m
geen uitbreiding faciliteiten kreekraksluizen
Vormingscentra moeten
achttien man ontslaan i
1500 werklozen
als Borssele
nu dieht gaat
Kabinet: bouw VOW zou
miljardenlast worden
luxe
duur
de 4in1 krant"
'DE STEM
Nieuwe weg levert Terneuzenaar bodemschatten op
Helft minder subsidie voor Hedenesse en Van Eeghenhuis
DE STEM
VRIJDAG
14 JANUAR11983
}1140-12058 -HULSTl
slaan.
Opvallend rijgedrag
mondt uit
I in 2 weken celstraf
I MIDDELBURG - De 32-jarige
I E. B. uit Hulst kroop op 3 okto-
I ber 1981 over de weg in Clinge
niet een gangetje van 25 kilo
meter per uur. „Opvallend rij
gedrag", noemden surveille
rende politie-agenten dit dan
I ook en zij vroegen de man mee
I Ie werken aan het onderzoek
I dat na een dergelijke constate-
I ring meestal volgt.
I Redactie
I Kloosterzande: mevr. Neve,
IJ' Alexanderstr. 4, 01148-
I Advertentle-expl.
I nspecteur Zeeland: C. Me-
H, privé 01150-95839.
Nihil
ii
Studie
Beek in regeringsadvies
ONRUST OVER VEREN
G.S. Zeeland beraadt
zich over nee tegen WOV
i axel
wonen gaat
exclusieve
,enelux
Oerdegelijke
massief houten
kubusstoel. Eerst
kinderstoel, later in
een handomdraai
omgetoverd tot een
handig peuter-
speelzitje.
Tijdelijk van
189-VOOR
-aarderen als 't na een
vormgeving, mensen
om graag iets meer
.en dus die weten wat
en die ènders willen -
-QAGBuAC .'UQS ZUOV«ES' \EDEguA\C
VAN ZEELAND
T20 PAGINA ZEELAND 1
Van onze Haagse redactie
den HAAG - De douane-faci
liteiten voor binnenschippers
bij de Kreekrak-sluizen wor-
den niet uitgebereid.
pat heeft minister Smit-
Kroes (Verkeer en Waterstaat)
mede namens staatssecretaris
Koning (Financiën) de Tweede
Kamer laten weten in ant
woord op vragen van CDA-
Kamerlid Eversdijk.
Bij de Kreekraksluizen ont
breekt een omzetbelasting
kantoor, zodat schippers die
zaken moeten afdoen in Ber
gen op Zoom, Moerdijk of
Dordrecht. Volgens Eversdijk
is dat gebrek aan douane-faci
liteiten lastig, omdat schippers
moeten omvaren over Hans-
weert om die zaken ergens an
ders af te doen.
Volgens Koning valt dat wel
mee en hoeven schippers geen
omweg te maken omdat ze la
ter toch langs een van de kan
toren varen, waar die zaken
wel geregeld kunnen worden.
De staatssecretaris is niet ge
bleken dat er zich praktische
problemen voordoen.
van het Kreekrak-kantoor
worden uitgebreid zou dat fi
nanciële en technische porble-
men met zich mee brengen.
Daarom wijzen Koning en
Zouden de bevoegdheden Smit-Kroes het plan af.
It/n nieuwe charmante creat-1
IcLNA 1L
jCkend stij lvol en luxe model
vorpen met gevoel voor i
Igenoeg om op 't meest onvep
J te kunnen parkeren, groot
laats te kunnen bieden aan vier
blus bagage.
[•uw e LNA heeft een pittige en
der motor.
les: van 0 tot 100 km/h in 15,6sec I
}40 km/h. Verbruik I op 21,2
l op 15,8 bij 120 km/h constant
stadstraject.
tale auto om snel en zuinig van I
I (of hem) te gaan. In de stad. En
Iwtg.
de LN A is vooral een zeer com-
waarin het u aan niets ontbreekt
[rijgedrag, rembekrachtiging,
ekleding, beklede kofferruimte
net verstelbare rugleuning,
c afzonderlijk van elkaar neerklap
elen.sigarette-aanstekei; verlichte
L 2 make-up spiegels, bergtasje
Ineklep en als 'extra' elektrische
I (type 11RE).
i twee typen: de LNA 11E (iels I
1.345,- en de LNA 11RE (zeer luxe), I
lalleszins aantrekkelijke prijs voor
liture.
lua persoonhjkheid en karakter
pit bij mensen die alleen het
bn. Die mensen nodigen wijgra^
nadere kennismaking met de
11.
TROËN LNA 1LVANAF F13.345,.|
Blusief aflevenngskosten cn ML-ttcty Ibehandehng.
ksBmzEr™
CADZAND/AARDENBURG - De Zeeuws-
vlaamse vormingscentra Hedenesse (Cadzand)
en Van Eeghenhuis (Aardenburg) zijn ge-
j dwongen om per 1 juli achttien mensen te ont-
Hedenesse heeft al een ontslagvergunning aange
vraagd voor dertien medewerkers.
Bij het Van Eeghenhuis is
men nog niet zover, hoewel het
vaststaat dat er vier of vijf ge-
dwongen ontslagen zullen val
len. Omdat ook diverse ar
beidsplaatsen, die wegens na
tuurlijk verloop vrij komen
niet worden opgevuld, wordt
de werkgelegenheid bij de
twee instellingen gehalveerd.
Dit alles is het gevolg van de
zeer forse bezuinigingen die de
minister van welzijn, volksge-
zondheid en cultuur (WVC)
wil gaan toepassen op het in
ternaatvormingswerk. Voor
een aantal categorieën van dit
werk wordt de subsidie afge
schaft of sterk ingekrompen,
waardoor het rijk in totaal 25
j procent (een bedrag van 11,5
miljoen gulden) minder hoeft
bij te dragen aan de vormings-
I centra in het hele land.
Hedenesse en het Van Eeg-
Van onze correspondente
Drie bowls en twee sherry,
bekende B. vlot op de hem ge
stelde vraag hierover, maar
uit de bloedproef bleek dat B.
de tel waarschijnlijk was
kwijtgeraakt (2.31). Zijn
I raadsman mr. de Kerf voerde
I aan dat zijn cliënt beslist be-
I trouwbaar geacht moest wor
sen dat het hoge promillage
I waarschijnlijk veroorzaakt
was door het inademen van
I dampen van verfverdunner
I waar B. die dag mee gewerkt
1 bad. Het behoud van zijn rij
bewijs noemde mr. de Kerf
van „levensbelang voor zijn
cliënt".
B. werd veroordeeld tot een
I gevangenisstraf van twee we-
I ken en twaalf maanden ont-
1 Egging waarvan de helft
voorwaardelijk met een proef-
I tijd van twee jaar.
ÜjfêUD VOOR ZUIDWEST NEDERLAND
Kintoren
'i Terneuzen, Hulst en Goes.
Adressen en telefoonnum
mers op pagina 2.
Terneuzen: Rein van der
Helm (editie-chef), Jan Jan
sen (piv. chef). Frank Dey,
raul de Schipper, Cor de
poer (foto), Ton Koomen
I 'sport). Hulst: Eugène Ver-
I fasten. Goes: Gé van Ber-
I Kei. Middelburg: Henk Post-
I na. Oostburg: Co Meertens.
I tavicepunten
2250.
henhuis worden, door deze
maatregel echter extra gedu
peerd. „En dat komt omdat de
subsidies worden afgeschaft
voor onderdelen van het werk
die juist in de Zeeuwsvlaamse
centra erg sterk zijn vertegen
woordigd", aldus Nico Peterse,
directeur van Hedenesse.
„Daardoor raken we de helft
van onze subsidie en ook de
helft van ons werk kwijt".
De onderdelen waarvoor
met ingang van 1 juli de subsi
die vervalt zijn het vormings
werk voor scholieren en stu
denten, het cursuswerk voor
ondernemingsraden en de cur
sussen die voortkomen uit de
opleiding van een bepaalde
beroepsgroep. Het algemeen
vormende werk zal nog maar
voor dertig procent door het
rijk financieel worden onder
steund.
Nico Peterse: „En juist die ca
tegorieën leveren Hedenesse
en het Van Eeghenhuis de
meeste cursisten op. Nu de
subsidie vervalt zal de belang
stelling natuurlijk dalen tot
vrijwel nihil. Het is nu al
moeilijk genoeg om van bij
voorbeeld een scholier 160 gul
den te vragen voor een vor
mingscursus. Straks moeten
we echter het viervoudige in
rekening gaan brengen en dat
is natuurlijk volslagen on
haalbaar".
Of onder die omstandighe
den Hedenesse, het Van Eeg
henhuis en het derde vor
mingscentrum in Zeeland, het
Zilveren Schor te Arnemui-
den, zelfstandig kunnen blij
ven voortbestaan is nog maar
de vraag. De besturen van de
drie instellingen voeren dan
ook besprekingen over een
mogelijke fusie terwijl er ook
driftig wordt gezocht naar an
dere subsidiekanalen.
De vormingscentra hebben
een bezwaarschrift ingediend
tegen de plannen van de mi
nister maar daarvan verwacht
Peterse nauwelijke enig resul
taat. „Of er een rechtvaardig
beleid wordt gevoerd is op dit
moment blijkbaar totaal on
belangrijk. Het gaat er de ver
antwoordelijke bewindslieden
alleen maar om, dat er zoveel
mogelijk geld wordt terugge
haald".
Van een onzer verslaggevers
TERNEUZEN - De verlen
ging van de invalsweg in
Terneuzen heeft Terneuze
naar W. de Koek bodem
schatten opgeleverd. Geen
Romeins aardewerk of an
dere potten en pannen
waarmee hij rijk of beroemd
zou kunnen worden. Nee,
simpel de 'vrucht' van enke
le vooroorlogse stortplaat
sen langs wegen die sinds
die tijd in onbruik waren
geraakt.
Een gesmede bijl, een
ouderwetse fietsbel, carbid-
lantaarns en een fikse hoe
veelheid flesjes en potjes,
met daarop merknamen die
alleen nog in de herinnering
voortleven, horen tot zijn
verzameling. Wie kent nog
de bierhandel A. de Jonge
uit Terneuzen of De Volhar
ding uit 'Selzaete', producent
van waarschijnlijk lisol of
zoutzuur?
De Koek viste het alle
maal op toen het grondwerk
voor de nieuwe weg begon.
Wat hij achterliet, ligt nu
onder asfalt, maar de Ter-
neuzense liefhebber van an
tiquiteiten en gewoon
nostalgische voorwerpen,
maakte wel een kleine stu
die van de herkomst. „Veel
waarde heeft het natuurlijk
allemaal niet, maar het is
interessant om uit te zoeken
hoe het daar kwam".
Volgens De Koek was het
verlengen van de invalsweg
vanaf de rotonde bij Drie
wegen een historisch mo
ment. Want voor het eerst
sinds het ontstaan van de
nederzetting Ter Nose wer
den de verbindingswegen
naar het zuiden verlegd. De
nieuwe weg 'doorbrak' oude
smalle wegen (met kinder
kopjes) naar Axel en Sluis
kil. En vooral bleek dat des
tijds van gecontroleerd stor
ten van huisvuil nog geen
sprake was.
Langs de wegen lag me
nige belt en vooral daar
vond De Koek zijn schatten.
Ook zaken die hij niet kon
versjouwen, zoals gemetsel
de, met aarde bedekte
schuilkelders. Een enkele
musketkogel was de enige
Bodemschatten
tastbare herinnering aan
nog veel vroeger.
Een speciale bedoeling
met zijn verzameling heeft
de Terneuzenaar niet. Hij
veronderstelt dat liefheb
bers er wel op af zullen ko
men. Dat kunnen mensen
zijn die zich verdiepen in de
geschiedenis van de streek,
bijvoorbeeld de vereniging
- FOTO DE STEM COR J DE BOER
oud-Terneuzen. „Maar" zegt
de amateur-archeoloog la
chend, „er zijn ook mensen
die oude flessen verzamelen.
En hier zitten heel aardige
tussen".
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG - Als de regering al dan niet onder druk
van het parlement zou besluiten de kerncentrale
Borssele met onmiddellijke ingang te sluiten, levert
dat op langere termijn 1500 extra werklozen op. Tot
die bevinding komt de commissie-Beek in een rege
ringsadvies, dat zij gisteren aan minister Van Aar-
denne (Economische Zaken) overhandigde.
De commissie, vorig jaar
mei ingesteld door de toenma
lige minister Terlouw, meldt
in haar rapport dat de staat
een bedrag van 3,5 tot 6 mil
jard op tafel zou moeten leg
gen om de kosten van stilleg
ging van de beide kerncentra
les in Nederland (Borssele en
de veel kleinere Dodewaard-
centrale) op te vangen. De
PZEM zelf, als exploitante van
de centrale in Borssele, kwam
twee jaar geleden op een ver
liespost van 1 tot 3 miljard,
maar PZEM-directeur ir. M.
D. Dalebout wees er gister
avond al op, dat het er maar
net van afhangt welk jaar als
eindjaar voor de centrale
wordt genomen. „Als de com
missie-Beek een verlies van
3,5 miljard rekent tot 1993, en
wij komen op 3 miljard, ontlo
pen we elkaar toch niet veel."
In haar rapport aan de mi
nisterraad onderstreept de
commissie-Beek nog eens het
belang van de kerncentrale
voor het in Vlissingen-Oost
gevestigde Franse alumi-
niumbedrijf Péchiney. „Wat
betreft de provinciale werkge
legenheidseffecten gaan wij
ervan uit dat Péchiney ge
dwongen zal zijn de productie
te staken ingeval de kerncen
trale wordt gesloten en er geen
stroomlevering op basis van
nucleaire kosten meer zal
kunnen plaatsvinden," aldus
de commissie, die overigens
een sluiting van Péchiney bij
behoud van de lage energieta
rieven evenmin uitsluit. Deze
opmerking komt voort uit de
zeer grote gevoeligheid van
het Franse bedrijf voor ook
een beperkte stijging van de
energietarieven.
Volgens de commissie-Beek
is een andere „energievreter",
te weten Hoechst, veel minder
afhankelijk van de kerncen
trale, gezien haar van Péchi
ney afwijkende tariefstelling
voor levering van electriciteit.
Het verlies van 1500 ar
beidsplaatsen dat de commis
sie-Beek als onvermijdelijk
gevolg van sluiting van de
Borsselse centrale ziet, zou een
teruggang van de Zeeuwse
werkgelegenheid met 1,7 be
tekenen, zo heeft de commissie
aan de hand van recente CBS-
cijfers berekend.
In een toelichting op zijn
rapport ging professor Beek
gistermiddag ook nog kort in
op de veiligheidsaspecten van
de Nederlandse centrales.
Daarbij maakte hij de kantte
kening dat bij een calamiteit
in Borssele, de autoriteiten
nog altijd tien uur de gelegen
heid zouden hebben om de be
volking te evacueren.
MIDDELBURG - Het dagelijks bestuur van de provincie be
raadt zich komende dinsdag over de gevolgen van het ministe
riële „nee" tegen de Westerschelde Oeververbinding.
Terneuzens burgemeester C. Ockeloen heeft het Zeeuws colle
ge gisteren per telex alvast een hart onder de riem gestoken. Hij
vindt dat gedeputeerde staten de moed nog niet op moeten ge
ven. Aan de andere kant is hij bang dat extra tariefsverhogin
gen voor de veerdiensten, dan wel een achteruitgang van de
dienstverlening zullen volgen.
Die vrees leeft ook binnen de Zeeuwse statenfracties. Zo dien
de D'66 gisteren schriftelijke vragen in waarin alvast een „on
aanvaardbaar" wordt uitgesproken over een eventuele verla
ging van de rijksbijdrage voor de exploitatie van de veren. On
gerust vraagt de fractie aan gedeputeerde staten of nu ook de
bouw van een nieuwe dubbeldeksveerboot op de tocht staat.
Gedeputeerde staten zullen zeker nog proberen om steun voor
het WOV-project te zoeken bij de Tweede Kamerfracties. Daar
bij zal ook de „gentlemans-agreement" aan de orde komen tus
sen de regeringsfracties CDA en WD, waarvan De Stem op 25
oktober melding maakte. De fracties legden toen nadrukkelijk
vast dat aan de WOV-overeenkomst niet meer getornd zou mo
gen worden. Veel hoop op een ingreep van de Tweede Kamer
leeft er in bestuurlijk Zeeland echter niet.
Gedeputeerde J. de Voogd (verantwoordelijk voor de veer
diensten) zei gisteren dat hij zich niet langer gebonden acht aan
de exploitatie-overeenkomsten voor de veerboten die onderdeel
uitmaakten van het van tafel geveegde WOV-akkoord. „We zul
len opnieuw gedwongen worden om te onderhandelen over de
veerdiensten. We moeten ons nu beraden over het inzetschema
en daarbij komt ook de noodzaak van een vierde dubbeldeks
veerboot aan de orde". Hij zei geen aanwijzingen te hebben ge
kregen dat Den Haag nu ook nog zal proberen de veerverbindin-
gen bij bezuinigingen te betrekken, maar hij achtte het niet uit
gesloten „dat men nog eens een aanval op het hele plaatje" zal
doen.
(Zie ook pagina 2)
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het kabinet
heeft een streep gezet door de
bouw van de Vaste Oeverver
binding Westerschelde, omdat
uit nieuwe berekeningen bleek
dat „tegenwind" bij de aanleg
de financieringskosten tot wel
zes miljard gulden zou kunnen
opdrijven.
Dat blijkt uit een brief van
de ministers Smit-Kroes (Ver
keer en Waterstaat) en Ruding
(Financiën) aan de Tweede
Kamer, waarin wordt uitge
legd waarom de brug-tunnel
er niet moet komen.
Minister Smit-Kroes
schrijft dat de VOW-plannen
zijn gebouwd op optimistische
berekeningen en dat nu blijkt
„dat bij een ongunstige sa
menloop van omstandigheden,
zoals tegenvallers bij de bouw,
een hoge reële rente en een te
genvallend verkeersaanbod,
onaanvaardbaar hoge finan
ciële risico's kunnen optre
den."
Ook is het kabinet niet ge
rust over een snelle oplossing
van planologische problemen,
zoals de bezwaren bij de Raad
van State die zijn gemaakt
door de Stichting Zeeuwsch
Coördinatie Orgaan voor Na-
tuur- Landschaps- en Milieu
bescherming.
„Gedeputeerde Staten van
Zeeland betonen zich opti-
miseh ten aanzien van de uit
slag en de behandelingsduur
van de procedures en spreken
de hoop uit dat indien één be
zwaarschrift definitief is af
gewikkeld, de overige zullen
worden ingetrokken. Dit opti
misme wordt dezerzijds niet
gedeeld. De milieu-organisa
ties zijn veelal geneigd de pro
cedures zo lang mogelijk te
rekken in de overtuiging dat
elk uitstel is meegenomen.
Ook recente uitspraken van
die zijde wijzen in die rich
ting", aldus minister Smit-
Kroes.
Het kabinet heeft de „oude
geflatteerde berekeningen"
die tot nu toe werden gehan
teerd om de kosten van de
VOW vast te stellen opnieuw
in de computer gestopt. Voor
de risico-berekening werden
de volgende wijzigingen aan
gebracht: een rente van acht
procent (was: 9%), inflatie van
vijf procent (was 6%) en een
loonkostenstijging van vijf
procent (was 7%). „Deze wijzi
gingen hebben relatief geen
grote invloed op de uitkomsten
omdat de reël rente vrijwel
gelijk is".
De wijzigingen die wel
doorslaggevend waren voor
het negatieve besluit van het
kabinet:
Het verwachte VOW-ver-
keersaanbod is 25 procent
naar beneden gebracht „van
wege het geringere aanbod op
de huidige Westerscheldeve-
ren en de verwachting dat
minder verkeer overgaat van
Vlissingen-Breskens paar de
VOW. Voorgesteld wordt om
voor het verkeersaanbod in
het jaar 2000 nu uit te gaan
van een groei van vijftien pro
cent hetgeen toch nog wel als
een optimistische benadering
moet worden beschouwd."
De besparingen aan rijks
bijdragen na aanleg van de
VOW vallen tegen. „De rijks
bijdrage (afgestemd op de ge
raamde besparingen voor het
Rijk voor de veer verbinding
Kruiningen-Perkpolder en de
aanpassing van de veerhavens
in Vlissingen en Breskens) aan
de VOW was in de oude bere
keningen gebasseerd op zeven
dubbeldekkers voor de twee
veren en zou dientengevolge
dertig miljoen per jaar bedra
gen. Uitgaande van de huidige
verkeersverwachtingen zou
met vier dubbeldekkers (even
tueel met een reserve-vaar
tuig) kunnen worden vol
staan." Dat zou dan pakweg de
helft schelen.
De rentedaling kan het
rijk financieel opbreken. „Bij
een rente hoger dan acht pro
cent zou de provinciebij drage
aan de VOW zijn gesteld op
een maximum van 4,5 miljoen
gulden per jaar. Nu de rente
zich in de buurt van de 8 pro
eent beweegt komt de provin
ciale bijdrage te vervallen. Dit
heeft een negatieve invloed op
de exploitatie-resultaten."
Het kabinet concludeert dat
het brug-tunnelproject met de
drie bovengenoemde tegenval
lers voor Den Haag en het feit
„dat toch wel rekening moet
worden gehouden met tegen
vallers door een hogere bouw
som" moet worden geken
merkt als „financieel zeer
kwestbaar."
Met die nieuwe gegevens
zou het betekenen dat de VOW
nu onder normale omstandig
heden met een krediet van bij
na twee miljard gulden be
taald zou moeten worden. Dat
betekent dat de zaak 33 jaar
na de opening is afgelost en
het exploitatietekort in het
eerste jaar 63 miljoen gulden
is. Werken prij stij gingen en
bouwkosten tegen dan kan het
benodigde krediet oplopen tot
zes miljard gulden (afbetaling
van tachtig jaar; exploitatie
tekort eerste jaar: ƒ73 mil
joen).
„De oude optimistische be
rekeningen met betrekking tot
de financiële haalbaarheid
wezen aan de de VOW binnen
enkele tientallen jaren zijn
geld zou kunnen opbrengen
met behulp van de tolgelden
en beparingen op de rijksbij
dragen in de tekorten van de
Westerscheldeveren en op de
rijksuitgaven voor de veerha
vens," schrijft minister Smit-
Kroes. Maar na het zien van
de nieuwe berekeningen
kwam het kabinet tot de con
clusie dat de financiële risico's
en het lagere verkeersaanbod
te groot zijn, dus houdt het ka
binet liever vast aan de be
staande veerverbinding, die
Den Haag minder geld kost
dan een uit de hand lopende
VOW zou doen.
3st vooraanstaande
ede uit Zwitserland,
i studio.
ora, artifort, benders,
r, de sede, durlet,
ta, kill-intern., lübke,
)as-toe, poltrona-frau,
honet, interlübke
b.O.ZOOfD
rda»1
(kelijk te bereiken met
