Arbeidsmarkt complete chaos
Bij ui
Reagan laat kans
op vrede liggen
President mist leiderschap
De staatslening de
rente en de tandpasta
„Aanbod
kan stap
vooruit zi
ÏÏSM
■ACHTERGROND
t11 PAGINA
Conclusies
Imago
Manipulatie
'vrije' markt
Zwalkend beleid
Lagere rente
tel aviv (ap) - Het g<
Israëlische premier Beg:
mogelijk op last van de1
ten worden uitgesteld,
gang wordt geboekt bij
rael en Libanon.
Amerikaanse func
DONDERDAG 13 JANUAR11983
Arbeidsbureau
of slavenmarkt?
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG
Waarom zou de
werkloze die dankzij
het arbeidsbureau
een baan vindt,
daarvoor geen
„eigen bijdrage"
kunnen betalen?
Even uit de ogen wrijven,
maar h'et staat er toch echt.
Het toekomstige arbeidsbu
reau zou zichzelf financieel
moeten kunnen bedruipen:
„Het lijkt niet onredelijk
wanneer van cliënten
(werkzoekende en werkbie-
dende) naar draagkracht
een financiële tegenprestatie
voor de hulpverlening wórdt
gevraagd. Dit is mede van
belang om de motivatie van
de cliënt te stimuleren."
Minister De Koning (So
ciale Zaken) heeft het zelf
kunnen lezen in een rapport
dat hij heeft gekregen van
de beleidsoverleg-commissie
Zuid-oost-Brabant. Die
commissie, bestaande uit
Brabantse werkgevers,
werknemers en deskundi
gen, heeft zich, met mede
werking van onderzoekers
van de TH in Eindhoven en
de Katholieke Hogeschool
Tilburg, twee jaar verdiept
in het functioneren van de
arbeidsmarkt ter plaatse.
Dat werk is afgerond met
een conclusie, die vrij ver
taald als volgt luidt: de ar
beidsmarkt werkt niet als
een economische markt. Het
is een weinig effectieve cha
os, waarin werklozen maar
in het wilde weg solliciteren,
werkgevers niet weten wat
ze willen en het arbeidsbu-
I reau een vastlopende for
mulieren-machine is. Oplos
sing: maak er een échte
markt van: de vrije banen-
markt.
Hoe is de door Den Haag
gesubsidieerde commissie
tot die conclusie gekomen?
Er is eerst deskundig on
derzoek verricht naar de
houding van werkbiedenden
(zo noemt de commissie de
werkgever met een vacatu
re) en werkzoekenden, ofte-
Minister De Konin-
gafgewezen
- FOTO ANP
wel: vraag en aanbod op de
arbeidsmarkt. Dat was
kwalitatief onderzoek,
waarbij men het gedrag van
drie bedrijven en ruim der
tig werkzoekenden diep
gaand heeft bekeken. Het
was echter geen steekproef,
geen kwantitatief onder
zoek. Dat maakt het dus on
mogelijk om de resultaten
van het lokale onderzoek
landelijk te „vertalen" en
bijvoorbeeld te zeggen: zo
veel procent van de werk
zoekenden is slecht gemoti
veerd. De waarde van het
onderzoek ligt op een ander
niveau.
Neem het onderzoek naar
de werkbiedenden. Een aan
tal conclusies:
Als het begrip „passende
arbeid" ruimer wordt (zeg
maar: werklozen moeten
eerder een minder-geschikte
baan aannemen, anders ver
liezen ze als straf hun uitke
ring), komt dat tot uitdruk
king in een hoger perso
neelsverloop en hoger ziek
teverzuim.
De nationaliteit van de sol
licitant speelt een belangrij
ke rol. In de anonimiteit van
het onderzoek durven de be
drijven wel te zeggen dat ze
Surinamers, Marokkanen en
langdurig werklozen, liever
niet aannemen, en helemaal
niet in groepen. Ook heeft
men liever minder lastige
werknemers uit de provin
cie, dan mondige mensen uit
de stad. De bijbehorende,
vaak dom-discriminerende,
citaten, zouden bij een min
der anoniem onderzoek
waarschijnlijk nooit op tafel
zijn gekomen.
De gewestelijke arbeids-
bureau's worden niet ge
waardeerd: ze werken traag,
sturen de „verkeerde" men
sen en worden daarom liefst
gepasseerd.
Ook de diepgravende ge
sprekken met werkzoeken
den brengen bepaalde ver
moedens duidelijk naar vo
ren:
Het niet vinden van een
baan'werkt bij velen tot een
apathische houding („Ach,
la' maar zitten") of een pa
niek-situatie. Vooral korte,
lang op zich laten wachten
de, afwijzingsbriefjes na een
sollicitatie („Tot onze
spijt.werken demotive
rend. Wel kunnen dromen
over emigratie, het opzetten
van een eigen bedrijf en an
dere, vaak vaag blijvende
toekomstplannen, een steeds
afgewezen sollicitant op de
been houden. Anderen gaan
juist direct iets extra's doen,
scholing in de avonduren
bijvoorbeeld.
De krant is de meest ge
raadpleegde vacature-bank
(maar lang niet altijd effec
tief) en de familie de groot
ste stimulans en hulp om
steeds maar weer verder
zoeken. Opvallend is dat
veel werkzoekenden nooit
verder solliciteren dan eigen
regio ervóf vak-gebied.
Ook hier is de tevreden
heid over het gewestelijke
arbeidsbureau niet al te
groot en zijn klachten over
onpersoonlijke benadering
en dergelijke te horen.
De eenstemmige kritiek
op het gewestelijk arbeids
bureau (GAB) was voldoen
de reden om eens dieper in
die zaak te duiken.
Dat gebeurde met het uit
gangspunt dat uit de eerste
twee onderzoeken aan de
oppervlakte kwam: „Een
handicap is het imago van
het Gewestelijk ArbeidsBu-
reau (GAB) bij haar primai
re doelgroepen: werkbie
denden en werkzoekenden.
Bij beide groepen leeft nog
het beeld dat het GAB er
vooral is voor werkzoeken
den die zelf geen baan kun
nen vinden en werkbieden
den, die hun vacatures niet
kunnnen vervullen. Het
GAB wordt dan ook nog
vaak gezien als het bureau
voor de zwakste groepen en
moeilijke gevallen. Het
ambtelijk karakter van de
bureaus versterkt dit imago
alleen maar. Het arbeidsbu
reau is een bureau van amb
tenaren, een ambtelijk
dienst. Het imago van amb
tenaren is nog steeds niet
erg 'cliëntgericht' te noemen.
Een ambtelijke dienst wordt
gezien als een verlengstuk
van de wetgever (Den Haag)
en minder als een dienstver
lenende instelling."
Een andere belangrijke
handicap, aldus de commis
sie, is het feit dat het ar
beidsbureau twee petten op
heeft. Aan de ene kant de
strenge pet van controleur
(wie niet voldoet aan de sol-
liciatie-plicht, verliest ook
het recht op uitkering) en
scheidsrechter bij ontslag
zaken. Aan de andere kant
de vriendelijke pet van be
hulpzaam bemiddelaar bij
banen-problemen.
Dat laatste betekent wel
„dat men cliënten ook wat te
bieden moet hebben. Dat is
op dit moment moeilijk:
voor de werkzoekenden zijn
er geen banen en voor de
werkbiedende kan men niet
de beste kandidaten voor
een vacature selecteren."
Want, zo meent de com
missie, doordat de Haagse
politiek zich zoveel met het
arbeidsbureau bemoeit,
moeten die wel de „politieke
scoringsgroepen" (zo noemt
men de minder kansrijken
op de arbeidsmarkt) wel
naar voren geschoven wor
den. En met die door het
GAB gestuurde sollicitanten
blijken de werkgevers in de
praktijk niet zo dankbaar.
Natuurlijk hoorden de on
derzoekers ook klachten
over het te weinig tijd kun
nen besteden aan cliënten,
klachten over de kloof tus-
nONDERDAG13 JANI
Bij het Arbeidsbureauwerkzoekenden krijgen vooral nieten verkocht
sen Den Haag en de prak
tijk, de subsidie-chaos enzo
voorts. Maar die leiden af
van de invalshoek, waarmee
de onderzoekers naar de ar
beidsmarkt hebben gegeke-
ken. En dat is de invalshoek
van de marketing. Een over
gewaaid woord, dat een veel
zwaardere betekenis heeft
dan de Nederlandse verta
ling: markt-onderzoek.
„De ambtelijke wereld
heeft in het algemeen weinig
affiniteit met marketing en
associeert dit begrip veelal
met agressieve, spectaculai
re en indringende verkoop
praktijken en reclame.
Daarnaast bestaat de opvat
ting dat geld uitgeven aan
marketing verspilling zou
betekenen. Ten slotte is men
erg bevreesd voor manipu
latie, die een gevolg van in
dringende marketing zou
zijn. Dit beeld vormt een
drempel tegen marketing
kennis en toepassingen."
Of om het maar kort en
krachtig te zijn: ambtenaren
vinden marketing vies, want
marketing betekent com
merciële verkoop-.techniek.
Over die drempel van voor
oordelen wil de commissie
nu juist stappen. Marketing
op de arbeidsmarkt zou net
zo gewoon moeten zijn als op
ander markten voor pro-
dukten. Schoenen of schroe
ven, bouten of banen. Het is
allemaal hetzelfde. Je moet
de markt kennen, weten
waar de gaatjes zijn en déar
kopen en verkopen. De
werkbiedende „verkoopt"
het bedrijf en koopt een ar
beidskracht en de werkzoe
kende „verkoopt" zichzelf en
koopt een baan. De werkge
ver moet dat doen door zorg
vuldige studie van de ar
beidsmarkt (waar zitten de
goede en geodkoopste
krachten), de werkzoekende
door een „werkplan" op te
stellen (daar zit toekomst in,
deze sollicitatie-methode is
het meest effectief) en het
arbeidsbureau moet, los van
„Den Haag", een onafhanke
lijk uitzendbureau worden,
en registratie en ontslagza
ken moeten door een over
blijvende ambtelijke dienst
worden uitgevoerd.
De commissie doet deze
aanbeveling als stappen op
weg naar een vrije arbeids
markt die echt effectief
werkt. Maar er zitten toch
wel wat adders onder het
gras.
Hoe vrij is de arbeids
markt en hoe vrij zou die
moeten zijn? Die markt is
pas vrij als de „prijzen" vrij
zijn en er geen wettelijk
vastgesteld minumumloon
is, en dus ook alle daaraan
gekoppelde sociale uitkerin
gen vogelvrij zijn. Wat zien
we bovendien op de arbeids
markt? Dat miljoenen men
sen staan te dringen om ba
nen die er niet zijn. Meer
dan 750.000 officieel geregis-
teerde werklozen, meer dan
een half miljoen (gedeelte
lijk) arbeidsongeschikten en
heel wat „verborgen" werk
lozen (gehuwde vrouwen,
bejaarden), die zich nergens
laten inschrijven, maar best
graag een baantje zouden
willen hebben. Ze staan al
lemaal te trappelen voor, la
ten we optimistisch zijn, en
kele tienduizenden vacatu
res.
Als de arbeidsmarkt vol
komen vrij zou zijn, ontstaat
er een wedren op die vrije
banen, waarbij de zwaksten
het onderspit delven. Dat is
helemaal in strijd met het
nu gevoerde solidariteits-
beleid. Bovendien is het nog
maar de vraag of moeilijke
vervulbare vacatures zo wel
op te lossen zijn. Zit het
hoofd-probleem in de ar
beidsmarkt of in de econo
mische markt?
Natuurlijk kan die vraag
niet zomaar worden beant
woord naar aanleiding van
- F0T0AUDET
een beperkt onderzoek. Be
paalde resultaten van het
Brabantse onderzoek (wei
nig effectief solliciteren, on
vrede over functioneren
GAB) zijn zekere de moeite
van maatregelen waard,
Maar de rigoreuze stappen
die de Brabantse beleids
overleg-commissie wil zet
ten, zijn tamelijk vergaand
en door minister De Koning
als zodanig ook al afgewe-
zeh.
Een pleidooi voor verbete-
rering van effectiviteit
klinkt altijd goed in de oren,
maar lijkt marketing op de
huidige arbeidsmarkt niet
bijna hetzelfde als marke
ting op de Noordpool door
een ijskastenverkoper? En is
het invoeren van een „eigen
bijdrage" voor het vinden
van een baan wel effectief
("bestrijding oneigenlijk ge
bruik en verbetering moti
vatie") als er nauwelijks ba
nen zijn? En leiden al deze
voorgestelde maatregelen
niet tot het defintieve eind
van de bestaande sociale ze
kerheid?
De suggesties van de be
leidsoverleg-commissie zul
len dan ook zeker niet zon
der meer worden overgeno
men. En tot die conclusie
kan iedereen komen na een
klein politiek markt-onder-
zoek rond het Binnenhof.
Door Pieter Eggen
HET grootste nadeel van een
politieke topbaan is dat de
verplichtingen van het ambt
je dusdanig in beslag neemt
dat je vermogen om fris te
denken er door wordt aan
getast. Je slaagt er hoe lan
ger hoe minder in om te im
proviseren of een eenmaal
ingeslagen weg te verlaten.
Deze overpeinzing werd
enkele jaren geleden geuit
door de Amerikaanse oud
minister van buitenlandse
zaken, Henry Kissinger.
En als de man-aan-de-top
"een veteraan van 71 jaar is,
die zijn leven lang sterk is
geweest in het aanhangen en
uitdragen van een zwart-
wit-filosofie, mag je er dan
vanuit gaan dat hij in staat
is om een plotseling omme
keer te maken?
Die 71-jarige man, Ronald
Reagan, staat eigenlijk voor
die onmogelijke opgave het
licht van de 'Real'-politiek
op zijn denkwereld te laten
schijnen. En Reagans om
mekeer moet totaal zijn, wil
hij over een kleine twee jaar
een redelijke kans maken
niet als een van de grootste
mislukkelingen in het Witte
Huis te worden uit de na
oorlogse Amerikaanse poli
tiek.
In de Amerikaanse pers
heeft Reagan sinds enkele
maanden ook het laatste
restje krediet verspeeld. De
voorzichtige kritische kant
tekeningen uit het eerste
Reagan-jaar hebben plaats
gemaakt voor nu en dan
zelfs cynische aanvallen op
de president. Columnist An
thony Lewis van de gezag
hebbende New York Times
schreef verleden week:
„Twee jaar nadat Reagan
aan de macht is, beginnen de
Amerikanen een vreselijke
waarheid te ontdekken. Hun
regering is niet in staat te
regeren; hun president zit
vast in een ideologisch 'fan-
tasy-land' ep het apparaat is
bevolkt met idioten".
Nu mag die diagnose erg
hard zijn, maar hij staat niet
op zichzelf. Ook een invloed
rijk journalist als James
Reston meent dat Reagan en
zijn regering niet in staat of
bereid zijn om eindelijk eens
een samenhangende politie
ke lijn te vinden. Reston
noemt in dit verband de on
derhandelingen in Geneve
tussen de Russen en de
Reagan..veel vrije tijd.
Amerikanen over de zogehe
ten 'nul-optie' (geen plaat
sing van Amerikaanse ra
ketten in Europa, in ruil
voor de vernietiging van de
Russische SS-20-raketten).
Toen de Amerikaanse on
derhandelaar in Geneve,
Nitze in de wandelgangen
met zijn Russische tegen
speler Kwitsinksy eventuele
alternatieven voor de 'nul
optie' besprak kreeg hij de
wind van voren. In Wash
ington werd hem te verstaan
gegeven dat hij ver buiten
zijn boekje was gegaan. Het
pijnlijke evenwel is dat Nit
ze van zijn direkte baas,
Rowny, wel degelijk andere
mogelijkheden mocht be
spreken, mits dat informeel
gebeurt. En Rowny wist
zich, op het moment dat hij
die vrijere opdracht gaf, ge
steund door het Witte Huis.
Uit dit voorbeeld blijkt eens
te meer dat de verdeeldheid
in de politieke en bestuurlij
ke top van de VS na twee
jaar Reagan niet verdwenen
is, maar zelfs tot 'kunst' is
verheven. De tegenstelling
die al vanaf het begin de
Reagan-administratie splijt
is die tussen de communis
tenvreters van Pentagon en
de adviesclubs rond Reagan
en de meer pragmatisch in
gestelde conservatieven in
het Witte Huis en bij Bui
tenlandse Zaken.
Reagan is er niet in ge
slaagd een van de twee lij
nen het zwijgen op te leggen
of een compromis tussen de
ze visies tot stand te bren
gen. Dit zwalkende beleid
belast de binnenlandse poli
tiek, die belastingverlaging
en economisch herstel zou
brengen, maar het tegendeel
opleverde. Maar, voor ons
belangrijker, voorkomt het
gebrek aan samenhang in
het Witte Huis een buiten
lands beleid, waarop zowel
West-Europa als de Sovjet-
Unie staat op kunnen ma
ken. Nog steeds heeft de
Amerikaanse regering het
wantrouwen niet kunnen
wegnemen dat het moedwil
lig de onderhandelingen in
Geneve wil laten ploffen. Er
zijn voldoende 'haviken' in
het Witte Huis en het Penta
gon te vinden, die liever de
nieuwe raketten plaatsen
dan een akkoord met de
Sovjets te sluiten.
De nieuwe Sovjet-leider
Andropov heeft begrepen
dat er met deze Amerikaan
se regering alleen zaken te
doen zijn, als hij Reagan
dwingt om tot een akkoord
te komen. Zijn 'vredesoffen
sief' van de laatste weken
past in dat kader zeer goed.
Hoewel de voorstellen van
Andropov geen van alle
nieuw zijn is de samenhang
die hij er tussen aanbracht
interessant. Dat offensief
gaat op het oog gepaard met
een redelijk grote bereidheid
van Russische zijde in Gene
ve tot zaken te komen. De
jongste Sovjet-voorstellen
om een deel van de op West-
Europa gericht raketten te
vernietigen maken daarvan
onderdeel uit. Die activitei
ten van Russische zijde zijn
natuurlijk niet in eerste
plaats ingegeven door een
plotselinge dooi in het
Kremlin. De belangrijkste
reden is de angst van de
Sovjet-leiders voor de nieu
we generatie westerse ra
ketten, die vanaf eind dit
jaar in Europa gestationeerd
zal worden als de onderhan
delingen in Geneve niet tot
een akkoord leiden. Moskou
voorziet dat als aan die
nieuwe bewapeningsronde
niet te ontkomen is, zij ook
nieuwe bewapeningsplan
nen op stapel moet zetten,
die tot het eind van deze
eeuw toereikend moeten
zijn. Op de kortere termijn
hoopt Andropov de westerse
bondgenoten uiteen te drij
ven. Dat is een tamelijk
moeilijke opgave, want
Moskou zal niet eenvoudig
de rol van vredesduif kun-
Andropov..initia
tief.-FOTO ANP
nen opeisen, als het ieder
verlangen van de Europese
vredesbewegingen voortdu
rend frustreert. Maar in het
licht van de verdwazing die
de Amerikaanse leiding in
zijn greep lijkt te hebben
zouden de Russen nog wel
eens kunnen slagen.
De regering-Reagan heeft
niet begrepen dat zij het ini
tiatief verloren heeft in de
onderhandelingen in Gene
ve, waar immers voor de
Amerikaanse buitenlandse
politiek op dit moment de
grootste belangen liggen. En
Reagan schijnt ook niet te
hebben begrepen dat hij ge
bruik had moeten maken
van de machtswisseling in
Moskou om dat initiatief
voortijdig naar zich toe te
halen.
Zoals een Ameri
kaanse columnist onlangs
aantoonde hebben voor
gaande Amerikaanse presi
denten wel haarscherp van
die kansen gebruik ge
maakt. Eisenhower kon na
Stalins dood met Chroests-
jov overeenstemming berei
ken over de Oostenrijkse
neutraliteit, Kennedy ge
bruikte Brezjnevs opkomst
om een akkoord te sluiten
over en verbod op kernproe
ven, maar Reagan laat de
kans op een doorbraak, die
hem nu geboden is, simpel
weg lopen. En dat alleen
omdat hij zijn eigen bureau
cratie niet de baas kan. De
New York Times conclu
deerde onlangs bitter: Al
leen een president kan (in de
VS) een strategie uitstippe
len. Maar alleen een leider
kan ook slagen als president.
door Louis van de Geijn
ZELFS voor een man uit de
bankwereld als minister
Ruding van financiën moet
vijf miljard gulden een he
leboel geld zijn. Dat bedrag
leende hij deze week voor de
staat tegen een rente van
7,5%. Een record, want de
grootste staatslening tot
dusver (oktober 1982, rente
10%) bedroeg 3,5 miljard.
Het gemak waarmee de
overheid blijkbaar zijn te
korten dekt, geeft nieuw
voedsel aan de discussie
over de vraag of de regering
niet wat meer zou kunnen
doen om de bedrijvigheid te
stimuleren. Zelf wat meer
investeren bijvoorbeeld, of
de belastingen verlagen
waardoor de mensen meer te
besteden zouden krijgen. Als
dat leidt tot wat grotere te
korten is er nog geen man
over boord, want zie maar
eens hoe gretig de beleggers
komen aandragen met hun
miljarden.
Het debat over de ruimte
die de regering zich zou
kunnen permitteren voor
een stimulerend beleid is al
geruime tijd gaande. Het ba
nenplan van de toenmalige
minister Den Uyl en later
het plan-Schouten gingen
gepaard met wat in het jar
gon heet 'enig oprekken van
het financieringstekort'.
De minister van finan
ciën, toen nog Van der Stee,
en de president van De Ne-
derlandsche Bank, toen nog
Zijlstra, waren het er echter
roerend over eens dat alleen
het verminderen van de
overheidstekorten op den
duur de economie zou kun
nen helpen. En zij wonnen
vooralsnog het pleit.
Dat tweetal kon twijfe
laars nog wijzen op de hoge
rente. Doordat de overheid
jaarlijks ƒ20 miljard moet
lenen, worden de tarieven op
de kapitaalmarkt opgedre
ven, betoogden zij. Zo wordt
het bedrijfsleven van de
markt gedrukt.
Hun opvolgers, Ruding en
Duisenberg, houden dat ver
haal stug vol, maar zij krij-
gen het steeds moeilijker nu
blijkt dat ondanks een on
geëvenaard hoog overheids
tekort de rente in ijltempo is
gedaald. Ruding had zich
overigens, toen hij nog bij de
Amro Bank werkte, al in de
discussie gemengd door fu
rieus te reageren op de be
weringen van zijn collega
Post van de ABN, dat de sta
tistieken juist wijzen op een
negatief verband tussen
overheidstekort en rente:
hoe hoger het tekort, des te
lager de rente.
Dat is natuurlijk een ge
waagde redenering, maar
feit is dat de staat in 1982
zonder een enkel probleem
bijna ƒ20 miljard van de
openbare kapitaalmarkt
haalde. Dat zegt overigens
niet zo veel goeds over de
toestand van de economie.
De staat heeft haast vrij spel
op de kapitaalmarkt omdat
de bedrijven bijster weinig
investeren en particulieren
zich ook liever niet in de hy
potheekschuld steken. Be
leggers hebben dus niet zo
veel keus.
Wie zijn die geldschieters?
Iedereen die pensioenpremie
betaalt en verzekerd is. Pen
sioenfondsen en verzeke
ringsmaatschappijen zijn
immers met een aanbod van
ruim 30 miljard in 1982 (ra
ming Centraal Planbureau)
de belangrijkste kapitaal
verschaffers. De banken ne
men ongeveer 10 miljard
voor hun rekening. Bedrij
ven en particulieren hebben
samen niet meer dan zo'n 4
miljard te beleggen.
Dat de staat nu tegen een
rente van 7,5% kan lenen in
plaats van bijvoorbeeld de
12%% die eind 1981 nog gold,
scheelt op een bedrag van 5
miljard jaarlijks ruim een
kwart miljard aan rente.
FNV-voorzitter W. Kok
heeft vlug uitgerekend dat
de rentedaling het tekort
van de overheid in 1986 met
één procent beperkt.
Die ruimte, voegt hij er
meteen aan toe, moet wor
den benut om de economie
aan
Correspondenten van Isr
ington hebben dit woensdag
hebben vernomen van hoge
rissen.
President Reagan zou ook
om andere redenen liever zien
dat Begin zijn voorgenomen
bezoek nog enige tijd aan
houdt. Reagan zou op de eerste
plaats willen afwachten of de
Jordaanse koning Hoessein
I zich uiteindelijk bereid ver
klaart deel te nemen aan het
vredesoverleg tussen Israel,
Libanon en de Palestijnen.
In het Amerikaanse vredes
initiatief is een belangrijke rol
weggelegd voor Jordanië.
Voorts zou Reagan de bevin-
I dingen willen afwachten van
I de officiële onderzoekscom-
I missie naar het bloedbad in de
Palestijnse kampen van Bei-
I roet september vorig jaar. De
1 uitkomst van dat onderzoek
I kan, als het belastend blijkt
1 voor Begin en defensieminis-
I ter Sjaron, leiden tot ver
vroegde verkiezingen in Is
rael, waarna Begin waar
schijnlijk definitief van het
I politieke toneel zal verdwij-
I nen.
De woordvoerder van Be-
I gin, Porat, heeft de berichten
I als „belachelijke en kinder-
WASHINGTON - Amerika;
t ben woensdag verklaard da
jet-Unie, een deel van haar
raketten voor de middellar
een stap in de goede richtinj
ter nog vele vragen onbeant
weer wat op gang te krijgen.
Dat past in de opvatting van I
het Europees Verbond van
Vakverenigingen, dat door
een injectie van één procent
van het nationaal inkomen
een economische groei te
weeg wil brengen van drie
procent
Uit de directiekamer van
de Nederlandsche Bank aan
het Frederiksplein klinkt nu
een vermoeide zucht. Is het
nou nóg niet duidelijk dat
het enorme overheidstekort
de blok aan het been is van
de Nederlandse economie?
Moeten er - nu de overheid
per jaar 14 of 15 miljard
aan rente kwijt is - nog
steeds mensen worden over
tuigd van de noodzaak om
de boekhouding nu eens met
vaste hand in orde te ma
ken?
Zo hardleers zijn de plei
ters voor een stimulerend
overheidsbeleid nu ook weer
niet. Het is meer dat zij het
kwaad van de massawerk
loosheid erger vinden dan de
janboel in de boeken van de
minister van financiën. En
zij hebben ook meer oog
voor de toestand nu en vol
gend jaar dan voor de ont
wikkeling op lange termijn.
Er zitten riskante trekjes
aan zo'n benadering. Er kan
weer een tijd komen, dat de
bedrijven meer kapitaal
gaan vragen voor investe
ringen, dat de woningbouw
opleeft. Dan wordt het drin
gen op de kapitaalmarkt. En
in die situatie kan het grote
beroep van de overheid wel
degelijk de rente opdrijven.
Het benutten van de luwte
op de kapitaalmarkt voor
het tijdelijk opvoeren van
overheidsuitgaven dan mis
schien? De zucht daarginds
gaat over in een schamper
lachen. Overheidsuitgaven
hebben met belastingverho
gingen gemeen dat ze nooit
tijdelijk zijn.
Het is daarmee, zoals de
Groningse prof. Hartog a'
een schreef, net als met een
tube tandpasta: leeg knijpen
is geen kunst, maar hoe
krijg je dat spul er weer in?
Zij verklaarden dat ondui-
I delijk is of het aanbod, dat
Sowjet-leider Andropov dins-
ig aan SPD-leider Vogel
deed, ook raketten van het ty-
j pe SS-20 omvat. De oudere SS-
4- en SS-5-raketten zouden
I toch al worden vervangen.
Volgens persberichten hebben
de Sowjet-onderhandelaars
bij de wapenbesprekingen in
Genève een soortgelijk aanbod
gedaan aan een delegatie van
Amerikaanse congresleden die
met hen heeft gesproken.
Ook een harde toezegging
Van onze redactie buitenland
MOSKOU - HET lijstje met
namen van leden van de
Russische 'oude garde', die
het leven laten, wordt steeds
langer. Sinds gisteren hoort
ook oud-president Nicolai
Podgorny daaraan te wor
den toegevoegd.In de nacht
van dinsdag op woensdag
overleed de 79-jarige. Maar
van dit viertal was hij wel
verreweg de minst machti
ge. Anders dan de anderen
uit het rijtje (Kosygin, Soes-
lov en Brezjnev) was Pod
gorny al sinds 1977 uitgeran
geerd.
Podgorny werd volgens
officiële Russische opgave
op 18 februari 1903 geboren
in het Oekraïense Karlow-
ka. Van 1923 tot 1930 stu
deerde hij in Kiev, waarna
hij werkte als ingenieur bij
verscheidene suikerfabrie
ken. Vervolgens was hij
waarnemend commissaris
van de levensmiddelenin
dustrie in de Sovjet-Unie.
Zijn benoeming valt onge
veer gelijktijdig met zijn
toetreding tot de communis
tische partij in 1930. Tijdens
de Tweede Wereldoorlog
was Podgorny directeur van
het Technologisch Instituut
van die industrie in Moskou.
Van 1946 tot 1950 vervulde
Podgorny de functie van
Permanent vertegenwoordi
ger van de Oekraïense mi
nisterraad bij de Sovjet-re-
gering. De drie jaar daarop
Was hij eerste.secretaris van
het partijdistrict Charkov
on van 1953 tot 1957 volledig
lid van het presidium van
het Centrale Comité van de
Oekraïense communistische
Partij. In 1963 werd Podgor-
