worden ge
hoord ter terechtzitting
var. voornoemde Recht-;
bank van 1 februari
1983 te 10.20 uur.,
Mr. M.B. van den
Toorn-Volkers, Burge
meester Vogelstraat
4761 AA Zevenbergen.
DEN HAAG (ANP) - De posi
tie van de Sowjet-Unie in Af
ghanistan wordt steeds moei
lijker. Dit blijkt niet alleen
bit de, vaak verwarrende en
;egenstrijdige, berichten van
liet slagveld. Verschillende
Kowjet-diplomaten hebben
(aten doorschemeren dat het
Kremlin niet afkerig meer
bou zijn van een redelijke
Litweg voor het Afghaanse
hrobleem.
Als de Sowjet-leiders de balans
louden opmaken van drie jaar
jnilitaire interventie in Afghanis
tan dan is deze heel wat negatie-
ter dan zij verwachten toen ze
tan hun avontuur begonnen.
De officiële standpunten zijn in die
riejaar niet veranderd. Er ligt een VN-
esolutie die alle buitenlandse tropen
idraagt Afghanistan te verlaten. De
ïrajet-Unie stelt dat het Rode Leger zal
lertrekken zodra een einde komt aan
1de buitenlandse inmenging". Hiermee
ftordtde steun aan het Afghaanse verzet
idoeld. Maar al enige tijd doet een
troom van geruchten de ronde dat Mos-
lou streeft naar een eervolle aftocht uit
pet zuidelij ke buurland.
De Sowjet-media herhalen de laatste
lijd erg vaak dat Afghanistan weer een
liet-gebonden land moet worden. Met de
Machtswisseling in het Kremlin namen
[ie speculaties verder toe, hoewel deze
joralsnog niet tot nieuwe openingen
leidde. De hele Afghaanse top was in
Moskou voor de viering van de zestigste
kjaardag van de Sowjet-Unie en ook
|it gaf aanleiding tot speculaties en ge
iten. Onder meer over een vervan-
van president Babrak Karmal,
laar hierovpr wordt al sinds zijn beëdi-
drie jaar geleden, gespeculeerd.
Bloedwraak
I Dat Moskou veranderingen wil zien in
.aboel ligt voor de hand. De oorlog in
jfghanistan is wel verder geëscaleerd,
[laar militair gezien is het Kremlin geen
lap verder gekomen. Over de Afghaan-
eleiding kan het Kremlin ook moeilijk
1 te spreken zijn. De ruzies binnen de
kmocratische Afghaanse Volkkspartij
pAVP) tussen de dominante Partsjam-
flag-)vleugel en de veel grotere Chalq-
folk-) vleugel duren onverminderd
lort. In een land waar bloedwraak een
springlevende traditie is kan men
Jerwachten dat deze ruzies vaak dode-
Ike gevolgen hebben. Het Kremlin
lordtnog steeds geconfronteerd met een
Ituatie die wel heel ver verwijderd is
P de beoogde verzoening tussen de
Fee vleugels.
I Is de huidige Afghaanse leiding geen
inbeeld van eenheid, een geluk voor
rt Kremlin is dat ook het verzet niet
■blinkt in eensgezindheid. Het aantal
loeperingen en bewegingen dat de
pwj et-Unie en de „communistische
Iheistenin Kaboel bestrijdt is niet te
Patten, maar het ligt volgens deskun-
fei ruim boven de honderd.
|Pebelangrijkste groeperingen die hun
/kwartier hebben in de noordwest-
Nstaanse stad Pesjawar zijn opnieuw
li een vertoon van wat meer eenheid
Itomen, onder druk van de geldschie-
Is, Volgens verschillende diplomatieke
7andere bronnen zijn de conservatieve
Nen van de Arabische wereld, China
Ide Verenigde Staten de voornaamste
l'dbfonnen.
ANDROPOV
[Momenteel zijn er in Pesjawar twee
l'anties, de „Islamitische alliantie" en
het verbond van „Islamitische eenheid".
De eerste streeft herstel van de verhou
dingen van voor de communistische re
volutie van april 1978 na en neigt naar
enkele westerse ideeën zoals de parle-
mentiare democratie, zij het met kies
recht voor alleen mannen. De tweede
streeft een islamitische staat na met de
Koran als hoogste wet. Voor niet-islami-
tische partijen is het in Pesjawar een
stuk moeilijker, omdat Pakistan deze
niet als bevrijdingsbeweging erkent.
Maar ook binnen deze twee bewegin
gen is lang niet alles koek en ei. Er zijn
herhaaldelijk gevechten gemeld tussen
de twee van de drie voornaamste bewe
gingen die het verbond van „Islamisit-
sche eenheid vormen. Ook tussen andere
groeperingen deden zich naar verluidt
botsingen voor.
Geruchten over corruptie doen al
sinds het begin van de vluchtelingentrek
naar Pakistan uitvoerig de ronde. Het
aantal Afghanen dat Pakistan verkoos
boven het eigen land schat de Verenigde
Naties nu op ruim 2 miljoen, bijna 15
procent van de Afghaanse bevolking.
Pakistan zelf houdt het op 2,7 miljoen.
Een dergelijke volksverhuizing brengt
problemen met zich mee. De plaatselijke
bevolking in de noordwestelijke grens
provincie ziet zich van banen en van
weidegronden beroofd. De levendigheid
van het politieke spel in Pesjawar staat
in schril contrast met dat in Pakistan
zelf, waar de oppositie gemuilkorfd is.
Er zijn dan ook tekenen dat de Pakis
taanse president generaal Zia ul-Haq
ook meer geneigd is tot het vinden van
een oplossing.
- TEKENING ERIK d'AILLY
Belangri/ke weg
CHINA
PAKISTAN
Zahedan
Op de begrafenis van Brezjnev sprak
Zia volgens de Sowjet-media bijna drie
kwartier met de Sowjet-leiders over Af
ghanistan. En in Genève werd indirect
via de Verenigde Naties met het bewind
in Kaboel geconfereerd. De resultaten
leken niet bepaald op een doorbraak,
maar uit de woede van het Afghaanse
verzet over deze gesprekken valt af te
leiden dat er op lichte verschuivingen
zijn in de houding van Pakistan.
In het aftastingsproces is volgens di
plomaten het voornaamste probleem dat
Moskou geen alternatief ziet voor de be
schermelingen in Kaboel. De verschil
lende verzetsgroeperingen rollen vech
tend met elkaar over het toneel en het
enige gemeenschappelijke kenmerk is de
haat voor de Sowjet-Unie en de „mario
netten" in Kaboel. Diplomatieke waar
nemers in de Pakistaanse hoofdstad Is-
RUSSISCHE tanks in de straten van Kaboel.
lamabad geloven dat het enige land dat
de verzetsbewegingen onder druk kan
zetten pakistan is, en hierdoor de sleutel
heeft tot een oplossing.
Intussen moet Moskou het verzet
enigszins in toom houden met groot
scheepse offensieven. Steeds meer zet
het de eigen strijdkrachten in plaats van
de onbetrouwbare Afghaanse regerings
soldaten, die nogal eens overlopen en
vaak in contact staan met het verzet.
Gebleken is dat verzetsstrijders vaak op
de hoogte waren gesteld van Sowjet-ac-
ties door Afghaanse soldaten. Ook kwam
het herhaaldeijk voor dat acties misluk
ten omdat grote groepen Afghaanse re
geringssoldaten overliepen naar het ver
zet.
Het grootste probleem voor de Sowjets
in Afghanistan bleek de slechte voorbe
reiding van het Rode Leger op de guer
rillastrijd. Nog steeds schijnen Sowjet-
dienstplichtigen te arriveren in Afgha
nistan zonder enig begrip van wat er in
dit land precies aan de hand is. Een door
het verzet gevangengenomen Sowj et-
militair verklaarde dat hij in de mening
verkeerde dat China half Afghanistan
had bezet.
Behalve met het onvermijdelijk oplo
pen van het dodental wordt de Sowj et-
soldaat ook geconfronteerd met ziektes.
Volgens berichten in de Britse pers ver
loor het Rode Leger alleen al 4000 man
aan cholera, geelzucht en dysenterie. Het
moreel van de Russen zou niet best zijn.
Ze bezwijken licht voor de in Afghanis
tan alom aanwezige verdovende midde
len.
Hoe uitzichtloos de strijd is voor Mos
kou blijkt uit het geval van de Pansjir-
vallei. Vorig jaar september begon het
Rode Leger aan het zevende offensief in
dit onherbergzame gebied ten noordoos
ten van Kaboel. Hier opereert de roem
ruchte verzetsleider Ahmed Sjah Mas-
soed, die een aardig eind op weg lijkt
met de vestiging van een heel eigen be
stuursapparaat, inclusief belastinghef
fing, onderwijs, gezondheidszorg en
openbaar vervoer.
Het verzet in de Pansjir-vallei was
van het begin af aan heel sterk en afge
lopen jaar leek de Sowj et-tactiek erop
gericht het hier, zo dicht bij de hoofweg
van Kaboel naar de Sowjet-Unie en bij
Sowj et-legerplaatsen, te breken. Maar
medio oktober werd gemeld dat de Sow-
jet-strijdkrachten evenals in juli weer
waren verdreven uit de vallei en de
Sowj et-posities bij de zuidelijke ingang
werden bedreigd. Waarnemers achten
het uitgesloten dat de Sowjets de vallei
bezet kunnen houden. Zodra de Russen
komen vluchten de Moedjaheddien en de
bevolking naar zijdalen of hoger gelegen
wijkplaatsen. Van hieruit worden de
Russen bestookt. Volgens getuigen zijn
de Sowjet-helikopters niet wendbaar
genoeg om doeltreffend op te treden. Het
verzet krijgt bovendien naar verluidt
steun van groeperingen in verdergele-
gen dalen. Een keer werd zelfs gemeld
dat versterkingen uit Hazaradjat in cen
traal Afghanistan, deelnamen aan de
strijd.
Ondanks bombardementen op dorpen
en nederzettingen waar men verzets
strijders vermoed blijkt de tegenstand
niet te breken. Tot zeven keer toe nam
het leven in de vallei weer zo goed of zo
kwaad als het ging zijn voor oorlogstijd
gewone gang, zo berichtten journalisten
die het gebied bezochten.
Ook in de grote steden slaagt het Rode
Leger er niet in de toestand meester te
blijven. 'Het is voor de Russen moeilijk
door de grote stroom vluchtelingen naar
vooral Kaboel infiltratie door het verzet
tegen te gaan. Bijna elke nacht zijn er
botsingen. In de meeste bazaars kunnen
soldaten niet komen wegens gevaar voor
hun leven. Zelfs in het vlak bij de Sow-
jet-grens gelegen Mazar-I-Sharif heeft
het Sowj et-leger het centrum van de
stad alleen overdag in handen.
Met offensieven in het gebied ten oos
ten van Kaboel proberen de Russen het
komen en gaan van verzetsstrijders naar
Pakistan te verhinderen. Maar ook hier
in blijft het Rode Leger ver verwijderd
van de gestelde doelen. De grens tussen
Pakistan en Afghanistan loopt voor een
groot deel door ruig berggebied waar de
Afghanen heel wat beter thuis zijn dan
hun Sowjet-vijanden. Afghaanse ver
zetsstrijders komen vaak naar de vluch
telingenkampen in Pakistan om, na inle
vering van hun wapens, uit te rusten. De
smokkelhandèl tiert welig. Behalve wa
pens vinden tal van andere produkten
die in Afghanistan schaars zijn hun weg
over de grens. Er bestaan zelfs vanuit
Pakistan geregelde busdiensten op ste
den in Afghanistan.
Uit het contact tussen Zia en het
Kremlin valt af te leiden dat Sowj et-
partijleider Andropov er rekening mee
houdt dat de weg naar een vreedzame
oplossing voor zijn geërfde Afghaanse
probleem door Pakistan zou kunnen
gaan. In dit verband kan de Chinese eis
van belang zijn dat voor een verzoening
de Sowjet-Unie moet vertrekken uit Af
ghanistan.
Jt. K
■'HAANSE vluchtelingen in Pakistan, een van de schrijnendste facetten van het
probleem Afghanistan". De schattingen lopen uiteen van twee tot 2,7 miljoen
FOTO'S ARCHIEF DE STEM
BABRAK Karmal met Breznjev marionet
VEEL soldaten van het Afghaanse (sowjet-getrouwe) leger raken gedemorali
seerd en lopen over naar de verzettroepen, zoals hier in Allah Jirga. Dit is maar
een van de problemen waarmee de sowjet-bezetters te kampen hebben.
